Quy hoạch thủy lợi - Chương 5

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

89
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TÀI NGUYÊN NƯỚC VÀ NHU CẦU 5.1.1 Vấn đề Cung cấp nước Nước là một tài nguyên quí giá được sử dụng cho nhiều ngành kinh tế và hoạt động xã hội. Hiện nay, các công trình thủy lợi được xây dựng để phục vụ cho nhiều mục tiêu khác nhau: tưới tiêu, phát điện, cấp nước sinh hoạt và công nghiệp, vận tải thủy, nuôi cá, thể thao, du lịch, an dưỡng, ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quy hoạch thủy lợi - Chương 5

Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Chæång 5 CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC --- oOo --- 5.1 TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC VAÌ NHU CÁÖU 5.1.1 Váún âãö Cung cáúp næåïc Næåïc laì mäüt taìi nguyãn quê giaï âæåüc sæí duûng cho nhiãöu ngaình kinh tãú vaì hoaût âäüng xaî häüi. Hiãûn nay, caïc cäng trçnh thuíy låüi âæåüc xáy dæûng âãø phuûc vuû cho nhiãöu muûc tiãu khaïc nhau: tæåïi tiãu, phaït âiãûn, cáúp næåïc sinh hoaût vaì cäng nghiãûp, váûn taíi thuíy, nuäi caï, thãø thao, du lëch, an dæåîng, ... Trong nhiãöu træåìng håüp viãûc sæí duûng täøng håüp nguäön næåïc liãn quan âãún muûc tiãu phoìng chäúng luî. Giæîa hãû thäúng nàng læåüng vaì kinh tãú nguäön næåïc thæåìng coï mäúi liãn hãû trãn qui mä quäúc gia vaì khu væûc. Nguäön næåïc laì nguyãn liãûu taïi taûo âãø saín xuáút âiãûn nàng qua caïc traûm thuíy âiãûn, næåïc cuîng âæåüc duìng âãø laìm laûnh caïc loì nhaì maïy nhiãût âiãûn vaì nhaì maïy âiãûn nguyãn tæí. Ngæåüc laûi, âiãûn nàng tæì nguäön læåïi cung cáúp nàng læåüng cho caïc traûm båm tæåïi tiãu vaì cáúp næåïc. Ngoaìi ra, nhaì maïy thuíy âiãûn nháûn nàng læåüng âiãûn tæì læåïi âãø båm næåïc traí laûi häö chæïa trong nhæîng thåìi âoaûn giaím taíi vaì cung cáúp cäng suáút âènh cho læåïi âiãûn trong nhæîng thåìi âoaûn cao âiãøm. 5.1.2 Khaïi niãûm vãö sæí duûng nguäön næåïc Nguäön næåïc âæåüc sæí duûng nhiãöu nháút laì læåüng næåïc tæì säng ngoìi, âàûc âiãøm cuía doìng chaíy säng ngoìi laì sæû phán bäú læu læåüng khäng âãöu theo khäng gian vaì thåìi gian. Caïc cäng trçnh thuíy låüi ra âåìi nhæ häö chæïa næåïc vaì hãû thäúng phán phäúi næåïc cho caïc ngaình kinh tãú nhàòm âãø giaíi quyãút sæû thiãúu cán âäúi giæîa taìi nguyãn næåïc vaì nhu cáöu næåïc. Khi dung têch hæîu duûng (hiãûu säú giæîa dung têch thæûc vaì dung têch nãön) cuía häö chæïa caìng låïn thç khaí nàng âiãöu chènh doìng chaíy caìng låïn vaì mæïc âäü dao âäüng doìng chaíy caìng nhoí nhæng cuîng seî laìm gia tàng chi phê xáy dæûng cäng trçnh vaì váûn haình, baío dæåîng. Khäng phaíi luïc naìo dung têch hæîu duûng cuía häö chæïa hoàûc kho næåïc cuîng thoía maîn hoaìn toaìn nhu cáöu næåïc cho caïc ngaình kinh tãú trong táút caí caïc nàm, seî coï mäüt säú nàm khaí nàng cung cáúp næåïc bë âe doüa. Âiãöu naìy liãn quan âãún viãûc phán têch vaì quyãút âënh choün læûa táön suáút thiãút kãú cäng trçnh (hoàûc goüi laì mæïc baío âaím tênh toaïn cäng trçnh). Thäng thæåìng caïc cå quan quaín lyï næåïc cuía chênh quyãön seî qui âënh mæïc baío âaím naìy. ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 75 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Baíng 5.1: Tham khaío vãö táön suáút thiãút kãú cho mäüt säú cäng trçnh (Xem cuû thãø thãm åí phuû luûc 5.1) Ngaình kinh tãú duìng næåïc Táön suáút thiãút kãú P% Cáúp næåïc cho caïc cäng trçnh âàûc biãût láu daìi âãún 99  Trung tám cäng nghiãûp låïn, nhaì maïy nhiãût âiãûn låïn  97  Khu âa cæ vaì cäng nghiãûp væìa vaì nhoí 95  Thuíy âiãûn cho khu cäng nghiãûp låïn 85 - 95  Thuíy âiãûn cho khu cäng nghiãûp væìa vaì nhoí 70 - 85  Tæåïi ruäüng 75 - 95  Thuíy saín 75 - 85  Váûn taíi thuíy 80 - 90  Caïc khaïi niãûm liãn quan âãún viãûc sæí duûng næåïc âãöu quan troüng trong viãûc hiãøu roî váún âãö cung cáúp vaì sæí duûng næåïc. Hai cå såí âo læåìng thäng thæåìng trong viãûc sæí duûng næåïc laì læåüng næåïc láúy (withdrawal) vaì tiãu thuû (consumption). Láúy næåïc laì mäüt tiãún trçnh thu næåïc tæì nguäön næåïc màût vaì næåïc ngáöm vaì chuyãøn váûn chuïng âãún nhæîng nåi sæí duûng riãng reî. Täøn tháút trãn âæåìng âi (Conveyance loss) laì læåüng máút næåïc dæåïi caïc hçnh thæïc bäúc håi, thoaït håi, roì rè, tháúm ... trãn quaï trçnh váûn chuyãøn qua âæåìng äúng, kãnh dáùn, ... Nåi tiãu thuû láúy næåïc sau khi quaï trçnh váûn chuyãøn cho caïc muûc âêch saín xuáút, tæåïi, chãú biãún thæûc pháøm vaì uäúng, goüi chung laì læåüng tiãu thuû (consumtive use). Bãn caûch viãûc láúy vaì tiãu thuû næåïc, ta coìn coï khaïi niãûm sæí duûng ngoaìi nguäön næåïc (offstream uses), âãø chè viãûc sæí duûng nguäön næåïc nhæng khäng laìm hao huût læåüng næåïc, vê duû nhæ váûn taíi thuíy, giaíi trê, caính quan. Mæïc hiãûu suáút an toaìn (safe yield) laì mäüt khaïi niãûm khi khai thaïc nguäön næåïc tæì næåïc màût vaì næåïc ngáöm. Våïi næåïc màût, nhæ häö chæïa næåïc chàóng haûn, hiãûu suáút an toaìn thæåìng âæåüc xem xeït âãún nhàòm baío âaím viãûc khai thaïc khäng quaï mæïc laìm mæïc næåïc tuût quaï mæïc næåïc chãút cuía häö chæïa trong muìa khä. Våïi næåïc ngáöm, hiãûu suáút an toaìn âãø baío âaím ràòng viãûc ruït næåïc ngáöm khäng laìm aính hæåíng nghiãm troüng âãún viãûc häöi phuûc táöng næåïc ngáöm, khäng gáy ä nhiãùm vaì sæû haû tháúp quaï mæïc táöng næåïc ngáöm. ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 76 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Dung têch træî næåïc luî Âáûp næåïc Hmax (muìa luî) H bçnh thæåìng Dung têch hoaût âäüng Hmin (muìa khä) Dung têch chãút Hçnh 5.1: Minh hoüa mä taí caïc loaûi dung têch trong häö chæïa Noïi chung, viãûc khai thaïc, váûn chuyãøn vaì sæí duûng taìi nguyãn næåïc cáön thæûc hiãûn trãn cå såí cán bàòng qué næåïc (water budget) maì phæång trçnh cán bàòng næåïc laì mäüt mä taí càn baín nháút. 5.1.3 Âaïnh giaï khaí nàng cung cáúp nguäön næåïc Xaïc âënh khaí nàng cung cáúp cuía nguäön næåïc laì mäüt yãu cáöu quan troüng trong viãûc hoaûch âënh kãú hoaûch duìng næåïc. Viãûc âiãöu tra, thu tháûp säú liãûu thuíy vàn caìng daìi ngay, chi tiãút vaì âáöy âuí seî giuïp êch ráút nhiãöu cho ngæåìi laìm cäng taïc qui hoaûch thuíy låüi. Säú liãûu âaïnh giaï gäöm træî læåüng næåïc, cháút læåüng næåïc vaì âäüng thaïi næåïc. Nguäön næåïc thæåìng bao gäöm 3 daûng cå baín: Næåïc mæa: bao gäöm læåüng mæa thaïng, mæa nàm ... Næåïc mæa coï æu  âiãøm laì tæång âäúi saûch, êt bë ä nhiãùm, reí tiãön nhæng chè khai thaïc âæåüc pháön låïn trong muìa mæa, khoï táûp trung nguäön næåïc. Baíng 5.2: So saïnh læåüng mæa trung bçnh thaïng (mm) mäüt säú traûm vuìng ÂBSCL (säú liãûu tham khaío, chæa âæåüc qui vãö thåìi kyì daìi âäöng nháút)  1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Traûm/Thaïn g Cáön Thå 17 3 12 45 166 182 226 214 278 250 169 52 1604 Soïc Tràng 9 2 14 64 224 247 248 264 266 289 171 40 1840 Caì Mau 18 9 32 97 88 290 306 330 343 337 332 170 2360 Raûch Giaï 11 7 36 99 44 220 250 304 310 294 270 160 2015 Tán Cháu 9 15 55 103 64 166 154 162 112 180 286 172 1478 Cháu Âäúc 16 2 44 60 108 169 136 150 147 153 250 137 1385 Long Xuyãn 12 2 13 57 97 211 162 194 197 235 287 144 1611 Phuï Quäúc 28 24 55 78 138 306 396 438 543 522 328 179 3038 Næåïc màût: gäöm læåüng næåïc säng raûch, ao, häö, âáöm láöy, ... Næåïc màût  tæång âäúi däöi daìo, dãù váûn chuyãøn, âàûc biãût åí Âäöng bàòng säng Cæíu ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 77 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- long, tuy nhiãn noï êt nhiãöu bë ä nhiãùm, âäüng thaïi thay âäøi låïn, chi phê xæí lyï næåïc khaï cao. (Xem phuû luûc 5.3, baíng 1) Næåïc ngáöm: gäöm næåïc ngáöm táöng näng, táöng sáu, ... Næåïc ngáöm laì  nguäön cung cáúp næåïc lyï tæåíng cho nhæîng nåi xa nguäön næåïc ngoüt, âáút bë nhiãùm màûn, nhiãùm pheìn. Tuy nhiãn, cáön tháûn troüng trong khai thaïc nguäön næåïc ngáöm âãø traïnh hiãûn tæåüng haû tháúp quaï mæïc táöng næåïc vaì ä nhiãùm bãn dæåïi, viãûc khai thaïc quaï nhiãöu næåïc ngáöm coï thãø gáy suût luïn caïc cäng trçnh bãn trãn, âäi khi cuîng ráút nghiãm troüng. (Xem phuû luûc 5.3, baíng 2) 5.2 PHÆÅNG HÆÅÏNG SÆÍ DUÛNG NÆÅÏC 5.2.1 Sæí duûng næåïc trong Näng nghiãûp Trong näng nghiãûp, nhu cáöu duìng næåïc ráút låïn. Nguäön næåïc thæåìng âæåüc læu yï ban âáöu laì læåüng næåïc mæa, tuy nhiãn, mæa thæåìng phán bäú khäng âãöu vaì coï thãø khäng phuì håüp våïi nhu cáöu næåïc cho nhiãöu loaûi cáy träöng tæång æïng våïi caïc giai âoaûn sinh træåíng cuía chuïng. Vç váûy, biãûn phaïp cäng trçnh nhæ häö chæïa næåïc, traûm båm, hãû thäúng kãnh dáùn vaì phán phäúi cáön phaíi xem xeït âãún. Læåüng næåïc cáön tæåïi trong näng nghiãûp thæåìng âæåüc xaïc âënh vaìo thåìi âiãøm cáy träöng chênh cáön nhiãöu næåïc nháút (thæåìng laì caïc giai âoaûn laìm âáút, caìy truûc, giai âoaûn ra hoa) tæång æïng våïi thåìi kyì khä haûn hoàûc thiãúu næåïc cuía diãùn biãún thåìi tiãút (xaïc âënh bàòng viãûc tênh toaïn phán têch táön suáút xuáút hiãûn). Ngoaìi ra, cáön phaíi tênh âãún læåüng næåïc täøn tháút do ngáúm xuäúng âáút, bäúc håi trãn màût thoaïng vaì trãn màût âãûm, thoaït håi tæì cáy coí, ... Mæïc tæåïi (m hoàûc m3/ha) laì læåüng næåïc (hay låïp næåïc) cáön thiãút âãø cung cáúp cho 1 âån vë diãûn têch (ha) âãø âaím baío cáy träöng âaût âæåüc nàng suáút mong muäún. Thæûc tãú, ta thæåìng aïp duûng hãû säú tæåïi (l/s-ha) âãø tênh toaïn cho cäng trçnh tæåïi. Hãû säú naìy thæåìng âæåüc xaïc âënh tæì thæûc nghiãûm theo phæång phaïp cán bàòng næåïc vaì trãn cå såí phán têch caïc säú liãûu quan tràõc khi háûu nhiãöu nàm, noï phuû thuäüc vaìo âiãöu kiãûn thåìi tiãút, loaûi âáút träöng, loaûi cáy träöng, thåìi âiãøm träöng, nàng suáút mong muäún, chãú âäü vaì phæång phaïp tæåïi, v.v... Goüi F (ha) laì diãûn têch vuìng tæåïi. i (%) laì hãû säú diãûn têch canh taïc cho loaûi cáy träöng trãn diãûn têch F qi laì læåüng tæåïi (m3/ha) cho cáy träöng åí thåìi âoaûn Ti (ngaìy) ti laì säú giåì tæåïi /ngaìy trong thåìi âoaûn Ti ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 78 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Læu læåüng næåïc cáön cho cáy träöng tæång æïng våïi n giai âoaûn tæåïi:  q . .F  3 Q   i  (m /s) n   i 1  Ti .t i .3600  Âäúi våïi cáy träöng laì luïa, trong tæìng giai âoaûn tênh toaïn t âaî âënh, mæïc tæåïi âæåüc xaïc âënh theo phæång trçnh cán bàòng næåïc sau: Wo + m + C.P =  Whao + Wc trong âoï: Wo - læåüng næåïc sàôn coï (låïp næåïc màût ruäüng) åí âáöu thåìi âoaûn; m - mæïc tæåïi trong thåìi âoaûn tênh toaïn; C - hãû säú sæí duûng næåïc mæa; P - læåüng mæa råi xuäúng trong thåìi âoaûn tênh; Whao - gäöm læåüng tháúm vaì bäúc håi vaì caïc hao huût khaïc trong thåìi âoaûn tênh; Wc - læåüng næåïc cáön duy trç åí cuäúi thåìi âoaûn tênh. (Xem phuû luûc 5.4: Chãú âäü tæåïi cho luïa) 5.2.2 Sæí duûng næåïc trong Cäng nghiãûp Læåüng næåïc sæí duûng trong cäng nghiãûp ráút âa daûng vaì khaï phæïc taûp. Læåüng næåïc cáön