TNU Journal of Science and Technology
229(12): 370 - 381
http://jst.tnu.edu.vn 370 Email: jst@tnu.edu.vn
EFFECTIVE COMBINATION OF GROUP DISCUSSION METHODS WITH
ACTIVE TEACHING METHODS IN TEACHING HO CHI MINH'S THOUGHT
Vu Thi Thuy*
TNU - University of Education
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Received:
08/9/2024
In the context of fundamental and comprehensive innovation of
Vietnamese higher education, improving the quality of teaching Ho Chi
Minh’s Thought plays a particularly important role. The article focuses
on the effective coordination between group discussion methods and
other active teaching methods in teaching Ho Chi Minh Thought at
universities. Through the method of theoretical analysis combined with
the proposal of practical examples, the study analyzed the theoretical
basis, assessed the advantages and limitations of the methods, proposed
effective coordination methods, and built specific examples for a
number of topics in the subject. The purpose of the study is to improve
the quality of teaching and learning, develop critical thinking skills,
problem solving and teamwork for students, and contribute to the
process of innovation of Vietnamese higher education. The research
results provide a theoretical and practical framework for effectively
applying and coordinating active teaching methods, contributing to
training future generations of citizens capable of applying Ho Chi
Minh's thoughts into practice, meeting the development requirements of
the country in the period of international integration.
Revised:
21/10/2024
Published:
21/10/2024
KEYWORDS
Coordination
Group discussion method
Case study method
Project teaching method
Role-playing method
PHI HP HIU QU PHƢƠNG PHÁP THẢO LUN NHÓM
VỚI CÁC PHƢƠNG PHÁP DẠY HC TÍCH CC
TRONG DY HỌC MÔN TƢ TƢỞNG H CHÍ MINH
Vũ Thị Thu
Trường Đại học Sư phạm - ĐH Thái Nguyên
TÓM TT
Ngày nhn bài:
08/9/2024
Trong bi cảnh đổi mới căn bản toàn din giáo dục đại hc Vit
Nam, vic nâng cao chất lượng dy học môn tưởng H Chí Minh
đóng vai trò đặc bit quan trng. Bài viết tp trung vào vic phi hp
hiu qu giữa phương pháp thảo luận nhóm các phương pháp dy
hc tích cc khác trong ging dạy môn Tư tưởng H Chí Minh ti các
trường đại học. Thông qua phương pháp phân tích lý thuyết kết hp
với đề xut các d thc tin, nghiên cứu đã phân tích sở lun,
đánh giá ưu điểm hn chế của các phương pháp, đề xut cách thc
phi hp hiu qu, xây dng các d c th cho mt s ch đề
trong môn hc. Mục đích ca nghiên cu nhm nâng cao chất lượng
dy hc, phát trin k năng duy phản bin, gii quyết vn đề
làm việc nhóm cho sinh viên, đng thi góp phần vào quá trình đổi
mi giáo dục đi hc Vit Nam. Kết qu nghiên cu cung cp mt
khung thuyết thc tin để áp dng phi hp hiu qu các
phương pháp dạy hc tích cc, góp phần đào tạo thế h công dân tương
lai có kh năng vận dng tư tưng H Chí Minh vào thc tin, đáp ng
yêu cu phát trin của đất nước trong thi k hi nhp quc tế.
Ngày hoàn thin:
21/10/2024
Ngày đăng:
21/10/2024
Phi hp
Phương pháp thảo lun nhóm
Phương pháp nghiên cứu tình
hung
Phương pháp dy hc d án
Phương pháp đóng vai
DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.11079
*Email: thuyvt.poli@tnue.edu.vn
TNU Journal of Science and Technology
229(12): 370 - 381
http://jst.tnu.edu.vn 371 Email: jst@tnu.edu.vn
1. M đầu
Trong bi cảnh đổi mới căn bản toàn din giáo dục đại hc Vit Nam, vic nâng cao cht
ng dy hc môn Tư tưởng H Chí Minh đóng vai trò đặc bit quan trọng. Tuy nhiên, phương
pháp dy hc truyn thng, ch yếu da vào thuyết trình, không còn đáp ng yêu cu giáo dc
hiện đại. Sinh viên cần được khuyến khích duy độc lp, sáng to và vn dng lý lun vào thc
tiễn. Phương pháp thảo lun nhóm, khi áp dụng đúng cách, thể phát huy tối đa tính ch động
của người học. Để đt hiu qu cao nht, cn kết hp nhun nhuyễn phương pháp này với dy
hc d án, nghiên cu tình huống và đóng vai.
