intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Quy hoạch thủy lợi - Chương 1

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST
Báo xấu
81
lượt xem 10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

KHÁI NIỆM VÀ CÁC ĐỊNH NGHĨA 1.1.1 Khái niệm Nước đóng vai trò quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của sinh giới. Việc sử dụng tài nguyên nước hợp lý sẽ tạo điều kiện tốt cho sinh hoạt cư dân, thuận lợi cho sản xuất, phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Trong qui mô quốc gia và vùng lãnh thổ, qui hoạch sử dụng nguồn nước đóng vai trò quan trọng trong chiến lược sử dụng tài nguyên và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quy hoạch thủy lợi - Chương 1

  1. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Chæång 1 NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI --- oOo --- 1.1 KHAÏI NIÃÛM VAÌ CAÏC ÂËNH NGHÉA 1.1.1 Khaïi niãûm Næåïc âoïng vai troì quan troüng âäúi våïi sæû täön taûi vaì phaït triãøn cuía sinh giåïi. Viãûc sæí duûng taìi nguyãn næåïc håüp lyï seî taûo âiãöu kiãûn täút cho sinh hoaût cæ dán, thuáûn låüi cho saín xuáút, phaït triãøn kinh tãú vaì baío vãû mäi træåìng. Trong qui mä quäúc gia vaì vuìng laînh thäø, qui hoaûch sæí duûng nguäön næåïc âoïng vai troì quan troüng trong chiãún læåüc sæí duûng taìi nguyãn vaì thuïc âáøy phaït triãøn kinh tãú xaî häüi. Caïc sai láöm trong qui hoaûch nguäön næåïc thæåìng dáùn âãún sæû máút cán âäúi taìi nguyãn, laìm thiãût haûi kinh tãú, gáy nãn caïc báút låüi vãö mäi truåìng sinh thaïi vaì caïc täøn tháút vãö màût xaî häüi khaïc. Qui hoaûch thuíy låüi nhàòm muûc âêch sæí duûng nguäön næåïc mäüt caïch håüp lyï, baío âaím vãö kyî thuáût, tiãút kiãûm vãö kinh tãú vaì an toaìn vãö mäi træåìng. 1.1.2 Âënh nghéa Qui hoaûch Qui hoaûch coï thãø coï nhæîng caïch hiãøu khaïc nhau:  Qui hoaûch laì mäüt sæû näù læûc coï täø chæïc, coï yï thæïc vaì liãn tuûc âãø choün læûa nhæîng phæång aïn hiãûn thæûc täút nháút nhàòm âaût âæåüc caïc muûc tiãu cuû thãø. (Albert Waterston, 1965)  Qui hoaûch laì mäüt sæû xem xeït mäüt kãú hoaûch theo tráût tæû tæì sæû trçnh baìy khåíi thuíy muûc âêch, âi qua viãûc âaïnh giaï caïc phæång aïn âãø âãún mäüt quyãút âënh cuäúi cuìng trong mäüt tiãún trçnh haình âäüng. (Ray K. Linsley, Joseph B. Franzini, 1979)  Qui hoaûch laì mäüt phæång tiãûn âãø chuáøn bë caïc hoaût âäüng. (W. Ruiter vaì F.M. Sanders, 1998) Ta coï thãø âënh nghéa:  Qui hoaûch laì mäüt tiãún trçnh liãn tuûc, bao gäöm caïc âãö xuáút vaì quyãút âënh caïc bæåïc âi theo thåìi gian, choün læûa caïc phæång aïn, sæí duûng caïc taìi nguyãn váût cháút, nhán læûc vaì taìi chênh mäüt caïch håüp lyï âãø âaût nhæîng muûc tiãu phaït triãøn.  Qui hoaûch thuíy låüi laì cäng taïc khoa hoüc nghiãn cæïu caïch thæïc sæí duûng håüp lyï taìi nguyãn næåïc trãn cå såí phán têch caïc yãúu täú kyî thuáût, kinh tãú vaì mäi træåìng cho caïc muûc tiãu phaït triãøn vaì äøn âënh xaî häüi. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  2. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.2 GIÅÏI THIÃÛU MÄN HOÜC 1.2.1 Muûc tiãu män hoüc Muûc tiãu chênh cuía män Qui hoaûch Thuíy låüi laì:  Hiãøu biãút roî raìng vãö caïc nguyãn lyï cå baín vãö qui hoaûch vaì tiãún trçnh qui hoaûch.  Täøng quaït hoïa âuåüc hãû thäúng taìi nguyãn næåïc.  Xaïc âënh âæåüc nhu cáöu sæí duûng vaì phaït triãøn taìi nguyãn næåïc.  Biãút caïch thu tháûp säú liãûu, xæí lyï thäng tin cáön thiãút cho viãûc khaío saït.  Âënh âæåüc muûc tiãu trong qui hoaûch.  Coï khaí nàng âaïnh giaï sæû khaïc biãût trong caïc phæång aïn choün læûa.  