SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP 10
THÔNG QUA TIẾT SINH HOẠT LỚP THEO CHỦ ĐỀ
LĨNH VỰC: CHỦ NHIỆM
Năm học: 2022 - 2023
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG PT HERMANN GMEINER VINH
-----------***-----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH LỚP 10
THÔNG QUA TIẾT SINH HOẠT LỚP THEO CHỦ ĐỀ
Tác giả
: Nguyễn Thị Thu Trang
Lĩnh vực
: Chủ nhiệm
Năm thực hiện : 2023
Số điện thoại
: 0982.937.399
MỤC LỤC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................. 3
I. Lí do chọn đề tài ................................................................................................ 3
III. Đối tượng nghiên cứu: .................................................................................... 4
IV. Phương pháp nghiên cứu: ............................................................................... 4
V. Điểm mới trong sáng kiến ................................................................................ 4
B. NỘI DUNG ...................................................................................................... 5
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN ............................................................................................... 5
1. Kĩ năng sống là gì? ............................................................................................ 5
2. Những kĩ năng sống cần giáo dục cho hoạc sinh lớp 10................................... 5
II.CƠ SỞ THỰC TIỄN ......................................................................................... 6
1. Thực trạng tiết sinh hoạt lớp trong trường THPT ............................................. 6
2. Sự cần thiết của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh ........................................ 6
III.GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN ...................................................... 7
1. Tìm hiểu đối tượng học sinh trong lớp ............................................................. 7
2. Lập kế hoạch – Lựa chọn các chủ đề: ............................................................... 7
3. Cách thức thực hiện: ......................................................................................... 8
3.1. Kể chuyện theo chủ đề ................................................................................... 8
3.2 Tổ chức hoạt động văn nghệ theo chủ đề nhân các ngày lễ lớn ................... 14
3.3.Học sinh có thể diễn kịch, xem phim hoặc tạo một hoạt cảnh có tình huống liên quan đến chủ đề ............................................................................................ 18
3.4 Tổ chức các cuộc thi theo chủ đề .................................................................. 22
3.5 Tổ chức hùng biện và các trò chơi tập thể gắn với chủ đề........................... 26
4. Hiệu quả .......................................................................................................... 39
IV. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT ........................................................................................................... 39
1. Mục đích khảo sát ......................................................................................... 39
2.Nội dung và phương pháp khảo sát .................................................................. 39
2.1. Nội dung khảo sát ......................................................................................... 39
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá ..................................................... 40
3. Đối tượng khảo sát ........................................................................................ 41
1
4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã đề xuất 41
4.1. Sự cấp thiết của giải pháp đã đề xuất ........................................................... 41
Đánh giá sự cấp thiết của giải pháp đề xuất ........................................................ 41
4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất ......................................................... 43
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................... 44
I.Kết luận ............................................................................................................. 44
II.Kiến nghị ......................................................................................................... 44
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 46
2
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn đề tài
Theo UNESCO, bốn trụ cột của việc học là “Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định, học để cùng chung sống”. Tuy nhiên trên thực tế các tiết học trên lớp chủ yếu quan tâm vấn đề học sinh biết về kiến thức nhiều hơn là biết về kĩ năng sống. Vì thực tế thời gian học trên lớp rất hạn chế, không đủ thời gian để dạy riêng cho học sinh những kĩ năng nhằm mục tiêu: học để làm, học để tự khẳng định, học để cùng chung sống. Mà trong thực tiễn xã hội hiện nay, để hội nhập, làm việc, tồn tại cũng như để đương đầu với những biến động, cám dỗ thì con người không chỉ cần tri thức mà còn phải có rất nhiều kĩ năng sống. Vì vậy việc rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh phổ thông là rất cần thiết.
Đặc biệt đối với học sinh lớp 10, việc giáo dục kĩ năng sống lại là vấn đề rất quan trọng. Bởi lứa tuổi học sinh lớp 10 thì đâylà giai đoạn các em có sự vượt bậc về mặt thể chất và cũng có sự trưởng thành nhất định trong nhận thức
. Các em không còn là trẻ con nữa nhưng cũng chưa được nhìn nhận như là một người trưởng thành. Trong lúc đó các em luôn muốn được khẳng định mình, muốn chứng tỏ mình, muốn được người khác công nhận… Tuy nhiên vì chưa nhận thức một cách đầy đủ, hay nói cách khác là chưa có những kĩ năng để ứng xử trong mọi tình huống nên dễ dẫn đến những suy nghĩ, những cách hành xử không đúng, không phù hợp với lứa tuổi, làm ảnh hưởng đến người khác, thậm chí còn gây hại cho bản thân mình và những người xung quanh.
Chính vì thế giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phổ thông và đặc biệt là học sinh lớp 10 là vô cùng cần thiết. Vậy chúng ta có thể dạy kĩ năng sống cho các em vàolúc nào và như thế nào để có tác dụng giáo dục hiệu quả? Theo kinh nghiệm nhiều năm làm công tác chủ nhiệm của tôi đó chính là giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong các tiết sinh hoạt lớp.
Trong công tác chủ nhiệm, giờ sinh hoạt lớp đóng vai trò quan trọng. Đó là một hoạt động hữu ích, góp phần xây dựng tập thể đoàn kết, vững mạnh và giúp các em phát những kĩ năng sống cơ bản. Tuy nhiên để đạt được mục tiêu đó, giáo viên chủ nhiệm phải là người biết phát huy vai trò, năng lực của học sinh.
Qua thực tế làm công tác chủ nhiệm, tôi nhận thấy, vì nhiều lí do khác nhau nên tiết sinh hoạt lớp chưa thực sự hiệu quả (chủ yếu giáo viên thuyết trình một chiều, tự xử lí học sinh vi phạm đến nhận xét hoạt động của lớp...) tiết sinh hoạt lớp thường năng nề, đôi lúc học sinh “sợ” tiết sinh hoạt đặc biệt đối với nhũng em thường xuyên vi phạm nội quy.
Hiểu được sự cần thiết của việc giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10, cho nên trong các giờ sinh hoạt lớp tôi luôn lồng ghép những chủ đề đã được lựa chọn và chuẩn bị kĩ để thông qua những tiết sinh hoạt các em có thêm được những kĩ năng cần thiết và giúp cho việc giáo dục học sinh đạt hiệu quả hơn.
3
Với những mong muốn đó, cùng với những trải nghiệm và kết quả đạt được trong công tác chủ nhiệm, đặc biệt là công tác giáo dục kĩ năng sống cho học sinnh lớp chủ nhiệm, tôi mạnh dạn thực hiện đề tài sáng kiến:
“Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua các tiết sinh hoạt
lớp theo chủ đề”
II.Mục đích nghiên cứu:
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua các tiết sinh hoạt lớp
theo chủ đề nhằm giúp các em học sinh:
- Có khả năng giao tiếp, ứng xử một cách linh hoạt và đạt hiệu quả cao.
- Làm chủ được bản thân, sống tự tin, năng động.
- Biết cách ứng phó với những tình huống khó khăn trong cuộc sống.
- Biết cách giải quyết những mâu thuẫn trong cuộc sống một cách dễ dàng.
- Sống có trách nhiệm với bản thân, với gia đình, với cộng đồng.
- Biết yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ mọi người.
- Luôn biết kiềm chế cảm xúc, làm chủ được những hành vi ứng xử của bản thân. Đồng thời qua đó tạo hứng thú cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp, góp phần xây dựng “trường học thân thiện, lớp học hạnh phúc “
III.Đối tượng nghiên cứu:
Với dung lượng một đề. tài nhỏ, tôi xin chia sẻ một số chủ đề mà tôi đã từng thực hiện cho lớp chủ nhiệm 10A4 thông qua các tiết sinh hoạt lớp trong năm học 2022-2023
IV.Phương pháp nghiên cứu:
- Để thực hiện đề tài, tôi sử dụng một số phương pháp sau:
+ Phương pháp thực hiện sư phạm: thiết kế các hoạt động trò chơi, văn nghệ
sinh hoạt theo từ chủ đề từng tháng hoặc từng tuần.
+ Phương pháp quan sát: quan sát thái độ học sinh trong các tiết sinh
hoạt đánh giá hiệu quả chủ đề
+ Phương pháp phân tich dữ liệu: để chứng minh những ưu điểm, nhược điểm, thành công và hạn chế trong quá trình thực hiện. Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm
V. Điểm mới trong sáng kiến
Trong phương pháp sinh hoạt lớp truyền thống, giáo viên chủ nhiệm chủ yếu nhận xét, nhắc nhở, xử lý các vi phạm trong tuần và triển khai kế hoạch trong tuần tới. Nội dung sinh hoạt lớp lặp đi lặp lại, nhàm chán, thiếu đa dạng, không khí nặng nề, chưa tạo được môi trường vui chơi giải trí, thoải mái cho học
4
sinh và chưa rèn luyện được những kĩ năng sống cần thiết.
Vì vậy, từ kinh nghiệm thực tế của một giáo viên chủ nhiệm ,ở đề tài này tôi chia sẻ một số cách thức tổ chức sinh hoạt lớp theo chủ đề để tăng tính hấp dẫn, lôi cuốn học sinh vào những hoạt động tích cực để từ đó góp phần giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, đặc biệt là học sinh lớp 10 .
B. NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
1. Kĩ năng sống là gì?
Khái niệm kỹ năng sống là tập hợp các hành vì tích cực và khả năng thích nghi cho phép mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với các nhu cầu và thách thức của cuộc sống hàng ngày . Ðây là tập hợp các kỹ năng mà con người tiếp thu qua giáo dục hoặc trải nghiệm trực tiếp , dùng để xử lý các vấn đề và trả lời các câu hỏi thường gặp trong đời sống ( Wiki )
Kỹ năng sống hiện nay được hiểu theo nhiều quan điểm khác nhau , ví dụ như : Khái niệm theo Unesco: là năng lực của mỗi cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hằng ngày
Khái niệm theo WTO : là những kỹ năng mang tính chất tâm lý xã hội và kỹ năng giao tiếp được vận dụng nhiều trong các tình huống hằng ngày . Với mục đích là để tương tác có hiệu quả với mọi người và giải quyết tốt những vấn đề , tình huống của cuộc sống .
Nói một cách chung nhất , kỹ năng sống không chỉ là nhận thức , mà là cách vận dụng kiến thức đã tích lũy được vào việc xử lý các tình huống thực tiễn với hiệu quả cao nhất , qua đó mà cuộc sống của con người trở nên ý nghĩa, vui vẻ hơn
2. Những kĩ năng sống cần giáo dục cho hoạc sinh lớp 10
Qua nghiên cứu tìm hiểu tôi nhận thấy có một số kĩ năng sống cần thiết cần
có ở học sinh THPT là :
1. Kỹ năng xác lập mục tiêu cuộc đời
2. Kỹ năng tự phục vụ bản thân , rèn luyện sức khoẻ
3. Kỹ năng quản lý thời gian hiệu quả
4. Kỹ năng điều chỉnh và quản lý cảm xúc
5. Kỹ năng nhận thức và đánh giá bản thân
6. Kỹ năng giao tiếp ứng xử
7.Kỹ năng hợp tác, chia sẻ
8. Kỹ năng thể hiện tự tin tước đám đông
5
9. Kỹ năng đối điện và ứng phó khó khăn trong cuộc sống
10. Kĩ năng đánh giá người khác
II.CƠ SỞ THỰC TIỄN
1. Thực trạng tiết sinh hoạt lớp trong trường THPT
Tiết sinh hoạt lớp, theo điều lệ trường phổ thông là một tiết học chính khoá trong tuần, do giáo viên chủ nhiệm phụ trách. Nhưng trên thực tế hầu hết như tiết sinh hoạt lớp đối với học sinh rất nặng nề, không thích thú, đôi khi tiết này nhìn giống như một phiên tòa, vì ở đó có người thưa, người kiện., người khiếu nại, người thắc mắc... rồi xử, rồi phạt, rồi còn có cả cãi vã. Giáo viên chủ nhiệm nếu không có kinh nghiệm thì rất sẽ dễ gây mất đoàn kết trong lớp khi giải quyết cách tình huống xảy ra giữa các học sinh trong lớp. Tiết sinh hoạt trở thành nỗi ám ảnh của những học sinh, nhất là học sinh thương hay vi phạm nội quy.
