S GD – ĐT Đ NG NAI
ƯỚ
Ề
Ở Ồ ƯỜ NG THPT PH
C THI N
TR
Ế
Ệ
SÁNG KI N KINH NGHI M
Ẫ
ƯỚ
Ọ
NG D N H C SINH Ị
Ọ Ậ
Ệ Ớ
Ị
H Ử Ụ S D NG ÁT LÁT Đ A LÍ VI T NAM TRONG H C T P Đ A LÍ L P 12
ườ ự ệ :
Ị ƯƠ
Ng i th c hi n
Ễ NGUY N TH H
NG
ự ứ : Lĩnh v c nghiên c u
ụ ả
Qu n lí giáo d c: ………………………….
ươ ạ ị
Ph ọ ộ ng pháp d y h c b môn: Đ a Lí
ươ ụ
ng pháp giáo d c: ……………………..
ự
Ph Lĩnh v c khác: …………………………….
ề Ph n m m ầ
Phim nhả
Hi n v t ậ ệ
Có đính kèm: Mô hình khác
1
ọ Năm h c : 20112012
Ề
PH N IẦ
Ặ Ấ Đ T V N Đ
Ọ Ề LÝ DO CH N Đ TÀI
ậ
ọ ạ ở ườ
ơ ở Trong các b môn khoa h c đang d y
ộ nhà tr ậ ứ ề ự
ọ ọ
ả
ạ ộ ứ ườ ọ
I C s lý lu n ộ ng môn nào cũng có ấ ị ộ nhiên và xã h i. ở ể ữ ộ ị m t v trí h t s c quan tr ng, nó m mang cho h c sinh hi u ụ t v thiên nhiên trên Trái Đ t và c ngoài Vũ tr , ho t đ ng văn hoá xã ể i. Giúp các em đi sâu nghiên c u khoa h c, tìm hi u ế ố ự t
ế ủ c a con ng ấ ủ ấ ồ
ọ m t vai trò nh t đ nh, giúp h c sinh nâng cao nh n th c v t ế ứ ị Môn Đ a lí gi ấ ế ề bi ộ h i, kinh t khám phá c u trúc c a Trái Đ t, ngu n tài nguyên thiên nhiên, các y u t nhiên, xã h i…ộ
ọ ặ ầ ữ
ị ạ
ặ ươ ỗ ả ử ụ ữ
ạ ữ ộ
ọ ổ ớ
ề ệ
ệ
t Nam đ đ c và phân tích các d ồ ỡ ỡ ể ọ ả ị ứ ế ế ế
ứ ầ ứ ọ
ậ ươ ướ ừ ờ ế i dài dòng, t ng b c ph
II C s th c ti n
ể ở ườ ề ng THPT, m i môn h c đ u yêu c u nh ng đ c đi m Riêng tr ị ợ ươ ầ riêng, c n các ph ng pháp gi ng d y thích h p. Môn Đ a lí đã xác đ nh ạ ệ ư ng pháp đ c tr ng là s d ng kênh hình và kênh ch trong vi c d y và ph ệ ả ư ườ ọ ng, nh ng h c. Song vi c gi ng d y kênh ch đã quen thu c trong nhà tr ữ ạ ươ ớ ượ c chú tr ng trong nh ng năm đ i m i ph ng pháp d y kênh hình m i đ ậ ố ớ ọ ấ ụ ọ h c, nên vi c v n d ng nó còn nhi u khó khăn b ng , nh t là đ i v i h c ữ ớ ệ ử ụ sinh l p 12, vi c s d ng Atlat Đ a lí Vi ấ ậ ồ ệ t ki n th c qua các trang b n đ trong Atlat là r t li u, r i đi đ n nh n bi ễ ủ ế ế ầ t, giúp cho h c sinh nh n th c đ y đ ki n th c, ti p thu nhanh, d c n thi ễ ượ ả ồ ể ng pháp di n gi hi u. Đ ng th i tránh đ c gây ọ ị ọ ậ ứ h ng thú và ham mê h c t p môn Đ a lí cho h c sinh.
ổ ươ ả
ơ ở ự ễ ệ Trong vi c đ i m i ph ế
ọ
ọ ồ ườ ị ệ ng pháp gi ng d y hi n nay, các giáo viên đã ọ ậ ẫ ng d n h c sinh h c t p ả ượ c đ , các tranh nh, ng, mô hình, l
ể ạ ớ ệ ử ụ ể ướ ấ r t chú tr ng đ n vi c s d ng kênh hình đ h ồ ả ồ môn Đ a lí, bao g m : b n đ treo t ả b ng bi u, s li u th ng kê trong sách giáo khoa và trong Atlat …
ử ụ ị
ộ ớ ữ ế ố ệ ả ả ố ạ ạ
ươ ậ ươ ụ ệ ề
ư ế ế ọ ệ Trong gi ng d y b môn Đ a lí, vi c khai thác s d ng kênh hình là ọ ỹ ầ ộ ủ ng pháp gi ng d y m i. Nh ng năm g n đây do ti n b c a khoa h c k ph ệ ấ thu t và công ngh đã cung c p cho ngành Giáo d c nhi u ph ng ti n tiên ti n khoa h c nh : Máy vi tính, máy chi u đa năng, băng đĩa hình…giúp cho
2
ả ả ạ
ề ạ ấ ấ ể ạ ệ ử ụ nh ng cũng không ít khó khăn, song l
ạ ệ ư ả ủ ộ
ệ ả ọ
ử ụ
ướ
ọ ử ụ ị ẫ ả ệ ệ vi c gi ng d y nâng cao hi u qu . Vi c s d ng Atlat đ d y kênh hình là ẫ ớ ạ ấ i r t h p d n v n đ tuy không m i l ọ ữ ế ệ h c sinh và đem l i hi u qu cao. Giúp cho h c sinh ch đ ng ti p thu nh ng ứ ả ộ ế ki n th c theo n i dung bài h c, ít ph i ghi nh máy móc mà hi u qu cao. ộ ố ệ ạ Hi n t ị ạ ả gi ng d y Đ a lí, không h ủ ượ đ
ọ ớ ệ i còn m t s giáo viên ch a chú tr ng s d ng Atlat trong vi c ắ ng d n h c sinh s d ng Atlat nên ch a n m ệ ọ ư ọ ạ c vai trò c a Atlat trong vi c gi ng d y môn Đ a lí, nên hi u qu th p. ỏ ấ Có h c sinh khi đi thi h c sinh gi i r t loay hoay không bi
ể ư ả ấ ế ử ụ t s d ng ư ệ li u
ọ ư ế ẵ
ể ọ ậ ử ụ ớ ị Đ i v i h c sinh l p 12 các em đã s d ng Atlat đ h c t p Đ a lí t
ử ụ ạ
ế ạ ẫ ầ ừ ộ ng d n h c sinh s d ng Atlat m t cách thành th o là ạ ệ ộ ậ t, t o thói quen làm vi c đ c l p, sáng t o
ố ệ Atlat nh th nào đ tìm ra các s li u dùng cho bài làm, trong khi các t đó đã có s n trong Atlat. ố ớ ọ ấ ọ ệ ướ ậ c p II, vì v y vi c h ọ ấ ệ vi c làm r t quan tr ng và c n thi cho các em.
ậ ự ự ề ọ
ệ ừ ơ ở ự
ạ ế ộ ố ả ượ ả ả ồ c m t s kinh nghi m
ờ ể ươ ệ ồ ọ ể T c s lý lu n và th c ti n trên, tôi đã l a ch n đ tài này đ nghiên ữ ượ c nh ng ệ xin trao đ iổ ị ạ ng pháp d y h c môn Đ a nhau tìm ra ph
ạ ế ả ơ ễ ứ c u và th c nghi m trong quá trình gi ng d y, đ n nay đã thu đ ế k t qu kh quan, đ ng th i rút ra đ ạ cùng các b n đ ng nghi p đ cùng lí đ t k t qu cao h n.
