Ấ
Ặ
Ề
A. Đ T V N Đ
Ọ Ề
I. LÍ DO CH N Đ TÀI ỉ ọ
ế ộ ờ ố
ộ ờ ố ọ ồ ổ
ồ ể ế ự ủ ườ i phong phú h n, tinh t
ị
ỏ ề ệ ả ỏ
ỉ ẳ ọ ữ ị ứ ườ
ộ ầ ế ữ ng mà còn c ọ ạ
ộ ộ
ễ ế ộ ạ ọ ế
ố ượ
ọ ể ớ ả ầ
ọ ự ả ế ườ
ị ướ ọ
ố ệ ườ i ta chu ng các môn khoa h c t ề ầ ề ườ ệ ng thi, công vi c sau khi ra tr
ế ậ ẫ ạ ơ
ẹ
ệ ỏ i giáo viên đ c bi đó đòi h i ng
ộ ọ Văn h c không ch là m t môn khoa h c mà còn là m t món ăn tinh ấ ứ ườ ầ th n không th thi u trong đ i s ng con ng i. Văn h c cung c p ki n th c ồ ọ ề v các lĩnh v c c a đ i s ng xã h i. Văn h c còn b i b tâm h n, giúp cho ả ọ ế ẻ ế ơ ơ h n giúp h bi tâm h n con ng t s chia, c m ố ứ ọ i trí, giúp thông, s ng nhân ái và v tha. Ngoài ra, văn h c còn có ch c năng gi ọ ườ văn h c i quên đi nh ng căng th ng, m t m i. Đi u đó ch ng t con ng ả ư cũng nh môn văn có v trí quan tr ng không ch trong nhà tr ự ế ư xã h i. Th nh ng m t th c t , trong nh ng năm g n đây tình tr ng h c sinh ọ ọ ầ ề ng i h c văn ngày càng nhi u. M t ph n là do văn h c là m t môn khoa h c ư khó chi m lĩnh, dù các em có thích văn nh ng ti p thu cũng không d dàng, ọ ư ụ ượ ế ng h c sinh có năng ph i có năng khi u văn m i c m th đ c nh ng s l ờ ạ ủ ướ ả khi u h c văn gi m sút. Ph n khác, do xu h ng phát tri n c a th i đ i, ộ ộ ọ ơ nhiên h n các môn khoa h c xã h i, do ng ộ ữ ng cho các em h c nh ng yêu c u xã h i, ngh nghi p, gia đình...đ nh h ơ ễ ẽ ng d dàng h n môn kh i A s có nhi u tr ườ ậ ng, coi và thu nh p cao h n. Chính vì v y d n đ n tình tr ng các em xem th nh , xa lánh môn văn. ự ế Th c t ể ặ ế ệ ấ
ữ ế ế ế ườ ậ ệ ế ầ ị
ơ ả ề ề ậ ố
ấ ọ ớ ở
ấ ớ ọ ọ
t là nh ng giáo viên văn ề không th buông xuôi, ch p nh n theo xu th mà tâm huy t ngh nghi p lúc ữ ả ẩ nào cũng c n h n h t. Ngoài vi c chu n b giáo án, thi t k nh ng bài gi ng ể ọ ọ ả ạ th t hay còn ph i truy n đ t truy n c m, lôi cu n h c sinh đ h c sinh yêu ầ thích môn văn và giúp các em th y văn h c khác v i các môn khác b i nó g n ạ ườ i, cho các em th y mình trong văn h c và văn h c còn d y gũi v i con ng các em cách s ng.ố ặ ề ệ ệ
Và đi u đ c bi ệ ấ ủ ạ ấ
ọ ế ậ ọ ắ ứ ế ứ ố
ụ ạ ọ ậ ặ
ọ ử ứ ế ậ ỉ
ạ ề ể ạ ẩ
ỉ ủ ừ ố
ặ ế ừ ề ể ả ừ ữ ổ ẩ ợ ế t trong quá trình d y văn, ngoài vi c cung c p ki n ố ậ th c thì khâu ôn luy n cho h c sinh cũng r t quan tr ng. Ôn t p giúp c ng c ề ki n th c, giúp h c sinh kh c c t ghi tâm và bi t v n d ng vào làm các đ ệ ệ t là ôn thi đ i h c, giáo viên không văn trong khi thi c . Vi c ôn t p, đ c bi ẽ ẩ ừ ả ch ôn t p ki n th c, các d ng đ trong t ng tác ph m riêng r mà còn ph i ữ ể ả ề ờ ạ , đ tài...đ ch ra nh ng nhóm các tác ph m cùng th lo i, th i đ i, tác gi ể ữ đi m gi ng và khác, nh ng m t k th a, nh ng đi m cách tân c a t ng tác ạ , t ng tác ph m. Đây là d ng đ so sánh t ng h p. gi
1
ầ ữ ướ ể ng thi đ i h c
ạ ọ ố
ố
ố ố
ấ ạ ọ ở ả c hai ban c b n và nâng cao, đ kh i D theo ch ậ
ứ ề ạ ể ọ ị ế ề ụ ế ậ
ể ạ ọ ở Trong nh ng năm g n đây xu h câu 5 đi m theo ki u ề Năm h c 20082009 đ thi đ i h c kh i C; năm ọ ề ề ạ d ng đ so sánh r t nhi u. ọ ơ ả ở ả ề c hai ban c b n và nâng cao. Năm h c 20092010 đ thi đ i h c kh i C ươ ề ơ ả ng 20102011 kh i C ạ ỉ ề trình nâng cao. Vì v y, trang b ki n th c v d ng đ so sánh, ch ra các d ng ấ ạ ề đ so sánh và cách làm d ng đ này đ h c sinh bi t cách v n d ng là r t quan tr ng.ọ
ạ ề ề ề
ạ ể ộ ạ ỉ ộ ố ọ
ơ ấ ữ ợ ậ
ả ề ơ ồ ừ ứ ổ ạ ộ ữ
ẩ ể ạ ề
ờ ả ề ề
ượ ọ ậ c. Vì v y, n u không có s h
ọ ẩ ả ư ự ướ ặ ề ạ
ượ c.
ự ấ ng, tính thi
ề ớ ạ ệ t là ôn t p tôi luôn chú tr ng t
ọ ị ằ ỗ ọ ơ
ữ ỉ
ạ ọ ề ướ ề ạ ạ
ự ể ể ầ ọ
ụ ể ể
ệ ệ ẫ ậ ọ
ọ Ngoài ra, d ng đ so sánh văn h c là m t d ng đ khó. D ng đ này ư ế ầ c n ki n th c t ng h p, khái quát nh ng ch m t s h c sinh có th khái quát ỉ ượ đ c còn đ i b ph n thì r t m h , lúng túng. H n n a, lâu nay các em ch ớ ế ậ t quen v i nh ng d ng đ phân tích t ng tác ph m, nhân v t, hình nh, chi ti ế ợ ế ậ còn k t h p nhi u tác ph m, nhân v t, hình nh, chi ti t … đ có cái nhìn ọ ừ ợ ổ t ng h p v n n văn h c, t ng th i kì, trào l u văn h c thì không ph i em ế ậ ủ ẫ nào cũng làm đ ng d n ôn t p c a giáo viên ượ ẽ thì h c sinh s không làm đ c d ng đ này ho c có làm thì cũng không bao ế hàm h t ý, không logic và không khái quát đ ủ ấ ế ướ t th c và ý nghĩa c a v n đ cho nên trong Th y rõ xu h ề ậ ặ ạ i d ng đ so sánh. quá trình d y và đ c bi ươ ề ầ B ng cách sau m i ph n h c v : th , văn xuôi, kí, k ch… trong ch ng trình ữ ọ ầ ộ Ng văn 11 và Ng văn 12 thu c ph n thi đ i h c tôi ch cho h c sinh có ẫ ụ ể ộ ữ nh ng d ng đ so sánh nào, cách làm d ng đ đó và h ng d n c th m t ộ ố ề ố ề s đ tiêu bi u, sau đó yêu c u h c sinh t làm m t s đ và ki m tra đánh ỉ ổ ằ giá b ng bài ki m tra c th . Tuy nhiên, trong khuôn kh SKKN, tôi ch xin ạ ớ ướ ộ ố nêu m t s kinh nghi m trong vi c h ng d n h c sinh l p 12 ôn t p d ng ề đ so sánh ph n văn xuôi.
Ứ Ạ ầ Ố ƯỢ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U II. Đ I T
ố ượ
ượ ạ ừ ả ng ớ ố H c sinh các l p kh i C và D mà tôi đã đ c phân công gi ng d y t 2007
1. Đ i t ọ nay.
ọ
L p 12B10, khóa h c 20072010 L p 12C6 khóa h c 20082011 L p 12B5, khóa h c 20102013
ớ ớ ớ ạ ọ ọ ứ 2. Ph m vi nghiên c u:
2
ượ ế ề ạ Do dung l
ề ậ ầ ạ ầ
ầ ươ ữ ộ ng trình Ng văn 11 và 12.
ỉ ề ng SKKN có h n nên đ tài ch xin đ c p đ n d ng đ so sánh ẩ ạ ọ trong ph n văn xuôi thu c ph n ôn thi đ i h c. Ph n văn xuôi có các tác ph m trong ch ươ ữ * Ch
ụ ọ (Trích S đố ỏ Vũ Tr ng Ph ng)
ng trình Ng văn 11: ẻ (Th ch Lam) Hai đ a trứ ạ ễ ữ ườ ử (Nguy n Tuân) Ch ng tù i t ộ ủ ạ H nh phúc c a m t tang gia Chí Phèo (Nam Cao) ờ ừ (Nam Cao) Đ i th a ươ ng trình Ng văn 12 * Ch
ữ ủ (Tô Hoài)
ặ (Kim Lân) ễ (Nguy n Trung Thành)
ễ (Nguy n Thi)
ễ ộ (Nguy n Kh i)
ế ễ i Hà N i ề ợ ồ V ch ng A Ph ợ V nh t ừ R ng xà nu ứ ữ Nh ng đ a con trong gia đình ườ ộ M t ng Chi c thuy n ngoài xa
Ụ Ứ
Ệ III. M C TIÊU, NHI M V NGHIÊN C U ề ạ
ướ ướ ẫ ụ ể ộ ố ề ng d n c th m t s đ
ẫ ẫ
ủ ọ ụ t và áp d ng c a h c sinh
ả (Nguy n Minh Châu) Ụ 1. Ch ra các d ng đ so sánh trong ph n văn xuôi ầ c và h 2. H ng d n cách làm qua các b ụ ệ ậ ọ 3. H ng d n h c sinh luy n t p áp d ng 4. Ki m tra, đánh giá m c đ hi u, bi ứ ộ ể ế Ứ ỉ ướ ướ ể ƯƠ NG PHÁP NGHIÊN C U IV. PH
ướ ươ ủ ế ẫ ng pháp th c nghi m. Đ tài là h
Ch y u là ph ạ ọ ọ ọ
ố ớ ệ ủ ế ụ ề ủ ố ế
ậ ủ ế h c chính khóa và ch y u là các bu i h c b i d
ề i đa các ti ổ ọ ứ ậ ủ ệ ạ ọ
ố ế ớ ứ ể ế ợ ng d n h c sinh ôn t p tôi còn k t h p v i ki m tra, đánh giá m c đ
ự ng d n h c sinh ng ch y u c a đ tài là các em h c sinh ượ ậ c t ôn t p có đ ờ ọ ể ồ ưỡ ng đ có ọ ẫ ng d n h c sinh ôn t p c ng c ki n th c. Ngoài vi c d y h c, ộ ọ ậ ụ ậ ủ ọ ế ố ượ ớ l p 12 ôn thi đ i h c nên đ i t ậ theo các kh i l p C và D. Vì v y, tôi t n d ng t ữ trong nh ng gi ướ ờ th i gian h ẫ ướ h ể hi u bi t, v n d ng c a h c sinh.
