Ở Ầ
Ầ
I/ PH N M Đ U:
ế
ả
ọ ề I.1. Lý do ch n đ tài, sáng ki n, gi
i pháp:
ợ ổ ạ ự
ị ặ ể ệ t
ậ ấ ấ ượ ậ c đ m nét d u n cá nhân. ế ệ ạ t T p làm văn là phân môn có tính t ng h p, sáng t o, th c hành và th ệ hi n đ Phân môn T p làm văn có v trí đ c bi trong vi c d y và h c Ti ng Vi
ả ọ ậ
ế ệ ờ ậ ệ ở ể ệ ỉ
ặ ừ ấ ộ
ế ọ ậ
ự ượ ụ ậ ạ ệ ọ ọ
ầ ệ ờ ố ệ ọ ệ ạ ạ
ụ ử ụ t là d y h c sinh s d ng Ti ng Vi ứ ộ
ọ ớ ệ ạ ọ
ị ế ở ộ ồ ượ ư ẩ
ng, b i d ể ế ặ ọ
ả ượ c m t bài văn nói ho c vi ọ ả ậ ụ t, ng ể
ế t ph i v n d ng các hi u bi ụ ệ ế ậ
ế ứ ầ ậ ọ ở Ti u h c b i vì: ọ Phân môn T p làm văn rèn luy n cho h c sinh các kĩ năng s n sinh ra văn ừ ả ệ ố c xem xét t ng t không ch là h th ng c u trúc đ b n. Nh v y, Ti ng Vi ộ ở ừ ầ ph n, t ng m t qua t ng phân môn mà nó tr thành m t công c sinh đ ng trong ư duy, h c t p. Nói cách khác, phân môn T p làm văn đã góp quá trình giao ti p, t ế ấ ủ ậ ph n th c hi n hóa m c tiêu quan tr ng b c nh t c a vi c d y và h c Ti ng ế t trong đ i s ng sinh ho t, trong quá Vi trình lĩnh h i các tri th c khoa h c… ằ ậ ứ D y h c T p làm văn l p 5 nh m trang b ki n th c và rèn luy n các kĩ ầ ệ ư ọ ố ố năng làm văn; góp ph n cùng các môn h c khác m r ng v n s ng, rèn luy n t ồ ưỡ ng tâm h n, c m xúc th m mĩ, hình duy lô gích, t duy hình t ườ ộ i thành nhân cách cho h c sinh. Đ làm đ ả ế t làm ph i hoàn thi n các kĩ năng nghe, nói, đ c, vi ề ế ệ ứ ki n th c v Ti ng Vi t. Trong quá trình v n d ng này, các kĩ năng và ki n ệ ượ c hoàn thi n và nâng cao d n. th c đó đ
ớ ớ ắ ậ ng trình T p làm văn l p 5, các bài làm văn g n v i ch
ể ệ
ể ữ ơ ộ ế ề ươ ị ọ ạ
ọ ạ ệ ẻ ở ộ ậ
ả ệ ể
ợ ủ ư ượ
ụ ả ẻ ng c a tr cũng đ ả ả ả
ờ ậ ả ượ c nh, t ộ ố ố
ả ồ ậ ệ ờ ọ
ế ậ ườ ủ ậ
ế ể ọ ị i có d p h
ệ ề ng trong các đ bài. Khi quan sát đ
ố ượ ậ
ệ ệ ậ ộ ư ế ạ ng trình ho t đ ng, vi
ơ ộ ườ ệ ắ ị
ệ ầ ơ i thân, gi ể ệ ắ ứ ữ ậ ẻ ả ế
ơ ộ i và v t xung quanh c a tr ữ ủ ẻ ố
ố ẹ ủ ồ ầ ủ Trong ch ơ ự ề ủ đi m c a đ n v h c. Quá trình th c hi n các kĩ năng phân tích đ , tìm ý, ộ ố ế t v cu c s ng t đo n là nh ng c h i giúp tr m r ng hi u bi quan sát, vi ể ủ ề theo các ch đ đã h c. Vi c phân tích dàn bài, l p dàn ý chia đo n bài k ả ổ ầ , biên b n,… góp ph n phát tri n kh năng phân tích, t ng chuy n, miêu t ệ ọ ạ ủ h p, phân lo i c a h c sinh. T duy hình t c rèn luy n ườ ệ i, nh v n d ng các bi n pháp so sánh nhân hoá khi miêu t ng ưở ộ ậ nhân v t, miêu t miêu t ng đ v t; nh huy đ ng v n s ng, huy đ ng trí t ọ ố ự ẻ ượ t t p làm văn, h c sinh cũng có ng đ xây d ng c t truy n. Khi h c các ti t ề ớ ẻ ẹ ệ i, thiên nhiên qua các bài văn, đi u ki n ti p c n v i v đ p c a con ng ướ ạ ạ ề ậ ng đo n văn đi n hình. Khi phân tích đ t p làm văn, h c sinh l ồ ướ ị ượ cái chân, cái thi n, cái mĩ đ c đ nh h ả ọ ượ ng trong v t trong văn miêu t c rèn luy n cách nhìn đ i t , h c sinh đ ố ườ ữ ậ i và v t. Các bài luy n t p, làm báo cáo th ng kê, quan h g n gũi gi a ng ả ớ ỏ ậ ươ t th , trao đ i v i làm đ n, làm biên b n, l p ch ọ ạ ươ ớ i thi u đ a ph ng, tóm t ng t tin t c,…cũng t o c h i cho h c ố ệ ớ ộ ồ sinh th hi n m i quan h v i c ng đ ng. Nh ng c h i đó làm cho tình yêu ớ ở ườ ớ n y n ; m n, g n bó v i thiên nhiên, v i ng ọ ả tâm h n tình c m c a tr quan tr ng góp ph n hình thành nhân cách t ủ thêm phong phú. Đó là nh ng nhân t ẻ t đ p c a tr .
