BIỆN PHÁP
“HƢỚNG DẨN TRẺ 5-6 TUỔI LÀM ĐỒ CHƠI SÁNG TẠO TỪ NGUYÊN
VẬT LIỆU THIÊN NHIÊN
TẠI TRƢỜNG MẦM NON HẢI THƢỢNG”
Giáo viên trình bày: Lê Thị Thanh Vân
Dạy lớp: MG 5 - 6 tuổi B
PHẦN I: MỞ ĐẦU
Lí do chọn biện pháp:
Như chúng ta đã biết, vui chơi là hoạt động chủ đạo, là “cuộc sống”của
trẻ mầm non và đồ chơi là phương tiện giúp trẻ thực hiện hoạt động đó. Đồ
chơi là người bạn đồng hành thân thiết của trẻ, đồ chơi đem lại cho trẻ niềm
vui và là khởi nguồn của những cảm xúc tích cực ở trẻ. Đồ chơi cũng chính là
phương tiện giúp trẻ phát triển toàn diện về đức, trí, thể, mĩ.
Hiện nay trẻ không chỉ được sử dụng đồ dùng dạy học, đồ chơi mua sẵn
mà còn được sử dụng đồ dùng dạy học, đồ chơi tự làm của cô và trẻ. Trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi kỷ năng về hoạt động tạo hình đã phát triển khá thuần thục, đa số
trẻ đã biết sử dụng các nguyên vật liệu khác nhau để tạo ra một sản phẩm theo
ý thích. Một số trẻ có năng khiếu về tạo hình sẽ tạo ra sản phẩm ngộ nghỉnh
đáng yêu mang tính sáng tạo. .Vì vậy giáo viên cần quan tâm hướng dẫn trẻ
làm đồ chơi từ các nguyên vật liệu khác nhau để tạo cơ hội cho trẻ trãi nghiệm,
khám phá đồ vật và nâng cao năng lực sáng tạo và cảm thụ nghệ thuật cho trẻ.
Hiểu được tầm quan trọng đó, năm học 2024 – 2025, khi được nhà trường
phân công nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục lớp Mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại điểm
trường Thượng Xá, tôi đã chọn biện pháp“Hướng dẫn trẻ 5- 6 tuổi làm đồ chơi
sáng tạo từ các nguyên vật liệu thiên nhiên”.
PHẦN II: NỘI DUNG
1. Đánh giá thực trạng
1.1. Thuận lợi:
Nhà trường trang bị đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho cô và trẻ.
Xây dựng môi trường học tập theo hướng lấy trẻ làm trung tâm. Hằng năm có
tổ chức hội thi đồ dùng dạy học, đồ chơi tự làm cho giáo viên nên bản thân học
hỏi được nhiều kinh nghiệm từ đồng nghiệp.
Bản thân có trình độ chuyên môn, luôn ý thức tìm tòi nghiên cứu học hỏi,
sáng tạo trong việc làm và hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi.
Đa số trẻ đã qua các mẫu giáo 3-4 tuổi và 4-5 nên kỷ năng về tạo hình khá
tốt.
1.2 Khó khăn:
Kiến thức, kỹ năng tạo hình, khả năng sáng tạo của một số trẻ trong lớp
còn hạn chế, không đồng đều.
Kỷ năng lựa chọn, phối hợp các nguyên vật liệu tạo hình, vật liệu trong
thiên nhiên, phế liệu để tạo ra các sản phẩm của trẻ chưa cao.
Đa số trẻ chưa biết cách tìm kiếm, lựa chọn các dụng cụ, nguyên vật liệu
phù hợp để tạo ra sản phẩm theo ý thích.
Phụ huynh chưa quan tâm phối hợp với giáo viên trong việc hướng dẫn trẻ
làm đồ dùng dạy học, đồ chơi tự làm ở gia đình.
* Bƣớc đầu khảo sát kết quả cho thấy: (Áp dụng cho 30 trẻ)
TT
Nội dung
TST
Đạt
Chƣa đạt
Số trẻ
Tỉ lệ %
Số trẻ
1
Trẻ hứng thú ngắm nhìn và sử dụng các từ gợi cảm để
nói lên cảm xúc của mình (về màu sắc, hình dáng, bố
cục…) của các tác phẩm tạo hình.
30
18
60.0
12
2
Trẻ biết lựa chọn , phối hợp các nguyên vật liệu tạo
hình, vật liệu trong thiên nhiên, phế liệu để tạo ra các
sản phẩm.
30
15
50.0
15
3
Trẻ biết phối hợp các kỹ năng vẽ, cắt, xé, dán, xếp
hình để tạo ra sản phẩm có màu sắc, kích thước, hình
dáng,/ đường nét và bố cục.
30
19
63.3
11
4
Trẻ biết nhận xét sản phẩm tạo hình về màu sắc, hình
dáng/đường nét và bố cục.
30
20
66.6
10
5
Tìm kiếm, lựa chọn các dụng cụ, nguyên vật liệu phù
hợp để tạo ra sản phẩm theo ý thích.
30
16
53,3
14
Trên cơ sở đánh giá tình hình thực trạng với mong muốn khắc phục khó khăn và
tận dụng những thuận lợi sẵn có, tôi đã đi sâu nghiên cứu đồng thời áp dụng biện
pháp “Hướng dẫn trẻ làm đồ chơi sáng tạo từ nguyên vật liệu khác nhau”.
2. Trình bày biện pháp
2. 1. Hƣớng dẫn trẻ sƣu tầm các nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi.
Nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi cho trẻ vô cùng phong phú và đa dạng,
dễ tìm. Những vật liệu chủ yếu được lấy từ thiên nhiên và các phế liệu tìm thấy trong
các gia đình, ngoài cửa hàng, trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ ở lớp…
Nguyên vật liệu từ thiên nhiên: Vỏ ốc, vỏ sò, rơm, gỗ, tre, trúc, lá cây, hột hạt,
bẹ dừa, gọng sắn, … Những nguyên vật liệu này dễ tìm thấy và gần gũi với trẻ ở
vùng nông thôn.
Phế liệu : Chai nhựa, giấy bìa, tạp chí, thùng giấy carton… là nguồn nguyên
liệu phong phú để làm những món đồ dùng, đồ chơi đa dạng và hấp dẫn đây là nguồn
nguyên vật liệu dễ tìm thường có trong các gia đình trẻ.
Nguyên vật liệu tạo hình: Giấy màu, nỉ, xốp, … phong phú về chủng loại luôn sẵn có
ở các nhà sách.
Hàng ngày tôi thường hướng dẫn trẻ sưu tầm nguyên vật liệu bằng cách chuẩn
bị sọt nhựa để ở góc lớp, khi trẻ ăn quà bánh có hộp, chai nhựa, muỗng nhựa…thì bỏ
vào sau đó tôi cùng trẻ rửa sạch, phơi khô để làm đồ dùng, đồ chơi.
Khi hướng dẫn trẻ sưu tầm nguyên vật liệu, tôi nhắc trẻ lựa chọn các nguyên vật
liệu đảm bảo tính an toàn, vệ sinh, có tính thẩm mỹ, dễ bảo quản và cất giữ...
Khi cùng trẻ tham gia hoạt động ngoài trời, nhặt lá cây, hoa rơi, các viên sỏi,
cành cây...tôi gợi ý cho trẻ: Các con quan sát xem viên đá này có dạng giống con vật,
đồ chơi gì? hay với những chiếc lá này các con nghĩ xem mình sẽ dùng làm gì? Việc
này vừa khơi gợi ở trẻ ý tưởng tạo ra sản phẩm tạo hình vừa tạo cho trẻ có thói quen
sưu tầm các nguyên vật liệu ở mọi lúc mọi nơi trong hoạt động hằng ngày.
Khi trò chuyện với trẻ về chủ đề chủ điểm hay cùng trẻ chuẩn bị đồ dùng cho các
hoạt động ngày hôm sau tôi thường nhắc trẻ sưu tầm nguyên vật liệu ở gia đình như:
Một số hột hạt lá cây... và vệ sinh phơi khô cho hoạt động ngày hôm sau.
2. 2. Tổ chức cho trẻ làm đồ chơi sáng tạo từ nguyên vật liệu khác nhau
trong giờ hoạt động học.
Có rất nhiều hình thức dạy trẻ làm đồ chơi sáng tạo từ các nguyên vật liệu
trong một ngày hoạt động của trẻ, nhưng tổ chức cho trẻ làm đồ chơi trong hoạt động
học có vai trò vô cùng quan trọng. Bởi thông qua giờ hoạt động học, giáo viên có vai
trò là người hướng dẫn, củng cố kỹ năng cũ và cung cấp cho trẻ những kỹ năng tạo
hình mới. Trong quá trình trẻ được quan sát, trò chuyện về các mẫu của cô, được xem
cô hướng dẫn cách làm trẻ sẽ tiếp thu các kỹ năng tạo hình một cách có hệ thống, từ
đó trẻ sẽ vận dụng những kiến thức kỹ năng đó một cách sáng tạo vào cách tạo ra các
sản phẩm khác nhau
Khi hướng dẫn trẻ làm đồ chơi từ các nguyên vật liệu bản thân tôi xác định làm
đối tượng gì, nhóm đối tượng hay là đơn lẻ, dùng vào chủ đề gì, hiệu quả ra sao…Đồ
chơi cũng có thể là các đối tượng, nhân vật trong một câu chuyện nhất định. Sau đó
sẽ lựa chọn nguyên vật liệu phù hợp để hướng dẫn trẻ làm.