3
Ả
Ấ
Ế
Ề
Ơ Ở
B. GI I QUY T V N Đ Ủ
Ề Ậ I. C S LÍ LU N C A Đ TÀI
ầ ế ể ệ Nói đ n khái ni m so sánh trong văn h c c n ph i đ
ứ ọ ọ ả ượ ộ
ộ ả ượ
ỏ ậ ậ
ứ ữ ươ
ở ơ ị ậ ụ ạ
ậ ề ể ọ
ữ ậ ầ ề ộ ộ ạ ọ ở ạ d ng đ so sánh trong ph n văn xuôi.
ạ c hi u theo ba ấ ừ ể ớ ệ l p nghĩa khác nhau. Th nh t, so sánh văn h c là “m t bi n pháp tu t đ ứ ậ ạ ậ t o hình nh cho câu văn”. Th hai, nó đ c xem là m t thao tác l p lu n bên ượ ư ư ậ ạ c đ a vào c nh các thao tác l p lu n nh : phân tích, bác b , bình lu n đã đ ứ ộ ượ ư ộ ng pháp, m t cách th c SGK Ng văn 11. Th ba, nó đ c xem nh m t ph ộ ạ ề ộ ị ậ ị ậ ế ư t bài ngh lu n. Ví d nh ngh lu n v m t đo n trích, m t trình bày khi vi ẩ ộ ẩ tác ph m th ; Ngh lu n v m t đo n trích, m t tác ph m văn xuôi… SGK ị Ng văn 12. V y trong ph m vi đ tài, so sánh văn h c là m t ki u bài ngh ị ậ lu n: ngh lu n văn h c ề ể
ề ọ ấ ậ ề ệ ố
ữ ể ỉ ễ ệ ệ ệ ế t ngh thu t, ngh thu t tr n thu t…Quá trình so sánh có th ch di n ra
ể ễ ậ ư ề ả ở
ờ ạ ặ ộ
ữ ọ ữ
ề D ng đ so sánh văn h c r t phong phú có th so sánh trên nhi u bình ố di n khác nhau: đ tài, nhân v t, tình hu ng, c t truy n, cái tôi tr tình, chi ở ậ ậ ầ ti ẩ ộ ẩ ở cùng m t tác gi các tác ph m nhi u tác ph m nh ng cũng có th di n ra ủ ẩ ả ủ cùng ho c không cùng m t th i đ i, gi a các tác ph m c a c a các tác gi ộ ề ư nh ng trào l u, tr ụ ủ ầ ườ ủ ng phái khác nhau c a m t n n văn h c. ọ ề ố M c đích cu i cùng c a d ng đ này là yêu c u h c sinh ch ra ch
ấ ượ đó th y đ
ể ẩ
ạ ẩ ủ ừ ự ữ ủ ừ
ẩ ầ ủ ợ ề ổ ỉ ỗ ả ừ ặ ữ ữ ố c nh ng m t t gi ng và khác nhau gi a hai tác ph m, hai tác gi ượ ẻ ấ ả ừ ế ừ c v , t ng tác ph m, th y đ k th a, nh ng đi m cách tân c a t ng tác gi ẹ ạ đ p riêng c a t ng tác ph m, s đa d ng muôn màu c a phong cách nhà văn. ạ D ng đ này còn góp ph n hình thành kĩ năng t ng h p, khái quát, so sánh, lí
4
ữ ộ ọ i nguyên nhân c a s khác nhau gi a các hi n t
ủ ự ầ ướ t góp ph n tránh đi khuynh h ệ ượ ng văn h c m t năng ng bình tán, khuôn sáo trong
ệ ả gi ế ự ấ ầ l c r t c n thi ủ ọ các bài văn c a h c sinh hi n nay.
ỉ ạ ề ể ư
ố ả ứ ộ Tuy nhiên, đây là d ng đ khó, giáo viên ch có th đ a ra các tiêu chí so ầ i gi ng và khác nhau cũng c n
ợ ế ả ớ ả ừ sánh có m c đ khó v a ph i, kh năng lí gi ự ủ ọ thi
ộ ề ả ầ ươ ạ ọ t ph i tính toán h p lí v i năng l c c a h c sinh THPT. ồ
ữ ữ ứ ủ ừ
ọ ẩ ươ ề Ph n văn xuôi thu c ch ả ạ i nhi u, h c sinh nh đ
ở ề ứ ủ ừ ơ ế ớ ượ nhi u tác ph m l
ạ ế ủ
ậ ư ướ
ỉ ả ừ ớ ộ
ả ớ ả ẩ
ủ ừ ờ ạ “R ng xà nu”
ế ề ẻ ẹ ủ
ợ ủ ủ
ả ủ ướ ườ ồ
i nông dân tr ẩ ụ ị ng đ ng. Ví d , vi
ủ ủ
ễ ủ c a Tô Hoài, ng i đàn bà hàng chài trong
ặ
ễ
ề ạ ố ớ
ặ ắ ệ ế ẩ ầ
ư ủ ế ng c a tác ph m, ví d nh : chi ti t
ứ ỉ
ổ ổ ế ị ợ t tha b i h i”(V ch ng A Ph tế “M nghe ti ng sáo thi
ở ạ ề
ấ
ả ướ ề ộ ẩ ệ ế ộ ể ấ t…đ th y đ
ượ ượ c đ ậ ọ ậ ề
ẩ ng trình thi đ i h c g m nhi u tác ph m ế ng trình Ng văn 11 và Ng văn 12, ki n th c c a t ng tác trong c ch ẩ c ki n th c c a t ng tác ph m đã là khó ph m l ậ ẩ ạ ứ ế i càng khó h n. Th m chí là so sánh nên ki n th c so sánh ươ ớ ừ ươ ẩ ng trình l p 11 đ n ch ng ch các tác ph m c a các giai đo n khác nhau t ọ ầ ạ ề trình l p 12.Vì v y, tr c khi đ a ra d ng đ so sánh giáo viên yêu c u h c ẩ ẩ sinh ph i nh n i dung chính t ng tác ph m, ph i ch ra trong các tác ph m đó ụ “Nh ngữ ứ ạ tác ph m nào là cùng d ng, cùng c m h ng, cùng th i đ i…Ví d : ủ ễ ễ ứ đ a con trong gia đình” c a Nguy n Trung c a Nguy n Thi và ờ ạ ạ ủ t v v đ p c a ch nghĩa anh hùng Cách m ng th i đ i đánh Thành cùng vi ế ề ặ c a Kim Lân cùng vi Mĩ. Ho c ặ “Chí Phèo”c a Nam Cao và “ V nh t” t v ả ờ ạ c Cách m ng tháng Tám. Đ ng th i ph i tình c nh c a ng ậ ữ ỉ ẩ ữ ch ra trong nh ng tác ph m đó có nh ng nhân v t nào có nét tính cách, ph m ụ ữ ườ “Vợ ế ề ẻ ẹ ồ ấ ươ i ph n có: M trong t v v đ p ng ch t t ặ c a Kim Lân hay ườ ợ ồ ợ ặ ch ng A Ph ” “V nh t” i v nh t trong ủ ề ế ườ “Chi c thuy n ngoài xa” ng c a Nguy n Minh ứ ữ ậ “Nh ng đ a con trong gia Châu. Ho c nhân v t Chú Năm trong họ ễ ụ ế ừ “ R ng xà nu” đình”(Nguy n Thi) và c M t trong (Nguy n Trung Thành) ữ ỉ ả ệ ạ ố ữ i…Giáo viên ph i ch ra trong nh ng là g ch n i gi a truy n th ng v i hi n t ể ệ ư ữ ậ t ngh thu t nào đ c s c góp ph n th hi n t tác ph m đó có nh ng chi ti ẻ ế “ti ng chim hót ngoài kia vui v ụ ẩ ưở t ượ quá”(Chí Phèo Nam Cao) mà Chí Phèo nghe đ c sau khi th c t nh và chi ủ Tô Hoài) trong ế ồ ti ẫ ng d n đêm tình mùa xuân…Ngoài ra, d ng đ so sánh giáo viên ph i h ừ ẩ ọ c nét riêng, đ c đáo trong t ng tác ph m v n i dung, h c sinh th y đ ị ủ ừ ượ ngh thu t, nhân v t, chi ti c giá tr c a t ng tác ph m đóng góp vào n n văn h c và phong cách nhà văn. Ấ Ự Ề Ạ II.TH C TR NG V N Đ
5
ướ
ể ạ ệ ữ ị ườ ớ ở
ể
ả ẵ ề ướ
ỉ ậ ế ư ị ế ứ
ậ ể ẽ ẫ ự ự ạ ệ ề ng có r t nhi u các tài li u h ng dân ôn thi đ i ạ ọ ể i thi u đ thi tuy n sinh đ i h c cao đ ng, quy n ể ề nh ng l p tôi d y có nhi u em có nh ng quy n ề ệ ẫ ng d n ướ ng ệ ôn t p d a vào tài li u thì s d n đ n tình
ậ ư
ấ ệ Hi n nay trên th tr ẳ ề h c:ọ Nh ng b đ văn, Gi ộ ề ữ ữ ớ các bài văn m u…ẫ các em ư ậ ỉ ư ư ả sách nh v y đ tham kh o thêm nh ng trong các tài li u đó ch đ a ra các đ ậ và gi i, th m chí làm s n các đ đó mà không đ a ra cách làm và h ọ h c sinh ôn t p. Vì v y, n u giáo viên ch trang b ki n th c mà không h ẫ ế ậ d n các em ôn t p đ các em t ử ọ ậ ạ tr ng th đ ng trong h c t p cũng nh trong thi c . ươ ụ ộ ơ ữ ọ
ữ ạ ẩ
ng trình SGK Ng văn 12 có các bài h c riêng v ị ậ ề ộ ộ ộ ạ ẩ
ộ i là m t ki u bài ngh lu n khó thì ch a đ
ị ậ Ngh lu n v m t đo n trích, m t tác ph m th ạ ị ậ ọ ể ậ ừ ệ ậ ộ ộ
ạ ộ ậ ế ầ ứ ụ ể
ề H n n a, trong ch ơ; Nghị ể các ki u bài ngh lu n: ộ ề ậ ề ộ lu n v m t đo n trích, m t tác ph m văn xuôi . Còn d ng đ so sánh (m t ượ ụ ể ư ị ậ ể c c th ki u bài ngh lu n) l ể ệ ằ vi c xác l p n i hàm khái ni m ki u b ng m t bài h c đ c l p. Vì v y, t ự ự ấ ầ bài, m c đích, yêu c u đ n cách th c làm bài cho ki u bài này th c s r t c n thi t.ế
ầ ữ ế ị
ỉ ọ ế ọ ộ ề ọ
ặ ọ ộ ạ ở i
ữ ề ụ ể ỉ ừ ẩ
ọ ợ ớ ạ ỉ ướ ừ ng h c sinh nh l
ậ
ể
ữ ề ấ ặ c a Kim Lân giáo viên ch h ệ ậ ệ ấ ượ ề
ạ ả ườ ợ ậ
ủ ề
ặ i v nh t và M ( ạ ụ ứ ố
ể ẩ
ứ ế ề
ấ ư ậ ị ữ ề
ẽ ượ ự ữ ệ ế ứ ơ
c cung c p nh ng ki n th c sâu h n, r ng h n. Và các em s ượ ậ ọ
ộ ạ ủ ọ ở ơ ẹ ế ậ ố ọ ư quy t đ nh thì h u nh V phía giáo viên và h c sinh – nh ng nhân t ế ứ ư ớ ch chú tr ng đ n h c bài m i, h c n i dung chính ch ch a chú tr ng đ n ôn ộ ơ ạ ậ ậ t p. Ho c ôn t p m t cách đ i khái, s sài hay ch d ng l khái quát n i ế ậ ụ ở nh ng v n đ c th trong t ng tác ph m. Ví d : ôn t p đ n dung chính, ả ủ “V nh t” i hoàn c nh ra ẫ ộ ướ ờ đ i, n i dung chính, ngh thu t, phân tích các nhân v t mà không h ng d n ặ c a Kim Lân ủ ợ ẩ “V nh t” ọ cho h c sinh có th liên h th y đ c gi a tác ph m ướ ủ ườ ủ và “Chí Phèo” c a Nam Cao đ u nói v tình c nh c a ng c i nông dân tr ườ ữ ặ i đàn bà hàng Cách m ng tháng Tám, gi a nhân v t ng i v nh t và ng ẻ ữ ư ế ề ẩ ễ chài (Chi c thuy n ngoài xa c a Nguy n Minh Châu) đ u n ch a nh ng v ị V ch ng A Ph ợ ồ ườ ợ ề ủ Tô Hoài) đ u toát ấ ấ ẹ đ p khu t l p hay ng ậ ặ ở ọ ọ nhân v t bà c T giáo viên lên khát v ng s ng, khát v ng h nh phúc ho c ậ ụ ữ ệ ườ ấ ủ ữ t Nam: nhân h u, có th khái quát lên nh ng ph m ch t c a ng i ph n Vi ậ ữ giàu lòng v tha, đ c hi sinh. N u giáo viên ôn t p có nói nh ng v n đ đó và ọ ẩ ư ậ đ a ra nh ng đ văn có s liên h các tác ph m, nhân v t nh v y thì h c ẽ ơ ấ sinh s đ ả ơ ủ ứ c tình tr ng ch quan, đ n gi n, h ng kh i h n khi ôn t p văn h c, tránh đ ệ xem nh khi nghĩ đ n ôn t p văn trong quan ni m c a h c sinh lâu nay.
