Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An

Chia sẻ: ViJiji ViJiji | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:83

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn đã tập hợp những lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại; các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng; các biện pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại. Qua đó, luận văn đã phân tích thực trạng hoạt động cho vay; thực trạng rủi ro tín dụng; các biện pháp đã được thực hiện nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường giai đoạn 2016 - 2018.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN ------------------------------- VÕ THỊ TUYẾT HỒNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THỊ XÃ KIẾN TƯỜNG, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số ngành: 08.34.02.01 Long An, năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ CÔNG NGHIỆP LONG AN -------------------------------- VÕ THỊ TUYẾT HỒNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM - CHI NHÁNH THỊ XÃ KIẾN TƯỜNG, TỈNH LONG AN LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng Mã số ngành: 08.34.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS. ĐOÀN THỊ HỒNG Long An, năm 2018
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các tạp chí khoa học và công trình nào khác. Các thông tin số liệu trong luận văn này đều có nguồn gốc và được ghi chú rõ ràng./. Học viên thực hiện luận văn Võ Thị Tuyết Hồng
ii LỜI CẢM ƠN Sau một thời gian làm việc hết sức nghiêm túc, tác giả đã hoàn thành luận văn thạc sĩ chuyên ngành Tài chính - Ngân hàng với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An”. Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý Thầy (Cô) trường Đại học Kinh Tế Công Nghiệp Long An đã tận tình giảng dạy, trang bị kiến thức nền tảng cho tác giả trong quá trình học tập tại trường. Đồng thời, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô TS. Đoàn Thị Hồng đã nhiệt tình hướng dẫn tạo mọi điều kiện, động viên và giúp đỡ cho tác giả trong cả quá trình nghiên cứu này. Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban Giám đốc Agribank Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An; các anh, chị, em Phòng Kế hoạch – Kinh doanh, gia đình đã tạo điều kiện, động viên, hỗ trợ tác giả rất nhiều để có thể hoàn thiện luận văn này. Mặc dù tôi đã cố gắng hết sức nhưng do khả năng có hạn nên chắc chắn luận văn này không thể tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế. Vì vậy, tác giả rất mong nhận được những ý kiến nhận xét, đánh giá của các thầy cô giáo và các bạn. Tác giả xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện luận văn Võ Thị Tuyết Hồng
iii NỘI DUNG TÓM TẮT Hoạt động tín dụng tại Agribank Kiến Tường là hoạt động tạo ra nguồn lợi nhuận chủ yếu cho ngân hàng chiếm trên 95% tổng thu nhập của Chi nhánh. Vì vậy, rủi ro trong hoạt động này là rất lớn, có thể gây nên hậu quả rất nghiêm trọng. Mặc dù, trong thời gian qua Agribank Kiến Tường đã có những biện pháp tích cực để giảm thiểu rủi ro tín dụng nên nợ xấu có xu hướng giảm. Tuy nhiên, cũng không thể kiểm soát hết những rủi ro do hoạt động này mang lại. Vì vậy, đòi hỏi ngân hàng phải tìm hiểu, đánh giá những rủi ro trong hoạt động cho vay để tìm ra các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng ngân hàng. Luận văn đã tập hợp những lý luận cơ bản về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại; các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng; các biện pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng của ngân hàng thương mại. Qua đó, luận văn đã phân tích thực trạng hoạt động cho vay; thực trạng rủi ro tín dụng; các biện pháp đã được thực hiện nhằm hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường giai đoạn 2016 - 2018. Qua đó, thấy được những mặt đạt được và tồn tại hạn chế trong hoạt động cho vay. Trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp, kiến nghị phù hợp tình hình thực tế trên của chi nhánh để hoạt động tín dụng của Agribank Kiến Tường phát triển bền vững trong thời gian tới. Thêm vào đó, luận văn cần được xem như là một tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà nghiên cứu quan tâm đến lĩnh vực nghiên cứu này và là những vấn đề mới gợi mở cho những người quan tâm tiếp tục nghiên cứu làm rõ./.
