BÁO CÁO K T QUẾ Ả
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI NỨ Ứ Ụ Ế
***
1. L i gi i thi u:ờ ớ ệ
Toán h c ngày càng có nhi u ng d ng trong cu c s ng, nh ng ki nọ ề ứ ụ ộ ố ữ ế
th c và kĩ năng toán h c c b n đã giúp con ng i gi i quy t các v n đứ ọ ơ ả ườ ả ế ấ ề
trong th c t cu c s ng m t cách có h th ng và chính xác, góp ph n thúcự ế ộ ố ộ ệ ố ầ
đy xã h i phát tri n.ẩ ộ ể
Môn Toán tr ng ph thông góp ph n hình thành và phát tri n cácở ườ ổ ầ ể
ph m ch t ch y u, năng l c chung và năng l c toán h c cho h c sinh; phátẩ ấ ủ ế ự ự ọ ọ
tri n ki n th c, kĩ năng then ch t và t o c h i đ h c sinh đc tr iể ế ứ ố ạ ơ ộ ể ọ ượ ả
nghi m, v n d ng toán h c vào th c ti n; t o l p s k t n i gi a các ýệ ậ ụ ọ ự ễ ạ ậ ự ế ố ữ
t ng toán h c, gi a Toán h c v i th c ti n, gi a Toán h c v i các mônưở ọ ữ ọ ớ ự ễ ữ ọ ớ
h c và ho t đng giáo d c khác, đc bi t v i các môn Khoa h c, Khoa h cọ ạ ộ ụ ặ ệ ớ ọ ọ
t nhiên, V t lí, Hoá h c, Sinh h c, Công ngh , Tin h c đ th c hi n giáoự ậ ọ ọ ệ ọ ể ự ệ
d c STEM. ụ
Trong nh ng năm g n đây, phong trào đi m i ph ng pháp d y h cữ ầ ổ ớ ươ ạ ọ
trong tr ng Ti u h c đc quan tâm và đy m nh không ng ng đ ngayườ ể ọ ượ ẩ ạ ừ ể
t c p Ti u h c, m i h c sinh đu c n và có th đt đc trình đ h cừ ấ ể ọ ỗ ọ ề ầ ể ạ ượ ộ ọ
v n toàn di n, đng th i phát ti n đc kh năng c a mình v m t mônấ ệ ồ ờ ể ượ ả ủ ề ộ
nào đó nh m chu n b ngay t b c Ti u h c nh ng con ng i ch đng,ằ ẩ ị ừ ậ ể ọ ữ ườ ủ ộ
sáng t o, đáp ng đc m c tiêu chung c a c p h c và phù h p v i yêuạ ứ ượ ụ ủ ấ ọ ợ ớ
c u phát tri n c a đt n c.ầ ể ủ ấ ướ
Y u t hình h c b c Ti u h c là m t lo i toán hay và khó nh m phátế ố ọ ậ ể ọ ộ ạ ằ
tri n t duy và sáng t o cho h c sinh. Đây là m ch ki n th c g n v i điể ư ạ ọ ạ ế ứ ắ ớ ờ
s ng th c t , giúp các em có bi u t ng hình h c c b n, t đó phát huyố ự ế ể ượ ọ ơ ả ừ
t i đa tích c c, ch đng và sáng t o.ố ự ủ ộ ạ
Trong nh ng năm g n đây tôi đc phân công gi ng d y l p 2, tôiữ ầ ượ ả ạ ớ
nh n th y vi c d y các y u t hình h c trong ch ng trình toán b c ti uậ ấ ệ ạ ế ố ọ ươ ở ậ ể
h c nói chung và l p 2 nói riêng là h t s c c n thi t. l a tu i h c sinhọ ở ớ ế ứ ầ ế Ở ứ ổ ọ
ti u h c, t duy c a các em còn h n ch v m t suy lu n, phân tích. Vi cể ọ ư ủ ạ ế ề ặ ậ ệ
d y “các yêu t c hình h c” Ti u h c s góp ph n giúp h c sinh phátạ ố ọ ở ể ọ ẽ ầ ọ
