Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hiệu quả tín dụng chính sách tại Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:89

Thêm vào BST

Báo xấu

42
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn được nghiên cứu với mục tiêu nhằm phân tích thực trạng các chương trình tín dụng tại phòng giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An; phân tích những thành tựu đạt được và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các chương trình tín dụng chính sách. Trên cơ sở đó, luận văn thạc sĩ đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách tại phòng giao dịch NHCSXH được nghiên cứu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Hiệu quả tín dụng chính sách tại Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An

i LỜI CAM ĐOAN Tác giả xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tác giả. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thành Kết
ii LỜI CẢM ƠN Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả quý Thầy, Cô Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu cho em trong thời gian học tập tại Trường, giúp em trang bị tri thức, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi nhất trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này. Đặc biệt, với lòng kính trọng và biết ơn em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy PGS.TS. Vương Quốc Duy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo cho em nhiều kinh nghiệm trong thời gian thực hiện nghiên cứu đến lúc hoàn thành luận văn này. Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Cô TS. Đoàn Thị Hồng (Phó hiệu trưởng kiêm trưởng khoa Tài Chính – Quản Trị) và Thầy Hồ Văn Tài (Phụ trách lớp) đã tạo điều kiện tốt nhất cho tác giả hoàn thành luận văn này. Đồng thời, tác giả xin gửi lời tri ân sâu sắc đến gia đình, đồng nghiệp và những người bạn đã động viên, hỗ trợ tác giả rất nhiều trong suốt quá trình học tập, làm việc và hoàn thành luận văn. Với kiến thức có hạn, bài luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, tác giả rất mong nhận được sự đóng góp, nhận xét của Quý Thầy, Cô và tất cả bạn đọc để tôi hoàn thiện bài luận văn và áp dụng được vào thực tế công việc. Học viên thực hiện luận văn Nguyễn Thành Kết
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Luận văn này được thực hiện nhằm phân tích thực trạng hiểu quả tín dụng tại NHCSXH Việt Nam, Phòng giao dịch huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An giai đoạn 2015 – 2018. Qua đó, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Phòng giao dịch NHCSXH huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An thời gian tới. Dữ liệu trong bài được thu thập trực tiếp từ báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng qua các năm 2015-2018 và bằng phương pháp thống kê mô tả và suy rộng, kết quả nghiên cứu đã giải quyết các vấn đề cơ bản sau: - Luận văn đã hệ thống hóa một cách cụ thể các vấn đề lý luận cơ bản liên quan đến tín dụng và hoạt động tín dụng tại NHCSXH Việt Nam; - Luận văn đã phân tích, đánh giá một cách chi tiết thực trạng chất lượng tín dụng tại Phòng giao dịch NHCSXH huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An. Trên cơ sở đó, tác giả đã đưa ra những mặt đạt được, hạn chế và nguyên nhân dẫn đến hạn chế đó trong công tác tín dụng chính sách tại ngân hàng; - Trên cơ sở những hạn chế đó, luận văn đưa ra một số giải pháp và kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Phòng giao dịch NHCSXH huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An thời gian tới. Bên cạnh đó, nghiên cứu này cần được xem như là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu này và là những vấn đề mới gợi mở cho những người quan tâm tiếp tục nghiên cứu làm rõ./.
iv ABSTRACT This thesis aims at analyzing the current status of credit quality at the transaction office of the Social Policy Bank of Thanh Hoa District - Long An Branch in the period 2015-2018. The possible solutions were suggested to improve credit quality at the transaction office of social policy bank Thanh Hoa District - Long An Branch in the coming time. By using the annual report of the Social Policy Bank of Thanh Hoa District - Long An from 2015-2018 and appropriate methodologies, the research results address the following issues: - The thesis has systematized the basic theoretical issues related to credit and credit activities at Vietnam Bank for Social Policies; - The thesis analyzed and assessed in detail the real status of credit quality at the transaction office of social policy bank Thạnh Hoa District - Long An Branch. Based on that, the author has presented the achievements, limitations and causes of such restrictions in lending policy at banks; - Regarding to above findings, possible solutions were suggested to improve credit quality at the transaction office of social policy bank Thanh Hoa District -Long An province branch in the coming time. In addition, this research should be considered as a useful reference for researchers interested in this field of study and as new issues for those interested in further research./.