Các nghiên cu v đổi mới phương pháp giảng dạy môn tưởng H Chí Minh đã được
nhiu nhà khoa hc quan m trong những m gần đây. Các ng trình này đã đóng góp quan
trng vào vic nâng cao chất lượng dy hc môn hc y tại các trường đại hc. Tác gi
Nguyn Th Toan [1] đã phân tích sâu sắc vai trò của phương pháp thảo lun nhóm trong vic
phát huy tính ch động ca sinh viên. Nghiên cu ch ra rng thông qua tho lun nhóm, sinh
viên không ch hiểu sâu hơn về ni dung môn hc còn phát trin k năng giao tiếp làm
vic nhóm. Vi công trình: “Ứng dụng phương pháp dy hc d án trong môn Tư tưởng H Chí
Minh tại các trường đại hc”, tác gi Trần Văn Hiếu [2] đã chỉ ra hiu qu của phương pháp
dy hc d án. Kết qu nghiên cu cho thy phương pháp y giúp sinh viên vận dng tốt hơn
thuyết vào thc tin phát trin k năng nghiên cứu độc lp. Tác gi Th Hương [3] đã
tp trung vào vic ng dụng phương pháp nghiên cu nh hung. Nghiên cu y ch ra rng
phương pháp y giúp sinh viên phát triển duy phản bin kh năng giải quyết vấn đề.
Trong công trình “Kết hợp phương pháp thảo luận nhóm đóng vai trong ging dạy môn
ng H Chí Minh”, tác gi Phạm Văn Đức [4] đã đ cập đến vic kết hợp hai phương pháp
này. Tác gi nhn mnh rng s kết hp y giúp sinh viên không ch hiu còn cm nhn
được giá tr của tư tưởng H Chí Minh trong cuc sng hiện đại.n cạnh đó, còn có công trình
nghiên cu ca Nguyn Th Minh [5] đã nghiên cứu v vic áp dụng đng thi nhiều phương
pháp dy hc tích cc. Nghiên cứu y đã chỉ ra nhng li ích thách thc khi kết hp các
phương pháp, đng thi đề xut mt s giải pháp đ nâng cao hiu qu ca s kết hp y.
Nghiên cu ca tác gi Trn Th Lan [6] cũng đã nhn mnh tm quan trng ca việc đổi mi
phương pháp kiểm tra, đánh giá. Nghiên cứu đề xut mt s hình thc kim tra, đánh giá mới
như đánh giá qua dự án, thuyết trình nhóm, bài tp tình hung. Ngoài ra, nghiên cu ca tác
gi Đỗ Th Thúy Hằng [7] đã phân tích toàn diện vic phát triển tư duy phn bin trong môn hc
này. Tác gi nhn mnh tm quan trng ca vic kết hp nhiều phương pháp giảng dy tích cc,
đồng thi ch ra các rào cn hin tại đề xut gii pháp kh thi. Tuy nhiên, nghiên cứu chưa
đánh giá cụ th hiu qu ca các giải pháp đ xut trong thc tế ging dy. c gi Trần Văn
Bình [8] đã đề xut mt hình tích hp giữa hai phương pháp này. Kết qu nghiên cu cho
thy s kết hp này không ch giúp sinh viên hiu sâu hơn về tưởng H Chí Minh mà còn
nâng cao kh năng vận dng thuyết vào thc tin. Tác gi nhn mnh rng vic la chn tình
hung phù hợp hướng dn tho lun hiu qu yếu t then chốt để thành công. Tp trung
phân tích tình hình ging dy môn tưởng H Chí Minh tại các trường đại hc, tác gi
Nguyn Th Thanh [9] đã ch ra nhng hn chế của phương pháp giảng dy truyn thống đề
xut mt s phương pháp đổi mới như tăng ng tho lun nhóm, s dng công ngh thông tin
và t chc các hoạt động tri nghim. Nghiên cu nhn mnh vic kết hp linh hoạt các phương
pháp để ng cao hiu qu dy hc. Thêm vào đó còn công trình nghiên cứu ca Trần Văn
Quang [10] tp trung vào vic áp dụng các phương pháp dạy hc tích cc. Tác gi đã phân tích