Ầ
Ả
Ấ
Ế
Ề
PH N II GI
I QUY T V N Đ
Ộ Ệ N I DUNG V À PH NG PH ÁP TI N HÀNH RÈN LUY N CÁC
Ế Ọ ƯƠ Ỹ K NĂNG CHO H C SINH
Ủ
Ả
Ệ
Ệ
Ị
Ầ Ọ Ậ
Ớ
Ị
Ạ Ọ I T M QUAN TR NG C A ATLAT Đ A LÍ VI T NAM TRONG VI C GI NG D Y VÀ H C T P MÔN Đ A LÍ L P 12.
ụ ị ố ụ ệ ấ ả t Nam do nhà xu t b n Giáo d c phát
ể ị ả ồ ấ a/ B n đ chung bao g m các b n đ : Hành chính, hình th , đ a ch t
ủ 1. B c c c a Atlat Đ a lí Vi ư ể hành năm 2010 có th khái quát nh sau: ả ộ ồ ự ậ ả ậ ấ ề ự khoáng s n, khí h u, đ t, th c v t và đ ng v t, các mi n t ố nhiên, dân s .
ả ế ồ ậ b/ B n đ dùng cho các ngành kinh t
ỷ ả ệ
ồ ệ ị ệ : Nông nghi p chung, nông ệ nghi p, lâm nghi p và thu s n, công nghi p chung, công nghi p, giao thông, th ệ ươ ng m i, du l ch.
ạ ả ế ồ :
ắ
ồ
ồ ắ
ộ
c/ B n đ dùng cho các vùng kinh t ộ ề Trung du và mi n núi B c B . ằ Vùng Đ ng b ng sông H ng ộ Vùng B c Trung B . ả Vùng Duyên h i Nam Trung B Vùng Tây Nguyên Vùng Đông Nam B .ộ
3
ử ằ ồ Vùng Đ ng b ng sông C u Long.
ồ ự ề ả ỗ ả ồ ế ể * Trong m i vùng đ u có b n đ t nhiên, b n đ kinh t và bi u đ ồ
ớ ả ướ GDP so v i c n c.
ế ố ể ệ ồ ủ ả :
ề ả ấ ị * Trong m t trang b n đ c a Atlat th hi n nhi u y u t Y u t ậ nhiên : Đ a hình, đ t đai, khoáng s n, sông ngòi, khí h u, ộ ế ố ự t
sinh v t…ậ
ế ư ộ ế kinh t , xã h i : Dân c , hành chính, các ngành kinh t , các
ế ố Y u t .ế vùng kinh t
ả ể ệ ồ c a Atlat
ủ ộ còn th hi n: c, m t vùng hay hai vùng li n k nhau.
ề ậ ộ ề ơ ấ ộ ố ể ồ ố ố
ể ủ ả ướ ư ị ả ệ ệ ệ ấ
ộ * Trong m t trang b n đ Hình th c a c n M t s bi u đ nh dân s qua các năm, c c u, m t đ dân s , hay ỷ ồ ể ể bi u đ bi u hi n giá tr s n xu t các ngành nông nghi p, lâm nghi p, thu ả s n, công nghi p…
ủ ữ ả ọ ị ươ ả ấ ệ ộ ố M t s hình nh quan tr ng c a nh ng đ a ph ng, s n xu t kinh t ế ,
ạ ộ ho t đ ng văn hoá…
ị ầ ệ ủ t Nam :
ệ ể 2. T m quan tr ng c a Atlat Đ a lí Vi ả + Do b c c c a Atlat r t phong phú, nên có th giúp cho vi c gi ng
ệ
ị ọ ươ
ươ ị Trong ph ử ụ ấ ả ạ d y môn Đ a lí 12 đ t hi u qu : ử ụ ứ ạ
ả ữ
ấ ộ ứ ụ ể ể ệ ng ti n đ ph c v ứ ự ọ ố ụ ủ ạ ể ạ ng pháp s d ng kênh hình đ d y và h c môn Đ a lí thì ụ ụ ơ ỹ k năng s d ng Atlat là ph c t p h n c , vì nó là ph ế ả ỗ cho n i dung bài gi ng. M i trang b n đ trong Atlat ch a đ ng nh ng ki n ặ th c c th và r t phong phú, mang đ c tr ng c a b môn.
ị ệ ủ ộ ạ ượ ị Atlat Đ a lí Vi
t Nam đ ố ớ ọ ậ ả ề ở ớ
ử ụ
ụ ể ứ ớ ừ ố ớ ọ ả
ế ọ ố ạ ườ ừ ệ ộ ả ồ ư ể ả c dùng đ gi ng d y và h c t p môn Đ a lí ủ ớ ư ớ nhi u kh i l p khác nhau nh l p 8; l p 9 và c các l p c a cho các bài ộ ư THPT. Nh ng trong t ng bài c th m c đ khai thác, s d ng Atlat không ỏ ỹ gi ng nhau. Đ i v i h c sinh l p 12, đòi h i k năng s d ng Atlát ph i thành th o và đ
c rèn luy n m t cách th ớ ỉ ầ ử ụ ươ ị ượ Trong ch
ả ử ụ ư
ọ ượ ồ ậ ề
ạ ớ ọ
ệ ứ ỹ ả ế ế
ậ ụ ử ụ t h c. ng xuyên qua t ng ti ả ộ ng trình Đ a lí l p 12 có bài ch c n s d ng m t trang b n ả ề ồ đ trong Atlat, nh ng cũng có bài ph i s d ng nhi u trang b n đ khác ạ ể ạ i có trang Atlat dùng đ d y và h c đ c nhi u bài. Vì v y khi nhau, song l ử ị ự ả gi ng d y Đ a lí l p 12 ta nên tích c c rèn luy n cho h c sinh k năng s ồ ủ ể ụ d ng Atlat đ các em bi t cách khai thác ki n th c qua t ng trang b n đ c a ế ể ấ ầ Atlat là r t c n thi ừ t đ các em v n d ng lâu dài sau này.
ƯƠ Ọ Ỹ Ệ II – PH NG PHÁP RÈN LUY N CÁC K NĂNG CHO H C SINH :
ộ ả ỹ ồ
ệ ể ủ
ộ nhiên, xã h i. ồ ể ủ ể ố ồ
ọ 1 Rèn luy n cho h c sinh k năng tìm hi u các n i dung trong b n đ ặ ủ c a Atlat đ rút ra đ c đi m c a các y u t Mu n tìm hi u đ ữ ủ ộ ế ứ ể ế ố ự t ỗ ả ượ ọ ệ các ngôn ng c a nó là vi c h t s c quan tr ng. ể ể ệ c n i dung c a m i b n đ , bi u đ thì vi c hi u ữ ượ c Trong Atlat ngôn ng đ
4
ị ấ ữ ệ l
ồ ố ầ ướ
ướ ở ụ ữ
ể ồ ầ
ề ầ ắ ỷ ệ ủ dùng là nh ng quy đ nh th ng nh t, chính xác v m u s c, ký hi u, t c a ủ ừ ả ọ ẫ ầ b n đ ... Ngay t ng d n cho h c trang đ u tiên c a Atlat, giáo viên c n h ắ ể ọ ả ể i đ có th đ c nhanh, m c chú gi sinh tìm hi u và n m v ng các quy c ộ ơ ừ ả đúng b n đ và t đó phân tích chính xác h n. Giáo viên yêu c u các em thu c ệ ề càng nhi u ký hi u càng d h c t p. ầ ấ ứ ộ ả ướ ọ ồ ễ ọ ậ ọ ẫ ng d n cho h c sinh khi đ c b t c m t b n đ nào Giáo viên c n h
ả ọ ph i đ c :
ồ ướ ể ủ ả
ọ
ả c dùng cho b n đ đó. ọ ượ ệ ượ ế
ữ ề ậ ồ ồ ể ệ c th hi n ế ố
ồ ộ ủ ừ ộ ọ ồ ộ ả c đ hình dung ra n i dung c a b n đ . Tên b n đ tr ả ể ể ầ Đ c ph n chú gi i đ hi u rõ các kí hi u đ ẽ ế ể ứ Sau đó s tìm hi u các ki n th c liên quan đ n bài h c đ ừ ể ả trên b n đ , bi u đ trong Atlat. T đó rút ra nh ng nh n xét v các y u t ủ ự c a t nhiên và xã h i theo t ng n i dung c a bài h c.