v MỤC LỤC Lời cam đoan ................................................................................................................ i Lời cảm ơn ..................................................................................................................ii Nội dung tóm tắt .........................................................................................................iii Danh mục bảng biểu ................................................................................................... ix Danh mục đồ thị và hình vẽ ......................................................................................... x Danh mục từ viết tắt ................................................................................................... xi PHẦN MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1 1. Sự cần thiết của đề tài .............................................................................................. 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 2 2.1. Mục tiêu chung ..................................................................................................... 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ..................................................................................................... 2 3. Đối tượng nghiên cứu .............................................................................................. 2 4. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 3 5. Câu hỏi nghiên cứu .................................................................................................. 3 6. Những đóng góp mới của luận văn .......................................................................... 3 7. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 4 8. Tổng quan các công trình nghiên cứu....................................................................... 5 PHẦN NỘI DUNG ...................................................................................................... 7 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ TÍN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI .................................... 7 1.1. Khái niệm, đặc điểm và các hình thức tín dụng ngân hàng .................................... 7 1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng ........................................................................... 7 1.1.2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng ...................................................................... 7 1.1.3. Các hình thức tín dụng ngân hàng ...................................................................... 7 1.2. Khái niệm, đặc điểm và các hình thức tín dụng chính sách .................................... 9 1.2.1. Khái niệm tín dụng chính sách ........................................................................... 9 1.2.2. Đặc điểm của tín dụng chính sách ...................................................................... 9 1.2.3. Các hình thức tín dụng chính sách. ................................................................... 11 1.3. Vai trò của tín dụng tại ngân hàng Chính sách xã hội và vai trò của các tổ chức chính trị xã hội đối với việc phát triển tín dụng chính sách ........................................ 12
vi 1.3.1. Vai trò của tín dụng tại ngân hàng Chính sách xã hội ....................................... 12 1.3.2. Vai trò của các tổ chức chính trị xã hội đối với việc phát triển tín dụng chính sách ........................................................................................................................... 13 1.4. Hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách .............................................................. 14 1.4.1. Quan niệm về hiệu quả tín dụng ....................................................................... 14 1.4.2. Hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách và hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách ủy thác thông qua các tổ chức chính trị xã hội .................................................... 16 1.4.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tín dụng chính sách........................................... 18 1.4.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả tín dụng chính sách................................. 21 1.5. Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới về tín dụng chính sách và bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam................................................................................... 23 1.5.1. Kinh nghiệm một số nước trên thế giới về tín dụng chính sách ........................ 23 1.5.2. Bài học kinh nghiệm về tín dụng chính sách có khả năng vận dụng vào Việt Nam ........................................................................................................................... 25 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHO VAY CÁC CHƯƠNG TRÌNH TÍN DỤNG TẠI PHÒNG GIAO DỊCH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI HUYỆN THẠNH HÓA, TỈNH LONG AN .............................................................................. 28 2.1 Khái quát về ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam và Chi nhánh tỉnh Long An.................................................................................................................................. 28 2.1.1. Ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam............................................................ 28 2.1.2. Ngân hàng chính sách xã hội chi nhánh Tỉnh Long An .................................... 30 2.2. Khái quát về tình hình kinh tế xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An ............... 31 2.2.1. Điều kiện về tự nhiên ....................................................................................... 31 2.2.2. Điều kiện về kinh tế xã hội............................................................................... 32 2.3. Hộ nghèo và các đối tượng chính sách tại huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An ........ 32 2.4. Khái quát về phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An ............................................................................................................. 33 2.4.1. Quá trình hình thành và phát triển .................................................................... 33 2.4.2. Cơ cấu bộ máy tổ chức và mạng lưới hoạt động ............................................... 34 2.5. Thực trạng cho vay các chương trình tín dụng tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An .................................................. 34
