Một số bài toán giải bằng định lý Lagrange
lượt xem 140
download
Bài toán 1: Cho f(x) xác định và có đạo hàm bậc hai liên tục và không đồng nhất bằng 0 trên bất kỳ đoạn nào của R. Biết rằng đồ thị hàm số y = f(x) cắt đường thẳng ax + by + c = 0 tại 3 điểm phân biệt. Chứng minh rằng xo thuộc R sao cho f'(xo) = 0 và f'(x) đổi dấu qua x = xo
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Một số bài toán giải bằng định lý Lagrange
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c Mét sè bµi to¸n ®îc gi¶I b»ng ®Þnh lÝ lagrange Bµi to¸n 1: Cho f(x) x¸c ®Þnh vµ cã ®¹o hµm bËc hai liªn tôc vµ kh«ng ®ång nhÊt b»ng 0 trªn bÊt kú ®o¹n nµo cña R. BiÕt r»ng ®å thÞ hµm sè y = f(x) c¾t ®êng th¼ng ax + by + c = 0 t¹i 3 ®iÓm ph©n biÖt. CMR tån t¹i x0 Î R sao cho f”(x0) = 0 vµ f”(x) ®æi dÊu qua x = x0. LG: V× ®êng th¼ng ax + by + c =0 c¾t ®å thÞ y = f(x) t¹i 3 ®iÓm ph©n biÖt nªn b ¹ 0. Ta ®Æt: ax + c g ( x) = f ( x) + th× ph¬ng tr×nh g(x) = 0 cã 3 nghiÖm ph©n biÖt. b Do f”(x) = g”(x) vµ f(x) cã ®¹o hµm bËc hai liªn tôc vµ kh«ng ®ång nhÊt b»ng 0 trªn bÊt kú mét kho¶ng nµo cña R nªn g(x) còng cã tÝnh chÊt ®ã. Theo ®Þnh lÝ Rolle th× tån t¹i 2 nghiÖm x1 , x2 víi x1< x2, cña ph¬ng tr×nh g’(x) = 0 sao cho g’(x) ¹ 0 víi "x Î ( x1 ; x2 ) vµ $x0 Î ( x1 ; x2 ) sao cho g”(x0) = 0. Ta thÊy g”(x) ®æi dÊu qua x0 , v× nÕu tr¸i l¹i th× g”(x) ³ 0 hoÆc g”(x) £ 0 trong [ x1 ; x2 ] ; tõ ®ã dÉn ®Õn g’(x) hoÆc ®ång biÕn hoÆc nghÞch biÕn trong [ x1 ; x2 ] , ®iÒu nµy kh«ng thÓ x¶y ra. Suy ra f”(x0) = 0 vµ f”(x) ®æi dÊu qua x0 (®pcm). Bµi to¸n 2: Cho hµm sè f(x) kh¶ vi v« h¹n trªn R vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn: a/. $M > 0 : f ( n ) ( x) £ M , "x Î R, "n Î N . æ1ö b/. f ç ÷ = 0, "n Î N * . ènø CMR, f ( x ) º 0, "x Î R .. LG: ¸p dông ®Þnh lÝ Rolle trªn c¸c ®o¹n [ a1 ; a2 ] , [ a2 ; a3 ] ,..., ta dÔ chøng minh ®îc kh¼ng ®Þnh sau: Gi¶ sö f(x) cã ®¹o hµm trªn R. Gi¶ thiÕt r»ng tån t¹i d·y ®¬n ®iÖu (an) n ³ 1 héi tô ®Õn x0 vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f(an) = 0 "n Î N . Khi ®ã tån t¹i d·y ®¬n ®iÖu (a’n) n ³ 1 héi tô ®Õn x0 vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f’(a’n) = 0 "n Î N . 1 Sö dông kÕt qu¶ nµy cho hµm f(x) víi an = , n Î N , sau ®ã ¸p dông tiÕp víi c¸c n hµm : f’(x), f”(x),… ta ®îc: æ1ö f (0) = lim f ç ÷ = 0 x ®¥ è nø f '(0) = lim f ' ( a 'n ) = 0 x ®¥ f ''(0) = lim f (a ''n ) = 0 x ®¥ …………………….. Nh vËy f ( n ) (0) = 0, "n Î N . Khai triÓn Taylor cña hµm f(x) t¹i x = 0 ta ®îc f ( x ) º 0, "x Î R (®pcm). Bµi to¸n 3: Cho hµm sè f(x) kh¶ vi trªn [ 0,1] vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn: f (0) = 0, f (1) = 1;0 £ f ( x ) £ 1, "x Î R .