2. Sự cần thiết của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
Để đáp ứng yêu cầu ngày một đi lên của xã hội hiện nay,để phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, nghành giáo dục đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người học phát triển toàn diện về đạo đưc, trí tuệ, thể chất , thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản, giúp con người có thể thành công cũng như đương đầu với sự biến động, cám dỗ trong cuộc sống.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây , trong bối cảnh kinh tế thị trường giao lưu và hội nhập, bên cạnh những thời cơ lớn là những thách thức không nhỏ.Một vấn đề gây nhiều trăn trở, lo lắng cho nhà trường ,gia đình và xã hội là tình trạng học sinh ứng xử thiếu văn hóa trong giao tiếp, thiếu lễ độ với thầy cô giáo, với cha mẹ và người lớn tuổi; học sinh chưa có ý thức nơi công cộng, nói tục chửi bậy, nói trống không, không biết chào hỏi, không biết nói lời xin lỗi, không biết cảm ơn...thường xuyên xảy ra.Thậm chí đạo đức ,nhân cách,lối sống của nhiều thanh thiếu niên xuống cấp nghiêm trọng, tình trạng trẻ vị thành niên phạm tội có xu hướng gia tăng, hiện tượng bạo lực học đường xảy ra thường xuyên trong và ngoài trường học. Lo ngại hơn là đã có nhiều học sinh không vượt qua những áp lực trong học tập, trong tình cảm, trong quan hệ bạn bè, không kiềm chế được cảm xúc mà dẫn đến suy nghĩ tiêu cực,thậm chí kết thúc cuộc đời mình. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng trên, nhưng theo đánh giá chung của các chuyên gia giáo dục, nguyên nhân sâu xa là do các em thiếu kĩ năng sống.
Đối với học sinh lớp 10, lứa tuổi 15-16 là lứa tuổi đang hình thành nhân cách, ham hiểu biết, có ước mơ, thích tìm tòi, khám phá, muốn thử sức để khẳng định mình. Tuy nhiên sự hiểu biết xã hội của các em lại đang hạn chế, kinh nghiệm sống còn thiếu, suy nghĩ còn bồng bột, nông cạn...nên dễ bị lôi kéo, dễ bị kích động, sa ngã. Đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập và cơ chế thị trường, các em thường xuyên phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, áp lực...nếu thiếu kĩ năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào những hành vi tiêu cực,
6
bạo lực, sống ích kỉ, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách...
Từ những vấn đề thực tiễn rất nhức nhối trên, với vai trò là một giáo viên chủ nhiệm, với tinh thần trách nhiệm, tôi thấy mình cần phải thực hiện giảng dạy kĩ năng sống cho các học sinh, trước hết là lớp chủ nhiệm để các em thích ứng với những tinh huống phức tạp trong cuộc sống.
III.GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Tìm hiểu đối tượng học sinh trong lớp
Nhà giáo dục học Usinxloi nói “ Muốn giáo dục con người mọi mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt”. Công tác chủ nhiệm đòi hỏi phải hiểu học sinh một cách đầy đủ, cụ thể và toàn diện để có thể lựa chọn những phương pháp phù hợp, có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất. Việc tìm hiểu học sinh giúp giáo viên chủ nhiệm nắm được tình hình mọi mặt của lớp, từ đó đưa ra nội dung và giải pháp phù hợp nhất.
Đầu năm học, khi nhận lớp, tôi đã lên kể hoạch tìm hiểu đối tượng học sinh về các mặt như: hoàn cảnh gia đình, kết quả rèn luyện đạo đức, học tập năm lớp 9, thành tích đã đạt được, chức vụ cán bộ lớp, có năng khiếu lĩnh vực nào? Có sở thích, ước mơ, nguyện vọng ra sao, có khó khăn gì?, định hướng nghề nghiệp trong tương lai…Để nắm rõ những thông tin này, tôi cho các em điền vào “Phiếu điều tra tìm hiểu học sinh”.
Ngoài ra, để hiểu được tính cách, thái độ, hành vi, cách ứng xử giao tiếp của học sinh với bạn bè, thầy cô,… giáo viên chủ nhiệm cần phải tìm hiểu nhiều kênh khác nữa. Chẳng hạn như từ phía phụ huynh, bạn bè học sinh, các giáo viên bộ môn. Đặc biệt, tôi chú ý quan sát hành vi, ứng xử của các em trong giờ học và ngoài giờ học, trong các giờ ra chơi và các hoạt động tập thể… Qua quan sát, tôi nhận thấy có những em rất nhanh nhẹn, hoạt bát, nhiệt tình, mạnh dạn thể hiện năng khiểu, sở thích, cá tính, bên cạnh đó có nhiều em chưa có kĩ năng giao tiếp ứng xử với bạn bè, thầy cô, chưa có ý thức tự giác trong công việc, có những học sinh nhút nhát, chậm chạp, tự ti, không mạnh dạn, ít tham gia các hoạt động tập thể, đặc biệt nhiều học sinh còn vi phạm nội quy, nói tục, chửi bậy, đi chậm, hút thuốc và dễ nổi nóng,…Qua nhiều kênh khác nhau, tôi đã tìm hiểu và phân loại được đối tượng học sinh, từ đó lập kế hoạch giáo dục, lựa chọn các chủ đề thích hợp để đào tạo kĩ năng sống cho học sinh.
2. Lập kế hoạch – Lựa chọn các chủ đề:
Giáo viên cần quan sát nhu cầu ý thức của học sinh để xây dựng chủ đề phù hợp. Nội dung chủ đề phải mang tính thời sự gắn với hoạt động chủ điểm tháng, gắn với các ngày lễ lớn, các sự kiện kinh tế, lịch sử, văn hóa, xã hội....đang diễn ra ở địa phương, trong nước, thế giới. Nội dung chủ đề cũng có thể gắn với các hoạt động phong trào lớp, các vấn đề liên quan đến hoàn cảnh, đặc điểm tâm lí, tính cách của lớp chủ nhiệm. Nói chung chủ đề phải gần gũi thiết thực, phù hợp với đối tượng, phù hợp với hoạt động thực tiễn của nhà trường.
7
Một tháng chỉ nên tổ chức một hoặc hai chủ đề để tránh sự nhàm chán ở học sinh, các công việc chuẩn bị chia ra cho các nhóm đảm nhận. Giáo viên có thể thay đổi chủ đề, thay đổi thời gian thực hiện sao cho phù hợp với đặc điểm lớp.
Dưới đây là một số chủ đề có thể thực hiện trong tiết sinh hoạt lớp:
TT Chủ đề Tháng Ghi chú
Học sinh với văn hóa ứng xử 1 9
Hãy nói lời yêu thương 2 10
Tri ân 3 11
Uống nước nhớ nguồn 4 12
Tình bạn 5 2
Tương lai nằm trong tay bạn 6 3
Tôi tự tin 7 4
3. Cách thức thực hiện:
Một nội dung luôn được triển khai trong tiết sinh hoạt lớp là thực hiện tổng kết cuối tuần. Nội dung tổng kết là đánh giá lại các hoạt động trong tuần và triển khai kế hoạch tuần tới. Giáo viên chủ nhiệm cố gắng thực hiện khoảng 15 phút. Ban cán sự sẽ báo cáo nhiệm vụ của mình đã được giáo viên chủ nhiệm phân công ngay từ đầu năm học. Cuối cùng giáo viên chủ nhiệm tổng kết, đánh giá kết quả tuần học và triển khai nội dung công việc của tuần tiếp theo. Thời gian còn lại giáo viên chủ nhiệm tổ chức sinh hoạt theo chủ đề đã chuẩn bị.
Sau đây là một số cách thức tổ chức sinh hoạt lớp theo chủ đề để rèn
luyện kĩ năng sống cho học sinh :
3.1. Kể chuyện theo chủ đề
Chuyện kể trong trường hợp này như để minh họa cho nội dung đang bàn
đến.
Khi dùng chuyện kể, ta sẽ không cần giải thích, phân tích nhiều, vì bản thân câu chuyện là từ cuộc sống và đã giải thích tất cả những điều ta đang nói đến. Nó như một chứng từ trong cuộc sống để minh họa cho vấn đề đang thảo luận.
Phương pháp kể chuyện có thể thực hiện do giáo viên kể cho học sinh nghe
hoặc học sinh kể cho giáo viên và các bạn cùng nghe.
8
Thông qua phương pháp kể chuyện có thể phát hiện thêm những năng khiếu về khả năng kể chuyện, về giọng đọc truyền cảm, về khả năng diễn xuất của học sinh, hay khả năng dựng hoạt cảnh, chuẩn bị đạo cụ,…
Thông qua phương pháp kể chuyện cũng khơi gợi suy tư, cảm xúc, thái độ nhận thức và hành động của học sinh tùy theo nội dung của câu chuyện hay tính cách hoặc hành động của nhân vật,…
Thực hiện giáo dục kỹ năng sống thông qua phương pháp kể chuyện đòi hỏi phải có nhiều sự đầu tư của giáo viên lẫn học sinh, phải có sự chuẩn bị từ trước về nội dung câu chuyện liên quan đến tình huống hay nội dung mà giáo viên muốn truyền đạt cho học sinh trong lúc giáo dục kỹ năng sống. Ðòi hỏi người giáo viên phải dành nhiều tâm huyết, đầu tư trí tuệ lẫn kinh nghiệm giảng dạy và kinh nghiệm sống cho phương pháp này.
* Chủ đề minh họa
Với học sinh lớp 10, ngay từ đầu năm các em sẽ được học một số quy tắc ứng xử trong giao tiếp và tôi đã vận dụng vào trong tiết sinh hoạt lớp gắn với chủ đề .
Chủ đề tháng 9: HỌC SINH VỚI VĂN HÓA ỨNG XỬ
(Có giáo án thể nghiệm : Word, PP)
* Mục tiêu giáo dục: Giáo dục cho học sinh một số kĩ năng cơ bản trong giao tiếp như biết chào hỏi, biết nói lời cảm ơn , xin lỗi.....biết cách giao tiếp, ứng xử với thầy cô, với bạn bè trong trường và ngoài xã hội
* Chuẩn bị:
- Giáo viên chuẩn bị hoặc giao cho học sinh các nhóm chuẩn bị trước một
câu chuyện có ý nghĩa, liên quan đến chủ đề cho trước
- Chia lớp thành 3 nhóm.Giáo viên giao cho mỗi nhóm chuẩn bị trước một
câu chuyện
+ Nhóm 1: Câu chuyện về lời chào
+ Nhóm 2: Câu chuyện về lời xin lỗi
+ Nhóm 3: Câu chuyện về lời cảm ơn
- Học sinh có thể tìm trên mạng, sách, báo,….
- Yêu cầu: nội dung ngắn gọn (3-5 phút)
- Hình thức trình bày: có thể học thuộc để kể lại câu chuyện, có thể sắm vai
để kể câu chuyện, hoặc có thể kể và quay lại video để chiếu,…
9
* Cách thức thực hiện:
Bước 1: Cho học sinh khởi động với trò chơi: Tìm nhanh những câu ca
dao, tục ngữ về lời nói?
- Chia lớp thành 2 đội, đội nào tìm được nhiều câu hơn đội đó sẽ thắng
- Sau trò chơi giáo viên dẫn dắt học sinh vào chủ đề
+ Lời nói có vai trò, tầm quan trọng vô cùng to lớn trong cuộc sống của chúng ta. Mỗi chúng ta, trong cuộc hành trình đầy chông gai phía trước, rất cần trang bị cho mình những kĩ năng sống để làm hành trang đi đến thành công, hạnh phúc. Một trong những ki năng không thể thiếu trong giao tiếp ứng xử hằng ngày, đó chính là lời nói. Và những lời đầu tiên trong giao tiếp đó chính là: lời chào, lời cảm ơn và lời xin lỗi,… Để hiểu rõ hơn vai trò, ý nghĩa của lời chào, lời cảm ơn, lời xin lỗi chúng ta hãy lắng nghe những câu chuyện sau và từ đó rút ra ý nghĩa, bài học cho riêng mình nhé
Bước 2: Cho học sinh kể chuyện
- Ở nội dung này, các nhóm đã chuẩn bị ở nhà. Giáo viên lần lượt gọi các nhóm lên kể chuyện. Sau mỗi câu chuyện, giáo viên đặt câu hỏi và cho học sinh rút ra ý nghĩa, bài học trong cuộc sống.
* Câu chuyện của nhóm 1:
LỜI CHÀO ĐÃ CỨU NỮ CÔNG NHÂN
Một nữ công nhân làm việc tại nhà máy chế biến đông lạnh. Ngày hôm ấy, sau khi hoàn thành công việc, như thường lệ cô đi vào kho đông lạnh để kiểm tra một chút.
