S  GD – ĐT Đ NG NAI

ƯỚ

Ở Ồ ƯỜ NG THPT PH

C THI N

TR

SÁNG KI N KINH NGHI M

ƯỚ

NG D N H C SINH Ị

Ọ Ậ

Ệ Ớ

H Ử Ụ S  D NG ÁT LÁT Đ A LÍ VI T NAM TRONG H C T P Đ A LÍ L P 12

ườ ự ệ  :

Ị ƯƠ

Ng i th c hi n

Ễ  NGUY N TH  H

NG

ự ứ  : Lĩnh v c nghiên c u

ụ ả

Qu n lí giáo d c: ………………………….

ươ ạ ị

Ph ọ ộ ng pháp d y h c b  môn:  Đ a Lí

ươ ụ

ng pháp giáo d c: ……………………..

ự 

Ph        Lĩnh v c khác: …………………………….

ề   Ph n m m       ầ

 Phim  nhả

 Hi n v t  ậ ệ

Có đính kèm:     Mô hình khác

1

ọ Năm h c : 2011­2012

PH N I­Ầ

Ặ Ấ    Đ T V N Đ

Ọ Ề LÝ DO CH N Đ  TÀI

ọ ạ ở ườ

ơ ở Trong các b  môn khoa h c đang d y

ộ nhà tr ậ ứ ề ự

ọ ọ

ạ ộ ứ ườ ọ

I ­ C  s  lý lu n ộ ng môn nào cũng có   ấ ị ộ    nhiên và xã h i. ở ể   ữ ộ ị  m t v  trí h t s c quan tr ng, nó m  mang cho h c sinh hi u ụ t v  thiên nhiên trên Trái Đ t và c  ngoài Vũ tr , ho t đ ng văn hoá ­ xã   ể   i. Giúp các em đi sâu nghiên c u khoa h c, tìm hi u ế ố ự   t

ế ủ  c a con ng ấ ủ ấ ồ

ọ m t vai trò nh t đ nh, giúp h c sinh nâng cao nh n th c v  t ế ứ ị Môn Đ a lí gi ấ ế ề bi ộ h i, kinh t khám phá c u trúc c a Trái Đ t, ngu n tài nguyên thiên nhiên, các y u t nhiên, xã h i…ộ

ọ ặ ầ ữ

ị ạ

ặ ươ ỗ ả ử ụ ữ

ạ ữ ộ

ọ ổ ớ

ề ệ

t Nam đ  đ c và phân tích các d ồ ỡ ỡ ể ọ ả ị ứ ế ế ế

ứ ầ ứ ọ

ậ ươ ướ ừ ờ ế i dài dòng, t ng b c ph

II ­ C  s  th c ti n

ể   ở ườ ề ng  THPT, m i môn h c đ u yêu c u nh ng đ c đi m Riêng   tr ị ợ ươ ầ   riêng, c n các ph ng  pháp gi ng d y thích h p. Môn Đ a lí đã xác  đ nh ạ ệ ư ng pháp đ c tr ng là s  d ng kênh hình và kênh ch  trong vi c d y và ph   ệ ả ư   ườ ọ ng, nh ng h c. Song vi c gi ng d y kênh ch  đã quen thu c trong nhà tr ữ ạ   ươ ớ ượ c chú tr ng trong nh ng năm đ i m i ph ng pháp d y kênh hình m i đ ậ ố ớ ọ   ấ ụ ọ h c, nên vi c v n d ng nó còn nhi u khó khăn b  ng , nh t là đ i v i h c ữ  ớ ệ ử ụ sinh l p 12, vi c s  d ng Atlat Đ a lí Vi ấ   ậ ồ ệ t ki n th c qua các trang b n đ  trong Atlat là r t li u, r i đi đ n nh n bi ễ  ủ ế ế ầ t, giúp cho h c sinh nh n th c đ y đ  ki n th c, ti p thu nhanh, d c n thi ễ ượ ả ồ ể ng pháp di n gi hi u. Đ ng th i tránh đ   c gây ọ ị ọ ậ ứ h ng thú và ham mê h c t p môn Đ a lí cho h c sinh.

ổ ươ ả

ơ ở ự ễ ệ Trong vi c đ i m i ph ế

ọ ồ ườ ị ệ   ng pháp gi ng d y hi n nay, các giáo viên đã ọ ậ   ẫ ng d n h c sinh h c t p ả ượ   c đ , các tranh  nh, ng, mô hình, l

ể ạ ớ ệ ử ụ ể ướ ấ r t chú tr ng đ n vi c s  d ng kênh hình đ  h ồ ả ồ môn Đ a lí, bao g m : b n đ  treo t ả b ng bi u, s  li u th ng kê trong sách giáo khoa và  trong Atlat …

ử ụ ị

ộ ớ ữ ế ố ệ ả ả ố ạ ạ

ươ ậ ươ ụ ệ ề

ư ế ế ọ ệ Trong gi ng d y b  môn Đ a lí, vi c khai thác s  d ng kênh hình là   ọ ỹ  ầ ộ ủ ng pháp gi ng d y m i. Nh ng năm g n đây do ti n b  c a khoa h c k ph ệ ấ   thu t và công ngh  đã cung c p cho ngành Giáo d c nhi u ph ng ti n tiên   ti n khoa h c nh  : Máy vi tính, máy chi u đa năng, băng ­ đĩa hình…giúp cho

2

ả ả ạ

ề ạ ấ ấ ể ạ ệ ử ụ  nh ng cũng không ít khó khăn, song l

ạ ệ ư ả ủ ộ

ệ ả ọ

ử ụ

ướ

ọ ử ụ ị ẫ ả ệ ệ vi c gi ng d y nâng cao hi u qu . Vi c s  d ng Atlat đ  d y kênh hình là   ẫ   ớ ạ ấ i r t h p d n v n đ  tuy không m i l ọ ữ   ế ệ h c sinh và đem l i hi u qu  cao. Giúp cho h c sinh ch  đ ng ti p thu nh ng ứ ả ộ ế ki n th c theo n i dung bài h c, ít ph i ghi nh  máy móc mà hi u qu  cao. ộ ố ệ ạ Hi n t ị ạ ả gi ng d y Đ a lí, không h ủ ượ đ

ọ ớ ệ   i còn m t s  giáo viên ch a chú tr ng s  d ng Atlat trong vi c ắ   ng d n h c sinh s  d ng Atlat nên ch a n m ệ ọ ư ọ ạ c vai trò c a Atlat trong vi c gi ng d y môn Đ a lí, nên hi u qu  th p.  ỏ ấ Có h c sinh khi đi thi h c sinh gi i r t loay hoay không bi

ể ư ả ấ ế ử ụ   t s  d ng ư ệ    li u

ọ ư ế ẵ

ể ọ ậ ử ụ ớ ị Đ i v i h c sinh l p 12 các em đã s  d ng Atlat đ  h c t p Đ a lí t

ử ụ ạ

ế ạ ẫ ầ ừ  ộ ng d n h c sinh s  d ng Atlat m t cách thành th o là   ạ   ệ ộ ậ t, t o thói quen làm vi c đ c l p, sáng t o

ố ệ Atlat nh  th  nào đ  tìm ra các s  li u dùng cho bài làm, trong khi các t đó đã có s n trong Atlat. ố ớ ọ ấ ọ ệ ướ ậ c p II, vì v y vi c h ọ ấ ệ vi c làm r t quan tr ng và c n thi cho các em.

ậ ự ự ề ọ

ệ ừ ơ ở ự

ạ ế ộ ố ả ượ ả ả ồ c m t s  kinh nghi m

ờ ể ươ ệ ồ ọ ể T  c  s  lý lu n và th c ti n trên, tôi đã l a ch n đ  tài này đ  nghiên   ữ   ượ c nh ng ệ   xin trao đ iổ   ị   ạ ng pháp d y h c môn Đ a nhau tìm ra ph

ạ ế ả ơ ễ ứ c u và th c nghi m trong quá trình gi ng d y, đ n nay đã thu đ ế k t qu  kh  quan, đ ng th i rút ra đ ạ cùng các b n đ ng nghi p đ  cùng lí đ t k t qu  cao h n.