iv ABSTRACT Credit activity at Agribank Kien Tuong is the main source of profit for the bank, accounting for over 95% of the Branch's total income. Therefore, the risk in this activity is very large, can cause very serious consequences. Although, in the past, Agribank Kien Tuong has taken positive measures to minimize credit risks, so bad debts tend to decrease. However, it is impossible to control all the risks brought about by this activity. Therefore, it requires banks to learn and assess the risks in lending activities to find solutions to limit bank credit risks. The thesis has gathered the basic arguments about credit risks at commercial banks; measure loan targets; measures to limit credit risks of commercial banks. Thereby, the dissertation analyzed the current situation of lending activities; credit risk situation; Measures have been taken to limit credit risks at Agribank Kien Tuong in the period of 2016-2018. Thereby, seeing the achievements and shortcomings in lending activities. Based on that, propose solutions and recommendations suitable to the actual situation in the locality for the sustainable development of Agribank Kien Tuong's lending activities in the coming time. In addition, the dissertation should be viewed as a useful reference for researchers interested in this field of study and are new issues that are open to those interested in further clarification./.
v MỤC LỤC Trang LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... .i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... .ii NỘI DUNG TÓM TẮT ............................................................................................ iii ABSTRACT .............................................................................................................. iv MỤC LỤC ................................................................................................................. .v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................. ...ix DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU ............................................................................. ......x DANH MỤC HÌNH VẼ............................................................................................ .xi PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ............................................................................. 1 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU .................................................................................. 2 2.1. Mục tiêu chung ............................................................................................ 2 2.2. Mục tiêu cụ thể ............................................................................................ 2 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU ..................................................................................... 2 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ............................................................................... 2 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU..................................................................................... 2 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................................... 2 7. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN ................................................................... 3 8. TỐNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƯỚC .............................................. 3 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN ........................................................................................ 4 CHƯƠNG 1 ............................................................................................................... 5 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ........................................................................................................ 5 1.1. Lý luận về rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng .............. .5 1.1.2. Khái niệm về rủi ro tín dụng .................................................................... ..5
