THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến:“Biện pháp gây hứng thú cho trẻ 4 – 5 tuổi khám phá khoa học ”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển nh n th c
3. Tác giả:
Họ và tên: Đinh Thị Ánh Nguyệt
Ngày tháng năm sinh 14/ 02 /1984
Ch c vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Trung L p
Điện thoại: DĐ: 0979172195
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
Tên đơn vị: Trường mầm non Trung L p
Địa chỉ: Thôn Áng Dương xã Trung L p - Vĩnh Bảo - Hải Phòng
Điện thoại:
I. Mô tả giải pháp đã biết:
Biện pháp nâng cao chất lượng hám phá hoa học cho trẻ trong trường mầm
non đã áp dụng chủ yếu trong các hoạt đ ng quan sát, t m hiểu các s v t hiện tương
xung quanh.
* Ưu điểm : Qua sáng iến giúp giáo viên nâng cao hiểu biết tầm quan trọng
của việc cho trẻ 4 - 5 tuổi hám phá môi trường xung quanh bằng v t th t thông qua
hoạt đ ng th c tiễn từ đó giáo viên nâng cao năng l c sư phạm, nắm chắc chuyên môn
và t n dụng mọi điều iện s v t hiện tượng,v t th t xung quanh có hiệu quả giúp trẻ 4
-5 tuổi hám phá môi trường xung quanh.
Nâng cao hiệu quả và chất lượng trẻ 4 -5 tuổi hám phá môi trường xung quanh
bằng v t th t thông qua các hoạt đ ng th c tiễn. Từ đó giúp trẻ h ng thú, tích c c
tham gia trải nghiệm hoạt đ ng chủ đ ng, tích c c góp phần phát triển tư duy tr c
quan, quan sát và các giác quan hiệu quả nhất.
* Hạn chế: Sân trường còn hẹp cho trẻ tham gia hoạt đ ng nên hạn chế nhiều
trong việc cho trẻ th c hành, trải nghiệm
Các thiết bị dạy học, giáo cụ tr c quan phục vụ cho quá tr nh hám phá chưa
phong phú,hấp dẫn về chủng loại, màu sắc, chưa đáp ng được nhu cầu của trẻ.
Bản thân chưa mạnh dạn xây d ng các hoạt đ ng hám phá vào ế hoạch hoặc
nếu có xây d ng th còn mang tính h nh th c, huôn hổ, gò bó.
Số lượng trẻ trong lớp quá đông nên ảnh hưởng đến các hoạt đ ng.
Đa số trẻ chưa có nề nếp học t p v chưa qua học các nhóm trẻ nên hó hăn
trong việc tổ ch c các hoạt đ ng hám phá về môi trường xung quanh
II. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến
1. Tính mới, tính sáng tạo
Đề tài : “ Biện pháp gây hứng thú cho trẻ 4 – 5 tuổi khám phá khoa học
Tính mới, tính sáng tạo của đề tài được thể hiện :
1. Biện pháp 1: Sƣu tầm và lựa chọn các thí nghiệm khoa học có nội dung phù
hợp với độ tuổi
Trẻ 4 - 5 tuổi rất hiếu đ ng, rất thích được hoạt đ ng với những g mới lạ hấp
dẫn, trẻ thích được trải nghiệm hám phá về thế giới xung quanh bằng tai, bằng mắt và
bằng chính đôi tay của m nh. V v y đưa đến trẻ m t số thí nghiệm có tính ch ng
minh giúp trẻ tích lũy những biểu tượng, tăng cường hả năng hoạt đ ng trí tuệ, hả
năng tư duy, suy lu n và phán đoán của trẻ. Mặt hác thông qua các thí nghiệm mà trẻ
được trải nghiệm, được hám phá còn thoả mãn được tính tò mò, ham hiểu biết và s
hiếu đ ng của trẻ, dưới đây là m t số thí nghiệm được tôi l a chọn và đưa vào dạy trẻ.
VD 1: Thí nghiệm về s nảy mầm của hạt
* Mục tiêu: Trẻ biết được cây cũng cần th c ăn, ánh sáng và nước mới sinh trưởng
được.