vii 2.5.1. Nguồn vốn và sử dụng vốn............................................................................... 35 2.5.2. Cơ chế, qui trình thủ tục cho vay các chương trình tín dụng chính sách ........... 40 2.5.3. Chất lượng tín dụng các chương trình tín dụng chính sách ............................... 44 2.5.4. Mạng lưới hoạt động ........................................................................................ 46 2.5.5. Khả năng đáp ứng nguồn vốn cho đối tượng thụ hưởng ................................... 50 2.5.6. Khả năng bảo toàn nguồn vốn .......................................................................... 51 2.6. Đánh giá chung hiệu quả cho vay các chương trình tín dụng tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An .................................. 52 2.6.1 Những kết quả đạt được .................................................................................... 52 2.6.1.1 Hiệu quả về kinh tế ........................................................................................ 52 2.6.1.2 Hiệu quả về xã hội ......................................................................................... 54 2.6.2. Những mặt còn hạn chế .................................................................................... 55 2.6.3. Nguyên nhân của những hạn chế ...................................................................... 57 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG CHÍNH SÁCH TẠI PHÒNG GIAO DỊCH NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI HUYỆN THẠNH HÓA, TỈNH LONG AN ............................................................................................ 59 3.1. Mục tiêu chương trình giảm nghèo và giải quyết việc làm ở huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An năm 2018-2020 .................................................................................... 59 3.2. Chiến lược phát triển ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2018-2020 ............ 59 3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả cho vay các chương trình tín dụng tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An .......................... 62 3.3.1 Tăng tính chủ động trong hoạt động tín dụng thông qua việc huy động vốn ...... 62 3.3.2 Hoàn thiện mạng lưới hoạt động ....................................................................... 63 3.3.2.1 Xây dựng mô hình phòng giao dịch hoạt động hiệu quả ................................. 63 3.3.2.2 Điểm giao dịch xã .......................................................................................... 65 3.3.2.3 Nâng cao chất lượng ủy thác qua các tổ chức chính trị xã hội ........................ 65 3.3.2.4 Cũng cố và kiện toàn tổ tiết kiệm và vay vốn ................................................ 66 3.3.2.5 Kết hợp chặc chẽ với chính quyền địa phương và các ban ngành trong hoạt động cho vay các chương trình tín dụng chính sách ................................................... 68 3.3.3 Thực hiện tốt qui trình nghiệp vụ tín dụng chính sách ....................................... 69 3.3.4 Nâng cao đạo đức nghề nghiệp đội ngũ cán bộ phòng giao dịch ........................ 69
viii 3.3.5 Tăng cường công tác kiểm tra giám sát và phòng chống rủi ro tín dụng chính sách ........................................................................................................................... 70 3.3.6 Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, chính quyền địa phương................... 72 3.3.7 Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền...................................................... 73 3.4. Kiến nghị ........................................................................................................... 74 3.4.1. Ban đại diện Hội đồng quản trị ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa ............................................................................................................................ 74 3.4.2. Huyện ủy, Uỷ ban nhân dân huyện Thạnh Hóa ................................................ 74 3.4.3. Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam chi nhánh tỉnh Long An ..................... 76 3.4.4. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Long An ................................. 77 KẾT LUẬN ............................................................................................................... 78 Tài liệu tham khảo ..................................................................................................... 79