Đột nhiên, cửa phòng lại bị đóng và khóa lại, cô bị nhốt ở bên trong mà
không một ai biết và cô cũng không có dùng điện thoại..!
Cô vừa hét khản cổ họng vừa đập cửa với hy vọng có người nghe được tiếng mình mà đến cứu nhưng vẫn không có ai nghe thấy. Lúc này tất cả công nhân đã tan ca, toàn bộ nhà máy đều yên tĩnh.
Sau 6 giờ chiều hôm ấy, nữ công nhân lạnh cóng người, tuyệt vọng và đau khổ… Đang lúc cô tưởng như không chịu đựng được nữa thì bất ngờ được người bảo vệ đến mở cửa cứu ra ngoài.
Hôm sau, cô gái hỏi người bảo vệ tại sao lại biết mình ở trong đó để đến
mở cửa, mặc dù đây không phải khu vực mà ông ấy quản lý.
Người bảo vệ trả lời: "Tôi làm việc ở nhà máy này đã 35 năm rồi. Mỗi ngày đều có mấy trăm công nhân ra ra vào vào.Nhưng cô là người duy nhất mà ngày nào sáng sớm đi làm cũng chào hỏi tôi và buổi tối tan làm lại chào tạm
10
biệt tôi trong khi có rất nhiều người xem như không nhìn thấy tôi vậy!Hôm nay, tôi biết rõ ràng buổi sáng cô có đi làm bởi vì sáng sớm cô còn nói "cháu chào bác!" Nhưng sau khi tan làm buổi chiều, tôi lại không nghe thấy tiếng cô chào: "Tạm biệt bác, hẹn ngày mai gặp lại!" Thế là tôi quyết định đi vào trong nhà xưởng tìm xem xem thế nào.Tôi đi đến những chỗ góc hẻo lánh tìm cô và cuối cùng lại nghe thấy tiếng khóc và tìm thấy cô ở trong kho đông lạnh…"
- Sau khi học sinh kể chuyện, giáo viên nhận xét giọng điệu, cách kể, cách
diễn xuất để các em khắc phục lần sau .
- Sau đó giáo viên có thể đặt câu hỏi: Có bao giờ các em tự hỏi: Lời chào có lợi ích gì? hay Tại sao gặp nhau chúng ta phải chào hỏi nhau trước?. Câu chuyện trên để lại cho ra bài học gì trong cuộc sống về cách ứng xử đối với những người xung quanh? Gặp thầy cô, người lớn tuổi, chúng ta phải chào như thế nào? Một lời chào lễ phép, lịch sự thường dùng từ nào ở cuối câu? Thái độ, cử chỉ khi chào? Nếu không biết chào hỏi sẽ khiến em trở thành người như thế nào?
- Học sinh thảo luận, suy nghĩ và đưa ra câu trả lời
- Giáo viên phân tích thêm ý nghĩa của câu chuyện và từng đáp án để các em hiểu rõ ý nghĩa quan trọng của lời chào. Từ đó rút ra bài học cho bản thân và vận dụng vào cuộc sống.
* Câu chuyện của nhóm 2 :
CÂU CHUYỆN VỀ CHIẾC ĐÈN VỠ VÀ LỜI XIN LỖI TỬ TẾ
Nếu như bạn hỏi tôi: điều gì khó nói nhất? Tôi sẽ chẳng ngần ngại nói với bạn rằng: đó là lời xin lỗi. Đã bao lần chúng ta phạm lỗi mà chúng ta biết dũng cảm nhận lỗi? Bạn hãy đặt mình vào tình huống của câu chuyện tôi sẽ kể sau đây để thử nghĩa xem mình sẽ làm gì nhé!
Mới đây trên mạng xã hội, một tài khoản có đăng tải những hình ảnh về 1 chiếc xe ô tô 4 chỗ quay xe không để ý đã va vào đuôi một chiếc xe Mazda 6, khiến chiếc xe bị móp đuôi và đèn bị vỡ đang đậu bên đường. Điều đáng chú ý nhất ở đây, thay vì bỏ đi để tránh việc đền bù thì anh tài xế xe khách lại có một cách hành xử văn minh. Anh đã để lại thông tin rất cụ thể bao gồm số điện thoại và địa chỉ để chủ xe Mazda có thể liên lạc để giải quyết
* Câu chuyện thứ 2: Trước đó, cư dân mạng xôn xao cũng bởi hành động viết thư xin lỗi của một nam sinh lớp 11 khi vô tình làm vỡ gương xe chiếc ô tô đỗ bên đường. Những dòng chữ viết vội trên một tờ giấy dán nơi bánh xe như sau: “ Do vô tình nên cháu đâm vào gương ô tô. Cháu xin lỗi ạ. Liên lạc với cháu theo số điện thoại để cháu đền ạ…”
11
Lời xin lỗi tưởng chừng như đơn giản nhưng thật khó nói ra phải không các bạn? Vậy mà cả bác tài và người bạn kia đã dũng cảm nhận lỗi và chịu trách nhiệm. Đó là những hành động đẹp đáng để chúng ta suy ngẫm..
• Sau khi học sinh kể chuyện, giáo viên có thể đặt câu hỏi: Những câu chuyện trên có ý nghĩa gì? Trong cuộc sống, đã bao giờ làm sai, có lỗi với người khác em đã tự giác xin lỗi chưa? Tại sao chúng ta cần biết nói lời xin lỗi khi chúng phạm lỗi với người khác?
• Học sinh thảo luận, rút ra ý nghĩa, bài học
* Câu chuyện của nhóm thứ 3
MỘT LỜI CẢM ƠN CHÂN THÀNH
Bỗng có ai đó đập nhẹ vào vai, tôi dừng lại, không có ai cả. Tôi đi tiếp, lại thấy có ai đó đập nhẹ vào vai. Lần này tôi quay hẳn người lại, và nhìn xuống. Thằng bé đứng ở đó, tóc nó xám màu bụi, hai gò má nhem nhuốc, nó xoa bụng, cất giọng nài nỉ: "Bánh mì, chú ơi?"...
Tôi gặp thằng nhóc này vào một buổi trưa nghỉ giữa giờ làm, nó chưa thể đến 6 tuổi, có lẽ vậy, mặt mũi bẩn, đi chân đất, áo rách, tóc rối bù. Nó chẳng khác gì mấy so với những thằng nhóc lang thang trên đường phố ngoài kia. Tôi nhìn nó trong giây lát nhưng không quá để tâm, tiếp tục đi đến quán cà phê, trong đầu suy nghĩ lung tung về những công việc ở cơ quan, về bản báo cáo còn đang dang dở.
Bỗng có ai đó đập nhẹ vào vai, tôi dừng lại, không có ai cả. Tôi đi tiếp, lại thấy có ai đó đập nhẹ vào vai. Lần này tôi quay hẳn người lại, và nhìn xuống. Thằng bé đứng ở đó, tóc nó xám màu bụi, hai gò má nhem nhuốc, nó xoa bụng, cất giọng nài nỉ:
- Bánh mì, chú ơi?
Có vẻ như một cái chạm mắt ban nãy đã khiến nó xác định được mục tiêu là tôi. Tôi không từ chối, gật đầu bảo nó đi theo, cả hai bước vào một tiệm cà phê trên phố.
- Cà phê cho tôi và thứ gì đó ăn được cho cậu bạn nhỏ này. - Tôi gọi người
phục vụ rồi chỉ về phía cậu nhóc.
Thằng bé bèn đi đến quầy hàng và lựa chọn. Bình thường, bọn nhỏ sẽ cầm đồ ăn và bỏ đi luôn, quay trở lại đường phố nơi chúng lang thang mà không nói một lời nào. Nhưng thằng bé này lại làm tôi ngạc nhiên. Quầy giải khát khá dài, dù chung một hóa đơn nhưng người ta đặt cà phê ở đầu này và bánh ở đầu kia, nhân viên biết những thằng nhóc này sẽ cầm bánh chạy đi luôn và họ cũng không muốn cho chúng ở lại vì trông mấy thằng nhỏ khá bẩn thỉu.
12
Tôi bắt đầu uống cà phê của mình và đứng dậy thanh toán sau khi uống xong. Lúc này, tôi nhìn ra cửa và phát hiện thằng nhóc vẫn còn ở đó, nó cầm bánh mì, chân kiễng lên, mắt dí vào cửa kính, quan sát.
"Nó làm cái quái gì thế nhỉ?!" - Tôi khó hiểu nghĩ thầm rồi đi ra khỏi quán.
Nhìn thấy tôi, nó bèn chạy vụt theo, tôi đoán rằng có lẽ nó muốn xin thêm một chai nước chăng? Nhưng không, thằng bé ngay ngắn đứng trước mắt tôi, nó ngước mắt lên rồi mỉm cười, đó thật sự là một nụ cười thành thật đến mức có thể làm trái tim bạn tan chảy, nó giơ chiếc bánh ra và nói:
- Cảm ơn chú.
Rồi, có vẻ lo lắng, có lẽ sợ tôi không nghe thấy, nó gãi bàn chân và kiễng
chân lên, nói to hơn:
- Cảm ơn chú nhiều lắm ạ!
Lúc đó, nếu có thể, tôi đã mua cho nó cả tiệm đồ ăn. Nhưng trước khi tôi nói được câu gì, nó đã quay người bỏ chạy. Một câu cảm ơn này đã khiến tâm trạng của tôi lâng lâng suốt cả trưa và cứ vui vẻ lang thang trên phố đến mức muộn giờ vào làm, dẫu vậy tôi vẫn không thôi cảm thấy xúc động khi nghĩ về thằng bé.
Và rồi tôi tự hỏi: nếu tôi bị xúc động đến thế chỉ bởi một cậu bé đường phố nói lời cảm ơn vì mẩu bánh mì tôi mua cho cậu ta, thì mọi người xung quanh sẽ xúc động đến đâu khi chúng ta nói những lời cảm ơn - thực sự cảm ơn - vì những gì họ đã làm cho chúng ta?
• Sau khi học sinh kết thúc câu chuyện, giáo viên đặt câu hỏi: Em có suy nghĩ gì khi được nghe câu chuyện này? Câu chuyện có ý nghĩa gì? Tại sao chúng ta cần tỏ thái độ biết ơn đối với người giúp đỡ mình?
• Học sinh thảo luận, rút ra ý nghĩa của lời cảm ơn và lí giải tại sao chúng ta
cần tỏ thái độ biết ơn đối với những người đã giúp đỡ mình.
• Cuối cùng, từ những câu chuyện về “lời chào”, “lời xin lỗi”, “lời cảm ơn” giáo viên nhấn mạnh nội dung chủ đề nhằm giáo dục cho các em có kĩ năng giao tiếp, ứng xử không chi với bạn bè, thầy cô ở trong trường học mà còn biết ứng xử có văn hóa đối với tât cả mọi người ở mọi lúc mọi nơi.
• Phương pháp này đem lại hiệu quả giáo dục rất lớn mà giáo viên không phải “nói nhiều”, “giáo huấn nhiều” mà các em vẫn có thể rút ra được nhiều bàihọc cho chính mình và tự vận dụng vào cuộc sống
13
*Đây là một số hình ảnh trong tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm 10A4
*Chủ đề: HỌC SINH VỚI VĂN HÓA ỨNG XỬ
3.2 Tổ chức hoạt động văn nghệ theo chủ đề nhân các ngày lễ lớn
Nhà văn Nga Tônxtoi đã từng nói “ Văn nghệ là tiếng nói của tình cảm”.Đúng vậy văn nghệ là một hoạt động rất đặc trưng thể hiện tâm hồn, tình cảm của con người . Nó có khả năng làm cho con người vui vẻ, yêu đời, tràn đầy sinh lực.Khi con người cất lên lời ca tiếng hát sẽ giúp tâm hồn họ thư thái và có nhiều trải nghiệm thú vị, nhờ đó nó sẽ tăng hiệu quả học tập và làm việc.
Ở trường học , trong các ngày lễ lớn nhà trường thường phát động phong trào văn nghệ thi đua giữa các chi đoàn nhưng hầu như chỉ chọn những em có năng khiếu nổi trội múa hát tham gia mà thôi. Vì vậy khi giáo viên tổ chức ở trong lớp học thì tất cả các học sinh đều phải tham gia .Chính vì thế sẽ tạo nên tinh thần đoàn kết, thông qua văn nghệ các em học sinh sẽ tự giác hòa đồng, gắn
14
kết và chia sẻ cùng nhau những yêu cầu đặt ra của hoạt động. Từ đó còn có thể phát hiện ra những năng khiếu âm nhạc mà các em chưa có cơ hội thể hiện..