Coï khaí nàng xaïc âënh tênh khaí thi trong qui hoaûch thuíy låüi.  Âãö xuáút âæåüc caïc bæåïc âi vaì âiãöu chènh qui hoaûch. 1.2.2 Quan hãû våïi caïc män hoüc khaïc Män Qui hoaûch Thuíy låüi laì män hoüc quan troüng cuía nàm hoüc cuäúi trong tiãún trçnh âaìo taûo kyî sæ cho caïc ngaình Thuíy näng, Thuíy cäng, Cäng thän, Xáy dæûng, Kyî thuáût Mäi træåìng, ... Män hoüc nhàòm giuïp sinh viãn coï caïc kiãún thæïc cáön thiãút trong viãûc âaïnh giaï taìi nguyãn næåïc, âënh læåüng nhu cáöu sæí duûng næåïc vaì hoaûch âënh trong caïc kãú hoaûch khai thaïc taìi nguyãn næåïc. CAÏC MÄN CÅ BAÍN TOAÏN HOÜC - VÁÛT LYÏ - HOÏA HOÜC - TIN HOÜC - ... CAÏC MÄN CÅ SÅÍ KHÊ TÆÅÜNG - THUÍY VÀN - THUÍY LÆÛC - ... CAÏC MÄN CHUYÃN NGAÌNH KINH TÃÚ THUÍY LÅÜI - THUÍY CÄNG - THUÍY NÄNG - QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI LUÁÛN VÀN TÄÚT NGHIÃÛP Hçnh 1.1: Quan hãû män hoüc våïi caïc män hoüc khaïc ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  3. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Män hoüc naìy coï liãn quan âãún mäüt loaûi caïc män khoa hoüc tæû nhiãn nhæ Toaïn hoüc (hçnh hoüc, giaíi têch, âaûi säú, vaì Tin hoüc (xæí lyï dæî liãûu, âäö hoüa, GIS, ...). Màût khaïc, män hoüc naìy cuîng cáön sæû tråü giuïp cuía caïc män cå såí nhæ Âëa cháút, Khê tæåüng, Thuíy læûc, Thuíy vàn, cuîng nhæ mäüt säú män hoüc vãö Xaî häüi ..., vaì âæåüc âaìo taûo cuìng caïc män hoüc chuyãn ngaình khaïc nhæ Thuíy cäng, Thuíy näng, Quaín lyï næåïc, Kinh tãú Thuíy låüi, ... Män hoüc khäng coï tham voüng laì sau khi hoüc, sinh viãn phaíi tråí thaình nhæîng nhaì xáy dæûng caïc qui hoaûch chiãún læåüc cho mäüt chæång trçnh hay dæû aïn táöm cåî vç ngoaìi caïc lyï thuyãút nháút âënh, sinh viãn cáön coï mäüt kiãún thæûc vaì sæû thäng hiãøu räüng raîi, ngoaìi caïc váún âãö vãö kyî thuáût, váún âãö vãö kinh tãú maì coìn cáön coï sæû am hiãøu thæûc tãú caïc váún âãö vãö xaî häüi thäng qua nhiãöu nàm laìm viãûc vaì va chaûm thæûc tãú. Kiãún thæïc vaì sæû hiãøu biãút qua män hoüc naìy seî giuïp sinh viãn - nhæîng chuyãn viãn khoa hoüc vaì kyî thuáût sau naìy - coï âæåüc mäüt nãön taíng lyï luáûn täøng quaït cho nhæîng váún âãö thiãút thæûc cuía âáút næåïc. 1.2.3 Lëch sæí män hoüc Tæì thuåí hoang så, con ngæåìi sinh säúng vaì phaït triãøn taûi caïc vuìng táûp trung næåïc nhæ doüc theo caïc ao häö, säng suäúi, vuìng cæía säng vaì ven biãøn. Con ngæåìi cuîng âaî theo doîi sæû thay âäøi thåìi tiãút vaì caïc diãùn biãún doìng chaíy cuía næåïc. Khaïi niãûm khai thaïc vaì sæí duûng nguäön næåïc âaî coï sæû hçnh thaình tæì láu âåìi nháút laì tæì khi con ngæåìi chuyãøn tæì viãûc haïi læåüm thæûc pháøm âãún caïc hoaût âäüng saín xuáút näng nghiãûp âãún nay. Hiãûn nay, ngaình khaío cäø âaî chæïng minh ràòng caïch âáy 9.000 nàm, con ngæåìi âaî coï nhæîng kãú hoaûch khai thaïc næåïc doüc theo caïc säng Indus, säng Tigris, säng Euphrates (vuìng Iran, Iraq ngaìy nay). Taìi liãûu cäø vãö caïc baín ghi cheïp viãûc tæåïi næåïc cho canh näng åí læu væûc säng Nil (Ai Cáûp), säng Hàòng (ÁÚn Âäü), säng Hoaìng (Trung Hoa), ... Sæû phaït triãøn cuía xaî häüi loaìi ngæåìi, cäng cuäüc måí mang båì coîi, phaït triãøn saín xuáút, con ngæåìi caìng luïc caìng væån xa hån hån nåi åí cäú âënh ban âáöu cuía mçnh vaì âaî dáön dáön hçnh thaình caïc yï niãûm vãö viãûc sæí duûng caïc hãû thäúng cäng trçnh vaì caïc luáût lãû liãn quan âãún næåïc. Taûi Viãût nam, tæì træåïc thãú kyí thæï 20 chæa tçm tháúy caïc taìi liãûu ghi cheïp vãö khê tæåüng vaì thuíy vàn. Tuy nhiãn, lëch sæí cuîng âaî chæïng minh äng cha