1
ậ ể ệ ế
ầ ệ ớ ế ổ
ậ ế ở ể ọ
ế ề
ệ ạ ế ớ ủ ắ ả ọ ậ ủ ọ ớ
ế ờ ậ ườ ư ề ọ
ế
ủ ẫ ả ữ ễ
t p làm văn thì các em l ọ ọ ậ ế ạ ạ ớ ọ
ề ệ ệ ề vùng khó khăn v đi u ki n s ng, ph
ạ ằ ấ ố ư ế ớ ở ậ
ự ề ả ạ ể ủ ọ ộ ố
ườ
ộ ấ ọ ổ
ề ư ế ch c d y h c nh th nào đ có ch t l ạ ố ơ ậ
ộ ố ệ ả ầ ớ ư
t h n phân môn này, tôi xin đ a ra “ ớ ấ ượ ạ ọ ằ ậ ạ ạ t nói chung và d y T p làm văn Có th nói, bàn đ n vi c d y Ti ng Vi ỉ ặ ươ ng pháp, không áp đ t, không làm thay, ch nói riêng theo tinh th n đ i m i ph ặ ườ ế ợ ng g p khó t câu, l p dàn bài, giáo viên th g i m đ h c sinh s p x p ý, vi ấ ự ế cho th y, bình khăn, k t qu h c t p c a h c sinh còn nhi u h n ch . Th c t ọ ơ ọ ấ ễ ng các em nói chuy n v i nhau r t d dàng v i đ cách nói m i lúc m i n i th ạ ễ ạ ỏ ra lúng túng v ch n ý và di n đ t i t nh ng đ n gi ủ ả ư thành câu văn. Rõ ràng h c sinh v n ch a phát huy h t kh năng và tính ch ọ ủ ộ đ ng c a mình trong h c t p, kh năng di n đ t b ng ngôn ng văn h c c a ấ ổ ế ở các l p h c, nh t các em còn nhi u h n ch .. Đây là th c tr ng r t ph bi n ơ ở ậ ươ ng ti n, c s v t là các l p ườ ch t.ấ V y ngay trong nhà tr ể ể ng ph i d y nh th nào đ các em có th lĩnh ả ấ ộ t nh t, làm sao đ phát huy kh năng c a h c sinh, phát h i môn này m t cách t ỗ ữ ủ ọ i giáo viên chúng ta huy ngôn ng c a h c sinh đó là m t v n đ mà m i ng ạ ể ấ ượ ể ứ ầ ng. Đ giúp c n ph i suy nghĩ và t ọ ả t h n phân môn t p làm văn và giúp các em h c các th y cô giáo gi ng d y t ọ ậ ố ơ M t s bi n pháp sinh l p 5 h c t p t nh m nâng cao ch t l ng d y h c phân môn t p làm văn l p5”.
ể
ế
ả
ớ ủ ề I.2. Đi m m i c a đ tài, sáng ki n, gi
i pháp.