Hoạt động này làm cho học sinh trở nên tích cực hơn, hòa đồng hơn và các em sẽ thấy vui vẻ, yêu đời, yêu cuộc sống hơn đặc biệt sau những giờ học mệt mỏi, căng thẳng, giảm đi áp lực trong học tập cho các em. Do vậy việc áp dụng phương pháp tổ chức hoạt động văn nghệ vào giáo dục kỹ năng sống là một trong những cách làm luôn đem lại hiệu quả khả quan .
• Chủ đề minh họa: Nhân ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12, tôi đã triển khai
chủ đề sau
Chủ đề tháng 12: UỐNG NƯỚC NHỚ NGUỒN
(Có giáo án PP trong đĩa)
* Mục tiêu giáo dục: Nâng cao nhận thức cho học sinh về truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam về truyền thống chống giặc ngoại xâm của các anh hùng. Đồng thời giáo dục cho học sinh lòng tự hào, lòng biết ơn công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ. Từ đó giúp học sinh ý thức được trách nhiệm của mình trong việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc, từ đó ra sức học tập, tích cực tham gia các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa
* Chuẩn bị:
- Giáo viên giao cho học sinh chuẩn bị nội dung sau:
+ Tìm hiểu lịch sử và ý nghĩa của ngày truyền thống Quân đội Nhân dân
Việt Nam
+ Tập những ca khúc cách mạng: Hát mãi khúc quân hành, Biết ơn chị Võ Thị Sáu, Đất nước trọn niềm vui, Hào khí Việt Nam, Bác đang cùng chúng cháu hành quân, Khát vọng tuổi trẻ
+ Cử học sinh trang trí bảng
+ Cử một học sinh viết kịch bản và dẫn chương trình( Phần này nên giao
cho lớp trưởng hoặc bí thư)
* Cách thức tiến hành:
- Bước 1:Lớp trưởng dẫn chương trình
Đã có một thời kì, hình ảnh những người lính, những anh bộ đội cụ Hồ trở
thành nguồn cảm hứng bất tận cho thơ ca và âm nhạc:
“Đời mình là một khúc quân hành Đời mình là bài ca chiến sĩ Ta ca vang triền miên qua tháng ngày Lượn bay trên núi đồi biên cương tới nơi đảo xa...’’
15
Đó là những năm tháng hào hùng của lịch sử dân tộc, đó là những năm tháng không thể nào quên.Những chàng trai,những cô gái họ mang trong mình khát vọng, lí tưởng lớn, họ đã ra đi và có những người lính họ đã mãi mãi không trở về:
“ Có người lính Mùa thu ấy ra đi từ mái tranh nghèo Có người lính Mùa xuân ấy ra đi từ đó không về”
Vâng! Họ đã ra đi và mãi mãi không trở về, nhưng họ là những người làm nên lịch sử, trở thành những nhân vật chính của lịch sử . Và dù ở bất cứ thời đại nào, những người lính, những anh bộ đội cụ Hồ vẫn luôn là những con người dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng hi sinh vì đất nước
Chúng ta, là những người con được sinh ra trong thời đại hòa bình, cảm thấy thật hãnh diện, tự hào và vô cùng biết ơn những thế hệ cha anh đã cống hiến tuổi thanh xuân của mình để giải phóng đất nước
Nhân ngày Thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12, chúng ta hãy cùng nhau ôn lại những năm tháng hào hùng để qua những giai điệu, những lời ca, tiếng hát chúng ta sẽ yêu hơn cuộc sống này và sống có ý nghĩa hơn các bạn nhé.
Nào bây giờ chúng ta sẽ cùng nhau hát một ca khúc về khát vọng của tuổi
trẻ các bạn nhé
Bước 2: Cho học sinh khởi động bằng bài hát tập thể : “Khát vọng tuổi trẻ”
Bước 3: Tổ chức cho học sinh trò chơi ô chữ
1, Người anh hùng nhỏ tuổi nhất hi sinh lúc 14 tuổi là ai? (7 chữ)
- Kim Đồng
2, Huyền thoại về một cô gái vùng đất đỏ đã hi sinh lúc 19 tuổi là ai?
- Chị Võ Thị Sáu
3, Người chiến sĩ trước khi hi sinh đã hô to “Hãy nhớ lấy lời tôi: Đả đảo để
quốc Mỹ! Hồ Chí Minh muôn năm” là ai?
- Nguyễn Văn Trỗi
4, Ai là vị tướng đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam? - Võ Nguyên Giáp
- Bước 4: Cho học sinh thuyết trình nội dung: Tìm hiểu về ngày truyền
thống Quân đội Nhân dân Việt Nam
- Bước 5: Tổ chức thi hát tập thể những ca khúc Cách mạng
+ Tổ 1: Biết ơn chị Võ Thị Sáu
+ Tổ 2: Hát mãi Khúc quân hành
+ Tổ 3: Bác đang cùng chúng cháu hành quân
+ Tổ 4: Cô gái mở đường
16
- Kết thúc cuộc thi, giáo viên nhấn mạnh nội dung hoạt động nhằm giáo dục cho các em lòng biết ơn, lòng tự hào những người đã hi sinh, biết ơn những thế hệ trước đã cống hiến tuổi trẻ, thanh xuân của mình cho Tổ quốc. Từ đó ra sức học tập, rèn luyện để xứng đáng với sự hi sinh của anh hùng, chiến sĩ
- Hoạt động này sẽ giúp các em giải tỏa được những căng thẳng trong quá trình học tập, là sợi dây gắn kết tình cảm tuổi học trò, nâng cao tinh thần đoàn kết tập thể. Bên cạnh đó còn phát huy được sở trường, năng khiếu của bản thân như ca hát, đàn, sáo, dẫn chương trình, cách thiết kế trò chơi,…
*Đây là một số hình ảnh tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm 10A4
Chủ đề tháng 12: UỐNG NƯỚC NHỚ NGUỒN
17
18
3.3.Học sinh có thể diễn kịch, xem phim hoặc tạo một hoạt cảnh có tình
huống liên quan đến chủ đề
Giáo viên có thể cho học sinh vào vai nhân vật trong một câu chuyện hoặc trong một tình huống giả định có nội dung liên quan đến chủ đề để xem xét phản ứng, thái độ, cách ứng xử của các em đối với tình huống giả định đã nêu ra.Tình huống giả định đó có thể là những tình huống đã và đang diễn ra trong cuộc sống hiện tại, , tại địa phương, trong trường học, hay trong lớp học. Tình huống giả định đó cũng có thể là từ những câu chuyện văn học, chuyện cổ tích, tạp chí, báo chí,…
Từ những tình huống đó các em học sinh có cơ hội trải nghiệm đặt mình vào tình huống đó để phản ứng, để giải quyết, để ứng xử làm thế nào cho đúng, cho phải, cho hợp tình hợp lý, từ đó các em rút ra được chân lý sống cho bản thân.
Khi có những nhận định sai hoặc những phán đoán, giải quyết tình huống chưa hợp lý hay lệch chuẩn thì đòi hỏi người giáo viên phải biết định hướng đúng lại về mặt nhận thức để các em nâng cao tầm hiểu biết.
Hoặc giáo viên có thể cho học sinh xem một vài bộ phim ngắn có ý nghĩa giáo dục gắn với nội dung của chủ đề trên Youtube như: Quà tặng cuộc sống, Phim hoạt hình, truyện cổ tích....Sau khi xem phim cho học sinh rút ra ý nghĩa bài học cuộc sống.
* Chủ đề minh họa:
Học sinh lớp 10 khi mới bước chân vào ngôi trường mới, mọi thứ đối với các em còn mới mẻ, lạ lẫm.Những em mạnh dạn, dễ hòa đồng thì rất dễ thích nghi với môi trường mới và dễ dàng tìm cho mình những người bạn mới .Nhưng có những em nhút nhát, ngại giao tiếp thì sẽ thu mình lại và khó khăn khi tìm cho mình những người bạn có cùng sở thích để chơi. Và lớp sẽ phân chia thành nhiều nhóm .Nhưng đôi khi các em chưa hiểu nhau cũng dễ dẫn đến tình trạng giận hờn nhau, nói xấu nhau, làm tổn thương nhau và tình cảm bạn bè cũng vì thế mà tan rã.Và để ngăn chặn hiện tượng này tôi đã tổ chức cho học sinh một chủ đề trong tiết sinh hoạt lớp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho các em.
* Chủ đề tháng 10: TÌNH BẠN
(Có giáo án PP)
* Mục tiêu giáo dục: giúp học sinh nhận thức được vai trò ý nghĩa và tầm quan trọng của tình bạn đối với mỗi con người trong cuộc sống, để từ đó các em biết thấu hiểu,yêu thương,nâng niu, trân trọng và gìn giữ những mối quan hệ bạn bè và xây dựng cho mình có được một tình bạn đẹp, chân thành, sâu sắc.
* Chuẩn bị:
- Học sinh tập bài hát : “Như ngày hôm qua”
19
- Nhóm 1: Chuẩn bị nội dung thuyết trình: Vai trò, ý nghĩa của tình bạn
trong cuộc sống
- Nhóm 2: Diễn một hoạt cảnh về tình bạn
- Nhóm 3: Tìm một bộ phim hoạt hình về tình bạn trong hoạn nạn
- Nhóm 4: Tìm một bộ phim hoạt hình về tình bạn đẹp
* Cách thức tiến hành:
Bước 1: - Khởi động:
+ Học sinh hát tập thể bài “Như ngày hôm qua”
+ Giáo viên có thể đặt câu hỏi để dẫn dắt học sinh vào chủ đề: Nội dung bài
hát nói về điều gì? Thông điệp mà bài hát muốn nói với mọi người là gì?
+ Bài hát mang giai điệu tươi vui, có nội dung nói về những kỉ niệm
thăng trầm của tình bạn. Lời bài hát như một sự động viên những người bạn hãy luôn bảo vệ tình bạn và cùng vượt qua những khó khăn, thử thách.
Cuộc sống con người không thể không có tình bạn, những người bạn tốt, những người bạn chân thành đó chính là món quà vô giá mà chúng ta may mắn có được
Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của tình bạn và biết cách quý .trọng nâng niu
tình bạn, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau trải nghiệm chủ đề: Tình bạn
Bước 2: Học sinh thuyết trình về vai trò của tình bạn trong cuộc sống
Bước 3: Học sinh diễn hoạt cảnh, xem phim hoạt hình về tình bạn và rút ra
những bài học:
1, Hoạt cảnh: Câu chuyện của Cát và Đá
- 2 học sinh đã chuẩn bị trang phục và đóng vai trên bục giảng
- 1 học sinh đọc và dẫn dắt câu chuyện:
Chuyện kể rằng, có hai người bạn tốt đang thực hiện chuyến hành trình trên sa mạc. Trong chuyến đi dài, hai người nó i chuyện với nhau và đã có một cuộc tranh cãi gay gắt. Không giữ được bình tĩnh, một người đã đấm người bạn của mình. Người kia rất đau nhưng không nói gì. Anh chỉ lặng lẽ viết lên cát rằng: "Hôm nay, bạn tốt nhất của tôi đã đấm vào mặt tôi".
Họ tiếp tục bước đi cho tới khi nhìn thấy một ốc đảo, nơi họ quyết định sẽ dừng chân và tắm mát. Người bạn vừa bị đấm do sơ ý đã trượt chân xuống một bãi lầy và ngày càng lún sâu. Rất may người bạn kia đã kịp thời cứu được anh. Ngay sau khi hồi phục, người bạn suýt chết bèn khắc lên tảng đá dòng chữ: "Hôm nay, bạn tốt nhất của tôi đã cứu sống tôi". Người bạn kia hết sức ngạc nhiên bèn hỏi: "Tại sao khi tớ làm cậu đau, cậu lại viết lên cát còn bây giờ lại là một tảng đá?"
20
Và câu trả lời anh nhận được là: "Khi ai đó làm chúng ta đau đớn, chúng ta nên viết điều đó lên cát, nơi những cơn gió của sự tha thứ sẽ xóa tan những nỗi trách hờn. Nhưng khi chúng ta nhận được điều tốt đẹp từ người khác, chúng ta phải ghi khắc chuyện ấy lên đá nơi không cơn gió nào có thể cuốn bay đi."