ta âaî coï nhæîng quan saït vaì phán têch caïc hiãûn tæåüng thåìi tiãút vaì doìng chaíy. Tæì caïc nghiãn cæïu naìy, täø tiãn cuía chuïng ta cuîng âaî hoaûch âënh ra nhæîng kãú hoaûch kiãøm soaït taìi nguyãn næåïc, haûn chãú caïc thiãn tai vaì khai thaïc nguäön næåïc cho sinh hoaût, saín xuáút vaì baío vãû âáút næåïc. Ngä Quyãön âaî aïp duûng qui luáût thuíy triãöu trãn säng Baûch Âàòng trong tráûn chiãún thàõng quán xám læåüc Nam Haïn. Caïc cáu haït, cáu hoì, ca dao vãö thåìi tiãút, säng ngoìi âaî coï láu âåìi. Hãû thäúng âã âiãöu åí miãön Bàõc coï âæåüc phaíi tæì caïc nghiãn cæïu vãö doìng chaíy säng ngoìi. Trong thãú kyí 19 âãún giæîa thãú kyí 20, caïc triãöu âçnh khaïc nhau âãöu læu duûng caïc quan Häü âã. Tuy nhiãn, khi ngæåìi ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 3 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  4. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Phaïp cai trë næåïc ta, hãû thäúng quan tràõc khê tæåüng thuíy vàn måïi thæûc sæû hçnh thaình. Taìi liãûu khê tæåüng âæåüc ghi nháûn âáöu tiãn tæì nàm 1902, vaì tæì 1010 âãún nay, háöu hãút caïc khu væûc âãöu coï maûng læåïi âo âaûc khê tæåüng thuíy vàn. Ngaìy nay, caïc phæång tiãûn vãû tinh, hãû thäúng maïy tênh nhanh vaì maûnh, caïc duûng cuû âo theo doîi thåìi tiãút, âo âaûc doìng chaíy, veî baín âäö taìi nguyãn næåïc, phán têch säú liãûu tæû âäüng kyî thuáût säú âaî giuïp con ngæåìi ngaìy caìng hoaìn thiãûn hån trong cäng taïc theo doîi, âaïnh giaï vaì dæû baïo caïc diãùn biãún cuía thiãn nhiãn. Ngaình Thuíy låüi thãú giåïi âaî coï nhiãöu täø chæïc mang qui mä toaìn cáöu nhæ: Häüi Thuíy låüi Quäúc tãú (International Water Resources Association - IWRA), Täø chæïc Khê tæåüng Thãú giåïi (World Meteorological Organization - WMO), .... Âãún nay, caïc täø chæïc naìy coï âaûi diãûn vaì caïc traûm quan tràõc, trao âäøi säú liãûu åí nhiãöu næåïc vaì khu væûc trãn thãú giåïi. Caïc håüp taïc nghiãn cæïu vãö khoa hoüc næåïc våïi caïc træåìng Âaûi hoüc vaì caïc Viãûn nghiãn cæïu váùn thæåìng xuyãn duy trç. Mäùi nàm, coï vaìi chuûc Häüi nghë Quäúc tãú vãö sæí duûng taìi nguyãn næåïc âaî täø chæïc. Män hoüc khoa hoüc vãö Qui hoaûch Thuíy låüi âaî âæåüc hçnh thaình vaì âæåüc giaíng daûy trong háöu hãút caïc træåìng âaìo taûo chuyãn ngaình vãö khoa hoüc - kyî thuáût vãö nguäön næåïc vaì caïc ngaình hoüc liãn quan. 1.3 LUÁÛT TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC 1.3.1 Giåïi thiãûu Luáût Taìi nguyãn Næåïc cuía Viãût Nam âaî âæåüc Quäúc Häüi Khoaï X, kyì hoüp thæï 3 (tæì 21/4 - 20/5/1998) thaío luáûn, biãøu quyãút vaì âæåüc Chuí tëch Næåïc cäng bäú chênh thæïc vaìo ngaìy 1/6/1998. Âáy laì cå såí âãú táút caí cå quan nhaì næåïc, täø chæïc kinh tãú, chênh trë, xaî häüi vaì moüi ngæåìi dán buäüc phaíi tuán theo trong viãûc baío vãû, khai thaïc, sæí duûng taìi nguyãn næåïc, phoìng chäúng vaì khàõc phuûc háûu quaí taïc haûi do næåïc gáy ra. Luáût Taìi nguyãn Næåïc coï 10 chæång, bao gäöm 75 âiãöu. Chæång I: Nhæîng qui âënh chung  Chæång II: Baío vãû Taìi nguyãn næåïc  Chæång III: Khai thaïc, sæí duûng taìi nguyãn næåïc  Chæång IV: Phoìng, chäúng, khàõc phuûc háûu quaí luî, luût vaì taïc haûi khaïc do  næåïc gáy ra. Chæång V: Khai thaïc vaì baío vãû cäng trçnh thuíy låüi  Chæång VI: Quan hãû quäúc tãú vaì taìi nguyãn næåïc  Chæång VII: Quaín lyï nhaì næåïc vãö taìi nguyãn næåïc  Chæång VIII: Thanh tra chuyãn ngaình vãö taìi nguyãn næåïc  Chæång IX: Khen thæåíng vaì xæí lyï vi phaûm  Chæång X: Âiãöu khoaín thi haình  ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 4 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  5. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.3.2 Mäüt säú näüi dung trong Luáût Taìi nguyãn næåïc  Chæång I, âiãöu 5. Baío vãû, khai thaïc, sæí duûng taìi nguyãn næåïc; phoìng, chäúng vaì khàõc phuûc háûu quaí taïc haûi do næåïc gáy ra 1. Viãûc baío vãû, khai thaïc, sæí duûng taìi nguyãn næåïc; phoìng, chäúng vaì khàõc phuûc háûu quaí taïc haûi do næåïc gáy ra phaíi tuán theo qui hoaûch læu væûc säng âaî âæåüc cå quan nhaì næåïc coï tháøm quyãön phã duyãût; âaím baío tênh hãû thäúng cuía læu væûc säng, khäng chia càõt theo âëa giåïi haình chênh. 2. Viãûc baío vãû taìi nguyãn næåïc, phoìng, chäúng suy thoaïi, caûn kiãût nguäön næåïc phaíi gàõn våïi viãûc baío vãû vaì phaït triãøn ræìng vaì khaí nàng taïi taûo nguäön næåïc; xáy dæûng vaì baío vãû cäng trçnh thuíy låüi; phoìng, chäúng ä nhiãùm nguäön næåïc; thæûc hiãûn khai thaïc, sæí duûng täøng håüp, tiãút kiãûm, an toaìn vaì coï hiãûu quaí nguäön næåïc. 3. Trong viãûc phoìng, chäúng vaì khàõc phuûc háûu quaí taïc haûi do næåïc gáy ra phaíi coï kãú hoaûch vaì biãûn phaïp chuí âäüng phoìng, traïnh, giaím nheû, haûn chãú taïc haûi do næåïc gáy ra; baío âaím kãút håüp haìi hoìa giæîa låüi êch caí næåïc våïi caïc vuìng, caïc ngaình; giæîa khoa hoüc, cäng nghãû hiãûn âaûi våïi kinh nghiãûm truyãön thäúng cuía nhán dán vaì phuì håüp våïi khaí nàng cuía nãön kinh tãú. 4. Caïc dæû aïn baío vãû, khai thaïc, sæí duûng taìi nguyãn næåïc; phoìng, chäúng vaì khàõc phuûc háûu quaí taïc haûi do næåïc gáy ra phaíi goïp pháön phaït triãøn kinh tãú - xaî häüi vaì phaíi coï caïc biãûn phaïp baío âaím âåìi säúng dán cæ, quäúc phoìng, an ninh; baío vãû di têch lëch sæí, vàn hoïa, danh lam thàõng caính vaì mäi træåìng.  Chæång III. Âiãöu 20. Âiãöu hoìa, phán phäúi taìi nguyãn næåïc 1. Viãûc âiãöu hoìa, phán phäúi taìi nguyãn næåïc cho caïc muûc âêch sæí duûng phaíi càn cæï vaìo qui hoaûch læu væûc, tiãöm nàng thæûc tãú cuía nguäön næåïc, baío âaím nguyãn tàõc cäng bàòng, håüp lyï vaì æu tiãn vãö säú læåüng, cháút læåüng cho næåïc sinh hoaût. 2. Trong træåìng håüp thiãúu næåïc, viãûc âiãöu hoìa, phán phäúi phaíi æu tiãn cho muûc âêch sinh hoaût; caïc muûc âêch sæí duûng khaïc âæåüc âiãöu hoìa, phán phäúi theo tè lãû qui âënh trong qui hoaûch læu væïc säng vaì âaím baío nguyãn tàõc cäng bàòng håüp lyï. Chênh phuí qui âënh cuû thãø viãûc âiãöu hoìa, phán phäúi taìi nguyãn næåïc. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  6. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------  Chæång VII. Âiãöu 64. Näüi dung quaín lyï qui hoaûch læu væc säng 1. Näüi dung quaín lyï qui hoaûch læu væûc säng bao gäöm: a) Láûp, trçnh duyãût vaì theo doîi viãûc thæûc hiãûn qui hoaûch læu væûc säng, baío âaím quaín lyï thäúng nháút qui hoaûch kãút håüp våïi âëa baìn haình chênh; b) Thæûc hiãûn viãûc phäúi håüp våïi caïc cå quan hæîu quan cuía caïc Bäü, ngaình vaì âëa phæång trong viãûc âiãöu tra cå baín, kiãøm kã, âaïnh giaï taìi nguyãn næåïc cuía læu væûc säng vaì trong viãûc láûp, trçnh duyãût vaì theo doîi viãûc thæûc hiãûn caïc qui hoaûch læu væûc säng nhaïnh; c) Kiãún nghë giaíi quyãút tranh cháúp vãö taìi nguyãn næåïc trong læu væûc säng. 2. Cå quan quaín lyï qui hoaûch læu væûc säng laì cå quan sæû nghiãûp thuäüc Bäü Näng nghiãûp vaì Phaït triãøn Näng thän. Chênh phuí qui âënh cuû thãø täø chæïc, hoaût âäüng cuía cå quan quaín lyï qui hoaûch læu væûc säng. 1.4 CHU TRÇNH THUÍY VÀN VAÌ QUÉ NÆÅÏC 1.4.1 Chu trçnh thuíy vàn Chu trçnh thuíy vàn (Hydrologic Cycle) laì mäüt khaïi niãûm mä taí