Sáng kiến: Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục STEM THPT Bình Mỹ
Giáo viên: Võ Thanh Hòa Trang 1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG THPT BÌNH MỸ
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
An Giang, ngày 03 tháng 01 năm 2019
BÁO CÁO
Kết quả thực hiện sáng kiến, cải tiến, giải pháp kỹ thuật, quản lý, tác nghiệp, ứng
dụng tiến bộ kỹ thuật hoặc nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng
I. Sơ lược lý lịch tác giả:
- Họ và tên: VÕ THANH HÒA Nam, nữ: nam
- Ngày tháng năm sinh: 30.04.1976
- Nơi thường trú: ấp Bình Trung, xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang.
- Đơn vị công tác: Trường THPT Bình Mỹ
- Chức vụ hiện nay: Tổ trưởng chuyên môn
- Lĩnh vực công tác: dạy lớp môn công nghệ.
II. Sơ lược đặc điểm tình hình đơn vị:
Địa điểm trụ sở chính: Xã Bình Mỹ, huyện Châu phú, tỉnh An giang, điện
thoại: 02963.889253; địa chỉ trang tin điện tử: c3binhmycp@angiang.edu.vn;
Quá trình thành lập và phát triển:
+ Quá trình thành lập: Trường THPT Bình Mỹ được thành lập từ 1998 (bao
gồm dạy học cấp THCS và THPT). Bước đầu, nhà trường còn gặp nhiều khó khăn
về cơ sở vật chất cũng như về đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên. Song
Thầy và Trò nhà trường đã nỗ lực vượt lên khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ
được giao. Từ năm học 2003 - 2004 đến nay (khối cấp THCS được tách ra), nhà
trường luôn được UBND Huyện Châu Phú, Sở Giáo dục Đào tạo An Giang quan
tâm đầu tư cơ sở vật chất, đặc biệt, năm học 2017 – 2018 nhà trường được Sở Giáo
dục Đào tạo An Giang đầu tư xây mới và sửa chữa chuẩn bị cho nhà trường đạt
chuẩn Quốc Gia. Hằng năm tỉ lệ học sinhTN.THPT Quốc Gia cũng như HSG được
tăng lên ổn định. Trong năm học 2016 -2017, nhà trường đã đạt được nhiều thành
tích đáng tự hào như: học sinh giỏi bộ văn hóa; hùng biện Tiếng Anh, Sáng tạo
Thanh thiếu niên cấp Tỉnh, Khoa học kỹ thuật cấp Tỉnh,…… đặc biệt nhà trường
được Sở Giáo dục đào tạo công nhận danh hiệu Tập thể Lao động Tiên Tiến.
Sáng kiến: Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục STEM THPT Bình Mỹ
Giáo viên: Võ Thanh Hòa Trang 2
+ Tóm tắt cơ cấu tổ chức:
* Tổng số CBGVNV: 69, trong đó BGH 2, giáo viên 61 và nhân viên 6.
* Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: đạt chuẩn và trên chuẩn cao;
* Chi bộ Đảng: 36 đảng viên; Công đoàn: 69 công đoàn viên đạt 100%.
Những đặc điểm chính của đơn vị: Trường THPT Bình Mỹ được giao
nhiệm vụ giáo dục con em thuộc xã Bình Mỹ, Bình Thủy, Bình Long, An Hòa và
một số xã lân cận. Trong công tác giáo dục phần lớn phụ huynh học sinh quan tâm
sâu sát đến con em từ đó, có rất nhiều học sinh giỏi. Ngoài ra, còn một số bộ phận
không nhỏ phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập con em mình vì phải đi kiếm
sống, số hộ nghèo còn khá cao, vì vậy nhà trường cũng có những thuận lợi và khó
khăn như sau:
+ Thuận lợi :
* Nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của Đảng uỷ, Chính quyền địa
phương tạo điều kiện về nhiều mặt để nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ nhà trường nhận được sự chỉ đạo sát sao, động
viên kịp thời của UBND huyện, Sở Giáo dục Đào tạo và Công đoàn ngành.