- Sau khi xem xong, cho học sinh rút ra bài học: hãy học cách tha thứ cho những lỗi lầm mà bạn đã gây ra cho mình và hãy nhìn vào điểm tốt của bạn để tình bạn luôn bền vững và cuộc sống này sẽ trở nên dễ chịu, thoải mái hơn rất nhiều.
2, Xem phim hoạt hình: “Con gấu đã nói gì với anh?” ( Trên Youtube)
- Sau khi xem bộ phim, giáo viên cho học sinh rút ra bài học:
+ Người bạn nào đã bỏ rơi bạn trong lúc bạn gặp khó khăn hoạn nạn thì
người bạn đó không nên tin tưởng và đó cũng không phải là một người bạn tốt
+ Để có được một tình bạn bền vững chúng ta phải luôn biết chia sẻ, giúp
đỡ bạn trong lúc bạn gặp khó khăn, hoạn nạn.
3, Xem phim hoạt hình: Câu chuyện về tình bạn đẹp (Trên Youtube)
- Rút ra thông điệp: Những người bạn thật sự mới sẵn sàng chia sẻ niềm vui và cả nỗi buồn với ta.Chúng ta hãy biết gìn giữ và trân trọng khi có một tình bạn đẹp
- Nếu còn thời gian: Giáo viên cho học sinh hát những bài về tình bạn như:
Tháng 5 không trở lại, Giấc mơ thần tiên
* Đây là những hình ảnh trong tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm 10A4
Chủ đề : TÌNH BẠN
21
3.4 Tổ chức các cuộc thi theo chủ đề Hoạt động tổ chức cuộc thi ở đây chỉ mang tính chất như một trò chơi giải trí, một sân chơi trí tuệ cho các em sau những giờ học căng thẳng , mệt mỏi mà thôi. Giáo viên có thể thiết kế những phần thi khác nhau theo nội dung chủ đề để vừa thu hút cá nhân, vừa phát huy tinh thần tập thể, để các thành viên hiểu nhau hơn và có thể tìm ra nhân tố tích cực trong nhóm .
Mỗi phần thi giáo viên có thể thiết kế những dạng câu hỏi khác nhau:câu hỏi để thảo luận,câu hỏi xử lí tình huống, câu hỏi để thể phát huy khả năng suy diễn,câu hỏi phát huy tính đồng đội....
Cách tổ chức này đòi hỏi giáo viên phải có sự đầu tư và chuẩn bị chu đáo. Thông qua những cuộc thi mang tính tập thể này sẽ giúp các thành viên hiểu
22
nhau hơn. Hoạt động này sẽ giúp giáo viên dễ dàng nhận định được một số điểm tương đồng giữa các thành viên trong nhóm, trong lớp để từ đó có biện pháp thích hợp để tăng cường hiệu quả giáo dục về kiến thức cũng như kỹ năng sống cho các em.
* Chủ đề minh họa Trong tháng 3, Đoàn trường có tổ chức hoạt động: “Thanh niên với vấn đề
lập nghiệp”. Trong giờ sinh hoạt lớp, tôi đã triển khai chủ đề:
* Chủ đề tháng 3: TƯƠNG LAI NẰM TRONG TAY BẠN - Mục đích giáo dục: Giúp học sinh lớp 10 có khái niệm về nghề, biết về
một số nghề và từ đó có định hướng nghề nghiệp cho tương lai
* Chuẩn bị: - Giáo viên thiết kế các phần thi, các câu hỏi cho phần thi - Học sinh tự tìm hiểu các ngành nghề - Cử học sinh trang trí lớp học - Chuẩn bị một số phần quà để khích lệ * Cách thức thực hiện: Hoạt động1: Khởi động - Học sinh hát tập thể bài “Đường đến ngày vinh quang” - Lớp trưởng giới thiệu cuộc thi, giới thiệu giám khảo (giáo viên chủ
nhiệm) ,thư kí và các đội chơi(chia lớp thành 4 đội )
Hoạt động 2: Thảo luận chung - Phần này giáo viên chủ nhiệm đặt câu hỏi và gợi ý một số vấn đề cho học sinh thảo luận: “Tại sao phải định hướng nghề nghiệp?”. Ý nghĩa của từ “lập nghiệp”? Những sai lầm trong việc chọn nghề?
- Học sinh thảo luận và phát biểu ý kiến .Giáo viên bổ sung (hoạt động này
không tính điểm)
Hoạt động 3: Phần thi thứ nhất “Xử lí tình huống” - Phần này có bốn câu hỏi tình huống. Mỗi đội cử một đại diện lên bốc thăm câu hỏi.Sau đó các đội sẽ cùng thảo luận.Thời gian thảo luận 3 phút .Hết giờ mỗi đội cử một đại diện lên trả lời câu hỏi xử lí tình huống
+ Câu 1: Là học sinh lớp 10 có cần quan tâm đến vấn đề lập nghiệp không?
Vì sao?
+ Câu 2: Bố mẹ đã định hướng nghề cho em ngay từ nhỏ nhưng em không
thích nghề đó. Vậy em làm thế nào để thuyết phục bố mẹ?
+ Câu 3: “Nghề là do bố mẹ chọn, miễn sao kiếm được nhiều tiền”. Bạn
suy nghĩa gì về ý kiến này?
+ Câu 4: Bạn học giỏi và yêu thích môn Văn nhưng bố mẹ lại định hướng
cho bạn môn Toán, bạn sẽ làm gì?
23
- Giáo viên nhận xét ,đánh giá và cho điểm phần thi của từng đội đồng thời
bổ sung và nhấn mạnh vấn đề các em đang thảo luận:
+ Thứ nhất: Hs lớp 10 cũng cần quan tâm đến vấn đè lập nghiệp vì: đây là vấn đề không sớm thì muộn sẽ phải tìm hiểu trong tương lai. Việc quan tâm và tìm hiểu sớm sẽ giúp các em có đủ thời gian để lựa chọn một nghề phù hợp với điều kiện của bản thân. Là tiền đề để chuẩn bị và phát huy những mặt thuận lợi và khắc phục khó khăn trở ngại để thực hiện được ước mơ của mình
+ Thứ hai:Người ta thường nói “ Học nghành gì không quan trọng nhưng nhất định phải tìm được cho mình một công việc yêu thích . Như vậy bạn mới có thể vui vẻ từ 7 giờ sáng đến 6 giờ tối mỗi ngày”.Công việc ấy có thể không mang lại thu nhập cao nhưng nếu bạn đam mê thì sẽ luôn thôi thúc bạn làm việc tích cực với tinh thần thoải mái. Một người nếu không yêu thích công việc của mình thì chắc chắn họ sẽ không có sự đầu tư, không sáng tạo và chắc chắn sẽ không có khát vọng vươn lên trong sự nghiệp. Còn nếu có đam mê bạn sẽ vượt qua những lần thất bại để thành công và làm giàu bằng chính năng lực và sở thích.Điều này giúp chúng ta thấy được tầm quan trọng của việc chọn đúng ngành đúng nghề.
+ Thứ 3: Còn nếu lựa chọn của bố mẹ và em không giống nhau thì làm thế
nào để thuyết phục bố mẹ?
. Trước hết phải tìm hiều nguyên nhân vì sao bố mẹ lại mong muốn em học
nghành nghề đó?
. Em phải tìm hiểu thật kĩ ngành, nghề mà em muốn học và cần phải cho bố mẹ thấy sự nghiêm túc của em khi quyết định lựa chọn và theo đuổi. Không phải là do xu hướng hay rủ rê của bạn bè. Nếu thấy được khao khát và đam mê thì chắc chắn bố mẹ sẽ lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của em.
Hoạt động 4: Phần thi thứ 2: “Ai nhiều nhất” - Lớp trưởng phát mỗi đội một tờ giấy A4 và một cái bút dạ - Câu hỏi sẽ được trình chiếu lên PP: Viết tất cả những nghề mà bạn biết? - Trong vòng 2 phút đội nào viết được nhiều nghề hơn đội đó sẽ thắng - Yêu cầu các đội phát huy tính tập thể - Thang điểm: 10 – 8 – 6 – 4 từ đội cao nhất Hoạt động 5: Phần thi thứ 3 “ Hiểu ý đồng đội” - Cách chơi: Mỗi đội cử một đại diện bốc thăm câu hỏi và làm theo yêu
cầu của câu hỏi :
+ “Bạn diễn thế nào để đồng đội của bạn biết bạn đã làm nghề......... ?” + Các nghề đưa ra là : bác sĩ, giáo viên, kế toán, shiprer, cắt tóc, thợ may,
bán hàng,...
+ Sau khi bốc thăm, học sinh đó sẽ diễn trên bục giảng,còn đồng đội suy luận và cử một đại diện trả lời.Nếu trả lời đúng nghề gì, mỗi đội được cộng 10 điểm, sai sẽ bị trừ 2 điểm và chỉ được trả lời một lần.
24
+ Mỗi đội sẽ được bốc thăm 2 lần .Lần thứ 2 có thể cử người khác thay thế. * Hoạt động 5: Phần thi kết thúc: “Ai đúng nhất?” - Lớp trưởng công bố: Phần thi này có 4 câu hỏi - Mỗi đội được quyền trả lời một lần. Các đội bốc thăm thứ tự trả lời. Đội
nào trả lời sai sẽ bị trừ 2 điểm, đội khác sẽ giành quyền trả lời
• Câu hỏi: 1, Ước mơ của bạn là (6 ô chữ)
2, Điều mà tất cả chúng ta hướng tới (8 ô chữ)
3, “Trên con đường thành công không có dấu chân những kẻ…..” (9 ô chữ)
4, Tương lai của chúng ta là do ta… . (9 ô chữ)
* Hoạt động 6: Tổng kết cuộc thi Giáo viên đánh giá lại cuộc thi, buổi sinh hoạt lớp và trao phần thưởng
cho đội thắng
* Đây là những hình ảnh chụp lại trong tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm 10A4
Chủ đề : TƯƠNG LAI NẰM TRONG TAY BẠN
25
3.5 Tổ chức hùng biện và các trò chơi tập thể gắn với chủ đề Trò chơi là một hoạt động đặc trưng về tinh thần đoàn kết, thông qua trò chơi các em học sinh sẽ tự giác hòa đồng, gắn kết và chia sẻ cùng nhau những yêu cầu đặt ra trong trò chơi từ đó các em cùng sẻ chia và giúp đỡ nhau trong các hoạt động học tập khác cũng như trong cuộc sống.
Trò chơi làm gia tăng tính năng động, tính hòa đồng và tính sáng tạo do vậy việc áp dụng phương pháp trò chơi vào giáo dục kỹ năng sống là một cách làm luôn đem lại hiệu quả khả quan nhất. Thông qua trò chơi mỗi học sinh có thể tự khám phá kiến thức về xã hội, về cuộc sống, về giá trị sống của bản thân từ đó các em tự giác nêu cao ý chí phấn đấu vươn lên trong học tập và trong cuộc sống.
*Chủ đề minh họa: Trong lớp tôi chủ nhiệm có một số học sinh mặc dù học rất tốt nhưng còn nhút nhát, chưa mạnh dạn trong các phong trào hoạt động tập thể, đặc biệt trong giao tiếp nên chưa thể hiện được hết khả năng của bản thân.Vì thế các em cần có một cơ hội để thể hiện bản thân của mình . Vì vậy tôi tổ chức chủ đề này để các em có thể thử sức mình và tôi có thể phát hiện ra những năng lực khác của các em
26
Chủ đề tháng 2: TÔI TỰ TIN ( Có giáo án PP)
- Mục đích giáo dục: + Giúp các em hiểu rõ ý nghĩa của sự tự tin trong cuộc sống + Giúp các em có thêm sức mạnh, sự sáng tạo để đạt được nhiều thành
công, đóng góp cho xã hội
+ Giúp các em có cơ hội thể hiện bản thân trong học tập và trong cuộc sống * Chuẩn bị: - Giáo viên chuẩn bị các câu hỏi cho trò chơi: “ Đuổi hình bắt chữ”, “ Ai
thông minh hơn”
- Học sinh: tìm hiểu những kiến thức văn học, lịch sử, địa lí, xã hội và
những câu tục ngữ, thành ngữ để tham gia cuộc chơi
- Một vài phần quà nhỏ * Cách thức tiến hành: Hoạt động 1: - Cho học sinh khởi động với trò chơi: “ Đuổi hình bắt chữ” + Nội dung: Đoán những câu tục ngữ, thành ngữ Việt Nam
1, Ăn quả nhớ kẻ trồng cây 2, Chín người mười ý 3, Cá lớn nuốt cá bé 4, Mèo mù vớ cá rán 5, Đi đêm lắm có ngày gặp ma 6, Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ
27
+ Cách chơi: Giáo viên chiếu hình ảnh lên PowerPoint, học sinh nhìn hình ảnh để suy luận ra câu tục ngữ hoặc thành ngữ.Bạn nào giơ tay nhanh nhất sẽ trả lời. Mỗi câu trả lời đúng sẽ được một tràng vỗ tay.