tri n đc năng l c t duy, kh năng quan sát, trí t ng t ng cao và kĩể ượ ự ư ả ưở ượ
năng th c hành hình h c đt n n móng v ng ch c cho các em h c t t mônự ọ ặ ề ữ ắ ọ ố
hình h c sau này c p ph thông c s . Qua nhi u năm gi ng d y l p 2,ọ ở ấ ổ ơ ở ề ả ạ ớ
đc bi t là l p 2B năm h c 2021 – 2022 tôi làm ch nhi m còn nhi u emặ ệ ớ ọ ủ ệ ề
g p khó khăn khi gi i các bài toán có yêu t hình h c. Do v y v i kinhặ ả ố ọ ậ ớ
nghi m c a b n thân, qua nghiên c u tài li u và trao đi th o lu n v iệ ủ ả ứ ệ ổ ả ậ ớ
đng nghi p tôi đa ra ồ ệ ư “M t s bi n pháp giúp h c sinh h c t t các bàiộ ố ệ ọ ọ ố
toán có y u t hình h c môn Toán l p 2”. ế ố ọ ớ
2. Tên sáng ki nế:
M t s bi n pháp giúp h c sinh h c t t các bài toán có y u t hìnhộ ố ệ ọ ọ ố ế ố
h c môn Toán l p 2ọ ớ
3. Tác gi sáng ki nả ế :
- H và tên:ọ Đ Th Thuỗ ị
- Đa ch tác gi sáng ki n: Tr ng Ti u h c Yên Ph ngị ỉ ả ế ườ ể ọ ươ
- S đi n tho i: ố ệ ạ 0973.344.187 Email:
dothithu96vp@gmail.com
4. Ch đu t t o ra sáng ki n: ủ ầ ư ạ ế Đ Th Thuỗ ị
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n:ự ụ ế
Môn Toán l p 2ớ
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng:ế ượ ụ
Sáng ki n đc áp d ng t tháng 10 năm 2020 ế ượ ụ ừ
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n:ả ả ấ ủ ế
7.1. N i dung c a sáng ki nộ ủ ế
7.1.1. C s lí lu n:ơ ở ậ
- Xu t phát t t m quan tr ng c a môn Toán Ti u h cấ ừ ầ ọ ủ ở ể ọ
- Xu t phát t t m quan tr ng c a y u t hình h c đi v i s phát tri nấ ừ ầ ọ ủ ế ố ọ ố ớ ự ể
năng l c t duy, sáng t o c a h c sinhự ư ạ ủ ọ
- Xu t phát t th c tr ng d y và h c các yêu t hình h c c a h c sinh ấ ừ ự ạ ạ ọ ố ọ ủ ọ ở
tr ng tôiườ
7.1.2. C s th c ti n:ơ ở ự ễ
Qua th c t gi ng d y c a b n thân và tìm hi u c a các đng nghi pự ế ả ạ ủ ả ể ủ ồ ệ
v d y h c các y u t hình h c c a các giáo viên trong tr ng tôi nh nề ạ ọ ế ố ọ ủ ườ ậ
th y có m t s khó khăn và thu n l i sau:ấ ộ ố ậ ợ
a) Thu n l i:ậ ợ
* Nhà tr ng:ườ
- Đc s quan tâm c a ban giám hi u nhà tr ng. Đi đa s giáoượ ự ủ ệ ườ ạ ố
viên trong nhà tr ng còn tr đu tâm huy t, nhi t tình gi ng d y.ườ ẻ ề ế ệ ả ạ
- Nhà tr ng th ng xuyên đc s ch đo, giám sát c a Phòng giáoườ ườ ượ ự ỉ ạ ủ
d c và Đào t o, c a các c p lãnh đo đa ph ng và s quan tâm, ng hụ ạ ủ ấ ạ ị ươ ự ủ ộ
c a ph huynh h c sinh.ủ ụ ọ
* Giáo viên:
- T t c các cán b , giáo viên, nhiên viên trong tr ng đu tâm huy tấ ả ộ ườ ề ế