chi tiết các phương pháp nthảo lun nhóm, nghiên cu tình hung, dy hc d án. Nghiên
cu ch ra rằng c phương pháp này giúp sinh viên phát triển duy độc lp k năng vn
dng lý thuyết vào thc tin. Tác gi Trần Đức Thng [11] nghiên cu hiu qu ca mô hình lp
học đảo ngược. Tác gi ch ra hình này tối ưu hóa thời gian trên lp cho các hoạt động tho
lun và ng dụng, đồng thời đề xut gii pháp khc phục khó khăn ban đầu. Tác gi Phm Minh
Tuấn [12] đã đánh giá toàn din hiu qu của các phương pháp dạy hc tích cc. Nghiên cu ch
TNU Journal of Science and Technology
229(12): 370 - 381
http://jst.tnu.edu.vn 372 Email: jst@tnu.edu.vn
ra rng vic áp dụng các phương pháp y không ch giúp nâng cao chất ng hc tp còn
phát trin k năng mm cho sinh viên. Tác gi cũng đề xut mt s giải pháp để khc phc
những khó khăn khi áp dụng phương pháp dy hc tích cực trong điu kin thc tế ca các
trường đại hc.
Mc dù các nghiên cứu trên đã đóng góp quan trng vào vic làm các khía cnh khác nhau
của quá trình đổi mới phương pháp giảng dạy môn tưởng H Chí Minh, nhưng vẫn còn thiếu
mt nghiên cu toàn din v cách thc phi hp hiu qu giữa phương pháp thảo lun nhóm vi
các phương pháp dạy hc tích cực khác. Đây chính khoảng trng nghiên cu hin ti
hướng ti nhm b sung và hoàn thin.
2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Tác gi s dụng phương pháp phân tích thuyết kết hp với đề xut các d thc tiễn để
tìm hiu v vic phi hp hiu qu giữa phương pháp thảo lun nhóm các phương pháp dạy
hc tích cc khác trong ging dạy môn Tư tưởng H Chí Minh.
3. Kết qu và bàn lun
3.1. Cơ sở lý lun v phương pháp thảo luận nhóm và các phương pháp dạy hc tích cc trong
dy học môn Tư tưởng H Chí Minh
3.1.1. Khái niệm phương pháp thảo lun nhóm
Phương pháp thảo luận nhóm được hiu mt hình thc dy hc tích cc, trong đó người hc
đưc chia thành các nhóm nh đ ng nhau trao đổi, chia s ý tưởng, quan điểm và nhn thc v
mt ch đ hay ni dung c th. Quá trình tho lun din ra trong mt khong thi gian nhất định,
i s t chc, điu khiển và hướng dn ca giáo viên, nhằm đạt được mc tiêu dy học đã đề ra.
c giả Nguyễn Thị Toan nhận định:“Thảo luận nhóm một sự trao đổi ý ởng, quan điểm,
nhận thức giữa các học viên để m rõ và m giàu sự hiểu biết các nội dung phù hợp với hoạt động
đào tạo” [13]. Quan điểm này nhấn mạnh vai trò của thảo luận nhóm trong việc trao đổi, chia sẻ kiến
thức và hiểu biết lẫn nhau giữa các học vn, giúp làmu sắc thêm nội dung kiến thức được học.
Cũng theo tác giả Phan Trọng Ngọ: Thảo luận nhóm hình thức tổ chức dạy học trong đó
giáo viên tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm nhỏ để cùng nhau giải quyết một nhiệm vụ
học tập chung “Thảo luận nhóm phương pháp trong đó nhóm lớn (lớp học) được chia thành
những nhóm nhỏ để tất cả các thành viên trong lớp đều được làm việc và thảo luận về một chủ đề
cụ thể và đưa ra ý kiến chung của nhóm mình về vấn đề đó [14]. Quan điểm này nhấn mạnh tính
tích cực sự tham gia của tất cả học viên trong quá trình thảo luận nhóm, cũng như việc đưa ra
ý kiến chung của nhóm sau khi thảo luận.