Hoạt động 2: * Phần hùng biện
Mục đích của trò chơi này là rèn luyện cho các em có kĩ năng diễn đạt lưu
loát,thuyết phục người khác và tự tin hơn trong giao tiếp
Cách chơi: Chia lớp thành 4 đội chơi. Mỗi đội cử một đại diện lên bốc thăm câu hỏi cho đội mình.Sau đó cả đội sẽ cùng thảo luận câu hỏi .Thời gian thảo luận 5 phút. Hết thời gian thảo luận, mỗi đội chọn một đại diện lên hùng biện cho phần thi của đội mình. Lưu ý: cử người nói năng lưu loát nhất, tự tin nhất . Thời gian hùng biện tối đa 3 phút
- Đội 1: Bạn hiểu như thế nào là sự tự tin?
- Đội 2: Điểm mạnh của bạn là gì? Bạn làm thế nào để phát huy điểm mạnh?
- Đội 3: Làm thế nào để chúng ta tự tin hơn? - Đội 4: Bạn đối diện với nỗi sợ hãi và sự thất bại như thế nào?
+ Sau phần thi các đội khác có thể đặt câu hỏi phản biện .Giáo viên chủ nhiệm sẽ nhận xét, bổ sung và đánh giá từng đội. Đội nào hùng biện hay nhất,có phong cách tự tin nhất sẽ dành chiến thắng. Phần thưởng sẽ là một phần quà nhỏ đã chuẩn bị trước.
Hoạt động 3: Tổ chức trò chơi “ Ai thông minh nhất”?
- Mỗi học sinh chuẩn bị 14 tờ giấy trắng - Câu hỏi sẽ được chiếu lên màn hình PP từ dễ đến khó, ở nhiều lĩnh vực - Bạn nào sai sẽ bị loại trực tiếp, tự giác xuống cuối lớp để ngồi theo dõi
tiếp cuộc thi
- Những bạn còn lại sẽ đấu đến cuối cùng. Người thắng cuộc sẽ có những
phần quà nhỏ
Câu hỏi – Đáp án:
1, Việt Nam có bao nhiêu dân tộc anh em?
- 54 dân tộc
2, Tác giả bài “ Quốc ca nước Việt Nam dân chủ cộng hòa là?
- Nhạc sĩ Văn Cao
3, Bộ phận nào trên cơ thể con thằn lằn có khả năng mọc lại?
- Đuôi
4, Bác Hồ đọc bản “ Tuyên ngôn độc lập” vào ngày tháng năm nào?
- 2/9/1945
28
5, Tác phẩm nào được coi là Tuyên ngôn độc lập đầu tiên của dân tộc
Việt Nam?
- “ Nam Quốc Sơn Hà” – Lí Thường Kiệt
6, Tỉnh nào ở nước ta có diện tích lớn nhất
- Nghệ An
7, Câu thơ: “ Cỏ non xanh rợn chân trời
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”
(Truyện Kiều – Nguyễn Du)
Miêu tả mùa nào?
- Mùa xuân
8, Gió Lào có tên gọi khác là gì?
- Phơn Tây Nam
9, Người truyền động lực nổi tiếng nhất thế giới bị khuyết tật là ai?
- Nick Vujic
10, Hòn đảo lớn nhất của Việt Nam là:
- Phú Quốc
11, Thủ đô của nước Mỹ là:
- Washington
12, Biểu tượng của nước Mỹ là?
- Nữ thần tự do
13, Những nhân vật nào trong lịch sử Việt Nam được tổ chức thế giới
phong tặng “ Danh nhân văn hóa thế giới?”
- Nguyễn Trãi
- Nguyễn Du
- Hồ Chí Minh
14, Tây Nguyên gồm những tỉnh nào?
- Đắk Lắk, Kon Tum, Gia Lai, Đắc Nông, Lâm Đồng
* Trò chơi “Ai thông minh nhất” nhằm tạo ra một sân chơi trí tuệ, giải trí cho học sinh sau những giờ học căng thẳng, áp lực đồng thời tạo điều kiện cho học sinh nâng cao kiến thức, hiểu biết cho bản thân, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.Đồng thời giúp các em tự tin hơn trong học tập và trong cuộc sống.
29
*Có thể nói , đây là trò chơi thu hút nhất vì vậy diễn ra rất sôi nổi, hào hứng và kết thúc cuộc thi người giành chiến thắng có khi lại rất bất ngờ vì học sinh đó ít thể hiện sự nổi trội của mình trong lớp.
* Trò chơi đòi hỏi giáo viên phải đầu tư câu hỏi. Câu hỏi đề cập đến những kiến thức cơ bản trong cuộc sống, ở nhiều lĩnh vực, nhiều mức độ khác nhau, phải phù hợp với đối tượng.Câu hỏi không quá khó để tạo không khí sôi nổi, say sưa ở học sinh nhưng cũng không quá dễ để kích thích trí tuệ ở các em
*Đây là một số hình ảnh trong tiết sinh hoạt lớp chủ nhiệm 10A4 .Chủ đề : TÔI TỰ TIN
30
V. THIẾT KẾ GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM - 1, Giáo án : Sinh hoạt lớp tuần 3 - Chủ đề tháng 9: Học sinh với văn hóa ứng xử - .I, Mục tiêu giáo dục: - - Về nhận thức: Giúp các em nhận thức rõ trách nhiệm học tập và rèn luyện của bản thân, củng cố tinh thần đoàn kết, có ý thức xây dựng tập thể ngày càng vững mạnh
- - Về tư tưởng, tình cảm: biết chia sẻ, thấu hiểu, cảm thông, yêu thương, vị
tha với mọi người, chấp hành tốt nội quy của nhà trường
- - Về kĩ năng: rèn luyện nhiều kĩ năng sống phù hợp: kĩ năng hợp tác, chia sẻ, kĩ năng thể hiện sự tự tin trước đám đông, đặc biệt kĩ năng giáo tiếp, ứng xử có văn hóa đối với bạn bè, thầy cô và mọi người - - Về phương pháp: Kể chuyện theo chủ đề - II, Chuẩn bị của giáo viên và học sinh - 1, Giáo viên: - - Máy tính - - Giáo án PP - 2, Học sinh: - - Mỗi nhóm chuẩn bị một câu chuyện - + Nhóm 1: Câu chuyện về lời chào - + Nhóm 2: Câu chuyện về lời xin lỗi - + Nhóm 3: Câu chuyện về lời cảm ơn
31
III, Cách thức tiến hành:
Nội dung hoạt động Đối tượng và biện pháp thực hiện
- Lớp trưởng điều hành:
Hoạt động 1: Đánh giá, nhận xét kết quả học tập và rèn luyện của lớp trong tuần học vừa qua và triển khai kế hoạch, hoạt động trong tuần tới
+ Lớp trưởng yêu cầu các tổ trưởng báo cáo đánh giá các thành viên trong tổ về ưu điểm, biểu dương, nhược điểm, tồn tại
+ Đánh giá học tập: việc thực hiện nề nếp học tập: học bài cũ, soạn bài, làm bài tập, ý thức xây dựng bài ở lớp
+ Lớp trưởng mời bí thư đánh giá tình hình chung của lớp trong phong trào hoạt động Đoàn
+ Lớp trưởng đánh giá, bổ saung, tổng hợp những ưu điểm và tồn tại của lớp trong tuần qua + Đánh giá nề nếp: thực hiện nội quy, quy chế nhà trường, đoàn trường: thực hiện đi học chuyên cần, đồng phục, đi chậm, đầu tóc, vệ sinh, trực nhật,…
+ Đánh giá hoạt động phong trào của lớp
- Giáo viên chủ nhiệm đánh giá, nhận xét chung tuần học: khen ngợi những việc làm tốt, những mặt tích cực, biểu dương những cá nhân có tiến bộ, có nhiều đóng góp đồng thời nhắc nhở, phê bình những học sinh vi phạm nội quy, lơ là trong học tập và thiếu tinh thần trách nhiệm với tập thể
- Giáo viên chủ nhiệm: phổ biến kế hoạnh, nội dung hoạt động của Đoàn thanh niên, của nhà trường trong tuần tới
Hoạt động 2: Tổ chức cho học sinh sinh hoạt theo chủ đề:
Nội dung chủ đề tháng 9:
Học sinh với văn hóa ứng xử
- Chia lớp thành 2 đội, đội nào tìm được Bước 1: Cho học sinh khởi động với trò chơi: Tìm nhanh những câu ca dao, tục ngữ về lời nói?
32
nhiều câu tục ngữ, ca dao hơn, đội đó sẽ thắng
Sau phần khởi động, giáo viên có thể đặt câu hỏi: Lời nói có quan trọng trong giáo tiếp hằng ngày của chúng ta không?Vì sao?
Sau đó dẫn dắt học sinh vào chủ đề
- Giáo viên: lời nói có vai trò, tầm quan trọng vô cùng to lớn trong cuộc sống của chúng ta. Mỗi chúng ta trong cuộc hành trình đầy chông gai phía trước, rất cần trang bị cho mình những kĩ năng sống để làm hành trang đi đến thành công. Một trong những kĩ năng không thể thiếu trong văn hóa ứng xử đó chính là: lời chào, lời cảm ơn, lời xin lỗi,… Để hiểu rõ hơn tầm quan trọng, ý nghĩa của lời chào, lời cảm ơn, xin lỗi, chúng ta hãy lắng nghe những câu chuyện và sau đó rút ra ý nghĩa, bài học cho riêng mình
-
- Học sinh kể câu chuyện: Bước 2: Cho học sinh kể chuyện
Lời chào đã cứu nữ công nhân
- Giáo viên gọi nhóm thứ nhất lên kể câu chuyện về : Lời chào
Một nữ công nhân làm việc tại nhà máy chế biến đông lạnh. Ngày hôm ấy, sau khi hoàn thành công việc, như thường lệ cô đi vào kho đông lạnh để kiểm tra một chút.
Đột nhiên, cửa phòng lại bị đóng và khóa lại, cô bị nhốt ở bên trong mà không một ai biết và cô cũng không có dùng điện thoại..!
Cô vừa hét khản cổ họng vừa đập cửa với hy vọng có người nghe được tiếng mình mà đến cứu nhưng vẫn không có ai nghe thấy. Lúc này tất cả công nhân đã tan ca, toàn bộ nhà máy đều yên tĩnh.
Sau 6 giờ chiều hôm ấy, nữ công
33
nhân lạnh cóng người, tuyệt vọng và đau khổ… Đang lúc cô tưởng như không chịu đựng được nữa thì bất ngờ được người bảo vệ đến mở cửa cứu ra ngoài.
Hôm sau, cô gái hỏi người bảo vệ tại sao lại biết mình ở trong đó để đến mở cửa, mặc dù đây không phải khu vực mà ông ấy quản lý.
Người bảo vệ trả lời: "Tôi làm việc ở nhà máy này đã 35 năm rồi. Mỗi ngày đều có mấy trăm công nhân ra ra vào vào.Nhưng cô là người duy nhất mà ngày nào sáng sớm đi làm cũng chào hỏi tôi và buổi tối tan làm lại chào tạm biệt tôi trong khi có rất nhiều người xem như không nhìn thấy tôi vậy!Hôm nay, tôi biết rõ ràng buổi sáng cô có đi làm bởi vì sáng sớm cô còn nói "cháu chào bác!" Nhưng sau khi tan làm buổi chiều, tôi lại không nghe thấy tiếng cô chào: "Tạm biệt bác, hẹn ngày mai gặp lại!" Thế là tôi quyết định đi vào trong nhà xưởng tìm xem xem thế nào.Tôi đi đến những chỗ góc hẻo lánh tìm cô và cuối cùng lại nghe thấy tiếng khóc và tìm thấy cô ở trong kho đông lạnh…"
- Sau câu chuyện, giáo viên có thể đặt câu hỏi: Lời chào có ích gì? Tại sao gặp nhau phải chào hỏi nhau trước?
