Kỷ yếu Hội thảo Khoa học: “An ninh Sinh viên trong thời kỳ Chuyển đổi số”
177
TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA CHATGPT ĐẾN AN NINH
THÔNG TIN CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KINH TẾ QUỐC DÂN
THE NEGATIVE IMPACTS OF CHATGPT TOWARDS
INFORMATION SECURITY AMONG STUDENTS AT
NATIONAL ECONOMICS UNIVERSITY
Lê Thị Phương Linh1, Lê Nguyễn Phương Chi1, Mai Khánh Linh2,
Lê Ngọc Thái Hà3, Nguyễn Huyền Nhi3
1Trường Đại học Kinh tế Quốc dân; 2Học viện Tài chính;
3Trường Đại học Ngoại ngữ, ĐHQG-HN
Thông tin liên hệ: 20le.phuong.linh@gmail.com
THÔNG TIN
TÓM TẮT
Từ khóa:
ChatGPT, an ninh sinh
viên, mua bán thông tin, tin
giả, bản quyền.
Keywords:
ChatGPT, student security,
information trading, fake
news, copyright.
Nghiên cứu tập trung vào những tác động tiêu cực
của ChatGPT (một chương trình chatbot AI được tạo ra
nhằm cung cấp những câu trả lời sử dụng ngôn ngữ tự nhiên
tương ứng với câu hỏi và yêu cầu của người dùng) đến an
ninh thông tin cho sinh viên. Cụ thể, dựa trên kết quả khảo
sát về mức độ, quy mô ảnh hưởng của chương trình này đối
với sinh viên Trường Đại học Kinh Tế Quốc dân, bản tham
luận sẽ đưa ra những phân tích về ba nguy cơ tiềm ẩn chính
về an ninh thông tin khi sinh viên sử dụng ChatGPT trong
môi trường Đại học là mua bán thông tin, vấn đề bản quyền
và truyền bá thông tin sai lệch. Chúng tôi cũng nhấn mạnh
rằng những thách thức này được đặt ra bởi ChatGPT có thể
được kiểm soát bằng các giải pháp bảo mật và một số điều
chỉnh trong quy định trường học thông qua khuyến nghị, và
gợi ý.
ABSTRACT
ChatGPT is an AI chatbot programmed to provide
natural language responses to users’ questions and prompts.
This paper focuses on the negative impacts of ChatGPT to
the information security of university students.
Specifically, based on the survey results about the scale of
these effects on students at National Economics University,
we provide analysis on three main potential risks of
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học: “An ninh Sinh viên trong thời kỳ Chuyển đổi số”
178
information security when students utilize ChatGPT for
work at schools, namely information trading, copyright
issues and spread of fake news. We also emphasize that
these challenges posed by ChatGPT can be managed by
security measures and adjustments to school regulations as
in our Conclusion and suggestion.
1. Giới thiệu:
Trong những thập kỷ qua, với bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn
ra trên toàn cầu, con người cũng như xã hội luôn không ngừng vận động và phát triển
với những bước nhảy vọt về mọi mặt để bắt kịp với thời đại, điển hình là lĩnh vực công
nghệ thông tin (Information Technology – IT) và trí tuệ nhân tạo (Artificial Intelligence
– AI). Trí tuệ nhân tạo hiện đang là lĩnh vực nhận được nhiều sự quan tâm từ các lĩnh
vực khác, một trong số đó là lĩnh vực giáo dục.
Thời gian gần đây, ChatGPT – một mô hình ngôn ngữ lớn được phát triển bởi
OpenAI dựa trên nhiều mô hình trí tuệ nhân tạo với kiến trúc mạng nơ-ron sâu (kiến
trúc Transformer
13
) đang thu hút sự quan tâm đông đảo của các nhà nghiên cứu trong
lĩnh vực giáo dục. Mô hình này được xem là một công cụ tiềm năng để cải thiện tình
trạng học tập qua nhiều nghiên cứu. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích mà ChatGPT
mang lại, mô hình này có thể tồn tại những rủi ro tiềm tàng đối với an ninh mạng.