PH N II ­ GI

I QUY T V N Đ

Ộ Ệ N I DUNG V À PH NG PH ÁP TI N HÀNH RÈN LUY N CÁC

Ế Ọ ƯƠ Ỹ K  NĂNG CHO H C SINH

Ầ Ọ Ậ

Ạ   Ọ I ­ T M QUAN TR NG C A ATLAT Đ A LÍ VI T NAM TRONG VI C GI NG D Y VÀ H C T P MÔN  Đ A  LÍ  L P 12.

ụ ị ố ụ ệ ấ ả t Nam do nhà xu t b n Giáo d c phát

ể ị ả ồ ấ   a/ B n đ  chung bao g m các b n đ : Hành chính, hình th , đ a ch t

ủ 1. B  c c c a Atlat Đ a lí Vi ư ể hành năm 2010 có th  khái quát nh  sau:  ả ộ ồ ự ậ ả ậ ấ ề ự khoáng s n, khí h u, đ t, th c v t và đ ng v t, các mi n t ố  nhiên, dân s .

ả ế ồ ậ b/   B n   đ   dùng   cho   các   ngành   kinh   t

ỷ ả ệ

ồ ệ ị ệ     :   Nông   nghi p   chung,   nông ệ   nghi p, lâm nghi p và thu  s n, công nghi p chung, công nghi p, giao thông, th ệ ươ ng m i, du l ch.

ạ ả ế ồ :

ồ ắ

c/ B n đ  dùng cho các vùng kinh t ộ ề Trung du và mi n núi B c B . ằ Vùng Đ ng b ng sông H ng ộ Vùng B c Trung B . ả Vùng Duyên h i Nam Trung B Vùng Tây Nguyên Vùng Đông Nam B .ộ

3

ử ằ ồ Vùng Đ ng b ng sông C u Long.

ồ ự ề ả ỗ ả ồ ế ể * Trong m i vùng đ u có b n đ  t nhiên, b n đ  kinh t và  bi u đ ồ

ớ ả ướ GDP so v i c  n c.

ế ố ể ệ ồ ủ ả :

ề ả ấ ị * Trong m t trang b n đ  c a Atlat th  hi n nhi u y u t ­ Y u t ậ    nhiên : Đ a hình, đ t đai, khoáng s n, sông ngòi, khí h u, ộ ế ố ự  t

sinh v t…ậ

ế ư ộ ế kinh t , xã h i : Dân c , hành chính, các ngành kinh t , các

ế ố ­ Y u t .ế vùng kinh t

ả ể ệ ồ c a Atlat

ủ ộ còn th  hi n: c, m t vùng hay hai vùng li n k  nhau.

ề ậ ộ ề ơ ấ ộ ố ể ồ ố ố

ể ủ ả ướ ư ị ả ệ ệ ệ ấ

ộ * Trong m t trang b n đ ­ Hình th  c a c  n ­ M t s  bi u đ  nh  dân s  qua các năm, c  c u, m t đ  dân s , hay   ỷ  ồ ể ể bi u đ  bi u hi n giá tr  s n xu t các ngành nông nghi p, lâm nghi p, thu ả s n, công nghi p…

ủ ữ ả ọ ị ươ ả ấ ệ ộ ố ­ M t s  hình  nh quan tr ng c a nh ng đ a ph ng, s n xu t kinh t ế   ,

ạ ộ ho t đ ng văn hoá…

ị ầ ệ ủ t Nam :

ệ ể 2. T m quan tr ng c a Atlat Đ a lí Vi ả   + Do b  c c c a Atlat r t phong phú, nên có th  giúp cho vi c gi ng

ị ọ ươ

ươ ị ­ Trong ph ử ụ ấ ả ạ d y môn  Đ a lí 12 đ t hi u qu :  ử ụ ứ ạ

ả ữ

ấ ộ ứ ụ ể ể ệ ng ti n đ  ph c v ứ ự ọ ố ụ ủ ạ ể ạ ng pháp s  d ng kênh hình đ  d y và h c môn Đ a lí thì   ụ ụ  ơ ỹ k  năng s  d ng Atlat là ph c t p h n c , vì nó là ph ế   ả ỗ cho n i dung bài gi ng. M i trang b n đ  trong Atlat ch a đ ng nh ng ki n ặ th c c  th  và r t phong phú, mang đ c tr ng c a b  môn.

ị ệ ủ ộ ạ ượ ị ­ Atlat Đ a lí Vi

t Nam đ ố ớ ọ ậ ả ề ở ớ

ử ụ

ụ ể ứ ớ ừ ố ớ ọ ả

ế ọ ố ạ ườ ừ ệ ộ ả ồ ư ể ả c dùng đ  gi ng d y và h c t p môn Đ a lí   ủ   ớ ư ớ  nhi u kh i l p khác nhau nh   l p 8; l p 9 và c  các l p c a cho các bài  ộ ư   THPT. Nh ng trong t ng bài c  th  m c đ  khai thác, s  d ng Atlat không ỏ ỹ gi ng nhau. Đ i v i h c sinh l p 12, đòi h i k  năng s  d ng Atlát ph i thành   th o và đ

c rèn luy n m t cách th ớ ỉ ầ ử ụ ươ ị ượ Trong ch

ả ử ụ ư

ọ ượ ồ ậ ề

ạ ớ ọ

ệ ứ ỹ ả ế ế

ậ ụ ử ụ t h c.  ng xuyên qua t ng ti ả   ộ ng trình Đ a lí l p 12 có bài ch  c n s  d ng m t trang b n ả ề ồ đ  trong Atlat,   nh ng cũng có bài ph i s  d ng nhi u trang b n đ  khác   ạ ể ạ i có trang Atlat dùng đ  d y và h c đ   c nhi u bài. Vì v y khi nhau, song l ử  ị ự ả gi ng d y Đ a lí l p 12 ta nên tích c c rèn luy n cho h c sinh k  năng s ồ ủ   ể ụ d ng Atlat đ  các em bi t cách khai thác ki n th c qua t ng trang b n đ  c a ế ể ấ ầ Atlat là r t c n thi ừ t đ  các em v n d ng lâu dài sau này.

ƯƠ Ọ Ỹ Ệ II – PH NG PHÁP  RÈN LUY N CÁC K  NĂNG CHO H C SINH :

ộ ả ỹ ồ

ệ ể ủ

ộ  nhiên, xã h i. ồ ể ủ ể ố ồ

ọ 1 ­ Rèn luy n cho h c sinh k  năng tìm hi u các n i dung trong b n đ ặ ủ c a Atlat đ  rút ra đ c đi m c a các y u t   Mu n tìm hi u đ ữ ủ ộ ế ứ ể ế ố ự  t ỗ ả ượ ọ ệ các ngôn ng  c a nó là vi c h t s c quan tr ng. ể ể   ệ c n i dung c a m i b n đ , bi u đ  thì vi c hi u ữ ượ   c Trong Atlat ngôn ng   đ

4

ị ấ ữ ệ l

ồ ố ầ ướ

ướ ở ụ ữ

ể ồ ầ

ề ầ ắ ỷ ệ ủ   dùng là nh ng quy đ nh th ng nh t, chính xác v  m u s c,  ký hi u, t  c a ủ ừ ả ọ   ẫ ầ b n đ ... Ngay t ng d n cho h c  trang đ u tiên c a Atlat, giáo viên c n h ắ ể ọ ả ể i đ  có th  đ c nhanh,  m c chú gi sinh tìm hi u và n m v ng các quy    c  ộ   ơ ừ ả đúng b n đ  và t  đó phân tích chính xác h n. Giáo viên yêu c u các em thu c ệ ề càng nhi u ký hi u càng d  h c t p. ầ ấ ứ ộ ả ướ ọ ồ ễ ọ ậ ọ ẫ ng d n cho h c sinh khi đ c b t c  m t b n đ  nào Giáo viên c n h

ả ọ ph i đ c :

ồ ướ ể ủ ả

ả c dùng cho b n đ  đó. ọ ượ ệ ượ ế

ữ ề ậ ồ ồ ể ệ   c th  hi n ế ố

ồ ộ ủ ừ ộ ọ ồ ộ ả c đ  hình dung ra n i dung c a b n đ . ­ Tên b n đ  tr ả ể ể ầ ­ Đ c ph n chú gi i đ  hi u rõ các kí hi u đ ẽ ế ể ứ ­ Sau đó s  tìm hi u các ki n th c liên quan đ n bài h c đ ừ ể ả trên b n đ , bi u đ  trong Atlat. T  đó rút ra nh ng nh n xét v  các y u t ủ ự c a t  nhiên và xã h i theo t ng n i dung c a bài h c.