- GV nhấn mạnh: Trong cuộc sống, trong giáo tiếp chúng ta phải chào hỏi nhau trước bởi đó là một nét văn hóa trong ứng xử thể hiện sự lễ phép, lịch sự và sự tôn trọng của ta đối với mọi người xung quanh - Câu chuyện về nữ công nhân thoát chết đã để lại cho ta bài học gì trong cuộc sống về cách ứng xử với những người xung quanh ta?
+Câu chuyện của nữ công nhân đã để lại cho ta một bài học lớn về cách cư xử đối với những người xung quanh: Trong cuộc sống hàng ngày, có rất nhiều người ta phải tiếp xúc. Trong đó là người thân, bạn bè, thầy cô hay thậm chí là bác bảo vệ, người quét dọn vện sinh, hay người bán hàng,… Chúng ta hãy thể hiện sự quan tâm và sự tôn
34
trọng đối với học. Sự tôn trọng được thể hiện không phải bằng những hành động to tát gì mà đôi khi đó chỉ là 1 lời chào, những lời hỏi thăm, những nụ cười ta dành cho đối phương… Như nữ công nhân trong câu chuyện trên, nếu như cô không thường xuyên chào hỏi bác bảo vệ thì hẳn ông sẽ chẳng biết đến sự tồn tại của cô, chẳng đi tìm khi thấy cô không xuất hiện và chào ông khi ra về
Và nếu như thê, lúc ấy cô gái sẽ bị bỏ một mình, cho tới khi chết cóng trong kho đông lạnh.
=> Lời chào là văn hóa trong giáo tiếp, là sự tôn trọng đối với những người xung quanh.
* Câu chuyện thứ 2:
Chiếc đèn vỡ và câu chuyện về lời xin lỗi tử tế. - Nhóm hai kể câu chuyện về lời xin lỗi
Nếu như bạn hỏi tôi: điều gì khó nói nhất? Tôi sẽ chẳng ngần ngại nói với bạn rằng: đó là lời xin lỗi. Đã bao lần chúng ta phạm lỗi mà chúng ta biết dũng cảm nhận lỗi? Bạn hãy đặt mình vào tình huống của câu chuyện tôi sẽ kể sau đây để thử nghĩa xem mình sẽ làm gì nhé!
Mới đây trên mạng xã hội, một tài khoản có đăng tải những hình ảnh về 1 chiếc xe ô tô 4 chỗ quay xe không để ý đã va vào đuôi một chiếc xe Mazda 6, khiến chiếc xe bị móp đuôi và đèn bị vỡ đang đậu bên đường. Điều đáng chú ý nhất ở đây, thay vì bỏ đi để tránh việc đền bù thì anh tài xế xe khách lại có một cách hành xử văn minh. Anh đã để lại thông tin rất cụ thể bao gồm số điện thoại và địa chỉ để chủ xe Mazda có thể
35
liên lạc để giải quyết
* Câu chuyện thứ 2: Trước đó, cư dân mạng xôn xao cũng bởi hành động viết thư xin lỗi của một nam sinh lớp 11 khi vô tình làm vỡ gương xe chiếc ô tô đỗ bên đường. Những dòng chữ viết vội trên một tờ giấy dán nơi bánh xe như sau: “ Do vô tình nên cháu đâm vào gương ô tô. Cháu xin lỗi ạ. Liên lạc với cháu theo số điện thoại để cháu đền ạ…”
Lời xin lỗi tưởng chừng như đơn giản nhưng thật khó nói ra phải không các bạn? Vậy mà cả bác tài và người bạn kia đã dũng cảm nhận lỗi và chịu trách nhiệm. Đó là những hành động đẹp đáng để chúng ta suy ngẫm
Sau khi học sinh kể, giáo viên có thể đặt câu hỏi để học sinh thảo luận và rút ra bài học:
- GV:Câu chuyện về hành động đẹp của bác tài xế và cậu học sinh khiến chúng ta khâm phục. Bởi việc dũng cảm nhận lỗi
+ Những câu chuyện trên có ý nghĩa gì? Trong cuộc sống đã bao giờ bạn làm sai hoặc có lỗi với người mà bạn tự giác xin lỗi chưa ?
+ Tại sao chúng ta cần phải biết nói lời xin lỗi?
- Học sinh thảo luận và rút ra bài học. Giáo viên chốt lại vấn đề.
không phải ai cũng làm được, hành động ấy có lẽ còn đáng quý hơn nhiều giá trị của chiếc gương, chiếc đèn bị vỡ kia. Khi chúng ta vô tình mắc lỗi, dù nặng hay nhẹ, cách hành xử đúng mực sẽ nhận được sự tha thứ, kể cả với những người xa lạ.
- Trong cuộc sống, ai cũng có những sai lầm. Nhưng biết nói lời xin lỗi, và biết nhận trách nhiệm do mình gây ra, đó là một nét đẹp trong phong cách ứng xử, thể hiện nhân cách tốt đẹp, cao thượng của con người.
Câu chuyện thứ 3:
Một lời cảm ơn chân thành
Nhóm 3 lên kể câu chuyện về lời cảm ơn.
Bỗng có ai đó đập nhẹ vào vai, tôi dừng lại, không có ai cả. Tôi đi tiếp, lại thấy
36
có ai đó đập nhẹ vào vai. Lần này tôi quay hẳn người lại, và nhìn xuống. Thằng bé đứng ở đó, tóc nó xám màu bụi, hai gò má nhem nhuốc, nó xoa bụng, cất giọng nài nỉ: "Bánh mì, chú ơi?"...
Tôi gặp thằng nhóc này vào một buổi trưa nghỉ giữa giờ làm, nó chưa thể đến 6 tuổi, có lẽ vậy, mặt mũi bẩn, đi chân đất, áo rách, tóc rối bù. Nó chẳng khác gì mấy so với những thằng nhóc lang thang trên đường phố ngoài kia. Tôi nhìn nó trong giây lát nhưng không quá để tâm, tiếp tục đi đến quán cà phê, trong đầu suy nghĩ lung tung về những công việc ở cơ quan, về bản báo cáo còn đang dang dở.
Bỗng có ai đó đập nhẹ vào vai, tôi dừng lại, không có ai cả. Tôi đi tiếp, lại thấy có ai đó đập nhẹ vào vai. Lần này tôi quay hẳn người lại, và nhìn xuống. Thằng bé đứng ở đó, tóc nó xám màu bụi, hai gò má nhem nhuốc, nó xoa bụng, cất giọng nài nỉ:
- Bánh mì, chú ơi?
Có vẻ như một cái chạm mắt ban nãy đã khiến nó xác định được mục tiêu là tôi. Tôi không từ chối, gật đầu bảo nó đi theo, cả hai bước vào một tiệm cà phê trên phố.
- Cà phê cho tôi và thứ gì đó ăn được cho cậu bạn nhỏ này. - Tôi gọi người phục vụ rồi chỉ về phía cậu nhóc.
Thằng bé bèn đi đến quầy hàng và lựa chọn. Bình thường, bọn nhỏ sẽ cầm đồ ăn và bỏ đi luôn, quay trở lại đường phố nơi chúng lang thang mà không nói một lời nào. Nhưng thằng bé này lại làm tôi ngạc nhiên. Quầy giải khát khá dài, dù chung một hóa đơn nhưng người ta đặt
37
cà phê ở đầu này và bánh ở đầu kia, nhân viên biết những thằng nhóc này sẽ cầm bánh chạy đi luôn và họ cũng không muốn cho chúng ở lại vì trông mấy thằng nhỏ khá bẩn thỉu.
Tôi bắt đầu uống cà phê của mình và đứng dậy thanh toán sau khi uống xong. Lúc này, tôi nhìn ra cửa và phát hiện thằng nhóc vẫn còn ở đó, nó cầm bánh mì, chân kiễng lên, mắt dí vào cửa kính, quan sát.
"Nó làm cái quái gì thế nhỉ?!" - Tôi khó hiểu nghĩ thầm rồi đi ra khỏi quán.
Nhìn thấy tôi, nó bèn chạy vụt theo, tôi đoán rằng có lẽ nó muốn xin thêm một chai nước chăng? Nhưng không, thằng bé ngay ngắn đứng trước mắt tôi, nó ngước mắt lên rồi mỉm cười, đó thật sự là một nụ cười thành thật đến mức có thể làm trái tim bạn tan chảy, nó giơ chiếc bánh ra và nói:
- Cảm ơn chú.
Rồi, có vẻ lo lắng, có lẽ sợ tôi không nghe thấy, nó gãi bàn chân và kiễng chân lên, nói to hơn:
- Cảm ơn chú nhiều lắm ạ!
Lúc đó, nếu có thể, tôi đã mua cho nó cả tiệm đồ ăn. Nhưng trước khi tôi nói được câu gì, nó đã quay người bỏ chạy. Một câu cảm ơn này đã khiến tâm trạng của tôi lâng lâng suốt cả trưa và cứ vui vẻ lang thang trên phố đến mức muộn giờ vào làm, dẫu vậy tôi vẫn không thôi cảm thấy xúc động khi nghĩ về thằng bé.
Sau khi kết thúc câu chuyện, giáo viên đặt câu hỏi : Từ câu chuyện này em rút ra được gì trong cuộc sống?
Và rồi tôi tự hỏi: nếu tôi bị xúc động đến thế chỉ bởi một cậu bé đường phố nói lời cảm ơn vì mẩu bánh mì tôi mua cho cậu ta, thì mọi người xung quanh sẽ xúc động đến đâu khi chúng ta nói
38
- Học sinh thảo luận, rút ra ý nghĩa, bài học.
những lời cảm ơn - thực sự cảm ơn - vì những gì họ đã làm cho chúng ta?
Kết thúc chủ đề, giáo viên tổng kết lại nội dung sinh hoạt lớp, đồng thời nhắc nhở các em phải luôn luôn chú ý trong giao tiếp ứng xử ở mọi lúc mọi nơi để trở thành người thực sự có Văn hóa.
- GV:Trong cuộc sống khi ai đó giúp đỡ mình, ta phải biết nói lời cảm ơn. Bời vì khi chúng ta biết nói lời cảm ơn có nghĩa là chúng ta biết tôn trọng người khác, quý trọng sự giúp đỡ của họ và cũng là tôn trọng chính mình. Biết nói lời cảm ơn là biểu hiện của một lối sống có văn hóa.
4. Hiệu quả
Sau mỗi chủ đề giúp học sinh phát triển phẩm chất trung thực,hình thành ý thức trách nhiệm và lòng nhân ái, học sinh thấy được trách nhiệm đối với gia đình, với bạn bề, thầy cô và chính bản thân mình; giúp cac em tự tin , mạnh dạn hơn trong cuộc sống. Bên cạnh đó còn giúp học sinh tích cực hơn trong việc tham gia các hoạt động tập thể, biết chia sẻ niềm vui nỗi buồn với người khác và đồng thời giải tỏa được những áp lực,căng thẳng trong học tập...
Tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề đã được GVCN các lớp ở trường tôi đưa ra thử nghiệm. Sau khi thử nghiệm các GVCN đều có chung một nhận xét:không chỉ trò hứng thú mà cô cũng rất hứng thú.Sinh hoạt lớp theo hướng này giúp học sinh phát hiện và thể hiện tài năng của mình, không khí lớp học trở nên vui vẻ, đoàn kết hơn.Học sinh không còn “ sợ “ tiết sinh hoạt như trước đây.Cô và trò cũng hiểu nhau hơn.
BGH nhà trường sau khi dự tiết sinh hoạt lớptheo hướng chủ đề cũng nhận xét: “ Mong tất cả các tiết sinh hoạt lớp đều được tổ chức như vậy để các em học sính có cơ hội thể hiện khả năng của mình”
IV. KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC
GIẢI PHÁP ĐỀ XUẤT
1. Mục đích khảo sát
Mang lại một cái nhìn khách quan về vấn đề đang nghiên cứu và tính cấp thiết cũng như tính khả thi của đề tài “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”
2.Nội dung và phương pháp khảo sát
2.1. Nội dung khảo sát
Nội dung khảo sát tập trung vào hai vấn đề chính sau:
39
- Giải pháp: “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” được đề xuất có thực sự cấp thiết trong thời điểm hiện tại.
- Giải pháp được đề xuất có khả thi đối với vấn đề nghiên cứu “Giáo dục kĩ
năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”
trong thời điểm hiện tại.
2.2. Phương pháp khảo sát và thang đánh giá
- Phương pháp được sử dụng để khảo sát là Trao đổi bằng bảng hỏi; với
thang đánh giá 04 mức (tương ứng với điểm số từ 1 đến 4):
- Tính cấp thiết: Rất cấp thiết (4 điểm), Cấp thiết (3 điểm), Ít cấp thiết (2
điểm), Không cấp thiết (1 điểm).