ả ệ ể ọ cho h c sinh kỹ
ế ề ể ứ ị ư. ồ ồ 2 Khai thác b n đ , bi u đ trong Atlat đ rèn luy n năng tìm hi u ki n th c đ a lí v dân c
ướ ẫ ả ọ ồ ng d n cho h c sinh cách phân tích b n đ trang 15
ạ ậ
ề
ể ấ ở ị đ ng b ng, ven bi n và nh t là ậ ộ đô th : m t đ tb
ậ ộ ớ ể Thí d :ụ a Giáo viên h ọ (d y bài 16) h c sinh rút ra nh n xét : ố ư ướ c ta không đ u: Phân b dân c n ằ ở ồ ư ậ + Dân c t p trung đông ĐBSH… ư ư + Vùng núi , vùng sâu, xa dân c th a th t: m t đ tb Tây nguyên…
ể ủ ạ ừ bài 1617 b Phân tích các b n đ , bi u đ trang 15 c a Atlat (d y t
ồ ế ồ ư ả ậ ề ặ c ta: ồ ể SGK) rút ra k t lu n v đ c đi m dân c và ngu n nhân l c n
ồ ự ậ ộ ắ ủ ướ
ố
ồ ả ố ử ậ ộ ồ ề ặ ậ ệ t m t đ dân s
ị ấ ư
ố ướ c ta qua các năm, t
ứ ượ
ệ
ấ ể ố ướ c ta đông, gia tăng nhanh t ườ ả ệ ườ ườ ả ự ướ ố + D a vào màu s c c a b n đ , phân tích m t đ dân s : N c ta có ằ ở ồ ư Đ ng b ng m t đ dân s cao nh ng phân b không đ u (t p trung đông ố ở ằ ậ ộ sông H ng và Đ ng b ng sông C u Long, đ c bi các thành ớ ở ề th r t cao, th a th t mi n núi nh t là vùng Tây nguyên). ồ ể + Phân tích bi u đ phát tri n dân s n ậ sinh nh n th c đ c : Dân s n ế đ n nay (Năm 1921 có kho ng 15,8 tri u ng ng
ườ i. Năm 2003 có kho ng 80,9 tri u ng ế ể ệ ố ướ i. Năm 1999 có 76,3 tri u ng + Phân tích tháp tu i trong bi u đ đ rút ra k t lu n: Dân s n
ồ ể ướ ọ ừ đó h c ế ỷ ừ ầ đ u th k XX ệ i. Năm 1989 có 64,41 tri u i). c ta ộ ổ ở
i thích xu h ữ ữ ươ ằ ế ấ c ta. So sánh đ
ể ộ ọ ậ ổ ơ ấ ng thay đ i c c u theo đ tu i ố ng đ i cân b ng. ể ậ
ộ ướ ồ ứ + Qua bi u đ s d ng lao đ ng theo ngành, h c sinh có th nh n th c lao đ ng trong nông lâm
ổ ả ố ẻ có k t c u dân s tr , gi ượ ớ ướ i tính gi a nam và n t n c gi ồ ử ụ ồ c : N c ta có ngu n lao đ ng d i dào, t ỷ ả ệ ế ỷ ệ l ụ ị ộ ấ ượ đ thu s n chi m t ỷ ệ l cao, công nghi p và d ch v còn th p…
ồ ả ậ ị
ế ủ . ể 3 Phân tích b n đ trong Atlat đ rút ra nh n đ nh tình hình phát tri n c ta kinh t c a các ngành kinh t ể ế ướ n
5
ị ệ ể ụ ử ụ ơ ở ự a/ Thí d 1: S d ng Atlat Đ a lí Vi
ấ ể ệ ể ả nhiên đ phát tri n s n xu t nông nghi p, công nghi p c a n
ạ ả ướ + B n đ trang 10, 11 (D y bài 21): Giáo viên h
ứ ồ ặ ể t Nam đ tìm hi u c s t ệ ủ ướ ẫ ở ư ấ ậ
ồ
ớ
ấ ể ệ
ủ ướ ể ợ ồ c ta do có h c r t phong phú c a n
ề ị
ậ ủ ướ ủ ố khí h u c a n
ạ c ta. ọ ng d n h c sinh ự ấ ể l u v c sông nghiên c u: Đ c đi m tài nguyên đ t : Đ t phù sa t p trung ắ ệ ướ ể ồ ử c và các cây công nghi p ng n H ng và sông C u Long, đ tr ng lúa n ệ ề ủ ế ở ậ ngày. Đ t Feralit t p trung ch y u mi n núi và trung du, phù h p v i vi c ư phát tri n các cây công nghi p dài ngày nh : chè, cà fê, cao su, h tiêu… Bên ệ ướ ấ ể ạ c nh đó có th tìm hi u tài nguyên n ồ ầ ằ ố th ng sông ngòi ch ng ch t và nhi u đ m h . ể ặ : Nói lên đ c đi m c a nhân t ừ ắ t đ ) phân hoá t c ta ạ B c vào Nam. Các lo i gió mùa ho t
ả ồ + B n đ trang 9 ệ ộ ư ng m a, nhi ổ ướ c ta.
ượ (L ộ đ ng trên lãnh th n ả ề ả ể Giúp cho h c sinh tìm hi u v tài nguyên khoáng s n
ủ ướ c a n
ồ + B n đ trang 8: ể ể c ta đ phát tri n công nghi p. ồ ọ ệ ề ả ệ ể + B n đ khái quát chung v nông nghi p trang 18: H c sinh tìm hi u
ượ ệ ấ ự ọ c hi n tr ng s d ng đ t, s phân vùng nông nghi p c a n đ
ượ ả ệ ủ ướ c ta. ấ ị ả ạ ể ể ậ c b ng giá tr s n xu t các ngành
ử ụ ồ ọ Qua bi u đ h c sinh có th l p đ ệ ỷ ả ệ ơ ị nông nghi p, lâm nghi p, thu s n qua các năm (đ n v : %)
Năm 2000 2007 Lâm nghi pệ 4,7 3,6
Nông nghi pệ 79 70 ố ệ ể ệ ả ọ ượ ự ỷ ả Thu s n 16,3 26,4 Nhìn b ng s li u h c sinh có th phát hi n đ ổ ơ ấ c s thay đ i c c u
ị
ủ ả ồ ọ ệ ể giá tr sx c a các ngành qua các năm đó.
ể ồ
ổ ồ ồ ọ ồ ượ ệ + B n đ trang 19 Atlat h c sinh tìm hi u và phát hi n: ể ọ Ngành tr ng tr t (Lúa): H c sinh có th tìm trên bi u đ . ả ng lúa, di n tích tr ng cây công T ng di n tích tr ng lúa, s n l
ệ nghi p, s n l ệ ng cây công nghi p qua các năm…
ả ồ ọ
ứ ữ ộ ơ ọ
ệ ả ượ ư ậ ừ ộ Nh v y t ậ ỡ ả ơ ớ ữ ầ ộ ộ
ạ ộ ọ ọ ể ả
ơ ế ợ n i dung sách giáo khoa k t h p đ c b n đ trong Atlat, ầ ộ ọ h c sinh nh n th c sâu h n, r ng h n nh ng n i dung các em h c sinh c n ế lĩnh h i, đ ph i ghi nh máy móc, không c n h c thu c lòng nh ng ki n ệ ồ ứ th c mà có th tìm ngay trong b n đ , giúp cho h c sinh ho t đ ng trí tu ợ h p lý h n.
ử ụ
ủ ể ồ
ự ủ ầ ưở ạ ọ ư Ngành chăn nuôi : D a vào k năng s d ng Atlat nh trên, h c sinh ị ả ượ ng c a ngành ng m nh qua các năm 2000, 2005,
ỹ ể ử ụ s d ng bi u đ trang 19 c a Atlat đ trình bày giá tr s n l chăn nuôi gia súc và gia c m… tăng tr 2007.