ạ ụ ủ Nhi m v c a vi c b i d
ớ ẽ ố ệ ụ ậ ấ ượ ng nâng cao ch t l ư ồ s ng, tâm h n, kh năng t
ụ
ể ệ ầ ố
ọ ố ớ ự
ệ ế ệ ng l ươ ạ ạ ộ ỹ ứ
ễ ệ ượ t đ ầ
ệ ơ ề ọ ậ ể ế ể ơ ậ ầ
ộ ắ ế ư
ế ọ ế ệ
ộ ị
ả ẽ ượ ắ ừ ả
ộ ộ ế ậ ộ
ạ ộ ả ứ ả ở
ớ
ế ứ ầ
ủ ị
ữ ế ả ố
ể ề ặ ố ượ ứ ầ ệ ồ ưỡ ớ ng d y T p làm văn l p ồ ưỡ ả 5 v i m c tiêu chính là b i d duy và năng ọ ữ ả ự ng cho h c sinh, góp ph n hình thành nhân l c ngôn ng , c m th văn ch ỹ ử ụ ầ ệ ườ i Vi cách con ng t Nam hi n đ i. Góp ph n phát tri n b n k năng s d ng ấ ậ ọ ạ ọ ệ ế t cho h c sinh. Các ho t đ ng d y h c phân môn t p làm văn r t Ti ng Vi ậ ế ượ ộ ầ g n v i cu c s ng th c, do đó các k năng nghe nói đ c vi t đ c v n ụ c ki m nghi m trong d ng, rèn luy n và nâng cao, các tri th c Ti ng Vi ưỡ ơ ọ ự th c ti n giúp h c sinh hi u rõ h n, sâu h n. Góp ph n kh i d y, nuôi d ng ụ ứ t. Có nhi u nguyên nhân c n kh c ph c trong h ng thú h c t p môn Ti ng Vi ạ ộ ạ đó có m t nguyên nhân chúng ta ch a coi tr ng đó là: D y lý thuy t ho t đ ng ộ ế ệ ớ ậ ớ t l p 5. Trong giao ti p, n i giao ti p v i vi c day t p làm văn trong Ti ng Vi ế ố ộ ừ ự ế ợ c xác đ nh t hai góc đ : T s k t h p các y u t dung m t ngôn b n s đ ậ ườ ế ủ ả ữ ự i ti p nh n, xét i ngôn b n c a ng theo đúng quy t c ngôn ng , s lý gi ộ ệ ố ướ ắ ư ả ữ i góc đ quy t c ngôn ng , ngôn b n là m t h th ng khép, nh ng xét d ở ộ ệ ố ả ạ ườ ướ i là m t h th ng m . d i ti p nh n n i dung ngôn b n l i góc đ ng ườ ườ ả ế ố i nghe, i mang thông tin cu i cùng trong ho t đ ng giao ti p ph i là ng Ng ệ ử ố ế ườ ọ ả ng i đ c ch không ph i là b n thân ngôn b n. B i th , vi c x lí m i quan ố ứ ổ ứ ệ ữ ả ữ ngoài ngôn ch c ngôn ng trong ngôn b n v i các nhân t h gi a cách th c t ướ ề ế ế ế ố ớ ố ượ ữ t. Đi u này ng giao ti p là h t s c c n thi ng , mà tr c h t đ i v i đ i t ạ ộ ả ườ ạ ả ỏ i t o ngôn b n ph i xác đ nh vai c a mình trong ho t đ ng giao đòi h i ng ả ử ụ ế ề ữ t v thói quen s d ng ngôn ng , hoàn c nh s ng, ti p, ph i có nh ng hi u bi ớ ế ủ ể ng giao ti p thì m i nhu c u, h ng thú v đ c đi m tâm, sinh lý c a đ i t
2
ộ ượ ả ố ế ộ c m t ngôn b n t
ữ ệ ả
ừ ầ ề ắ ả ừ ữ ắ ấ ầ ớ ơ
ậ ạ ộ tao ra đ t. Làm văn là m t ho t đ ng giao ti p. Vì v y, ệ vi c rèn luy n kĩ năng làm văn v a c n ph i đúng qui t c ngôn ng , hay nói ộ r ng h n là đúng v i nh ng v n đ kí mã, v a c n ph i đúng qui t c giao ti p.ế
ấ ượ Đ đ t đ ng nâng cao ch t l ạ ng d y TLV
ệ ồ ưỡ ữ cho HS l p 5 c n đ t cho mình nh ng nhi m v sau:
ớ ồ ưỡ ụ ặ ố ố ở ừ ể ạ ượ ầ ng v n s ng, b sung v n t
ộ ố ố ừ ơ ả ng c n dùng ụ ả B i d các em có m t s v n t
ồ ưỡ ứ ứ ế ồ ưỡ c m c tiêu trên, vi c b i d ệ ổ ố ừ ồ ưỡ c b n. B i d ọ ng h ng thú h c TLV và b i d ụ ữ ầ ể ạ t ng th lo i giúp ọ ng c m th văn h c cho các em. ng ki n th c, kĩ năng làm văn
ọ
ạ ọ ả ả ủ ộ ệ ạ ươ ụ ộ ở ậ
ự ố ế
ả ữ
ư ậ ế ự ệ t s d ng Ti ng Vi
t. Nh năng l c này, các em bi ổ ế ể ế ử ụ ế ứ
ấ ươ ể ả ữ ế ệ ậ i giáo viên ph i có ph
ườ ế t: ế ứ ừ ế ệ ợ các phân môn Ti ng Vi ấ t cung c p
ế ậ ấ ọ t T p đ c.
ự ả ể ườ ố ọ ế ừ ự ế ộ ố th c t cu c s ng.
ng v n hi u bi ọ ậ
ế ạ ọ ỹ B i d cho ọ h c sinh. ộ ỉ ệ ạ Hi u qu c a vi c d y h c không ch ph thu c vào n i dung d y h c mà ườ ọ ụ ng pháp d y h c. B i v y ng i giáo viên ph i có còn ph thu c vào ph ụ ộ ệ nhiên các bài khác nhau trong môn nhi m v giúp các em n i ti p m t cách t ằ ọ ệ ế t nh t p đ c, chính t , ng pháp, k chuyên...nh m giúp các em có Ti ng Vi ế ờ ự năng l c nói, vi t làm công ệ ư ọ ậ ụ ư c t duy duy, giao ti p, h c t p. Giúp các em b sung ki n th c, rèn luy n t và qua đó hình thành nhân cách cho các em. Đ cung c p và giúp các em có ế ạ ứ ng pháp d y T p làm t, ng nh ng ki n th c Ti ng Vi ụ ể văn c th , lô gich qua các chi ti ườ ng tích h p ki n th c t Tăng c ọ ố ừ ữ ng cho h c sinh. v n t ụ Nâng cao năng l c c m th văn h c, nh t là thông qua các ti Tăng c t t T p cho h c sinh quan sát tìm ý. Rèn k năng vi t văn cho h c sinh (đo n văn, bài văn).