Như vậy, t các nghiên cu trên, khái niệm “Phương pháp thảo luận nhóm” thể được hiu
mt cách toàn din là mt hình thc dy hc tích cực, trong đó để đạt được mc tiêu dy hc,
người hc phi làm vic cùng nhau theo các nhóm nh. Mỗi thành viên trong nhóm đều tham gia
vào gii quyết nhim v hc tp trong mt khong thi gian nhất định dưới s t chức, điều
khiển hướng dn ca giáo viên. Quá trình tho lun nhóm tạo hội để người học trao đổi,
chia s ý ởng, quan điểm nhn thc v các ni dung hc tp, t đó làm giàu thêm hiu biết
và đạt được mc tiêu dy hc mt cách hiu qu.
3.1.2. Tng quan v c phương pháp dạy hc tích cc
Phương pháp dạy hc tích cực đại diện cho xu hướng giáo dc hiện đại, nhm phát huy tối đa
tiềm năng sự ch động của người học. Đây tp hợp c phương pháp giảng dạy đặt sinh
viên vào trung tâm ca quá trình hc tp, khuyến khích h tham gia tích cc vào vic xây dng
kiến thc và k năng. Các phương pháp này thường đặc trưng bởi việc tăng cường tương tác giữa
giảng viên sinh viên, cũng như giữa các sinh viên với nhau, đồng thi khuyến khích duy
phn bin và kh năng giải quyết vấn đề.
TNU Journal of Science and Technology
229(12): 370 - 381
http://jst.tnu.edu.vn 373 Email: jst@tnu.edu.vn
- Phương pháp dy hc d án: Sinh viên được giao thc hin các d án nghiên cu hoc thc
hành dài hạn, qua đó hc hi áp dng kiến thc vào thc tế. Phương pháp này không chỉ giúp
cng c kiến thc thuyết còn phát trin k năng quản thi gian, làm vic nhóm gii
quyết vấn đề thc tế.
- Phương pháp nghiên cu tình hung: Cung cấp cho sinh viên hội phân tích đề xut
gii pháp cho các tình hung c thể. Điều này giúp phát trin k năng phân tích và ra quyết định,
đồng thi to ra s kết ni gia thuyết thc tiễn. Trong khi đó, phương pháp đóng vai cho
phép sinh viên tri nghim các tình hung gi định, giúp h hiểu sâu n về các khía cnh khác
nhau ca vấn đề và phát trin k năng giao tiếp, ng x.
- Phương pháp đóng vai là mt k thut dy hc tích cc, trong đó sinh viên được giao đóng các
vai trò c th trong tình hung gi định. Phương pháp này giúp sinh viên trải nghim hiu sâu
hơn v các quan điểm, tình hung khác nhau thông qua vic nhp vai. Đóng vai không chỉ phát
trin k ng giao tiếp, ng x mà còn nâng cao kh năng đồng cm hiu biết đa chiều v vn
đề. Trong môn ng H Chí Minh, phương pháp này đặc bit hữu ích để sinh viên thu hiu
bi cnh lch sử, tư tưởng hành động của Người, t đó vn dng linh hot vào thc tin hin nay.
Áp dụng phương pháp dạy hc tích cực trong môn Tư ng H Chí Minh giúp sinh viên tiếp
thu kiến thc hiu qu và phát trin k năng tư duy phản bin, phân tích và vn dng lý lun vào
thc tin. Điu này giúp sinh viên áp dụng tưởng H Chí Minh vào cuc sng công vic.
Tuy nhiên, thành công đòi hỏi s chun b k ca ging viên, s tham gia tích cc ca sinh viên
môi trường hc tp phù hp. Cn linh hot kết hợp các phương pháp, phù hợp vi ni dung,
đặc điểm sinh viên điu kin thc tế, tạo môi trường giáo dục năng động, sáng tạo, đào tạo
công dân tương lai có khả năng tư duy độc lp và gii quyết vấn đề hiu qu.