Với hoạt động này, tôi suy nghỉ tổ chức một cách hấp dẫn, dùng thủ thuật để
kích thích, lôi cuốn trẻ tham gia vào hoạt động, khơi gợi ở trẻ sự đam mê và sáng tạo
để tạo ra những sản phẩm đẹp.
Ví dụ:
* Chủ đề “Trƣờng mầm non”
Đề tài: Làm đèn trung thu
Chuẩn bị: Bìa màu các loại, kéo, hồ dán, chai nhựa, dây ru băng....
Tiến hành: Cho trẻ xem các hoạt động về ngày trung thu như múa lân, phá cô,
rước đèn trung thu ....
Cho trẻ xem những chiếc đèn lồng cô vừa làm được
Tôi hướng dẩn trẻ cắt những tấm bìa, chai nhựa, để làm đèn trung thu, cắt
những ngôi sao. Dây rubăng làm viền, thắt nơ để dán trang trí chiếc lồng đèn cho đẹp
* Chủ đề “Thực vật”:
Đề tài: Làm hoa từ các nguyên vật liệu
+ Chuẩn bị: Giấy bìa màu, giấy trắng A4, giấy báo...Cành cây khô, lá cây, các
loại hạt: đậu đỏ, đậu xanh, đậu trắng, nắp chai, hồ dán, keo 2 mặt, bút chì, bút màu.
+ Tiến hành: Làm chậu hoa từ giấy màu
Tôi hướng dẫn trẻ cắt đôi giấy màu ra, rồi dùng kéo cắt tờ giấy màu thành sợi
nhỏ từ ngoài vào trong, sau đó dùng kéo vuốt tờ giấy màu lại, dùng cành cây khô làm
cành, xốp làm nhụy hoa, cho trẻ cuốn giấy màu vừa cắt vào nhụy hoa, dùng keo để
dán lại thành những cành hoa. Trang trí ống tre thành chậu hoa để cắm các cành hoa
vào làm thành những chậu hoa xinh sắn để chơi ở góc toán, xây dựng …
Ví dụ: Làm tranh hoa từ hột hạt
Với nguyên vật liệu đậu đỏ, đậu xanh tôi chuẩn bị sẳn bìa cát tông, giấy A4 cho
trẻ vẽ cây hoa rồi dùng keo 2 mặt dán lên rồi cho trẻ lấy đậu rắc vào cánh hoa, lá để
tạo thành cây hoa thật đẹp mắt.
Thông qua các hoạt động này rèn cho trẻ biết phối hợp các kỹ năng vẽ, cắt, xé,
dán, xếp hình để tạo ra sản phẩm có màu sắc, kích thước, hình dáng, đường nét và bố
cục hài hòa, đẹp, sáng tạo.
Sau mỗi hoạt động cho trẻ quan sát, nhận xét sản phẩm của mình và của bạn về
màu sắc, hình dáng, đường nét và bố cục từ đó nâng cao khả năng cảm thụ nghệ thuật
cho trẻ qua sản phẩm tạo hình.
3. 1. Dạy trẻ làm đồ chơi sáng tạo ở các hoạt động khác.
* Hoạt động ngoài trời:
Hoạt động ngoài trời tạo điều kiện cho trẻ được quan sát, trò chuyện cùng cô và
bạn về các xự vật hiện tượng xung quanh như một số đặc điểm của cây cối, con vật,
thời tiết, hoạt động của con người…hoạt động này cũng là cơ hội để hướng dẫn trẻ
làm một số đồ chơi từ các nguyên vật liệu sẳn có ở thiên nhiên xung quanh trẻ trẻ
như:
Trong giờ dạo chơi ngoài sân trường tôi cho trẻ nhặt những chiếc lá rụng và
hướng dẫn trẻ từ những chiếc lá đó có thể làm được rất nhiều đồ chơi, các con cuộn lá
lại để làm những chiếc kèn thổi rất hay, sử dụng lá dừa tạo hình đồng hồ, chong
chóng, từ những cọng sắn làm nhà lầu, tên lửa...
Làm như vậy trẻ vừa được tham gia vào hoạt động dạo chơi, lao động lại vừa
góp phần làm sạch sân trường và đặc biệt trẻ làm được một đồ chơi do chính tay
mình làm ra, trẻ sẽ rất hứng thú và tham gia một cách rất tích cực.