ix DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng biểu Tên Bảng biểu Trang Bảng 2.1 Thống kê hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên 33 địa bàn huyện Thạnh Hóa từ năm 2015-2018 Bảng 2.2. Tăng trưởng nguồn vốn qua các năm 2015-2018 tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, 35 tỉnh Long An Bảng 2.3 Tăng trưởng dư nợ qua các năm 2015-2018 tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh 37 Long An Bảng 2.4 Mức lãi suất hiện nay cho vay hộ nghèo và các đối tượng 41 chính sách khác Bảng 2.5 Chất lượng tín dụng giai đoạn 2015-2018 tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long 45 An Bảng 2.6 Phân loại dư nợ cho vay theo đơn vị ủy thác và NHCSXH trực tiếp quản lý tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách 48 xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An Bảng 2.7 Kết quả hoạt động tài chính từ 2015-2018 tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh 51 Long An
x DANH MỤC ĐỒ THỊ VÀ HÌNH VẼ Đồ thị và Tên Đồ thị và hình vẽ Trang hình vẽ Hình 2.1 Mô hình tổ chức tại NHCSXH Huyện Thạnh Hóa, tỉnh 34 Long An Đồ thị 2.1 Tăng trưởng nguồn vốn qua các năm từ 2015-2018 tại phòng giao dịch ngân hàng Chính sách xã hội huyện 36 Thạnh Hóa, tỉnh Long An Đồ Thị 2.2 Tăng trưởng dư nợ qua các năm giai đoạn 2015-2018 của 38 ngân hàng chính sách huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An Hình 2.2 Sơ đồ quy trình thủ tục xét duyệt cho vay theo phương 42 thức ủy thác Hình 2.3 Sơ đồ quy trình thủ tục xét duyệt cho vay trực tiếp 43 Hình 2.4 Sơ đồ quy trình cho vay trực tiếp chương trình giải quyết 43 việc làm
xi DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Viết đầy đủ 1 UBND Ủy Ban Nhân Dân 2 HĐQT Hội đồng quản trị 3 NHCSXH Ngân hàng Chính sách xã hội 4 NHTM Ngân hàng thương mại 5 CTXH Chính trị xã hội 6 HĐT Hội đoàn thể 7 HND Hội Nông dân 8 HLHPN Hội Liên hiệp Phụ nữ 9 HCCB Hội Cựu Chiến binh 10 ĐTN Đoàn Thanh niên 11 Tổ TK&VV Tổ tiết kiệm và vay vốn
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Nhà nước ta xác định trong nhiều năm qua và cả trong giai đoạn tới là giảm nghèo bền vững và thực hiện tố công tác an sinh xã hội. Sau hơn 30 năm đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực kinh tế văn hóa, xã hội,… Tuy nhiên vẫn còn không ít khó khăn thách thức phía trước trong đó có vấn đề phân hóa giàu nghèo đang diễn ra sâu sắc với khoảng cách ngày càng lớn. Một bộ phận người dân còn rất khó khăn, nghèo khổ nhất là người dân vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn. Tỷ lệ hộ nghèo còn rất cao đến cuối năm 2018 là 5,35%. Các đối tượng này thường rất khó tiếp cận nguồn vốn vay tại các Ngân hàng thương mại vì họ không có các điều kiện về tài sản đảm bảo nợ vay, chưa quen với vốn tín dụng để phát triển sản xuất. Để giải quyết được vấn đề đó, ngày 04 tháng 10 năm 2002 NHCSXH được thành lập theo Quyết định 131/2002/QĐ-TT của Thủ tướng Chính phủ để thực hiện chính sách tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác. Hoạt động của NHCSXH không vì mục tiêu lợi nhuận, thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác vay vốn ưu đãi phục vụ sản xuất kinh doanh, tạo việc làm, cải thiện cuộc sống góp phần thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo- giải quyết việc làm, ổn định cuốc sống. Theo đó, thông qua kênh tín dụng ưu đãi của Nhà nước do NHCSXH Việt Nam thực hiện, tạo điều kiện cho các đối tượng chính sách có cơ hội mở rộng sản xuất kinh doanh, vươn lên làm giàu, thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo- giải quyết việc làm và công bằng xã hội. Ngân hàng Chính sách xã hội là một trong các kênh chuyển tải vốn và thực hiện cho vay ủy thác đối với hộ nghèo và các đối tượng khác thông qua các tổ chức chính trị xã hội là một phương pháp cho vay có hiệu quả, tiết kiệm chi phí, phát huy sức mạnh cộng đồng. Vì vậy, công tác giảm nghèo- giải quyết việc làm được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm không những cho phát triển kinh tế mà còn là mục tiêu chính trị xã hội mang tính chiến lược lâu dài và được thể hiện thành chương trình mục tiêu quốc gia và ban hành nhiều chính sách để thực hiện. Phát triển kinh tế xã hội phải thực hiện thành công chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo. Trong rất nhiều giải pháp đồng
2 bộ để thực hiện chương trình này, Chính phủ Việt Nam đã thực sự quan tâm đến việc tạo lập kênh dẫn vốn tới hộ nghèo gặp khó khăn trong sản xuất. Ngân hàng Chính sách xã hội ra đời với nhiệm vụ thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi của Chính phủ nhằm thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và là chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Từ hoạt động thực tiễn của ngân hàng Chính sách xã hội tại địa phương, đề tài “Hiệu quả tín dụng chính sách tại Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An” được chọn nghiên cứu là hết sức cấp thiết. 2. Mục tiêu nghiên cứu 2.1 Mục tiêu chung Phân tích thực trạng các chương trình tín dụng tại phòng giao dịch Ngân hàng chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An; phân tích những thành tựu đạt được và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện các chương trình tín dụng chính sách. Trên cơ sở đó, luận văn thạc sĩ đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả các chương trình tín dụng chính sách tại phòng giao dịch NHCSXH được nghiên cứu. 2.2 Mục tiêu cụ thể a. Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về tín dụng của ngân hàng Chính sách xã hội đang thực hiện tại Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An. b. Phân tích thực trạng các chương trình tín dụng tại Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An; chỉ ra được những mặt làm được cần phát huy cũng như những tồn tại hạn chế cần khắc phục trong hoạt động tín dụng tại phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An. c. Đề xuất một số giải pháp có thể làm tài liệu tham khảo để nâng cao hơn nữa hiệu quả tín dụng chính sách tại phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An. 3. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu tín dụng chính sách tại Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An.