vi 1.1.3. Phân loại rủi ro tín dụng .......................................................................... ..6 1.1.4. Nguyên nhân rủi ro tín dụng .................................................................... ..7 1.1.5. Hậu quả của rủi ro tín dụng ...................................................................... ..9 1.2. Lý luận về Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng .. ......................................................................................................................... .10 1.2.1. Nhận diện rủi ro tín dụng ......................................................................... .10 1.2.2. Đánh giá rủi ro tín dụng ............................................................................ .10 1.2.3. Kiểm soát và Quản trị rủi ro tín dụng ....................................................... .11 1.2.4. Xử lý rủi ro tín dụng ................................................................................ .12 1.2.5. Một số chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng .......... .12 1.3. Một số biện pháp quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng hiện nay .................................................................................................. .15 1.3.1. Xây dựng chính sách tín dụng hợp lý và hiệu quả .................................... .15 1.3.2. Thực hiện xếp hạng rủi ro tín dụng .......................................................... .16 1.3.3. Thực hiện đầy đủ nguyên tắc đảm bảo tiền vay ......................................... .16 1.3.4. Tuân thủ tuyệt đối quy trình cho vay ........................................................ .17 1.3.5. Mua bảo hiểm tiền vay ............................................................................. .17 1.3.6. Xử lý nợ xấu có hiệu quả ......................................................................... .18 1.3.7. Trích lập quỹ dự phòng rủi ro tín dụng theo đúng quy định ...................... .18 1.4. Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn và Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An ........ .18 1.4.1. Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số ngân hàng thương mại trên địa bàn ...................................................................................................... .18 1.4.2. Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An ....................... .21 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................ .23
vii CHƯƠNG 2 ............................................................................................................ .24 THỰC TRẠNG QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THỊ XÃ KIẾN TƯỜNG, TỈNH LONG AN ........................................................................ .24 2.1. Giới thiệu chung về ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An .................................. .24 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ............................................................. .24 2.1.2. Cơ cấu tổ chức và chức năng từng bộ phận ............................................... .26 2.1.3. Tình hình hoạt động kinh doanh ............................................................... .28 2.2. Thực trạng quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An ..........33 2.2.1. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ quá hạn .................................................... .33 2.2.2. Rủi ro tín dụng qua chỉ tiêu nợ xấu .......................................................... .36 2.2.3. Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dư nợ .............................................................. .39 2.2.4. Rủi ro tín dụng qua các chỉ tiêu khác ....................................................... .41 2.2.5. Thực trạng Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, tnh Long An ........ .42 2.3. Đánh giá chung về quản trị rủi ro tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An ........ .49 2.3.1. Những kết quả đạt được ........................................................................... .49 2.3.2. Những mặt còn hạn chế ........................................................................... .50 2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế ............................................................. .51 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................ .56 CHƯƠNG 3 ............................................................................................................ .57 GIẢI PHÁP QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM – CHI NHÁNH THỊ XÃ KIẾN TƯỜNG, TỈNH LONG AN ........................................................................ .57 3.1. Định hướng phát triển của ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và mục tiêu thực hiện của chi nhánh Thị xã Kiến Tường ............ .57 3.1.1. Định hướng phát triển ............................................................................... .57