* Nhà trường có đội ngũ giáo viên nhiệt tình trách nhiệm, đều đạt trình độ
chuẩn và trên chuẩn, tay nghề vững.
+ Khó khăn :
* Cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn đặc biệt phòng thực hành thí nghiệm.
* Đầu vào lớp 10 học sinh không đồng đều.
- Tên sáng kiến: Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục STEM.
- Lĩnh vực: chuyên môn
III. Mục đích yêu cầu của đề tài, sáng kiến:
3.1. Thực trạng ban đầu trước khi áp dụng sáng kiến
- Đây là một vấn đề mới, giáo viên chưa quan tâm, không biết thực hiện và tổ
chức như thế nào.
- Giáo viên chưa tìm được địa chỉ, chủ đề để thực hiện dạy học môn công
nghệ theo hướng giáo dục STEM .
- Giáo viên chưa tìm được giải pháp để thực hiện dạy học công nghệ theo
hướng giáo dục STEM trong điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu.
Sáng kiến: Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục STEM THPT Bình Mỹ
Giáo viên: Võ Thanh Hòa Trang 3
3.2. Sự cần thiết phải áp dụng sáng kiến
- Giúp giáo viên và học sinh có tư duy tìm hiểu ý tưởng sáng tạo, vận dụng
các kiến thức khoa học(S) đã được học từ nhà trường, gia đình, xã hội để đi đến
sự thống nhất về công nghệ(T), kỹ thuật (E) trên cơ sở tính toán(M) nhằm tạo ra
một sản phẩm gắn kết từ lý thuyết với thực tiễn cuộc sống và thúc đẩy hoạt động
nghiên cứu KHKT của học sinh có hiệu quả và bền vững.
- Tăng tính chủ động, sáng tạo, hợp tác cho học sinh trong thực hiện nhiệm
vụ học tập.
- Khơi gợi niềm đam mê yêu thích KHKT trong học sinh.
- Tạo cầu nối cho học sinh giữa kiến thức từ sách vở đến kiến thức thực tế.
3.3. Nội dung sáng kiến
Phần I. Đặt vấn đề
Trong bối cảnh chung của giáo dục hiện nay là dạy học gắn với giáo dục
STEM. Bởi vì, vận dụng kiến thức vào thực tiễn là mục tiêu quan trọng nhất trong
dạy học ở trường phổ thông. Vai trò của vận dụng kiến thức vào thực tiễn không
chỉ thể hiện ở chỗ học sinh có kĩ năng vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề
liên quan đến nội dung bài học mà còn giải quyết các vấn đề thực tiễn đa dạng
trong cuộc sống, theo hướng “học đi đôi với hành”, lí thuyết gắn với thực tiễn, nhà
trường gắn với xã hội.
Nhằm tăng cường năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4,
ngày 04/5/2017 Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ thị 16/CT-TTg, yêu cầu các Bộ,
Ban, Ngành tập trung thực hiện hiệu quả các giải pháp và nhiệm vụ. Trong đó, giao
nhiệm vụ cho Bộ GD&ĐT, thúc đẩy triển khai giáo dục về khoa học, công nghệ,
kỹ thuật và toán học (STEM) trong chương trình giáo dục phổ thông; tổ chức thí
điểm tại một số trường phổ thông ngay từ năm học 2017 - 2018.
Môn công nghệ đóng vai trò cơ động trong giáo dục STEM. Cùng với Toán
học, Khoa học tự nhiên, Tin học, môn Công nghệ góp phần thúc đẩy giáo dục
STEM ở phổ thông – một trong những xu hướng giáo dục đang được coi trọng tại
Việt Nam và ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Giáo dục công nghệ phổ thông chuẩn bị cho học sinh học tập và làm việc hiệu
quả trong môi trường công nghệ ở gia đình, nhà trường và xã hội; hình thành và
Sáng kiến: Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục STEM THPT Bình Mỹ
Giáo viên: Võ Thanh Hòa Trang 4
phát triển các năng lực thiết kế, sử dụng, giao tiếp, đánh giá, và hiểu biết công
nghệ; góp phần phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp; chuẩn bị cho học sinh
các tri thức nền tảng để theo học các ngành nghề thuộc các lĩnh vực kỹ thuật, công
nghệ theo cả hai hướng hàn lâm và giáo dục nghề nghiệp.