ộ ự ặ
ộ ẽ ể ọ ượ ế
ậ ọ ủ ả
ề ạ ậ ỗ
ủ ệ ả ạ
ươ ậ ớ ẹ ộ c coi nh n i Trong n i dung nêu trên có s liên quan ch t ch , không đ ộ ế dung nào. Đây là m t môn h c khó, làm th nào đ h c sinh bi t làm m t bài ư ả T p làm văn đúng th lo i, đ ý, câu văn l u loát, có hình nh, có tình c m... ấ i, trình bày đ p, tôi đã suy nghĩ r t nhi u năm. Vì v y, bên c nh đúc không sai l ữ ệ rút kinh nghi m c a đ ng nghi p, b n thân tôi đã v ch ra cho mình nh ng ph ể ạ ẹ ồ ạ ng pháp riêng khi d y T p làm văn l p 5.
ạ
ế
i pháp:
ệ ạ ớ ườ ủ ự ể
ả ọ
ng Ti u h c mà tôi đang công tác,
ụ ề I.3. Ph m vi áp d ng đ tài, sáng ki n, gi ượ Đ c th c hi n t i l p 5B c a Tr ọ trong năm h c 20142015. ớ ộ
ự ệ ệ
ằ V i n i dung ch y u đúc rút kinh nghi m th c hi n các bi n pháp nh m ậ ủ ế ọ ạ ấ ượ ớ ệ ng d y h c phân môn T p làm văn l p 5. nâng cao ch t l
Ộ
II/ N I DUNG
3
ủ ấ ự ế ề ạ ả II.1.Th c tr ng c a v n đ mà đ tài, sáng ki n, gi ầ ả i pháp c n g i
ề quy t.ế ả ớ ộ ệ
ớ ả ể ự ệ ộ ố
ế ề ế ướ Nhìn m t cách bao quát, vi c gi ng d y phân môn TLV l p 5 hi n nay ườ ướ
ộ ơ ự ế ượ c h t, các qui đ nh, n n n p v chuyên môn đã đ ự
ớ ờ ạ ả ệ
ộ ế ệ ộ ộ ng h c sinh đã có nh ng ti n b nh t đ nh. Đ c bi
ề
ả ộ ừ ạ ặ
ầ ấ ớ ọ ệ
ổ ự ầ ả
ượ ỏ
ế ng ti n hành th ớ ế ổ
ọ ạ kh i đã đi vào n n p, d n d n đã có nh ng hi u qu thi ế ầ ủ ộ ọ ằ
ọ ơ ậ ọ ứ ể ế ậ
ớ ề ự ươ ạ ọ
ạ ọ ọ
ổ ứ ướ ẫ ơ ch c, h
ắ ể ệ ọ
ấ ượ ủ ữ ạ ả ờ ở ạ ố ng chúng tôi đã có m t s chuy n bi n tích c c so v i kho ng ba, b n nhà tr ề ị c các c đây. Tr năm tr ớ ệ ộ ệ t giáo viên th c hi n nghiêm túc h n v i m t không khí lao đ ng tích c c, nhi ấ ấ ượ ng gi lên l p, vi c đánh giá ch t tình, trách nhi m trong gi ng d y. Ch t l ữ ượ ậ ệ ặ ấ ị ọ t, m t b ph n giáo viên l ế ớ ữ ứ ườ ừ ấ i v a có trình đ , v a có tâm huy t v i ngh đã có ý th c nh t là nh ng ng ượ ề ươ ể ệ c ng pháp gi ng d y m i, và ít nhi u h đã g t hái đ tìm tòi, th hi n ph ở ả ướ ữ c đ u r t đáng trân tr ng. Vi c sinh ho t chuyên môn nh ng thành qu b ữ ệ ầ ề ế ố t th c. Phong các t ệ ườ ườ ạ c nhà tr i, đúc rút kinh nghi m đ ng trào thi GV d y gi ả ả ệ ớ ữ ạ i nh ng k t qu khá kh quan. Cùng v i yêu c u đ i m i hi n xuyên và đem l ự ế ườ ả ạ nay, giáo viên ph i t o môi tr ng khuy n khích h c sinh ch đ ng và tích c c ự ừ ể ệ ọ ậ h c t p, th hi n năng l c t ng cá nhân nh m kh i d y trong h c sinh tính tò ữ ự khám phá đ tìm ra nh ng ki n th c m i. H c sinh là nhân v t trung tâm mò, t ừ ọ ủ c a quá trình d y h c còn giáo viên có quy n l a ch n ph ng pháp cho t ng ề ụ ầ bài h c. kh c ph c d n tình tr ng giáo viên nói nhi u, làm thay h c sinh; giáo ạ ộ viên th hi n ngày càng rõ h n vai trò t ng d n trong các ho t đ ng ạ d y h c. Trong nh ng năm qua, nh ch t l ng gi ng d y c a GV và s ỗ ự ự n l c
ạ ả ệ ộ ố ế ộ
ọ ầ ề ọ ố m ng. Đa ph n các em chăm h c, s HS thích thú h c TLV đã tăng ít nhi u so
ướ ữ ấ ạ ọ ọ ọ ỏ c. Nh ng h c sinh đ i trà, h c sinh gi ệ i đã có d u hi u nh ng năm h c tr
ớ ướ ộ ố ủ ầ ọ ể c. Đ c m t s bài văn c a các em trong các l n ki m bi n ph n nào so v i tr
ể ạ ề ậ ượ ầ ấ ầ ắ ọ c các th lo i v t p làm văn; ít
h c ọ ậ ủ t p c a HS, vi c gi ng d y phân môn TLV nhìn chung cũng có m t s ti n b đáng ừ v i ớ ữ chuy n ể ế ầ tra ị đ nh kì g n đây, th y đa ph n h c sinh n m đ có
ể ệ ề ạ ầ ả ộ ố ụ ủ em làm l c đ ; th hi n rõ b c c c a m t bài văn; có ph n gi m đ ượ ỗ ề i v c l
ạ ỗ ề ướ ữ ữ ơ chính ả ỗ , l t c.
