SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3
I. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục
vụ cho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3”
II. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MÔ TẢ NỘI DUNG:
1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non bậc học đầu tiên nhưng lại mang nền tảng rất quan trọng đối
với việc giáo dục sau này. Tâm hồn trẻ thơ như tờ giấy trắng rất non nớt, rất trong sáng
dễ tiếp thu những cái tốt cũng như những cái xấu bên ngoài. Tuy nhiên lứa tuổi này nếu
như không biết uốn nắn trẻ không đến nơi thì sẽ gây khó khăn cho các bậc học sau này.
Chính vậy người lớn chúng ta cần phải rèn luyện cho trẻ những thói quen kỹ năng tự
phục vụ ngay từ nhỏ.
năng tự phục vụnhững thói quen sinh hoạt thưng ngày trong giao tiếp ứng
xử của trẻ đối với bản thân những người xung quanh. Dạy cho trẻ biết những năng tự
phục vụ giúp trẻ ý thức được bản thân, đây là cơ hi tốt nhất giúp trẻ nhanh chóng khôn lớn
trưởng thành trong cuộc sống, trẻ sống trách nhiệm hơn với chính nh, dạy trẻ biết
quan sát làm theo hướng dẫn của người lớn trong các công việc nhỏ hàng ngày. Chính
những việc làm của người lớn thường ngày sẽ được trẻ chú ý quan sát ghi nhớ để thực
hiện lại. một giáo viên mầm non được phân công phụ trách trẻ độ tuổi 3 - 4 tuổi, cần
phải biết rèn kĩ năng sống đặc biệtnăng tự phục vụ cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ bắt
đầu từ việc nhỏ nhất như: tự xúc cơm, tự vệ sinh cá nhân, tự đi giày, dép...
Nhưng trong thực tế hiện nay, cha mẹ nào cũng luôn mong muốn dành những điều
tốt đẹp nhất cho con của mình từ miếng ăn cho đến giấc ngủ, bao bọc con mình quá kĩ,
khiến không thích nghi được với môi trường xung quanh, khả năng tự phục vụ thấp
dẫn đến những sai lệch trong nhận thức lẫn hành động. Vào đầu năm học 2021-2022 tôi
nhận thấy trẻ lớp tôi chưa biết cất đồ dùng nhân, mang giày dép, tực cơm ăn, rửa tay
bằng phòng, chải răng sau bữa ăn…Do đó, việc rèn năng tự phục v bản thân cho trẻ
trong trường mầm non việc làm cùng cần thiết. Vì thế tôi tự đặt ra vấn đề làm thế nào
để giáo dục trẻ kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi hiệu quả giúp trẻ phát triển một cách
toàn diện nhất về mọi mặt, đó câu hỏi tôi luôn đặt ra. những do nêu trên tôi
quyết định lựa chọn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ
tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3”
2. Mô tả nội dung:
Như chúng ta đã biết, tự phục vụ phương tiện không thể thiếu để giúp trẻ tăng
năng lực hội nhập, tích cực, chủ động, sáng tạo, tự tin vững vàng trước mọi khó khăn thử
thách. Tự phục vchìa khóa của sự sống còn sự phát triển, sự thành công của con người.
Kỹ năng tự phục vụ của trẻ là làm những công việc vừa sức cho bản thân trẻ. Từ đó, giúp trẻ
hình thành tác phong nhanh nhẹn ý thức tự giác biết giữ gìn vệ sinh sạch sẽ. Trẻ ý thức
được sự cần thiết của việc tự phục vụ bản thân, trẻ biết ch tự chăm sóc bản thân tăng
cường tính độc lập. Trẻ tự tin vào bản thân khi thành công trong công việc tự phục vụ bản
thân. Mặt khác trẻ hiểu được sự chăm sóc của cha mẹ nhiều hơn. Qua đó hướng tới sự phát
triển toàn diện nhân cách trẻ. Nên việc rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 3- 4 tuổi, không chỉ là
nhiệm vụ của giáo viên mầm non gia đình cn chung tay góp sức để vun đắp cho trẻ
những kỹ năng tốt tự phục vụ góp phần không nhỏ trong việc hình thành nhân cách cho trẻ
sau này.
GV: Trần Thị Lệ Quyên - Trường Mầm non 3 1/10
SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3
Cùng với việc tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ, tôi càng thấy rèn
luyện kỹ năng tự phục vụ có vị trí quan trọng trong việc giáo dục trẻ phát triển toàn diện trẻ.