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c CMR, tån t¹i a, b Î ( 0;1) , a ¹ b sao cho f’(a).f’(b) = 1.(OLYMPIC New – York -76) LG: XÐt hµm sè g(x) = f(x) + x – 1. Ta thÊy g(x) kh¶ vi trªn [ 0,1] , do g(0) = -1, g(1) = 1 nªn $c Î ( 0;1) sao cho g(c) = 0. Suy ra f(c) + c -1 = 0 hay f(c) = 1 – c. Theo ®Þnh lÝ Lagrange cho f(x) trªn c¸c ®o¹n [ 0; c ] , [c;1] ta cã: f (c ) - f (0) = f '(a ) víi a Î ( 0; c ) c-0 f (1) - f (c) vµ = f '(b) víi b Î ( c;1) 1- c f (c) 1 - f (c ) (1 - c)c tõ ®©y ta cã: f '(a ). f '(b) = . = = 1 (®pcm). c 1- c c (1 - c ) Bµi to¸n 4: Cho hµm sè g(x) liªn tôc trªn [ 0,1] vµ kh¶ vi trong (0;1) vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn g(0) = g(1) = 0. CMR, tån t¹i c Î ( 0;1) sao cho g’(c) = g(c). LG: XÐt hµm sè f ( x ) = e - x g ( x) ta cã f '( x) = [ g '( x) - g ( x)] e - x Theo ®Þnh lÝ Rolle ®èi víi hµm f(x) $c Î ( 0;1) sao cho f '(c ) = 0 hay [ g '(c ) - g (c )] e - c = 0 hay g’(c) = g(c). Bµi to¸n 5: Cho hµm sè f(x) kh¶ vi trªn [ a; b ] vµ tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: 1 a/. f (a) = ( a - b) 2 1 b/. f (b) = (b - a) 2 æ a+b ö c/. f ç ÷¹0 è 2 ø CMR, tån t¹i c¸c sè ®«i mét kh¸c nhau c1 , c2 , c3 Î ( a; b ) sao cho f '(c1 ) f '(c2 ) f '(c3 ) = 1 LG: Theo ®Þnh lÝ Lagrange $c1 Î (a; b) sao cho f (b) - f (a ) f '(c1 ) = b-a a+b xÐt hµm sè h(x) = f ( x) + x - khi ®ã h(a).h(b) = - (a-b)2 < 0. 2 a+b Do ®ã $x0 Î ( a; b ) sao cho h(x0) = 0, hay f ( x0 ) = - x0 . Theo ®Þnh lÝ 2 Lagrange, f ( x0 ) - f (a) b - x0 $c2 Î ( a; x0 ) , c2 ¹ c1 sao cho f '(c2 ) = = x0 - a x0 - a
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c t¬ng tù nh vËy, $c3 Î ( x0 ; b ) , c1 ¹ c3 tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f ( b ) - f ( x0 ) x0 - a f '(c3 ) = = . Râ rµng c1, c2 , c3 ph©n biÖt vµ b - x0 b - x0 f '(c1 ) f '(c2 ) f '(c3 ) = 1 . Bµi to¸n 6: Ch o f(x) lµ hµm cã ®¹o hµm cÊp 2 liªn tôc trªn R vµ tho¶ m·n ®iÒu kiÖn f(0) = f(1) = a. CMR, max { f ''( x )} ³ 8(a - b) víi b = min { f ( x)} xÎ[0,1] xÎ[0,1] Cho kÕt qu¶ më réng víi [ a; b ] Ì R . Bµi to¸n 7: Cho P(x) lµ ®a thøc bËc n cã n nghiÖm thùc ph©n biÖt x1 , x2 ,..., xn . n P ''( xi ) CMR, å P '( x ) = 0 . i =1 i Bµi to¸n 8: Cho x1 , x2 ,..., xn > 0 , ta ®Æt n n n s1 = å xi ; s2 = å xi x j ; s3 = å xi x j xk ;...; sn = x1.x2 ...xn i =1 1£ i < j £ n 1£ i < j < k £ n s1 s s s Si lµ c¸c hµm c¬ b¶n cña xi. CMR: 1 ³ 2 ³ 3 3 ³ ... ³ n n . ( THTT ) 2 3 n cn cn cn cn Bµi to¸n 9: Cho P(x) lµ ®a thøc bËc n cã n nghiÖm thùc ph©n biÖt, c lµ sè d¬ng vµ tËp tÊt P '( x ) c¶ c¸c sè x ®Ó > c , lµ hîp cña mét sè h÷u h¹n kho¶ng kh«ng giao nhau. CMR, tæng P ( x) n ®é dµi c¸c kho¶ng Êy b»ng . c Bµi to¸n 10: Cho a, b, c, r, s tho¶ m·n a > b > c >0; r > s > 0. CMR, a r .b s + b r .c s + c r .a s > a s .b r + b s .c r + c s .a r r LG: Do a > b > c >0 suy ra a s > b s > c s víi s > 0, vµ tõ r > s > 0 suy ra > 1 . s r XÐt