3 4. Phạm vi nghiên cứu - Phạm vi về không gian địa điểm: Phân tích hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách tại phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An. - Phạm vi về thời gian: Thời gian nghiên cứu giới hạn trong phạm vi số liệu từ năm 2015 đến năm 2018 5. Câu hỏi nghiên cứu Thực hiện cho vay các chương trình tín dụng của NHCSXH có vai trò như thế nào trong thực hiện giảm nghèo - giải quyết việc làm và các nhu cầu khác của hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác tại huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An? Thực trạng hiệu quả tín dụng chính sách của NHCSXH - tại phòng giao dịch NHCSXH huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An trong 4 năm qua như thế nào? Phòng giao dịch NHCSXH huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An cần có những giải pháp gì để nâng cao hiệu quả cho vay các chương trình tín dụng chính sách của NHCSXH trên địa bàn huyện? 6. Những đóng góp mới của luận văn * Đóng góp về phương diện khoa học Kết quả nghiên cứu của Luận văn có thể đóng góp về phương diện khoa học vào lý thuyết về tín dụng chính sách và hiệu quả tín dụng cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác ở Việt Nam. * Đóng góp về phương diện thực tiễn Luận văn đã khái quát thực trạng các chính sách ưu đãi, chương trình tín dụng chính sách của Chính phủ cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác cũng như công tác quản lý tín dụng chính sách tại NHCSXH nói chung và Phòng giao dịch NHCSXH huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An nói riêng trên các khía cạnh gồm mô hình tổ chức quản lý, tình hình huy động vốn, phương thức cấp tín dụng chính sách, các chương trình tín dụng ưu đãi dành cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác như: cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, hổ trợ việc làm, hộ gia đình sản xuất kinh doanh vùng khó khăn, thương nhân hoạt động thương mai tại vùng khó khăn có vốn sản xuất, chăn nuôi, buôn bán phát triển kinh tế hộ gia đình; cho vay hộ gia đình có con em đi học đại học, cao đẳng, trung cấp và học nghề có tiền đóng học
4 phí và mua đồ dùng học tập; cho vay hộ gia đình kéo nước sạch, xây nhà vệ sinh phục vụ nhu cầu thiết yếu trong sinh hoạt đảm bảo vệ sinh môi trường... Với sự chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các cấp, nỗ lực của tập thể cán bộ ngân hàng và sự giúp sức của toàn thể xã hội với mục tiêu giảm nghèo bền vững, bảo đảm công tác an sinh xã hội tại địa phương; các chương trình tín dụng của NHCSXH mang lại nhiều kết quả tích cực khi có nhiều hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được tiếp cận với nguồn vốn vay tín dụng chính sách của Chính phủ, sử dụng vốn vay hiệu quả, từng bước vươn lên thoát nghèo bền vững. Các chương trình tín dụng chính sách của Chính phủ không chỉ giúp giải quyết những bất cập về tài chính mà còn góp phần giải quyết vấn đề nghèo đa chiều khi giảm thiểu được tình trạng ít biết chữ, mù chữ, tăng trình độ học vấn, cải thiện sức khỏe, phục vụ nhu cầu thiết yếu của hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Luận văn cũng đã chỉ ra các tồn tại và nguyên nhân cụ thể đưa ra các nhóm giải pháp chính nhằm đổi mới quản lý, tăng cường khả năng huy động các nguồn lực… từ đó thúc đẩy thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chính sách của Chính phủ có hiệu quả tới các đối tượng thụ hưởng, tăng cường trách nhiệm, năng lực của các chủ thể có liên quan. Kết quả nghiên cứu là nguồn tài liệu tham khảo cho sinh viên, cán bộ PGD NHCSXH huyện Thạnh Hóa cũng như trách nhiệm của các tổ chức cá nhân liên quan đến hoạt động tín dụng chính sách. 7.Phương pháp nghiên cứu Đề tài sử dụng phương pháp định tính: -Tiếp cận thu thập các văn bản, các giáo trình, tài liệu có liên quan trong đề tài luận văn. -Các văn bản quy định của Chính phủ, của Bộ Tài chính, của Ngân hàng Chính sách xã hội và các Bộ ngành có liên quan quy định về hỗ trợ nguồn vốn nói trên để viết luận văn này. -Thống kê để nắm bắt được tình hình tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi dành cho Hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An.