viii 3.1.2. Mục tiêu thực hiện .................................................................................... .58 3.2. Giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An ........ .59 3.2.1. Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ................................................. .59 3.2.2. Khai thác có hiệu quả thông tin trong hoạt động tín dụng ........................ .60 3.2.3. Thực hiện tốt chính sách xếp hạng tín dụng nội bộ ................................. .61 3.2.4. Tuân thủ quy trình tín dụng một cách tuyệt đối ......................................... .62 3.2.5. Nâng cao năng lực, trình độ và đạo đức của cán bộ tín dụng ..................... .63 3.2.6. Tăng cường hiệu quả hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ ..................... .64 3.2.7. Tăng cường thực hiện tốt xử lý nợ quá hạn và thu hồi nợ xấu trong hoạt động tín dụng ............................................................................................ .65 3.3. Một số kiến nghị ............................................................................................. .66 3.3.1. Đối với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Long An ........................................................................................ .66 3.3.2. Đối với Ủy Ban Nhân dân Thị xã Kiến Tường .......................................... .68 KẾT LUẬN ..................................................................................................................... .69 TÀI LIỆU THAM KHẢO
ix DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT KÝ HIỆU TIẾNG VIỆT 1 Agribank Ngân hàng Nông nghiệp - Bank for Agriculture Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam – Agribank Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An - Vietnam Bank 2 Kiến for Agriculture and Rural Development – Kien Tuong Town Tường Branch, Long An Province 3 CBTD Cán bộ tín dụng 4 CIC Trung tâm thông tin tín dụng - Center Information Credit 5 DN Doanh nghiệp 6 KH Khách hàng 7 NQH Nợ quá hạn 8 NH Ngân hàng 9 NHNN Ngân hàng nhà nước 10 NHTM Ngân hàng thương mại 11 QĐ Quyết định 12 QTRRTD Quản trị rủi ro tín dụng 13 RR Rủi ro 14 RRTD Rủi ro tín dụng 15 SXKD Sản xuất kinh doanh 16 TCKT Tổ chức kinh tế 17 TCTC Tổ chức tài chính 18 TCTD Tổ chức tín dụng 19 TD Tín dụng 20 Tp Thành phố 21 TSĐB Tài sản đảm bảo
x DANH MỤC BẢNG SỐ LIỆU Thứ tự Tên bảng Trang Cơ cấu vốn huy động của Agribank Kiến Tường giai đoạn Bảng 2.1 29 2016 – 2018 Dư nợ cho vay theo ngành kinh tế tại Agribank Kiến Tường Bảng 2.2 31 giai đoạn 2016 – 2018 Kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank Kiến Tường giai Bảng 2.3 32 đoạn 2016 – 2018 Nợ quá hạn trên tổng dư nợ tại Agribank Kiến Tường giai Bảng 2.4 34 đoạn 2016 – 2018 Nợ quá hạn theo thành phần kinh tế tại Agribank Kiến Tường Bảng 2.5 34 giai đoạn 2016 – 2018 Nợ quá hạn theo loại hình kinh tế tại Agribank Kiến Tường Bảng 2.6 36 giai đoạn 2016 – 2018 Nợ xấu trên tổng dư nợ tại Agribank Kiến Tường giai đoạn Bảng 2.7 36 2016 – 2018 Nợ xấu theo ngành kinh tế tại Agribank Kiến Tường giai đoạn Bảng 2.8 37 2016 – 2018 Nợ xấu theo thời hạn tại Agribank Kiến Tường giai đoạn 2016 Bảng 2.9 38 – 2018 Nợ xấu theo bảo đảm bằng tài sản tại Agribank Kiến Tường Bảng 2.10 38 giai đoạn 2016 – 2018 Tỷ lệ nợ nhóm 5 trên tổng dư nợ tại Agribank Kiến Tường Bảng 2.11 39 giai đoạn 2016 – 2018 Số liệu trích lập dự phòng và xử lý rủi ro tại Agribank Kiến Bảng 2.12 40 Tường giai đoạn 2016 – 2018 Vòng quay vốn tín dụng tại Agribank Kiến Tường giai đoạn Bảng 2.13 41 2016 – 2018 Bảng 2.14 Hệ số thu nợ của Agribank Kiến Tường giai đoạn 2016 – 2018 42 Thẩm quyền quyết định cho vay của Agribank Kiến Tường Bảng 2.15 44 năm 2018
xi DANH MỤC HÌNH VẼ Thứ tự Tên hình vẽ Trang Hình 2.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng nhiệm vụ của các phòng ban 26 Tình hình nợ xấu, nợ quá hạn, nợ nhóm 5 tại Agribank Kiến Hình 2.2 39 Tường giai đoạn 2016 – 2018 Vòng quay vốn tín dụng và hệ số thu nợ tại Agribank Kiến Hình 2.3 42 Tường giai đoạn 2016 – 2018
1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. SỰ CẦN THIẾT CỦA ĐỀ TÀI Trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, tín dụng là hoạt động kinh doanh phức tạp nhất so với các hoạt động kinh doanh khác của ngân hàng thương mại, đem lại nguồn thu nhập chủ yếu cho ngân hàng. Đặc biệt đối với ngân hàng thương mại Việt Nam, thu nhập của tín dụng chiếm từ 60-80% nguồn thu nhậpcủa ngân hàng. Song cũng chính trong hoạt động này, ngân hàng phải chấp nhận nhiềuthách thức và rủi ro nhất. Hậu quả của rủi ro tín dụng (RRTD) đối với các ngân hàng thương mại thường là rất lớn, hậu quả của nó rất nặng nề, làm gia tăng chi phí, thu nhập từ thu lãi cho vay bị chậm hoặc bị mất đi, cùng với sự thất thoát của vốn vay, làm ảnh hưởng đến khả năng thanh khoản, làm xấu đi tình hình tài chính và sẽ làm tổn hại đến uy tín, vị thế của các ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, tình hình kinh tế thế giới vẫn còn diễn biến phức tạp, kinh tế trong nước vẫn còn nhiều khó khăn, thử thách. Vấn đề cấp bách nhất hiện nay trong quản trị - điều hành hoạt động kinh doanh của ngân hàng là làm sao quản lý để đảm bảo an toàn tín dụng, kiểm soát một cách chặt chẽ và hiệu quả, bảo đảm hoạt động tín dụng trong rủi ro có thể chấp nhận được, giảm thiểu các thiệt hại phát sinh từ rủi ro tín dụng nhằm cải thiện tình hình tài chính và nâng cao năng lực cạnh tranh với các ngân hàng khác. Thời gian qua, Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn cũng đã đạt được những kết quả nhất định về hạn chế RRTD. Song trong môi trường kinh doanh có nhiều biến động, RRTD cũng ngày càng trở nên đa dạng hơn về hình thức, phức tạp hơn về mức độ và luôn có khả năng xảy ra. Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn sẽ khó đảm bảo được an toàn và hiệu quả cao trong hoạt động tín dụng nếu không thường xuyên tăng cường hạn chế RRTD. Để phát triển ổn định, hạn chế khả năng xảy ra rủi ro luôn là mối quan tâm hàng đầu của các ngân hàng thương mại nói chung và của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn nói riêng. Là nhân viên làm việc tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam Chi nhánh Thị Xã Kiến Tường – Tỉnh Long An, nhằm để tăng thêm lợi nhuận,
2 góp phần nâng cao uy tín và tạo lợi thế của chi nhánh trong cạnh tranh, với những hiểu biết, những kiến thức có được trong quá trình làm việc và nhận thức được tầm quan trọng của công tác quản trị RRTD. Xuất phát từ nhu cầu nghiên cứu trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An” để thực hiện văn thạc sỹ kinh tế. 2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 2.1. Mục tiêu chung Luận văn đặt mục tiêu nghiên cứu phân tích, đánh giá thực trạng quản trị rủi ro tín dụng nói chung và rủi ro tín dụng nói riêng tại Agribank Kiến Tường, qua việc đánh giá những hạn chế và kết quả đạt được, tác giả đề xuất các giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường. 2.2. Mục tiêu cụ thể - Một là, hệ thống hóa cơ sở lý luận về Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại; - Hai là, phân tích thực trạng Quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường giai đoạn 2016 - 2018. - Ba là, đề ra một số giải pháp quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường. 3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Câu hỏi 1: Thực trạng hạn chế rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường giai đoạn 2016 – 2018 như thế nào? Thành tựu và tồn tại trong việc quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường? Nguyên nhân của những tồn tại? Câu hỏi 2: Giải pháp nào để quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank Kiến Tường? 4. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu là Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại. 5. PHẠM VI NGHIÊN CỨU Không gian: Nghiên cứu đối tượng tại Agribank Kiến Tường. Thời gian: Trong giai đoạn 2016-2018. 6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
3 Luận văn sử dụng phương pháp định tính, cụ thể bao gồm các phương pháp sau: Phương pháp lịch sử, phương pháp so sánh, phương pháp thống kê mô tả, phương pháp diễn giải, phương pháp phân tích,… 7. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN VĂN Về mặt lý luận: Luận văn tổng hợp cơ sở lý thuyết về rủi ro tín dụng về rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại. Về mặt thực tiễn: Luận văn là tài liệu tham khảo cho các học viên, sinh viên thuộc nhóm ngành kinh tế và những ai quan tâm đến đề tài về quản trị rủi ro tín dụng. 8. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU TRƯỚC Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thanh An (2014), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Học viện Tài chính với đề tài: "Nâng cao chất lượng quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam". Nghiên cứu của tác giả Lê Minh Trung (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Quốc tế Hồng Bàng, TP. Hồ Chí Minh với đề tài: "Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam -Chi nhánh Long An". Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Quốc Toản (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Đà Nẵng với đề tài: "Quản trị rủi ro tín dụng trong cho vay doanh nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam". Nghiên cứu của tác giả Phan Hoàng Lâm (2015), Luận văn Thạc sĩ Kinh tế bảo vệ tại Trường Đại học Tài chính – Maketing, TP. Hồ Chí Minh với đề tài: “Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín”. Luận văn thạc sĩ của Nguyễn Hoàng Phương (2016) với đề tài:“Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam chi nhánh tỉnh Bình Phước”,trường đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh. Qua nghiên cứu 5 đề tài nghiên cứu trước, tác giả kế thừa cơ sở lý luận, tham khảo thực trạng và giải pháp. Từ đó, tác giả đề xuất giải pháp thích hợp về quản trị rủi ro tín dụng tại Agribank chi nhánh thị xã Kiến Tường. Đã có nhiều nghiên cứu về quản trị rủi ro tín dụng nhưng sự khác biệt của tác giả về mặt thời gian và không gian. Đến nay, tháng 9 năm 2019, tại Agribank chi nhánh thị xã Kiến Tường chưa có nghiên cứu nào về quản trị rủi ro tín dụng tại chi nhánh, nên đề tài là không có sự trùng lắp.