, ng pháp h n nh ng năm tr ả ừ i v cách dùng t ự ể ễ ữ ệ ế ạ i di n đ t, l ấ Nh ng chuy n bi n tích c c trong vi c gi ng d y phân môn TLV xu t
ấ ọ
ự ế ạ ộ
ồ ừ ả ể ế ự ế ượ ươ ớ ắ ướ ế c h t, ph i k đ n s ti n b trong gi ng d y TLV còn tr c ti p b t ả ạ ươ ng pháp gi ng ch ả ể ổ c biên so n đ đ i m i ph ng trình, SGK đ
phát ề ừ t nhi u nguyên nhân quan tr ng nh t đó là: Tr ngu n t d y. ạ
4
ạ ế ầ ề c đi u ch nh
ươ ế ỉ ự ế ữ ng trình và SGK môn Ti ng Vi ấ ị ệ ượ t đ c biên so n đã có s ti n b ộ
ướ ứ ề ệ ằ so v i SGK tr ố ớ c đó. Ngoài ra, b ng tình yêu ngh , ý th c trách nhi m đ i v i
ả ượ Nhìn bao quát, tuy còn có nh ng h n ch nh t đ nh c n ph i đ ạ ư nh ng ch ấ r t xa ớ HS
ề ự ọ ộ thân yêu, nhi u Gv đã t h c, t ự ồ ưỡ b i d ng nâng cao trình đ chuyên môn
ớ ủ ứ ữ ầ ươ ệ nghi p ệ ụ ể v đ đáp ng nh ng yêu c u m i c a ch ng trình hi n nay.
ướ ầ ủ ự ữ ệ ệ Tuy nhiên, tr ạ ệ c nh ng yêu c u c a s nghi p công nghi p hoá, hi n đ i
ụ ủ ụ ệ ệ ạ ọ ớ c, so v i nhi m v chung c a ngành giáo d c, vi c d y và h c phân
hoá ấ ướ đ t n môn
ự ậ ể ề ế ạ ẳ ả ằ ầ TLV còn nhi u h n ch . Tôi cho r ng c n ph i nhìn th ng vào s th t đ phân
ở ẽ ề ấ ề ề ươ m t cách th u đáo đi u này. B i l , nó có ý nghĩa v nhi u ph ấ ệ ng di n, nh t
tích ộ là
ụ ể ể ấ ượ ữ ệ ị ạ xác đ nh nh ng bi n pháp c th đ nâng cao ch t l ả ọ ng d y và h c. Qua kh o
ậ ứ
ượ ế ả sát ậ m t s l p, cho th y không ít HS ch a th t h ng thú, thích h c phân môn T p c cái hay, cái ư ấ ở ộ ố ớ ơ ộ ố ể ẽ làm văn. L ra làm văn ph i là c h i t ọ t đ các em ti p xúc đ
ệ ậ ẩ ừ ể ệ ặ ể ớ ề ệ , đ có th l n khôn lên v trí tu , đ c bi t là
đ p ẹ ủ c a tác ph m ngh thu t ngôn t v ề
ồ ư ưở ẹ ộ t ng, hình thành m t nhân cách cao đ p, thì có khi nó l ạ ị ế i b bi n
ờ ọ ộ ố ế ề ặ ẫ h c n ng n , khô khan, d n đ n m t s em nhàm chán, không thích
tâm h n t thành ữ nh ng gi h c.ọ
ư ự ợ ổ ạ ạ TLV là phân môn th c hành t ng h p, nh ng không ít GV l i d y thiên v ề
lí
ườ ẫ ọ ộ
ệ ậ ừ ấ ề ướ ượ ế ả thuy t, cho h c sinh chép văn m u. Đ có đ ph i tr i qua nhi u b c luy n t p t ộ ể ng bu c c m t kĩ năng, thông th ẫ ầ th p đ n cao, lúc đ u ph i làm theo m u,
ế ả ả sau ớ ể ậ ự ế ư ụ ạ ườ ỏ đó m i có th v n d ng sáng t o. Nh ng trên th c t , HS th ộ ng b qua m t
ọ ầ ậ ườ ệ ẹ ầ ạ ị b c quan tr ng, ph n t p và ph n luy n th ng b coi nh . Bên c nh đó l ạ i
ữ ề ế ả ặ
ủ ụ ầ ọ ộ ộ ư ng h c sinh theo tinh th n thông t
s ố ướ ph i ả ọ ệ ữ h c nh ng bài, nh ng văn b n trùng l p m t cách đáng ti c.Vi c ra đ , đánh giá ạ ấ ượ ch t l 30/TT c a B giáo d c & đào t o v n ẫ
ế ạ
ấ ị ư ữ ệ ậ ườ ế ọ còn nh ng h n ch nh t đ nh. ậ Vi c ghi nh n xét ch a th t t ụ ng minh, còn ít tác d ng; quan tâm đ n h c
