57
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 35, Số 2 (2024): 57-64
*Email: thenthilien@hvu.edu.vn
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
Tập 35, Số 2 (2024): 57 - 64
JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
HUNG VUONG UNIVERSITY
Vol. 35, No. 2 (2024): 57 - 64
Email: tapchikhoahoc@hvu.edu.vn Website: www.jst.hvu.edu.vn
PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG NGÔN NGỮ TIẾNG ANH Ở TRẺ EM
CHIẾN LƯỢC TÂM LÝ VÀ PHƯƠNG PHÁP THIẾT THỰC
Thèn Thị Liên1*, Trương Thị Thuý Ninh1
1Trung tâm Ngoại ngữ - Tin học, Trường Đại học Hùng Vương, Phú Thọ
Ngày nhận bài: 03/5/2024; Ngày chỉnh sửa: 01/6/2024; Ngày duyệt đăng: 07/6/2024
DOI: https://doi.org/10.59775/1859-3968.192
Tóm tắt
Nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của chiến lược tâm lý và phương pháp thiết thực trong quá trình
phát triển kỹ năng ngôn ngữ tiếng Anh ở trẻ em. Nghiên cứu tập trung vào việc áp dụng các yếu tố tâm lý
tích cực như sự tự tin, đam mê và hứng thú vào giảng dạy, cùng với các phương pháp học tập thực tế như sử
dụng trò chơi, hoạt động thực hành và công nghệ. Phương pháp nghiên cứu bao gồm phân tích tác động của các
yếu tố tâm lý và thử nghiệm các phương pháp giảng dạy trong môi trường học tập thực tế. Kết quả cho thấy rằng
việc khơi dậy đam mê và hứng thú ở trẻ em giúp tăng cường sự tự tin và tham gia tích cực vào quá trình học tập
tiếng Anh. Đồng thời, các phương pháp học tập thực tế đã chứng minh hiệu quả trong việc giúp trẻ học tiếng
Anh một cách tự nhiên và hiệu quả hơn. Đề xuất của bài báo là cần thúc đẩy việc áp dụng các chiến lược tâm lý
tích cực và phương pháp học tập thực tế trong giảng dạy tiếng Anh cho trẻ em, nhằm tối đa hóa tiềm năng học
tập và phát triển khả năng ngôn ngữ của trẻ em.
Từ khóa: Phát triển ngôn ngữ, Tiếng Anh trẻ em, chiến lược tâm lý, phương pháp thực hành, học qua trò chơi,
công nghệ giáo dục.
1. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh ngày nay, việc phát triển
khả năng ngôn ngữ tiếng Anh cho trẻ em
không chỉ đơn thuần là một nhu cầu giáo dục
mà còn là yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh
hội nhập và toàn cầu hóa. Tuy nhiên, nhiều
trẻ em gặp phải thách thức về việc học tiếng
Anh do thiếu sự hứng thú, thiếu tự tin và
thiếu các phương pháp học tập thực tế.
Chiến lược tâm lý và các phương pháp
thiết thực có thể giải quyết các vấn đề này
bằng cách khuyến khích trẻ em tham gia
vào quá trình học tập một cách tự nhiên và
tích cực hơn. Tuy nhiên, việc áp dụng những
chiến lược và phương pháp này như thế nào
để tối ưu hóa quá trình phát triển ngôn ngữ
tiếng Anh ở trẻ em vẫn còn là một vấn đề
đáng quan tâm và cần được nghiên cứu sâu
hơn bài báo nhấn mạnh tới toàn bộ 4 kỹ năng
trong Tiếng Anh, nghe, nói, đọc, viết. Thông
qua việc nghiên cứu và đánh giá hiệu quả
của các chiến lược tâm lý như khơi dậy đam
mê, tăng cường tự tin và sử dụng các phương
58
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Thèn Thị Liên và Trương Thị Thúy Ninh
pháp học tập thực tế như học qua trò chơi
và sử dụng công nghệ, chúng ta có thể xây
dựng một nền tảng giáo dục vững chắc để
phát triển kỹ năng ngôn ngữ tiếng Anh cho
trẻ em một cách hiệu quả và bền vững.
