UBND HUYỆN MÊ LINH
TRƯỜNG MẦM NON THẠCH ĐÀ A
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
MÔN TẠO HÌNH CHO TRẺ 3-4 TUỔI THÔNG QUA
HOẠT ĐỘNG CHẮP GHÉP TẠI TRƯỜNG MẦM NON
THẠCH ĐÀ A
Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo
Cấp học: Mầm non
Tên tác giả: LƯU THANH HOÀ
Đơn vị công tác: Trường mầm non Thạch Đà A
Chức vụ: Giáo viên
NĂM HỌC 2023 – 2024
MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 1
3. Nhiệm vụ nghiên cứu 1
3.1. Nghiên cứu lý luận 2
3.2. Tìm hiểu thực trạng 2
4. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
4.2. Phạm vi nghiên cứu
2
2
2
5. Phương pháp nghiên cứu 2
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của đề tài 3
1.1. Một số khái quát về hoạt động chắp ghép 3
1.2. Hoạt động chắp ghép của trẻ 3 – 4 tuổi. 3
1.3. Vai trò của hoạt động chắp ghép đối với sự phát triển của trẻ 4
1.4. Ý nghĩa và tác dụng của hoạt động chắp ghép 5
2. Thực trạng của việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ 3 - 4 tuổi thông qua
hoạt động chắp ghép.
5
2.1. Đặc điểm tình hình
2.2. Khái quát về tổ chức nghiên cứu thực trạng
5
6
2.3. Kết quả khảo sát thực trạng
2.4. Một số vấn đề hạn chế trong tổ chức hoạt động chắp ghép cho trẻ ở
trường mầm non
6
9
3. Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môn Tạo hình cho trẻ 3-4 tuổi
thông qua hoạt động chắp ghép tại trường mầm non Thạch Đà A.
9
3.1. Hình thành khái niệm về “cái đẹp” cho trẻ, giáo dục trẻ biết yêu quý
bảo vệ “cái đẹp”
3.2. Khi tổ chức hoạt động chắp ghép giáo viên cần:
3.3. Nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ thông qua hoạt động chắp ghép
cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
3.4. Kết hợp với phụ huynh.
9
10
11
12
4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm 13
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận 14
2. Khuyến nghị 14
2.1. Đối với PGD & ĐT huyện Mê Linh 14
2.2. Đối với nhà trường
2.3. Đối với gia đình
14
14
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Phiếu điều tra
Phụ lục 2: Một số hình ảnh liên quan
15
16
19
1 / 21
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Đã từ lâu, môn học Tạo hình vẫn được xem là một môn học rất quan trọng
trong chương trình giáo dục mầm non. Các nhà giáo dục cho rằng: Trẻ nhỏ nên
tham gia vào sáng tạo nghệ thuật và thưởng thức, chiêm ngưỡng sản phẩm của
bạn bè. Bởi vì hoạt động tạo hình là nơi trẻ thể hiện mình và cũng là điều kiện
để góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện. Hoạt động tạo hình có sức cuốn hút
hầu hết các lứa tuổi mầm non. Thông qua hoạt động tạo hình, bước đầu giúp trẻ
làm quen với các phương tiện và ngôn ngữ tạo hình: Giấy vẽ, sáp màu, đường
nét, hình dáng, màu sắc bố cục... Từ đó, phát triển khả năng quan sát, phát triển
trí nhớ, trí tưởng tượng, sự sáng tạo ở trẻ.
Ngoài ra, khi hoạt động với tạo hình còn giúp trẻ biết đánh giá sản phẩm
tạo hình của mình và của các bạn, được các bạn góp ý trẻ sẽ quen dần với những
lời khen, chê của người khác. Đồng thời, kĩ năng xã hội được hình thành như:
Chờ đến lượt, chia nhau đồ dùng, cùng nhau bàn bạc,…Càng tham gia tích cực
hoạt động tạo hình bao nhiêu thì trẻ càng tự tin trong công việc sử dụng bút, giá
vẽ, màu sắc và rất có lợi cho việc học tập.