ụ ệ t Nam đ h c sinh tìm hi u s
b Thí d 2: Dùng Atlat Đ a lí Vi ố ị ạ ừ ể ọ ỷ ả ủ ướ ể ự c ta (Bài
ị ệ phân b lâm nghi p ( các lo i r ng Bài 14) và thu s n c a n 24 SGK Đ a lí 12).
6
ể ướ ẫ ọ
ứ ộ ồ ượ ể Đ trình bày đ ả ế ng d n h c sinh khai thác ki n ụ ể ủ
c n i dung trên ta h th c qua các b n đ , bi u đ trang 12, trang 20 c a Atlat. C th là: ự ậ ự ữ ể ậ
ồ ố ể ủ ự ự
ả ượ ả ượ ỷ ả ủ ả ướ c ng thu s n c a c n ồ ắ ng đánh b t và nuôi tr ng
ủ ả ộ ả + S phân b các th m th c v t, đ ng v t, khu d tr sinh quy n. ỷ ả + S phát tri n c a ngành thu s n: S n l ỉ qua các năm 2000, 2005, 2007. Các t nh có s n l th y s n ca0…
ử ụ ể ọ c Thí d 3: S d ng Atlat đ h c sinh tìm hi u tình hình phân t ổ
ứ ể ị c ta (Bài 28 – SGK Đ a
lí 12 ). ả ướ ị
ụ ổ ch c lãnh th công nghi p ả ạ ế ử ụ ệ ở ướ n ộ ề + Khi gi ng d y n i dung v ngành công ngh êp ta ph i h ả ệ ồ ẫ ng d n cho ự t s d ng b n đ công nghi p chung trang 21 Atlat, cách th c
ư ọ h c sinh bi ệ hi n nh sau:
ề ệ ể ọ ọ ỹ H c sinh đ c k , hi u v ngành công nghi p, các trung tâm công
ệ ầ nghi p trong ph n chú thích.
ồ ể ượ ồ ấ ể ặ c đ , bi u đ th y rõ đ c đi m phân hoá
công nghi p n
ử ụ ướ ọ
ứ ượ ậ nh n th c đ
ệ ổ ứ ế Khai thác ki n th c trên l ư ế ệ ướ c ta nh th nào? ỹ ẫ ầ ng d n k năng s d ng Atlat, h c sinh nhanh chóng + Qua ph n h c: Công nghi p n
ướ ự ừ ắ ồ ề ằ ừ
ậ ố c ta phân b không đ u trên kh p lãnh th mà t p ư ồ trung theo t ng khu v c, t ng vùng nh Đ ng b ng sông H ng và Đông Nam B .ộ
ọ ể ơ ấ ướ ủ C c u các ngành công nghi p tr ng đi m c a n
ệ ấ ủ ệ ớ ị ả c ta, giá tr s n ồ
ệ ữ xu t c a các ngành công nghi p, nh ng trung tâm công nghi p l n là TP H Chí Minh và Hà N i.ộ ả ể ồ ọ c m t s
ệ ệ
+ Phân tích b n đ trang 22, h c sinh có th nh n bi ượ ệ ư ọ ấ
ệ ệ ự ế ượ ộ ố ậ t đ ọ ệ ể ng, công nghi p ngành công nghi p tr ng đi m nh : Công nghi p năng l ệ ử ơ c khí luy n kim, đi n t tin h c, hoá ch t, công nghi p hàng tiêu dùng, ẩ công nghi p th c ph m…
ụ ể ể ọ ạ ộ dThí d 4: S d ng Atlat đ h c sinh tìm hi u tình hình ho t đ ng
ị
ọ ồ ể c ta: ồ ứ ượ ự
ụ ậ ạ phân b và phát tri n c a các lo i hình d ch v trong n n kinh t
ướ ề ậ ả ầ ử ụ ụ ướ các ngành d ch v n ả ể ủ i giao thông và đ u m i giao thông v n t
i v i các ngành kinh t ỷ ườ ộ ườ ườ ế ắ ế i chính ế ng s t. Tuy n đ ậ ả ớ ng thu , đ ng b , đ c s ố qu c dân: ở ướ n c ta, khác. Các ườ ng bay
ị ố ố m i quan h gi a ngành giao thông v n t ế tuy n đ trong n
ạ ộ
ng (Bi ươ ế ượ ố t đ ơ ấ
ỷ ả ữ ệ ẩ ặ ườ c s ng i ị ng (C c u giá tr các ỷ ọ tr ng
ậ ặ ẩ ớ + Phân tích b n đ , bi u đ trang 23, 24 h c sinh nh n th c đ ố ạ M ng l ệ ữ ườ ng chính (đ ố ế ướ c, qu c t ). ươ ư ươ ạ ộ ng m i nh : N i th Các ho t đ ng th ạ ẻ qua các năm …), ngo i th kinh doanh, hàng hoá bán l ệ ấ m t hàng xu t kh u gi a công nghi p – nông nghi p – thu s n và t ấ ẩ các m t hàng nh p kh u so v i xu t kh u).
7
ị ấ ủ ơ ấ Vai trò c a ngành du l ch r t quan tr ng trong c c u kinh t ế ướ n
ị ớ ọ ể ệ ượ
ề ố ố ượ ị ị
c, s l ơ ấ ừ c ta, ị c th hi n qua các trung tâm du l ch ả ướ ng khách du l ch và ố ế ị ị du l ch t
ủ ti m năng to l n c a ngành du l ch đ ể qu c gia, vùng, các đi m du l ch trong c n ế ừ doanh thu t năm 1995 đ n năm 2007. C c u khách du l ch qu c t ớ t Nam năm 2000, năm 2007. v i Vi
ướ ư ị ả c ta nh : Di s n văn hoá th
ệ Tài nguyên du l ch phong phú c a n ử ả ị ử ề ạ ạ ớ ị ế ủ ề i, di s n l ch s cách m ng, di tích l ch s cách m ng, các làng ngh truy n
gi th ng…ố
ượ ồ ọ ể ắ c:
ị ồ ề
ả + Phân tích b n đ trang 26– bi u đ h c sinh n m đ ệ ự V trí đ a lí, đi u ki n t ộ ắ ượ ể ặ ủ nhiên và tài nguyên thiên nhiên c a vùng ừ c đ c đi m tài
ủ
ể Trung du và mi n núi B c B . T đó có th so sánh đ nguyên c a hai ti u vùng Đông B c & Tây B c. ố ị ề ể ượ ắ ệ ự ắ ố ấ Th y đ
ắ ủ
ự ệ ớ
ọ ố ệ ề ủ ế
ị ị ắ ạ ượ c m i liên h : s phân b tài nguyên thiên nhiên và hình ớ ả ệ thành khu công nghi p, GDP c a vùng Trung du mi n núi phía B c so v i c ố ướ c, s phân b các trung tâm công nghi p l n c a vùng. Các ngành công n ệ ư ế ể nghi p tr ng đi m có m i liên h nh th nào đ n giao thông, sông ngòi, ồ ngu n tài nguyên. ượ ề ọ Đ c đ c các lo i khoáng s n, n m đ
c v trí đ a lí, đi u ki n t ồ ủ ồ ằ ằ ủ ở
ồ ồ ả i thích đ ớ ả ướ ư ể ắ ậ ượ ạ c t i sao c, đây là vùng kinh t ệ ự ả nhiên, sông ngòi, khí h u, tài nguyên thiên nhiên c a vùng Đ ng b ng Sông đây đông dân c , GDP c a Đ ng b ng sông H ng và gi H ng so v i c n tr ng đi m phía B c.