Hiện nay, đã có một số nghiên cứu về ChatGPT nhưng còn tồn tại khoảng trống
nhất định. Đa số nghiên cứu tập trung vào ứng dụng của ChatGPT trong một vài lĩnh
vực như giáo dục, y tế,... Tuy nhiên, rất ít công trình tập trung vào tác động tiêu cực của
ChatGPT đến an ninh thông tin sinh viên. Một số bài bài viết chỉ dừng lại ở góc độ dịch
thuật hoặc nêu quan điểm. Do đó, việc nghiên cứu về tác động tiêu cực của ChatGPT
đến an ninh thông tin cũng như phân tích hành vi sử dụng ứng dụng này của sinh viên
có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết.
Để có thể sử dụng ChatGPT trên quy mô lớn hơn với độ an toàn cao hơn, trước
tiên chúng ta cần hiểu thêm về những mối đe dọa tiềm ẩn đến người dùng. Bài viết này
sẽ thảo luận về một số tác động tiêu cực đến an ninh thông tin trong việc sử dụng
ChatGPT của sinh viên và đưa ra những chính sách, kiến nghị giải pháp đối với vấn đề
này.
2. Cơ sở lý thuyết
13
Kiến trúc Transformer: một kiến trúc mạng nơ-ron sâu (deep neural network) đặc biệt phát
triển cho việc xử lý chuỗi dữ liệu, đặc biệt là trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP).
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học: “An ninh Sinh viên trong thời kỳ Chuyển đổi số”
179
2.1. An ninh thông tin, an toàn thông tin
An ninh thông tin: Khoản 13 Điều 3 Quy chế quản lý, cung cấp và sử dụng dịch
vụ Internet trong Quân đội nhân dân Việt Nam ban hành kèm theo Thông tư
110/2014/TT-BQP nêu rõ: “An ninh thông tin là việc bảo đảm thông tin trên mạng không
gây phương hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, bí mật nhà nước, quyền và
lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”.
An toàn thông tin là bảo vệ thông tin và hệ thống thông tin nói chung khỏi các
truy cập trái phép, sử dụng, làm lộ, làm hỏng, chỉnh sửa, ghi chép không được phép….
Khái niệm an toàn thông tin mạng, an toàn máy tính, đảm bảo thông tin được sử dụng
hoán đổi cho nhau. Những lĩnh vực này liên quan nội bộ với nhau, thường xuyên chia
sẻ những mục đích chính của việc bảo vệ các khía cạnh tính bí mật, toàn vẹn và tính sẵn
sàng của thông tin nói chung. An toàn thông tin bao hàm một lĩnh vực rộng lớn các hoạt
động gồm cả những sản phẩm và những quy trình nhằm ngăn chặn truy cập trái phép,
hiệu chỉnh, xóa thông tin và dữ liệu. Mục đích là đảm bảo một môi trường thông tin tin
cậy, an toàn và trong sạch cho mọi thành viên và tổ chức trong xã hội. Nếu không có
biện pháp đảm bảo an toàn thông tin, tổ chức, doanh nghiệp rất dễ trở thành nạn nhân
của các vụ tấn công.