6
ặ ỉ ư ề ỗ
ẩ ề ọ ặ ậ ứ ề
ọ ầ ề ề
ề ạ ượ ự ủ ộ
ẽ ế ề ạ ọ
ư ậ ẫ ả ủ ề ẽ ế ậ M t khác nhi u giáo viên khi ôn t p ch đ a ra các đ trong m i tác ỉ ph m và yêu c u h c sinh làm (ho c l p dàn ý) các đ đó. T c là giáo viên ch chú tr ng các đ và làm đ . Giáo viên không khái quát thành các d ng đ và khái quát thành các cách làm. Nh v y, s không phát huy đ c s ch đ ng, ọ sáng t o c a h c sinh. Đi u này d n đ n tình tr ng h c sinh lúng túng khi ặ g p các đ khác và s không bi t ph i làm nh th nào.
ạ ư ế ề ớ ạ ề
ậ ạ ề ọ
ớ ấ ế ề ậ
ọ ấ ả ế ộ ề
ặ ề ể
ố ắ ơ
ộ ạ Ngoài ra, d ng đ so sánh là m t d ng đ khó và m i nên nhi u giáo ậ ề ủ viên ch quan, ít chú tr ng đ n d ng đ này. Do v y, trong quá trình ôn t p ệ ỉ ề ậ ớ i thi u m t cách không đ c p t i ho c có đ c p thì ch mang tính ch t gi ớ ạ ạ ậ qua loa. Vì v y, nhi u h c sinh r t ng i khi ph i ti p xúc v i d ng đ này. ơ ơ ồ ớ Các em m h v i ki u bài, cách làm và làm bài thì r i r m, s sài. ườ ườ ấ ượ ề ế ầ
ọ
ề ậ ạ
ọ ố ớ ọ ế ậ ạ
i ữ ộ ạ ướ ể ọ ể ệ ẫ ng d n mà đ h c sinh t
ậ ạ
ứ ậ
ệ ướ ề ươ ế
ề ệ ả B n thân tôi là giáo viên tr ng ti n thân là ng THPT Tri u S n 6, tr ầ ấ ọ ộ ườ ng bán công nên ch t l ng đ u vào h c sinh th p. H u h t các em m t tr ạ ở ọ ự ế ấ ỉ ừ h c l c y u, trung bình, có r t ít h c sinh khá mà h c sinh khá ch d ng l ớ ủ ố ạ ọ ở l nh ng l p kh i A, B.Vì v y, d ng đ so sánh đ i v i h c sinh c a i h c ề tôi là m t d ng đ khó. Cho nên, trong quá trình d y và ôn t p n u giáo viên ệ ự phát hi n thì các em không th liên h , không h ế ớ ẩ so sánh các tác ph m, nhân v t, chi ti t v i nhau. Do đó, bên c nh vi c trang ọ ẫ ề ớ ạ ấ ị ế ng d n i d ng đ so sánh, h b ki n th c thì khâu ôn t p, tôi r t chú tr ng t ự ặ ự ể . ng t làm khi g p các đ t t cách t cho các em cách làm đ các em bi ứ ủ ộ tin khi đ ng tr Đi u đó giúp các em ch đ ng, t c d ng đ này.
Ả Ứ ự Ứ Ổ ướ ạ Ự ề Ệ
ạ III. GI I PHÁP VÀ CÁCH TH C T CH C TH C HI N ề
ề ệ ấ
1. Khái quát các d ng đ so sánh ầ Các đ so sánh trong ph n văn xuôi r t nhi u t ậ ề ừ ộ ạ ư ế
ượ ấ ổ
ứ
ể ọ ề ề ụ ể ư ầ ậ n i dung, ngh thu t ỉ ả ế t, nhân v t…Nh ng trong quá trình d y, tôi ch khái quát đ n hình nh, chi ti ế ữ ợ ề ắ nh ng đ chính có tính ch t chung, t ng h p đ h c sinh n m đ c ki n ứ ơ ả ặ ề ụ ướ ị th c c b n tránh b lúng túng khi đ ng tr c quá nhi u đ v n v t. Tôi khái ữ ạ quát l i so sánh trong ph n văn xuôi có nh ng d ng đ c th nh sau:
ẩ ạ ể ươ 1.1. So sánh các tác ph m có đi m t ồ ng đ ng
Đ 1:ề
ẻ ẹ ủ ủ ạ V đ p c a ch nghĩa anh hùng Cách m ng qua hai tác ph m
ữ ứ ủ ẩ “R ngừ c aủ “Nh ng đ a con trong gia đình”
ễ xà nu”c a Nguy n Trung Thành và ễ Nguy n Thi. Đ 2:ề
7
ể ệ ố ậ ườ So sánh cách th hi n s ph n con ng i qua hai tác ph m ợ ồ ẩ “V ch ng
ế ủ ễ ủ c a Nguy n Minh Châu. ề “Chi c thuy n ngoài xa”
A Ph ” ủ c a Tô Hoài và Đ 3: ề
ườ ướ c Cách m ng tháng Tám qua hai tác
ả Tình c nh ng ủ ạ ủ ợ ặ c a Kim Lân. “V nh t”
i nông dân tr ph m ẩ “Chí Phèo” c a Nam Cao và Đ 4: ề
ả ủ ễ ạ ả ươ t
ủ ữ ườ ử ng ph n c a Nguy n Tuân và Th ch Lam trong ẻ c aủ ễ c a Nguy n Tuân và ứ “Hai đ a tr ” tù” i t
ạ ậ ệ Ngh thu t miêu t hai tác ph m ẩ “Ch ng Th ch Lam.
ể ươ ậ 1.2. So sánh các nhân v t có đi m t ồ ng đ ng
Đ 1:ề
ị ủ ề
ấ ấ ườ ẻ ẹ ậ ủ ợ ặ V nh t
ữ ặ – Kim Lân) và nhân v t ng Nguy n Minh Châu).
ễ ạ ọ ể ề ọ ố ả ậ ậ C m nh n c a anh (ch ) v nh ng v đ p khu t l p c a nhân v t ườ ợ i v nh t ( ng i đàn bà hàng chài ề ế (Chi c thuy n ngoài xa (Đ tuy n sinh đ i h c kh i C năm h c 20092010)
Đ 2:ề
ủ ủ ạ
ẻ ẹ ứ ừ ữ ễ ậ So sánh v đ p c a ch nghĩa anh hùng cách m ng qua hai nhân v t: R ng xà nu – t (ệ Nh ng đ a con trong gia đình – Nguy n Thi) và Tnú (
Vi ễ Nguy n Trung Thành). Đ 3:ề
ề ố ệ ạ ̉ ̉ ̣ Cam nghi cua anh (chi) vê vai trò c a truy n th ng đ i v i hi n t
̃ ̣ ụ ế ̀ ệ ố ớ ễ ắ R ng xà nu
ệ ậ ủ ừ ữ ứ ắ Nh ng đ a con trong gia đình i qua (Nguy n Trung Thành) và (Nguy nễ
hai nhân vât c M t trong truy n ng n nhân v t chú Năm trong truy n ng n Thi).
ế ặ ắ ệ ặ ậ ữ t ngh thu t ho c nh ng câu nói đ c s c th ể
1.3. So sánh các chi ti ẩ ủ ệ ư ưở ng c a tác ph m. t
hi n t Đ 1:ề
ị ề ủ ậ ả C m nh n c a anh (ch ) v chi ti t ị
ở ướ ầ N mang cho Chí Phèo (
ậ ừ ướ ẵ ấ t ế “ m n ờ ộ Đ i th a ế “bát cháo hành” mà nhân v t Thậ c đ y và ừ – Nam Cao). c hãy còn m” n
ạ ọ ề ể ọ ố Chí Phèo – Nam Cao) và chi ti ấ mà nhân v t T dành s n cho H ( (Đ thi tuy n sinh đ i h c kh i D năm h c 20102011.
