Luận văn Thạc sĩ: Tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phát triển và hội nhập sâu rộng, đặt hệ thống ngân hàng trước những cơ hội và thách thức mới. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và rủi ro từ hoạt động cấp tín dụng truyền thống gia tăng, việc các ngân hàng thương mại (NHTM) đa dạng hóa thu nhập, đặc biệt thông qua các hoạt động tạo ra thu nhập ngoài lãi, trở nên cấp thiết. Xu hướng này không chỉ nhằm giảm thiểu rủi ro mà còn là chiến lược quan trọng để nâng cao khả năng sinh lời và năng lực cạnh tranh. Tuy nhiên, mối liên hệ giữa đa dạng hóa thu nhập và khả năng sinh lời tại các NHTM Việt Nam vẫn chưa được làm rõ một cách toàn diện. Nghiên cứu này đặt ra mục tiêu đánh giá tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các NHTM Việt Nam, từ đó đóng góp vào cơ sở lý luận và thực tiễn cho ngành.

Các nhà nghiên cứu tài chính, quản lý ngân hàng, nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư quan tâm đến lĩnh vực ngân hàng thương mại tại Việt Nam.

Trong bối cảnh hệ thống ngân hàng Việt Nam đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt và rủi ro tín dụng gia tăng từ hoạt động cho vay truyền thống, việc đa dạng hóa thu nhập trở thành một chiến lược then chốt để các ngân hàng thương mại (NHTM) duy trì và nâng cao khả năng sinh lời. Luận văn này tập trung nghiên cứu tác động của đa dạng hóa thu nhập đến khả năng sinh lời của các NHTM tại Việt Nam. Mặc dù xu hướng này đã được áp dụng rộng rãi trên thế giới, nhưng tại Việt Nam, các nghiên cứu còn hạn chế và đưa ra những kết luận trái chiều về mối quan hệ này, đặc biệt khi điều chỉnh rủi ro. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính đã được kiểm toán của 32 NHTM Việt Nam trong giai đoạn 2010-2021, đảm bảo tính đại diện cao. Phương pháp ước lượng System Generalized Method of Moments (SGMM) hai bước được áp dụng để phân tích, với các chỉ số đo lường đa dạng hóa thu nhập như chỉ số Herfindahl-Hirshman và tỷ lệ thu nhập ngoài lãi. Luận văn không chỉ xem xét lợi ích của đa dạng hóa thu nhập trong việc tăng khả năng sinh lời mà còn phân tích các yếu tố cấu thành nên sự đa dạng hóa này, bao gồm cả tác động có xét đến yếu tố rủi ro. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn quan trọng, giúp các nhà quản lý và nhà hoạch định chính sách ngân hàng đưa ra quyết định hiệu quả nhằm tối đa hóa lợi nhuận, củng cố năng lực cạnh tranh trong thị trường tài chính ngày càng mở rộng. Nghiên cứu cũng đề xuất các khuyến nghị cụ thể để các NHTM Việt Nam có thể tăng cường đa dạng hóa thu nhập và nâng cao khả năng sinh lời một cách bền vững.