Nhận thức về mối đe dọa an ninh mạng và cách bảo vệ thanh thiếu niên

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ, các mối đe dọa an ninh mạng đang trở thành thách thức toàn cầu, với tần suất và mức độ phức tạp ngày càng gia tăng. Từ lừa đảo trực tuyến đến tấn công mạng và tội phạm mạng, những nguy cơ này không chỉ gây gián đoạn lớn cho các cá nhân, tổ chức mà còn đe dọa an toàn thông tin quốc gia. Việc bảo vệ hiệu quả trước các rủi ro bảo mật trực tuyến đòi hỏi sự hiểu biết và nhận thức sâu rộng về bản chất của chúng. Đặc biệt, đối tượng thanh thiếu niên, những người dành phần lớn thời gian trên không gian mạng, đối mặt với nguy cơ cao và cần được trang bị kiến thức cần thiết để phòng tránh các mối đe dọa này. Nghiên cứu này đặt trọng tâm vào việc đánh giá nhận thức và kiến thức của giới trẻ về an ninh mạng, nhằm cung cấp cái nhìn tổng quan về mức độ chuẩn bị của họ trước những thách thức số.

Các nhà hoạch định chính sách giáo dục, tổ chức đào tạo về an ninh mạng, giáo viên, phụ huynh và thanh thiếu niên.

Nghiên cứu này khảo sát nhận thức và kiến thức của thanh thiếu niên Việt Nam về các mối đe dọa an ninh mạng và các biện pháp bảo mật trực tuyến. Sử dụng phương pháp định lượng, dữ liệu được thu thập từ 264 thanh niên đang học từ lớp 11 trở lên thông qua bảng câu hỏi khảo sát 15 mục với thang đo Likert, triển khai bằng Google Form. Dữ liệu sau đó được phân tích bằng Excel để đưa ra các phân tích mô tả, biểu đồ và giải thích. Kết quả cho thấy giới trẻ có mức độ nhận thức tương đối tốt về nguy hiểm của các mối đe dọa an ninh mạng nói chung khi sử dụng điện thoại, máy tính và mạng xã hội. Tuy nhiên, kiến thức về các biện pháp phòng ngừa cụ thể lại còn hạn chế. Chẳng hạn, sự hiểu biết về xác thực hai yếu tố (2FA) được đánh giá là khá thấp, và việc sử dụng mã hóa đám mây hay tường lửa để bảo vệ dữ liệu và thiết bị cũng chưa phổ biến rộng rãi. Mặt khác, các em có xu hướng áp dụng mật khẩu mạnh với ít nhất 8 ký tự và bao gồm nhiều loại ký tự khác nhau. Những phát hiện này chỉ ra rằng dù nhận thức chung về mối đe dọa bảo mật trực tuyến có tồn tại, nhưng việc trang bị kiến thức và kỹ năng thực hành bảo vệ thông tin cá nhân vẫn còn nhiều khoảng trống. Điều này hàm ý rằng cần có các chương trình giáo dục và vận động cụ thể từ các cơ quan liên quan để nâng cao năng lực an ninh mạng cho thanh thiếu niên, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu chuyên sâu hơn về lĩnh vực này.