ộ ố ế ể
ệ ử ụ ế ộ ọ
ấ ằ xã h i, vi c s d ng Atlat đã giúp cho h c sinh có ph ế ướ ớ ọ ươ ọ c đây. H c sinh t
ủ ộ ứ ầ ứ ể ả
ượ
ề v kinh t ứ ế ti p thu ki n th c ch đ ng so v i cách h c th đ ng tr ế tìm hi u các ki n th c c n thi ầ cách máy móc, t m nhìn khoa h c c a h c sinh đ ả ư ậ ệ ụ ộ ộ ế ở ộ c m r ng h n. ồ bi u để
Nh v y vi c khai thác ki n th c qua b n đ , ế ứ ị ộ ơ
ơ ọ ứ ướ ả ầ ắ ệ
ế ọ ứ * Qua các phân tích trên ta th y r ng : Khi tìm hi u m t s ki n th c ng pháp ự ộ ổ ế t, b ích, ít ph i thu c lòng các ki n th c m t ọ ủ ọ ế ẹ ằ ơ ị ậ ồ, h c sinh nh n ứ ứ th c ki n th c đ a lí m t cách nh nhàng, đ n gi n, tăng thêm h ng thú, trên ơ ở c... làm cho c s đã mã hoá các thông tin b ng ký hi u, m u s c, kích th ọ ọ h c sinh say mê h c môn Đ a lí h n.
ả ể ề ậ ị ồ 4 Phân tích b n đ ,
c ta. ề ế ớ ộ ể phát tri n kinh t ươ ể ồ đ rút ra nh n đ nh v tình hình bi u đ ế ướ ế ủ n c a các Vùng kinh t ộ ị ng trình Đ a lí l p 12 n i dung v kinh t xã h i chia theo Trong ch
ứ ủ ị
ế ể ệ ỗ
ấ ặ ừ ể
ủ ả ướ ộ ủ ừ ỹ ậ ỏ
ọ ể ể ệ ế ể ướ ứ ể ầ ươ ế ứ ng trình Đ a lí 12 là nghiên c u N i dung ki n th c quan tr ng c a ch ề ặ ừ ế ủ . V n đ phát tri n kinh t c a m i vùng v a th hi n đ c c, v a th hi n tính ch t đ c thù riêng c a t ng vùng. ử ọ ẫ ng d n h c
ư các vùng: ộ ấ các vùng Kinh t đi m chung c a c n ảỉ ứ ủ Vì v y khi trình bày n i dung ki n th c c a vùng đòi h i ph có k năng s ế ề ụ d ng nhi u trang Atlat đ tìm hi u ki n th c. Giáo viên c n h sinh làm nh sau:
8
ướ ế ọ ớ ủ ự ị c h t h c sinh ph i xác đ nh v trí, ranh gi
Tr ồ ả ị ắ ị
ị i c a vùng. D a vào ả b n đ trong Atlat xác đ nh v trí: phía B c, phía Nam, phía Đông, phía Tây giáp đâu?
ị ị ặ ể ự ậ
ặ ữ ậ ợ nhiên : Đ a hình, khí h u, sông ngòi… ệ ể i khó khăn cho vi c phát tri n
kinh t
ồ ể ệ ượ ề c các ti m năng, các th ế
ế ủ ạ Xác đ nh đ c đi m t ể ừ T nh ng đ c đi m trên, tìm thu n l ế ủ c a vùng. ả ự Sau đó d a vào b n đ đ phát hi n đ c a vùng đó. m nh kinh t
Thí d :ụ
ồ
ồ : ằ a/ Vùng Đ ng b ng sông H ng ả ị ị ủ
ắ ắ ắ ộ ộ
ể
ồ + Xác đ nh v trí c a vùng (B n đ trang 26) phía B c và phía Tây giáp ề vùng Trung du và mi n núi B c B . Phía Nam giáp vùng B c Trung B , phía Đông giáp bi n Đông. ừ ủ ị ể ệ ị + T đó rút ra ý nghĩa c a v trí đ a lí trong vi c phát tri n kinh t ế ủ c a
vùng:
ế ọ ậ ợ Đây là vùng kinh t
ồ ệ ướ
ườ
ề ộ ườ ng b , đ ị ể tr ng đi m, thu n l ậ ả ệ ề ỷ ườ ng thu , đ ấ ệ ể i cho phát tri n nông nghi p ờ ướ ơ c. Đ ng th i i đi các n i trong n ạ ể ậ ợ ể i đ phát tri n. Bên c nh đó ề ể ng bi n, đ ng hàng không đ u ề ề
ề
ừ ể ề
ệ ớ ẩ ổ ệ ư ư
ậ ợ ả ấ ắ ạ ề ả ạ
ế ượ ư ữ ớ ớ ạ t đ i m gió mùa có mùa đông l nh. ơ ướ c bi n th i vào đem theo nhi u h i n ả i s n xu t nông nghi p. Nh ng kèm theo bão lũ nh ng đ n s n xu t. Mùa l nh có gió mùa Đông B c l nh và khô giúp ta ư ươ ng c các cây ôn đ i, nh ng cũng gây nh ng khó khăn l n nh s
lúa n c, công nghi p, giao thông v n t ả ả ỷ ngành thu h i s n có nhi u đi u ki n thu n l ườ ngành giao thông đ ể ậ ợ i. Ngành du l ch cũng có r t nhi u ti m năng. phát tri n thu n l ậ V khí h u trong vùng là nhi Mùa nóng có gió mùa Đông Nam t ấ gây m a nhi u thu n l ưở h ồ tr ng đ mu i.. .ố
ả ồ
ử ụ ồ ư ủ ằ ố ư ố ể ồ ố Tình hình phân b dân c c a vùng (S d ng b n đ dân s trang 15 c : Đ ng b ng sông H ng có dân s đông nh ng phân
ủ ấ ộ
ế ề ể ệ ệ phát tri n toàn di n có n n nông nghi p,
ứ ượ ậ Atlat) đ nh n th c đ ơ ề ố b không đ u, n i đông dân nh t là Th đô Hà N i . i đây là vùng kinh t ể * Tóm l ệ ạ ị ạ ụ ề công nghi p, d ch v đ u phát tri n m nh.
ằ b/Vùng Đ ng b ng sông C u Long
ồ ử ụ ị
ớ ủ i c a vùng : ị ử + S d ng trang 29 Atlat : Xác đ nh quy mô, ranh gi Phía B c giáp Cam Pu Chia, phía Tây Nam là v nh Thái Lan, phía
ắ ể Đông Nam là bi n Đông.
ủ ể ệ ọ ị ị + H c sinh rút ra ý nghĩa c a v trí đ a lí trong vi c phát tri n kinh t ế
ủ c a vùng:
Đây cũng là vùng kinh t
ể ế ọ tr ng đi m, thu n l ồ ậ ợ ỷ ể ề ờ i cho phát tri n nông ề ả ả c, công nghi p. Đ ng th i ngành thu h i s n có nhi u đi u
ể ệ ệ nghi p lúa n ki n thu n l ướ ệ ậ ợ ể i đ phát tri n.