- Tính khả thi: Rất khả thi (4 điểm), Khả thi (3 điểm), Ít khả thi (2 điểm),
Không khả thi (1 điểm).
- Tính điểm trung bình X theo phần mềm Average
- Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của giải pháp đề xuất
+ Mẫu phiếu khảo sát dành cho giáo viên
Kính mong thầy/cô vui lòng dành thời gian đọc kỹ và trả lời chính xác, khách quan các câu hỏi dưới đây bằng cách đánh dấu ( X ) duy nhất vào ô của phương án trả lời được lựa chọn.
Mức độ
Không Ít Câu 1: Theo thầy/cô việc Rất
Cấp thiết cấp thiết cấp thiết cấp thiết
. “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có thực sự cần thiết không?
Rất Không Câu 2: Theo thầy/cô việc Ít khả thi Khả thi khả thi khả thi
“Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có khả thi không?
- Mẫu phiếu khảo sát dành cho học sinh
Rất mong các anh/chị vui lòng dành thời gian đọc kỹ và trả lời chính xác, khách quan các câu hỏi dưới đây bằng cách đánh dấu (X ) duy nhất vào ô của phương án trả lời được lựa chọn.
40
Mức độ
Ít cấp thiết Cấp thiết Không cấp thiết Rất cấp thiết
Ít khả thi Khả thi Không khả thi Rất khi thi
Câu 1: Theo anh/chị việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có thực sự cần thiết không ? Câu 2: Theo anh/chị việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có khả thi không?
3. Đối tượng khảo sát
Tổng hợp các đối tượng khảo sát
TT 1 2 Số lượng 25 347
Đối tượng Giáo viên chủ nhiệm của một số trường THPT ở Nghệ An. Học sinh lớp chủ nhiệm và học sinh khối 10 các lớp tại trường công tác
Sau khi nhận kết quả khảo sát, chúng tôi sử dụng phần mềm microsoft Excel
2010 để tính điểm trung bình X.
Giá trị khoảng cách = (Maximum – Minimum)/4 = ( 4 -1 )/4 = 0.75 Chúng ta sẽ có đoạn giá trị: + 1.00 – 1.75: Không cấp thiết + 1.76 – 2.51: Ít cấp thiết + 2.52 – 3.27: Cấp thiết + 3.28 – 4.00: Rất cấp thiết + 1.00 – 1.75: Không khả thi + 1.76 – 2.51: Ít khả thi + 2.52 – 3.27: Khả thi + 3.28 – 4.00: Rất khả thi 4. Kết quả khảo sát về sự cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đã
đề xuất
4.1. Sự cấp thiết của giải pháp đã đề xuất
Đánh giá sự cấp thiết của giải pháp đề xuất
Bảng 1: Dành cho giáo viên
Giải pháp cần trao đổi Mức độ
Rất Cấp thiết Không cấp thiết Ít cấp thiết cấp thiết
0/25 1/25 5/25 19/25
Theo thầy /cô việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”." trong thời điểm hiện tại có thực sự cầp thiết không?
41
Bảng 2: Dành cho học sinh
Giải pháp cần trao đổi Mức độ
Cấp thiết Không cấp thiết Ít cấp thiết Rất cấp thiết
0/307 22/347 57/347 268/347
Theo anh /chị việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có thực sự cầp thiết không?
Bảng 3: Tính điểm trung bình X theo phần mềm Average
X
Các thông số Các giải pháp TT Mức
1
Rất cấp thiết
3,72
Theo thầy /cô việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có thực sự cầp thiết không?
3,71
Rất cấp thiết
2 Theo anh/chị “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”trong thời điểm hiện tại có thực sự cấp thiết không?
Từ số liệu thu được ở bảng trên có thể rút ra những nhận xét sau: Qua số liệu khảo sát tính cấp thiết của giải pháp đề xuất “Giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”
Với đối tượng là 25 giáo viên chủ nhiệm ở các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An kết quả thu được. Với mức; Không cấp thiết chiếm 0/25 giáo viên bằng 0 điểm, mức Ít cấp thiết chiếm 0/25 giáo viên bằng 0 điểm. Với mức Cấp thiết chiếm 7/20 giáo viên bằng 21 điểm. Với mức Rất cấp thiết chiếm 18/25 giáo viên bằng 72 điểm. Điểm trung bình cộng của bốn mức là:
Câu 1: = 3,72 0.1 + 0.2 + 7.3 + 18.4 25
Với đối tượng học sinh khối 10 ở các lớp thực nghiệm của trường THPT. Với mức Không cấp thiết chiếm 0/347 học sinh bằng 0 điểm. Với mức Ít cấp thiết chiếm 13/347 học sinh bằng 26 điểm. Với mức Cấp thiết chiếm 60/ 347 học sinh bằng 180 điểm. Với mức Rất cấp thiết 274/347 học sinh bằng 1096 điểm. Điểm trung bình cộng của bốn mức là:
Với mức điểm trung bình cộng 3,72 của giáo viên và 3,75 của học sinh = 3,75 0.1 + 13.2 + 60.3 + 274.4 347
được rút ra từ kết quả khảo sát, có thể khẳng định giải pháp đề xuất là thực sự cấp thiết trong thời điểm hiện tại
42
4.2. Tính khả thi của các giải pháp đề xuất Đánh giá tính khả thi của các giải pháp đề xuất Bảng 1: Dành cho giáo viên
Khả thi Rất khả thi Không khả thi Mức độ Ít khả thi
Giải pháp khảo sát Theo thầy/ cô việc“Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có khả thi không?
0/25 0/25 6/25 19/25
Bảng 2: Dành cho học sinh
Giải pháp khảo sát Mức độ
Khả thi Rất khả thi Không khả thi Ít khả thi
Theo anh/chị việc “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”" trong thời điểm hiện tại có khả thi không?
0/347 6/347 61/347 280/347
Bảng 3: Tính điểm trung bình X theo phần mềm Average
Các thông số
X
Các giải pháp TT Mức
1
3,76 Rất khả thi
2
3,78 Rất khả thi Theo thầy/ cô việc“Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” thời điểm hiện tại có khả thi không? Theo anh/chị việc“Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” trong thời điểm hiện tại có khả thi không?
Từ số liệu thu được ở bảng trên có thể rút ra những nhận xét sau:
Qua số liệu khảo sát tính khả thi của giải pháp đề xuất “Giáo dục kĩ năng
sống cho học sinh lớp 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề”
Với đối tượng là 25 giáo viên chủ nhiệm của các trường THPT ở Nghệ An kết quả thu được. Với mức; Không khả thi chiếm 0/25 giáo viên bằng 0 điểm, mức Ít khả thi chiếm 0/25 giáo viên bằng 0 điểm. Với mức Khả thi chiếm 6/20 giáo viên bằng 18 điểm. Với mức Rất khả thi chiếm 19/20 giáo viên bằng 76 điểm. Điểm trung bình cộng của bốn mức là:
= 3,76 43 0.1 + 0.2 + 6.3 + 19.4 25
Với đối tượng học sinh lớp 10A3,10A4,10A5,10A6,10A7,10A8 ở các lớp thực nghiệm của trường THPT Hermann Gmeiner. Với mức Không khả thi chiếm 0/307 học sinh bằng 0 điểm. Với mức Ít khả thi chiếm 3/347 học sinh bằng 6 điểm. Với mức Khả thi chiếm 64/347 học sinh bằng 192 điểm. Với mức Rất khả 280/347 học sinh bằng 1120 điểm. Điểm trung bình cộng của bốn mức là:
= 3,79 0.1 + 3.2 + 64.3 + 252.4 347
Với mức điểm trung bình cộng về tính khả thi là 3,76 của giáo viên và 3,79 của học sinh được rút ra từ kết quả khảo sát, có thể khẳng định giải pháp đề xuất rất khả thi khi đưa vào ứng dụng trong thực tế.
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I.Kết luận Với dung lượng một đề tài nhỏ Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lop 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề có đối tượng nghiên cứu và mục đích cụ thể nhằm phục vụ cho công tác chủ nhiệm của mình ở trường phổ thông, tôi nghĩ rằng phương pháp này có tính thực tiễn cao, rất dễ áp dụng, có thể áp dụng rộng rãi trong các tiết sinh hoạt lớp cho nhiều đối tượng khác nhau không chỉ riêng khối 10 mà có thể áp dụng cho cả lớp 11 và lớp 12. So với phương pháp sinh hoạt lớp truyền thống ( chủ yếu là tổng kết, đánh giá tuần học vừa qua và triển khai công tác tuần học tới và xử phạt những học sinh vi phạm nội quy...) thì phương pháp sinh hoạt lớp theo chủ đề lại có những ưu điểm vượt trội là:
-Ở những giờ sinh hoạt có đổi mới theo chủ đề, các em học sinh tỏ ra hết sức hào hứng.Ở nội dung tổng kết đánh giá kết quả thực hiện nội quy, nề nếp học tập trong tuần và triển khai nội dung kế hoạch tuần sau, các em lắng nghe nghiêm túc để rút kinh nghiệm sửa chữa khuyết điểm kịp thời. Đến nội dung thứ hai: sinh hoạt theo chủ đề các em tham gia tích cực, sôi nổi, nhiệt tình vào các hoạt động tập thể như văn nghệ, kể chuyện, đóng hoạt cành, thảo luận nhóm theo chủ đề, hùng biện , ...
- Qua việc tổ chức các hoạt động tập thể, nhiều học sinh thể hiện rõ khả năng tổ chức quản lí, kĩ năng giao tiếp, năng khiếu văn nghệ . Những vấn đề khúc mắc trong học tập, trong tình cảm hay trong sinh hoạt hàng ngày của học sinh đã được tháo gỡ, giải đáp trong những buổi sinh hoạt gần gũi ,thân thiện, vui tươi này.
II.Kiến nghị 1. Đối với các cấp quản lí giáo duc: Cần có thêm các chuyên đề liên quan đến công tác chủ nhiệm và giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Mở thêm các lớp tập huấn cho GVCN trong việc đổi mới và vận dụng các phương pháp giáo dục.
2. Đối với trường THPT: -Nhà trường cần chú trọng hơn nữa trong việc lồng ghép các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, đặc biệt phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ
44
nhiệm trong công tác chủ nhiệm, tạo điều kiện hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh
- Nhà trường tạo điều kiện tốt nhất về cơ sở vật chất, lắp đặt mạng, máy
chiếu, tivi để đáp ứng nhu cầu của lớp học
3. Đối với giáo viên - Giáo dục là một quá trình rất cần sự nỗ lực và kiên trì của mỗi giáo viên .Giáo viên phải biết căn cứ vào tình hình thực tế lớp học, đối tượng dạy học, năng lực bản thân… mà tiến hành tổ chức các chủ đề sao cho hợp lí để đạt hiệu quả giáo dục cao nhất. Giáo viên phải tạo được hứng thú cho học sinh, không làm cho giờ sinh hoạt bị căng thẳng hoặc nhàm chán, biết lôi cuốn học sinh vào những hoạt động tích cực trong giờ sinh hoạt lớp. Thông qua các hoạt động được sử dụng trong những tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề, giúp học sinh hoàn thiện về nhân cách và trang bị cho các em những kĩ năng tốt giúp ích cho việc học tập, trong cuộc sống hiện tại và mai sau.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân trong việc áp dụng đề tài “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lop 10 thông qua tiết sinh hoạt lớp theo chủ đề” Tuy nhiên, sáng kiến kinh nghiệm của tôi sẽ không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, kính mong nhận được sự góp ý bổ sung của Ban giám hiệu nhà trường, các cấp quản lý giáo dục và các đồng chí, đồng nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện hơn và có thể áp dụng vào thực tiễn ở các năm học sau.
Xin trân trọng cảm ơn!
45
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Một số vấn đề trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT hiện nay
( PGS-TS Nguyễn Thanh Bình- Chủ biên- NXB ĐH Sư phạm)
2.Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh phổ thông ( PGS-TS Nguyễn Thanh Bình-Nxb ĐH SP)
3.Những kĩ năng cơ bản trong cuộc sống (Lê Huy Khoa dịch và sưu tầm- Nxb Thành phố HCM)
4.Phương pháp luận nghiên cứu khoa học ( Vũ Cao Đàm -NXB Khoa học và Kĩ thuật, Hà Nội)
5.Những cơ sở khoa học về quản lí giáo dục( Nguyễn Quốc Chí- Nxb ĐH quốc gia Hà Nội)
46