3.1.3. Vai trò của phương pháp thảo lun nhóm trong dy hc tích cc
Phương pháp thảo luận nhóm đóng vai trò then chốt trong dy hc tích cực, đặc bit trong vic
chuyển đổi t hình giáo dc truyn thng sang hình lấy người hc làm trung tâm. Vai trò
này th hin rõ nét qua việc thúc đẩy s tham gia tích cc ca sinh viên vào quá trình hc tp, to ra
môi trường tương tác đa chiều gia giảng viên và sinh viên, cũng như giữa các sinh viên vi nhau.
Trong dy hc tích cực, phương pháp thảo lun nhóm góp phn quan trng vào vic phát trin
duy phản bin k năng giải quyết vấn đề ca sinh viên. Thông qua việc trao đổi, tranh lun
bo v quan điểm, sinh viên hc cách phân tích vấn đề t nhiều góc độ, đánh giá các luận
điểm khác nhau, đưa ra những kết lun da trên lp lun lôgíc. Quá trình này không ch giúp
sinh viên hiểu sâu hơn về ni dung hc tp còn rèn luyn kh năng duy độc lp, mt k
năng thiết yếu trong thời đại thông tin và kinh tế tri thc.
Phương pháp thảo luận nhóm còn đóng vai trò quan trng trong vic to ra s kết ni gia
thuyết và thc tin. Khi sinh viên tho lun v các vấn đề thc tế liên quan đến ni dung hc tp,
h có cơ hội áp dng kiến thc thuyết vào bi cnh c th, t đó hiểu rõ hơn về nh ng dng
ca kiến thức. Điều này đặc bit quan trng trong vic ging dy các môn hc tính trừu tượng
cao như tưởng H Chí Minh, giúp biến nhng nguyên lun thành nhng bài hc sinh
động và có ý nghĩa thực tiễn đối vi sinh viên.
Trong bi cnh dy hc tích cực, phương pháp thảo luận nhóm đóng vai tquan trng trong
vic phát trin các k năng mềm cho sinh viên. Thông qua quá trình làm vic nhóm, sinh viên rèn
luyn k năng giao tiếp, lng nghe, thuyết trình, qun thi gian. Nhng k năng này không
ch h tr cho quá trình hc tp hin ti còn nn tng quan trng cho s thành công trong
công vic và cuc sng sau này ca sinh viên.
Phương pháp thảo lun nhóm to ra một môi trường hc tp tích cực và thúc đẩy động lc hc
tp của sinh viên. Khi đưc tham gia vào các cuc tho lun sôi ni, sinh viên cm thy ý kiến
của mình được tôn trng và có giá tr, t đó tăng cường s t tin và hng thú hc tập. Môi trường
hc tập tương tác này cũng giúp giảm áp lc lo lắng thưng gp trong các lp hc truyn
thng, tạo điều kin thun li cho vic tiếp thu kiến thc và phát trin k năng.
TNU Journal of Science and Technology
229(12): 370 - 381
http://jst.tnu.edu.vn 374 Email: jst@tnu.edu.vn
3.1.4. Ưu điểm và hn chế của phương pháp thảo lun nhóm
* Ưu điểm của phương pháp thảo lun nhóm
- Phương pháp tho lun nhóm trong dy học môn tưởng H Chí Minh nâng cao cht
ng dy hc bằng cách thúc đẩy s tham gia tích cc ca sinh viên. Thay ch nghe th
động, sinh viên được khuyến khích trao đi, tranh lun v c vấn đề liên quan, giúp h tiếp thu
kiến thc ch động phát trin k năng tư duy độc lp, diễn đạt ý kiến. d, khi tho lun v
đạo đức cách mng, sinh viên hội phân tích, so sánh đánh giá các khía cạnh khác nhau,
hình thành hiu biết sâu sc và toàn din v ch đề.