Đ 2: ề
8
ị ề ủ ả ậ ế C m nh n c a anh (ch ) v chi ti t “
ả ậ ậ ế ti ng chim hót ngoài kia vui v ượ ặ c sau đêm g p th N (
̃ư ế ị ọ ) và chi ti
ượ ậ ị i, thi ồ ợ V ch ng A Ph ẻ ị ở Chí Phèo ổ ạ t tha b i ủ ế t ế “M nghe ti ng sáo v ng l c trong đêm tình mùa xuân (
).
quá!” mà nhân v t Chí Phèo c m nh n đ Nam Cao, Ng văn 11 h iổ ” mà nhân v t M nghe đ ̃ư Tô Hoài, Ng văn 12 Đ 3:ề
ậ ượ ị ở ả ớ Sau khi nh n đ ị tay Th N , Chí Phèo b o v i th : c bát cháo hành t
ừ ở ớ ớ ộ . (Chí Phèo – Nam Cao – v i t m t nhà cho vui
Hay là mình sang đây Ng văn 11)
ệ ủ ữ Trong truy n ng n
ườ ườ ớ đãi ng ợ ắ “V nh t” ố i đàn bà b n bát bánh đúc, Tràng c
ữ ặ c a nhà văn Kim Lân (Ng văn 12), sau khi ị i và nói v i th : ồ ề ớ ớ ứ ề thì ra khuân hàng lên xe r i cùng v . Này nói đùa ch có v v i t
ậ ủ ị ề ữ ả C m nh n c a anh (ch ) v ý nghĩa nh ng câu nói trên.
ướ ẫ ọ ạ ề
2. H ng d n h c sinh cách làm các d ng đ ề ứ Ở ạ ấ ạ ề ứ ể ạ 2.1. ộ i m t
d ng đ th nh t và d ng đ th hai có th nhóm l ư
ề ầ ở
ắ ấ ệ ố ượ cách làm nh sau: a) M bàiở ẫ D n d t v n đ (m bài tr c ti p không c n) ề ớ ng so sánh Gi ự ế i thi u khái quát v các đ i t
b) Thân bài
ủ ụ ẩ ậ
ể ấ ấ ấ ấ ẻ ẹ ả
ủ ả
ệ ậ ả ả ậ t
ặ ả Khái quát đi m chung c a hai tác ph m, hai nhân v t (Ví d : cùng nói ề ủ ề ẻ ẹ v v đ p khu t l p thì ph i nói rõ v đ p khu t l p là gì, cùng nói v ch ạ ạ nghĩa anh hùng cách m ng thì ph i làm rõ ch nghĩa anh hùng cách m ng là gì ả ươ ả ươ ệ ho c ngh thu t miêu t ng ng ph n thì ph i nói rõ ngh thu t miêu t t ph n là gì).
ậ Làm rõ đ i t
ấ ể ủ ế ặ ủ ố ượ
ế ợ ệ ế ợ ậ ng. ậ ư ề ủ
ế y u là phân tích) đ làm rõ bi u hi n các m t c a đ i t
ươ ả ệ ng đ ng và khác bi
So sánh: nét t ộ ệ ệ ng trên c hai ế ợ ụ c này v n d ng k t h p
ủ ế ư ề ậ ậ ứ ư ề ố ượ ng th nh t (k t h p nhi u thao tác l p lu n nh ng ể ch y u là phân tích) đ làm rõ bi u hi n các m t c a đ i t ứ ậ ố ượ ng th hai (k t h p nhi u thao tác l p lu n nh ng ch Làm rõ đ i t ể ặ ủ ố ượ ể ng. ố ượ ồ ữ ệ t gi a hai đ i t ậ ướ ậ ứ bình di n n i dung và hình th c ngh thu t (b nhi u thao tác l p lu n nh ng ch y u là phân tích và so sánh)
9
ả ự ệ ố ả ừ ộ i s khác bi t (do b i c nh xã h i, văn hóa mà t ng đ i t ố ượ ng
Lí gi i, phong cách nhà văn...)
ồ ạ t n t ế c) K t bài:
ữ ể ố
ủ ả Khái quát nh ng nét gi ng nhau và khác nhau tiêu bi u ả Có th nêu nh ng c m nghĩ c a b n thân
ể ạ ữ ề ứ ư ể 2.2. D ng đ th ba có th làm nh sau:
a) M bàiở
ề ả
ớ Khái quát v tác gi ệ Gi ẩ , tác ph m ế ẫ i thi u và trích d n chi ti t, câu nói
b) Thân bài
ệ ộ Làm rõ đ i t ậ ể ng th nh t v hai đ c đi m: n i dung và ngh thu t
ệ ứ ấ ề ế
ệ
ứ ệ ộ Làm rõ đ i t t, câu nói ậ ể ng th hai v hai đ c đi m: n i dung và ngh thu t
ệ ế
ố ượ ự ấ ế ị ố ượ ự ấ ế ị + S xu t hi n chi ti + Chi ti + Giá tr ngh thu t c a chi ti
ể t, câu nói ệ ặ t, câu nói + S xu t hi n chi ti t, câu nói có ý nghĩa gì + Chi ti ậ ủ ế + Giá tr ngh thu t c a chi ti ặ ề t, câu nói t, câu nói có ý nghĩa gì ế ệ ậ ủ ồ ươ ng đ ng và khác bi t So sánh đi m t
ế c) K t bài:
ề ị ủ ặ t ho c câu nói
ả ế Đánh giá v giá tr c a chi ti ả Có th nêu c m nghĩ b n thân
ể ẫ ụ ể ộ ố ề ướ
ề ướ ề ẫ ạ Sau khi đ a ra các d ng đ , h
ướ 3. H ng d n c th m t s đ ư ọ ạ ộ ố ề ẫ ả
ọ ươ ề ợ ể ọ ọ
ủ ự ể
ng d n h c sinh cách làm d ng đ đó, ể ng d n h c sinh m t s đ tiêu bi u. Đ ng nhiên là không ph i giáo tôi h ỉ ư viên làm cho h c sinh mà giáo viên ch đ a ra đ , g i ý cho h c sinh và đ cho ằ ạ ủ ộ ọ h c sinh phát huy s ch đ ng, sáng t o c a mình b ng cách phát bi u xây ự d ng dàn ý, sau đó giáo viên khái quát thành các ý chính.
Ở ạ ề ứ ấ ứ ướ d ng đ th nh t và th hai tôi h ẫ ụ ể ề ng d n c th đ sau:
ề 3.1. Đ bài:
ẻ ẹ ủ ủ ạ V đ p c a ch nghĩa anh hùng cách m ng qua hai tác ph m
ứ ữ ễ ẩ “R ng xà ừ c aủ “Nh ng đ a con trong gia đình”
ủ nu”c a Nguy n Trung Thành và ễ Nguy n Thi.
10
ướ ẫ H ng d n:
ở a) M bài: ẫ ớ ắ ấ ệ ẩ ứ ữ ề D n d t v n đ ề Gi i thi u v hai tác ph m và “Nh ng đ a con trong gia đình”
ừ ủ ạ ẩ ” và ch nghĩa anh hùng cách m ng qua hai tác ph m. “R ng xà nu
b) Thân bài ữ ơ ả ủ ủ ạ ệ * Nh ng nét c b n c a ch nghĩa anh hùng cách m ng Vi t Nam:
ườ ấ ấ ấ ộ ả Dũng c m, kiên c ng, b t khu t trong cu c đ u tranh gìn gi ữ ấ đ t
n cướ
ẵ ổ ố
ả ớ
ạ ả ị ươ ườ S n sàng hi sinh vì T qu c, nhân dân ớ Giàu tình c m v i gia đình, v i quê h Anh hùng, vĩ đ i mà gi n d , khiêm nh ố ớ ổ ng, v i T qu c ng.
* Phân tích ừ ủ ễ
ừ ữ ấ ệ ừ 1. “R ng xà nu” c a Nguy n Trung Thành: Hình nh nh ng cánh r ng xà nu b t di t, v a mang nghĩa t ả ự ừ th c v a
ư ượ ườ ả ng tr ng cho con ng t i Tây Nguyên:
ữ ủ ạ ạ ặ
ư ạ ị ạ ừ + Nh ng cánh r ng xà nu b t ngàn b đ n đ i bác c a gi c tàn ứ ố ng tích trên mình nh ng nó là lo i cây có s c s ng
ề ả ệ
ượ ấ ủ ố ườ ươ phá, xà nu mang nhi u th ở t, sinh sôi n y n . mãnh li + Cây xà nu t ậ ng tr ng cho s ph n, ph m ch t c a ng
ư ữ
ế ấ i dân ấ ng, cho t m lòng tha i dân Tây Nguyên. Tây Nguyên: t thi ượ ng tr ng cho nh ng m t mát, đau th ủ ạ ng c a ng
ậ
ẩ ươ ườ ụ ế ệ ả ự ữ ấ ư ườ ự ấ t yêu cách m ng, s b t khu t, kiên c ể Hình nh t p th anh hùng làng Xô Man: C M t, Tnú, Dít, Heng…là ộ i phóng dân t c,
ả i anh dũng, s n sàng x thân vì s nghi p gi ớ ả ườ nh ng con ng giàu tình nghĩa v i quê h
ậ ể ượ ươ Nhân v t Tnú nhân v t chính, là bi u t ủ hào c a ng
ẵ ng. ậ ể ệ
ặ t gi c và chính Tnú đã dùng đôi bàn tay tàn t
ặ ở ế ỉ ự ề ườ ng, ni m t i ể ủ ấ ẩ ủ ữ dân Tây Nguyên đánh Mĩ th hi n nh ng ph m ch t tiêu bi u c a ch nghĩa ầ ự ượ ể ượ ươ ạ c c m súng ng đ đ ng, đi l c l anh hùng cách m ng: kìm nén đau th ằ ế ể ậ ủ gi t c a mình đ bóp ch t th ng ồ ch huy đ n gi c Xô Man.
ữ ứ ủ ễ
2.“Nh ng đ a con trong gia đình” c a Nguy n Thi. ố ộ ộ ướ c, yêu Cách
M t gia đình nông dân Nam b giàu truy n th ng yêu n ừ ế ị ế ba, má, chú Năm đ n ch em Chi n, Vi ạ m ng t ề ệ t.
11
ệ ế ấ ủ ẩ ậ Nhân v t chính: Vi
ể ệ ườ ủ ổ ả t, Chi n th hi n nh ng ph m ch t c a ch nghĩa ố ng, s n sàng x thân vì T qu c,
ạ ắ ặ ả ạ ươ anh hùng Cách m ng: anh dũng, kiên c căm thù gi c sâu s c, giàu tình c m v i quê h ữ ẵ ng và Cách m ng.