Trong điều kiện cần thiết về việc phát triển
tiếng Anh ở trẻ em, “chiến lược tâm lý” được
định nghĩa là các phương pháp và kế hoạch
sử dụng những yếu tố tâm lý để thúc đẩy và
tối ưu hóa quá trình học tập. Những yếu tố
này bao gồm sự khơi dậy đam mê và hứng
thú của trẻ đối với việc học tiếng Anh, xây
dựng tự tin để trẻ có thể tham gia tích cực
vào các hoạt động học tập. Chiến lược tâm
lý cũng giúp trẻ em phát triển khả năng chịu
đựng và vượt qua các thử thách trong quá
trình học tập ngôn ngữ. Từ đó, việc áp dụng
những chiến lược này không chỉ hỗ trợ cho
quá trình học tiếng Anh mà còn góp phần vào
sự phát triển toàn diện của trẻ em, giúp trẻ có
thể giao tiếp và thích nghi tốt hơn trong xã
hội ngày càng toàn cầu hóa.
2. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu thực địa: Nghiên cứu được tiến
hành thông qua các cuộc phỏng vấn và thăm
quan trực tiếp tại các trung tâm Tiếng Anh
Language link, trường mầm non Hoa Hồng,
trường tiểu học Tân Dân và trường CLC Hùng
Vương. Quá trình này bao gồm lập kế hoạch
chi tiết về các địa điểm khảo sát, xác định đối
tượng phỏng vấn, và chuẩn bị các câu hỏi liên
quan bao gồm câu hỏi với 5 nhóm câu hỏi tập
trung vào nhu cầu học tập, hạn chế, yếu tố
khách quan, chủ quan ảnh hưởng đến việc học
tập tiếng Anh của trẻ em và mong muốn của
phụ huynh, giáo viên và học sinh. Mục tiêu là
thu thập dữ liệu chi tiết và phong phú từ nhiều
nguồn khác nhau để đảm bảo tính toàn diện và
chính xác của nghiên cứu.
Phương pháp nghiên cứu khảo sát: Áp
dụng phương pháp quan sát có hệ thống và ghi
chép chi tiết để thu thập dữ liệu về môi trường
học tập và các phương pháp giảng dạy được áp
dụng. Đề xuất xây dựng việc quan sát 2 nhóm
lớp thực hiện với nhóm lớp có sử dụng các
chiến lược tâm lý và nhóm lớp truyền thống.
Quan sát bao gồm theo dõi các hoạt động
học tập hàng ngày, phương pháp giảng dạy
của giáo viên, và sự tương tác giữa học sinh
và giáo viên. Phương pháp này giúp nắm bắt
được các khía cạnh thực tế và động thái diễn ra
trong quá trình giảng dạy và học tập tiếng Anh.
Đồng thời so sánh hiệu quả của việc sử dụng
các chiến lược tâm lý trong quá trình phát triển
khả năng của trẻ trong học Tiếng Anh. Tổ chức
các cuộc phỏng vấn với phụ huynh, giáo viên,
chuyên gia giáo dục, và những người có kiến
thức chuyên môn để hiểu rõ hơn về những
thách thức và cơ hội trong việc phát triển tiếng
Anh ở trẻ em. Phỏng vấn sau khi áp dụng các
chiến lược tâm lý trong giảng dạy Tiếng Anh
của phụ huynh học sinh và giáo viên.
Công cụ: Sử dụng bảng ghi chép quan sát
để ghi lại thông tin chi tiết trong quá trình
quan sát. Hiệu quả giao tiếp và điểm số các
kỹ năng theo nhóm lớp cụ thể. Sử dụng máy
ghi âm để ghi lại các cuộc phỏng vấn, đảm
bảo thu thập đầy đủ và chính xác các thông
tin được trao đổi. Ngoài ra, máy ảnh được sử
dụng để chụp lại các hoạt động học tập và
môi trường giáo dục, cung cấp tài liệu trực
quan bổ sung cho dữ liệu quan sát và phỏng
vấn. Các công cụ này kết hợp với nhau để
đảm bảo tính đa dạng và đầy đủ của dữ liệu
thu thập được.
Phân tích tài liệu: Điều tra và phân tích
các nghiên cứu, báo cáo, tài liệu liên quan
đến các chiến lược tâm lý được áp dụng
trong giáo dục, đặc biệt trong việc phát triển
ngôn ngữ tiếng Anh ở trẻ em.
Phân tích dữ liệu: Tổng hợp và phân tích
dữ liệu từ các cuộc phỏng vấn, quan sát, và
tài liệu để đưa ra các kết luận và đề xuất có
cơ sở cho giải pháp tâm lý trong việc giảng
dạy Tiếng Anh hiệu quả. Sử dụng phương
59
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 35, Số 2 (2024): 57-64
pháp phân tích nội dung để xác định các xu
hướng và mẫu chung trong dữ liệu thu thập
được.