Khi nói đến giáo dục thẩm mỹ cho trẻ mẫu giáo, người ta thường nghĩ
ngay đến hoạt động tạo hình đầu tiên. Với sự phong phú của các thể loại như xé
dán, vẽ, nặn, chắp ghép… hoạt động tạo hình giúp cho trẻ không những được
tiếp cận một cách tích cực với thế giới xung quanh mà còn là cơ hội để trẻ thể
hiện tình cảm, cảm xúc và suy nghĩ của bản thân. Trong những sản phẩm do trẻ
tạo ra đó chứa đựng biết bao sự tưởng tượng kì diệu, ước muốn của trẻ và thông
qua đó thỏa mãn nhu cầu khám phá, nhu cầu tạo ra “cái đẹp” và thưởng thức
“cái đẹp” đang không ngừng nảy nở và phát triển của trẻ. Do vậy, hoạt động tạo
hình nói chung và hoạt động chắp ghép nói riêng là mảnh đất màu mỡ để ươm
mầm và nảy nở những mầm mống đầu tiên của sự sáng tạo, trí tưởng tượng
phong phú, phát triển tình yêu với “cái đẹp”.
Hiểu được tầm quan trọng của vấn đề trên, là một giáo viên mầm non, tôi
thấy cần phải nhận thức đúng vai trò của việc giáo dục thẩm mỹ trong trường
mầm non nói chung và đối với trẻ 3-4 tuổi nói riêng. Chính vì vậy mà tôi chọn
đề tài nghiên cứu: “Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môn Tạo hình cho
trẻ 3-4 tuổi thông qua hoạt động chắp ghép tại trường mầm non Thạch Đà
A” làm đề tài nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm của mình.
2. Mục đích nghiên cứu:
– Tìm hiểu thực trạng hoạt động giáo dục thẩm mỹ thông qua hoạt động chắp
ghép cho trẻ 3 – 4 tuổi ở trường mầm non Thạch Đà A.
– Đề xuất một số biện pháp để thực hiện đạt hiệu quả hơn.
– Đề ra những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của việc giáo dục thẩm mỹ
thông qua hoạt động chắp ghép cho trẻ 3 – 4 tuổi.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
3.1. Nghiên cứu lý luận
Phân tích và hệ thống hóa một số vấn đề lý luận về hoạt động chắp ghép ở
trẻ 3 – 4 tuổi nhằm tìm ra biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ cho trẻ
2 / 21
để xây dựng cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu.
3.2. Tìm hiểu thực trạng
Tìm hiểu các biện pháp tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ 3 – 4 tuổi ở
trường mầm non Thạch Đà A, đặc biệt là các biện pháp giúp nâng cao hiệu quả
giáo dục thẩm mỹ cho trẻ thông qua hoạt động chắp ghép.
4. Đối tượng nghiên cứu và Phạm vi nghiên cứu:
4.1. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi tại trường mầm non Thạch Đà A
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Trường mầm non Thạch Đà A – Mê Linh – Hà Nội.
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 11/2023 đến tháng 3/2024.
5. Các phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Tìm hiểu, đọc, phân tích tổng hợp và hệ
thống hóa các tài liệu về cơ sở phương pháp luận, tài liệu tâm lý học, giáo dục
học, phương pháp tổ chức tạo hình, các công trình nghiên cứu thực tiễn đã được
công bố… nhằm làm sáng tỏ cơ sở lý luận có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phương pháp quan sát: Quan sát các giờ hoạt động chắp ghép của cô và
trẻ. Đồng thời thu thập một số thông tin liên quan đến việc giải quyết nhiệm vụ
nghiên cứu để làm rõ hơn vấn đề nghiên cứu.
+ Phương pháp điều tra trực tiếp: Dùng phiếu câu hỏi đối với các giáo
viên của trường mầm non Tiền Phong để tìm hiểu thêm thông tin về việc giáo
dục thẩm mỹ thông qua hoạt động chắp ghép.
+ Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tiến hành tổ chức hoạt động chắp
ghép cho trẻ.
+ Phương pháp so sánh: So sánh kết quả trước và sau khi áp dụng các
biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục thẩm mỹ cho trẻ.
+ Phương pháp thống kê: Tổng hợp, thống kê các kết quả đã điều tra.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lí luận của đề tài:
1.1. Một số khái quát về hoạt động chắp ghép.
- Khái niệm: Hoạt động chắp ghép là sắp đặt, gắn ghép từ các hình khối,
các chi tiết tạo nên các mô hình trong không gian ba chiều với nhiều chất liệu
khác nhau.