cho 1 âån vë saín pháøm cäng nghiãûp tuìy thuäüc vaìo qui trçnh kyî thuáût, loaûi thiãút bë, âiãöu kiãûn saín xuáút cuía âëa phæång vaì caïc yãúu täú khaïc. Âãún nay, næåïc ta váùn chæa coï mäüt tiãu chuáøn hoaìn chènh trong viãûc âënh ra chè tiãu duìng næåïc cho tæìng ngaình cäng nghiãûp trong âiãöu kiãûn Viãût Nam. Âënh mæïc duìng næåïc âang sæí duûng cho tæìng ngaình thæåìng laì caïc biãøu baíng tham khaío åí næåïc ngoaìi. (Xem phuû luûc 5.5: Læåüng næåïc cáúp cho 1 säú ngaình cäng nghãûp) 5.2.3 Sæí duûng næåïc trong Âä thë vaì khu dán cæ Læåüng næåïc sæí duûng cho dán duûng bao gäöm læåüng næåïc duìng cho tàõm, ræía, àn uäúng, saín xuáút nheû, chãú biãún thæûc pháøm, tæåïi cáy xanh vaì vãû sinh âæåìng phäú. Tiãu chuáøn duìng næåïc cho tæìng âáöu ngæåìi thæåìng tuìy thuäüc vaìo mæïc âäü phaït triãøn kinh tãú cuía tæìng vuìng vaì âiãöu kiãûn cáúp næåïc. ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 79 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Baíng 5.3 : So saïnh âënh mæïc cáöp næåïc Âä thë vaì vuìng cæ dán Âënh mæïc cáúp næåïc (lêt/ngaìy) Viãût Nam 100 - 120 UÏc 140 - 175 Phaïp 220 - 250 Myî 350 - 400 Âä thë trãn thãú giåïi 80 - 100 Àn uäúng Khaïc 6% 14% Àn uäúng Tàõm Vãû sinh Giàût Tàõm 20% Vãû sinh 46% Khaïc Giàût 14% Hçnh 5.2: Trung bçnh (%) læåüng næåïc sæí duûng cho dán duûng Khi láûp qui hoaûch cáúp næåïc åí Viãût Nam, coï thãø tham khaío säú liãûu cáúp næåïc cho mäùi âáöu ngæåìi trong mäüt ngaìy-âãm nhæ sau: Baíng 5.4: Læåüng næåïc cáúp cho qui hoaûch åí Viãût Nam Læåüng næåïc cáúp (lêt/ngæåìi-ngaìy) Vuìng 50 - 60 Nuïi, baïn sån âëa  60 - 70 Ven biãøn  60 - 80 Näüi âäöng  70 - 90 Thë tæï, thë tráún  80 - 100 Ven âä, ngoaìi thaình  100 - 120 Caïc thaình phäú, khu cäng nghiãûp  120 - 150 Âä thë låïn  ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 80 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Âiãöu tra säú dán hiãûn taûi N (ngæåìi) Dæû baïo säú dán tæång lai Nf (ngæåìi) = N (1 + br - dr)n br laì mæïc sinh suáút (birth-rate)%;  dr laì mæïc tæí suáút (death-rate) %;  n laì säú nàm  Khäúi læåüng næåïc V  0,25 Nf (m3/ngaìy.ngæåìi) Læu læåüng næåïc Q = (m3/h); V T T laì säú giåì sæí duûng næåïc trong ngaìy Hçnh 5.3: Caïc bæåïc xaïc âënh læu læåüng næåïc cho dán duûng 5.2.4 Nhu cáöu næåïc trong Váûn taíi thuyí Trong váûn taíi thuyí, säng hoàûc kãnh dáùn phaíi baío âaím âäü sáu, chiãöu räüng vaì goïc (baïn kênh) quay cáön thiãút cho tuyãún âæåìng váûn taíi, trong âoï chiãöu sáu mæûc næåïc laì quan troüng nháút. Chiãöu sáu täúi thiãøu âæåüc xaïc âënh bàòng cao trçnh mæûc næåïc tháúp nháút trong muìa caûn cäüng våïi måïn næåïc cuía loaûi taìu låïn nháút cho pheïp di chuyãøn trãn loìng dáùn vaì cäüng thãm mäüt