5 -Thu thập thông tin, thống kê, tổng hợp: Báo cáo hoạt động tín dụng tại NHCSXH Việt Nam chi nhánh tỉnh Long An; Phòng giao dịch huyện Thạnh Hóa, tỉnh Long An. 8.Tổng quan các công trình nghiên cứu trước Liên quan đến đề tài đã có một số công trình nghiên cứu được công bố như: Luận văn Thạc sĩ "Hiệu quả cho vay Hộ nghèo tại chi nhánh Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh Long An", tác giả: Trần Thế Vinh - Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh năm 2013. Đề tài nghiên cứu nhằm cung cấp thông tin về việc xác định các yếu tố tác động đến khả năng trả nợ và thời gian thanh toán của hộ vay vốn chương trình hộ nghèo để ngăn ngừa, hạn chế rủi ro trong công tác thu hồi nợ, từ đó đưa ra các giải pháp nhằm thu hồi nợ đến hạn tốt hơn đối với các khoản cho vay hộ nghèo tại NHCSXH chi nhánh tỉnh Long An, góp phần tăng hiệu quả, chất lượng đầu tư của các chương trình cho vay hộ nghèo mà NHCSXH đang thực hiện. Luận án Tiến sĩ “Hoàn thiện công tác quản lý tín dụng chính sách của Ngân hàng Chính sách Xã hội” tác giả: Trần Lan Phương - Học Viện Ngân Hàng Hà Nội năm 2016. Đề tài nghiên cứu đã đánh giá toàn diện về các mặt hoạt động của Ngân hàng chính sách xã hội nói chung và tín dụng chính sách nói riêng qua đó tác giả đề ra một số nhóm giải pháp cơ bản để thúc đẩy tín dụng chính sách có hiệu quả. Luận văn Thạc sĩ: “ Hoàn thiện hoạt động tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Đồng Tháp”, tác giả: Nguyễn Thị Diễm Hương - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân năm 2016. Đề tài nghiên cứu đã phân tích các yếu tố ảnh đến hoạt động cho vay và hiệu quả của tín dụng chính sách, từ đó đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng thực hiện tín dụng chính sách. Luận văn Thạc sĩ: "Nâng cao hiệu quả đối với tín dụng người nghèo tại Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam chi nhánh tỉnh Long An", tác giả: Nguyễn Trọng Điệp - Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An năm 2017. Đề tài tập trung nghiên cứu nâng cao hiệu quả tín dụng đối với người nghèo tại NHCSXH chi nhánh tỉnh Long An, trên cơ sở tác giả đã tham khảo học hỏi kinh nghiệm của một số nước có mô hình hoạt động giống nước ta. Luận văn này đề cập đến vấn đề nâng cao hiệu quả tín dụng đối với người nghèo của NHCSXH chi nhánh tỉnh Long An nói chung
6 nên có nhiều điểm chung có thể kế thừa nhưng phạm vi và đối tượng nghiên cứu rộng hơn so với đề tài mà tác giả đang nghiên cứu. Các nghiên cứu trên đã giúp ích cho tác giả thu thập được một số thông tin để tiến hành nghiên cứu nhằm tìm ra phương pháp tiếp cận tối ưu nhất để hoàn thành tốt luận văn. Hệ thống hóa và làm rõ thêm một số vấn đề về mặt lý luận về tín dụng chính sách, các nguyên nhân ảnh hưởng và các yếu tố tác động đến cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác đang thực hiện tại NHCSXH và các chỉ tiêu đánh giá nâng cao hiệu quả tín dụng đối với chương trình cho vay Hộ nghèo và các đối tượng tính sách khác.