2.2. ChatGPT
Theo OpenAI (2023), ChatGPT là giao diện trí tuệ nhân tạo đàm thoại sử dụng
ngôn ngữ tự nhiên tương tác một cách thực tế và thậm chí trả lời các câu hỏi liên tiếp
của người sử dụng. ChatGPT có khả năng duy trì phong cách trò chuyện với tính cách
hoặc danh tính nhất quán trong suốt cuộc trò chuyện (Junaid Qadir, 2023). ChatGPT
được đào tạo dựa trên nguồn dữ liệu khổng lồ từ sách, website, mạng xã hội, các đoạn
hội thoại với người dùng,... tạo ra được nội dung đa dạng và phản hồi giống con người
(Ahmed Tlili et al., 2023). Thu hút được hàng triệu người dùng có thể cung cấp cho
ChatGPT thêm nguồn dữ liệu ngày một lớn. Nghiên cứu của Tiffany H. Kung (2023),
ChatGPT là một mô hình ngôn ngữ lớn với thuật toán AI mới được đào tạo để dự đoán
khả năng xảy ra của chuỗi từ nhất định trong ngữ cảnh của những từ đứng trước. So
sánh với những chatbot truyền thống, ChatGPT dựa trên GPT-3 – phiên bản thứ ba của
dòng GPT bởi OpenAI – có sự tân tiến hơn về quy mô, gồm 175 tỷ tham số, tăng thêm
1,5 tỷ so với GPT-2 (Tom B. Brown et al., 2020).
ChatGPT là công cụ đang được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới với nhiều tính
năng vượt trội. OpenAI (2023) cho biết ChatGPT đã mở rộng tại 40 quốc gia và vùng
lãnh thổ, nhưng chưa xuất hiện chính thức Việt Nam. Theo nghiên cứu của Tiffany H.
Kung và cộng sự (2023), độ chính xác của ChatGPT là khoảng 60% và nó vẫn tồn tại
nhiều sai lệch. Một số quốc gia như Hoa Kỳ hiện vẫn chưa có đề xuất quy định chính
thức về giám sát AI. Bên cạnh đó, các quốc gia như Anh sẽ phác thảo một số quy định
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học: “An ninh Sinh viên trong thời kỳ Chuyển đổi số”
180
đảm bảo sử dụng các sản phẩm AI khi nhận thấy sự rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng AI nói
chung và ChatGPT nói riêng. Tuy nhiên, một số quốc gia hạn chế nghiêm trong sử dụng
AI, đặc biệt ở các lĩnh vực như giáo dục, hệ thống tư pháp, thi hành pháp luật hay trong
các cơ sở hạ tầng quan trọng và những quốc gia như Trung Quốc hay Triều Tiên thì
ChatGPT bị cấm một cách chính thức.
Nhiều nghiên cứu cho rằng, ChatGPT vẫn có thể xâm phạm quyền riêng tư và
thông tin cá nhân người dùng giống các công nghệ khác. Ahmed Tlili và các cộng sự
(2023) chỉ ra sau khi kiểm tra, người ta phát hiện các cuộc hội thoại được lưu trữ, xem
xét và sử dụng để cải tiến hệ thống nhưng khi hỏi Chat GPT thì nó phủ nhận hoàn toàn
về việc này. Bên cạnh đó, chính sách riêng tư của Open AI cũng viết rằng họ có thể sẽ
tự thu thập thông tin và xác định danh tính của người dùng. Vì thế, vấn đề được quan
tâm nhất lúc này đó chính là quyền riêng tư. Vấn đề này nhận được phản ứng vô cùng
kịch liệt của các lập trình viên, các nhà làm luật,...
Nếu tạo tài khoản ChatGPT ở Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn vì chatbot này bắt
buộc phải có số điện thoại nước ngoài để nhận tin nhắn chứa mã kích hoạt. Lúc này, bạn
sử dụng extension Proxy
14
của Chrome hay các ứng dụng đổi VPN để giả mạo IP sang
UK, US. Hiện tại đang trong giai đoạn thử nghiệm nên Chat GPT miễn phí cho người
dùng phiên bản GPT-3.5 và mất phí $20/1 tháng với phiên bản GPT-4. Dữ liệu phiên
bản GPT-3.5 được cập nhật cho đến năm 2021, tuy không đầy đủ nhưng có thể đáp ứng
các nhu cầu cơ bản nhất của người sử dụng nên theo thống kê, đã có trên 100 triệu người
dùng trên toàn thế giới và hơn 10 triệu người dùng ở Việt Nam. Ở Việt Nam, có rất nhiều
cá nhân sử dụng điểm này để kinh doanh, mua bán tài khoản hoặc nhận làm trung gian
mở tài khoản ChatGPT cho người sử dụng.