3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
3.1. Nhận thức về yêu cầu và thách thức
Trong quá trình thăm quan và phỏng vấn,
chúng tôi đã thu thập được những thông tin
quan trọng về nhận thức của phụ huynh và
giáo viên về yêu cầu và thách thức trong việc
phát triển 4 kỹ năng tiếng Anh ở trẻ em.
Về mặt yêu cầu, phụ huynh và giáo viên
thường xuyên nhấn mạnh về tầm quan trọng
của việc trẻ em có khả năng tiếng Anh từ
khi còn nhỏ. Với sự toàn cầu hóa ngày càng
gia tăng, tiếng Anh không chỉ là ngôn ngữ
giao tiếp mà còn là cánh cửa mở ra nhiều cơ
hội hơn cho tương lai của trẻ em. Phụ huynh
và giáo viên thấu hiểu rằng việc học tiếng
Anh sớm giúp trẻ em dễ dàng hòa nhập vào
môi trường quốc tế và tiếp cận kiến thức
toàn cầu.
Tuy nhiên, điều này không chỉ là một lợi
thế cá nhân mà còn là một yêu cầu của xã hội
hiện đại. Ví dụ, trong cuộc phỏng vấn với
một phụ huynh, phụ huynh 01 (Phụ huynh
có con 7 tuổi) chia sẻ: “Thời đại của chúng
ta đang thay đổi nhanh chóng và tiếng Anh
không chỉ là một ngôn ngữ, mà còn là một
công cụ cần thiết cho sự phát triển và thành
công của con trẻ trong tương lai”.
Cùng với đó nhiều thách thức được đặt ra
đòi hỏi nhóm nghiên cứu cần có những cân
nhắc cụ thể, như mặc dù nhận thức về yêu
cầu rõ ràng, nhưng phụ huynh và giáo viên
cũng đối mặt với nhiều thách thức trong việc
giáo dục và phát triển kỹ năng tiếng Anh cho
trẻ em. Một trong những thách thức lớn nhất
là việc tạo ra một môi trường học tích cực
và phương pháp giảng dạy hiệu quả. Trong
quá trình quan sát lớp học, chúng tôi nhận
thấy rằng một số trẻ em không thể tham gia
hoạt động giảng dạy do cảm thấy nhàm chán
hoặc không được kích thích đủ. Ví dụ, trong
một bài giảng về từ vựng tiếng Anh, một số
trẻ em không thể tập trung và tham gia vào
hoạt động nhóm do cảm thấy nó quá trì trệ và
thiếu tính tương tác.
Để hiểu rõ được các vấn đề trên chúng tôi
đã tiến hành lấy ý kiến khảo sát của phụ huynh:
Bảng 1. Ý kiến phụ huynh về việc học Tiếng Anh của trẻ
STT Quan điểm của phụ huynh Số lượng
hỏi
Có Không
SL %SL %
1 Theo bạn Tiếng Anh có quan trọng với trẻ hay không? 130 50 38 80 62
2 Bạn có sử dụng được Tiếng Anh hay không? 130 12 9 118 91
3 Con bạn có thích học Tiếng Anh hay không? 130 120 92 10 8
4 Bạn có tham gia vào các hoạt động học tiếng Anh cùng con không? 130 96 74 34 26
5 Con bạn có đang gặp khó khăn trong việc học Tiếng Anh không? 130 122 94 8 6
6 Con bạn có đang học Tiếng Anh tại trung tâm Tiếng Anh hay không? 130 81 62 49 38
7Bạn có sử dụng ứng dụng hoặc phần mềm học tiếng Anh cho con
không? 130 94 72 36 28
8Bạn có nhận thấy sự tiến bộ của con trong việc sử dụng tiếng Anh
không? 130 88 68 42 32
9 Việc học Tiếng Anh của con bạn có hiệu quả không? 130 78 60 52 40
10 Bạn có mong chờ có một phương pháp dạy Tiếng Anh cho trẻ hiệu
quả không? 130 130 100 0 0
60
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Thèn Thị Liên và Trương Thị Thúy Ninh
Về mặt phương pháp giảng dạy, nhiều
phụ huynh và giáo viên cũng gặp khó khăn
trong việc tìm ra cách giảng dạy phù hợp
và thú vị để kích thích sự quan tâm và tham
gia của trẻ em. Ví dụ, trong một cuộc phỏng
vấn với một giáo viên tiếng Anh, giáo viên
01 (giáo viên Tiếng Anh tại Trung tâm Tiếng
Anh Language link) chia sẻ: “Tôi thường
cảm thấy bế tắc vì không biết phải sử dụng
những hoạt động nào để làm cho bài học trở
nên thú vị và phù hợp với sở thích của các
em nhỏ.”
