Nghe chủ động
Nghe chủ động và hiệu quả là một thói quen, cũng giống như là nền tảng của việc
giao tiếp.
Nghe chủ động có nghĩa là tập trung vào người bạn đang lắng nghe, cho dù đó là cuộc
nói chuyện trong nhóm hay là chỉ có 2 người, để hiểu được họ đang nói điều gì. Là người
nghe, bạn nên tự mình có thể nhắc lại bằng từ ngữ của mình những gì họ vừa nói. Điều
đó không có nghĩa là bạn đồng ý với tất cả những gì họ nói, mà chỉ có nghĩa là bạn thực
sự hiểu họ đang nói gì.
Điều gì ảnh hưởng đến việc lắng nghe?
Bạn nghĩ thế nào về vấn đề đang thảo
luận?
Vấn đề này có mới mẻ với bạn hay là bạn
đã có nhiều kiến thức, kinh nghiệm trong
lĩnh vực này?
Vấn đề này có khó hiểu không, hay là nó
rất đơn giản?
Vấn đề này có quan trọng với bạn không
hay chỉ là thảo luận cho vui?
Ngư
ời nói có kinh nghiệm
hay là lúng
túng?
Có "tín hiệu" không lời nào từ phía người
nói hay không?
Họ hay suy nghĩ theo kiểu gì?
Lời nói có thể hiện sự cá tính, thông
minh… hay đáng sợ không?
Thông tin có được minh họa bởi
hình ảnh hay ví dụ gì không?
Có dùng phương tiện kỹ thuật để minh
họa không?
Các khái niệm có được trình bày kèm ví
dụ không?
Không gian có thuận lợi cho việc nghe
họ nói không?
hay việc tương tác, trao đổi với người
nói?
có sự phân tán làm mất tập trung không?
Những yếu tố ở trên là tác động ngoại cảnh.
Còn bây giờ: là chủ yếu ở bạn, là trung tâm, và là người nghe
Hãy chuẩn bị một thái độ tích cực
Tập trung sự chú ý của bạn vào nội dung câu chuyện
Hãy ngừng ngay tất cả các hoạt động không liên quan để hướng sự chú ý của bạn vào
người nói hoặc chủ đề đang được thảo luận.
· Nhẩm lại trong đầu xem những gì bạn đã biết về vấn đề này
Sắp xếp trước những kiến thức liên quan để sau đó có thể phát triển thêm sau (ví
dụ: bài giảng lần trước, một chương trình TV bạn đã xem, trang web, kinh nghiệm
thực tế…)
· Tránh sự mất tập trung
Chọn chỗ ngồi gần người nghe
Tránh các nguồn gây mất tập trung (vị trí cửa sổ, bà hàng xóm nói nhiều, tiếng
ồn…)
· Cảnh giác với sự xúc động quá
Nén cảm xúc
hoặc tham gia nghe từ từ cho đến khi bạn kìm nén được cảm xúc
· Bỏ những định kiến của bạn sang một bên
Nên nhớ bạn ở đó để học những gì người khác muốn nói, chứ không phải ngược
lại.
Nghe một cách chủ động
· Tập trung vào người đang nói
Theo dõi và cố gắng hiểu người và đặt mình vào hoạt cảnh của họ
Lắng nghe với đôi tai, và kể cả với đôi mắt và các giác quan khác
· Lưu ý: những ngôn ngữ không cần lời
Hãy để cuộc tranh luận đi theo diễn biến của nó.
Đừng đồng ý hay bất đồng vội, mà hãy cho dòng suy nghĩ tiếp tục
· Tham gia:
Chủ động trước các câu hỏi
Sử dụng các động tác (ví du: ngả người về phía trước) để khích lệ và ra dấu sự
chú ý của bạn với người nói
Các hoạt động sau đó:
Một đối một
Trong nhóm
Cho người nói có thời gian và
không gian
nghỉ một lát trong khi nói lâu
Bày tỏ lòng biết ơn với họ vì đã
chia sẻ và đối thoại
Kiểm tra xem bạn đã hiểu chưa
· Thử nhắc lại những ý
quan trọng để khẳng định
xem bạn có hiểu thật sự
chưa và tiếp tục cuộc nói
chuyện.
· Tóm tắt các ý chính
· Đặt câu hỏi để cả hai
cùng hiểu rõ hơn
Cho người nói thời gian để
người nói
sắp xếp lại thông tin đã nói
Lúc Hỏi-Đáp
Khi đặt câu hỏi
· Trình bày nhanh sự hoan
nghênh của bạn với người
nghe
· Tóm tắt điểm mấu chốt
· Đặt câu hỏi
Khi trình bày một quan điểm
· Trình bày nhanh sự
Tiếp tục mạch câu chuyện:
· Thử nói qua các kinh
nghiệm của bạn để bày tỏ
là bạn đang thích thú với
câu chuyện (phản hồi)
· Dịch sau khi bạn cảm
thấy bạn đã nắm bắt được
nội dung
· Áp dụng vào tình huống
khác
hoan nghênh của bạn với
người nghe
· Trình bày ngắn gọn
ýliên quan
· Trình bày quan điểm
của bạn, nhận xét…
· Hoan nghênh nhận xét
Sau đó
· Lấy thông tin liên lạc
information
để tiện liên lạc sau này
· Có nhã ý mời bạn
bè/đồng nghiệp..
tiếp tục tham gia thảo luận