Do đó, tổ chức tốt hoạt động này tôi phải đạt các tiêu chí như:
- Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động rèn kỹ năng tự phục vụ.
- Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động phong phú khoa học.
- Giáo viên phải cho trẻ thực hiện hàng ngày c hoạt động trong ngày đối với những
phương pháp tổ chức các hoạt động.
- Chính vì vậy, đòi hỏi người lớn phải có vốn hiểu biết phong phú, có kỹ năng làm việc khoa
học, đặc biệt đòi hỏi người giáo viên phải yêu thương, thân thiện với trẻ để giáo dục trẻ đến
nơi, đến chốn. Đồng thời, đổi mới phương pháp giáo dục để trẻ d dàng lĩnh hội những kỹ
năng lao động tự phục vụ ở mọi lúc mọi nơi.
2.1 Khảo sát:
Kết quả khảo sát đầu năm về một số kỹ tự phục vụ của lớp tôi như sau:
STT Nội dung
khảo sát Tổng số trẻ Đạt Chưa đạt
Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ Tỉ lệ %
1 Trẻ biết cất đồ dùng cá nhân 22 14 63.64% 8 36.36%
2 Trẻ biết mang giày dép 22 15 68.18% 7 31.82%
3 Trẻ biết tự xúc cơm và thức ăn 22 15 68.18% 7 31.82%
4Trẻ biết rửa tay với phòng khi tay
bẩn 22 14 63.64% 8 36.36%
5 Trẻ biết tự chải răng sau khi ăn 22 10 45.45% 12 54.55%
6Trẻ biết dọn dẹp chén mung và sắp
xếp sau khi ăn 22 17 77.27% 5 22.73%
7 Trẻ biết xếp gối sau khi ngủ dậy 22 12 54.55% 10 45.45%
8Trẻ biết đeo khẩu trang khi đến nơi
đông người 22 15 68.18% 7 31.82%
9Trẻ biết vệ sinh thân thể và bảo vệ các
giác quan 22 10 45.45% 12 54.55%
2.2 Nguyên nhân thực trạng:
Qua kết quả khảo sát thực trạng của lớp giúp tôi thấy các kỹ năng khả năng tự
phục vụ của trẻ. Từ đó, tôi càng mạnh dạn hơn để chọn đề tài Một số bin pháp rèn kỹ
năng tự phục vcho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm non 3”. Trong quá trình thực hiện đề tài
tôi gặp những thuận lợi và khó khăn như sau:
GV: Trần Thị Lệ Quyên - Trường Mầm non 3 2/10
SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3
Thuận lợi:
Lớp luôn được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, lãnh đạo của địa phương
và bạn bè đồng nghiệp về chăm sóc giáo dục trẻ.
Ban giám hiệu luôn tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất cũng như các phương tiện
dạy học.
Giáo viên trong lớp đoàn kết biết cùng nhau đưa ra các giải pháp rèn kỹ năng tự phục
vụ hàng ngày nhằm phát triển tốt v phát triển toàn diện về tính cách, nhân cách, hành vi cá
nhân cho trẻ.
Đa số trẻ đã học qua lớp nhà trẻ nên đãkiến thức kỹ năng nhất định. 100% trẻ
đều học đúng độ tuổi nên việc rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ rất dễ dàng.
Khó khăn:
Ngoài những thuận lợi tôi đã nêu trên trong quá trình thực hiện, bản thân tôi còn gặp
không ít khó khăn:
Do ảnh hưởng dịch covid cácđến lớp không đều nên việc rèn một số kỹ năng còn
hạn chế.
sở vật chất nhà trường còn khó khăn do lớp điểm lẻ mượn phòng của trường
tiểu học.
Một số bậc phụ huynh nuông chiu trẻ, làm thay trẻ nên trẻ chưa những kỹ năng
tự phục vụ cần thiết phù hợp với độ tuổi.
Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn chưa cao. Trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn
khi thực hiện các kỹ năng tự phục vụ cho bản thân.
2.3 Đề ra giải pháp:
Để đạt kết quả cao trong việc rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi, tôi
đề ra một số giải pháp sau:
Lập kế hoạch thực hiện rèn trẻ các kỹ năng tự phục vụ.
Dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ thông qua các hoạt động trong ngày.
Kiểm tra, đánh giá, động viên khen ngợi.
Tuyên truyền, phối hợp với phụ huynh để rèn kỹ năng tự phục cho trẻ.
2.4 Những nội dung cần đạt:
Một số giải pháp rèn k năng tự phục v cho trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi giúp trẻ t phục
vụ như cất đồ dùng nhân, mang giày dép, cầm muỗng xúc thức ăn cơm, rửa tay bằng
phòng, chải răng sau bữa ăn, dẹp chén muỗng sau khi ăn, xếp gối sau khi ngủ dậy. Tôi
mong muốn cuối năm học kỹ năng tự phục vụ của trẻ đạt được:
+ Trẻ biết cất đồ dùng cá nhân đạt 90% trở lên
+ Trẻ biết tự mang giày dép đạt 100%
+ Trẻ biết tự xúc cơm và thức ăn đạt 100%
+ Trẻ biết rửa tay với xà phòng khi tay bẩn đạt 100%
+ Trẻ biết tự chải răng sau khi ăn đạt 85-90%
GV: Trần Thị Lệ Quyên - Trường Mầm non 3 3/10
SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3
+ Trẻ biết dọn dẹp chén muỗng và sắp xếp bà ghế sau khi ăn đạt 100%
+ Trẻ biết xếp gối sau khi ngủ dậy đạt 90% trở lên
+ Trẻ biết đeo khẩu trang khi đến nơi đông người 95% trở lên
+ Trẻ biết vệ sinh thân thể và bảo vệ các giác quan đạt 85-90%
Bên cạnh đó, tôi mong muốn sáng kiến kinh nghiệm của mình sẽ giúp được các bạn
đồng nghiệp, không những trong khối mà còn ở các khối lớp khác trong việc rèn kỹ năng tự
phục vụ cho trẻ đạt hiệu quả hơn. Phụ huynh học sinh hiểu biết thêm về các giải pháp rèn k
năng tự phục vụ cho trẻ từ đó phối hợp, hỗ trợ giáo viên rèn cho trẻ.
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN “SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM”
1. Nghiên cứu tài liệu để nắm vững phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục tính
tự lập cho trẻ 3-4 tuổi.
Hàng năm vẫn có những thay đổi về hình thức cũng như về phương pháp tổ chức các
hoạt động với những phương pháp dạy cũ cũng không sai nhưng với chương trình giáo dục
mầm non hiện nay đã có thay đổi rất nhiều về hình thức tổ chức hoạt động, yêu cầu mỗi
giáo viên phải tự tìm tòi bồi dưỡng chuyên môn, tích lũy kiến thức, kinh nghiệm giảng dạy,
sáng tạo trong thực hiện các hoạt động để từng bước nâng cao chất lượng giáo dục, nâng
cao các kỹ năng cho trẻ trong hoạt động giáo dục tính tự lập cho trẻ ngày càng tốt hơn.
Tôi đã nghiên cứu vận dụng những kiến thức trong sách hướng dẫn thực hiện chương
trình giáo dục mầm non hiện nay vào dảng dạy như sau:
Hướng dẫn tổ chức các hoạt động trong lĩnh vực phát triển tình cm kỹ năng xã hội
cho trẻ trong trường mầm non.
Một số kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non
Một Số kỹ năng vệ sinh các nhân cho trẻ 3-4 tuổi, từ việc nắm vững phương pháp để
tiến hành xây dựng cụ thể cách tiến hành hoạt động vừa sức, phù hợp, phát huy tính tích cực
của trẻ trong hoạt động giáo dục tính tự lập cho trẻ. Đặc biệt quan tâm đến hoạt động tự
phục vụ bản thân của trẻ như vệ sinh cá nhân sạch sẽ hàng ngày, biết uống nước đúng cách,
đúng thời điểm.
Để việc giáo dục tính tự lập cho trẻ có hiệu quả tôi cũng cần đảm bảo theo các
nguyên tắc:
+ Lấy trẻ làm trung tâm.
+ Để trẻ tự làm, không làm hộ trẻ
+ Khuyến khích động viên trẻ bằng những lời khen , động viên.
+ Người lớn chỉ can thiệp, giúp đỡ trẻ khi thực sự cần thiết.
Việc hình thành các kỹ năng cơ bản trong học tập và sinh hoạt là yếu tố quyết định
đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách sau này của trẻ. Khi sảy ra vấn đề nào đó,
nếu không được trang bị những kỹ năng cần thiết, đặc biệt là kỹ năng tự lập sẽ giúp trẻ sớm
có ý thức làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến những điều tốt lành cho chính mình
cũng như cho xã hội.