4 9. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mục lục, danh mục các từ viết tắt, danh mục các bảng, danh mục các sơ đồ, hình vẽ thì nội chung chính của nghiên cứu được chia thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về Quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An. Chương 3: Giải pháp Quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam – Chi nhánh Thị xã Kiến Tường, Tỉnh Long An.
5 CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Lý luận về rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh ngân hàng 1.1.1. Khái niệm về rủi ro tín dụng Theo Markowitz (1952) “Rủi ro là một mệnh đề thể hiện sự không chắc chắn. Trong hoạt động tài chính, biến thiên của kết quả hoạt động là một đại diện cho rủi ro và do đó nhà đầu tư nên cân nhắc giữa kết quả kỳ vọng - điều mong đợi và biến thiên của kết quả hay rủi ro - điều không mong đợi”. Còn theo Timothy W. Koch và S. Scott Mac Donald (2009) thì “Một khi NH nắm giữ tài sản sinh lợi, rủi ro xảy ra khi KH sai hẹn – có nghĩa là KH không thanh toán vốn gốc và lãi theo thỏa thuận. Rủi ro ro tín dụng là sự thay đổi tiềm ẩn của thu nhập thuần và thị giá của vốn xuất phát từ việc KH không thanh toán hay thanh toán trễ hạn”. Trong nghiên cứu của Henie Van Greuning - Sonja B rajovic Bratanovic (1999) thì “Rủi ro tín dụng được định nghĩa là nguy cơ mà người đi vay không thể chi trả tiền lãi hoặc hoàn trả vốn gốc so với thời hạn đã ấn định trong hợp đồng tín dụng. Đây là thuộc tính vốn có của hoạt động NH”. Theo Tomaz R. Bielecki và Marek Rutkowski (2004): “Rủi ro tín dụng là khả năng KH không thực hiện đầy đủ những cam kết/nghĩa vụ trong hợp đồng tín dụng”. Theo Điều 3, Thông tư số 09/2014/TT-NHNN ngày 18/3/2014 của Thống đốc NHNN: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động NH là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của TCTD, chi nhánh NH nước ngoài do KH không thực hiện, hoặc không có khả năng thực hiện một phần hay toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Trong hoạt động kinh doanh của NHTM, tín dụng là hoạt động kinh doanh đem lại nguồn thu chủ yếu, chiếm đến 70% - 80% lợi nhuận của NHTM. Tuy nhiên đây cũng là nghiệp vụ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự luân chuyển tiền tệ và khả năng thanh khoản của NHTM (World Bank, 2009). Vì vậy, việc nghiên cứu về rủi ro trong hoạt động cho vay của NHTM có ý nghĩa quan trọng nhằm hạn chế tối đa tổn thất và nâng cao chất lượng hoạt động kinh doanh của tổ chức này
6 Khoản 01 Điều 3 Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày 21 tháng 01 năm 2013 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, rủi ro tín dụng được định nghĩa như sau: “Rủi ro tín dụng trong hoạt động ngân hàng (gọi tắt là rủi ro) là tổn thất có khả năng xảy ra đối với nợ của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo cam kết”. Tổn thất có khả năng xảy ra đối với ngân hàng khi người đi vay không trả được nợ, hoặc trả nợ không đầy đủ, không đúng hạn cho ngân hàng; khả năng xảy ra tổn thất trong hoạt động ngân hàng do khách hàng không thực hiện nghĩa vụ theo cam kết; rủi ro tín dụng là loại rủi ro lớn nhất quan trọng nhất trong hoạt động ngân hàng, là loại rủi ro chủ yếu của rủi ro ngân hàng. Như vậy, có thể nói rủi ro tín dụng có thể xuất hiện trong các mối quan hệ mà trong đó ngân