i<br />
<br />
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM<br />
-----------------<br />
<br />
LÊ THỊ VÂN ANH<br />
<br />
CHIẾN LƯỢC NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br />
CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM<br />
GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN KINH TẾ<br />
TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ<br />
<br />
Tp. Hồ Chí Minh - Năm 2007<br />
<br />
ii<br />
<br />
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HCM<br />
-----------------<br />
<br />
LÊ THỊ VÂN ANH<br />
<br />
CHIẾN LƯỢC NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH<br />
CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM<br />
GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN KINH TẾ<br />
TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP<br />
<br />
Chuyên ngành<br />
<br />
: Kinh tế Phát triển<br />
<br />
Mã số<br />
<br />
: 60.31.05<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ<br />
<br />
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN VĂN THIỆN<br />
<br />
Tp. Hồ Chí Minh - Năm 2007<br />
<br />
iii<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
Mục lục........................................................................................................................ (i)<br />
Danh mục chữ viết tắt.............................................................................................. (vi)<br />
Danh mục sơ đồ, biểu đồ, bảng ............................................................................. (viii)<br />
Lời mở đầu.................................................................................................................... 1<br />
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA NGÂN<br />
HÀNG THƯƠNG MẠI .................................................................................................. 4<br />
<br />
1.1 Khái niệm về năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại...................... 5<br />
1.1.1 Khái niệm về cạnh tranh ..................................................................................... 5<br />
1.1.2 Khái niệm về năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại.......................... 5<br />
1.2 Vai trò và ý nghĩa của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các Ngân<br />
hàng thương mại đối với phát triển kinh tế trong thời kỳ hội nhập............... 7<br />
1.2.1 Năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại có vai trò quan trọng<br />
đối với phát triển kinh tế ..................................................................................... 7<br />
1.2.2 Ý nghĩa của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương<br />
mại đối với phát triển kinh tế trong thời kỳ hội nhập ....................................... 10<br />
1.2.2.1 Hội nhập tài chính quốc tế tạo động lực để các Ngân hàng thương mại<br />
nâng cao năng lực cạnh tranh ....................................................................... 11<br />
1.2.2.2 Tác động của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng<br />
thương mại đối với phát triển kinh tế trong thời kỳ hội nhập........................ 14<br />
1.2.2.3 Xu hướng quốc tế hóa nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh trong bối<br />
cảnh hội nhập của các ngân hàng thương mại trên thế giới ......................... 15<br />
1.3 Cơ sở phân tích năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại – Mô<br />
hình các nhân tố môi trường kinh doanh của Michael Porter ...................... 16<br />
1.3.1 Phân tích năng lực cạnh tranh của ngành theo mô hình các nhân tố môi<br />
trường kinh doanh của Michael Porter ............................................................. 16<br />
1.3.2 Phân tích năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại theo mô<br />
hình của Michael Porter .................................................................................... 16<br />
1.3.3 Các tiêu chí đánh giá năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại............ 19<br />
1.3.3.1 Chất lượng nguồn nhân lực của ngân hàng................................................... 19<br />
<br />
iv<br />
<br />
1.3.3.2 Năng lực quản trị điều hành ngân hàng ........................................................ 19<br />
1.3.3.3 Năng lực tài chính của ngân hàng ................................................................. 21<br />
1.3.3.4 Năng lực về sản phẩm dịch vụ ngân hàng ..................................................... 22<br />
1.3.3.5 Năng lực về công nghệ ngân hàng................................................................. 23<br />
1.3.3.6 Năng lực về uy tín và giá trị thương hiệu của ngân hàng.............................. 23<br />
1.3.3.7 Năng lực về hệ thống mạng lưới của ngân hàng ........................................... 24<br />
1.3.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng<br />
thương mại ........................................................................................................ 24<br />
1.3.4.1 Môi trường kinh doanh cho hoạt động của các Ngân hàng thương mại....... 24<br />
1.3.4.2 Sự gia tăng nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng trong nền kinh tế............... 25<br />