Sự cần thiết giáo dục STEM hiện nay trong dạy học môn công nghệ. Cùng với
các lĩnh vực giáo dục khác, giáo dục công nghệ góp phần hình thành và phát triển
các năng lực tự chủ và tự học; giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo;
các phẩm chất của học sinh. Với đặc thù của ngành, môn Công nghệ có ưu thế
trong hình thành và phát triển năng lực công nghệ, thể hiện ở 5 năng lực thành
phần trong mô hình dưới đây
Chính vì vậy, việc thiết kế và xây dựng kế hoạch dạy học công nghệ theo
hướng giáo dục STEM là việc làm hết sức cần thiết trong bối cảnh giáo dục hiện
nay ở nhà trường phổ thông đối với tất cả các môn học, đặc biệt là môn công nghệ.
Gần 20 năm giảng dạy và tâm huyết với hướng giáo dục tích hợp, học đi đôi với
hành tôi đã có những kết quả nhất định, xin chia sẻ cùng quý đồng nghiệp về việc
thiết kế và xây dựng kế hoạch Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục
STEM.
Phần II. Nội dung.
2.1. Khái niệm giáo dục STEM.
2.1.1. Khái niệm STEM
Sáng kiến: Dạy học môn công nghệ theo hướng giáo dục STEM THPT Bình Mỹ
Giáo viên: Võ Thanh Hòa Trang 5
STEM là thuật ngữ viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology
(Công nghệ), Engineering (Kĩ thuật) và Mathematics (Toán học).
Tùy theo ngữ cảnh khác nhau mà thuật ngữ STEM được được hiểu như là
các môn học hay các lĩnh vực. Trong ngữ cảnh giáo dục, nói đến STEM là muốn
nhấn mạnh đến sự quan tâm của nền giáo dục đối với các môn Khoa học, Công
nghệ, Kĩ thuật và Toán học. Quan tâm đến việc tích hợp các môn học trên gắn với
thực tiễn để nâng cao năng lực cho người học. Trong ngữ cảnh nghề nghiệp,
STEM được hiểu là nghề nghiệp thuộc các lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật
và Toán học .
2.1.2. Giáo dục STEM
* Một số quan điểm về Giáo dục STEM
Hiện nay, giáo dục STEM được nhiều tổ chức, nhà giáo dục quan tâm
nghiên cứu. Ở ngữ cảnh giáo dục và trên bình diện thế giới, STEM được hiểu với
nghĩa là giáo dục STEM. Giáo dục STEM có một số cách hiểu khác nhau.
- Theo Bộ Giáo dục Hoa Kỳ (2007): “Giáo dục STEM là một chương
trình nhằm cung cấp hỗ trợ, tăng cường, giáo dục Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật
và Toán học (STEM) ở tiểu học và trung học cho đến bậc sau đại học”.
- Nhóm tác giả Tsupros N., Kohler R., và Hallinen J. (2009) cho
rằng: “Giáo dục STEM là một phương pháp học tập tiếp cận liên ngành, ở đó
những kiến thức hàn lâm được kết hợp chặt chẽ với các bài học thực tế thông qua
việc HS được áp dụng những kiến thức Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán
học vào trong những bối cảnh cụ thể tạo nên một kết nối giữa nhà trường, cộng
đồng và các doanh nghiệp cho phép người học phát triển những kĩ năng STEM và
tăng khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế mới”.
- Tác giả Lê Xuân Quang (2017) cho rằng: “Giáo dục STEM là một
quan điểm dạy học theo tiếp cận liên ngành từ hai trong các lĩnh vực Khoa học,
Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học trở lên. Trong đó nội dung học tập được gắn với
thực tiễn, PPDH theo quan điểm dạy học định hướng hành động”.
- Ngoài ra, giáo dục STEM được hiểu theo hướng là một phương pháp
dạy học theo tiếp cận liên ngành tổng hợp thành một mô hình học tập từ các lĩnh
vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật và Toán học.