SKKN: Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ ở lớp Chồi 3
tại Trường Mầm Non 3
I. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻ
lớp Chồi 3 tại trường Mầm Non 3
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI, MÔ TẢ NỘI DUNG:
1. Lý do chọn đề tài:
Trong công tác chăm sóc giáo dục vệ sinh cho trẻ mẫu giáo là một việc rất quan
trọng, nhưng điều quan trọng hơn việc rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn
minh cho trẻ mẫu giáo đó là nhiệm vụ rất cần thiết. Giúp cho cơ thể trẻ phát triển tốt, chống
đỡ được các bệnh tật, tránh được những dị tật thích nghi được với điều kiện sống, hình
thành những thói quen cơ bản để giúp trẻ có nhiều nề nếp tốt.
Với tình hình thực tế tại lớp đang phụ trách một thực tế làm tôi luôn trăn trở đó
là: Đa số các cháu chưa biết tự rửa mặt, rửa tay chải đầu, còn vức rác bừa bãi, ăn cơm còn
làm rơi vãi khắp nơi, gặp người lớn chưa tự chào hỏi lễ phép, hay chưa biết nhường nhịn
bạn còn đánh bạn,…Việc rèn thói quen vệ sinh nhân hành vi văn minh cho trẻ
một việc làm hết sức khó khăn. Xác định nhiệm vụ cũng như trách nhiệm nặng nề của mình,
bản thân tôi lúc nào cũng canh cánh trong lòng phải làm thế nào để rèn được thói quen vệ
sinh tự phục vụ bản thân,… một cách tự giác đúng quy trình.Với tinh thần trách nhiệm
cao, lòng say nhiệt tình ham học hỏi. Nên tôi tự hỏi mình rằng: Phải làm gì? Làm như
thế nào? Để đưa ra những biện pháp tối ưu nhất khi thực hiện tốt nhiều nội dung này. Xuất
phát từ lý do trên, tôi chọn đề tài “Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và
hành vi văn minh cho trẻ ở lớp Chồi 3 tại Trường Mầm Non 3”.
2. Mô tả nội dung:
Trong năm học này tôi được phân công giảng dạy tại lớp Chồi 3. Hầu hết trẻ sau kỳ
nghỉ dịch Covid 19 quá dài, các trẻ cũng như lần đầu tiên đến trường, mọi thứ thật bỡ ngỡ,
thật mới mẻ đối với trẻ, những kiến thức bản về vệ sinh nhân trẻ đều chưa nắm được,
trẻ chưa năng rửa tay bằng phòng, chưa đánh răng đúng ch, chưa biết rửa mặt
như thế nào cho sạch…và chưa ý thức bản thân về một số các hành vi văn minh cần phải có.
Bản thân tôi các đồng nghiệp tự học tập để bồi dưỡng kiến thức và năng thực hành vệ
sinh cá nhân, nhà trường đã cung cấp đầy đủ các đồ dùng cần thiết cho các lớp phục vụ cho
công tác chăm sóc vệ sinh như: phòng, bàn chải, khăn mặt nên cũng nhiều thuận
lợi
Hơn nữa c bệnh liên quan đến vấn đề vệ sinh thường xuyên xảy ra nhất là bệnh
“Tay, chân ,miệng”. Căn bệnh cho đến nay không thuốc để chữa chỉ phòng bệnh
là chính. Những điều đó làm cho bản thân tôi trăn trở và bằng mọi cách tôi sẽ có hướng giáo
dục cho trẻ nhằm hình thành cho trẻ những thói quen tốt và phòng chống bệnh tật.
thế, giáo dục trẻ ý thức rèn luyện những thói quen vệ sinh hành vi văn minh
cho trẻ mẫu giáo đặc biệt là trẻ 4-5 tuổi là một việc làm phù hợp mang lại nhiều lợi ích thiết
thực góp phần giúp trẻ khỏe mạnh phát triển toàn diện, trẻ sẽ trở thành những chủ nhân
tương lai với cách sống văn minh, trí tuệ.
