Lê Thị Huyền 1 Trường MN Thạch Đà A
Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen Văn học ở trường
mầm non
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY TRẺ (4 - 5 TUỔI)
LÀM QUEN VĂN HỌC Ở TRƯỜNG MẦM NON
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã biết Văn học một món ăn tinh thần không thể thiếu
được trong cuộc sống của mỗi con người, nhất đối với trẻ lứa tuổi mầm non.
đem lại cho trẻ những hiểu biết đầu tiên về bản thân, về cuộc sống xung
quanh. vậy việc đem những tác phẩm văn học đến cho trẻ là một việc làm rất
quan trọng và cần thiết. Bộ môn Văn học nói chung văn học trẻ thơ nói riêng
là kho tàng quý báu được khai thác không ngừng để phục vụ cho việc bồi dưỡng
tâm hồn trẻ. Đặc biệt các tác phẩm thơ truyện dành cho trẻ mầm non với hình
tượng nghệ thuật gần gũi phợp với nhận thức của trẻ được áp dụng theo từng
lứa tuổi. Đã từng bước chấp cánh cho trẻ vươn tới bao ước mơ, bao điều tốt đẹp.
Cho trẻ Làm quen với tác phẩm Văn học giúp trẻ một tâm hồn trong
sáng hơn, giúp trẻ cảm nhận về tình mẹ, tình thân trong gia đình, tình yêu quê
hương đất nước, yêu cuộc sống con người, yêu thiên nhiên, yêu cỏ cây hoa lá,
các con vật, yêu tất cả những xung quanh trẻ. Qua các tác phẩm Văn Học trẻ
biết kính trọng lphép với người trên, biết nhường nhịn em nhỏ đoàn kết giúp
đỡ mọi người biết đánh giá hành vi tốt xấu để từ đó trẻ những hành vi đẹp và
ước muốn tạo ra cái đẹp. Khi bàn về giáo dục đạo đức cho lứa tuổi mầm non
trong cuốn “Sự ra đời của một công dân”, nhà giáo dục V.A.Xu-khô-lum-xki
cũng đã xác định: “Điều bản trong giáo dục đạo đức là làm sao để đứa trẻ trở
thành những người yêu tổ quốc, yêu tha thiết mảnh đất quê hương nhân dân
mình, sống trong sạch, ngay thẳng, vị tha, can đảm, khiêm nhường, không khoan
nhượng với điều ác sự lừa dối”. Những quan điểm đạo đức truyền thống ấy
đã được đưa vào những tác phẩm Văn học và được trẻ em rất yêu thích.
Đối với trẻ mẫu giáo, quá trình được tiếp xúc với tác phẩm Văn học phải từ
dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, để từ đó trẻ bộc lộ khả năng cảm thụ văn
học của mình. Khả năng cảm thụ đó sự phát triển trực tiếp của trẻ về các lĩnh
vực: nhận thức - ngôn ngữ - tình cảm hội. Tuy nhiên khi đưa tác phẩm đến
cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải những suy nghĩ sáng tạo lựa chọn
những tác phẩm hay phù hợp với lứa tuổi, có ý nghĩa giáo dục trẻ, để từ đó đưa
ra những biện pháp thích hợp nhằm giúp trẻ phát triển tốt khả năng cảm thụ tác
Lê Thị Huyền 2 Trường MN Thạch Đà A
Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen Văn học ở trường
mầm non
phẩm văn học.
Trước tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, với
lòng nhiệt huyết, tận tụy, yêu nghề, mến trẻ, bản thân tôi đã trăn trở, suy nghĩ và
tìm ra “Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen Văn
học trường mầm non”. Thông qua văn học giúp trẻ phát triển nhân cách tốt
đẹp, phát triển tư duy cũng như góp phần phát triển toàn diện cho trẻ.
2. Mục đích nghiên cứu:
Nhận thức được tầm quan trọng của Văn Học đối với trẻ mầm non như vậy.
Qua đề tài Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen
Văn học trường Mầm nontôi muốn trẻ yêu, hứng thú với văn học nhiều hơn
để qua đó giúp trẻ học thuộc thơ nhanh hơn, kỹ năng kể diễn cảm tốt hơn, vốn từ
phong phú hơn, phát triển ngôn ngữ và khả năng tái tạo lại những tác phẩm
mà cô truyền đạt cho trẻ giúp trẻ có thể cảm nhận những giá trị đạo đức, lối sống
tác phẩm văn học mang lại cho trẻ. Để qua đó góp phần phát triển toàn diện
nhân cách trẻ. Trên sở đó đưa ra những biện pháp để nâng cao trình độ
chuyên môn của giáo viên, những phương pháp dạy học tích cực để giúp trẻ
nắm được vấn đề một cách tốt nhất. Mong rằng những giải pháp đó của tôi sẽ
mang lại kết quả nhất định trên trẻ.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Tìm ra những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng của môn Văn học.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- Trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi lớp 4TB2, trường Mầm Non Thạch Đà A.