quaï trçnh chuyãøn hoïa doìng næåïc trong hãû thäúng næåïc tæû nhiãn, gäöm sæû chuyãøn âäüng næåïc trãn bãö màût, næåïc dæåïi âáút vaì khê quyãøn. Tiãún trçnh coï thãø minh hoüa nhæ hçnh 1.2 vaì 1.3: Dæåïi taïc âäüng cuía bæïc xaû màût tråìi vaì sæû thay âäøi cuía thåìi tiãút vaì khê háûu, næåïc tæì màût thoaïng bäúc håi lãn khäng trung, tuû táûp laûi thaình máy. Máy coï thãø gáy mæa, tuyãút, bàng âaï, ... vaì råi xuäúng màût âáúút hoàûûc biãøn caí theo nhiãöu pháön vaì daûng khaïc nhau. Mäüt säú bäúc håi tråí laûi khäng trung, mäüt säú âæåüc sinh váût háúp thu, mäüt pháön låïn tháúm xuäúng âáút, pháön coìn laûi chaíy theo sæåìn däúc theo caïc säng suäúi hoàûûc âæåüc træî trong caïc ao häö, säng suäúi, biãøn caí vaì bàòng nhiãöu caïch âäø vaìo âaûi dæång vaì tråí lãn khäng trung theo mäüt chu trçnh kheïp kên. Chu trçnh thuíy vàn coï thãø toïm tàõt åí 6 biãún säú sau:  P - læåüng giaïng thuíy (Precipitation)  I - læåüng tháúm (Infiltration)  E - læåüng bäúc håi (Evaporation)  T - læåüng thoaït håi (Transpiration)  R - læåüng chaíy màût (Surface Runoff)  G - læåüng chaíy ngáöm (Groundwater flow) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  7. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Hçnh 1.2: Hçnh aính mä taí chu trçnh thuíy vàn BÆÏC XAÛ MÀÛT TRÅÌI KHÄNG KHÊ MÆA BÄÚC - THOAÏT HÅI ÂOÜNG NÆÅÏC CHAÍY ÅÍ LÅÏP MÀÛT THÁÚM CHÆÏA TRONG ÂÁÚT BIÃØN NÆÅÏC NGÁÖM VAÌ MÆA CHAÍY TRAÌN MÀÛT SÆÛ CHAÍY LÁÙN CHÆÏA CHAÍY ÂAÛI LÅÏN CHAÍY NGÁÖM SÄNG DOÌNG DÆÅNG ÂËA QUYÃØN Hçnh 1.3: Så âäö hãû thäúng cuía chu trçnh thuíy vàn ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  8. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.4.2 Qué næåïc Qué næåïc (water budget) laì mäüt khaïi niãûm âãø chè täøng táút caí caïc nguäön træî, âiãöu tiãút vaì cán bàòng nguäön næåïc, thäng thæåìng laì hçnh aính nhæîng khu truîng tæû nhiãn hoàûc nhán taûo (læu væûc, âäöng truîng, thung luîng, säng suäúi, ao häö, biãøn, ...). Mäüt qué næåïc âæåüc hiãøu cå baín nhæ laì kãút quaí cuía phæång trçnh cán bàòng næåïc (water balance equation) qua âo âaûc, phán têch læåüng chaíy vaìo, læåüng chaíy ra vaì læåüng træî cuía læu væûc trong mäüt thåìi âoaûn nháút âënh naìo âoï. Phæång trçnh cán bàòng næåïc xuáút phaït tæì âënh luáût baío toaìn váût cháút, âäúi våïi mäüt læu væûc coï thãø phaït biãøu nhæ sau: "Hiãûu säú cuía læåüng næåïc âãún vaì læåüng næåïc âi khoíi mäüt læu væûc trong mäüt thåìi âoaûn tênh toaïn nháút âënh bàòng sæû thay âäøi træî læåüng næåïc chæïa trong læu væûc âoï ". Täöng quaït: (Täøng læåüng næåïc âãún) - (Täøng læåüng næåïc âi) =  (Täøng læåüng næåïc træî) Hoàûc cuû thãø hån: (P + Ri + Gi) - (ET + Ro + Go + I + H) =  St våïi: P - læåüng giaïng thuíy R - læåüng chaíy màût G - læåüng chaíy ngáöm ET - læåüng bäúc thoaït håi I - læåüng næåïc tháúm H - læång næåïc do con ngæåìi sæí duûng St - læåüng træî trong thåìi âoaûn t i, o - caïc chè säú chè læåüng vaìo (input) vaì læåüng ra (output) 1.4.3 Næåïc ngáöm Næåïc ngáöm (underground water) laì læåüng næåïc nàòm dæåïi màût âáút, bao gäöm caïc låïp næåïc coï aïp nàòm giæîa caïc låïp âáút âaï khäng tháúm næåïc hoàûc khäng coï aïp nhæ næåïc ngáöm táöng näng, læåüng áøm trong caïc låïp thäø nhæåîng vaì læåüng næåïc liãn kãút hoïa hoüc trong khoaïng váût bãn trong caïc låïp âáút. Khaí nàng con ngæåìi chè khai thaïc caïc låïp næåïc âãún âäü sáu vaìo khoaíng dæåïi 1.000 meït trong khi næåïc ngáöm coï thãø hiãûn diãûn âãún âäü sáu 15 km hoàûc coï thãø hån næîa. Næåïc ngáöm trãn traïi âáút laì mäüt taìi nguyãn quê giaï vaì hiãûn nay chè måïi âæåüc âaïnh giaï træî læåüng mäüt caïc tæång âäúi, theo dæû âoaïn cuía UNESCO (1970), täøng læåüng næåïc ngáöm trãn traïi âáút vaìo khoaíng 60 triãûu km3, trong âoï læåüng næåïc ngáöm âãún âäü sáu 1 km (âäü sáu coï thãø khai thaïc âæåüc) vaìo khoaíng 4 triãûu km3 . ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 8 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  9. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.5 SÆÛ HÇNH THAÌNH QUI HOAÛCH 1.5.1 Täøng quaït Viãûc hçnh thaình mäüt qui hoaûch täøng thãø (master plans) phaíi bàõt nguäön tæì mäüt hay nhiãöu chênh saïch chung (general policies), caïc chuí træång cáúp chênh quyãön seî âæåüc thãø hiãûn bàòng caïc vàn baín, nghë quyãút. Sau âoï, caïc qui hoaûch cho tæìng ngaình, nhæ thuíy låüi, xáy dæûng, cáöu âæåìng, ... cuû thãø seî âæåüc vaûch âënh. Tæì qui hoaûch naìy, caïc chæång trçnh ra âåìi vaì tiãúp theo laì caïc dæû aïn cuû thãø. Trong chi tiãút cuía dæû aïn coï thãø coï nhiãöu haûng muûc cäng trçnh. Tuy nhiãn, cuîng coï nhiãöu dæû aïn hay cäng trçnh (âàûc biãût laì loaûi nhoí hoàûc væìa) coï thãø træûc tiãúp tæì caïc chuí træång chênh saïch maì khäng qua caïc bæåïc trung gian nhæ qui hoaûch täøng thãø, chæång trçnh muûc tiãu, ... Mäüt tiãún trçnh täøng quaït tæì chênh saïch âãún mäüt cäng trçnh nhæ sau: Chênh saïch Qui hoaûch Chæång trçnh muûc tiãu Dæû aïn Cäng trçnh Hçnh 1.4: Så âäö vë trê Qui hoaûch trong caïc bæåïc tæì Chênh saïch âãún Cäng trçnh Khi thæûc hiãûn mäüt qui hoaûch, ngæåìi hoaûch âënh cáön phaíi traí låìi 6 cáu hoíi täøng quaït sau: 1. Nhæîng bæåïc gç cáön phaíi thæûc hiãûn trong tiãún trçnh qui hoaûch ? 2. Qui mä cuía qui hoaûch laì gç vaì giåïi haûn biãn cuía noï ? 3. Mä hçnh qui hoaûch laì gç ? 4. Kãú hoaûch cuû thãø laì gç, pháön xuáút gç cáön âæåüc mä taí ? 5. Ai laì ngæåìi thæûc hiãûn caïc bæåïc âi khaïc nhau trong tiãún trçnh qui hoaûch ? 6. Tiãún trçnh qui hoaûch cáön bao láu ? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  10. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.5.2 Caïc yãu cáöu chênh khi qui hoaûch thuíy låüi Næåïc laì mäüt yãúu täú ráút nhaûy caím trong âåìi säúng con ngæåìi. Qui hoaûch sæí duûng taìi nguyãn næåïc laì mäüt cäng viãûc quan troüng trong hoaûch âënh caïch thæïc sæí duûng nguäön næåïc trong tæång lai cuîng nhæ âãö xuáút biãûn phaïp baío vãû nguäön taìi nguyãn quê giaï naìy. Qui hoaûch thuíy låüi thæûc cháút laì vaûch ra mäüt biãøu âäö cho tiãún trçnh khai thaïc vaì baío vãû nguäön næåïc theo sæû thay âäøi cuía caïc hoaût âäüng xaî häüi. Qui hoaûch khäng laì mäüt tiãún trçnh xaïc âaïng maì chè laì mäüt dæû baïo khoa hoüc. Mäüt baín baïo caïo qui hoaûch thuíy låüi täút phaíi âæåüc xem xeït trãn nhiãöu chè tiãu: chênh trë (policy), kyî thuáût (engineering), kinh tãú (economics), xaî häüi (social) vaì mäi træåìng (environment). Täøng quaït, khi thæûc hiãûn qui hoaûch cáön læu yï caïc yãu cáöu sau:  Láúy cå såí cuía luáût Taìi nguyãn Næåïc vaì caïc nãön taíng bäü luáût khaïc, viãûc hoaûch âënh caïch thæïc phán bäú taìi nguyãn næåïc phaíi phuì håüp våïi caïc æu tiãn phaït triãøn quäúc gia vaì khu væûc.  Muûc tiãu qui hoaûch phaíi thæûc tãú vaì coï khaí nàng aïp duûng hiãûn thæûc. Viãûc thæûc hiãûn qui hoaûch phaíi nàòm trong táöm kiãøm tra vaì kiãøm soaït cuía Chênh quyãön vaì xaî häüi.  