ả ệ ể ọ    cho h c sinh kỹ

ế ề ể ứ ị ư. ồ ồ   2­ Khai thác b n đ , bi u đ  trong Atlat đ  rèn luy n  năng tìm hi u ki n th c đ a lí v  dân c

ướ ẫ ả ọ ồ ng d n cho h c sinh cách phân tích b n đ  trang 15

ạ ậ

ể ấ ở ị đ ng b ng, ven bi n và nh t là ậ ộ    đô th : m t đ  tb

ậ ộ ớ ể  Thí d :ụ a­   Giáo viên h ọ (d y bài 16) h c sinh rút ra nh n xét : ố ư ướ c ta không đ u:   Phân b  dân c  n ằ ở ồ ư ậ + Dân c   t p trung đông  ĐBSH…  ư ư + Vùng núi , vùng sâu, xa dân c  th a th t: m t đ  tb Tây nguyên…

ể ủ ạ ừ bài 16­17 b­ Phân tích các b n đ , bi u đ  trang 15 c a Atlat (d y t

ồ ế ồ ư ả ậ ề ặ c ta: ồ ể SGK) rút ra k t lu n v  đ c đi m dân c  và ngu n nhân l c n

ồ ự ậ ộ ắ ủ ướ

ồ ả ố ử ậ ộ ồ ề ặ ậ ệ t m t đ  dân s

ị ấ ư

ố ướ c ta qua các năm, t

ứ ượ

ấ ể ố ướ c ta đông, gia tăng nhanh t ườ ả ệ ườ ườ ả ự ướ ố   + D a vào màu s c c a b n đ , phân tích m t đ  dân s : N c ta có ằ   ở ồ ư  Đ ng b ng m t đ  dân s  cao nh ng phân b  không đ u (t p trung đông  ố ở ằ ậ ộ sông H ng và Đ ng b ng sông C u Long, đ c bi    các thành ớ ở ề th  r t cao, th a th t   mi n núi nh t là vùng Tây nguyên). ồ ể + Phân tích bi u đ  phát tri n dân s  n ậ sinh nh n th c đ c : Dân s  n ế đ n nay (Năm 1921 có kho ng 15,8 tri u ng ng

ườ i. Năm 2003 có kho ng 80,9 tri u ng ế ể ệ ố ướ i. Năm 1999 có 76,3 tri u ng + Phân tích tháp tu i trong bi u đ  đ  rút ra k t lu n: Dân s  n

ồ ể ướ ọ   ừ  đó h c ế ỷ ừ ầ    đ u th  k  XX ệ   i. Năm 1989 có 64,41 tri u i).   c ta ộ ổ ở

i thích xu h ữ ữ ươ ằ ế ấ c ta. So sánh đ

ể ộ ọ ậ ổ ơ ấ ng thay đ i c  c u theo đ  tu i  ố ng đ i cân b ng. ể ậ

ộ ướ ồ ứ   + Qua bi u đ  s  d ng lao đ ng theo ngành, h c sinh có th  nh n th c    lao đ ng trong nông ­ lâm ­

ổ ả ố ẻ có k t c u dân s  tr , gi ượ ớ ướ i tính gi a nam và n  t n c gi ồ ử ụ ồ c : N c ta có ngu n lao đ ng d i dào, t ỷ ả ệ ế ỷ ệ  l ụ ị ộ ấ ượ đ thu  s n chi m t ỷ ệ  l cao, công nghi p và d ch v  còn th p…

ồ ả ậ ị

ế ủ . ể   3­ Phân tích b n đ  trong Atlat đ  rút ra nh n đ nh tình hình phát tri n c ta kinh t c a các ngành kinh t ể ế ướ  n

5

ị ệ ể ụ ử ụ ơ ở ự a/ Thí d  1: S  d ng Atlat Đ a lí Vi

ấ ể ệ ể ả nhiên đ  phát tri n s n xu t nông nghi p, công nghi p c a n

ạ ả ướ +  B n đ  trang 10, 11 (D y bài 21): Giáo viên h

ứ ồ ặ ể t Nam đ  tìm hi u c  s  t ệ ủ ướ ẫ ở ư ấ ậ

ấ ể ệ

ủ ướ ể ợ ồ c ta do có h c r t phong phú c a n

ề ị

ậ ủ ướ ủ ố khí h u c a n

ạ c ta.  ọ   ng d n h c sinh ự ấ ể  l u v c sông   nghiên c u: Đ c đi m tài nguyên đ t : Đ t phù sa t p trung  ắ   ệ ướ ể ồ ử c và các cây công nghi p ng n H ng và sông C u Long, đ  tr ng lúa n ệ   ề ủ ế ở ậ ngày. Đ t Feralit t p trung ch  y u   mi n núi và trung du, phù h p v i vi c ư phát tri n các cây công nghi p dài ngày nh  : chè, cà fê, cao su, h  tiêu… Bên   ệ  ướ ấ ể ạ c nh đó  có th  tìm hi u tài nguyên n ồ ầ ằ ố th ng sông ngòi ch ng ch t và nhi u đ m h . ể ặ  : Nói lên đ c đi m c a nhân t ừ ắ t đ ) phân hoá t c ta   ạ    B c vào Nam. Các lo i gió mùa ho t

ả ồ + B n đ  trang 9 ệ ộ ư ng m a, nhi ổ ướ c ta.

ượ (L ộ đ ng trên lãnh th  n ả ề ả   ể  Giúp cho h c sinh tìm hi u v  tài nguyên khoáng s n

ủ ướ c a n

ồ + B n đ  trang 8: ể ể c ta đ  phát tri n công nghi p. ồ ọ ệ ề ả ệ ể   + B n đ   khái quát chung v  nông nghi p trang 18: H c sinh tìm hi u

ượ ệ ấ ự ọ c hi n tr ng s  d ng đ t, s  phân vùng nông nghi p c a n đ

ượ ả ệ ủ ướ c ta.  ấ ị ả ạ ể ể ậ c b ng giá tr  s n xu t các ngành

ử ụ ồ ọ  Qua bi u đ  h c sinh có th  l p đ ệ ỷ ả ệ ơ ị nông nghi p, lâm nghi p, thu  s n qua các năm (đ n v : %)

Năm 2000 2007 Lâm nghi pệ 4,7 3,6

Nông nghi pệ 79 70 ố ệ ể ệ ả ọ ượ ự ỷ ả Thu  s n 16,3 26,4 Nhìn b ng s  li u h c sinh có th  phát hi n đ ổ ơ ấ   c s  thay đ i c  c u

ủ ả ồ ọ ệ ể giá tr  sx c a các ngành qua các năm đó.

ể ồ

ổ ồ ồ ọ ồ ượ ệ + B n đ  trang 19 Atlat h c sinh tìm hi u và phát hi n:  ể ọ   ­  Ngành tr ng tr t  (Lúa): H c sinh có th  tìm trên bi u đ .  ả ng   lúa,   di n   tích   tr ng   cây   công T ng   di n   tích   tr ng   lúa,   s n   l

ệ nghi p, s n l ệ ng cây công nghi p qua các năm…

ả ồ ọ

ứ ữ ộ ơ ọ

ệ ả ượ ư ậ ừ ộ Nh  v y t ậ ỡ ả ơ ớ ữ ầ ộ ộ

ạ ộ ọ ọ ể ả

ơ ế ợ    n i dung sách giáo khoa k t h p đ c b n đ  trong Atlat, ầ   ộ ọ h c sinh nh n th c sâu h n, r ng h n nh ng n i dung các em h c sinh c n ế   lĩnh h i, đ  ph i ghi nh  máy móc, không c n h c thu c lòng nh ng ki n ệ  ồ ứ th c mà có th  tìm ngay trong b n đ , giúp cho h c sinh  ho t đ ng trí tu ợ h p lý h n.

ử ụ

ủ ể ồ

ự ủ ầ ưở ạ ọ ư ­ Ngành chăn nuôi : D a vào k  năng s  d ng Atlat nh  trên, h c sinh ị ả ượ ng c a ngành ng m nh qua các năm 2000, 2005,

ỹ ể ử ụ s  d ng bi u đ  trang 19 c a Atlat đ  trình bày giá tr  s n l chăn nuôi gia súc và gia c m… tăng tr 2007.