Bảng 2. Ý kiến của phụ huynh về những khó khăn của trẻ khi học Tiếng Anh
STT Khó khăn của trẻ trong việc học Tiếng Anh
Số
lượng
tham
gia KS
Có Không
SL %SL %
1 Con bạn có gặp khó khăn khi phát âm các từ tiếng Anh không? 140 105 75 35 25
2 Con bạn có khó khăn trong việc nhớ từ vựng tiếng Anh không? 140 135 96 5 4
3 Con bạn có khó khăn trong việc hiểu ngữ pháp tiếng Anh không? 140 113 81 27 19
4 Con bạn có khó khăn khi nghe và hiểu tiếng Anh không? 140 76 54 64 46
5 Con bạn có khó khăn khi nói tiếng Anh không? 140 90 64 50 36
6 Con bạn có khó khăn trong việc đọc hiểu các đoạn văn tiếng Anh không? 140 78 56 62 44
7 Con bạn có khó khăn trong việc viết các câu tiếng Anh không? 140 109 78 31 22
8 Con bạn có sợ mắc lỗi khi nói hoặc viết tiếng Anh không? 140 105 75 35 25
9Con bạn có khó khăn trong việc tham gia các hoạt động nhóm bằng tiếng
Anh không? 140 135 96 5 4
10 Con bạn có thiếu tự tin khi sử dụng tiếng Anh trong giao tiếp hàng
ngày không? 140 130 93 10 7
Theo khảo sát từ phía phụ huynh thì 74%
người được khảo sát cho rằng việc học Tiếng
Anh của trẻ gặp phải những vấn đề khó khăn
trong cả phát âm và ngữ pháp đồng thời thiếu
động lực cho việc học tập.
Như vậy, nhận thức về yêu cầu và thách
thức trong việc phát triển khả năng sử dụng
Tiếng Anh ở trẻ em là một phần quan trọng
của quá trình giáo dục. Để vượt qua những
thách thức này, chúng ta cần tìm ra các
phương pháp, các hoạt động đa dạng và sáng
tạo nhằm tạo ra một môi trường học tích cực
và động viên cho trẻ em.
Theo đó đến 77% phụ huynh được hỏi ý
kiến đều cho rằng việc phát triển các kỹ năng
Tiếng Anh tại nhà của trẻ có thể qua nhiều
phương pháp như tạo điều kiện cho con tiếp
xúc với Tiếng Anh sớm hoặc đưa con tới các
lớp Tiếng Anh để học tập. Các biện pháp kết
hợp giúp trẻ tiến bộ nhanh hơn và phát triển
toàn diện hơn.
3.2. Các chiến lược tâm lý trong dạy học
hiệu quả
3.2.1. Tạo môi trường học tập tích cực và
an toàn
Tạo ra một môi trường học tập tích cực
và an toàn là yếu tố then chốt trong giảng
dạy ngoại ngữ cho trẻ em từ 5-12 tuổi. Việc
khuyến khích và khen ngợi những nỗ lực của
trẻ không chỉ giúp xây dựng lòng tự tin mà
còn thúc đẩy động lực học tập. Ví dụ, khi một
61
TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Tập 35, Số 2 (2024): 57-64
học sinh phát âm đúng một từ mới, giáo viên
nên khen ngợi ngay lập tức và có thể thưởng
bằng một sticker hoặc điểm thưởng. Điều
này tạo ra cảm giác thành công và khuyến
khích trẻ tiếp tục cố gắng. Hơn nữa, đảm bảo
rằng trẻ không sợ mắc lỗi là rất quan trọng,
giáo viên nên nhắc nhở rằng việc mắc lỗi là
một phần tự nhiên của quá trình học tập và
mỗi lỗi đều là cơ hội để học hỏi và tiến bộ.