Qui hoaûch thuíy låüi trãn cå såí phán têch caí vãö säú læåüng, cháút læåüng vaì âäüng thaïi taìi nguyãn næåïc tråìi, næåïc màût, næåïc ngáöm Viãûc dæû baïo phaït triãøn dán säú vaì nhu cáöu næåïc cho sinh hoaûch vaì saín xuáút, baío vãû mäi træåìng phaíi thæûc tiãùn vaì coï cå såí. Qui hoaûch thuíy låüi phaíi âæåüc gàõn kãút chàût cheî våïi viãûc qui hoaûch sæí duûng âáút. Nãúu cháút læåüng mäi træåìng âæåüc xaïc âënh laì täúi æu, thç qui hoaûch thuíy låüi vaì qui hoaûch sæí duûng âáút phaíi âæûoc xem xeït âäöng thåìi.  Qui hoaûch phaíi læu yï âãún caïc yãúu täú kinh tãú nguäön næåïc. Qui hoaûch cáön xem xeït caïc liãn quan âãún mæïc âäü lao âäüng våïi chi phê tháúp, sæí duûng váût liãûu âëa phæång, haûn chãú viãûc phaíi nháûp kháøu nguyãn váût liãûu bãn ngoaìi, vaì giåïi haûn viãûc thuã mæåïn chuyãn gia næåïc ngoaìi. Viãûc thæûc hiãûn qui hoaûch cáön thiãút phaíi nàòm trong khaí nàng quaín lyï, váûn haình vaì baío dæåîng cuía cäüng âäöng âëa phæång.  Qui hoaûch thuíy låüi laì cå häüi hoüc táûp, náng cao kyî nàng quaín lyï taìi nguyãn. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 10 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  11. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 1.5.3 Caïc nguyãn nhán tháút baûi âaî xaíy åí mäüt säú qui hoaûch thuíy låüi Thæûc tãú, mäüt säú qui hoaûch thuíy låüi âaî tháút baûi hoàûc khäng âaût âæåüc caïc muûc tiãu âãö ra. Dæåïi âáy laì mäüt säú âuïc kãút tçm hiãøu caïc nguyãn nhán sai láöm, tháút baûi åí mäüt säú qui hoaûch phaït triãøn thuíy låüi.  Khäng læu yï âãún chuí chæång chung cuía Nhaì næåïc, chênh quyãön âëa phæång vaì ngæåìi dán khäng âæåüc baìn baûc, tham gia.  Thiãúu âiãöu tra kyî khi khaío saït nhu cáöu phaït triãøn thæûc tãú, viãûc phán têch âiãöu kiãûn tæû nhiãn vaì xaî häüi âån giaín vaì chuí quan, khäng âaïnh giaï âæåüc sæû thay âäøi cuía saín xuáút vaì xaî häüi.  Muûc tiãu qui hoaûch chung chung, khäng roî raìng, thiãúu thæûc tãú.  Khäng âiãöu chènh qui hoaûch këp thåìi. Viãûc triãøn khai dæû aïn khäng âuïng kãú hoaûch, viãûc chuáøn bë khäng chu âaïo, viãûc phäúi håüp giæîa caïc bãn liãn quan thiãúu âäöng bäü.  Quaï âàût nàûng pháön kyî thuáût hån caïc khêa caûnh khaïc nhæ chênh saïch, tám lyï ngæåìi dán, tênh nhán vàn xaî häüi trong dæû aïn.  Dæû truì kinh phê khäng këp theo saït thæûc tãú, khäng læåìng âæåüc caïc biãún âäüng vãö giaï caí. Viãûc thæûc hiãûn qui hoaûch bë væåïng màõc viãûc thanh toaïn, quyãút toaïn phæïc taûp vç caïc thuí tuûc ræåìm raì, quan liãu cæía quyãön.  Sæû thay âäøi âäüt ngäüt caïc chuí træång chênh saïch, ngæåìi laînh âaûo vaì caïc biãún âäüng xaî häüi chênh trë khaïc.  Thiãúu sæû âaïnh giaï, kiãøm tra këp thåìi, âuïng luïc. Viãûc theo doîi tiãún âäü khäng thæûc vaì mang tênh hçnh thæïc. Khäng këp thåìi chènh sæía nhæîng thiãúu soït phaït sinh trong quaï trçnh thæûc hiãûn. Boí qua hoàûc phuí nháûn caïc khuyãún caïo cuía ngæåìi khaïc khi chæa coï xem xeït laûi kyî læåîng. ======================================================== ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 11 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  12. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- PHUÛ LUÛC 1 MÄÜT SÄÚ TÆÌ NGÆÎ GIAÍI THÊCH TRONG LUÁÛT TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC --- oOo --- Chæång I, âiãöu 3. Giaíi thêch tæì ngæî Trong Luáût naìy, caïc tæì ngæî dæåïi âáy âæåüc hiãøu nhæ sau: 1. "Nguäön næåïc" chè caïc daûng têch tuû næåïc tæû nhiãn hoàûc nhán taûo coï thãø khai thaïc, sæí duûng âæåüc, bao gäöm säng, suäúi, kãnh, raûch; biãøn, häö, âáöm, ao; caïc táöng chæïa næåïc dæåïi âáút; mæa, bàng, tuyãút vaì caïc daûng têch tuû næåïc khaïc. 