ụ ệ t Nam đ  h c sinh tìm hi u s

b­ Thí d  2: Dùng Atlat Đ a lí Vi ố ị ạ ừ ể ọ ỷ ả ủ ướ ể ự     c ta (Bài

ị ệ phân b  lâm nghi p ( các lo i r ng­ Bài 14)  và thu  s n c a n 24 ­ SGK Đ a lí 12).

6

ể ướ ẫ ọ

ứ ộ ồ ượ ể Đ  trình bày đ ả ế   ng d n h c sinh khai thác ki n ụ ể ủ

c n i dung trên ta h th c qua các b n đ , bi u đ  trang 12, trang 20 c a  Atlat. C  th  là:  ự ậ ự ữ ể ậ

ồ ố ể ủ ự ự

ả ượ ả ượ ỷ ả ủ ả ướ   c ng thu  s n c a c  n ồ   ắ ng đánh b t và nuôi tr ng

ủ ả ộ ả + S  phân b  các th m th c v t, đ ng v t, khu d  tr  sinh quy n. ỷ ả + S  phát tri n c a ngành thu  s n: S n l ỉ qua các năm 2000, 2005, 2007. Các t nh có s n l th y s n ca0…

ử ụ ể ọ c­ Thí d  3:  S  d ng Atlat đ  h c sinh tìm hi u tình hình phân t ổ

ứ ể ị c ta (Bài 28 – SGK Đ a

lí 12 ).  ả ướ ị

ụ ổ ch c lãnh th  công nghi p  ả ạ ế ử ụ ệ ở ướ  n ộ ề + Khi gi ng d y n i dung v  ngành công ngh êp ta ph i h ả ệ ồ ẫ ng d n cho   ự   t s  d ng b n đ  công nghi p chung trang 21 Atlat, cách th c

ư ọ h c sinh bi ệ hi n nh  sau:

ề ệ ể ọ ọ ỹ ­ H c sinh đ c k , hi u v  ngành công nghi p, các trung tâm công

ệ ầ nghi p trong ph n chú thích.

ồ ể ượ ồ ấ ể ặ c đ , bi u đ  th y rõ đ c đi m phân hoá

công nghi p n

ử ụ ướ ọ

ứ ượ ậ nh n th c đ

ệ ổ ứ ế  ­ Khai thác ki n th c trên l ư ế ệ ướ c ta nh  th  nào? ỹ ẫ ầ ng d n k  năng s  d ng Atlat, h c sinh nhanh chóng  + Qua ph n h c:   ­  Công nghi p n

ướ ự ừ ắ ồ ề ằ ừ

ậ   ố c ta phân b  không đ u trên kh p lãnh th  mà t p ư ồ   trung theo t ng khu v c, t ng vùng nh   Đ ng b ng sông H ng và Đông Nam B .ộ

ọ ể ơ ấ ướ ủ ­  C  c u các ngành công nghi p tr ng đi m c a n

ệ ấ ủ ệ ớ ị ả   c ta, giá tr  s n ồ

ệ ữ xu t c a các ngành công nghi p, nh ng trung tâm công nghi p l n là TP H Chí Minh và Hà N i.ộ ả ể ồ ọ c m t s

ệ ệ

+ Phân tích b n đ  trang 22,  h c sinh có th  nh n bi ượ ệ ư ọ ấ

ệ ệ ự ế ượ ộ ố  ậ t đ ọ ệ   ể ng, công nghi p ngành công nghi p tr ng đi m nh  : Công nghi p năng l ệ ử ơ c  khí luy n kim, đi n t    ­ tin h c, hoá ch t, công nghi p hàng tiêu dùng, ẩ công nghi p th c ph m…

ụ ể ể ọ ạ ộ   d­Thí d  4: S  d ng Atlat đ  h c sinh tìm hi u tình hình ho t đ ng

ọ ồ ể c ta: ồ ứ ượ ự

ụ ậ ạ phân b  và phát tri n c a các lo i hình d ch v  trong n n kinh t

ướ ề ậ ả ầ ử ụ ụ ướ các ngành d ch v  n ả ể ủ i giao thông và đ u m i giao thông v n t

i v i các ngành kinh t ỷ ườ ộ ườ ườ ế ắ ế i chính  ế ng s t. Tuy n đ ậ ả ớ ng thu , đ ng b , đ c s ố  qu c dân:  ở ướ  n c ta,  khác. Các ườ ng bay

ị ố ố m i quan h  gi a ngành giao thông v n t ế tuy n đ trong n

ạ ộ

ng (Bi ươ ế ượ ố t đ ơ ấ

ỷ ả ữ ệ ẩ ặ ườ   c s  ng i ị ng (C  c u giá tr  các   ỷ ọ    tr ng

ậ ặ ẩ ớ + Phân tích b n đ , bi u đ  trang 23, 24  h c sinh nh n th c đ ố ạ  ­ M ng l ệ ữ ườ ng chính (đ ố ế ướ c, qu c t ). ươ ư ươ ạ ộ ng m i nh  : N i th   ­ Các ho t đ ng th ạ ẻ  qua các năm …), ngo i th kinh doanh, hàng hoá bán l ệ ấ m t hàng xu t kh u gi a công nghi p – nông nghi p – thu  s n và t ấ ẩ các m t hàng nh p kh u so v i xu t kh u).

7

ị ấ ủ ơ ấ ­ Vai trò c a ngành du l ch r t quan tr ng trong c  c u kinh t ế ướ  n

ị ớ ọ ể ệ ượ

ề ố ố ượ ị ị

c, s  l ơ ấ ừ c ta, ị   c th  hi n qua các trung tâm du l ch ả ướ ng khách du l ch và   ố ế  ị ị  du l ch t

ủ ti m năng to l n c a ngành du l ch đ ể qu c gia, vùng, các đi m du l ch trong c  n ế ừ doanh thu t  năm 1995 đ n năm 2007. C  c u khách du l ch qu c t ớ t Nam  năm 2000, năm 2007. v i Vi

ướ ư ị ả c ta nh : Di s n văn hoá th

ệ   Tài nguyên du l ch   phong phú c a n ử ả ị ử ề ạ ạ ớ ị ế  ủ ề   i, di s n l ch s  cách m ng, di tích l ch s  cách m ng, các làng ngh  truy n

gi th ng…ố

ượ ồ ọ ể ắ c:

ị ồ ề

ả + Phân tích b n đ  trang 26– bi u đ  h c sinh n m đ ệ ự  ­ V  trí đ a lí, đi u ki n t ộ ắ ượ ể ặ ủ     nhiên và tài nguyên thiên nhiên c a vùng ừ   c  đ c  đi m tài

ể Trung du và mi n núi B c B . T   đó có th  so sánh đ nguyên c a hai ti u vùng Đông B c & Tây B c. ố ị ề ể ượ ắ ệ ự ắ ố ấ   ­ Th y đ

ắ ủ

ự ệ ớ

ọ ố ệ ề ủ ế

ị ị ắ ạ ượ c m i liên h : s  phân b  tài nguyên thiên nhiên và hình   ớ ả  ệ thành khu công nghi p, GDP c a vùng Trung du mi n núi phía B c so v i c ố ướ   c, s  phân b  các trung tâm công nghi p l n c a vùng. Các ngành công n ệ ư ế ể nghi p tr ng đi m có m i liên h  nh  th  nào đ n giao thông, sông ngòi,   ồ ngu n tài nguyên. ượ ề ọ  ­ Đ c đ c các lo i khoáng s n, n m đ

c v  trí đ a lí, đi u ki n t ồ ủ ồ ằ ằ ủ ở

ồ ồ ả i thích đ ớ ả ướ ư ể ắ ậ ượ ạ c t i sao  c, đây là vùng kinh t ệ ự  ả   nhiên, sông ngòi, khí h u, tài nguyên thiên nhiên c a vùng Đ ng b ng Sông    đây đông dân c , GDP c a Đ ng b ng sông H ng và gi H ng so v i c  n tr ng đi m phía B c.