7 PHẦN NỘI DUNG CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÍN DỤNG NGÂN HÀNG VÀ TÍN DỤNG CHÍNH SÁCH CỦA NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH XÃ HỘI 1.1. Khái niệm, đặc điểm và các hình thức tín dụng ngân hàng 1.1.1. Khái niệm tín dụng ngân hàng Tín dụng ngân hàng là quan hệ tín dụng giữa các ngân hàng với các xí nghiệp, tổ chức kinh tế, các tổ chức và cá nhân được thực hiện dưới hình thức ngân hàng đứng ra huy động vốn bằng tiền và cho vay đối với các đối tượng nói trên (Nguyễn Đăng Dờn - 2014). Tín dụng ngân hàng là hình thức tín dụng chủ yếu chiếm vị trí đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế. Tín dụng ngân hàng ra đời và phát triển cùng với sự ra đời và phát triển của hệ thống ngân hàng. Khác với tín dụng thương mai, Tín dụng ngân hàng là hình thức tín dụng chuyên nghiệp, hoạt động của nó hết sức đa dạng và phong phú. 1.1.2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng Đối tượng của tín dụng ngân hàng là vốn tiền tệ, nghĩa là ngân hàng huy động vốn và cho vay bằng tiền. Trong Tín dụng ngân hàng , các chủ thể của nó được xác định một cách rõ ràng, trong đó ngân hàng là người cho vay, còn các doanh nghiệp, các tổ chức kinh tế cá nhân... là người đi vay. Tín dụng ngân hàng vừa là tín dụng mang tính chất sản xuất kinh doanh gắn với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp vừa là tín dụng tiêu dùng, không gắn với hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, vì vạy quá trình vận động và phát triển của tín dụng ngân hàng không hoàn toàn phù hợp với qúa trình phát triển của sản xuất và lưu thông hàng hóa; Tín dụng ngân hàng thúc đẩy quá trình tập trung và điều hòa vốn giữa các chủ thể trong nền kinh tế. 1.1.3. Các hình thức tín dụng ngân hàng - Cho vay từng lần: Hình thức này áp dụng đối với khách hàng có nhu cầu và đề nghị vay vốn từng lần, khách hàng có nhu cầu vay vốn không thường xuyên hoặc khách hàng mà ngân hàng xét thấy cần thiết phải áp dụng cho vay từng lần để giám
8 sát, kiểm tra, quản lý việc sử dụng vốn vay chặt chẽ an toàn. Mỗi lần vay vốn khách hàng và ngân hàng phải làm các thủ tục vay vốn cần thiết và ký hợp đồng tín dụng. Mỗi hợp đồng tín dụng có thể phát tiền vay một hay nhiều lần phù hợp với tiến độ và yêu cầu sử dụng vốn thực tế của khách hàng. Ngân hàng cho vay phải quản lý chặt chẽ doanh số cho vay đảm bảo tổng số tiền trên các giấy nhận nợ do khách hàng lập không vượt quá số tiền đã ký trong hợp đồng tín dụng. - Cho vay theo hạn mức tín dụng: Cho vay theo hạn mức tín dụng là việc ngân hàng cho khách hàng vay căn cứ vào dự án, kế hoạch sản xuất kinh doanh để tính toán và thoả thuận một hạn mức tín dụng duy trì trong thời hạn nhất định hoặc theo chu kỳ sản xuất kinh doanh. Việc thoả thuận này phải được thể hiện và ký kết trong hợp đồng tín dụng. Khách hàng được rút vốn trong phạm vi hạn mức tín dụng cho phép căn cứ vào nhu cầu vốn của phương án sản xuất kinh doanh và chỉ phải xuất trình những thủ tục đơn giản, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Hình thức tín dụng này thường được áp dụng cho các khách hàng có nhu cầu vay vốn thường xuyên, sản xuất kinh doanh ổn định, có uy tín trong quan hệ kinh doanh với ngân hàng. - Cho vay theo dự án đầu tư: Ngân hàng cho khách hàng vay vốn để thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, dịch vụ và các dự án đầu tư