âäü sáu tàng cæåìng (khoaíng Z = 0,2 - 0,5 m). Dmin = Hmin + Dtaìu + Z Hmin - mæûc næåïc thiãút kãú muìa caûn âæåüc xaïc âënh tæì âæåìng luyî têch mæûc næåïc  trung bçnh ngaìy trong nhiãöu nàm æïng våïi táön suáút baío âaím. Dtaìu - chiãöu sáu måïn næåïc cuía caïc loaûi taìu, xaì lan (xem phuû luûc 5.6)  Z - âäü sáu tàng cæåìng, Z = 0,2 - 0,5 m  Læu læåüng cáön thiãút khi sæí duûng áu taìu (shiplock) tuyì thuäüc vaìo kêch thæåïc cuía caïc khoang áu taìu säú láön sæí duûng áu trong 1 ngaìy âãm: q B.L.h.n 86.400 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 81 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------  B vaì L laì chiãöu räüng vaì chiãöu daìi cuía khoang áu, tênh bàòng meït.  h laì chiãöu cao låïp næåïc chæïa trong khoang áu, h = Hâáöy - Hcaûn (m)  n laì säú láön âoïng måí áu taìu trong mäüt ngaìy âãm Nãúu áu taìu nhiãöu báûc thç læu læåüng täøn tháút qua áu taìu giaím âi so våïi áu coï 1 báûc. 5.2.4 Nhu cáöu næåïc trong yãu cáöu phoìng luî Trong cäng taïc âiãöu tiãút nguäön næåïc, cáön phaíi chuï yï âãún mäüt dung têch træî cáön thiãút trong caïc häö chæïa, vuìng truîng, cäng trçnh phán cháûm luî âãø phoìng ngæìa luî cho haû læu. Yãu cáöu phoìng luî âæåüc biãøu thë bàòng âæåìng màût næåïc phoìng luî doüc theo säng hoàûc bàòng cao âäü mæûc næåïc (hoàûc læu læåüng) åí taûi 1 màût càõt khäúng chãú cuía vuìng âæåüc baío vãû. Khi xaíy ra luî låïn, cäng trçnh thuyí låüi dæû kiãún xáy dæûng phaíi baío âaím càõt hoàûc phán luî sao cho mæûc næåïc säng khäng væåüt quaï mæûc næåïc phoìng luî. Mæûc næåïc phoìng luî cho mäüt vuìng âæåüc qui âënh tuyì theo tæìng âiãöu kiãûn cuû thãø cuía vuìng cáön âæåüc baío vãû vaì tuyì theo vaìo khaí nàng cuía caïc biãûn phaïp tham gia chäúng luî. Vuìng baío vãû coï thãø qui âënh nhiãöu mæûc næåïc phoìng luî khaïc nhau æïng våïi caïc mæïc luî khaïc nhau. Nãúu cäng trçnh phoìng luî laì häö chæïa coï thãø chäúng luî cho nhiãöu âäúi tæåüng coï yãu cáöu vãö mæûc næåïc phoìng luî vaì táön suáút phoìng luî khaïc nhau. 5.3 QUI HOAÛCH CHO SÆÍ DUÛNG NÆÅÏC TRONG TÆÅNG LAI 5.3.1 Caïc phæång phaïp dæû baïo Nhu cáöu næåïc Váún âãö dæû baïo nhu cáöu næåïc trong tæång lai laì mäüt baìi toaïn ráút quan troüng trong qui hoaûch thuíy låüi. Nhu cáöu næåïc trong tæång lai hoaìn toaìn phuû thuäüc vaìo qui mä phaït triãøn cuía 3 nhán täú sau:  Qui mä phaït triãøn vàn hoaï - xaî häüi (social-cultural developments)  Qui mä phaït triãøn kinh tãú (economic developments)  Qui mä phaït triãøn nhán kháøu (demographic developments) Sæû phaït triãøn äøn âënh vãö kinh tãú, vàn hoaï - xaî häüi coï thãø khäng aính hæåíng nhiãöu âãún caïc yãúu täú bãn trong baín thán vuìng dæû aïn. Riãng mäüt säú chè säú phaït triãøn nhán kháøu thç