ộ ố ế ể

ệ ử ụ ế ộ ọ

ấ ằ  ­ xã h i, vi c s  d ng Atlat đã giúp cho h c sinh có ph ế ướ ớ ọ ươ ọ c đây. H c sinh t

ủ ộ ứ ầ ứ ể ả

ượ

ề v  kinh t ứ ế ti p thu ki n th c ch  đ ng so v i cách h c th  đ ng tr ế tìm hi u các ki n th c c n thi ầ cách máy móc, t m nhìn khoa h c c a h c sinh đ ả ư ậ ệ ụ ộ ộ ế ở ộ c m  r ng h n.  ồ  bi u để

Nh  v y vi c khai thác ki n th c qua b n đ , ế ứ ị ộ ơ

ơ ọ ứ ướ ả ầ ắ ệ

ế ọ ứ   * Qua các phân tích trên ta th y r ng : Khi tìm hi u  m t s  ki n th c   ng pháp ự  ộ   ổ ế t, b  ích, ít ph i thu c lòng các ki n th c m t ọ ủ ọ ế ẹ ằ ơ ị ậ   ồ, h c sinh nh n ứ ứ   th c ki n th c đ a lí m t cách nh  nhàng, đ n gi n, tăng thêm h ng thú, trên ơ ở   c... làm cho c  s  đã mã hoá các thông tin b ng ký hi u, m u s c, kích th ọ ọ h c sinh say mê h c môn Đ a lí h n.

ả ể ề ậ ị ồ   4­   Phân tích b n đ ,

c ta. ề ế ớ ộ ể phát tri n kinh t ươ ể ồ     đ  rút ra nh n đ nh v  tình hình        bi u đ   ế ướ ế ủ  n  c a các Vùng kinh t ộ ị ng trình Đ a lí l p 12 n i dung v  kinh t xã h i chia theo Trong ch

ứ ủ ị

ế ể ệ ỗ

ấ ặ ừ ể

ủ ả ướ ộ ủ ừ ỹ ậ ỏ

ọ ể ể ệ ế ể ướ ứ ể ầ ươ ế ứ   ng trình Đ a lí 12 là nghiên c u N i dung ki n th c quan tr ng c a ch ề ặ   ừ ế ủ . V n đ  phát tri n kinh t  c a m i vùng v a th  hi n đ c   c, v a th  hi n tính ch t đ c thù riêng c a t ng vùng. ử  ọ   ẫ ng d n h c

ư các vùng:  ộ ấ các vùng Kinh t đi m chung c a c  n ảỉ ứ ủ Vì v y khi trình bày n i dung ki n th c c a vùng đòi h i ph  có k  năng s ế ề ụ d ng nhi u trang Atlat đ  tìm hi u ki n th c. Giáo viên c n h sinh làm nh  sau:

8

ướ ế ọ ớ ủ ự ị c h t h c sinh ph i xác đ nh v  trí, ranh gi

­ Tr ồ ả ị ắ ị

ị i c a vùng. D a vào ả b n đ  trong Atlat xác đ nh v  trí: phía B c, phía Nam, phía Đông, phía Tây giáp đâu?

ị ị ặ ể ự ậ

ặ ữ ậ ợ nhiên : Đ a hình, khí h u, sông ngòi… ệ ể   i khó khăn cho vi c phát tri n

kinh t

ồ ể ệ ượ ề c các ti m năng, các th ế

ế ủ ạ ­ Xác đ nh đ c đi m t ể ừ ­ T  nh ng đ c đi m trên, tìm thu n l ế ủ   c a vùng.  ả ự ­ Sau đó d a vào b n đ  đ  phát hi n đ  c a vùng đó. m nh kinh t

Thí d :ụ

ồ   : ằ a/ Vùng Đ ng b ng sông H ng ả ị ị ủ

ắ ắ ắ ộ ộ

ồ   + Xác đ nh v  trí  c a vùng (B n đ  trang 26) phía B c và phía Tây giáp ề   vùng Trung du và mi n núi B c B . Phía Nam giáp vùng B c Trung B , phía Đông giáp bi n Đông. ừ ủ ị ể ệ ị + T  đó rút ra ý nghĩa c a v  trí đ a lí trong vi c phát tri n kinh t ế ủ    c a

vùng:

ế ọ ậ ợ ­ Đây là vùng kinh t

ồ ệ ướ

ườ

ề ộ ườ ng b , đ ị ể  tr ng đi m, thu n l ậ ả ệ ề ỷ ườ ng thu , đ ấ ệ   ể i cho phát tri n nông nghi p ờ   ướ ơ c. Đ ng th i i đi các n i trong n ạ ể ậ ợ ể   i đ  phát tri n. Bên c nh đó ề   ể ng bi n, đ ng hàng không đ u ề ề

ừ ể ề

ệ ớ ẩ ổ ệ ư ư

ậ ợ ả ấ ắ ạ ề ả ạ

ế ượ ư ữ ớ ớ ạ   t đ i  m gió mùa có mùa đông l nh. ơ ướ   c  bi n th i vào đem theo nhi u h i n ả   i s n xu t nông nghi p. Nh ng kèm theo bão lũ  nh   ng đ n s n xu t. Mùa l nh có gió mùa Đông B c l nh và khô giúp ta ư ươ   ng c các cây ôn đ i, nh ng cũng gây nh ng khó khăn l n nh  s

lúa n c, công nghi p, giao thông v n t ả ả ỷ ngành thu  ­ h i s n có nhi u đi u ki n thu n l ườ ngành giao thông đ ể ậ ợ i. Ngành du l ch cũng có r t nhi u ti m năng. phát tri n thu n l ậ  ­ V  khí h u trong vùng là nhi Mùa nóng có gió mùa Đông Nam t ấ gây m a nhi u thu n l ưở h ồ tr ng đ mu i.. .ố

ả ồ

ử ụ ồ ư ủ ằ ố ư ố ể ồ ố ­ Tình hình phân b  dân c  c a vùng (S  d ng b n đ  dân s  trang 15 c : Đ ng b ng sông H ng có dân s  đông nh ng phân

ủ ấ ộ

ế ề ể ệ ệ    phát tri n toàn di n có n n nông nghi p,

ứ ượ ậ Atlat) đ  nh n th c đ ơ ề ố b  không đ u, n i đông dân nh t là Th  đô Hà N i . i đây là vùng kinh t ể * Tóm l ệ ạ ị ạ ụ ề công nghi p, d ch v  đ u phát tri n m nh.

ằ b/Vùng Đ ng b ng sông C u Long

ồ ử ụ ị

ớ ủ i c a vùng : ị ử + S  d ng trang 29 Atlat : Xác đ nh quy mô, ranh gi   ­   Phía B c giáp Cam Pu Chia, phía Tây Nam là v nh Thái Lan, phía

ắ ể Đông Nam là bi n Đông.

ủ ể ệ ọ ị ị + H c sinh rút ra ý nghĩa c a v  trí đ a lí trong vi c phát tri n kinh t ế

ủ c a vùng:

­ Đây cũng là vùng kinh t

ể ế ọ  tr ng đi m, thu n l ồ ậ ợ ỷ ể ề ờ i cho phát tri n nông ề   ả ả c, công nghi p. Đ ng th i ngành thu  ­ h i s n có nhi u đi u

ể ệ ệ nghi p lúa n ki n thu n l ướ ệ ậ ợ ể i đ  phát tri n.

9

ị ở ớ ệ ộ ề ướ   ng t là ngành du l ch sinh thái là m t ti m năng l n, m  ra h

ướ

ậ ợ ặ ­ Đ c bi ớ ể phát tri n m i cho ngành du l ch n ­  Đây là vùng kinh t

ệ ướ ồ

ỷ ả ả ề ề

ự ể ậ ệ   ể i cho phát tri n nông nghi p ờ   ơ ướ c. Đ ng th i i đi các n i trong n ể ậ ợ ể   i đ  phát tri n. Phân tích ố  ề ặ

ằ ử sông C u Long

ộ ộ ẩ ệ

ệ ớ ạ ặ ề

ệ ư ụ ị c ta. ể ế ọ  tr ng đi m, thu n l ậ ả c, công nghi p, giao thông v n t lúa n ệ ngành thu  ­ h i s n có nhi u đi u ki n thu n l ồ ọ ả b n đ  trang 11 Atlat h c sinh  rút ra nh n xét v  đ c đi m  và s  phân b ạ ấ ở ồ .  Đ ng b ng  các lo i đ t  ấ ậ ậ   ­ Khí h u trong vùng mang tính ch t c n xích đ o, m t năm có hai mùa ư ề   ớ ệ ộ ư t đ  cao, đ   m l n, t o đi u rõ r t  là mùa m a và mùa khô.Mùa m a nhi ả   ề ả ượ ồ ki n cho vùng tr ng đ t đ i, nhi u cây đ c s n c nhi u cây ăn qu  nhi ừ ầ nh  : soài, s u riêng, d a, măng c t…