2. Nắm vững kiến thức trọng tâm về kỹ năng sống: kỹ năng tự phục vụ cho trẻ
thông qua các hoạt động vệ sinh cá nhân hàng ngày.
Thời gian các nghỉ dịch nhà khá dài nhưng khi được vào lớp tôi thực
hiện ngay.
a. Giáo viên phải nắm được yêu cầu rèn luyện và kỹ năng thực hành cho trẻ.
GV: Trần Thị Lệ Quyên - Trường Mầm non 3 4/10
SKKN: Một số biện pháp rèn kỹ năng tự phục vụ cho trẻ tại lớp mầm 2 trường Mầm Non 3
Thói quen vệ sinh cần rèn luyện.
Ngoài những thói quen vệ sinh lp, giáo viên cần rèn luyện thêm cho các cháu
những thói quen vệ sinh sau:
Trẻ tự rửa mặt, rửa tay: trước khi ăn, sau khi đi đại tiện, chải đầu, đánh răng.
ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng người khác như: không khạt nhổ bậy,
không vứt rác ra lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước sch..
Trẻ tự mặc quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng sạch sẽ.
Biết gấp cất trải nệm, gối.
Biết giữ nhà cửa, đồ dùng đồ chơi gọn gàng sch sẽ. Biết giúp cô lau bàn ghế, rửa đồ
chơi, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp.
Khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa.
Trẻ bắt đầu hình thành vững chắc các quy tắc vệ sinh cá nhân và nếp sống văn minh.
Các kỹ năng cần rèn cho trẻ.
Trẻ phải thành thạo các kỹ năng thực hành vệ sinh cá nhân.
Biết giúp cô giặt khăn, phơi khăn.
Biết dùng tay - khăn che miệng khi hắt hơi, ho, ngáp, hỉ mũi…
b. Giáo viên cần nắm được các trình tự sau đây để hình thành kỹ năng tự phục vụ
cho trẻ.
Cô giáo hướng dẫn cho trẻ được nội dung yêu cầu thực hiện các thao tác vệ sinh cá nhân.
Các cháu mẫu giáo bé tuy còn nhỏ nhưng cũng có khả năng tiếp thu được những kiến
thức thông thường vì vậy cô cần phải hướng dẫn cho các cháu biết những điều cn thiết của
từng u cầu vệ sinh và những tác hại của việc không thực hiện đúng u cầu đó, lời hướng
dẫn của cô phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dể hiểu.
Chuẩn bị lời hướng dẫn động tác mẫu. Các cháu thể làm tốt các công việc tự
phục vụ bản thân vậy đối với những việc thể làm mẫu được cần chuẩn b tốt lời
hướng dẫn và làm thành thạo động tác mẫu, vừa làm vừa giải thích.
Cô có thể tập trước cho một cháu để cháu đó làm mẫu cho các cháu khác làm theo.
c) Giáo viên tổ chức một số biện pháp rèn luyện k năng tự phục vụ qua hoạt động
vệ sinh cá nhân trẻ:
Vệ sinh môi trường nề nếp của lớp:
Các cháu tường mầm non thời gian rất dài, nếu sp xếp gọn gàng, sạch sẽ mọi
sinh hoạt của lp nề nếp làm cho lớp học vui tươi đầm ấm. Tất cả những i đó ảnh
hưởng rất lớn đến sự hình thành thói quen cho trẻ.
Nếu hàng ngày thực hiện nghiêm túc thời gian biểu cháu sẽ thực hiện đúng giờ
nào việc đó. những việc làm tốt được lặp đi lặp lại nhiều lần thì sẽ thành thói quen tốt
cho trẻ.
Sự gương mẫu của những người xung quanh: Đặc điểm của trẻ hay bắt
chước, thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng thể bắt chước cái sai, cái xấu.
vậy giáo mọi người xung quanh cần phải tự rèn bản thân tuân thủ những yêu cầu
vệ sinh của nhà trường, thực hiện triệt để lời nói phải đi đôi với việc làm để thực sựtấm
gương sáng cho các cháu noi theo.
3. Lồng ghép một số bài thơ khi dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ:
Để trẻ dễ nhớ, dthực hiện thì khi dậy trẻ kỹ năng nào tôi sẽ dạy trẻ một bài thơ. Trẻ
sẽ đọc thơ làm theo.Như vậy trẻ sẽ sẽ rất hứng thứ trẻ vừa đọc thơ vừa được diễn
lại.
GV: Trần Thị Lệ Quyên - Trường Mầm non 3 5/10