Hoạt động chắp ghép của trẻ mầm non được hiểu như một loại hình hoạt
động tổng hợp. Đây là một loại bài trong các loại bài hoạt động tạo hình trong
chương trình giáo dục mầm non, hoạt động chắp ghép còn bao gồm cả hoạt động
xếp ghép bao gồm kết hợp cả kỹ thuật và mĩ thuật với nhiều chức năng như lắp
ghép, xếp, dính, dán, xếp… Hoạt động này phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
của trẻ và đặc biệt lôi cuốn được trẻ tích cực tham gia. Ở đó trẻ chủ yếu thể hiện
các mô hình, kết cấu không gian ba chiều và phối hợp với hình thức thể hiện
trên không gian hai chiều. Nội dung của hoạt động chắp ghép từ đơn giản đến
phức tạp như xếp hình từ những modun có sẵn đến đa dạng như cắt gấp gia công
3 / 21
tác động vào vật liệu để tạo thành sản phẩm.
Trong quá trình tạo hình trẻ có thể phối hợp các đặc trưng cho các loại
hình hoạt động khác nhau như: vẽ, nặn, xé dán…
Đây là một dạng hoạt động ứng dụng các kĩ thuật tạo hình, các phương
tiện tạo hình và phối hợp với hoạt động vui chơi giúp trẻ tìm hiểu và khám phá
thế giới xung quanh. Hoạt động chắp ghép giúp trẻ phát triển toàn diện hơn, đặc
biệt nâng cao tính thẩm mỹ cho trẻ.
- Vật liệu chắp ghép:
+ Vật liệu thiên nhiên: Lá, quả, sỏi, hạt, vỏ sò, đá, vỏ cây…
+ Vật liệu có sẵn tận dụng từ phế liệu: Vỏ hộp, lõi giấy cuộn, bình, lọ, len
vụn, nắp chai…
+ Vật liệu khác: Keo, hồ, dăng dính, màu bột, màu nước…
1.2. Hoạt động chắp ghép của trẻ 3 – 4 tuổi
- Lắp ráp theo mẫu, lắp ráp theo chủ đề đơn giản và tạo ra các trò chơi với
mô hình đã hoàn thành. Cho trẻ chắp ghép các hình khối tạo ra các sản phẩm
đơn lẻ và chắp ghép để tạo thành các sản phẩm theo đề tài hợp lí như:
+ Sắp xếp các hình khối, các chi tiết, màu sắc khác nhau tạo nên các mô
hình cảnh nhà, cây, núi, xe ô tô, tàu hoả...
+ Cho trẻ gấp, dán từ giấy màu các loại để tạo nên một số mô hình khác
nhau.
- Trẻ tự độc lập suy nghĩ và tìm kiếm nội dung, sáng tạo theo ý tưởng riêng.
1.3. Vai trò của hoạt động chắp ghép đối với sự phát triển của trẻ
- Đối với sự phát triển trí tuệ, nhận thức:
Hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động chắp ghép nói riêng là hoạt
động đặc biệt mang tính hình tượng. Trong hoạt đông chắp ghép, trẻ có nhiều cơ
hội tìm hiểu, nghiên cứu các đối tượng để có được hiểu biết sự hình thành về đối
tượng đó, từ đó xây dựng các biểu tượng hình tượng. Vì vậy hoạt động chắp
ghép là một trong những hoạt động tích cực để phát triển ở trẻ các kĩ năng hoạt
động trí tuệ.
Khi thực hiện nhiệm vụ chắp ghép, trẻ cần huy động vốn hiểu biết, vốn
biểu tượng đã tích lũy để chắp ghép và tạo ra sản phẩm mới. Từ đó làm cho các
biểu tượng hình thành ở trẻ trong quá trình tri giác sẽ luôn được đổi mới bổ sung
và phong phú hơn. Chính vì vậy mà hiểu biết của trẻ về thế giới xung quanh
ngày càng tăng lên, đa dạng và ngày càng trở nên giầu có hơn.
Quá trình chắp ghép đòi hỏi trẻ luôn tìm tòi khám phá, phát hiện ra tính
chất của các loại vật liệu cũng như khả năng tạo hình, khả năng tạo ra sức truyền
cảm của chúng. Trong quá trình chắp ghép trẻ lĩnh hội được kĩ năng sử dụng các
loại dụng cụ, chất liệu như những công cụ lao động của con người. Đây chính là
điều kiện thuận lợi cho sự phát triển trí tuệ và nhân cách.
- Đối với việc giáo dục tình cảm, đạo đức, kĩ năng giao tiếp xã hội
Hoạt động chắp ghép của trẻ mầm non thường và có thể được tổ chức như
một hoạt động cùng nhau tạo nên sản phẩm chung. Sự tương tác hợp tác trong
tập thể có ảnh hưởng tích cực đến sự hình thành ở trẻ các phẩm chất đạo đức
như: tính kiên trì, đoàn kết, khả năng làm việc nhóm, thói quen biết nhường