ớ ữ ự ế ừ Có s k th a và phát huy gi a khúc sông tr
ướ ế ả ơ ệ ế c: ba, má, chú Năm và ạ t, Chi n ch y xa h n, m nh
ệ ướ t, Chi n. Khúc sông sau Vi c.
khúc sông sau: Vi ơ h n khúc sông tr ồ ự ươ ệ t: 3. S t
ữ ủ ẩ T
ề ướ ồ ng đ ng: ứ ấ ủ ẵ ườ c: anh dũng, kiên c
ả ạ
ươ ế ệ ệ ề
ả ủ ố ề ế ừ ấ ắ ố
ạ ẩ ạ ế ệ ng đ ng và khác bi ươ Đ u trát lên nh ng ph m ch t c a ch nghĩa anh hùng ấ ố ờ ạ ng, s n sàng x thân vì đ t th i đ i ch ng Mĩ c u n ớ ướ ng và Cách m ng. Ch nghĩa anh c, giàu tình c m v i gia đình, quê h n ộ ề hùng cách m ng bi u hi n qua nhi u th h , mang tính truy n th ng dân t c, ả c hai tác ph m th h đi sau đ u đang k th a xu t s c truy n th ng yêu ướ n ể ề ế ệ ướ ủ c, cách m ng c a th h đi tr c.
ộ ườ ắ ớ t:ệ Khác bi ậ ố + S ph n m t con ng i g n v i buôn làng trong ch ng đ
ặ ừ ủ ươ ườ “R ng xà nu ng đau ” c aủ
th Nguy n Trung Thành.
ề ộ ạ ố
ề ủ ệ ứ ữ ế
ộ ề ự ắ ữ ệ ế ậ ố t Chi n. S g n bó gi a gia đình v i đ t n
ạ ng mà anh dũng c a làng Xô Man anh hùng trong ễ + Câu chuy n v m t gia đình Nam b giàu truy n th ng cách m ng, ộ ố ế ệ th h nh ng đ a con đang ti p n i truy n th ng c a gia đình m t cách ớ ấ ướ ứ c, x ng đáng qua nhân v t Vi dân t c và nhân lo i.
ộ ế c) K t bài:
ề ẻ ẹ ạ ệ ủ Khái quát chung v v đ p ch nghĩa anh hùng cách m ng Vi t Nam
qua hai tác ph m.ẩ
ủ ả Suy nghĩ c a b n thân.
Ở ạ ướ ề ẫ ề ứ d ng đ th ba tôi h ng d n đ sau:
ề 3.2. Đ bài:
ị ề ủ ả ậ ế C m nh n c a anh/ch v chi ti t “
ậ ả ậ ượ ế ti ng chim hót ngoài kia vui v ặ c sau đêm g p th N (
̃ư ị ế ọ ) và chi ti
ượ ậ ị i, thi ồ ợ V ch ng A Ph ẻ ị ở Chí Phèo ổ ạ t tha b i ủ ế t ế “M nghe ti ng sáo v ng l c trong đêm tình mùa xuân (
)
quá!” mà nhân v t Chí Phèo c m nh n đ Nam Cao, Ng văn 11 h iổ ” mà nhân v t M nghe đ ̃ư Tô Hoài, Ng văn 12 ướ ẫ H ng d n:
12
ớ ẩ ả ế ệ Gi ở a) M bài:
ẫ ự t ấ , tác ph m và chi ti ấ ắ ầ
ể ặ ấ t tác đã k t tinh cao nh t cho đ c đi m ngh
Nam Cao, cây bút hi n th c xu t s c và th m đ m tinh th n nhân ệ ế ộ !” là m t trong
ề i thi u v tác gi ệ đ o. ạ “Chí Phèo” (1941) là ki ậ ủ thu t c a nhà văn. Chi ti ữ nh ng chi ti
ạ ủ ọ ệ ạ Tô Hoài là m t nhà văn l n c a n n văn h c Vi
ề ề
ạ ợ ồ ả ể ế ẽ ẻ ẩ ệ t Nam hi n đ i. Ông ẩ t đ tài mi n núi, trong đó có tác ph m ị ế “M nghe ph i k đ n chi ti t
ế ế ọ ệ ế ế ti ng chim hót ngoài kia vui v quá t “ ị ể ệ ế ặ ắ t đ c s c th hi n giá tr nhân đ o c a tác ph m. ớ ủ ề ộ ế ề ự ự ỡ đã đ t nhi u thành t u r c r khi vi ề ể ệ ủ . Th hi n rõ đi u đó có l “V ch ng A Ph ” ổ ổ ạ t tha b i h i”. i, thi ti ng sáo v ng l
ẻ ế ế ti ng chim hót ngoài kia vui v quá !” trong tác ph mẩ t “
ề ộ b) Thân bài ề 1. V chi ti ủ Chí Phèo c a Nam Cao: V n i dung
: ặ ờ ớ ậ ố ị ở + Cu c g p g b t ng v i Th N và tr n m đã làm cho con qu d ỷ ữ
ự
ộ ỡ ấ ổ ẳ ả ề có s thay đ i h n c v tâm sinh lí. ề ế ầ
ừ ỉ ượ ể ặ ư c m t kho ng ng ng l ng đ nghe đ
ầ ộ ộ ố ượ ế ộ ủ ấ
ộ ố ế ủ + T khi đi tù v đây là l n đ u tiên sau bao nhiêu năm Chí h t say, ữ ả c nh ng hoàn toàn t nh táo và có đ ọ ữ âm thanh quen thu c c a cu c s ng. Nh ng âm thanh y chính là ti ng g i tha thi t c a cu c s ng trong anh.
ườ i.
ứ ệ ạ ứ ượ ứ c hi n t ả ữ ế ươ i và nghĩ đ n t ủ ng lai.
ề
ọ ể ủ ố ầ
+ Âm thanh đó đã đánh th c trong Chí nh ng c m xúc c a con ng ớ ề Chí nh v quá kh , ý th c đ ậ : ệ V ngh thu t ế + Là chi ti ắ ệ ẩ ự t quan tr ng góp ph n thúc đ y s phát tri n c a c t truy n, ủ ắ ọ ị
ậ ạ ắ t
ườ ườ ấ ậ kh c h a sâu s c nét tính cách tâm lí và bi k ch c a nhân v t. ờ ủ ấ ng nhân đ o sâu s c b t ng c a ngòi bút i bên trong con i, tính ng c ph m ch t con ng
ư Nam Cao, nhà văn th y đ ng ườ ưở i t
ọ ế ạ ị t tha b i h i i, thi t “
ể ệ ư ưở + T p trung th hi n t ẩ ượ ấ ỷ ữ ở ng nh đã tr thành qu d . ế ế M nghe ti ng sáo v ng l ề 2. V chi ti ị ậ ượ ợ ổ ổ ” mà ủ Tô ồ (V ch ng A Ph c trong đêm tình mùa xuân
ề ộ : nhân v t M nghe đ Hoài) V n i dung
13
ả ấ ẹ ề
+ Mùa xuân trên mi n núi Tây B c đ ế ắ ượ ủ ườ ế ữ c miêu t ơ ẻ i nói c a đám tr ch i quay đ i t
ủ ắ r t đ p, s c màu c a ệ ặ ợ ế t, đ c bi t ị ế ưở ư ủ nh ng chi c váy hoa, ti ng c là ti ng sáo da di t
ị ứ ượ ậ
ớ ề ộ ứ ượ ẫ d n đ n hành đ ng (u ng r
c hi n t ể ị ạ ế xoáy sâu vào trái tim t + M nh v quá kh ; nh n th c đ ế ố + Âm thanh đó đã làm th c d y trong M ý th c v tình yêu, h nh phúc
ộ ố ự ng nh băng giá c a M . ệ ạ ậ ấ i, th m thía thân ph n và ơ ấ u, l y váy hoa đ đi ch i,…) ứ ề ứ ậ do.
ề ệ ậ : và lòng khát khao cu c s ng t V ngh thu t
ổ ạ ủ ậ ầ ế t góp ph n làm thay đ i tr ng thái tâm lí c a nhân v t.
ả ư ấ ạ ố ệ tâm lí s ng đ ng cũng nh t m lòng nhân đ o (phát ộ + Là m t chi ti + Tài ngh miêu t
ị ủ ệ ề ộ ậ ủ hi n ra s c s ng ti m tàng c a nhân v t M ) c a nhà văn.