5
ả ạ ỷ ệ ế ư ọ ự ự ứ ạ ậ sinh có h c l c h n ch ch a th t đúng m c. Do áp l c ph i đ t t l cao v ề
ộ ố ệ ể ấ ố ộ ố ng, ngay trong m t s bài ki m tra cu i kì đã xu t hi n m t s “bài văn
ệ ổ ọ
ữ ừ ấ ề ộ ươ ạ ộ ệ c phát đ ng t ạ thu c, ít có nh ng sáng t o. Vi c đ i ư r t nhi u năm nay nh ng ng pháp gi ng d y tuy đã đ
ch t ấ ượ l m u” ẫ ộ ọ cho h c sinh h c thu c, nên các em quá l ượ ả ớ m i ph v ề
ộ ố ạ ẫ ươ ộ căn b n m t s GV v n d y theo ph ng pháp cũ. Đây là m t khó khăn không
ả nh ỏ
ố ả ạ ấ ượ
ọ ầ ọ ẫ ấ ượ ng h c ph n TLV ơ ữ ng gi ng d y. H n n a, s HS say mê h c phân ậ ở ộ ố ộ m t s b ph n HS v n còn
ạ ề
ế ữ
ậ ế
ạ ế ả đâu, ph i nói và vi ế ọ t h c phân môn này các em th ọ
ừ
ữ ị ư ế ấ ế
ư ư ế ễ ạ ượ ư ố t nh ng các em ch a di n đ t đ
ễ ạ ạ
ủ ố ữ ế
ỉ ườ ủ ế ả i vi
ồ t liên k t câu và l ng c m xúc c a ng ử ụ ế ự t ch mang tính li ế ả ả
ữ ẫ
t ch a cân đ i gi a các ph n. V n còn m t s em phân bi ấ ố ẫ ế ể
ế ộ ề ề
ơ ậ ạ ạ ư ế ạ ỉ ế t lan man không m ch l c, ch a phong phú t
ả
ạ ọ ấ ự ề ố trong quá trình nâng cao ch t l ề ư môn TLV ch a nhi u, ch t l ế nhi u h n ch , đó là: ư ế ế ắ ầ ừ ề t nh t nh ng gì, vi t b t đ u t Nhi u em không bi ấ ườ ng r t th nào. Chính vì v y mà trong các ti ầ ề ạ t lan man, khôn m ch l c, không đúng tr ng tâm đ yêu c u, ý văn lúng túng, vi ề ươ ử ụ ng còn nhi u. không chính xác, s d ng ngôn ng đ a ph nghèo nàn, dùng t ự ộ ố ọ M t s em có thói quen nói nh th nào vi t nh th y. H c sinh tuy có s ế ể c ý mình mu n nói. Trong khi làm bài hi u bi ễ nhiên, kĩ năng di n đ t còn văn cách di n đ t văn phong c a các em còn thi u t ế ệ ư t kê khô khan, không y u, ngôn ng ch a trau chu t. Bài vi ế ộ ố ế t câu còn bi t vào. M t s em vi ợ ả ọ ả ữ , g i c m. sai ng pháp, ít khi s d ng câu văn giàu hình nh, c m xúc, g i t ế ộ ố ầ ư ệ ư ố ụ t ch a B c c bài vi ẳ ầ ủ ạ rõ các ph n c a bài văn d n đ n bài vi t khô khan, s sài đ t đi m th p ch ng ượ c đi u gì, có chăng ch là m t vài câu nh n xét là: l c đ , văn nghèo nói lên đ ừ ế ý, không bi t liên h t câu, bài vi ợ phía giáo viên mà thôi. Đi u đó đã làm cho các em ngày càng chán n n, lo s , ọ ế m t t tin, ng i h c và cu i cùng là h c y u môn này.
ư ệ ạ gi ng d y cũng nh qua d gi
ự ờ ồ ổ ầ ự ế ả ữ ấ ị ệ ấ ậ ớ ớ
ệ ế ả Tuy nhiên, qua th c t đ ng nghi p, b n thân tôi nh n th y có nh ng khó khăn nh t đ nh so v i yêu c u đ i m i hi n nay ủ ế trong môn Ti ng Vi t. Nguyên nhân ch y u là:
ọ ề V phía h c sinh:
ố ấ ậ
ạ ọ ữ ế ể ọ ố ừ ư ủ Đa s các em r t ng i h c phân môn T p làm văn vì đây là môn h c đòi ữ ả t đ trình bày bài làm c a mình nh ng v n t ng
ấ ạ ỏ h i ph i dùng ngôn ng vi ế ủ c a các em còn r t h n ch .