laûi coï thãø aính hæåíng âaïng kãø âãún vuìng dæû aïn, âàûc biãût laì sæû tàng giaím cå hoüc cuía dán säú (tçnh traûng dán nháûp cæ hoàûc taín cæ). Hiãûn nay, coï nhiãöu phæång phaït dæû baïo sæû gia tàng nhu cáöu næåïc nhæ:  Dæû baïo dán säú  Dæû baïo gia tàng nhu cáöu nhaì/cå såí saín xuáút/kinh doanh åí 1 nàm naìo âoï  Tênh toaïn yãu cáöu khäng gian cho nhaì åí /cå såí saín xuáút/kinh doanh  Dæû baïo nhu cáöu viãûc laìm åí 1 nàm naìo âoï  v.v... (Sinh viãn coï thãø tham khaío Giaïo trçnh"Dán säú hoüc") ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 82 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5.3.2 Qui hoaûch sæí duûng næåïc Coï 2 giaíi phaïp chênh cho viãûc qui hoaûch sæí duûng næåïc hiãûn nay:  Giaíi phaïp tæì trãn xuäúng (Top - Down Solution): Giaíi phaïp tæì trãn xuäúng dæûa vaìo sæû chè âaûo táûp quyãön. ÅÍ trung æång sau khi cán âäúi taìi nguyãn næåïc khu væûc vaì kãú hoaûch duìng næåïc cuía tæìng ngaình vaì âëa phæång seî phán chè tiãu sæí duûng xuäúng cho caïc cáúp tháúp hån.  Giaíi phaïp tæì dæåïi lãn (Bottom-Up Solution) Giaíi phaïp tæì dæåïi lãn seî dæûa vaìo nhu cáöu næåïc cuía tæìng cå såí, tæìng ngaình, ... sau âoï luîy têch dung læåüng dáön lãn cao âãø coï nhu cáöu cáúp quäúc gia. Nhu cáöu næåïc åí Quäúc gia qui mä quäúc gia Nhu cáöu næåïc åí Vuìng i V uìng n Vuìng 1 qui mä vuìng Caïc phæïc Caïc phæïc Caïc phæïc Nhu cáöu næåïc håüp dán håüp näng håüp cäng cho nhiãöu hoaût duûng nghiãûp nghiãûp âäüng cäüng laûi Nhaì maïy R uäüng ráùy Häü gia hoïa cháút âçnh Nhu cáöu næåïc Nhaì maïy Xæåíng chãú Traûi chàn cho tæìng hoaût caïn theïp biãún nhoí nuäi âäüng riãng reî Nhaì maïy Træåìng hoüc Chãú biãún nhiãût âiãûn näng saín Sæí duûng Sæí duûng Sæí duûng khaïc khaïc khaïc Hçnh 5.4 : Minh hoaû caïch âënh nhu cáöu næåïc theo giaíi phaïp tæì dæåïi lãn trãn ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 83 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC
Giaïo trçnh QUI HOAÛCH THUÍY LÅÜI ThS. Lã Anh Tuáún ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Trong qui hoaûch, coï 5 näüi dung cå baín trong quaï trçnh phán têch: 1. Xaïc âënh muûc tiãu 2. Thiãút láûp caïc chè säú âaïnh giaï tênh hiãûu quaí 3. Xáy dæûng caïc phæång aïn 4. Âaïnh giaï caïc phæång aïn 5. Læûa choün phæång aïn Caïc näüi dung naìy coï thãø minh hoüa qua så âäö sau: Cå häüi âaî âæåüc Phaït hiãûn måïi thæûc hiãûn Thiãút láûp Thæûc hiãûn Læûa choün Caïc muûc tiãu tiãu chuáøn phæång aïn phæång aïn vaì phán têch Xáy dæûng caïc phæång aïn Pha liãn hãû Pha phán têch ngæåüc Hçnh 5.5 : Caïc quan hãû phán têch phæång aïn trong qui hoaûch ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 84 Chæång 5: CUNG CÁÚP VAÌ SÆÍ DUÛNG TAÌI NGUYÃN NÆÅÏC