ứ ố 3. So sánh:
ự ươ S t
ồ : ng đ ng ữ ế ứ ệ + Đó là nh ng âm thanh h t s c di u kì, nó len l
ơ ậ ố ư ồ ậ ỏ i vào t n sâu tâm h n ọ ề ậ ể kh i d y trong h ni m ham s ng và
ố ưở v n t ố khát khao s ng mãnh li ấ ữ ế ặ ắ ẳ ị ị
́ ơ ẻ ầ t đ c s c góp ph n kh ng đ nh giá tr ẩ
ự ́ ệ : t
Ở ữ ế ủ ng nh đã ch t c a nhân v t đ ệ t. + Đ y cũng chính là nh ng chi ti ạ nhân đ o sâu săc m i m trong hai tác ph m. S khác bi + tác ph m
ư ộ ủ ấ
́ ượ ớ ế ̉ ̀ i l ̀ c lam ng ớ ” nh ng hôm nay Chí m i nghe th y vì bây gi ́ c sông, đ ộ ố ẩ Chí Phèo là nh ng âm thanh quen thu c c a cu c s ng ờ ươ ươ ng
̀ ́ ̣ ̉ ̣
ợ ồ + Chi ti
ồ
ố ạ ườ ề ả
ớ ở ạ ấ ờ đã
ơ “th y ph i ph i tr l
ế ạ ầ t đ c s c, góp ph n th Đánh giá l
ị ủ i giá tr c a chi ti ủ ữ t: là nh ng chi ti ậ ế ặ ắ ể ệ ề ờ
xung quanh “hôm nào ch cóả ̀ ượ m i h t say...đây la âm thanh cua khat khao đ ̀ ̀ ̀ ươ ươ i. i không co quyên lam ng thiên cua môt ng ả ế ủ đ n trong mùa xuân trên b n ẩ V ch ng A Ph ế ở tác ph m t ư ề ủ ị ừ H ng Ngài là âm thanh M t ng nghe th a ch a v nhà Th ng Lí Phá Tra. Đây ị ừ ộ ọ là tác nhân quan tr ng giúp cho M t i tê d i, vô c m v tâm m t con ng ồ i”. h n gi ế c) K t bài: ể ồ ạ ệ hi n chi u sâu tâm tr ng c a nhân v t, đ ng th i cũng th hi n cái nhìn nhân ạ ủ đ o c a hai nhà văn: Nam Cao và Tô Hoài. ướ ẫ ọ ệ ậ
ẫ ỉ ọ
ệ ậ ượ ứ ế ắ 4. H ng d n h c sinh luy n t p ướ ế Giáo viên n u ch khái quát, h ờ ẽ kh c sâu đ luy n t p thì các em s không bao gi ầ ng d n mà không yêu c u h c sinh ỗ c ki n th c nên sau m i
14
ỉ ọ ầ ạ ầ ậ ề ề
ệ ậ
ươ ệ ậ ở
ọ
ậ ầ ằ
ể ệ ộ ờ ư ệ ậ ủ
ỗ ậ ậ ươ ạ ụ ơ ồ ư
ậ ả ạ ỗ
ậ ệ ư ậ ổ
ả ậ ấ ầ ạ i phát huy đ
ẽ ạ ủ ọ ầ
ữ ậ ề ớ ớ ả ươ ỗ
ệ ậ ả ệ ậ ậ ạ ọ
:
ề ậ ầ ph n h c không ch là ôn t p d ng đ so sánh ph n văn xuôi, tôi đ u yêu c u ả ạ ế ư ọ h c sinh luy n t p. Trong gi ng d y cũng nh luy n t p, tôi luôn chú ý đ n ẳ ọ ự ứ ứ ể ạ ớ ổ ng pháp, cách th c đ t o ra s h ng kh i cho h c sinh. Ch ng đ i m i ph ọ ẫ ướ ị ơ ầ : th , kí, k ch, văn xuôi...tôi h ạ ng d n h c h n nh sau khi h c xong ph n ươ ụ ữ sinh luy n t p b ng nh ng cách khác nhau. Có ph n tôi v n d ng ph ng ậ ỗ Ao, các thành viên l p dàn pháp khăn ph bàn đ ôn luy n, m i nhóm m t t ớ ở ữ ờ ấ ố ý vào các ô bên c nh và sau khi th ng nh t thì ghi dàn ý ra ô l n gi a t ằ ặ ấ duy, m i nhóm l p dàn ý b ng ng pháp s đ t gi y. Ho c v n d ng ph ầ ụ ổ ậ ơ ồ ư duy...sau đó giáo viên nh n xét, b sung. Có ph n tôi v n d ng s đ t ộ ề ậ ươ ph ng pháp th o lu n nhóm, m i nhóm m t đ , th o lu n, đ i di n trình ọ ớ bày, giáo viên nh n xét, đánh giá, b sung. V i nh ng cách làm nh v y h c ượ ự sinh s không th y nhàm chán trong các ph n ôn t p mà l c s ạ ệ ậ sáng t o c a h c sinh. V i vi c luy n t p d ng đ so sánh ph n văn xuôi tôi ử ụ ng pháp th o lu n nhóm. Tôi chia l p thành 2 nhóm, m i nhóm s d ng ph ộ ề ụ ể m t đ tiêu bi u, h c sinh th o lu n, l p dàn ý, sau đó đ i di n trình bày. C ể ư th nh sau Đ 1ề
ủ ề ị
ấ ấ ườ ẻ ẹ ậ ả ợ ủ ợ V nh t
ễ
: (Nhóm 1) : L p dàn ý cho đ sau ữ ặ – Kim Lân) và nhân v t ng Nguy n Minh Châu). ề ậ ậ ậ C m nh n c a anh (ch ) v nh ng v đ p khu t l p c a nhân v t ườ i v nhăt ( ng i đàn bà hàng chài ề ế (Chi c thuy n ngoài xa Đ 2ề
ị ở ả ớ ậ ượ ị tay Th N , Chí Phèo b o v i th : Sau khi nh n đ
: (Nhóm 2) : L p dàn ý cho đ sau ừ c bát cháo hành t ở ớ ớ ộ . (Chí Phèo – Nam Cao – m t nhà cho vui v i t
Ng văn 11)
ệ ủ Hay là mình sang đây ữ Trong truy n ng n
ườ ớ ườ ợ ắ “V nh t” ố i đàn bà b n bát bánh đúc, Tràng c ữ ặ c a nhà văn Kim Lân (Ng văn 12), sau khi ị i và nói v i th : đãi ng
ứ ề ớ ớ ồ ề thì ra khuân hàng lên xe r i cùng v .
ả ữ
ủ ệ ầ
Này nói đùa ch có v v i t ị ề ậ ủ ạ ố ế ể
C m nh n c a anh (ch ) v ý nghĩa nh ng câu nói trên. ậ Sau khi đ i di n c a nhóm trình bày, tôi yêu c u các nhóm khác nh n ố ạ ữ ổ i ầ ơ ả ủ ề ậ ọ ư ả ỏ ữ ạ xét, b sung. Cu i cùng, tôi nh n xét nh ng u đi m, h n ch và ch t l nh ng đi m c b n c a đ mà h c sinh c n ph i làm sáng t .
: Dàn ý :
ể Đ 1ề ở a) M bài: ẫ ắ ấ ề D n d t v n đ
15
ớ ệ ẩ ườ ợ ề i thi u v hai tác gi ặ i v nh t
Gi ườ ẻ ẹ ả ọ ề ậ , hai tác ph m và hai nhân v t: ng ấ ấ ữ ề ẩ i đàn bà hàng chài h đ u ti m n nh ng v đ p khu t l p. và ng
b) Thân bài
ấ ấ ề ẻ ẹ * Khái quát v v đ p khu t l p
ẻ ẹ ề ẩ ườ ợ ặ
ấ ứ
ằ ứ ế ề ở ả ả Là v đ p ti m n b che l p b i hoàn c nh. C ng i v nh t và ấ ấ ẻ ẹ ữ i đàn bà hàng chài đ u n ch a nh ng v đ p khu t l p, đ ng sau cái ứ ề ậ ườ , giàu đ c t đi u, ý t i hi n h u, bi
ị ề ẩ ữ i ...là nh ng con ng đ i. ườ ng ướ ẻ ấ v x u xí, rách r ể ẽ ờ ấ hi sinh, th u hi u l
* Phân tích ậ ườ ợ ặ i v nh t:
ớ ượ ư i thi u chung: Tuy không đ
ệ ộ c miêu t ọ
ộ
ộ ố ẻ ẹ 1) Nhân v t ng ườ ợ ề ả ậ ặ i v nh t th t nhi u nh ng ng Gi ượ ủ ẫ ậ ậ ẩ v n là m t trong ba nhân v t quan tr ng c a tác ph m. Nhân v t này đ c ầ ữ ề ố ố ậ ắ ọ ố i đ i l p gi a b ngoài và bên trong, ban đ u và kh c h a s ng đ ng, theo l về sau. M t s v đ p khu t l p tiêu bi u:
ể ạ ấ ưở ố ộ ng, là m t lòng ham s ng mãnh
t.ệ
ẻ ề t đi u, ý t
ơ ỏ ẻ ộ i là m t ng ạ i bi ườ ườ ộ i là m t ng ế i ph ứ . ữ ề ụ n hi n
ự ế ấ ấ ả + Phía sau tình c nh trôi d t, v t v li ạ ế + Phía sau v nh ch nhác, d dáng, l ỏ + Bên trong v chao chát, ch ng l n, l ậ h u, đúng m c, bi t lo toan.
ậ ườ
ậ ệ ệ ớ
ượ ẩ ậ i đàn bà hàng chài ể ệ : Là nhân v t chính có vai trò quan tr ng v i vi c th hi n ố ươ ắ ng i t
ọ ọ ắ c kh c h a s c nét theo l ẩ ậ ấ
2) Nhân v t ng ớ i thi u chung Gi ủ ư ưở ng c a tác ph m. Nhân v t này đ t t ữ ả ữ ề ph n gi a b ngoài và bên trong, gi a thân ph n và ph m ch t. ể : ộ ố ẻ ẹ M t s v đ p khu t l p tiêu bi u ấ ộ ấ ệ ị + Bên trong ngo i hình x u xí, thô k ch là m t t m lòng v tha, đ ộ
ượ ấ ấ ạ ứ ng, giàu đ c hi sinh. l
ụ ẫ ộ ườ ọ ị + Phía sau v cam ch u, nh n nh c là m t ng ạ i có khát v ng h nh
ả ỏ phúc, can đ m và c ng c i.
ấ ọ ạ ộ ườ ụ ữ ấ ẻ ứ ẻ + Phía sau v quê mùa, th t h c l o là m t ng ể i ph n th u hi u,
sâu s c l đ i.
ắ ẽ ờ ự ươ ồ ệ t
3) S t ươ ng đ ng và khác bi ồ : T ng đ ng
16
ậ ề ủ
ữ ủ ạ ơ ự
ấ ấ ắ ọ ằ ề ượ ự ế ỏ ậ ị ờ ố ọ ọ ề ữ c kh c h a b ng nh ng chi ti t chân th c.
Khác bi
ủ ế ữ ậ ườ ợ nhân v t ng
ả C hai nhân v t đ u là nh ng thân ph n nh bé, n n nhân c a hoàn ẻ ẹ ả c nh. V đ p đáng trân tr ng c a h đ u b đ i s ng c c c, lam lũ làm ả khu t l p. C hai đ u đ t: ệ ẻ ẹ ộ ỉ ệ ẩ ặ i v nh t ch y u là nh ng ph m ế ầ ư ị t đ y d v hóm h nh trong
ả ẻ ẹ ượ ở ườ ầ ữ ắ c kh c sâu
ể ệ ở + V đ p th hi n ớ ấ ủ ch t c a m t nàng dâu m i, hi n lên qua các chi ti ạ n n đói thê th m. + V đ p đ ộ ng ư ườ ẩ ế ầ ệ ị i m n ng gánh m u sinh, hi n lên qua các chi ti ấ i d n bà hàng chài là nh ng ph m ch t t đ y k ch
ạ ự ạ
ẹ ặ ủ c a m t ng ạ tính, trong tình tr ng n n b o l c gia đình. ệ ả ự 4) Lý gi
ủ ặ
ể t: ấ ấ ế ườ ợ + V đ p khu t l p c a ng ả ườ i v nh t đ th p đ n cao (c m h ng lãng m n), trong khi đó ng
ứ ư ộ ệ ế ố c đ t trong quá trình phát i đàn ồ ạ i ổ ừ ấ i tĩnh t
ả
i). ợ ự ệ ệ
i s khác bi ẻ ẹ ế tri n, bi n đ i t ạ ấ ạ bà hàng chài l ướ ờ ư ế ự ứ trong khuynh h (c m h ng th s đ i t ữ t gi a quan ni m con ng + S khác bi ạ ặ ạ ớ ự ứ ạ ườ ế ặ ượ ạ ứ ự i, b t bi n nh m t hi n th c nh c nh i đang t n t ứ ạ ậ ng nh n th c l ấ ườ i giai c p (V nh t) v i quan ề i đa d ng, ph c t p (Chi c thuy n ngoài xa) đã t o ra s khác
ệ ệ
ụ ữ ở ờ ạ ư ề hai th i đ i nh ng đ u mang
ụ ữ ệ ữ ườ i ph n Vi i ph n t Nam.
ề ẩ , hai tác ph m.
ni m con ng t này. bi ế * K t bài: ậ Khái quát hai nhân v t: Hai ng ẻ ẹ ủ ườ nh ng v đ p c a ng ủ ả Suy nghĩ c a b n thân. Đ 2:ề Dàn ý ở a) M bài: ớ ớ ệ ệ ẫ Gi Gi ả i thi u khái quát v hai tác gi i thi u và trích d n hai câu nói.
b) Thân bài: ề ở ớ ớ ộ v i t m t nhà cho vui” trong tác
1) V câu nói “Hay là mình sang đây ủ ẩ ph m “Chí Phèo” c a Nam Cao.