hàng là chủ nợ, khách hàng là con nợ lại không thực hiện hoặc không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ trả nợ khi đến hạn. Nó diễn ra trong quá trình cho vay, chiết khấu công cụ chuyển nhượng và giấy tờ có giá, cho thuê tài chính, bảo lãnh, bao thanh toán của ngân hàng. 1.1.2. Phân loại rủi ro tín dụng Rủi ro giao dịch Rủi ro giao dịch là một hình thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, đánh giá khách hàng. Rủi ro giao dịch có ba bộ phận chính là rủi ro lựa chọn, rủi ro bảo đảm và rủi ro nghiệp vụ. Rủi ro giao dịch là loại hình rủi ro tín dụng phát sinh trong quá trình giao dịch tín dụng giữa ngân hàng và khách hàng. Rủi ro giao dịch là loại rủi ro mang nặng tính chủ quan của bên cho vay trong quá trình tác nghiệp, bao gồm: Rủi ro lựa chọn là quá trình đánh giá, phân tích, lựa chọn khi tác nghiệp chưa tốt: Phân tích, đánh giá khách hàng thiếu bao quát, còn nhiều sơ hở. Phân tích, lựa chọn phương án vay vốn của khách hàng còn lỏng lẻo, qua loa. Lựa chọn phương án thu nợ thiếu cân nhắc có nhiều sơ hở dẫn đến rủi ro. Rủi ro đảm bảo là rủi ro các vấn đề liên quan đến đảm bảo tài sản: Điều khoản đảm bảo tín dụng thiếu chặt chẽ, rõ ràng; Danh mục tài sản đảm bảo thiếu tính cụ thể; Hình thức đảm bảo và phương pháp xử lý tài sản còn bất cập; Tỷ lệ đảm bảo tài sản
7 thiếu dứt khoát, rõ ràng. Rủi ro nghiệp vụ là rủi ro liên quan đến công tác quản lý khoản vay và hoạt động cho vay, bao gồm cả việc sử dụng hệ thống xếp hạng rủi ro và kỹ thuật xử lý các khoản vay có vấn đề. Rủi ro danh mục Rủi ro danh mục là loại hình rủi ro tín dụng phát sinh trong quản lý danh mục cho vay của NH. Rủi ro danh mục là loại rủi ro vừa mang tính chủ quan, lại vừa tác động của các nhân tố khách quan. Rủi ro danh mục bao gồm rủi ro nội tại và rủi ro tập trung. Rủi ro nội tại: Rủi ro nội tại xuất phát từ các yếu tố, các đặc điểm riêng có, mang tính riêng biệt bên trong của mỗi chủ thể đi vay hoặc ngành, lĩnh vực kinh tế. Nó xuất phát từ đặc điểm hoạt động hoặc đặc điểm sử dụng vốn của khách hàng vay vốn. Rủi ro nội tại xuất phát từ các yếu tố rủi ro bên trong củamỗi khách hàng vay vốn, ngành nghề kinh doanh, lĩnh vực hoạt động. Rủi ro tập trung: Rủi ro tập trung là rủi ro phát sinh trong trường hợp ngân hàng tập trung vốn cho vay quá nhiều đối với một số khách hàng, cho vay quá nhiều doanh nghiệp hoạt động trong cùng một ngành, lĩnh vực kinh tế; hoặc một vùng địa lý nhất định; hoặc cùng một loại hình cho vay có rủi ro cao. 1.1.3. Nguyên nhân rủi ro tín dụng Nhóm nguyên nhân khách quan Nguyên nhân khách quan gây tác động và ảnh hưởng trên bình diện rộng: Do sự biến động của môi trường kinh tế (nội địa, toàn cầu); những bất cập trong cơ chế, chính sách của nhà nước; hành lang pháp lý cho hoạt động ngân hàng chưa hoàn thiện; những nguyên nhân bất khả kháng (thiên tai, dịch bệnh....) Nhóm nguyên nhân thuộc về người đi vay Tình hình SXKD thiếu ổn định vững chắc; tình hình tài chính không tốt; công tác quản lý kinh doanh còn hạn chế; thái độ thiếu thiện chí và bất hợp tác của người đi vay; hiện tượng cố ý, cố tình lừa đảo; người đi vay sử dụng vốn sai mục đích, không có thiện chí trong việc trả nợ vay. Đa số các doanh nghiệp khi vay vốn ngân hàng đều có các phương án kinh doanh cụ thể, khả thi, nếu không kiểm tra, phân tích xem xét, có thể bị rủi ro. Số lượng