2.1. Kết quả khảo sát đầu năm:
Vào đầu năm học tôi đã tổ chức cho trẻ thông qua hoạt động hàng ngày giáo thực
hiện nhiều yêu cầu rèn luyện thói quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻ. Đa số trẻ tuy
GV: Lê Chung Thùy Dương - Trường Mầm Non 3 - Phường 3 - Thành phố Vĩnh Long
-1-
SKKN: Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ ở lớp Chồi 3
tại Trường Mầm Non 3
cùng độ tuổi nhưng khả năng hòa nhập không đồng đều. Hơn nữa trẻ lứa tuổi mẫu giáo tâm
trẻ đang trải qua thời khẳng định bản thân, muốnm theo ý mình không phối hợp
cùng bạn. Vì thế, trẻ có thói quen vệ sinh và hành vi tốt đạt tỷ lệ thấp. Cụ thể như sau:
NỘI DUNG
TỈ LỆ ĐẦU NĂM
Số trẻ Tỉ lệ
- Một số thói quen vệ sinh cá nhân 3/20 15%
- Một số thói quen vệ sinh môi trường 5/20 25%
- Một số thói quen thể hiện được nếp sống văn minh lịch sự 5/20 25%
2.2. Nguyên nhân thưSc traSng
ThuâSn lơSi:
-Đã nhiều năm tôi được phân công dạy các khối lớp. Tôi đã đúc kết được một số kinh
nghiệm từ việc từ việc dạy trẻ thói quen vệ sinh và hành vi
- Được Ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ mua sắm trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho
hoạt động đầy đủ, phòng học thoáng mát, có đủ ánh sáng.
- 100% các cháu ăn bán trú tại trường.
- Diện tích phòng học đúng theo chuẩn qui định nên trẻ được hoạt động vui chơi
thoải mái.
- Đa số các bậc phụ huynh của lớp đều nhiệt tình, quan tâm chu đáo tới con em
thường xuyên trao đổi với giáo viên về tình hình của con mình đã tạo điều kiện cho tôi hoàn
thành tốt nhiệm vụ.
Khó khăn:
- Nhận thức về việc chăm sóc, nuôi dạy trẻ một số bậc phụ kinh doanh tự do còn
hạn chế.
- Nhận thức của trẻ không đồng đều, một số phụ huynh chưa quan tâm đến con em
mình.
- Một số phụ huynh quá nuông chiều, không muốn để trẻ tự phục vụ dẫn đến sự dạy
bảo con không thống nhất.
- Do một số trẻ quá hiếu động chỉ muốn chơi theo ý thích của mình.
- Có nhiều trẻ mới đi học chưa học qua lớp mầm nên trẻ còn nhút nhát.
- Trẻ tuy cùng độ tuổi nhưng khả năng hòa nhập không đồng đều.
2.3. ĐêV ra biện pháp:
Biện phavp 1: Giáo viên phải biết được yêu cầu biện pháp rèn luyện kỹ năng thực
hành, các trình tự để hình thành một thói quen vệ sinh và hành vi văn minh.
Biện phavp 2: Thông tin hai chiều giữa nhà trường và gia đình.
GV: Lê Chung Thùy Dương - Trường Mầm Non 3 - Phường 3 - Thành phố Vĩnh Long
-2-
SKKN: Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ ở lớp Chồi 3
tại Trường Mầm Non 3
Biện phavp 3: Tạo điều kiện vật chất tối thiểu cần thiết để trẻ được thường xuyên thực
hiện được những quy định về vệ sinh.
2.4. Xác định kết quả cần đạt:
Sau khi áp dụng các biện pháp trên nhằm để hình thành một số thói quen vệ sinh
hành vi văn minh cho trẻ lớp của mình. Tôi phải thực hiện xuyên suốt vào hệ
thống hoạt động của 1 ngày của trẻ nên trẻ luôn luôn được sống trong môi trường
sự giáo dục đinh hướng của giáo viên. Chính vì vậy, trong 1 thời gian ngắn hầu hết trẻ
lớp đã tiến bộ rệt như: Tất cả trẻ biết đi tiêu tiểu đúng nơi quy định. Trẻ biết ăn chín,
uống sôi, khi ăn cơm trẻ không làm rơi vãi. Các cháu đã thể hiện được nếp sống văn minh
lịch sự. Biết đi thưa về chào. Khi gặp người lớn biết lễ phép chào hỏi. Biết nhường nhịn bạn
giúp đỡ lẫn nhau, khi ho ngáp hắt hơi, hỉ mũi, phải lấy tay che miệng. Biết tôn trọng
quý mến mọi người. Biết yêu quý bảo vệ cảnh đẹp của thiên nhiên, không bứt hoa, bẻ
cành…
Từ những thực tế đã nêu trên, tôi đã áp dụng “Một số biện pháp rèn luyện những thói
quen vệ sinh hành vi văn minh cho trẻlớp chồi 3 tại Trường Mầm Non 3” thực hiện
lớp mình. Qua đó, tất cả trẻ đều hình thành được một số thói quen vệ sinh hành vi văn
minh tốt ở lớp. Mong muốn đó được thể hiện cụ thể là:
NỘI DUNG
TỈ LỆ CUỐI NĂM
Số trẻ Tỉ lệ
- Một số thói quen vệ sinh cá nhân 18/20 90%
- Một số thói quen vệ sinh môi trường 20/20 100%
- Một số thói quen thể hiện được nếp sống văn minh lịch sự 20/20 100%
III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN “SA_NG KIÊ_N KINH NGHIÊSM”
Trẻ mầm non được ví như tờ giấy trắng và cô giáo mầm non chính là người đặt bút vẽ
những nét đầu tiên nên tờ giấy trắng đó. Mỗi cử chỉ, mỗi hành vi, mỗi việc làm, lời nói đều
bộc lộ phần nào phẩm chất, đạo đức, nhân cách của con người. Chính vì thế, ngay từ nhỏ trẻ
cần được uốn nắn, giáo dục từ cử chỉ lời nói, hành động văn minh lịch sự thì khi lớn lên trẻ
mới trở thành người ích cho bản thân, cho gia đình hi. giáo mầm non phải
người tạo ra cho trẻ môi trường sống tốt rèn luyện trẻ phải biết tu dưỡng bản thân từng
ngày, từng giờ theo hướng tốt, nói lời hay, ý đẹp, đi đứng nhẹ nhàng, khoan thai, xử với
niềm nở đúng mực với mọi người.
1. Giáo viên phải biết được yêu cầu biện pháp rèn luyện kỹ năng thực hành,
các trình tự để hình thành một thói quen vệ sinh và hành vi văn minh.
*Thói quen vệ sinh cần rèn luyện.
Ngoài những thói quen vệ sinh lớp mầm non, tôi cần rèn luyện thêm cho các cháu
những thói quen vệ sinh sau:
- Trẻ tự rửa mặt, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi đại tiện, chải đầu, đánh răng.
GV: Lê Chung Thùy Dương - Trường Mầm Non 3 - Phường 3 - Thành phố Vĩnh Long
-3-
SKKN: Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ ở lớp Chồi 3
tại Trường Mầm Non 3
- ý thức giữ vệ sinh nơi công cộng, tôn trọng người khác như: không nhbậy,
không vứt rác ra lớp học, nơi công cộng, biết sử dụng nước sạch.
- Trẻ tự mặc quần áo, biết đòi hỏi người lớn phải cho mình ăn mặc gọn gàng sạch sẽ.
- Biết trải, gấp và cất nệm, gối.
- Biết giữ nhà cửa, đồ dùng đồ chơi gọn gàng sạch sẽ. Biết giúp lau bàn ghế, rửa
đồ chơi, xếp lại giá đồ chơi gọn gàng ngăn nắp.
- Khi ra nắng biết đội mũ nón và biết mặc áo mưa khi trời mưa.
- Trẻ bắt đầu hình thành vững chắc các quy tắc vệ sinh cá nhân và nếp sống văn minh.
Các kỹ năng cần rèn cho trẻ: Trẻ phải thành thạo các kỹ năng thực hành vệ sinh của
lớp mầm, ngoài ra cô cần rèn cho trẻ.
- Biết giúp cô xếp khăn, phơi khăn.
- Tự rửa mặt, rửa tay chải đầu, thay quần áo sử dụng thành thạo dụng cụ vệ sinh.
- Biết giữ nhà cửa, đồ dùng, đồ chơi sạch sẽ.
- Biết bỏ rác vào giỏ, không vất rác bừa bãi.
- Biết tự xúc cơm ăn và ăn hết suất ăn của mình.
- Trẻ không ăn quả xanh, uống nước lã.
- Biết tự giác đánh răng, buổi sáng khi ngủ dậy, sau khi ăn và tối trước khi đi ngủ.
- Khi ăn cơm trẻ không làm rơi vãi.
- Biết dùng tay - khăn che miệng khi hắt hơi, ho, ngáp, hỉ mũi…
*Cô giáo hướng dẫn cho trẻ thực hiện được các nội dung theo yêu cầu.
- Các trẻ mẫu giáo nhỡ tuy còn nhỏ nhưng cũng có khả năng tiếp thu được những kiến
thức thông thường vậy cần phải hướng dẫn cho các trẻ biết những điều cần thiết của
từng yêu cầu vệ sinh và những tác hại của việc không thực hiện đúng yêu cầu đó, lời hướng
dẫn của cô phải đơn giản, rõ ràng, chính xác, dễ hiểu.
- Chuẩn bị lời hướng dẫn động tác mẫu. Các trẻ thể làm tốt các công việc tự
phục vụ bản thân vậy đối với những việc thể làm mẫu được cần chuẩn bị tốt lời
hướng dẫn làm thành thạo động tác mẫu, vừa làm vừa giải thích, thể tập truớc cho
một trẻ để trẻ đó làm mẫu cho các trẻ khác làm theo.
VD: Thao tác đánh răng một trẻ thực hiện các trẻ khác làm theo – cô đọc lời hướng
dẫn.
- Nhắc nhở các trẻ thực hiện thường xuyên. Muốn hình thành một thói quen vệ sinh
ngoài việc làm cho trẻ hiểu được ý nghĩa kỹ năng cần phải làm cho trẻ được thực hành
thường xuyên, như vậy mới ăn sâu vào nếp sống của trẻ. Hành động sẽ trở thành thói
quen khi đứa trẻ có nhu cầu từ bên trong.
VD: Ngọc Diệp sau khi ăn xong, tự giác đi đánh răng, nếu không đánh
răng bé cảm thấy rất khó chịu và không chịu đi ngủ.
*Vệ sinh môi trường nề nếp của lớp.
GV: Lê Chung Thùy Dương - Trường Mầm Non 3 - Phường 3 - Thành phố Vĩnh Long
-4-
SKKN: Một số biện pháp rèn luyện những thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ ở lớp Chồi 3
tại Trường Mầm Non 3
- Các cháu lớp mẫu giáo thời gian rất dài, nếu sắp xếp gọn gàng, sạch sẽ mọi
sinh hoạt của lớp nề nếp sẽ làm cho lớp học vui tươi đầm ấm. Tất cả những cái đó ảnh
hưởng rất ln đến sự hình thành thói quen cho trẻ. Lớp học sạch đẹp cháu không vức rác
bừa bãi, cháu không vức đồ chơi lung tung, khi mọi thứ trong lớp điều được sắp xếp gọng
gàng theo đúng quy định.
- Nếu hàng ngày cô thực hiện nghiêm túc thời gian biểu cháu sẽ thực hiện đúng giờ
nào việc đó. Vì những việc làm tốt được lặp đi lặp lại nhiều lần thì sẽ thành thói quen tốt.
- Mọi sinh hoạt của lớp nề nếp làm cho lớp học vui tươi, đầm ấm. Tất cả những
cái đó ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành thói quen cho trẻ. Lớp học sạch đẹp các cháu sẽ
không lỡ vứt rác bừa bãi, cháu không vứt đồ chơi lung tung, mọi thứ trong lớp đều được sắp
xếp theo đúng nơi quy định.
- Nếu hàng ngày cô giáo thực hiện nghiêm túc thời gian biểu cháu sẽ thực hiện đúng
giờ nào việc ấy. Với những việc làm tốt được lặp đi lặp lại nhiều lần thì sẽ thành thói quen
tốt. Đặc điểm của trẻ là hay bắt chước, có thể bắt chước cái đúng, cái tốt, nhưng cũng có thể
bắt chước cái sai, cái xấu. Vì vậy, sự gương mẫu củagiáo và mọi người xung quanh cần
phải tự rèn bản thân và tuân thủ những yêu cầu vệ sinh của nhà trường, thực hiện triệt để lời
nói phải đi đôi với việc làm để thực sự là tấm gương sáng cho các cháu noi theo.
*Rèn trẻ thông qua các hoạt động của lớp trong ngày.
dụ: Lúc đón trẻ vào lớp phải chào cô, hướng dẫn trẻ để vào giá, chải đầu, đi
dép đúng chân.
Với chủ đề “Gia đình” trong giờ Giáo dục âm nhạc, tôi kết hợp vừa dạy hát vừa giáo
dục vệ sinh cho trẻ một cách nhẹ nhàng, trẻ trả lời các gợi ý tôi đưa ra một cách hứng thú.
dụ: Qua bài hát: “Chiếc khăn tay”nhạc lời: Văn Tấn. Tôi giáo dục vệ sinh
nhân cho trẻ một cách nhẹ nhàng. “ Chiếc khăn mẹ may cho bạn, bạn rất yêu quí chiếc khăn
của mẹ tặng cho mình. Bạn dùng khăn để mỗi khi rửa tay xong bạn lau cho sạch sẽ, để đôi
tay không bị bẩn thì áo quần, sách vở cũng được sạch sẽ đấy các cháu ạ. Các con phải học
tập bạn giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ nhé.
-Giờ hoạt động góc: Vui chơi hoạt động chủ đạo của lứa tuổi mẫu giáo. Các đặc
điểm tâm lý mới, các nét tính cách mới của trẻ được hình thành chủ yếu do hoạt động chủ
đạo này. vậy rèn luyện hành vi văn minh cho trẻ là một phương tiện giáo dục mạnh mẽ
nhất. dụ, trong vui chơi nếu giật đồ chơi của bạn, giáo thể giải thích với bé:
"việc giật đồ chơi của bạn không được, nếu con thích thì phải mượn bạn". giáo cũng
thể hỏi trẻ lần sau sẽ làm để mượn đồ chơi của bạn. Trong các loại trò chơi, trò chơi
phân vai theo chủ đề có vị trí đặc biệt quan trọng. Thông qua chủ đề mà cô giáo có tác động
vào nhiều khía cạnh hành vi của trẻ.
Trong trò chơi phân vai theo chủ đề hai mối quan hệ, đó quan h giữa trẻ với
nhau quan hệ giữa các vai chơi với nhau. Các vai đềutác dụng nêu gương quan trọng
ngay cả đối với trẻ đóng vai, cho nên việc khai thác tác dụng giáo dục của trò chơi phân vai
đòi hỏi phải công phu, sự chuẩn bị, suy nghĩ chu đáo của cô giáo.
Đối với trẻ lứa tuổi này trẻ học mà chơi, chơi mà học, trong giờ vui chơi trđược thực
nh trải nghim nhiu vai ci khác nhau trong cuộc sống của người lớn, i tiến hành lồng
nh vi văn minh vào vui ci, qua đó trẻ đưc đối thoi những câu chào hỏi lễ pp, câu cảm
GV: Lê Chung Thùy Dương - Trường Mầm Non 3 - Phường 3 - Thành phố Vĩnh Long
-5-