- Phương pháp thảo lun nhóm giúp kết ni thuyết vi thc tiễn trong môn tưởng H
Chí Minh. Thay ch hc v nguyên trừu tượng, sinh viên hi bàn lun cách vn dng
tư tưởng vào bi cnh xã hi hiện đại. Ví d, khi tho lun v tư tưng xây dựng Đảng, sinh viên
có th liên h vi thc tin hin nay, t đó hiểu rõ tính thi s và giá tr thc tin của tư tưng H
Chí Minh. Cách tiếp cn này giúp môn hc tr nên gn gũi và có ý nghĩa hơn đối vi sinh viên.
- Phương pháp thảo lun nhóm phát trin k năng m việc nhóm giao tiếp cho sinh viên.
Quá trình này rèn luyn kh năng lắng nghe, tôn trng ý kiến khác, thuyết trình thuyết phc -
nhng k năng cần thiết cho hc tp, công vic và cuc sng. Làm vic nhóm còn giúp sinh viên
hc hi t bn bè, m rng tm nhìn nâng cao kh năng hợp tác, chun b tốt hơn cho tương
lai sau tt nghip.
- Phương pháp thảo lun nhóm to i trường hc tp tích cc, hp dn phát triển duy
phn bin. Các bui tho lun sôi ni giúp sinh viên hng thú với môn tưởng H Chí Minh,
vốn thường b xem khô khan. Qua vic phân tích vấn đề t nhiều góc độ, đánh giá các luận
điểm đưa ra kết lun logic, sinh viên không ch hiu sâu ni dung hc tp mà còn rèn luyện tư
duy độc lp kh năng giải quyết vấn đề. Điều này làm cho n hc tr nên sinh động, gần gũi
vi thc tế và phát trin k năng thiết yếu cho sinh viên trong thời đi thông tin và kinh tế tri thc.
* Hn chế của phương pháp thảo lun nhóm
- Mt trong nhng hn chế ph biến s tham gia không đồng đều ca sinh viên trong các
nhóm tho luận. Thường hiện tượng mt s sinh viên tích cc dn dt cuc tho lun, trong
khi nhng sinh viên khác xu hướng th động hoặc ít đóng góp. Điều này th dẫn đến tình
trạng không phát huy được tiềm năng và sự sáng to ca tt c các thành viên trong nhóm.
- Đôi khi các cuc tho lun th đi chệch hướng hoc thiếu chiu sâu. Mt s sinh viên
xu hướng tp trung vào nhng khía cnh b ni hoc d tiếp cn ca vấn đề, mà chưa đi sâu phân
tích các nguyên cốt lõi trong tưởng H Chí Minh. Điều này th làm gim hiu qu hc
tập và không đạt được mục tiêu đề ra ca môn hc.
- Việc đánh giá kết qu hc tập thông qua phương pháp thảo luận nhóm cũng gặp mt s khó
khăn. Việc xác định mức độ đóng góp hiu biết ca tng nhân trong nhóm th mt
thách thức đối vi ging viên, dẫn đến tình trạng đánh giá chưa công bằng hoc chính xác.
- Vic t chc và qun lý các bui tho lun nhóm hiu qu đòi hỏi nhiu thi gian và k năng
t phía ging viên. Trong mt s trưng hp, do hn chế v thi gian hoc k năng điều phi, các
bui tho lun có th chưa đạt được hiu qu như mong đợi, ảnh hưởng đến chất lượng chung ca
quá trình dy và hc.
3.1.5. Các phương pháp dy hc tích cc phù hợp để phi hp vi tho lun nhóm
* Phương pháp dạy hc d án
Phương pháp dạy hc d án, kết hp hiu qu vi tho lun nhóm, tạo môi trưng hc tp
năng động trong ging dạy môn Tư tưởng H Chí Minh. Sinh viên thc hin d án c th liên
quan đến ni dung môn hc, giúp tiếp thu kiến thc ch động phát trin k năng duy phản
bin, gii quyết vấn đề làm vic nhóm. Cách tiếp cận này thúc đẩy hc tp tích cc ng
dng thc tế của tư tưởng H Chí Minh.
Trong môn ng H Chí Minh, phương pháp dạy hc d án th áp dng bng cách
giao sinh viên nghiên cu chuyên sâu v các khía cnh c th. d, mt nhóm th nghiên