* Chuẩn bị: M t vài hạt đ u tương, đ u đen…2 Khay nhỏ, m t ít đất, b nh nước tưới.
* Tiến hành:
Bước 1: Ngâm hạt vào trong nước ấm từ 1 đến 2 tiếng sau đó lấy ra đặt hạt vào
hay có sẵn đất.
Bước 2: Đặt 1 hay nơi có ánh sáng mặt trời và cho trẻ tưới nước hàng ngày.
Khay còn lại đặt trong bóng tối và hông tưới nước.
Bước 3: Quan sát sau 3 đến 4 ngày cây trong hay được tưới nước hàng ngày sẽ
nảy mầm và lớn dần còn hay hông tưới sẽ hông nảy mầm. Lúc này hãy cho trẻ giải
thích hiện tượng nảy mầm và hông nảy mầm trên .V trẻ mẫu giáo lớn nên tôi cho trẻ
t làm và nêu ết quả th c nghiệm của bản thân
* Giải thích và ết lu n: Cây nảy mầm được nhờ được gieo xuống đất, có ánh sáng và
tưới nước đầy đủ sáng có th c ăn trong hạt và nước uống trong đất và ngược lại cây
mà hông được chăm sóc đầy đủ sẽ hông nảy mầm được.
VD 2 :Nam châm hút g ?
* Mục tiêu: Cho trẻ biết nam châm có thể hút các v t làm từ im loại, còn những v t
hông làm bằng chất im loại th nam châm hông hút.
* Chuẩn bị: Cục nam châm, cái đinh, cái éo, thanh bằng nhôm, cái thước nh a, cục
gôm, quả bóng bay và m t số đồ dùng hác trong lớp.
*Tiến hành:
Bước 1: Cho trẻ quan sát những đồ dùng đã chuẩn bị gọi tên chúng và nêu chất
liệu của từng đồ dùng.
Bước 2: Mời 6 – 7 trẻ lên lấy 1 trong số những v t mà cô chuẩn bị hỏi trẻ:
+ V t đó có tên là g ? làm bằng g ?
+ Cho trẻ đưa v t đó lại gần cục nam châm và trẻ lời xem chúng có hút nhau
hông và v sao?
Bước 3: Lần lượt cô cho các trẻ được thí nghiệm với các v t xung quanh lớp và
đưa ra nh n xét, nam châm hút được những v t làm bằng g ?
* Giải thích và ết lu n: Nam châm chỉ hút được các v t làm bằng im loại ngoài ra
hông hút được các v t làm từ các chất hác.
VD 3: Đề tài “ Khám phá về nước”
+ Thí nghiệm 1 : Tr ng nổi trong nước
* Mục đích yêu cầu : Trẻ biết được tr ng chỉ nổi được trong nước muối
* Chuẩn bị : Tr ng, b nh nước, đĩa muối, th a, đũa.
* Tiến hành :
Bước1. Cho trẻ quan sát và gọi tên đồ dùng.
Bước 2. Cho trẻ thả tr ng vào b nh nước. Hỏi trẻ: con có nh n xét g hi con
thả tr ng vào b nh nước? Trẻ t rút ra ết lu n (tr ng ch m trong nước)
Bước 3: Cho trẻ dùng th a xúc muối cho vào b nh và dùng đũa huấy đều tan
muối
Hỏi trẻ : Điều g đã xảy ra ? Trẻ rút ra ết lu n tr ng chỉ nổi trong nước muối.
+ Thí nghiệm thứ 2: Nước hông màu, hông mùi, hông vị
* Chuẩn bị : Mỗi trẻ m t ly nước
* Tiến hành :
Bước 1: Cho trẻ quan và gọi tên đồ dùng
Bước 2: Cho trẻ quan sát nước và đưa ra nh n xét
Yêu cầu trẻ lấy th a bỏ vào cốc nước
Hỏi trẻ : Các con có thấy th a trong cốc nước hông ? V sao ? trẻ t đưa ra ết
lu n là nước hông màu.
Bước 3: Cho trẻ ngửi nước và nh n xét nước hông có mùi
Bước 4: Cho trẻ uống nước và đưa ra nh n xét nước hông có vị. Qua 3 bước
trẻ t rút ra ết lu n là nước thông thường hông màu, hông mùi, và hông vị.