2. "Næåïc màût" laì næåïc täön taûi trãn màût âáút liãön hoàûc haíi âaío. 3. "Næåïc dæåïi âáút" laì næåïc täön taûi trong caïc táöng chæïa næåïc dæåïi màût âáút. 4. "Næåïc sinh hoaût" laì næåïc duìng cho àn uäúng, vãû sinh cuía con ngæåìi. "Næåïc saûch" laì næåïc âaïp æïng tiãu chuáøn cháút læåüng næåïc saûch cuía Tiãu chuáøn Viãût Nam. 5. "Nguäön næåïc sinh hoaût" laì nguäön coï thãø cung cáúp næåïc sinh hoaût hoàûc næåïc coï thãø xæí lyï thaình næåïc saûch mäüt caïch kinh tãú. 6. "Nguäön næåïc quäúc tãú" laì nguäön næåïc tæì laînh thäø Viãût Nam chaíy sang laînh thäø caïc næåïc khaïc, tæì laînh thäø caïc næåïc khaïc chaíy vaìo laînh thäø Viãût Nam hoàûc nàòm trãn biãn giåïi giæîa Viãût Nam vaì næåïc laïng giãöng. 7. "Phaït triãøn taìi nguyãn næåïc" laì biãûn phaïp nhàòm náng cao khaí nàng khai thaïc, sæí duûng bãön væîng taìi nguyãn næåïc vaì náng cao giaï trë cuía taìi nguyãn næåïc. 8. "Baío vãû taìi nguyãn næåïc" laì biãûn phaïp phoìng chäúng suy thoaïi, caûn kiãût nguäön næåïc, baío âaím an toaìn nguäön næåïc vaì baío vãû khaí nàng phaït triãøn taìi nguyãn næåïc. 9. "Khai thaïc nguäön næåïc" laì hoaût âäüng nhàòm mang laûi låüi êch tæì nguäön næåïc. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 12 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
  13. Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 10. "Sæí duûng täøng håüp nguäön næåïc" laì sæí duûng håüp lyï, phaït triãøn tiãöm nàng cuía mäüt nguäön næåïc vaì haûn chãú taïc haûi do næåïc gáy ra âãø phuûc vuû täøng håüp cho nhiãöu muûc âêch. 11. "Vuìng baío häü vãû sinh khu væûc láúy næåïc" laì vuìng phuû cáûn khu væûc láúy næåïc tæì nguäön næåïc âæåüc qui âënh phaíi baío vãû âãø phoìng, chäúng ä nhiãùm nguäön næåïc sinh hoaût. 12. "Ä nhiãùm nguäön næåïc" laì sæû thay âäøi tênh cháút váût lyï, tênh cháút hoïa hoüc, thaình pháön sinh hoüc cuía næåïc vi phaûm tiãu chuáøn cho pheïp. 13. "Giáúy pheïp vãö taìi nguyãn næåïc" bao gäöm giáúy pheïp thàm doì næåïc dæåïi âáút; giáúy pheïp xaí næåïc thaíi vaìo nguäön næåïc vaì giáúy pheïp vãö caïc hoaût âäüng phaíi xin pheïp trong phaûm vi baío vãû cäng trçnh thuíy låüi. 14. "Suy thoaïi, caûn kiãût nguäön næåïc" laì sæû suy giaím vãö cháút læåüng vaì säú læåüng cuía nguäön næåïc. 15. "Læu væûc säng" laì vuìng âëa lyï maì trong phaûm vi âoï næåïc màût, næåïc dæåïi âáút chaíy tæû nhiãn vaìo säng. 16. "Qui hoaûch læu væûc säng" laì qui hoaûch vãö baío vãû, khai thaïc, sæí duûng nguäön næåïc, phaït triãøn taìi nguyãn næåïc, phoìng, chäúng vaì khàõc phuûc háûu quaí taïc haûi do næåïc gáy ra trong læu væûc säng. 17. "Cäng trçnh thuíy låüi" laì cäng trçnh khai thaïc màût låüi cuía næåïc; phoìng, chäúng taïc haûi do næåïc gáy ra, baío vãû mäi træåìng vaì cán bàòng sinh thaïi. 18. "Phán luî. cháûm luî" laì viãûc chuí âäüng chuyãøn mäüt pháön doìng næåïc luî theo hæåïng chaíy khaïc, taûm chæïa næåïc laûi åí mäüt khu væûc âãø giaím mæïc næåïc luî. 19. "Âëa baìn coï âiãöu kiãûn kinh tãú - xaî häüi khoï khàn" laì âëa baìn vuìng dán täüc thiãøu sä,ú miãön nuïi, vuìng coï kãút cáöu haû táöng chæa phaït triãøn, vuìng coï âiãöu kiãûn tæû nhiãn khäng thuáûn låüi. 20. "Âëa baìn coï âiãöu kiãûn kinh tãú - xaî häüi âàûc biãût khoï khàn" laì âëa baìn vuìng dán täüc thiãøu säú åí miãön nuïi cao, haíi âaío, vuìng coï kãút cáöu haû táöng yãúu keïm, vuìng coï âiãöu kiãûn tæû nhiãn khäng thuáûn låüi. ========================================================= ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 13 Chæång 1: NHÁÛP MÄN VÃÖ QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.15: Bộ Đồ Án Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Cơ Khí
65 tài liệu
2431 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2