t n t y trong quá trình th c hi n nhi m v giáo d c h c sinh.ậ ụ ự ệ ệ ụ ụ ọ
- Đa ph n giáo viên cũng đã s d ng nhi u bi n pháp khác nhau vàoầ ử ụ ề ệ
quá trình gi ng d y đ giúp h c sinh ti p thu tri th c và th c hành luy nả ạ ể ọ ế ứ ự ệ
t p.ậ
b) Khó khăn:
- Giáo viên cũng đã s d ng nhi u bi n pháp khác nhau đ giúp h cử ụ ề ệ ể ọ
sinh ti p thu tri th c và luy n t p. Tuy nhiên, trong th c t d y h c, giáoế ứ ệ ậ ự ế ạ ọ
viên còn g p nhi u khó khăn trong vi c d y h c các y u t hình h c. Giáoặ ề ệ ạ ọ ế ố ọ
viên ch a th c s tìm tòi, sáng t o trong v n d ng các ph ng pháp d yư ự ự ạ ậ ụ ươ ạ
h c, ch a có “l i mòn t duy” đ so sánh và c i ti n ph ng pháp d y h cọ ư ố ư ể ả ế ươ ạ ọ
nên nhi u lúc s d ng ph ng pháp d y h c và t ch c các ho t đng trênề ử ụ ươ ạ ọ ổ ứ ạ ộ
l p còn kém linh ho t. Đôi khi, giáo viên còn truy n đt ki n th c m tớ ạ ề ạ ế ứ ộ
chi u t i h c sinh d n t i tình tr ng h c sinh ti p thu ki n th c m t cáchề ớ ọ ẫ ớ ạ ọ ế ế ứ ộ
th đng, máy móc, ch a phù h p v i xu th đi m i ph ng pháp d yụ ộ ư ợ ớ ế ổ ớ ươ ạ
h c và m c tiêu giáo d c hi n nay.ọ ụ ụ ệ
- Do trình đ h c sinh không đng đu l i quá đông nên giáo viên eộ ọ ồ ề ạ
ng i m c đ ki n th c là quá t i đi v i h c sinh.ạ ứ ộ ế ứ ả ố ớ ọ
- Th i l ng d y h c y u t hình h c trong ch ng trình toán 2 ítờ ượ ạ ọ ế ố ọ ươ
nên th i gian rèn luy n các bài toán có yêu t hình h c còn ít.ờ ệ ố ọ
7.1.3. Th c tr ng v n đ h c các y u t hình h c c a h c sinh l p 2ự ạ ấ ề ọ ế ố ọ ủ ọ ớ
Qua vi c quan sát, theo dõi và ghi chép l i trong quá trình gi ng d yệ ạ ả ạ
và trao đi v i đng nghi p tôi nh n th y vi c h c các y u t hình h cổ ớ ồ ệ ậ ấ ệ ọ ế ố ọ
g p r t nhi u khó khăn c th nh sau:ặ ấ ề ụ ể ư
- Nhi u h c sinh không n m rõ đc bi u t ng đi m, đo n th ng,ề ọ ắ ượ ể ượ ể ạ ẳ
đng th ng, ba đi m th ng hàng d n đn h c sinh g p khó khăn trong cácườ ẳ ể ẳ ẫ ế ọ ặ
bài toán đm đi m, đo n th ng, xác đnh ba đi m th ng hàng.ế ể ạ ẳ ị ể ẳ
- Kh năng t suy, suy lu n, t ng t ng hình c a h c sinh còn h nả ư ậ ưở ượ ủ ọ ạ
ch : trong quá trình gi ng d y tôi th y r t nhi u em g p khó khăn trongế ả ạ ấ ấ ề ặ
vi c quan sát, nh n di n hình h c.ệ ậ ệ ọ
Ví dụ: Khi g p bài t p k tên các đo n th ng có trong hình d i đây:ặ ậ ể ạ ẳ ướ
A B C D
H c sinh đã k đo n th ng A, đo n th ng B, đo n th ng C, đo n th ng D.ọ ể ạ ẳ ạ ẳ ạ ẳ ạ ẳ
T đó cho th y h c sinh không n m đc bi u t ng đo n th ng. Đâyừ ấ ọ ắ ượ ể ượ ạ ẳ