3.2.2. Sử dụng trò chơi và hoạt động thú vị
Sử dụng các trò chơi và hoạt động thú
vị giúp trẻ em gắn kết với ngôn ngữ mới
một cách tự nhiên và vui vẻ. Ví dụ, trò chơi
“Simon says” có thể được sử dụng để dạy các
từ vựng về động từ hành động. Trẻ sẽ lắng
nghe và thực hiện theo các lệnh của giáo viên
như “Simon says jump” (Simon nói nhảy)
hoặc “Simon says clap your hands” (Simon
nói vỗ tay). Các trò chơi này không chỉ làm
cho việc học trở nên thú vị mà còn giúp trẻ
ghi nhớ từ vựng và cấu trúc câu thông qua
việc lặp lại và thực hành. Ngoài ra, các hoạt
động vận động như nhảy múa và hát hò cũng
giúp trẻ học tập thông qua các trải nghiệm cơ
thể và cảm xúc.
3.2.3. Học thông qua câu chuyện và bài hát
Học thông qua câu chuyện và bài hát là
một phương pháp hiệu quả để trẻ em tiếp cận
ngôn ngữ mới một cách tự nhiên và dễ dàng.
Ví dụ, sử dụng câu chuyện “The Very Hungry
Caterpillar” (Chú sâu đói bụng) để dạy các
từ vựng về thực phẩm và ngày trong tuần.
Trong quá trình kể chuyện, giáo viên có thể
minh họa bằng tranh ảnh và yêu cầu trẻ lặp
lại các từ vựng. Bên cạnh đó, các bài hát như
“Head, Shoulders, Knees, and Toes” giúp
trẻ học từ vựng về các bộ phận cơ thể thông
qua giai điệu và các động tác minh họa. Câu
chuyện và bài hát không chỉ giúp trẻ nhớ từ
vựng mà còn phát triển kỹ năng nghe và phát
âm. Nghiên cứu của Joan Kang Shin (2010)
“Using Songs and Music in the Classroom”
đã phân tích cách sử dụng bài hát trong lớp
học để cải thiện kỹ năng nghe, phát âm, và từ
vựng cho học sinh học tiếng Anh. Tinn đã chỉ
ra rằng việc sử dụng âm nhạc không chỉ giúp
nâng cao các kỹ năng ngôn ngữ mà còn giúp
xây dựng sự tự tin và khuyến khích sự tham
gia tích cực của học sinh.
3.2.4. Sử dụng phương pháp học tập trực
quan và cảm nhận
Phương pháp học tập trực quan và cảm
nhận giúp tăng cường khả năng nhận thức và
ghi nhớ của trẻ đối với ngôn ngữ. Sử dụng
hình ảnh và video là cách hiệu quả để minh
họa từ vựng và cấu trúc ngữ pháp. Ví dụ, khi
dạy về các con vật, giáo viên có thể sử dụng
hình ảnh hoặc video về động vật và yêu cầu
trẻ gọi tên từng con vật bằng ngôn ngữ mới.
Ngoài ra, đồ chơi và các vật dụng thực tế
cũng có thể được sử dụng để dạy từ vựng.
Ví dụ, khi dạy về đồ dùng học tập, giáo viên
có thể mang các đồ dùng như bút, thước kẻ,
sách vở vào lớp học và yêu cầu trẻ gọi tên
từng vật dụng.
Nghiên cứu của Arnold và Brown (1999)
trong cuốn Affect in Language Learning đã
khám phá vai trò của cảm xúc trong học tập
ngôn ngữ. Họ khẳng định rằng cảm xúc tích
cực như sự tự tin, niềm vui và sự hài lòng
có thể thúc đẩy quá trình học tập ngôn ngữ.
Giáo viên tạo ra mối quan hệ cá nhân và tình
cảm tốt với học sinh có thể giúp giảm bớt lo
lắng và căng thẳng, từ đó tạo điều kiện thuận
lợi cho việc học ngôn ngữ hiệu quả hơn [1].
Nghiên cứu này cho thấy rằng tạo sự kết
nối cá nhân và tình cảm trong giảng dạy tiếng
Anh không chỉ giúp học sinh cảm thấy thoải
mái và tự tin hơn mà còn cải thiện hiệu quả
học tập một cách toàn diện. Các giáo viên
cần chú trọng đến việc xây dựng mối quan hệ
tích cực với học sinh và áp dụng các phương
pháp giảng dạy tương tác và cá nhân hóa để
thúc đẩy sự tham gia và động lực học tập của
học sinh.