1.3.4.3 Sự phát triển của thị trường tài chính và các ngành phụ trợ liên quan<br />
với ngành ngân hàng...................................................................................... 26<br />
1.4 Kinh nghiệm của Trung Quốc và Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam về<br />
nâng cao năng lực cạnh tranh của Ngân hàng thương mại trong bối<br />
cảnh hội nhập tài chính quốc tế........................................................................ 26<br />
1.4.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc sau khi gia nhập WTO ..................................... 26<br />
1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam về tăng cường năng lực cạnh tranh<br />
của ngân hàng thương mại trong bối cảnh hội nhập tài chính quốc tế ............. 30<br />
Kết luận Chương 1 ..................................................................................................... 31<br />
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN<br />
HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM HIỆN NAY ......................................................... 32<br />
<br />
2.1 Tổng quan về hệ thống Ngân hàng thương mại Việt Nam và cạnh tranh<br />
trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam............................................................ 33<br />
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển hệ thống Ngân hàng thương mại Việt<br />
Nam................................................................................................................... 33<br />
2.1.2 Cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam.......................................... 34<br />
2.1.2.1 Sơ lược tình hình cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam<br />
hiện nay .......................................................................................................... 34<br />
2.1.2.2 Dự báo về cạnh tranh trong lĩnh vực ngân hàng tại Việt Nam trong thời<br />
gian tới ........................................................................................................... 34<br />
<br />
v<br />
<br />
2.2 Phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương<br />
mại Việt Nam hiện nay ...................................................................................... 39<br />
2.2.1 Thực trạng năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại Việt Nam..... 40<br />
2.2.1.1 Về chất lượng nguồn nhân lực ....................................................................... 40<br />
2.2.1.2 Về năng lực quản trị điều hành của đội ngũ lãnh đạo ngân hàng................. 43<br />
2.2.1.3 Về năng lực tài chính ..................................................................................... 46<br />
2.2.1.4 Về mức độ phát triển sản phẩm dịch vụ ngân hàng....................................... 55<br />
2.2.1.5 Về trình độ ứng dụng công nghệ ngân hàng.................................................. 58<br />
2.2.1.6 Về uy tín và khả năng xây dựng thương hiệu................................................. 60<br />
2.2.1.7 Về sự phát triển hệ thống mạng lưới chi nhánh, phòng giao dịch................. 61<br />
2.2.2 Thực trạng về những nhân tố tác động đến năng lực cạnh tranh của Ngân<br />
hàng thương mại Việt Nam............................................................................... 62<br />
2.2.2.1 Môi trường kinh doanh của ngành ngân hàng............................................... 62<br />
2.2.2.2 Nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng.............................................................. 66<br />
2.2.2.3 Sự phát triển của các ngành liên quan đến ngành ngân hàng ...................... 68<br />
2.3 Đánh giá về năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại Việt<br />
Nam và những tác động đối với nền kinh tế.................................................... 70<br />
2.3.1 Tác động của phát triển và hội nhập kinh tế đối với năng lực cạnh tranh<br />
của các Ngân hàng thương mại Việt Nam ........................................................ 70<br />
2.3.2 Tác động của việc nâng cao năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng<br />
thương mại Việt Nam đối với phát triển kinh tế............................................... 73<br />
2.3.3 Những tồn tại trong năng lực cạnh tranh của các Ngân hàng thương mại<br />
Việt Nam ảnh hưởng đến khả năng đóng góp cho nền kinh tế......................... 76<br />
2.3.4 Một số nguyên nhân của những tồn tại về năng lực cạnh tranh của các<br />
Ngân hàng thương mại Việt Nam ..................................................................... 80<br />
Kết luận Chương 2 ..................................................................................................... 85<br />
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT VỀ CHIẾN LƯỢC NÂNG CAO NĂNG LỰC<br />
CẠNH TRANH CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM GÓP<br />
PHẦN PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRONG THỜI KỲ HỘI NHẬP................................ 86<br />
<br />
3.1 Định hướng chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh của hệ thống<br />
Ngân hàng thương mại Việt Nam..................................................................... 87<br />
<br />