6. Phương pháp nghiên cứu:
Để hoàn thành nhiệm vụ đề tài đặt ra. Tôi sử dụng một số phương pháp
nghiên cứu sau:
- Phương pháp nghiên cứu luận: Nghiên cứu các tài liệu, sách báo tham khảo
để thực hiện đề tài cho tốt.
- Phương pháp đàm thoại: Nhóm phương pháp này phải cho trẻ phát âm nhiều
và trả lời các câu hỏi giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc và rõ ràng.
- Phương pháp quan sát, trực quan: Khi tổ chức cho trẻ hoạt động thì thể
thấy được thái độ, cảm xúc, tình cảm sự tập trung chú ý, sự nhanh nhạy, hoạt
bát của trẻ đối với hoạt động văn học.
- Phương pháp thực hành: nhóm phương pháp tổ chức cho tr thực nh
luyện tập để cung cấp kiến thức và vận dụng những điều đã tiếp thu.
Lê Thị Huyền 3 Trường MN Thạch Đà A
Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen Văn học ở trường
mầm non
6. Thời gian nghiên cứu:
Đề tài được thực hiện từ tháng 9/2023 đến tháng 4/2024.
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Trường mầm non giáo dục trẻ thông qua nhiều hoạt động, mỗi hoạt động
đều góp phần giáo dục trẻ phát triển một cách toàn diện. Trong đó hoạt động
làm quen văn học một trong những hoạt động không thể thiếu được
cùng quan trọng đối với trẻ mẫu giáo, đặc biệt trẻ 4-5 tuổi. Văn học chính
phương tiện phát triển ngôn ngữ cho trẻ đủ vốn từ để nói ng lưu loát, diễn
đạt gãy gọn biết sữ dụng từ đúng lúc, đúng chỗ, không những thế việc dạy
trẻ làm quen với những t ngữ nghệ thuật như từ tượng hình, từ tượng thanh
giúp trẻ phát triển ttưởng tượng, óc quan sát, khả năng duy độc lập trong
suy nghĩ. Thông qua nội dung các bài thơ, câu chuyện giáo dục trẻ biết yêu q
người tốt bụng hiền lành, biết ơn kính yêu ông bà, bố mẹ, anh chị, bạn bè,
biết nhường nhịn em nhỏ. Xuất phát từ những vai tcụ thể đó cho nên hoạt
động dạy trẻ làm quen với văn học môn học không thể thiếu trong chương
trình chăm sóc giáo dục trẻ. vậy việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen
với tác phẩm văn học vấn đề quan trọng trong đổi mới hình thức tổ chức giáo
dục mầm non.
2. Thực trạng vấn đề:
Trường mầm non Thạch Đà A nơi tôi công tác thể nói một ngôi
trường thân thiện với không gian thoáng đãng, phòng chức năng đầy đủ, đội ngũ
cán bộ giáo viên nhà trường những người tâm huyết yêu nghề mến trẻ,
chúng tôi luôn mong được cống hiến tâm huyết của mình cho sự nghiệp trồng
người.
2.1. Thuận lợi:
- Ban Giám hiệu nhà trường quan tâm đến việc mua sắm đồ dùng, đầy đủ cơ
sở vật chất phục vụ cho hoạt động làm quen với văn học. Hình ảnh minh họa
cho các câu chuyện cổ tích được đầu vẽ trên các mảng tường xung quanh
trường, cầu thang, khu tường ngoài lớp học. qua đó trẻ cũng cảm nhận được dần
về thế giới cổ tích, những nhân vật huyền trong các câu chuyện. Ngoài ra còn
tổ chức các hoạt động điểm, cùng tổ trưởng chuyên môn dự giờ bồi dưỡng
chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
Lê Thị Huyền 4 Trường MN Thạch Đà A
Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen Văn học ở trường
mầm non
- Phụ huynh quan tâm đến việc học của con em, phối hợp với giáo viên trong
việc giảng dạy trẻ, hỗ trợ các nguyên vật liệu để làm đdùng, đồ chơi phục vụ
cho các hoạt động.
- Đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, nhiệt tình và tâm huyết trong công tác
giảng dạy. phẩm chất đạo đức tốt, luôn tích cực chủ động trong mọi hoạt
động. 100% giáo viên trình độ đạt chuẩn và trên chuẩn.
- một giáo viên trực tiếp đứng lớp nên tôi nắm vững khả năng ngôn ngữ
đặc điểm tâm sinh lý của trẻ nhất trẻ 4-5 tuổi. Bản thân luôn tinh thần
trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy, không ngừng học hỏi, tham khảo tài
liệu, dự giờ đồng nghiệp để rút ra kinh nghiệm cho bản thân, nói đúng tiếng phổ
thông, phát âm chuẩn, tâm huyết yêu nghề, mến trẻ, tham gia đầy đủ các lớp
chuyên đề do phòng Giáo Dục cũng như nhà trường tổ chức. Sử dụng khá thành
thạo máy tính, biết tìm tòi nguồn tài liệu để thiết kế bài giảng điện tử.