9
ị ở ớ ệ ộ ề ướ ng t là ngành du l ch sinh thái là m t ti m năng l n, m ra h
ướ
ậ ợ ặ Đ c bi ớ ể phát tri n m i cho ngành du l ch n Đây là vùng kinh t
ệ ướ ồ
ỷ ả ả ề ề
ự ể ậ ệ ể i cho phát tri n nông nghi p ờ ơ ướ c. Đ ng th i i đi các n i trong n ể ậ ợ ể i đ phát tri n. Phân tích ố ề ặ
ằ ử sông C u Long
ạ
ộ ộ ẩ ệ
ệ ớ ạ ặ ề
ệ ư ụ ị c ta. ể ế ọ tr ng đi m, thu n l ậ ả c, công nghi p, giao thông v n t lúa n ệ ngành thu h i s n có nhi u đi u ki n thu n l ồ ọ ả b n đ trang 11 Atlat h c sinh rút ra nh n xét v đ c đi m và s phân b ạ ấ ở ồ . Đ ng b ng các lo i đ t ấ ậ ậ Khí h u trong vùng mang tính ch t c n xích đ o, m t năm có hai mùa ư ề ớ ệ ộ ư t đ cao, đ m l n, t o đi u rõ r t là mùa m a và mùa khô.Mùa m a nhi ả ề ả ượ ồ ki n cho vùng tr ng đ t đ i, nhi u cây đ c s n c nhi u cây ăn qu nhi ừ ầ nh : soài, s u riêng, d a, măng c t…
ư ứ
ứ Dân c trong vùng đ ng th hai trong c n ồ ả ướ ơ ườ ườ ườ ườ i Kh Me, ng
i Kinh còn có ng ự ồ i Chăm, ng ộ
ố ư ằ ằ ồ ị ằ c, sau vùng Đ ng b ng i Hoa c a vùng. Tuy nhiên trình đ dân trí chung dân thành th còn ỷ ệ l
sông H ng. Ngoài ng ế ủ cùng sinh s ng và xây d ng inh t ồ ủ c a vùng ch a cao b ng vùng Đ ng b ng sông H ng, t th p.ấ
ạ ế ể
* Tóm l ẫ i đây cũng là vùng kinh t ế ạ ủ ơ ệ phát tri n toàn di n, tuy nhiên nông ấ ấ ướ ẩ ạ ệ c ta. nghi p v n là th m nh c a vùng, n i xu t kh u g o cao nh t n
ự ẫ ọ ể ế ng t ta có th h ng d n h c sinh tìm hi u các vùng kinh t
ươ T ự ể ướ ả ồ ư khác d a vào các trang b n đ trong Atlat, nh :
ắ ộ ộ c/ Vùng B c Trung B v à vùng Duyên h i Nam Trung B
ệ ả ả ồ ả ồ
+ Phân tích các b n đ trang 27,28, b n đ “Nông nghi p chung” trang ả ư ệ ả ồ ồ 18, b n đ “lâm ng nghi p” trang 20, b n đ công nghi p chung trang 21.
ữ ể ặ ệ ể Qua đó rút ra nh ng đ c đi m v tình hình phát tri n kinh t
ư ệ ề ồ
ế ỷ ả ả ị ể ế ạ ể ể ề
ộ ủ ề xã h i c a vùng, phát tri n v ng nghi p: nuôi tr ng và khai thác thu h i s n, lâm ủ ớ ệ nghi p phát tri n, chăn nuôi gia súc l n . Th m nh v phát tri n du l ch c a vùng.
ắ ề
ộ ế ạ ị ị
d/ Vùng Trung du và mi n núi B c B + Phân tích v trí đ a lí, ề ủ ổ ặ
ả nhiên, ị ể ị ệ ế ể
ồ ử ụ các th m nh c a vùng: S d ng b n đ trang ự ể ậ ý nghĩa 26 Atlat đ rút ra nh n xét v quy mô lãnh th và đ c đi m t ụ ủ ệ ủ ị c a v trí đ a lí trong vi c phát tri n kinh t công nông nghi p d ch v c a vùng.
ế ạ ệ ể ề ả + Dùng b n đ “khoáng s n” trang 8 Atlat đ phát hi n th m nh v tài
nguyên khoáng s n c a vùng.
ả ồ ả ủ ả ồ ử ụ ể ấ ế ạ ỷ ệ
vùng r t l n.
ả ắ ộ
ệ ậ
ồ ể ả ậ ề ể ủ ớ ệ ớ ấ c li u, rau màu, cây ăn qu c n nhi
ủ + S d ng b n đ trang 22 Atlat đ th y rõ th m nh thu đi n c a ấ ớ + Phân tích các b n đ vùng Trung du và mi n núi B c B và các trang ể ự ồ ề ả b n đ v khí h u, đ t đai đ tìm hi u s phát tri n c a cây công nghi p, cây ớ ệ ượ d t đ i và ôn đ i, chăn nuôi gia súc l n ủ c a vùng.
10
ố ậ ợ ề
đ/ Vùng Tây Nguyên ữ ố ớ ự Mu n nêu rõ nh ng thu n l ộ ủ ướ ể ế ủ i và khó khăn c a đi u ki n t ầ , ta c n h ệ ự nhiên, kinh ọ ẫ ng d n h c sinh
xã h i c a vùng đ i v i s phát tri n kinh t ồ ế t ư ả ử ụ s d ng các trang b n đ trong Atlat nh :
ủ ể ả ồ ị ệ ậ + B n đ trang 28 đ xác đ nh v trí c a vùng, cây công nghi p nêu b t
ế ạ ể ị ệ ủ th m nh phát tri n cây công nghi p c a vùng.
ỷ ệ ủ ế ạ ệ ả ồ + B n đ trang 22 phát hi n th m nh thu đi n c a vùng.
ế ộ e/ Vùng kinh t Đông Nam B
ổ ợ ế
ể ủ ế ị ệ ử ụ bi n c a vùng thì vi c s d ng Atlat là c n thi
t và quan tr ng: ệ ể ổ ọ ậ ể ả ồ
ệ ủ
ồ ể ể ả ồ
+ Phân tích v trí lãnh th vùng trang 29 , phát tri n t ng h p kinh t ầ + B n đ trang 18, 29 tìm hi u nông nghi p đ nh n xét v tình hình ể ể + B n đ trang 21 tìm hi u đ c đi m phát tri n công nghi p c a vùng ệ ề ể ả ổ ậ phát tri n nông nghi p c a vùng n i b t là cao su, h tiêu, cây ăn qu ... ặ ệ ủ ố ỏ ầ t là khai thác d u m và khí đ t. ặ đ c bi
ạ ộ ỗ
ả * Tóm l ả
ể ồ ộ i Khi phân tích tình hình phát tri n kinh t ử ụ ừ ự nhiên, xã h i, tình hình phát tri n kinh t
ế ủ ừ ặ ế ể ứ ự ộ
ỗ ướ ả ầ ề ộ ề
nhiên, xã h i, kinh t ứ ế ị ữ ủ ầ ớ ộ
ể ỹ ệ ướ ế xã h i m i vùng ị ế chúng ta ph i xác đ nh xem nên s d ng b n đ nào, t đó ta khai thác ki n ự ứ ế ể : đ c đi m t th c gì theo trình t ỗ ị ỗ ủ c a t ng vùng c a m i vùng . M i ki n th c đ a lí t ự ả ướ ồ ủ c nói chung đ u ch a đ ng trong các trang b n đ c a nói riêng và c n ọ ị ứ ệ c hi u đ u nói lên m t ki n th c đ a lí, giáo viên c n cho h c Atlat. M i sinh tìm hi u k ngôn ng c a b môn Đ a lí mà các em c n ghi nh chính là các ký hi u, ệ c hi u này.
ử ụ ể ệ ắ ả ỹ ế 5 Rèn luy n k năng s d ng hình nh trong Atlat đ kh c sâu ki n
ứ ủ th c c a bài h c.
ể ử ụ ữ ạ ả ả Trong m t s bài có nh ng hình nh minh ho có th s d ng hình nh
ọ ộ ố ể ỗ ợ ủ
ọ ẫ ụ ướ
ồ ạ ể
ọ ấ
ả ượ ấ ả ượ ướ ệ ẩ ệ ng. Vi
t Nam là n ồ ủ ạ ấ ữ
ể ự ế ệ ệ ng d n h c sinh quan sát hình ắ nh thu ho ch lúa, thu ho ch chè, chăm sóc cây h tiêu. Giáo viên có th kh c ả ề ạ c xu t kh u g o i. Bên c nh đó cây chè, cây h tiêu là nh ng cây công ế ạ rút ra th m nh ạ ọ cao. Qua đó h c sinh có th t
ề ả b Thí d 2: D y v công nghi p Vi
ệ ề ả ở
ộ trong Atlat đ h tr cho n i dung c a bài. ề ạ a Thí d 1: D y v nông nghi p, h ạ ả ả sâu cho h c sinh : Trong s n xu t nông nghi p cây lúa là cây ch đ o c v ệ ng, năng su t, s n l di n tích, s n l ế ớ ứ ứ đ ng th 2 trên th gi ị ạ i giá tr kinh t nghi p mang l ệ ủ ướ c ta là gì?… trong nông nghi p c a n ề ạ ụ ả ể ệ ệ ấ ặ ọ
ạ ệ
ệ ạ ả ệ t Nam có 2 hình nh v : Khai Qu ng Ninh và dây chuy n s n xu t trong nhà máy d t .Qua đó thác than ấ giáo viên có th nh n m nh cho h c sinh th y th m nh công nghi p n ng là ệ ệ khai thác than. Công nghi p nh là công nghi p d t. Các nfgành công nghi p ấ ướ l n cho đ t n này đã mang l ẹ ế ớ i hi u qu kinh t ấ ế ạ ệ c.