+ Thí nghiệm thứ 3: V t ch m, v t nổi
* Mục đích yêu cầu: Giúp trẻ thỏa mãn nhu cầu t m tòi và hám phá
Giúp trẻ phát triển hả năng t m tòi, sáng tạo nghiên c u t m ra cái mới tích lũy
các iến th c
Rèn luyện hả năng phân tích, tổng hợp và đánh giá các s v t , hiện tượng.
* Chuẩn bị:
Các mẫu v t thí nghiệm như xốp bitis, sỏi, miếng nh a h nh con vịt, miếng sắt,
miếng gỗ, bông y tế, lá cây hô, xốp bọt biển…
* Tiến hành:
Bước 1: Cô chia 3 nhóm để thả các v t mẫu vào nước
Bước 2: Cho trẻ quan sát xem hi thả v t đó vào nước th điều g sẽ xảy ra?
Con vừa thả g vào nước? nó ch m hay nổi?
Bước 3: Cô yêu cầu trẻ vớt những v t trên nước vào 1 rổ, vớt những v t ch m
dưới nước vào 1 rổ
Bước 4: Cô cùng trẻ iểm tra lại bằng cách đổ các v t nổi trên nước vào chung
1 bể, đổ các v t ch m vào chung 1 bể. Sau đó quan sát xem có chính xác hông
+ Thí nghiệm 4: Nước có màu, có mùi, có vị
* Mục đích yêu cầu : Trẻ hiểu được nước có thể có màu, có mùi, có vị hi hoà tan với
nước trái cây hay các gia vị hác
* Chuẩn bị : 9 ly nước, 3 quả cam, 1 đĩa dâu, 1đĩa quýt, đĩa đường.
* Tiến hành: 9 trẻ chia làm 3 tổ
+ Tổ 1: Pha nước quýt
+ Tổ 2: Pha nước cam
+ Tổ 3: Pha nước dâu
Bước 1: Cho trẻ pha nước
Bước 2: Yêu cầu trẻ quan sát và đưa ra nh n xét. Điều g đã sảy ra? V sao
nước trong cốc lại chuyển màu? Trẻ t đưa ra ết lu n v pha với nước trái cây.
Bước 3: Cho trẻ ngửi nước. Ngửi nước con thấy nước như thế nào ? Trẻ đưa ra
nh n xét của m nh là thơm mùi trái cây trẻ đã pha trong nước
Bước 4 : Cho trẻ uống nước .Con có cảm nh n g về vị của nước ? đưa ra nh n
xét về vị đặc trưng của trái cây trẻ đã pha trong nước.
Bước 5 :Yêu cầu trẻ cho đường vào nước và cho trẻ uống nước và đưa ra nh n
xét
Cô cùng trẻ rút ra ết lu n: Muốn nước có màu, có mùi có vị g th phải lấy nước trái
cây hay gia vị mà m nh thích pha với nước như v y nước sẽ có màu có mùi có vị .
VD 4: Khám phá về hoa
+ Thí nghiệm 1: Nhu m màu Hoa
* Mục đích yêu cầu : Trẻ biết bông hoa hút màu qua những ống hẹp trong cuống hoa
và có hả năng biến đổi thành màu đó.
* Chuẩn bị: 2 chai nhỏ trong đ ng đầy nước, 1 lọ m c, 2 bông hoa phăng sáng màu
* Tiến hành:
Bước 1: Cho trẻ quan sát và gọi tên các dụng cụ. Và có thể đoán xem cô sẽ làm
g với những dụng cụ này
Bước 2: Cho trẻ đánh dấu 2 lọ nước, sau đó đổ m c vào lọ nước th 2, cắt bớt
đầu cọng 2 bông hoa chừng 5cm, đặt 2 bông hoa vào 2 lọ nước.
Bước 3: Cô cho trẻ quan sát sau nhiều giờ, cuối cùng các cánh của bông hoa
đặt trong lọ th 2 sẽ chuyển sang màu của nước trong lọ.
* Mở r ng: Có thể làm những bông hoa nhiều màu bằng cách trẻ đôi cuống hoa ra và
ngâm mỗi nửa cuống vào m t lọ nước màu hác nhau.