Về tác động của ChatGPT trong giáo dục, nghiên cứu “Khả năng thực hiện bài
kiểm tra định kì môn Toán và môn Ngữ văn cấp Trung học của công cụ ChatGPT” (Lê
Anh Vinh, 2023), với đặc trưng của lĩnh vực Giáo dục đã chỉ ra việc ứng dụng ChatGPT
hoàn toàn có thể thực hiện cơ bản một đề thi hoàn chỉnh như con người. Nhưng sử dụng
công cụ này cần thận trọng, một mặt kế thừa những điểm mạnh để nâng cao chất lượng
dạy và học, mặt khác cần nghiên cứu, đưa ra các giải pháp, hành động để phát huy ưu
điểm và giảm thiểu các tác động tiêu cực trong giáo dục (nếu có). Chính vì thế, các
nghiên cứu thử nghiệm, đánh giá rất cần thiết trong thời điểm này.
14
Extension Proxy: tiện ích mở rộng
Kỷ yếu Hội thảo Khoa học: “An ninh Sinh viên trong thời kỳ Chuyển đổi số”
181
Hình 1. GPT-3.5 thực hiện yêu cầu các môn học phổ thông
Ngày nay, ChatGPT gắn với vấn đề an ninh thông tin đã và đang đi vào mọi ngóc
ngách của đời sống xã hội và dần trở thành một bộ phận quan trọng của an ninh quốc
gia. Nguy cơ gây mất an ninh thông tin là mối đe dọa lớn và ngày càng gia tăng với mọi
đối tượng, đặc biệt là sinh viên trẻ-đối tượng lớn trực tiếp sử dụng phần mềm này trong
mọi mặt đời sống. Bài viết tập trung phân tích, làm rõ những tác động của ChatGPT lên
đối tượng sinh viên trong điều kiện hiện nay, chỉ rõ những vấn đề đang đặt ra trong bảo
đảm an ninh thông tin và đề xuất các giải pháp trọng tâm nhằm nâng cao hiệu quả bảo
đảm an ninh thông tin của sinh viên khi sử dụng ChatGPT.
3. Phương pháp nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Tác động tiêu cực của Công cụ AI - ChatGPT đến an
ninh thông tin của sinh viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân
Khách thể khảo sát: Sinh viên Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Giảng viên
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
Trong qua
trinh nghie
n cư
u thưc tra
ng vâ
n đê, đê tai sư
du
ng ca
c phuong
pha
p (1) Nghiên cứu lí luận và (2) Nghiên cứu thực tiễn.
3.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
Mục đích của nghiên cứu khi sử dụng phương pháp nghiên cứu lí luận là xa
y
dưng đê cuong nghie
n cư
u, xac đi nh co sơ
li thuyêt cua vân đê nghie
n cư
u. Qua quá
trình nghiên cứu lí luận, cac co
ng trinh nghie
n cư
u về Tác động tiêu cực của Công cụ
AI – ChatGPT đến an ninh thông tin trong môi trường học đường được hẹ
thông hoa.
Ngoài ra, từ nghiên cứu lí luận sẽ xac đi nh được co sơ
li luạ
n cua đê tai bao gô m cac
khai niẹ
m co ban; những vấn đề liên quan. Thu thạ
p, pha
n tich cac nghie
n cư
u vê so
sánh xã hội trong học tập tho
ng qua viẹ
c khao cư
u cac tai liẹ
u: sach, ta
p chi, website,...
Tư
đo tiên hanh tông thuạ
t, pha
n tich, đanh gia cac dư liẹ
u thu thạ
p đuơc.