ộ ả
ọ ự ế ọ ự ự ả ư t văn nh ng th c t
h c sinh r t ít em có kh năng làm đ ế ế ế ủ ấ ự ắ ộ ế ỏ ọ T p làm văn là m t môn h c đòi h i h c sinh ph i th c s có năng khi u ượ c ố ụ ộ s p x p còn l n x n, b c c t c a các em còn khô khan, trình t
ớ ề ế ư ặ ọ ậ m i có kĩ năng vi đi u đó. Bài vi ẽ thi u ch t ch , bài văn ch a có tr ng tâm.
6
ặ ụ ư ả M t khác, kh năng c m th văn h c c a các em ch a cao. Ch a bi
ả ậ ư ế ầ
ệ ư ư ề ả ố ọ ủ ệ ụ d ng các bi n pháp ngh thu t vào trong bài vi văn đ u ch a có c m xúc và ch a lôi cu n ng ế ử t s ế ủ t c a mình nên h u h t các bài ườ ọ i đ c.
ụ ụ ộ ộ
ế ậ
ể ế ướ ờ ụ ườ ẫ M t s h c sinh còn ph thu c vào bài văn m u, áp d ng m t cách máy ủ i hành văn c a riêng mình. ủ t thành bài văn c a ẫ t v n d ng bài m u đ hình thành l ẫ ng dùng l ố ng d n đ vi ể i cô h
ả ấ ượ ứ ế ỹ
ậ ộ ố ọ ư móc, ch a bi ọ ầ ớ Ph n l n h c sinh th mình. Qua kh o sát ch t l ch t l
ư ứ ạ ọ ụ ế ề ắ ầ ỷ
ẩ ầ ng đ u năm h c (theo chu n ki n th ck năng), ấ ượ ủ ớ ng môn T p làm văn c a l p tôi ph trách nh sau: ỹ K năng v quan sát tìm ý và s p x p ý: m c đ t yêu c u : 23/33 em (t ệ l 69,7%)
ứ ạ ầ : 78.8%)
ứ ạ ỹ ỹ ầ ỷ ệ ậ l K năng t p làm văn nói: m c đ t yêu c u: 27/33 em (t ỷ ệ ế ọ l 84,8) K năng vi t đ an văn: m c đ t yêu c u: 28/33 em (t
ỹ ế ầ ủ ứ ạ ầ ầ K năng vi t bài văn (đ y đ các ph n): m c đ t yêu c u: 25/33 em (t ỷ ệ l
75,8%).
ự ầ ổ c th c tr ng đó, tôi thi
ướ ớ ể ế ấ ượ ủ ớ ả ậ ạ Tr ầ ọ h c m i đ góp ph n nâng cao ch t l ứ ạ t nghĩ mình c n ph i thay đ i cách th c d y ng phân môn T p làm văn c a l p.
ề V phía giáo viên:
ọ ậ ấ ệ ế t là môn h c khó, nh t là phân môn T p làm văn đòi h i ng ườ i
ộ ả ế ứ .
ế ỏ Ti ng Vi ự ế giáo viên ph i có ki n th c sâu r ng, phong phú, ph i có v n s ng th c t ậ ệ ớ ng trình môn Ti ng Vi
ố ậ ộ ứ
ậ ớ ụ ể t T p làm văn. Các bài T p làm văn th
ậ ể ữ ọ
ề ậ ả ọ
ữ ữ ừ ố ố ả ọ ữ t l p 5, gi a T p đ c và T p làm văn ầ ế t t v i nhau. C th trong cùng m t tu n, c sau hai ti ủ ắ ườ ng g n v i ch ẫ ạ ơ các bài T p đ c. Trong nh ng bài văn, bài th , đo n văn m u ử ụ ệ ậ đã s d ng nhi u bi n ệ ừ ệ , nh : so sánh, nhân hóa, n d , hoán d , đ o ng , đi p ng , đi p t
ư ộ ố ụ ế ẩ ể ụ ư ươ Trong ch ệ ậ ế ớ có m i quan h m t thi ế ậ ế ọ T p đ c là đ n ti ậ ọ ở đi m đang h c trong phân môn T p đ c, phân môn T p làm văn, tác gi ụ ả pháp tu t ủ ư … nh ng m t s giáo viên ch a hi u h t tác d ng c a nó.
ậ ầ ơ ả ủ ỉ ừ ọ m c tiêu c b n c a ti i
ọ ệ ả ờ ư ỏ
ẫ ậ ng d n các em c m th h t cái hay cái đ p t
ầ ẹ ừ ủ ệ ư ướ ệ ẫ ử ụ ả ộ ọ ế ạ ạ ở ụ t H u h t giáo viên d y T p đ c ch d ng l i câu h i theo yêu c u sách giáo khoa ch a đi sâu vào ụ ế các bi n pháp ngh thu t mà ng d n h c sinh
đã s d ng đ làm toát lên n i dung c a bài. Ch a h ạ ả ể ậ ể ạ ộ ế ạ d y là luy n đ c và tr l ướ h tác gi ọ ậ nh n d ng xem bài T p đ c đó thu c th lo i văn gì.