11
ề ươ ọ
ể ậ
ạ TP H Chí Minh và phiên ch vùng cao, đ nh n bi ấ ả ế ượ t đ ườ ư ợ n i đô th s m u t và m t n i vùng cao ít ng ợ ế ng m i cho h c sinh quan sát hình nh, ch B n ạ c các ho t ề i, nh ng đ u
ộ ơ ầ ậ ụ c Thí d 3: V th ồ ở Thành ị ầ ụ ở ơ ị ộ đ ng d ch v ấ ờ ố ụ ụ ph c v cho đ i s ng v t ch t và tinh th n cho nhân dân.
ọ ọ ể ượ
ệ ự ủ ậ ả Đ phát huy đ ị
ế ữ ế ố ế ả , ph i bi ợ ả ồ ữ t nào, nh ng y u t nào và trên b n đ nào là phù h p nh t. Tu
ấ ồ ể ề ả
ọ ậ c vai trò quan tr ng c a t p Atlat cho h c sinh h c t p t khai thác môn Đ a lí, thì vi c phân tích khai thác ph i có trình t ỳ nh ng chi ti ụ ừ theo t ng bài c th ta có th s d ng m t hay nhi u trang b n đ đ ph c ụ v cho vi c tìm ki m thông tin th t khoa h c, chính xác.
ể ử ụ ậ ử ụ ệ ệ
ụ ể ế ệ ế ứ ầ ấ ể ớ ệ ữ
ọ ứ ồ
ọ ậ ể ẫ ị ộ ọ Vi c rèn luy n k năng s d ng Atlat cho h c sinh l p 12 là r t quan ế ng ti n tìm hi u ki n ọ sinh say ọ ế ủ t c a h c
ọ ỹ ươ ế t. Đây không nh ng là ph tr ng và h t s c c n thi ự ọ ờ ượ th c và còn phát huy đ c trí l c h c sinh đ ng th i kích thích h c ấ ấ mê h c t p môn Đ a lí vì nó r t h p d n tính tò mò, ham hi u bi sinh .
Ự Ả Ế Ệ III K T QU TH C NGHI M
ự ỹ
ệ ớ ớ ọ ư ế ố ớ
ộ ộ ụ ờ ể
ượ ừ ọ ớ o đ
L PỚ
S BÀIỐ
Ế
Ệ
ườ c th ả ệ ậ ả ạ ể ế ế ớ ử ụ ệ Qua quá trình th c nghi m rèn luy n cho h c sinh k năng s d ng ề ở ớ l p 12A3, đ i chi u v i l p 12A4 là l p ch a áp d ng chuyên đ này, Atlat ụ ợ ầ qua các l n đã ki m tra cùng m t n i dung trong cùng th i gian. Thí d đ t ng xuyên luy n t p nên h c sinh l p 12A3 ki m tra v a qua, d ồ bi t cách phân tích các trang b n đ do đó k t qu đ t 2 l p có khác nhau:
Y uế
Ả Ự K T QU TH C NGHI M Trung bình % SL 27,6 13 39,1 18
12A3 12A4 47 46 Khá Gi SL 30 20 iỏ % 63,8 43,5 SL 4 8 % 8,5 17,4
ộ ọ Nh ng năm h c tr
ả ươ
ề ả ứ ậ
ữ ư ạ ệ ư ọ ả ấ ươ ọ ướ ế ắ ứ ợ ệ
ế ự ố ơ t h n. Qua th c nghi m các ti ố ẫ ị duy nh n th c cho h c sinh t ấ ơ ọ
ứ ổ ẻ ư ớ ạ ữ ề ớ ợ ớ ề ọ c h c sinh ph i ghi nh nhi u h c thu c lòng ử ụ ng pháp s d ng kênh hình trong nhi u nh ng khi làm bài k t qu th p. Ph ắ ấ ế ng pháp ti p c n ki n th c h p lý nh t, gi ng d y Đ a lí ch c ch n là ph ế ậ t rèn luy n t ề ễ ọ h c theo kênh hình di n ra hào h ng và h p d n h n, lôi cu n h c sinh nhi u ơ h n, phù h p v i tâm lý tu i tr a tìm tòi khám phá nh ng đi u m i l .
Ọ Ệ IV: BÀI H C KINH NGHI M
ữ ế ọ
ụ ướ c nh ng bài h c thi ể ượ ử ụ ự ầ ọ ư t th c nh sau: ả ả ng d n h c sinh s d ng Atlat đ phân tích c n đ m b o
ữ ề Qua áp d ng đ tài tôi đã rút ra đ ẫ 1 Khi h ầ nh ng yêu c u sau:
12
ồ ả ả ữ ử ụ ế ớ ợ
ồ ầ ệ ả ọ
ứ ầ ộ S d ng nh ng b n đ ph i có n i dung phù h p v i ki n th c c n ể Khi phân tích b n đ c n ph i chú ý đ c đúng các ướ ướ ả ớ ả ả ể ệ c hi u, ký hi u, c đ phân tích m i đ m b o tính chính xác,
tìm hi u trong bài . ầ ắ m u s c, và hình dáng kích th khoa h c.ọ
ả ế ồ Khi phân tích b n đ ph i tìm tòi các chi ti
ệ ỏ t, không b sót m t d ể ứ ồ ỹ
ấ
ả ể ắ ướ ử ụ ả ả ồ ỏ t nh nh t. ầ ng d n h c sinh ph i yêu c u các em s d ng b n đ nào, Khi h
ộ ữ ả ồ ầ ki n nào trên b n đ . C n chú ý nghiên c u k các bi u đ , và các chú thích ế ư kèm theo đ n m v ng c nh ng chi ti ẫ ợ ả ữ ọ ớ ộ
ổ ậ ầ
trang nào cho phù h p v i n i dung bài h c? ặ ừ ể ể ọ Ph i phân tích t ng d ki n nào có đ c đi m gì n i b t? C n khai thác ồ ượ ồ ữ ệ ồ ứ ủ ể ế ể c đ hay bi u đ nào đ tìm hi u ki n th c c a bài? ả ả b n đ , l
ồ ả ự `
ế
ệ ướ ệ ở ả c hi u ồ ể c hi u trên b n đ đ rút ra nh n xét.
ớ nhiên v i
b ng chú thích. ậ ế ố ự t ậ ế ớ ữ kinh t ủ ệ ướ c các ký hi u, ả ệ ố ệ ữ v i nhau, t ế đó rút ra k t lu n… kinh t
ử ụ ọ
ệ ố ướ ế t khai thác ki n th c nào tr
ứ ắ ế ả ả ọ khi khai thác b n đ trong Atlat là: 2 Trình t ồ ự ả D a vào b n đ nào? Trang nào? c a Atlat. ọ ượ ậ Nh n bi t và đ c đ Phân tích các ký hi u, ệ Thông qua vi c phân tích m i quan h gi a các y u t ừ ế ố ế , gi a các y u t ầ 3 Giáo viên c n hình thành thói quen cho h c sinh khi s d ng Atlat ỏ ẫ ứ c, ki n th c nào sau. H th ng câu h i d n i thích ph i ng n g n, rõ ràng, chính xác, tránh
ặ ụ ặ ệ ườ ố
ế bi ắ ọ d t h c sinh phân tích gi ọ ườ r m rà ho c v n v t, gây tâm lí nhàm chán cho h c sinh . ố ấ ượ ả t, ng 4 Mu n có hi u qu bài gi ng cao, ch t l ữ ả ế ị ầ ố ụ ụ ả ả i th y ph i ng t ộ t b ph c v cho bài, nh ng tình hu ng đ t
ẩ ấ ể ả ị ỹ chu n b k bài gi ng, các thi xu t có th x y ra.
Ầ Ậ Ế Ế Ị PH N III : K T LU N VÀ KI N NGH
ế
ậ
ị ệ ế ấ ầ t Nam là r t c n thi
I. K t lu n: ỹ Rèn luy n k năng s d ng Atlat Đ a lí Vi ệ ọ
ạ ử ụ ọ ệ ố ớ ọ
ẩ ụ
ế ủ ộ ả ứ ồ ồ
ữ ậ ọ ộ ỉ
ứ ệ ẩ
ẫ ổ
ắ ươ ổ ọ
ớ ươ ả ế ươ ả ả t và ị ỹ quan tr ng trong vi c d y và h c môn Đ a Lí. Đ i v i h c sinh THCS k ộ ậ ư ự ự giác, t năng này có tác d ng thúc đ y tính tích c c, t duy đ c l p lozic trong ộ ậ ự ạ ọ ậ ủ ọ mình phân h c t p c a h c sinh, giúp các em ch đ ng, sáng t o, đ c l p t ồ ể ượ c đ ), bi u đ trong tích khai thác ki n th c qua các trang b n đ (hay l ồ ả ứ ượ c các n i dung trong b n đ không nh ng ch là Atlat. H c sinh nh n th c đ ả ự ậ ộ ươ ng ti n tr c quan sinh đ ng mà còn là b n m t mã n ch a trong đó ph ấ ữ ủ ẻ ớ ạ ề ề , mang tính h p d n tu i tr mà ngôn ng c a nó là: các nhi u đi u m i l ầ ắ ả ộ ướ ủ ả ướ ệ ướ c, m t khu c c a c n c, ký hi u, m u s c, và c hình dáng kích th quy ắ ơ ể ổ ộ ự v c, m t vùng lãnh th . Giúp các em n m bài nhanh, hi u bài sâu s c h n. ạ ỏ ộ Trong công cu c đ i m i ph ạ ng pháp gi ng d y so v i các ph ng pháp d y h c, đòi h i giáo viên ớ ng pháp ph i luôn luôn c i ti n các ph
13
ấ ể ướ ế ẫ ượ ạ c l
ừ ế ể
c đây, đ tăng tính h p d n v i h c sinh. Ng ọ ạ ấ ậ ự ủ ệ ẩ ả
ỉ ớ ọ tr i, n u giáo viên ch ầ ệ trình bày theo ki u thuy t trình, v a m t th y, h c sinh không thích nghe, hay ạ ộ ậ m t tr t t , không thúc đ y tính đ c l p sáng t o c a trò, hi u qu bài d y th p. ấ
ở
ị ế II. Ki n ngh : 1. Do giá thành Atlat còn cao so v i h c sinh
ư ủ ố ng c n mua t
ầ ử ụ ư ể
ể ọ ậ ư ệ ệ ả ạ ớ ằ ọ
ớ ọ vùng nông thôn, các em ể ừ ỗ ườ 10 – 15 ch a mua đ Atlat đ h c t p nên m i tr i thi u t ạ ộ ệ ọ quy n/ l p đ a vào th vi n, cho h c sinh s d ng trong vi c ho t đ ng nhóm, nh m nâng cao hi u qu d y và h c. ự ướ ử ụ ầ ẫ ọ 2. Các th y cô giáo c n tích c c h ng d n h c sinh s d ng Atlat đ ể
ả ầ ị ọ ậ h c t p môn Đ a lí đ t hi u qu cao.
ạ ệ ộ ố ệ
ọ ể ọ ậ ướ ớ ị
ầ ế ữ ể
ươ ể ạ
ỏ ấ ả ạ ử ụ ệ ơ ử ụ ề ữ Trên đây là m t s vi c làm và nh ng suy nghĩ v cách s d ng Atlat ệ ả ủ c đ u đã có hi u qu , c a tôi đ giúp h c sinh h c t p môn Đ a lí l p 12 b ể ả ể ế xin trình bày đ tham kh o, có th còn nh ng khi m khuy t không th tránh ệ ồ kh i, r t mong các b n đ ng nghi p góp ý đ cùng nhau tìm ra ph ng pháp ạ gi ng d y s d ng Atlat mang l ả i hi u qu cao h n.
Tôi xin chân thành cám n.ơ ườ ự ệ i th c hi n Ng
Ị ƯƠ Ễ NGUY N TH H NG
14
Ả
Ệ
TÀI LI U THAM KH O
ọ ị Rèn luy n k năng Đ a lí cho h c sinh.
ấ ả ụ ỹ ệ ả (Tác gi : Mai Xuân San Nhà xu t b n Giáo d c)
Sách giáo khoa Đ a lí 12.
ụ
(Nhà xu t b n Giáo d c). Sách Giáo viên Đ a lí 12
ụ
ệ ị Atlat Đ a lí Vi
ị ấ ả ị ấ ả (Nhà xu t b n Giáo d c). t nam. ấ ả ề ề ổ ụ ươ ộ ố ấ ớ ạ ở ả ườ (Nhà xu t b n Giáo d c). M t s v n đ v đ i m i ph ng pháp gi ng d y nhà tr ng ph ổ
ấ ả ụ thông. (Nhà xu t b n Giáo d c).
ệ Các tài li u khác
15
Ụ
Ụ
M C L C
Ọ Ấ Ặ Ầ Ề Ề PH N I Đ T V N Đ : LÝ DO CH N Đ TÀI
ậ
ơ ở ơ ở ự ễ I C s lý lu n II C s th c ti n
ƯƠ
Ộ
Ệ RÈN LUY N CÁC K
Ỹ
Ớ
Ọ NĂNG CHO H C SINH L P 12
Ầ Ấ Ả I QUY T V N Đ : Ế PH N II GI N I D U N G V À P H Ế Ề NG P H Á P T I N H À N H
ầ ị ệ ệ ả ạ ọ t Nam trong vi c gi ng d y và h c
ọ ớ ủ I – T m quan tr ng c a Atlat Đ a lí Vi ị ậ t p môn Đ a lí l p 12.
ị
ố ụ ủ ầ ệ t Nam . ệ ị ủ 1. B c c c a Atlat Đ a lí Vi ọ 2. T m quan tr ng c a Atlat Đ a lí Vi t Nam .
ươ ế ệ ọ ỹ II – Ph ng pháp ti n hành rèn luy n các k năng cho h c sinh :
ỹ ả ể ồ ủ
ể t
ả ể ế ỹ k năng tìm hi u ki n
ề ứ ị
ể ề ể ậ ị
c ta.
ề ậ ị ị
ệ ế ệ t Nam đ rút ra nh n đ nh v tình Vi
ể t Nam ể ể ệ ỹ ế ắ ả
ệ ể ộ 1 Rèn luy n k năng tìm hi u các n i dung trong b n đ c a Atlat đ rút ra ộ ủ ặ ế ố ự nhiên, xã h i. đ c đi m c a các y u t ọ ệ cho h c sinh ể ồ 2 Khai thác b n đ Atlat đ rèn luy n ư th c đ a lí v dân c : ồ ủ ả 3 Phân tích b n đ trong Atlat đ rút ra nh n đ nh v tình hình phát tri n c a ế ướ n các ngành kinh t ồ ả 4 Phân tích b n đ trong Atlat Đ a lí Vi ế ủ c a các vùng kinh t hình phát tri n kinh t ứ ủ ử ụ 5 Rèn lu k năng s d ng hình nh trong Atlat đ kh c sâu ki n th c c a bài h c.ọ
ả ự ệ ế III K t qu th c nghi m
ệ ọ IV bài h c kinh nghi m
Ầ Ế Ế Ị Ậ PH N III: K T LU N VÀ KI N NGH
ị ậ ế I K t lu n ế II Ki n ngh
16
17