hµm sè f (t ) = t víi t > 0 dÔ thÊy f’’(t) > 0 víi mäi t > 0. Suy ra f(t) lµ hµm t¨ng s nghiªm ngÆt trªn ( 0, +¥ ) . MÆt kh¸c theo ®Þnh lÝ Lagrange $m Î b s , a s ; n Î c s , a s sao ( ) ( ) cho: f '(m) = ( ) f as - f bs ( )=a - br ; f '(n) = r f bs - f c s br - c r ( ) ( ) = s s do m > n vµ f’(t) t¨ng a s - bs a s - bs bs - c s b -c a -b r r b - cr r nghiªm ngÆt trªn ( 0, +¥ ) Þ f '(m) > f '(n) Û s > s s a - bs b - c suy ra a r .b s + b r .c s + c r .a s > a s .b r + b s .c r + c s .a r ( ®pcm ). Bµi to¸n 11: ( §Ò thi chän HSG tØnh B¾c Ninh 2005 – 2006 ): Cho hµm sè g(x) cã ®¹o hµm g’(x) lµ hµm liªn tôc trªn [ a, b ] . §Æt M = max g '( x ) vµ gi¶ sö g(a) = g(b) = 0 a £ x £b
- Trêng THPT Yªn Phong 1 B¾c Ninh Bïi V¨n §¾c a. CMR, víi "x Î ( a, b ) ta cã: g ( x ) £ M ( x - a); g ( x) £ M ( b - x ) b 4 (b - a ) ò b. CMR, M³ 2 g ( x) dx a HD: ë ®©y t«i chØ xin tr×nh bµy c©u (a), cßn c©u (b) ®îc suy ra trùc tiÕp tõ c©u (a). "x Î [ a, b ] ta cã g(x) = g(x) – g(a) = g’(c)(x – a) víi c Î ( a, x ) . Tõ ®ã suy ra, g ( x ) = g '(c) ( x - a ) £ M ( x - a ) . Hoµn toµn t¬ng tù ta còng cã g ( x ) £ M ( b - x ) . VËy ta cã ®iÒu ph¶i chøng minh.
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
TOÁN ỨNG DỤNG- Chương I MỘT SỐ MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP TỐI ƯU
34 p | 2064 | 737
-
Một phương pháp chứng minh bất đẳng thức có điều kiện tích các biến bằng 1.
4 p | 996 | 251
-
Bài 1 : CHỨNG MINH MỘT SỐ KHÔNG PHẢI LÀ SỐ CHÍNH PHƯƠNG
16 p | 1228 | 69
-
Một số trường hợp đặc biệt của bài toán vận tải
9 p | 454 | 62
-
35 bài toán nan giải
20 p | 127 | 32
-
Ứng dụng phương trình tiếp tuyến để sáng tạo và chứng minh một số bài toán về bất đẳng thức
10 p | 48 | 4
-
Đề xuất cách khai thác mối quan hệ liên môn Toán - Tin trong dạy học giải một số bài tập về biểu thức đại số cho học sinh lớp 7
6 p | 48 | 4
-
Ứng dụng của khai triển Taylor trong bài toán tính giới hạn
5 p | 12 | 4
-
Một giải thuật ngẫu nhiên giải bài toán xác định số nguyên tố
8 p | 43 | 4
-
Mặt tròn xoay và một số bài toán trong thực tế
6 p | 14 | 3
-
Một số phương pháp chọn hệ trục tọa độ trong việc giải bài toán hình học không gian bằng phương pháp tọa độ
9 p | 60 | 3
-
Sử dụng lý thuyết đại số giải một số bài toán trong hình học
4 p | 60 | 3
-
Mở rộng các bài toán hình học euclid thành các bài toán hình học cầu và hình học lobachevsky - Một phương thức sáng tạo các bài toán mới
20 p | 27 | 2
-
Một lớp mở rộng kép của một vài đại số Lie toàn phương giải được 7 chiều
11 p | 27 | 2
-
Một số bài toán không giải được đối với ngôn ngữ tuyến tính
5 p | 49 | 1
-
Xác định ứng xử nhiệt của vật liệu xếp lớp trong trường hợp miền phân giới là không hoàn hảo tổng quát bằng cách giải bài toán đồng nhất hóa nhiệt cục bộ
8 p | 7 | 1
-
Đề cương chi tiết học phần Toán kinh tế (Mã số học phần: CS030)
19 p | 8 | 1
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn