I. Tên sáng kiến kinh nghiệm: “Một số biện pháp tạo hứng thú cho trẻ tham gia tốt
hoạt động kể chuyện” ở lớp Mầm 1 trường Mầm non 3- Thành phố Vĩnh Long.
II. Lí do chọn SKKN và mô tả SKKN:
1.Lí do chọn đề tài:
Nhà bác học Anbert Einstein đã từng có câu nói nổi tiếng: ″Nếu muốn trẻ con thông
minh, hãy đọc cho chúng nghe những câu chuyện cổ tích”. Chính vì biết được tầm quan
trọng của việc kể chuyện mà các bà mẹ đã đọc cho bé nghe những câu chuyện từ khi mang
thai cho đến khi bé được vài tuổi. Vì truyện sẽ là cánh cổng đầy phép màu mở ra những thế
giới mới lạ và diệu kỳ, kích thích trí tưởng tượng của trẻ và giúp trẻ sớm rèn luyện cảm xúc
và sống tích cực hơn.
Ở trường mầm non, đọc, kể chuyện cho trẻ nghe hàng ngày mang đến nhiều lợi ích hơn
bất kỳ phương pháp giáo dục nào. Bởi nguồn kiến thức mà sách cung cấp là không giới hạn.
Chưa kể, khả năng tưởng tượng và liên tưởng của trẻ cũng có thể tăng dần lên sau mỗi câu
chuyện. Cha mẹ, giáo viên muốn rèn luyện trí thông minh cho con, nên chăm kể cho con
nghe những câu chuyện có tính giáo dục về đạo đức, lối sống hay sự vật hiện tượng, lịch
sử…để con luyện tập khả năng liên tưởng và ghi nhớ ngày càng tiến bộ hơn. Những câu
chuyện giúp trẻ xây dựng vốn từ vựng thật phong phú. Trong những câu chuyện sẽ xuất
hiện rất nhiều ngôn ngữ giàu hình ảnh. Nó sẽ là kho tàng ngôn ngữ mà bạn cung cấp cho bé.
Không những vậy, truyện còn giúp bé cảm nhận được, hiểu được, cảm giác được, thậm chí
là có thể học hỏi và nhớ được một số điều về các hiện tượng, sự vật, cuộc sống xung quanh
bé.
Vì thế, việc kể chuyện cho trẻ nghe còn giúp trẻ tích luỹ và mở rộng vốn từ ngữ phong
phú đa dạng, giúp trẻ nói đúng, nói chuẩn tiếng Việt, khả năng nói lưu loát, diễn đạt ngôn
ngữ được mạch lạc rõ ràng hơn. Là một giáo viên lớp mầm, tôi luôn đặt ra mục tiêu cho
mình là phải làm thế nào để giúp trẻ dễ dàng tiếp xúc và yêu thích văn học, làm thế nào để
truyền tải tác phẩm văn học tới trẻ một cách có hiệu quả?... Việc thường xuyên tiếp xúc với
tác phẩm văn học chọn lọc sẽ kích thích sự phát triển thẩm mỹ, đồng thời phát triển sáng tạo
ngôn ngữ nghệ thuật cũng như thẩm mĩ ở trẻ, góp phần vào việc phát triển trí tuệ, hình
thành những phẩm chất tốt đẹp về nhân cách nghệ thuật cho trẻ..
Việc tổ chức gây hứng thú thu hút trẻ vào hoạt động kể chuyện ngay từ ban đầu là rất cần
thiết, đồng thời còn góp phần nâng cao chất lượng kể chuyện cho trẻ nghe. Chính vì lý do
trên nên tôi quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho trẻ tham gia tốt
hoạt động kể chuyện” ở lớp Mầm 1 trường Mầm non 3- Thành phố Vĩnh Long
2.Mô tả nội dung:
2.1 Khảo sát thực trạng của lớp:
Thông qua các năm giảng dạy, tôi nhận ra rằng trong tất cả các hoạt động cho trẻ thì hoạt
động kể chuyện là một hoạt động có thể giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ và khả năng
giao tiếp, đồng thời vốn từ của trẻ cũng được mở rộng. Quá trình giảng dạy gây hứng thú
cho trẻ chưa thu hút được trẻ. Trẻ hiểu được nội dung câu chuyện, biết sử dụng lời nói để
diễn đạt, sử dụng giọng nói, ngữ điệu phù hợp với tình huống là khó đối với trẻ độ tuổi 3-4
tuổi.
Để biết được khả năng nắm bắt nội dung một câu chuyện mà trẻ vừa được nghe như
thế nào, vào đầu năm học tôi đã gửi vào nhóm zalo của phụ huynh một mẫu chuyện “Đôi
1
bạn tốt” mà cô kể nhờ phụ huynh cho trẻ xem. Gửi những câu hỏi đàm thoại bám sát với nội
dung cần khảo sát:
+ Cô vừa kể câu chuyện gì?
+ Trong câu chuyện có những nhân vật nào?
+ Trong câu chuyện, Vịt con đi như thế nào?
+ Khi gà con tức giận, gà con nói với vịt điều gì? (Trẻ lặp lại câu nói: “Bạn chẳng
biết bới gì cả, bạn đi chỗ khác chơi để tôi bới một mình vậy”).
+ Qua câu chuyện , con thích nhân vật nào?
+ Khi chơi với bạn, con phải như thế nào?
Với hệ thống câu hỏi như thế, phụ huynh sẽ đàm thoại với trẻ và thực hiện bài khảo
sát với hình thức bình chọn qua nhóm zalo. Với mỗi nội dung, phụ huynh sẽ chọn “đạt” nếu
như trẻ trả lời đúng nội dung câu hỏi, câu có đủ chủ ngữ, vị ngữ, sử dụng đúng từ ngữ, lặp
lại giọng điệu và ngữ điệu của nhân vật…Trẻ chưa thực hiện những yêu cầu trên thì “chưa
đạt”. Nếu phụ huynh nào chưa thực hiện được thì cô sẽ giúp phụ huynh khảo sát bằng cách
điện thoại qua zalo cá nhân của phụ huynh sau khi phụ huynh cho trẻ xem video cô gửi.
Bảng khảo sát đầu năm về gây hứng thú cho trẻ trong giờ kể chuyện của trẻ 3-4 tuổi.
STT Nội dung khảo sát
Kết quả
Số lượng đạt Tỷ lệ (%)
1Trẻ hiểu nội dung truyện 9/31 29%
2 Trẻ nhớ tên chuyện, nhân vật, hành động và
lời nói của nhân vật
10/31 32%
3 Trẻ nói năng mạch lạc mạnh dạn tự tin trong
giao tiếp
14/31 45%
4 Trẻ biết sử dụng từ ngữ, ngữ pháp đúng 18/31 58%
5 Trẻ biết sử dụng ngữ điệu, giọng phù hợp
trong giao tiếp
19/31 61%
6 Trẻ hiểu được ý nghĩa của câu từ và biết sử
dụng câu từ đúng ngữ cảnh.
20/31 64%
Với kết quả trên tôi đã mạnh dạn tìm hiểu và thực hiện một số ““Một số biện pháp
tạo hứng thú cho trẻ tham gia tốt hoạt động kể chuyện” ở lớp Mầm 1 trường Mầm non
3- Thành phố Vĩnh Long.
2.2 Nguyên nhân thực trạng có những thuận lợi và khó khăn như sau:
Năm học 2021 – 2022, tôi được phân công phụ trách lớp Mầm 1(3-4 tuổi). Tổng sỉ
số trẻ trong lớp gồm 31 trẻ. Trẻ đều là dân tộc Kinh. Trong quá trình thực hiện tôi nhận thấy
những thuận lợi và khó khăn như sau.
a.Thuận lợi:
- Bản thân tôi luôn được sự quan tâm, động viên của Ban giám hiệu nhà trường, tổ
chuyên môn và bạn bè đồng nghiệp.
2
- Do trường triển khai nhanh chóng, kịp thời, chính xác những nội dung đổi mới
trong chuyên môn qua các lớp tập huấn, các chuyên đề trong năm học nên giáo viên luôn
cập nhật phương pháp giảng dạy chuẩn xác.
- Bản thân tham gia đầy đủ các chuyên đề về đổi mới của ngành học mầm non.
- Bản thân tôi, là một giáo viên đã nhiều năm kinh nghiệm trong công tác chăm sóc
giáo dục trẻ, luôn tâm huyết với nghề, có lòng nhiệt tình, ham học hỏi, có tinh thần trách
nhiệm cao trong công việc.
- Giáo viên biết sử dụng vi tính thành thạo và có khả năng thiết kế slide truyện kể để
giảng dạy.
- Cơ sở vật chất đầy đủ có nhiều đồ dùng, đồ chơi, thuận lợi cho cô và trẻ hoạt
động.
- Phụ huynh quan tâm hoạt động cho trẻ làm quen với văn học trong trường mầm
non. Thường xuyên hỗ trợ cho giáo viên những nguyên vật liệu mở, vải vụn để giáo viên
may rối các nhân vật trong các câu chuyện. Có những phụ huynh là thợ may giúp cô may
những trang phục phù hợp với các nhân vật trong câu chuyện.
- Tuy tình hình dịch bệnh covid kéo dài, nhưng phụ huynh vẫn quan tâm đến việc học
tập của con, tham gia nhóm zalo, cùng cô tương tác các bài học, các kỹ năng chăm sóc trẻ
mùa dịch rất tích cực.
- Trẻ ở lứa tuổi này thích khám phá, học hỏi mà truyện là hình thức hữu ích giúp bé
cảm nhận được, hiểu được, cảm giác được, thậm chí là có thể học hỏi và nhớ được một số
điều về các hiện tượng, sự vật, cuộc sống xung quanh bé.
b.Khó khăn:
Ngoài những thuận lợi tôi đã nêu trên trong quá trình thực hiện, bản thân tôi gặp
không ít những khó khăn nhất định.
- Mặc dù ở cùng độ tuổi nhưng khả năng nhận thức và sự tập trung chú ý của mỗi trẻ
không đồng đều.
- Phần lớn trẻ chưa qua lớp nhà trẻ, nên trẻ chưa quen với nề nếp ở lớp.
- Một số trẻ phát âm còn ngọng, chưa đủ từ, đủ câu, còn lúng túng khi giao tiếp. Những
khó khăn này làm cho trẻ thiếu tự tin trong giao tiếp nên trẻ ngày càng có ít cơ hội phát triển
ngôn ngữ.
- Thời gian cho việc tạo môi trường hoạt động, tìm tòi và khám phá câu chuyện ngoài
chương trình còn hạn chế.
- Trong quá trình hoạt động nhiều lúc tôi chưa phát huy hết tính sáng tạo cho trẻ, chưa
tạo cho trẻ tự rèn luyện và phát triển ngôn ngữ qua việc cho trẻ thể hiện giọng nhân vật, tự
kể lại chuyện và kể chuyện sáng tạo.
- Đôi khi còn lúng túng trong khi sử dụng đồ dùng nhất là những lúc các nhân vật xuất
hiện cùng một lúc trong đoạn chuyện vì vậy mà chưa diễn tả hết tình huống xảy ra trong
đoạn truyện, gây khó khăn cho việc giúp trẻ hiểu nội dung chuyện.
- Năm học này, việc trẻ nghỉ do dịch bệnh kéo dài nên cô trực tiếp giảng dạy trẻ ít, việc
nắm bắt đặc điểm cá nhân của trẻ còn hạn chế.
3
- Do dịch bệnh, nên cô quay video về các bài giảng gửi đến nhóm zalo cho phụ huynh
nhằm mục đích nhờ phụ huynh rèn thêm cho trẻ những bài học nhằm theo kịp nội dung
chương trình giáo dục mầm non. Do khả năng quay, cắt ghép còn hạn chế, hình thức nội
dung chưa phong phú nên chưa thực sự thu hút trẻ.
- Hiện nay, do cuộc sống, phụ huynh đi làm, gửi trẻ cho ông bà.Vì để cho trẻ ngoan
không quậy, ăn nhanh nên người lớn thường cho trẻ sử dụng điện thoại thường xuyên. Hầu
như trẻ nào cũng xem video trên các thiết bị thông minh nên khả năng giao tiếp và kỹ năng
sống của trẻ hạn chế.
Để đi vào thực hiện việc gây hứng thú trong giờ kể chuyện cho trẻ từ những thuận
lợi và khó khăn đã nêu, dựa trên cơ sở thực tế bản thân tôi đã đề ra ““Một số biện pháp tạo
hứng thú cho trẻ tham gia tốt hoạt động kể chuyện” ở lớp Mầm 1 trường Mầm non 3-
Thành phố Vĩnh Long.
3.Các giải pháp thực hiện:
3.1. Giải pháp 1: Phối hơ•p cu‚ng đô‚ng nghiê•p xây dựng caƒc hoa•t đô•ng va‚ quay clip,
tạo nhóm zalo của lớp.
3.2. Giải pháp 2: Trang trí lớp học tạo môi trường thân thiện để chuẩn bị đón trẻ trở
lại trường.
3.3.Giải pháp 3: Tạo hứng thú cho trẻ thông qua các hoạt động khi trẻ trở lại trường
học trực tiếp.
a.Tự bồi dưỡng về nghệ thuật đọc, kể diễn cảm.
b.Gây hứng thú, thu hút trẻ vào tiết học thông qua đồ dùng đồ chơi
c.Gây hứng thú, thu hút trẻ thông qua các trò chơi.
d.Gây hứng thú cho trẻ thông qua hoạt động ngoài trời và ở mọi lúc, mọi nơi
e.Thu hút trẻ tập trung vào giờ học thông qua công nghệ thông tin.
4. Xác định kết quả cần đạt:
- Trẻ hiểu nội dung truyện (đạt 26/31 trẻ, tỉ lệ 83%).
- Trẻ nhớ tên chuyện, nhân vật, hành động và lời nói của nhân vật (đạt 27/31 trẻ, tỉ lệ
87%).
- Trẻ nói năng mạch lạc mạnh dạn tự tin trong giao tiếp (đạt 30/31 trẻ, tỉ lệ 96%).
- Trẻ biết sử dụng từ ngữ, ngữ pháp đúng (đạt 29/31 trẻ, tỉ lệ 93%).
- Trẻ biết sử dụng ngữ điệu, giọng phù hợp trong giao tiếp (đạt 29/31 trẻ, tỉ lệ 93%).
- Trẻ hiểu được ý nghĩa của câu từ và biết sử dụng câu từ đúng ngữ cảnh (đạt 28/31
trẻ, tỉ lệ 90%).
III. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
1. Giải pháp 1: Phối hơ8p cu9ng đô9ng nghiê8p xây dựng ca@c hoa8t đô8ng va9 quay clip,
tạo nhóm zalo của lớp khi trẻ chưa tới trường do dịch bệnh.
- Trong điều kiện trẻ tạm dừng tới trường do ảnh hưởng dịch bệnh, các cơ sở giáo
dục mầm non nói chung, Trường Mầm non 3- thành phố Vĩnh Long nói riêng vẫn nỗ lực
triển khai hoạt động chuyên môn. Dù đang tạm nghỉ, nhưng Trường Mầm non 3 không
dừng chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Để việc giáo dục hiệu quả, cần có sự phối hợp
4
giữa gia đình và nhà trường Cụ thể, giáo viên sẽ tạo nhóm zalo, lựa chọn những nội dung
cốt lõi, quan trọng để truyền đạt đến phụ huynh, trẻ qua nhiều kênh. Các video của giáo viên
thực hiện đạt chất lượng, được duyệt thì mới gửi cho phụ huynh, nhờ phụ huynh cùng trẻ
xem và phối hợp với giáo viên cách rèn luyện kỹ năng học tập cũng như kỹ năng tự phục vụ
cho trẻ. Phụ huynh sẽ gửi lại những bài tập, những kỹ năng mà trẻ thực hiện được cho giáo
viên xem. Qua đó, việc đánh giá kết quả ở trẻ đạt kết chuẩn xác hơn.
- Tuy việc thực hiện còn rất nhiều khó khăn như trường không có đủ thiết bị phục vụ
việc xây dựng clip mang tính chuyên nghiệp mà chủ yếu dùng điện thoại để quay. Trong khi
đó, việc chuyển từ bài giảng trực tiếp cho trẻ sang dạy gián tiếp cho phụ huynh không có sự
tương tác và cần có thời gian. Đồng thời, việc làm clip liên quan đến yếu tố công nghệ
thông tin, trong khi giáo viên mầm non còn hạn chế…Tuy gặp nhiều khó khăn nhưng tôi
luôn luôn tìm những phương pháp phù hợp, không ngừng học hỏi để sao cho việc truyền tải
những câu chuyện đến trẻ hay và sinh động nhất.
- Các giáo viên xác định, mỗi video phải đảm bảo tính khoa học, tính thực tiễn và
tính giáo dục cao, giúp trẻ rèn luyện được khả năng phát triển nhận thức, thẩm mỹ, nhất là
hướng vào giáo dục kỹ năng cho trẻ... Vì vậy, để hoàn thành video chỉ từ 3 đến 5 phút tốn
rất nhiều thời gian. Từ lên ý tưởng, giáo án, hoàn thiện... mất gần một tuần mới hoàn thành
hai đến ba video.
- Để quay được một hoạt động cần sự phối hợp của nhiều thành viên gồm giáo viên,
cán bộ quản lý. Mỗi tổ khối lớp sẽ được giao nhiệm vụ nghiên cứu, soạn đề cương, bài
giảng và giáo viên trong tổ cùng góp ý hình thành một tiết dạy. Trong quá trình thực hiện
quay lại các tiết dạy cũng giúp giáo viên tích cực hơn trong nghiên cứu, sử dụng ứng dụng
công nghệ thông tin vào giảng dạ
- Giáo viên trước khi ghi hình hoạt động kể chuyện cần lựa chọn câu chuyện theo nội
dung lịch báo giảng đã được tổ chuyên môn duyệt, cô tự học thuộc câu chuyện, lời thoại,
lựa chọn hình hành ảnh, con rối có màu sắc, hình ảnh bắt mắt thu hút trẻ và nhất là luyện
các kể chuyện sao cho thu hút trẻ. Những video được đăng tải trong nhóm zalo của lớp sẽ
do Ban giám hiệu duyệt. Việc kiểm duyệt chặt chẽ này không chỉ hướng dẫn góp ý để nâng
cao chất lượng, đồng thời là tư liệu cho cấp học mầm non và các đơn vị khác sử dụng.
- Qua việc quay clip, có rất nhiều hoạt động được thực hiện. Trong đó, hoạt động kể
chuyện được thực hiện qua các clip: “Xe lu và xe ca”,“Qua đường”, “Chú đỗ con”.Với các
hoạt động này cô kể diễn cảm, kết hợp với video hoạt hình được tải trên mạng. Khi giảng
giải từ khó, cô sẽ chèn những hình ảnh minh họa để cho trẻ hiểu và khắc sâu những từ
mới.Với những câu hỏi, cô tổ chức như một trò chơi đúng sai, trẻ nghe sẽ tư duy được và
lựa chọn đáp án hợp lí. Cuối hoạt động, để cũng cố, cô sẽ cùng đồng nghiệp múa rối que, rối
tay nhằm thu hút trẻ, để trẻ hứng thú trông chờ những hoạt động kế tiếp mà cô gửi trẻ xem.
- Việc thực hiện clip để phối hợp chăm sóc giáo dục trẻ có hiệu quả hay không, cô
dựa vào lượng tương tác giữa giáo viên với phụ huynh. Để biết trẻ có xem và thực hiện theo
yêu cầu của giáo viên hay không nhờ phụ huynh cùng học và chơi với trẻ, rèn cho trẻ nói
nội dung câu chuyện hay lời thoại, phụ huynh quay lại và gửi lại cho cô.
Kết quả:Với cách làm hay này cũng đã được các lớp trong trường cũng như ngành
mầm non triển khai rộng rãi, góp phần tích cực trong việc giáo dục lối sống lành mạnh, kỹ
năng cần thiết cho trẻ tại nhà khi chưa thể đến trường. Trẻ hứng thú hơn trong hoạt động kể
chuyện. Đó cũng là minh chứng cho những nỗ lực của đội ngũ nhà giáo nói chung, các giáo
viên mầm non nói riêng trong việc quan tâm, chăm lo thế hệ tương lai.
5