- Đa số trẻ ngoan ngoãn, lễ phép, khỏe mạnh, các cháu trong lớp cùng độ tuổi
nên nhận thức của các cháu khá đồng đều.
2.2. Khó khăn:
* Bên những mặt thuận lợi trên vẫn còn một số khó khăn:
- Đầu năm, một số trẻ lần đầu tiên mới ra lớp, chưa quen với nề nếp của
lớp, thích chơi tdo, một số trẻ khác còn hay nói leo, nói trống không. Một số
trẻ nhút nhát ngại phát biểu, nói nhỏ. Một số trẻ lại rất hiếu động nên cũng hạn
chế khả năng tiếp thu của trẻ.
- Phần lớn trẻ đọc thơ hay kể chuyện thường theo kiểu thuộc lòng, giọng đọc,
kể chưa diễn cảm, chưa biết thể hiện tình cảm khi đọc, kể .
- Ngoài ra vẫn n một số giáo viên khả năng cảm thụ tác phẩm văn học còn
hạn chế, giọng đọc cách phối hợp ánh mắt, cử chhành động, điệu bộ minh
họa còn chưa bộc lộ được cảm xúc hấp dẫn cuốn hút trẻ. Phương pháp lồng ghép
tích hợp chưa linh hoạt sáng tạo, kết quả trên trẻ chưa cao, trẻ chưa thực sự say
mê hào hứng, giáo viên sử dụng đồ dùng dạy học chưa khoa học nên giờ học trẻ
ít tập trung chú ý, hiệu quả hoạt động chưa cao.
- Số trẻ chưa qua nhà trẻ khá nhiều nên nề nếp trẻ chưa đồng đều.
- Bản thân đôi khi tổ chức cho trẻ làm quen với văn học còn chưa mấy linh
hoạt các hình thức tổ chức nên trẻ chưa hứng thú mấy với môn học kết quả
trẻ chưa cao.
Lê Thị Huyền 5 Trường MN Thạch Đà A
Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy trẻ (4-5 tuổi) Làm quen Văn học ở trường
mầm non
2.3. Nguyên nhân:
- Giáo viên chưa thực sự dành nhiều thời gian cho việc đổi mới phương
pháp hình thức tổ chức hoạt động làm quen Văn học.
- Một số phụ huynh chưa nhận thức được tầm quan trọng của các hoạt động
của trẻ trong trường mầm non. Họ chỉ nghĩ đến lớp chỉ cần thấy con thuộc bài
hát, bài thơ được rồi nên phụ huynh chưa quan tâm đến các kỹ năng các
con cần đạt được là như thế nào.
2.4. Khảo sát ban đầu:
Năm học 2023-2024, tôi được phân công chủ nhiệm lớp Mẫu giáo nhỡ (4-5
tuổi) với 36 trẻ, tôi nhận thấy hoạt động làm quen với tác phẩm văn học của trẻ
còn hạn chế, vốn từ của trẻ còn nghèo nàn, trẻ tham gia vào hoạt động mang tính
kịch bản sân khấu chưa hứng thú.
Chính vậy, đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát trên trẻ để nắm được kết
quả cụ thể, tđó để xác định cách làm phù hợp nhằm nâng cao chất lượng cho
trẻ làm quen với tác phẩm văn học ở lớp mình phụ trách.
- Từ thực trạng trên để ng việc đạt hiệu quả tốt hơn, qua khảo sát chất
lượng đầu năm tôi thấy kết quả còn thấp cụ thể là:
BẢNG KHẢO SÁT ĐẦU NĂM
Nội dung
Kết quả
Tốt
Khá
Trung bình
Số trẻ
Tỷ lệ
%
Số
trẻ
Số
trẻ
Tỷ lệ
%
Trẻ chú ý lắng nghe cô đọc
thơ, kể chuyện
10
27,7
14
12
33,3
Kỹ năng đọc, kể diễn cảm
8
22,2
11
17
47,2
Khả năng diễn đạt mạch lạc
7
19,4
9
20
55,5
Trẻ hiểu nội dung tác phẩm
10
27,7
11
15
41,6
Trẻ thuộc thơ, truyện
11
30,5
13
12
33,3
Qua bảng khảo sát tỉ lệ đầu năm, tôi nhận thấy khả năng hứng thú của trẻ
còn ít nên các kỹ năng cần thiết trong một hoạt động làm quen với văn học của
trẻ cũng không cao. vậy để khắc phục và giải quyết kết quả thực trạng trên,
tôi đã suy nghĩ tìm ra một số giải pháp giúp trẻ đọc, kể diễn cảm, diễn đạt
mạch lạc, hứng thú trong hoạt động làm quen với văn học tại lớp 4 5 tuổi như
sau: