ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
Ọ Ề
I. LÝ DO CH N Đ TÀI
ệ ệ ớ ưỡ ẻ ầ ố ộ Song song v i vi c chăm sóc là vi c nuôi d ng tr mà ăn u ng là m t nhu c u
ế ượ ủ ườ ệ ế ứ ầ ấ ộ ể không th thi u đ ỗ c c a m i con ng i . N u ăn là m t công vi c h t s c g n
ộ ỗ ườ ẫ ỗ gũi và quen thu c trong m i gia đìnhvà tr ng m u giáo . Trong m i chúng ta ai
ể ấ ượ ầ ủ ấ ư ế ư ấ ả cũng có th n u ăn đ ể ả c nh ng n u nh th nào đ đ m b o đ y đ ch t dinh
ưỡ ễ ấ ộ ợ ỏ d ề ng m t cách an toàn và h p lý nh t , đi u này không d , nó luôn luôn đòi h i
ữ ế ể ả ế ề ấ ở ẻ chúng ta ph i có nh ng sáng ki n và hi u bi t v n u ăn cho các cháu nhà tr và
ế ẻ ẫ ượ ưỡ ố ẽ ẻ ố ề m u giáo . N u tr em đ c nuôi d ng t ộ ứ t s có m t s c kho t t và đó là ti n
ể ủ ự ẻ ậ ưỡ ườ ề đ cho s phát tri n c a tr sau này. Vì v y , công tác nuôi d ng trong tr ng
ệ ế ứ ầ ộ ọ m m non là m t vi c h t s c quan tr ng.
ượ ủ ế ế ẻ ầ ẩ ầ Đ c phân công là k toán trong đó có thêm ph n k toán kh u ph n ăn c a tr tôi
ự ơ ố ỷ ệ ự ả ả ợ ấ đã xây d ng th c đ n h p lý , đ m b o calo, cân đ i t l 3 ch t
ự ề ạ ẩ ổ ớ P –L – G , Can xi , B1 , thay đ i theo mùa v i nhi u lo i th c ph m phong phú đa
ể ượ ự ơ ẻ ầ ự ệ ầ ọ ạ d ng . Hi u đ c vi c xây d ng th c đ n cho tr m m non có t m quan tr ng nh ư
ự ế ợ ủ ớ ự ỡ ủ ệ ậ v y . Cùng v i s giúp đ c a ban giám hi u , s k t h p c a cô nuôi và giáo viên
ớ ạ ữ ữ ệ ẻ ậ trên l p đã mang l i nh ng b a ăn hàng ngày th t ngon mi ng cho tr nên tôi đã
ề ạ ạ ọ m nh d n ch n đ tài :
Ự Ơ Ẻ Ầ Ự Ẩ
“ XÂY D NG TH C Đ N CHU N CHO TR M M NON “ .
ữ ế ế ề ắ ắ ậ ấ ỏ ạ Đ tài này ch c ch n không thi u kh i nh ng thi u sót, v y tôi r t mong các b n
ự ế ế ệ ầ ồ đ ng nghi p cùng chuyên viên ngành m m non góp ý ki n xây d ng cho sáng ki n
ả ợ ơ ủ này c a tôi đ ư c hoàn h o h n.
ả ơ ế ế ọ Tôi xin chân thành c m n và ti p thu m i ý ki n .
ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
Ậ Ợ
II . THU N L I – KHÓ KHĂN
ậ ợ : 1. Thu n l i
ượ ự ụ ủ ậ ậ Đ c s quan tâm c a UBND Qu n , phòng giáo d c Qu n Thanh Xuân , ban
ệ ạ ề ệ ệ ặ ọ ưỡ ẻ ề ọ giám hi u t o m i đi u ki n v m i m t cho vi c chăm sóc nuôi d ng tr .
ổ ệ ề ạ ị Nhân viên t nuôi luôn nhi t tình , yêu ngh , ch u khó tìm tòi sáng t o trong
ả ế ế ế ẻ ch bi n , c i ti n các món ăn cho tr .
ưở ờ ủ ụ ủ ộ ộ ọ ị ượ ự Đ c s tin t ng , ng h , đ ng viên k p th i c a ph huynh h c sinh .
2. Khó khăn :
ự ơ ề ứ ế ộ ự ả ổ Ph i xây d ng th c đ n theo ch đ ăn cho nhi u l a tu i .
ộ ổ ể ẻ ế ế ớ ừ ợ ượ ế ả Ch bi n các món ăn phù h p v i t ng đ tu i đ tr ăn đ ấ c h t su t, ph i
ư ữ ề ố ủ ượ cân đ i t ố ỷ ệ ữ l gi a các b a sáng, tr a , chi u , t i , đ l ng calo , caxi , B1, cân
ữ ấ ố đ i gi a các ch t P – L – G .
ả ự ự ề ẩ ạ ẩ ớ ơ Giá c th c ph m s ch cao h n nhi u so v i th c ph m bình th ng ườ ngoài thị
ườ tr ng .
Ộ
Ế
III . N I DUNG SÁNG KI N
ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
ư ế ưỡ ẻ ế ứ ủ ằ ọ Nh chúng ta đã bi ầ t nhu c u dinh d ng h ng ngày c a tr h t s c quan tr ng
ư ạ ẻ ộ ượ ể ữ ứ ủ ớ nh ng trái l i tr không th ăn m t l ậ ng th c ăn l n . Do v y trong b a ăn c a
ả ổ ứ ầ ủ ứ ể ẻ ầ tr ta ph i t ch c và tính toán làm sao đ đáp ng đ y đ 5 yêu c u sau đây:
ả ủ ượ ả + Đ m b o đ l ng calo
ấ ố + Cân đ i các ch t P (protêin ) – L ( Lipid) – G ( Glucid) .
ự ơ ạ ả ề ạ ẩ + Th c đ n đa d ng phong phú , dùng nhi u lo i s n ph m .
ự ơ ợ ớ ẻ + Th c đ n theo mùa , phù h p v i tr .
ế ộ ả ả + Đ m b o ch đ tài chính .
ự ơ ự ẻ ầ ố ả Mu n xây d ng th c đ n cho tr ta ph i bám sát vào các yêu c u trên , cavs yêu
ự ơ ể ố ư ấ ổ ỗ ộ ố ầ c u đó luôn là t ng th th ng nh t trong m i th c đ n . Sau đây tôi đ a ra m t s
ế ố ụ ể ừ ự ệ kinh nhgi m xây d ng t ng y u t c th :
ả ủ ượ ả : 1. Đ m b o đ l ng calo
ượ ượ ủ ế ừ ộ ườ ấ ấ Năng l ng đ c cung c p ch y u t b t đ ng (G) và ch t béo (L).
ề ở ố ườ ề ầ ỡ G có nhi u ạ trong các lo i ngũ c c và đ ng . L có nhi u trong d u m và các
ạ ạ ế ợ ự ữ ầ ạ ự ơ lo i h t có tinh d u – Khi xây d ng th c đ n ta nên chú ý k t h p gi a hai lo i
ể ả ả ượ ự ự ề ẩ ớ ầ ẩ th c ph m nhi u calo và th c ph m ít calo v i nhau đ đ m b o l ng calo c n
ế thi ẻ ộ t cho tr m t ngày.
ụ ữ + Ví d : B a chính sáng :
ặ ố - Món m n : cá viên s t th t ị
ậ ẩ ố - Canh th p c m ( khoai tây, su hào, cà r t…)
ữ ừ ừ ề B a chi u : Xôi v ng d a
ố ồ ượ ế ợ ấ ớ ng calo th p ) nên ta k t h p v i món ị Món cá viên s t th t ( vì là cá đ ng nên l
ậ ẩ canh th p c m vì rau có t ỷ ệ l calo cao .
ấ 2. Cân đ i t ố ỷ ệ ữ l gi a các ch t : P L G
ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
ế ứ ầ ế ự ể ẻ ệ ủ ệ ủ t cho s phát tri n trí tu c a tr là nguyên li u ch Protein h t s c c n thi
ể ố ấ ơ ể ẻ ầ ề ị ự ế y u đ xây d ng lên các t ch t trong c th tr m m non . P có nhi u trong th t ,
ứ ữ ừ ậ ạ cá , tr ng, s a ,đ u ,l c ,v ng .
ấ ượ ữ ứ ầ ồ ạ ng , nh ng lo i th c ăn gi u ồ Lipid là ngu n cung c p năng l ầ L g m d u ăn,
ộ ố ạ ạ ộ ố ạ ỡ ợ ề ả ầ ị m l n, m t s lo i th t cá và m t s lo i h t qu có nhi u tinh d u.
ấ ượ ủ ế ề ạ ộ ng ch y u trong c th Glucid cung c p l ỳ ơ ể G có nhi u trong g o, b t m ,
ườ ế mi n , đ ậ ng, đ u …
ầ ủ ả ả ữ ủ ẻ ậ ầ ả ạ Vì v y trong b a ăn c a tr hàng ngày ta c n ph i đ m b o đ y đ các lo i
ữ ự ể ầ ả ẩ ấ ố th c ph m . Qua đó ta c n ph i tính toán làm sao đ cân đ i gi a các ch t : P – L
ợ ủ ố ượ ẻ ố G theo t ỷ ệ l thích h p c a tr là : 14 16 ; 18 – 20 , 64 – 68. Mu n cân đ i đ c
ữ ể ấ ầ ả ặ t ỷ ệ l ế các ch t ta c n ph i chú ý đ n nh ng đ c đi m sau đây :
ố ừ ộ ậ ấ ư ạ ồ ạ ắ + Đ m có ngu n g c t ề đ ng v t r t nhi u nh ng giá thành l i đ t , ng ượ ạ c l i
ố ừ ự ậ ạ ấ ẻ ủ ề ồ ạ đ m có ngu n g c t th c v t l i r t r . Ti n ăn c a các cháu đóng hàng ngày thì
ế ậ ả ế ế ợ ấ ừ ị ớ ạ ạ h n ch , vì v y ph i bi ữ ạ t k t h p gi a đ m cung c p t ứ th t , cá , tr ng v i đ m
ấ ừ ậ ế ợ ộ ạ ừ ạ ạ ớ cung c p t đ u, l c ,v ng . Qua đod k t h p v i các lo i canh rau có đ đ m
ươ ư ố ố ỗ t ng đ i cao nh rau ngót, rau mu ng , giá đ .
ả ượ ượ ả ố ể ế ế ỗ ữ ủ ẻ + Mu n đ m b o đ c l ng Lipid trong m i b a ăn c a tr có th ch bi n
ể ả ả ượ ượ ữ ố thành các món rán , xào . Đ đ m b o đ c l ẻ ng Glucid cho tr và cân đ i gi a
ữ ữ ụ ữ ữ ụ ẻ ề ơ hai b a chính và b a ph trong ngày , b a chính sáng tr ăn c m , b a ph chi u có
ể ế ế ộ ố ừ ạ ế ạ th ch bi n m t s món ăn t ỳ g o n p , m , chè các lo i.
ạ ự ự ơ ề ạ ẩ 3. Th c đ n đa d ng phong phú , dùng nhi u lo i th c ph m :
ấ ả ấ ưỡ ế ứ ầ ề ế ơ ể ẻ ở ứ T t c các ch t dinh d ng đ u h t s c c n thi t cho c th tr ầ ổ l a tu i m m
ả ế ợ ỗ ữ ủ ự ẻ ề ế ạ non vì th trong m i b a ăn hàng ngày c a tr ta ph i k t h p nhi u lo i th c
ự ẩ ẩ ỗ ạ ộ ố ấ ấ ị ấ ố ạ ph m . M i lo i th c ph m l i cung c p m t s ch t nh t đ nh , cách t ấ ể t nh t đ
ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
ủ ấ ữ ự ẻ ả ẩ ạ ư ề tr ăn đ ch t là ph i đan xen thêm nhi u lo i th c ph m trong b a ăn , có nh
ự ơ ạ ớ ậ v y th c đ n m i phong phú đa d ng.
Ví d : ụ
ẩ ừ ể ế ế ụ ậ ậ ố ồ ự Th c ph m t đâuh ph có th ch bi n thành đ u rán s t cà chua, đ u nh i
ị ậ ứ ụ ấ ị th t , tr ng h p th t đ u ph …
ự ầ ừ ể ế ợ ấ ồ ơ Th c ph m t cua đ ng ngoài n u canh riêu cua có th k t h p rau mùng t i , rau
ọ ổ ướ ề ấ ố ọ đay ,m p , rau d n , rau rút, raumu ng , khoai s … chátt n b sung cho ch t kia
ị ưỡ ủ ề ấ ấ làm cho giá tr dinh d ng c a ba ch t tăng lên r t nhi u
ẫ ủ ự ể ầ ấ ạ ẩ ộ ể Đ tăng thêm ph n h p d n c a món ăn trên cùng m t lo i th c ph m ta có th
ộ ố ề ả ạ ợ ớ ế ợ k t h p h p v i m t s gia d m khác t o ra nhi u món ăn khác nhau , nên tránh các
ả ạ lo i gia d m cay , nóng .
ự ơ 4. Th c đ n theo mùa :
Ở ứ ầ ầ ổ ỏ ưỡ ượ l a tu i m m non đòi h i nhu c u dinh d ng và năng l ng cũng vô cùng
ế ế ả ặ ế ọ ệ ề ẩ quan tr ng , vì th khi ch bi n các món ăn cũng ph i đ c bi t quan tâm v kh u v ị
ủ ứ ạ và tr ng thái c a th c ăn .
ự ơ ế ế ủ ự ế ẻ ả ấ
Khi xây d ng th c đ n ph i chú ý đ n các món ăn c a tr nh t là khâu ch bi n
ể ả ừ ư ấ ả ặ ỏ ỏ ể ề nh băm nh , thái nh , n u ph i nh , m m k c rau . Các món ăn m n ta có th
ế ế ướ ố ể ẻ ễ ơ ch bi n thêm n c s t kèm theo đ tr d ăn h n .
ừ ư ụ ề ệ ậ ố ộ Ăn u ng còn ph thu c vào đi u ki n khí h u theo t ng mùa . Nh mùa hè nóng
ề ướ ề ầ ữ ứ b c nhu c u v các món có nh u n c tăng lên và nh ng món canh chua , canh cua
ẻ ấ ờ ế ạ ể ử ụ ề … tr r t thích ăn . Còn v mùa đông th i ti t l nh ta có th s d ng các món sào ,
ừ ề ộ ơ ầ rán thu c các món ăn h m nh ăn nhi u h n .
ề ự ứ ẩ ạ ả ầ ế Còn v th c ph m các lo i rau qu ta nên dùng mùa nào th c đó không c n thi t
ả ử ụ ẩ ự ph i s d ng th c ph m trái mùa .
ế ộ ả ả 5. Đ m b o ch đ tài chính :
ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
ứ ề ự ể ẻ ớ ượ ự ơ V i m c ti n thu 12.000 đ / tháng / tr , đ xây d ng đ ầ ủ c th c đ n đ y đ
ượ ưỡ ạ ả ả ượ ạ ỷ ệ ỏ năng l ng và dinh d ng l i đ m b o l ng calo và đ t t l ấ các ch t đòi h i
ườ ế ả ữ ể ả ệ ả ả ng i k toán ph i tính toán theo kh năng tài chính hi n có . Đ đ m b o b a ăn
ượ ự ơ ứ ạ ả ị đ c phong phú đa d ng th c đ n ngày nào cũng ph i có th t ,cá ,tr ng , canh rau,
ả ả ế ố ợ ắ ớ ự ự ẻ ẩ ẩ hoa qu ta ph i bi t ph i h p th c ph m đ t v i th c ph m r .
ố ề ắ ấ ọ ạ ạ ờ ỗ Nguyên t c này r t quan tr ng mà s ti n cho l i có h n nh có nó mà trong m i
ẻ ẵ ượ ủ ẻ ầ ủ ẻ ế ự ạ ẩ ữ b a ăn hàng ngày c a tr , tr v n đ c ăn đ y đ các lo i th c ph m r đ n các
ả ả ữ ự ắ ẩ ạ ả ẫ ấ ả lo i th c ph m đ t và trong b a ăn v n có c hoa qu đ m b o các ch t dinh
ưỡ d ng .
ự ơ ự ẩ ượ ứ Sau đây là 10 th c đ n chu n tôi đã xây d ng đ c và đáp ng đ ượ ấ ả c t t c
ẩ các tiêu chu n trên :
Ậ
Ế
IV. K T LU N
ộ ố
ủ
ệ
ệ
Trên đây là m t s kinh nghi m c a tôi đã rút ra t
ừ ự ế th c t
công vi c
ố ượ ọ ỏ
ổ
hàng ngày t
ạ ườ i tr
ng. Tôi mong mu n đ
c h c h i , trao đ i kinh
ủ ấ
ự
ệ
ệ
ạ
ớ
ồ
nghi m v i các b n đ ng nghi p và s góp ý c a c p trên và các chuyên
ưỡ
ự
ự
ể
ệ
viên làm công tác dinh d
ng đ tôi rút ra kinh nghi m và xây d ng th c
ế ổ ồ ệ
Sáng ki n kinh nghi m H H ng Liên
ủ
ạ
ầ
ỏ
ơ đ n phong phú , đa d ng, góp ph n nh bé c a mình vào công tác phòng
ố
ưỡ
ấ
ch ng suy dinh d
ng, béo phì, th p còi….
ộ Hà N i ngày 24/3/2009
Ng ườ ế t i vi
ồ ồ H H ng Liên