ư ứ

ứ ­ Dân c  trong vùng đ ng th   hai trong c  n ồ ả ướ ơ ườ ườ ườ ườ i Kh  Me, ng

i Kinh còn có ng ự ồ i Chăm, ng ộ

ố ư ằ ằ ồ ị ằ   c, sau vùng Đ ng b ng   i Hoa    c a vùng. Tuy nhiên trình đ  dân trí chung    dân thành th  còn ỷ ệ  l

sông H ng. Ngoài ng ế ủ cùng sinh s ng và xây d ng inh t ồ ủ c a vùng ch a cao b ng vùng Đ ng b ng sông H ng, t th p.ấ

ạ ế ể

* Tóm l ẫ i đây cũng là vùng kinh t ế ạ ủ ơ ệ  phát tri n toàn di n, tuy nhiên nông ấ ấ ướ ẩ ạ ệ c ta. nghi p v n là th  m nh c a vùng, n i xu t kh u g o cao nh t n

ự ẫ ọ ể ế ng t ta có th  h ng d n h c sinh tìm hi u các vùng kinh t

ươ T ự ể ướ ả ồ ư khác d a vào các trang b n đ  trong Atlat, nh  :

ắ ộ ộ c/ Vùng B c Trung B  v à vùng Duyên h i Nam Trung B

ệ ả ả ồ ả ồ

+ Phân tích các b n đ  trang 27,28, b n đ  “Nông nghi p chung” trang  ả ư ệ ả ồ ồ 18, b n đ  “lâm ng  nghi p” trang 20, b n đ  công nghi p chung trang 21.

ữ ể ặ ệ ể Qua đó rút ra nh ng đ c đi m v  tình hình phát tri n kinh t

ư ệ ề ồ

ế ỷ ả ả ị ể ế ạ ể ể ề

ộ ủ   ề  xã h i c a vùng, phát tri n v  ng  nghi p: nuôi tr ng và khai thác thu  h i s n, lâm   ủ   ớ ệ nghi p phát tri n, chăn nuôi gia súc l n . Th  m nh v  phát tri n du l ch c a vùng.

ắ ề

ộ ế ạ ị ị

d/ Vùng Trung du và mi n núi B c B + Phân tích v  trí đ a lí,  ề ủ ổ ặ

ả  nhiên,  ị ể ị ệ ế ể

ồ ử ụ   các th  m nh c a vùng: S  d ng b n đ  trang ự ể ậ ý nghĩa  26 Atlat đ  rút ra nh n xét v  quy mô lãnh th  và đ c đi m t ụ ủ   ệ ủ ị c a v  trí đ a lí trong vi c phát tri n kinh t  công ­ nông nghi p ­ d ch v  c a vùng.

ế ạ ệ ể ề ả + Dùng b n đ  “khoáng s n” trang 8 Atlat đ  phát hi n th  m nh v  tài

nguyên khoáng s n c a vùng.

ả ồ ả ủ ả ồ ử ụ ể ấ ế ạ ỷ ệ

vùng r t l n.

ả ắ ộ

ệ ậ

ồ ể ả ậ ề ể ủ ớ ệ ớ ấ c li u, rau màu, cây ăn qu  c n nhi

ủ   + S  d ng b n đ  trang 22 Atlat đ  th y rõ th  m nh thu  đi n c a ấ ớ + Phân tích các b n đ   vùng Trung du và mi n núi B c B  và các trang   ể ự ồ ề ả   b n đ  v  khí h u, đ t đai đ  tìm hi u s  phát tri n c a cây công nghi p, cây ớ   ệ ượ d t đ i và ôn đ i, chăn nuôi gia súc l n ủ c a vùng.

10

ố ậ ợ ề

đ/ Vùng Tây Nguyên ữ ố ớ ự Mu n nêu rõ nh ng thu n l ộ ủ ướ ể ế ủ i và khó khăn c a đi u ki n t ầ , ta c n h ệ ự  nhiên, kinh   ọ ẫ   ng d n h c sinh

xã h i  c a vùng đ i v i s  phát tri n kinh t ồ ế t ư ả ử ụ s  d ng các trang b n đ   trong Atlat nh :

ủ ể ả ồ ị ệ ậ + B n đ  trang 28 đ  xác đ nh v  trí  c a vùng, cây công nghi p nêu b t

ế ạ ể ị ệ ủ th  m nh phát tri n cây công nghi p c a vùng.

ỷ ệ ủ ế ạ ệ ả ồ + B n đ  trang 22 phát hi n th  m nh thu  đi n c a vùng.

ế ộ e/ Vùng kinh t Đông Nam B

ổ ợ ế

ể ủ ế ị ệ ử ụ bi n c a vùng thì vi c s  d ng Atlat là c n thi

t và quan tr ng:  ệ ể ổ ọ ậ ể ả ồ

ệ ủ

ồ ể ể ả ồ

+ Phân tích v  trí lãnh th  vùng trang 29 , phát tri n t ng h p kinh t ầ + B n đ  trang 18, 29 tìm hi u nông nghi p đ  nh n xét v  tình hình ể ể + B n đ  trang 21 tìm hi u đ c đi m phát tri n công nghi p c a vùng ệ ề ể ả ổ ậ phát tri n nông nghi p c a vùng n i b t là cao su, h  tiêu, cây ăn qu ...  ặ ệ ủ ố ỏ ầ t là khai thác d u m  và khí đ t. ặ đ c bi

ạ ộ ỗ

ả * Tóm l ả

ể ồ ộ i Khi phân tích tình hình phát tri n kinh t ử ụ ừ ự  nhiên, xã h i, tình hình phát tri n kinh t

ế ủ ừ ặ ế ể ứ ự ộ

ỗ ướ ả ầ ề ộ ề

nhiên, xã h i, kinh t ứ ế ị ữ ủ ầ ớ ộ

ể ỹ ệ ướ ế  ­ xã h i m i vùng   ị ế   chúng ta ph i xác đ nh xem nên s  d ng b n đ  nào, t  đó ta khai thác ki n ự ứ ế   ể  : đ c đi m t th c gì theo trình t ỗ ị ỗ ủ  c a t ng vùng c a m i vùng .  M i ki n th c đ a lí t   ự ả ướ ồ ủ   c  nói chung đ u ch a đ ng trong các trang b n đ  c a nói riêng và c  n ọ   ị ứ ệ c hi u đ u nói lên m t ki n th c đ a lí, giáo viên c n cho h c Atlat. M i  sinh tìm hi u k  ngôn ng  c a b  môn Đ a lí mà các em  c n ghi nh  chính là   các ký hi u, ệ c hi u này.

ử ụ ể ệ ắ ả ỹ ế   5 ­ Rèn luy n k  năng s  d ng hình  nh trong Atlat đ  kh c sâu ki n

ứ ủ th c c a bài h c.

ể ử ụ ữ ạ ả ả   Trong m t s  bài có nh ng hình  nh minh ho  có th  s  d ng hình  nh

ọ ộ ố ể ỗ ợ ủ

ọ ẫ ụ ướ

ồ ạ ể

ọ ấ

ả ượ ấ ả ượ ướ ệ ẩ ệ ng. Vi

t Nam là n ồ ủ ạ ấ ữ

ể ự ế ệ ệ   ng d n h c sinh quan sát hình ắ   nh thu ho ch lúa, thu ho ch chè, chăm sóc cây h  tiêu. Giáo viên có th  kh c ả ề  ạ   c xu t kh u g o   i. Bên c nh đó cây chè, cây h  tiêu là nh ng cây công ế ạ    rút ra th  m nh ạ ọ  cao. Qua đó h c sinh có th  t

ề ả b ­ Thí d  2: D y v  công nghi p Vi

ệ ề ả ở

ộ trong Atlat đ  h  tr  cho n i dung c a bài.  ề ạ a­ Thí d  1: D y v  nông nghi p, h ạ ả ả sâu cho h c sinh : Trong s n xu t nông nghi p cây lúa là cây ch  đ o c  v ệ ng, năng su t, s n l di n tích, s n l ế ớ ứ ứ đ ng th  2 trên th  gi ị ạ i giá tr  kinh t nghi p mang l ệ ủ ướ c ta là gì?… trong nông nghi p c a n ề ạ ụ ả ể ệ ệ ấ ặ ọ

ạ ệ

ệ ạ ả ệ   t Nam có 2 hình  nh v  : Khai    Qu ng Ninh và dây chuy n s n xu t trong nhà máy d t .Qua đó thác than  ấ giáo viên có th  nh n m nh cho h c sinh th y th  m nh công nghi p n ng là   ệ   ệ khai thác than. Công nghi p nh  là công nghi p d t. Các nfgành công nghi p ấ ướ  l n cho đ t n này đã mang l ẹ ế ớ i hi u qu  kinh t ấ ế ạ ệ c.

11

ề ươ ọ

ể ậ

ạ  TP H  Chí Minh và phiên ch  vùng cao, đ  nh n bi ấ ả ế ượ t đ ườ ư ợ  n i đô th  s m u t và m t n i vùng cao ít ng ợ ế   ng m i cho h c sinh quan sát hình  nh, ch  B n ạ   c các ho t ề   i, nh ng đ u

ộ ơ ầ ậ ụ c ­ Thí d  3: V  th ồ ở Thành  ị ầ ụ ở ơ ị ộ đ ng d ch v   ấ ờ ố ụ ụ ph c v  cho đ i s ng v t ch t và tinh th n cho nhân dân.

ọ ọ ể ượ

ệ ự ủ ậ ả Đ  phát huy đ ị

ế ữ ế ố ế ả , ph i bi ợ ả ồ ữ t nào, nh ng y u t nào và trên b n đ  nào là phù h p nh t. Tu

ấ ồ ể ề ả

ọ ậ   c vai trò quan tr ng c a t p Atlat cho h c sinh h c t p t khai thác   môn Đ a lí, thì vi c phân tích khai thác ph i có trình t ỳ  nh ng chi ti ụ   ừ theo t ng bài c  th  ta có th  s  d ng m t hay nhi u trang b n đ  đ  ph c ụ v  cho vi c tìm ki m thông tin th t khoa h c, chính xác.

ể ử ụ ậ ử ụ ệ ệ

ụ ể ế ệ ế ứ ầ ấ ể ớ ệ ữ

ọ ứ ồ

ọ ậ ể ẫ ị ộ ọ   Vi c rèn luy n k  năng s  d ng Atlat cho h c sinh l p 12 là r t quan ế   ng ti n tìm hi u ki n ọ   sinh say  ọ   ế ủ t c a h c

ọ ỹ ươ ế t. Đây không nh ng là ph tr ng và h t s c c n thi ự ọ ờ ượ th c và còn phát huy đ c trí l c h c sinh đ ng th i kích thích h c ấ ấ mê h c t p môn Đ a lí vì nó r t h p d n tính tò mò, ham hi u bi sinh .

Ự Ả Ế Ệ III ­ K T QU  TH C NGHI M

ự ỹ

ệ ớ ớ ọ ư ế ố ớ

ộ ộ ụ ờ ể

ượ ừ ọ ớ o đ

L PỚ

S  BÀIỐ

ườ c th ả ệ ậ ả ạ ể ế ế ớ ử ụ   ệ Qua quá trình th c nghi m rèn luy n cho h c sinh k  năng s  d ng ề ở ớ    l p 12A3, đ i chi u v i l p 12A4 là l p ch a áp d ng chuyên đ  này, Atlat  ụ ợ   ầ qua các l n đã ki m tra cùng m t n i dung trong cùng th i gian. Thí d  đ t ng xuyên luy n t p nên h c sinh l p 12A3 ki m tra v a qua, d   ồ bi t cách phân tích các trang b n đ  do đó k t qu  đ t 2 l p có khác nhau:

Y uế

Ả Ự K T QU  TH C NGHI M Trung bình % SL 27,6 13 39,1 18

12A3 12A4 47 46 Khá ­ Gi SL 30 20 iỏ % 63,8 43,5 SL 4 8 % 8,5 17,4

ộ ọ Nh ng năm h c tr

ả ươ

ề ả ứ ậ

ữ ư ạ ệ ư ọ ả ấ ươ ọ ướ ế ắ ứ ợ ệ

ế ự ố ơ t h n. Qua th c nghi m các ti ố ẫ ị  duy nh n th c cho h c sinh t ấ ơ ọ

ứ ổ ẻ ư ớ ạ ữ ề ớ ợ ớ ề ọ   c h c sinh ph i ghi nh  nhi u h c thu c lòng ử ụ ng pháp s  d ng kênh hình trong   nhi u nh ng khi làm bài k t qu  th p. Ph ắ ấ   ế ng pháp ti p c n ki n th c h p lý nh t, gi ng d y Đ a lí ch c ch n là ph ế   ậ t rèn luy n t ề   ễ ọ h c theo kênh hình di n ra hào h ng và h p d n h n, lôi cu n h c sinh nhi u ơ h n, phù h p v i tâm lý tu i tr   a tìm tòi khám phá nh ng đi u m i l .

Ọ Ệ IV: BÀI H C KINH NGHI M

ữ ế ọ

ụ ướ c nh ng bài h c thi ể ượ ử ụ ự ầ ọ ư   t th c nh   sau: ả   ả ng d n h c sinh s  d ng Atlat đ  phân tích c n đ m b o

ữ ề Qua áp d ng đ  tài tôi đã rút ra đ ẫ 1­ Khi h ầ nh ng yêu c u sau:

12

ồ ả ả ữ ử ụ ế ớ ợ

ồ ầ ệ ả ọ

ứ ầ   ộ ­ S  d ng nh ng b n đ  ph i có n i dung phù h p v i ki n th c c n ể ­ Khi phân tích b n đ  c n ph i chú ý đ c đúng các  ướ ướ ả ớ ả ả ể ệ   c hi u, ký hi u,   c đ  phân tích m i đ m b o tính chính xác,

tìm hi u trong bài .    ầ ắ m u s c, và hình dáng kích th khoa h c.ọ

ả ế ồ ­ Khi phân tích b n đ  ph i tìm tòi các chi ti

ệ ỏ t, không b  sót m t d ể ứ ồ ỹ

ả ể ắ ướ ử ụ ả ả ồ ỏ t nh  nh t. ầ ng d n h c sinh ph i yêu c u các em s  d ng b n đ  nào, Khi h

ộ ữ  ả ồ ầ ki n nào trên b n đ . C n chú ý nghiên c u k  các bi u đ , và các chú thích   ế ư kèm theo đ  n m v ng c  nh ng chi ti ẫ ợ ả ữ ọ ớ ộ

ổ ậ ầ

trang nào cho phù h p v i n i dung bài h c? ặ ừ ể ể ọ Ph i phân tích t ng d  ki n nào có đ c đi m gì n i b t? C n khai thác ồ ượ ồ ữ ệ ồ ứ ủ ể ế ể c đ  hay bi u đ  nào đ  tìm hi u ki n th c c a bài? ả ả b n đ , l

ồ ả ự `

ế

ệ ướ ệ ở ả c hi u  ồ ể c hi u trên b n đ  đ  rút ra nh n xét.

ớ    nhiên v i

b ng chú thích. ậ ế ố ự   t ậ ế ớ ữ kinh t ủ ệ ướ c các ký hi u,  ả ệ ố ệ ữ  v i nhau, t ế  đó rút ra k t lu n… kinh t

ử ụ ọ

ệ ố ướ ế t khai thác ki n th c nào tr

ứ ắ ế ả ả ọ khi khai thác b n đ  trong Atlat là: 2­ Trình t ồ ự ả ­ D a vào b n đ  nào? Trang nào? c a Atlat. ọ ượ ậ ­ Nh n bi t và đ c đ ­ Phân tích các ký hi u,  ệ ­ Thông qua vi c phân tích m i quan h  gi a các y u t ừ ế ố ế , gi a các y u t ầ   3­ Giáo viên c n hình thành thói quen cho h c sinh khi s  d ng Atlat ỏ ẫ   ứ c, ki n th c nào sau. H  th ng câu h i d n   i thích ph i ng n g n, rõ ràng, chính xác, tránh

ặ ụ ặ ệ ườ ố

ế bi ắ ọ d t h c sinh phân tích gi ọ ườ r m rà ho c v n v t, gây tâm lí nhàm chán cho h c sinh .  ố ấ ượ ả t, ng 4­ Mu n có hi u qu  bài gi ng cao, ch t l ữ ả ế ị ầ ố ụ ụ ả ả   i th y ph i ng t ộ   t b  ph c v  cho bài, nh ng tình hu ng đ t

ẩ ấ ể ả ị ỹ chu n b  k  bài gi ng, các thi xu t có th  x y ra.