chính là nguyên nhân h c sinh không làm đc các bài t p đm đi m, đo nọ ượ ậ ế ể ạ
th ng.ẳ
Ví dụ: Có bao nhiêu hình tam giác trong hình d i đây?ướ
4
1 2 3
Có h c sinh đã đm hình nh sau : Các hình tam giác là: hình 1, hìnhọ ế ư
2, hình 3, hình 4; m t h c sinh khác đm hình nh sau: hình 1, hình 2, hìnhộ ọ ế ư
3, hình 4 hình 1 + 2, hình 2 + 3, hình 1 + 2 + 3. Qua ph n đm hình c a h cầ ế ủ ọ
sinh cho th y m t s hình sinh ch nhìn đc hình đn gi n, ch a bi t ghépấ ộ ố ỉ ượ ơ ả ư ế
hình ho c có nh ng h c sinh đã bi t ghép hình nh ng cũng không nh nặ ữ ọ ế ư ậ
diên đc hình, v n còn nh m l n gi a hình tam giác và hình t giác.ượ ẫ ầ ẫ ữ ứ
Ví dụ: Tính đ dài đng g p khúc ABCDE bi t đ dài các đo nộ ườ ấ ế ộ ạ
th ng AB = 15cm, BC = CD = 12cm, DE = 18cm. ẳ
H c sinh tính nh sau : 15 + 12 + 18 = 45cm. H c sinh đã không xác đnhọ ư ọ ị
đc đng g p khúc ABCDE g m bao nhiêu đo n th ng đ tính đ dàiượ ườ ấ ồ ạ ẳ ể ộ
đng g p khúc đó. H c sinh ch bi t nhìn các s đo đ dài đo n th ng bàiườ ấ ọ ỉ ế ố ộ ạ ẳ
toán đã cho r i áp d ng máy móc quy t c tính đ dài đng g p khúc.ồ ụ ắ ộ ườ ấ
Sau khi n m đc th c tr ng d y và h c y u t hình h c l p 2 tôi đãắ ượ ự ạ ạ ọ ế ố ọ ớ
ti n hành ếkh o sát t i hai l p 2B và 2C (do tôi ch nhi m) có trình đả ạ ớ ủ ệ ộ
t ng đng nhau đc th hi n qua k t qu môn Toán cu i h c kì I d iươ ồ ượ ể ệ ế ả ố ọ ướ
đây:
L pớSĩ sốHoàn thành t tốHoàn thành Ch a hoàn thànhư
2B 34 5 28 1
2C 31 7 23 1
(B ng 1: K t qu môn Toán cu i h c kì I năm h c 2020 – 2021 ả ế ả ố ọ ọ
c a h c sinh l p 2B và 2C)ủ ọ ớ
Đ ki m tra kh năng ti p thu ki n th c có y u t hình h c c a haiể ể ả ế ế ứ ế ố ọ ủ
l p, tôi đã đa ra m t đ ki m tra có các bài có y u t hình h c v i n iớ ư ộ ề ể ế ố ọ ớ ộ
dung sau: nh n di n đc đi m, đo n th ng; đm s l ng hình; gi i toánậ ệ ượ ể ạ ẳ ế ố ượ ả
có l i văn có n i dung hình h c liên quan đn th c t .ờ ộ ọ ế ự ế
Sau khi kh o sát hai l p, tôi thu đc k t qu nh sau:ả ớ ượ ế ả ư
(B ng 2: B ng t ng h p k t qu thăm dò kh năng ti p thu ki n th c cóả ả ổ ợ ế ả ả ế ế ứ
y u t hình h c l p 2B và 2C tr c khi áp d ng sáng ki n m i t i th iế ố ọ ở ớ ướ ụ ế ớ ạ ờ
L pớS h c sinhố ọ
đc ki mượ ể
tra
Không nh nậ
di n đcệ ượ
hình
Không đmế
đc hình ượ
Ch a làmư
đúng bài
toán có l iờ
văn
SL %SL %SL %
2B
(Đi ch ng)ố ứ 34 8 23,5 12 35,3 10 29,4
2C
(Th cự
nghi m)ệ
31 7 22,6 10 32,3 929,1