VD5: Khám phá về hông hí
+ Thí nghiệm 1: Cu c chạy đua cùng 3 cây nến
* Mục đích yêu cầu: Cần cho trẻ nh n biết hông hí xung quanh
Trẻ nh n biết nến cháy nhờ có hí ôxi. Khi hí ôxi hết th nến sẽ bị tắt
* Chuẩn bị: Nến, h p diêm, Đất sét dẻo, Ch u nước, Vại thuỷ tinh lớn và nhỏ
* Tiến hành :
Bước 1: Cho trẻ quan sát và gọi tên các đồ dùng của cô đã chuẩn bị
Hỏi trẻ: gắn nến lên đĩa bằng cách nào? Sau hi gắn xong đặt đĩa nến vào 1 cái ch u
thuỷ tinh
Bước 2: Cô đổ nước vào trong ch u thuỷ tinh. Nến phải cao hơn so với mặt
nước. Hỏi trẻ: v sao cây nến phải cao hơn mặt nước?( để hi đốt nến lên, nến hông
bị nước làm tắt )
Cô lấy vại thuỷ tinh nhỏ ( cao hơn cây nến ). Gắn vào đầu mép lọ 2 cục đất sét to.
Hỏi trẻ: cô sẽ làm g tiếp?
Bước 3: Cô thắp nến lên.
Cô đặt lọ úp lọ thuỷ tinh lên cây nến. Dùng bút lông đánh dấu mặt nước dâng lên
trong lọ thuỷ tinh.
Hỏi trẻ: V sao phải gắn đất sét vào miệng lọ thuỷ tinh?( để nước tràn vào lọ). Cho trẻ
quan sát hiện tượng xảy ra: cây nến cháy m t lúc rồi sẽ tắt. Và nước trong lọ sẽ dâng
cao lên trong lọ thuỷ tinh
Giải thích: hi nến cháy,nó chỉ lấy hí oxi trong lọ. Khi hí oxi cháy hết th nến tắt,
nước bị hí áp bên ngoài đẩy lên trong lọ.
Bước 4: Cho trẻ thí nghiệm tương t với lọ thuỷ tinh nhỏ hơn và to hơn. Quan
sát và rút ra ết lu n. Như v y việc l a chọn m t số thí nghiệm phù hợp với trẻ đã giúp
trẻ hiểu sâu hơn mối quan hệ giữa các s v t hiện tượng và có nhu cầu t m hiểu bản
chất của chúng.
Trong quá tr nh th c hiện, tôi thấy trẻ rất h ng thú, phát triển hả năng tư duy
cao. Trẻ biết đặt ra những câu hỏi “Tại sao” trước những hiện tượng lạ, từ đó thu nh n
được những hiểu biết, những vốn inh nghiệm nhất định để áp dụng trong đời sống
hàng ngày. Hầu hết tất cả các trẻ đều háo h c chờ đón những giờ thí nghiệm, t p trung
cao đ để quan sát hiện tượng xảy ra, iên nhẫn chờ đón ết quả. Qua đó hơi gợi ở trẻ
nhu cầu hám phá. Trẻ bắt đầu để ý những biến đổi của s v t hiện tượng xung quanh,
biết t hám phá bằng nhiều giác quan và có s trao đổi với cô, với bạn.
Biện pháp 2: Xây dựng góc thiên nhiên
Góc thiên nhiên là nơi dành cho các hoạt đ ng chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, bắt
sâu, tưới nước, ngoài ra còn là nơi t m đọc các loại sách về thiên nhiên, các tranh ảnh
về thế giới t nhiên .
Tôi xây d ng góc thiên nhiên có các cây xanh như: cây vạn niên thanh, hoa ,
giàn dây leo và m t số loại cây gần gũi với trẻ, Có bể cát, bể cá có nơi để trẻ chơi với
nước.
Tôi bố trí giá sách chủ yếu là sách vẽ con v t, cây cối, hoa lá, quả hạt, sỏi…
Tranh ảnh vừa tầm với của trẻ để trẻ có thể xem tôi sắp xếp các h p đ ng vỏ cây hô