Ầ Ậ Ế Ế Ị PH N III :  K T LU N VÀ KI N NGH

ế

ị ệ ế ấ ầ t Nam là r t c n thi

I. K t lu n: ỹ ­ Rèn luy n k  năng s  d ng Atlat Đ a lí Vi ệ ọ

ạ ử ụ ọ ệ ố ớ ọ

ẩ ụ

ế ủ ộ ả ứ ồ ồ

ữ ậ ọ ộ ỉ

ứ ệ ẩ

ẫ ổ

ắ ươ ổ ọ

ớ ươ ả ế ươ ả ả t và   ị ỹ  quan tr ng trong vi c d y và h c môn Đ a Lí. Đ i v i h c sinh THCS k ộ ậ ư ự ự    giác, t năng này có tác d ng thúc đ y tính tích c c, t  duy đ c l p lozic trong ộ ậ ự ạ ọ ậ ủ ọ  mình phân h c t p c a h c sinh, giúp các em ch  đ ng, sáng t o, đ c l p t   ồ ể ượ   c đ ), bi u đ  trong tích khai thác ki n th c qua các trang b n đ  (hay l ồ ả ứ ượ c các n i dung trong b n đ  không nh ng ch  là Atlat. H c sinh nh n th c đ   ả ự ậ ộ ươ   ng ti n tr c quan sinh đ ng mà còn là b n m t mã  n ch a trong đó ph ấ ữ ủ ẻ ớ ạ ề ề , mang tính h p d n tu i tr    mà ngôn ng  c a nó là: các nhi u đi u m i l ầ ắ ả ộ ướ ủ ả ướ ệ ướ c, m t khu c c a c  n c, ký hi u, m u s c, và c  hình dáng kích th quy    ắ ơ ể ổ ộ ự v c, m t vùng lãnh th . Giúp các em n m bài nhanh, hi u bài sâu s c h n. ạ ỏ ộ ­ Trong công cu c đ i m i ph ạ ng pháp gi ng d y so v i các ph ng pháp d y h c, đòi h i giáo viên ớ ng pháp ph i luôn luôn c i ti n các ph

13

ấ ể ướ ế ẫ ượ ạ c l

ừ ế ể

c đây, đ  tăng tính h p d n v i h c sinh. Ng ọ ạ ấ ậ ự ủ ệ ẩ ả

ỉ  ớ ọ tr i, n u giáo viên ch ầ ệ   trình bày theo ki u thuy t trình, v a m t th y, h c sinh không thích nghe, hay ạ   ộ ậ m t tr t t , không thúc đ y tính đ c l p sáng t o c a trò, hi u qu  bài d y th p. ấ

ị ế II. Ki n ngh : 1. Do giá thành Atlat còn cao so v i h c sinh

ư ủ ố ng c n mua t

ầ ử ụ ư ể

ể ọ ậ ư ệ ệ ả ạ ớ ằ ọ

ớ ọ  vùng nông thôn, các em   ể ừ ỗ ườ     10 – 15 ch a mua đ  Atlat đ  h c t p nên m i tr i thi u t ạ ộ   ệ ọ quy n/ l p   đ a vào th  vi n, cho h c sinh s  d ng trong vi c ho t  đ ng nhóm, nh m nâng cao hi u qu  d y và h c. ự ướ ử ụ ầ ẫ ọ 2. Các th y cô giáo c n tích c c h ng d n h c sinh s  d ng Atlat đ ể

ả ầ ị ọ ậ h c t p môn Đ a lí đ t hi u qu  cao.

ạ ệ ộ ố ệ

ọ ể ọ ậ ướ ớ ị

ầ ế ữ ể

ươ ể ạ

ỏ ấ ả ạ ử ụ ệ ơ ử ụ ề ữ Trên đây là m t s  vi c làm và nh ng suy nghĩ v  cách s  d ng Atlat   ệ ả   ủ c đ u đã có hi u qu , c a tôi đ  giúp h c sinh h c t p môn Đ a lí l p 12 b ể ả ể ế   xin trình bày đ  tham kh o, có th  còn nh ng khi m khuy t không th  tránh ệ ồ kh i, r t mong các b n đ ng nghi p góp ý đ  cùng nhau tìm ra ph   ng pháp ạ gi ng d y s  d ng Atlat mang l ả i hi u qu  cao h n.

Tôi xin chân thành cám  n.ơ ườ ự ệ i th c hi n Ng

Ị ƯƠ Ễ NGUY N TH  H NG

14

TÀI  LI U THAM KH O

ọ ị ­  Rèn luy n k  năng Đ a lí  cho h c sinh.

ấ ả ụ ỹ ệ ả    (Tác gi : Mai Xuân San ­ Nhà xu t b n Giáo d c)

­  Sách giáo khoa Đ a lí 12.

(Nhà xu t b n Giáo d c). ­ Sách Giáo viên Đ a lí 12

ệ ị ­  Atlat Đ a lí Vi

ị ấ ả ị ấ ả       (Nhà xu t b n Giáo d c). t nam. ấ ả ề ề ổ ụ ươ ộ ố ấ ớ ạ ở ả ườ (Nhà xu t b n Giáo d c). ­  M t s  v n đ  v  đ i m i ph ng pháp gi ng d y nhà tr ng ph ổ

ấ ả ụ thông.                            (Nhà xu t b n Giáo d c).

ệ ­ Các tài li u khác

15

M C L C

Ọ Ấ Ặ Ầ Ề Ề PH N I ­ Đ T V N Đ  : LÝ DO CH N Đ  TÀI

ơ ở ơ ở ự ễ I ­ C  s  lý lu n II ­ C  s  th c ti n

ƯƠ

Ệ RÈN   LUY N   CÁC   K

Ọ NĂNG CHO H C SINH  L P 12

Ầ Ấ Ả I QUY T  V N  Đ  : Ế PH N II ­ GI N I   D U N G   V À   P H Ế Ề NG   P H Á P   T I N   H À N H

ầ ị ệ ệ ả ạ ọ   t Nam trong vi c gi ng d y và h c

ọ ớ ủ I – T m quan tr ng c a Atlat Đ a lí Vi ị ậ t p môn  Đ a  lí  l p 12.

ố ụ ủ ầ ệ t Nam  . ệ ị ủ 1. B  c c c a Atlat Đ a lí Vi ọ 2. T m quan tr ng c a Atlat Đ a lí Vi t Nam .

ươ ế ệ ọ ỹ II – Ph ng pháp ti n hành rèn luy n các k  năng cho h c sinh :

ỹ ả ể ồ ủ

ể t

ả ể ế   ỹ k  năng tìm hi u ki n

ề ứ ị

ể ề ể ậ ị

c ta.

ề ậ ị ị

ệ ế ệ t Nam đ  rút ra nh n đ nh v  tình  Vi

ể t Nam ể ể ệ ỹ ế ắ ả

ệ ể ộ 1­ Rèn luy n k  năng tìm hi u các n i dung trong b n đ  c a Atlat đ  rút ra ộ ủ ặ ế ố ự  nhiên, xã h i. đ c đi m c a các y u t ọ ệ cho h c sinh  ể ồ 2­ Khai thác b n đ  Atlat đ  rèn luy n  ư th c đ a lí v  dân c : ồ ủ   ả 3­ Phân tích b n đ  trong Atlat đ  rút ra nh n đ nh v  tình hình phát tri n  c a ế ướ  n các ngành kinh t ồ ả 4­ Phân tích b n đ  trong Atlat Đ a lí Vi ế ủ  c a các vùng kinh t hình phát tri n kinh t ứ ủ   ử ụ 5­ Rèn lu  k  năng s  d ng hình  nh trong Atlat đ  kh c sâu ki n th c c a bài h c.ọ

ả ự ệ ế III ­  K t qu  th c nghi m

ệ ọ IV ­ bài h c kinh nghi m

Ầ Ế Ế Ị Ậ PH N III: K T LU N VÀ KI N NGH

ị ậ ế I ­ K t lu n ế II­ Ki n ngh

16

17