ề ộ V n i dung:
ậ ố ờ ớ ị ở ộ + Cu c g p g b t ng v i Th N và tr n m đã làm cho con qu d ỷ ữ
ặ ổ ẳ Chí Phèo thay đ i h n v tâm lí, sinh lí.
+ Bát cháo hành c a Th N đã đánh th c
ườ ắ ộ ố ủ ộ ỡ ấ ề ủ ườ ứ ở “h n thèm l ọ Chí khát v ng đ ươ ng thi n” ị ở i bình th ng ượ ố c s ng ử ỉ ộ ệ . C ch m c cu c s ng c a m t ng
17
ọ ề ườ ị ẽ ạ ủ ở ườ i m đ ẫ ng d n
ộ ườ ị m c c a Th gieo vào lòng Chí ni m hi v ng: Th s là ng i. Chí v v i xã h i loài ng
v i t
ề ớ + Câu nói “Hay là mình sang đây ượ ọ m t nhà cho vui” ỷ ữ ở ớ ớ ộ ẫ ẩ ươ
ắ
c yêu th ấ ị ỏ ấ ị
cho th yấ ạ ng v n n sâu trong con qu d Chí Phèo khát v ng h nh phúc, đ ấ ướ ở ượ c m t. Cách nói l p u, máu và n sau bao nhiêu năm tháng b vùi l p b i r ộ ố ỏ ớ ậ ộ ủ ể ệ ự ử l ng th hi n s lo âu ph p ph ng c a m t thân ph n b ch i b v i m t ề ni m hi v ng mong manh.
ề ậ ọ ệ V ngh thu t:
ọ ế ẩ ự ể ầ
ệ ủ ố t quan tr ng góp ph n thúc đ y s phát tri n c a c t ả ắ ộ ủ ậ truy n, kh c h a sâu s c nét tính cách tâm lí và c nh ng c a nhân v t.
ể ệ ư ưở ắ ủ ạ t
+ T p trung th hi n t ọ ượ ạ ộ + Đây là chi ti ắ ọ ậ c khát v ng h nh phúc bên trong m t con ng ng nhân đ o sâu s c c a ngòi bút Nam Cao: ở ư ng nh đã tr ườ ưở i t
ấ th y đ ỷ ữ thành qu d .
ề ề ớ ớ ứ ồ thì ra khuân hàng lên xe r i
2) V câu nói “Này nói đùa ch có v v i t ẩ ợ ặ ủ ề cùng v ” trong tác ph m “V nh t” c a Kim Lân.
ề ộ V n i dung:
ộ
ẩ ả ủ ướ c tình c nh c a m t ng + Tràng là m t chàng trai nông dân nghèo, x u xí, ộ + Tr
ộ ị ố ấ ị ớ ư ộ
ồ thì ra khuân hàng lên xe r i cùng v ”
ạ
i th hi n ni m khát khao h nh phúc th t mãnh li ấ ậ ả ạ
ọ ử ẻ ạ
ậ ự ừ ắ ế ợ v . ườ i đàn bà b cái đói xô đ y, Tràng đã đãi ứ th b n bát bánh đúc. Sau đó, Tràng nói m t câu v i hình th c nh m t câu nói ứ ề . Câu ề ớ ớ đùa “Này nói đùa ch có v v i t ể ệ ệ ề ạ ư t, cháy nói đùa nh ng l ế ườ ẳ ỏ b ng th m sâu trong ng i nông dân nghèo y mà ngay c n n đói và cái ch t ể ậ ắ t. cũng không th d p t ờ ủ ượ c th p lên t
ư ấ ạ câu nói đùa y l ấ ả ữ ư ằ ủ ế ộ + L i nói c a Tràng có v nh đùa song ng n l a h nh phúc trong ọ i th t s bùng cháy. Tràng trân tr ng ể t c nh ng gì có th , anh bi n cu c hôn
ị ở ủ Tràng đ ạ h nh phúc c a mình cũng nh b ng t nhân c a mình v i th tr nên đàng hoàng, nghiêm túc.
ề ớ ậ ệ V ngh thu t:
ộ
ế ộ + Là m t chi ti ặ ướ ệ ể ệ ầ ạ ờ ố ậ ộ ộ ủ c ngo t cu c đ i và tâm lí c a nhân v t, th hi n ch đ t t góp ph n t o nên m t tình hu ng truy n đ c đáo và ý ủ ề ư
ạ ủ nghĩa, t o b ưở t ng c a tác ph m.
ể ệ ư ưở ờ ủ ạ ắ ấ ậ t ng nhân đ o sâu s c, b t ng c a ngòi bút ẩ + T p trung th hi n t
Kim Lân.
3. So sánh:
18
ự ươ S t
ồ ng đ ng: ữ ế ứ ặ
+ Đó là nh ng câu nói đ c bi ậ ọ ả ữ ứ ệ ạ
ộ ờ ọ ạ ệ t, có ý nghĩa h t s c quan tr ng trong ắ ộ cu c đ i các nhân v t và có s c tác đ ng di u kì, t o nên nh ng kho nh kh c ọ ng t ngào h nh phúc cho h .
ữ ị
ắ
ẳ ợ ư ẻ ạ ọ ở ế ặ ắ ẩ nh ng con ng
ộ ờ ả ị ầ + Đó cũng chính là nh ng chi ti t đ c s c góp ph n kh ng đ nh giá tr ệ ớ ạ ọ nhân đ o sâu s c, m i m trong hai tác ph m: Phát hi n và ng i ca khát v ng ườ ưở ươ ữ ng nh đã hoàn toàn ng, khát v ng h nh phúc yêu th i t ệ ủ ắ ữ ụ ắ ả t c m xúc tình yêu trong nh ng hoàn c nh kh c nghi i t l t c a cu c đ i.
ế ể ệ Khác bi +
t th hi n khát v ng mang b n ch t ng ươ ượ ấ ả c tình yêu th
t:ệ Ở “Chí Phèo”, chi ti ỷ ữ ở ả ấ ề
ạ ấ ỷ ữ
ế ẳ ế ị sâu trong con qu d Chí Phèo, sau khi c m nh n đ m c, chân thành ư ch t ngày x a đã s ng l ợ Ở “V nh t”, +
ủ ế ấ ắ ố ạ i, c a khát ọ ủ ng chi n th ng s đe d a c a
ọ ườ ẩ i n ộ ậ ng m c ị ở Th N . Câu nói cho th y anh nông dân Chí hi n lành, chân ạ ố i, thay th hoàn toàn cho con qu d Chí Phèo. ườ ủ ứ ặ chi ti t kh ng đ nh s c m nh c a tình ng ự ươ ọ v ng mái m gia đình, s ng trong tình yêu th cái đói và cái ch t.ế
ế c) K t bài:
ạ i hai chi ti
ế t. ạ ủ ẩ Khái quát l Khái quát giá tr nhân đ o c a hai tác ph m.
ể ế ậ
ị ả ủ 5. Ki m tra k t qu c a quá trình ôn t p. ạ ỗ ớ ế
ầ ể ề ậ ọ ầ ệ ậ
ằ ế ể ậ ữ
ẫ ữ ậ ươ ọ ạ ế ố ề ng d n h c sinh ôn t p và ra đ bài vi
ể ọ
Ở ọ ọ ầ ề ề ề ậ h c kì II tôi ra đ bài vi
ầ
ớ t s 6 cho l p 12C6 nh sau :
ẻ ẹ ư ạ ề ủ
ứ ữ ễ – Nguy n Thi) và Tnú (
ề Sau m i ph n d y đi li n v i nó là ôn t p và ti n hành ki m tra. Ngoài ữ ặ ề ớ nh ng ph n luy n t p trên l p, tôi ra đ cho h c sinh bài t p v nhà. Và đ c ụ ậ ủ ọ ả ể ệ t, tôi còn ki m tra k t qu ôn t p c a h c sinh b ng nh ng bài ki m tra c bi ư ể ầ ạ ẳ ng trình Ng văn 12, sau khi d y xong ph n th . Ch ng h n nh trong ch ướ ầ ơ ở ọ h c kì I, tôi h t s 3 vào ph n th ọ ơ th . Bài ki m tra h c kì là sau khi h c sinh đã h c xong hai bài kí, giáo viên đã ế ố ở ấ ôn t p và tôi đ xu t ra đ vào ph n kí. t s 6 ph n văn xuôi. ọ ế ố Năm h c 20102011, tôi ra đ bài vi ủ ề : So sánh v đ p c a ch nghĩa anh hùng cách m ng qua hai Đ bài R ngừ ệ Nh ng đ a con trong gia đình ậ t ( nhân v t: Vi ễ xà nu – Nguy n Trung Thành). ọ ế ố ư ề ớ Năm h c 20122013, tôi ra đ cho l p 12B5, bài vi t s 6 nh sau :
19
̃ ̀ ủ ố ớ ề ̉ ̉ ̣
ố ắ R ng xà nu i qua hai nhân vât c M t trong truy n ng n
ừ ữ ứ ệ ậ ệ Đ 3:ề Cam nghi cua anh (chi) vê vai trò c a truy n th ng đ i v i hi n ễ ệ (Nguy n Trung ắ Nh ng đ a con trong gia đình
ầ ọ
ể ữ ề ự ượ ậ ạ ̣ ụ ế ạ t Thành) và nhân v t chú Năm trong truy n ng n ễ (Nguy n Thi). Trong quá trình ki m tra tôi yêu c u h c sinh làm bài nghiêm túc. Vì các ế giác, làm bài h t ề c ôn t p nh ng d ng đ này nên các em đ u t
em đã đ mình.
Ữ Ả Ầ Ế IV. NH NG K T QU BAN Đ U
ớ ọ ạ ẫ
ớ ề ướ ướ ệ ạ ọ ợ
ỉ ạ ệ ứ ợ ỉ ự ễ ế ấ
ọ ậ ẫ ự
ệ ể ượ ỏ ủ
ứ ề
ị ế ượ ề
ứ ầ H ng d n h c sinh l p 12 ôn thi đ i h c d ng đ so sánh ph n văn ề ệ ớ xuôi là vi c làm phù h p v i th c ti n, phù h p v i xu h ng ra đ hi n nay. ề Vi c làm này không ch cung c p ki n th c mà còn ch ra các d ng đ , nhóm ôn t p giúp các em hi u sâu tác các đ , h ẩ ẩ ph m, có s liên h các tác ph m. Do đó, h c sinh c a tôi khi đ c h i không ướ ợ c còn xa l ể ẵ ứ ơ ả ữ c trang b ki n th c c b n nên có th s n nh ng d ng đ khó. Các em đã đ ề sàng, ch đ ng khi đ ng tr
ề ướ ng d n h c sinh cách làm bài và t ọ ự ạ ớ ạ v i d ng đ này. Các em không còn tâm lí s hãi khi đ ng tr ạ ủ ộ ậ ứ ữ ọ
ớ ể ệ ề ệ ả ạ ậ ổ ch c cho h c sinh l p 12 ôn t p ượ ệ c th hi n trong
ạ ướ c các đ văn, linh ho t, sáng t o khi làm bài. ầ ạ d ng đ so sánh tôi th y có hi u qu rõ r t.Và đi u này đ ế k t qu h c t p c a các em.
ả ọ ậ ủ ọ ượ ế Vì v y, nh ng năm g n đây khi t ấ ề ả ọ ậ ủ Tôi đã làm phép so sánh k t qu h c t p c a h c sinh và thu đ ế c k t
ớ ọ ng là h c sinh l p 12B5 khóa h c 20122013
: ố ượ ướ ẫ ậ ạ ầ ả ư qu nh sau Đ i t Tr ọ ượ ướ c h c khi đ ề ng d n ôn t p d ng đ so sánh ph n văn xuôi
ứ ộ ắ ế ứ M c đ n m ki n th c
T tố Khá Trung bình Không n mắ cượ đ T ngổ số HS
SL 0 T lỉ ệ 0% SL 5 SL 7 T lỉ ệ 17.5%
ế ố 40 ế ả K t qu bài vi t s 6 sau khi đã đ T lỉ ệ 70% ậ ng d n ôn t p
T lỉ ệ 12.5% ượ ướ c h ứ ộ ắ SL 28 ẫ ế ứ M c đ n m ki n th c
T tố Khá Trung bình Không n mắ cượ đ T ngổ số HS
40 SL 20 T lỉ ệ 50% SL 17 T lỉ ệ 42.5% SL 3 T lỉ ệ 7.5% SL 0 T lỉ ệ 0%
20
ấ ượ ộ ườ
ả ủ ng ti n thân là tr ươ
ở ậ ả ế ố ớ ạ ọ ủ ầ ườ ng đ u ng bán công ch t l ư ọ ng c a h c sinh không cao nh ng đã ữ nh ng kh i l p tôi đã ụ c ôn t p nên k t qu thi đ i h c c a môn văn
ị ệ ề Ngoài ra tuy là m t tr ự ấ vào th p, năng l c c m th văn ch ượ đ ạ d y đi m khá cao. ạ ọ
ạ ọ ể
ạ ể ị ữ ạ ọ : 8.0 đi m môn văn.
ạ ọ
ị ạ ạ ọ ể ể Kì thi đ i h c năm 2010 : Em Hoàng Th Hu ( Đ i h c Công Đoàn): ể 8,5 đi m môn văn; Em Lê Th Công (Đ i h c văn hóa): 8.0 đi m môn văn, em ị Lê Th Dung (ĐH Ngo i Ng TPHCM ) Kì thi đ i h c năm 2011 em ễ
ạ ể
ạ ầ ạ ả ỏ ỉ ạ
ả ế ươ
ọ ề ấ ả ị L i Th Th o đ t gi ạ ượ ọ ể : Lê Bá Huy (Đ i h c An Ninh): 8.0 đi m ễ môn văn, em Nguy n Th Mai (ĐH Đà L t): 8.0 đi m môn văn, em Nguy n ớ ọ ề ị Th Th o (ĐH Công Đoàn): 7,5 đi m môn văn. Và các l p tôi d y đ u có h c ọ i t nh, c th là năm h c g n đây nh t, năm h c 20122013 sinh gi : em Bùi ả ị i ba môn văn. Th Liên đ t gi ử ụ c khi s d ng ph ủ
ườ ữ
ữ ậ
ạ ọ ề ọ ậ ờ ng trong nh ng gi ạ ạ
ấ ả ớ ờ
ạ ả ọ
ộ ư ộ ố ệ ữ ữ
ụ ư ề ầ
ơ ự ữ ướ ủ ờ ờ
ữ ra ch i các em còn tranh th nh tôi h ủ ư ứ ơ ể ử ữ ỉ
ụ ể ọ ả i Ba môn văn, em ữ Đó là nh ng k t qu mà tôi đã đ t đ ng pháp ôn ạ ậ t p cho h c sinh theo d ng đ . Ngoài ra, h c sinh c a tôi không còn xa văn, ậ ôn t p ng i h c văn. Các em không còn tâm lí xem th ể ệ ấ ờ ạ d y văn và ôn t p các em so n bài r t văn. Đi u đó th hi n trong nh ng gi ữ ủ ộ ể ổ kĩ, h c t p sôi n i, hăng hái phát bi u bài, ch đ ng tìm tòi, sáng t o nh ng ề ữ cách làm m i. Tâm lí các em trong nh ng gi văn r t tho i mái. Và m t ni m ủ ấ ớ ủ i r t l n c a tôi là h c sinh khi tôi đang gi ng d y cũng nh m t s em an ắ ườ đã ra tr ng luôn giành cho tôi nh ng món quà quý đó là nh ng truy n ng n, ề ữ tác (nh ng đ a con đ u lòng v ng v nh ng nhi u ý nghĩa) nh ng bài th t ộ ẫ ủ ng d n m t c a các em. Nh ng gi ậ ố ề s đ văn mà các em ch a hi u, ch nh s a nh ng bài văn c a các em, th m chí là xin thêm đ đ v nhà làm. ế ề ể ề ự ủ ể ầ
ỉ ộ ề ậ
ậ ớ ế ợ ả ạ ỉ ữ ư ể ớ
ậ ế ố ớ ủ ề
i và khích l ạ ữ
ế ọ Tuy nhiên, s chuy n bi n c a h c sinh c n có quá trình lâu dài và không ch m t cách ôn t p mà còn nhi u cách ôn t p. Không ch ôn t p mà ả ph i d y bài m i k t h p v i ki m tra đánh giá. Nh ng qua nh ng k t qu ệ ấ ớ ộ ạ ượ r t l n đ i v i tôi c là ni m đ ng viên, an mà các em đ t đ ơ ế ế ữ ế ụ ố ắ ể t k nh ng bài d y hay h n, nh ng cách ôn đ tôi ti p t c c g ng tìm tòi thi ớ ậ t p m i, thi ự ơ t th c h n.
Ậ
Ấ
Ế
Ề
PH N CẦ
: K T LU N VÀ Đ XU T
21
ỉ ữ t d y văn mà c
ữ ờ
ọ ọ
ậ ế ấ ọ ượ ế ụ ể c vai trò c a văn h c, th y đ ơ ả t cách h c, bi ế ạ ụ ể ả B ng nh ng vi c làm c th không ch trong nh ng ti ạ ớ ữ ọ ôn t p, tôi đã giúp cho h c sinh trong nh ng l p mình d y ề ệ c vi c h c văn, làm đ văn không ạ t cách ôn t p đ áp d ng linh ho t,
ữ ệ ậ ủ ả ề ằ ữ trong nh ng gi ượ ấ th y đ khó mà c b n là ph i bi sáng t o vào nh ng đ văn c th .
ườ ạ Qua đây, tôi cũng xin đ xu t v i nhà tr
ng nên t ư ặ
ấ ớ ề ề ộ ệ ề ừ ộ ọ ổ
ầ
ườ ể ệ ữ ề ơ
ư ơ ộ ể ồ ưỡ ọ ứ ế ắ
ụ ể ổ ữ ứ ổ ề ch c nh ng bu i ả ươ ọ ng pháp gi ng t a đàm ho c báo cáo chuyên đ v n i dung cũng nh ph ẫ ệ ỏ ạ d y b môn. T đó giáo viên có đi u ki n trao đ i, h c h i kinh nghi m l n ộ nhau góp ph n nâng cao trình đ chuyên môn. Ngoài ra, nhà tr ng cũng nên ơ ộ ể ổ ứ ch c nh ng đêm th , là c h i đ giáo viên và h c sinh th hi n ni m đam t ọ ọ ng ki n th c văn h c và th p sáng lên mê văn h c cũng nh c h i đ b i d tình yêu văn h c.ọ
ộ ố
ỏ ượ Trên đây là m t s kinh nghi m nh đ ế ệ ượ ậ
ổ ủ ầ ừ ề
ề ậ ạ ấ ạ ề ả ọ
ả c rút ra trong quá trình gi ng ồ ấ ạ d y. Chúng tôi r t mong nh n đ c ý ki n đóng góp, trao đ i c a đ ng ệ nghi p xung quanh v n đ mà chúng tôi đã đ c p. T đó góp ph n nâng cao ệ ấ ượ ng gi ng d y và làm cho công vi c d y và h c văn thêm nhi u ý ch t l nghĩa.
Ủ Ậ XÁC NH N C A TH TR Ủ ƯỞ NG
Đ N VƠ Ị
ộ
ế ườ Thanh Hóa, ngày 05/05/2013 Tôi cam đoan đây là SKKN c aủ mình vi t, không sao chép n i dung ủ i khác. c a ng
ị Mai Th Bình
22
Ụ
Ụ
M C L C
Trang
Ấ Ặ Ề 1 A. Đ T V N Đ
1 ọ ề I. Lí do ch n đ
2 tài...................................................................................
3 ố ượ ạ II. Đ i t ng và ph m vi nghiên
3 ứ c u.......................................................
4 ụ ụ ệ III. M c tiêu và nhi m v nghiên
4 ứ c u......................................................
5 ươ IV. Ph ng pháp nghiên
7 ứ c u...................................................................
7 Ấ Ả Ế Ề B. GI I QUY T V N Đ
8 ơ I.C ở s lí ậ lu n ủ c a ề đ
9 tài...........................................................................
13 ự ề ấ ạ II. Th c tr ng v n đ .................................................................................
17 ổ III. Gi ả i pháp và cách ứ th c t ứ ch c ự th c
18 ệ hi n..........................................
20 1. Khái quát các ạ d ng ề đ so
sánh.......................................................
ướ ẫ ọ 2. H ng d n h c sinh cách ạ làm các d ng
ề đ ....................................
ướ ụ ể 3. H ng ẫ d n c th ộ m t s ố
ề đ ..........................................................
ướ 4. H ng ẫ d n ọ h c sinh ệ luy n
ậ t p.......................................................
23
ả ủ ể 5. Ki m ế tra k t qu c a quá trình ôn
ậ t p............................................
ữ ả IV. ế Nh ng k t qu ban
ầ đ u........................................................................
C. Ế K T Ậ LU N VÀ Đ Ề
XU TẤ .........................................................................
Ả
Ệ
TÀI LI U THAM KH O
ụ ự ộ ạ ộ ố ươ ng pháp và kĩ ệ ỉ (2010), M t s ph 1. B giáo d c và đào t o, d án Vi tB
ạ ọ ư ạ thu t d y h c ộ ậ ạ ọ , NXB Đ i h c s ph m, Hà N i.
ớ ạ ọ ệ ể ề ẳ i thi u đ thi tuy n sinh đ i h c, cao đ ng 2. Đinh Thái H ngư (2011), Gi
toàn qu cố , NXB Hà N i.ộ
ị ườ ế ễ ầ ị (2010), 3. Lê Th H ng, Nguy n Thành Nam, Tr n Th Tuy t Mai
ể ậ ạ ọ ể ề ẳ ả Tuy n t p các đ thi tuy n sinh đ i h c, cao đ ng kh i C ố , NXB H i Phòng.
ữ ễ ỳ ộ ề ị ữ ế (2010), Nh ng b đ văn , 4. Nguy n H u Quang, Phan Th Hu nh Y n
ạ ọ ư ạ ố ồ NXB đ i h c s ph m thành ph H Chí Minh.
24
25