phục vụ đời sống. Hình thức này áp dụng cho các trường hợp vay vốn trung và dài hạn. - Cho vay hợp vốn: Theo hình thức này, một nhóm các tổ chức tín dụng cùng cho vay đối với một dự án hoặc phương án vay vốn của khách hàng, trong đó có một tổ chức tín dụng làm đầu mối dàn xếp phối hợp với các tổ chức tín dụng khác. Cho vay hợp vốn thường được áp dụng đối với các dự án có nhu cầu vốn lớn, vượt quá khả năng của một ngân hàng hoặc có phạm vi qui mô rộng mà một ngân hàng khó có thể kiểm soát nổi. Hình thức tín dụng này giúp cho các ngân hàng giảm thiểu rủi ro, đồng thời bổ sung kinh nghiệm, kiến thức cho nhau. - Cho vay trả góp: Đây là hình thức tín dụng mà qua đó ngân hàng cho khách hàng vay để mua tài sản, hàng hoá khi khách hàng không có đủ tiền trả một lúc. Khi vay vốn, ngân hàng cho vay và khách hàng xác định và thoả thuận số lãi tiền vay phải trả cộng với số nợ gốc được chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn cho vay. Tài sản mua bằng vốn vay chỉ thuộc sở hữu của bên vay sau khi họ trả đủ nợ gốc và lãi
9 cho ngân hàng. Với hình thức này, để được vay vốn khách hàng phải có phương án trả nợ gốc và lãi vay khả thi bằng các khoản thu nhập có cơ sở chắc chắn, ổn định. - Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng: Cho vay theo hạn mức tín dụng dự phòng là việc ngân hàng cho vay cam kết đảm bảo sẵn sàng cho khách hàng vay vốn trong phạm vi hạn mức tín dụng nhất định để đầu tư cho dự án. Theo hình thức này, căn cứ vào nhu cầu của khách hàng, ngân hàng và khách hàng thoả thuận trong hợp đồng tín dụng: hạn mức tín dụng dự phòng, thời hạn hiệu lực của tín dụng dự phòng. Trong thời gian hiệu lực của hợp đồng, nếu khách hàng không sử dụng hoặc không sử dụng hết hạn mức, khách hàng phải trả phí đã cam kết theo thoả thuận. Khi khách hàng vay chính thức, phần vốn vay được tính theo lãi suất tiền vay hiện hành. - Cho vay thông qua nghiệp vụ phát hành và sử dụng thẻ: Với hình thức này, ngân hàng cho phép khách hàng trong phạm vi hạn mức để thanh toán tiền mua hàng hoá, dịch vụ tại các cơ sở bán hàng có chấp nhận thanh toán thẻ hay rút tiền mặt tại các máy rút tiền tự động. Hình thức tín dụng này đem lại cho khách hàng tính tự chủ cao và tiết kiệm thời gian. Ngoài các hình thức tín dụng kể trên, trong tình hình kinh doanh hiện nay để tăng tính cạnh tranh trên thị trường, thu hút được nhiều khách hàng các ngân hàng còn có thể áp dụng nhiều hình thức cho vay khác phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng vay vốn của khách hàng. 1.2. Khái niệm, đặc điểm và các hình thức tín dụng chính sách 1.2.1. Khái niệm tín dụng chính sách - Khái niệm tín dụng chính sách: tín dụng chính sách là công cụ tài chính quan trọng, là hệ thống các biện pháp liên quan đến việc thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi của Chính phủ để thực hiện các mục tiêu về tăng trưởng kinh tế và an sinh xã hội (theo nghị định số 78/2002/NĐ-CP của Chính phủ) . Tín dụng của Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) là quan hệ kinh tế giữa NHCSXH với các khách hàng là hộ nghèo và đối tượng chính sách khác, trong đó NHCSXH chuyển giao tiền cho khách hàng với những thỏa thuận hoàn trả cả gốc và lãi (có ưu đãi về lãi suất) trong một thời gian nhất định. 1.2.2. Đặc điểm của tín dụng chính sách Tín dụng ngân hàng có các đặc trưng sau: tài sản giao dịch trong quan hệ tín