ủ ư ể ậ ọ
ậ ổ ọ ẹ
ế ọ ề ề t h c tăng thêm vào bu i chi u, nhi u giáo viên ch a đ u t
ế ầ ọ Không ít giáo viên ch a hi u h t t m quan tr ng c a phân môn T p đ c ọ và T p làm văn, còn xem nh môn h c này nên trong các bu i h c chính khoá ư ầ ư ộ ổ ư cũng nh các ti n i dung bài so n.ạ
7
ạ
ộ ố ứ M t s giáo viên xây d ng k ho ch d y h c cho các ti ổ ế ỏ ọ ọ ng h c sinh gi t h c tăng thêm ế ọ ở t h c
ế ạ ạ ạ ổ ộ ế ạ ự ồ ưỡ ạ vào bu i th hai và lên k ho ch b i d ư bu i ngo i khóa nh ng không bi ế ọ i vào các ti ư ế t d y n i dung gì? D y nh th nào?
ề ộ ế
ế ả ụ ế ề ả ủ ụ ề
ệ ề ấ ả c th đ tài, sáng i pháp (mô t ệ ể ự i pháp, nêu cách áp d ng vào th c ti n và hi u qu c a đ tài, ớ ả ế ấ ượ ng, hi u qu (n u có) so v i i pháp v năng su t ch t l
ụ ư ự II.2. N i dung đ tài, sáng ki n, gi ả ki n, gi ế ả sáng ki n, gi ạ th c tr ng khi ch a ap d ng.
ườ ố ố ự ế ứ ế 1/ Tăng c ng ki n th c, v n s ng th c t ọ cho h c sinh:
ườ ợ ừ ế ế a) Tăng c ứ ng ki n th c tích h p t các phân môn Ti ng Vi ệ : t
ậ ạ ẩ ế ọ
ậ ở ể ợ ễ ẽ ớ ặ
ọ ệ ể ậ ọ
Trong tác ph m “D y T p làm văn ấ ổ ệ ừ ầ ậ ệ ậ ứ ế
ễ ẩ ế ở ơ ổ ơ
ậ ấ ủ ệ ọ ự ế ế t: Ti u h c” Ti n sĩ Nguy n Trí vi ệ ệ “Phân môn T p làm văn có tính ch t t ng h p, có quan h ch t ch v i vi c ơ ế ạ d y h c T p đ c, K chuy n, Luy n t và câu. Đây là n i ti p nh n và cũng là ơ n i luy n t p càng ngày càng nhu n nhuy n các kĩ năng và ki n th c các phân ả ả môn trên. Bài t p làm văn tr thành s n ph m t ng h p, là n i trình bày k t qu ệ t. đích th c nh t c a vi c h c Ti ng Vi
ố ạ ủ ọ
ọ ổ ứ ệ M c đích cu i cùng c a vi c d y h c phân môn T p làm văn ượ ể ậ ụ ch c cho h c sinh đ
ả
các phân môn khác nh : T p đ c, Chính t ự ự ư ậ ễ ợ ừ ệ
ừ ặ ộ ệ ế ở ườ ậ ng tr ế ứ c th c hành, v n d ng các ki n th c mang ệ ừ ọ và câu, , Luy n t ạ ả ộ ạ , đ t câu, di n đ t ý m t cách trôi ch y, m ch ể ợ ả ợ ả , g i c m đ hình thành t, sinh đ ng, phong phú, g i t
ạ ỉ ụ ọ Ti u h c là t ổ tính t ng h p t thông qua vi c th c hi n dùng t ọ ạ l c, gãy g n, khúc chi ể nên đo n văn, phát tri n thành bài văn hoàn ch nh.
ể ạ ượ ả ọ Đ đ t đ t t
ề ạ ộ ế ổ ứ ồ ướ
c tham gia các ho t đ ng d ườ ượ đ ộ ghép m t cách th ấ ằ ch c cho h c sinh c đi u đó, tôi th y r ng mình ph i bi ề ồ ộ i nhi u hình th c mang tính đ ng b và l ng ạ ế ọ ng xuyên trong các ti ứ ẳ t h c. Ch ng h n:
t câu đúng ng pháp:
ả ế ề ắ * V kh c ph c vi ừ
ậ Ngay t ườ ữ ượ ọ c h c: “Khi nói và vi ượ ẫ ụ ế ỏ ớ các l p nh , các em đã đ ể ớ ườ ọ i đ c m i hi u đ i nghe và ng c”. V y mà các em v n c vi t ph i thành câu ứ ế t sai
ụ ế
ủ ữ ặ ị ữ ậ ụ ệ ượ ở ậ ườ ầ ắ ng kh c ph c hi n t
ữ ế ậ ọ ư bài t p làm văn. Giáo viên đ a ra nh ng câu văn h c sinh vi t còn sai lên
ướ ử ữ ề ẫ ả ọ ỉ ng d n h c sinh tìm cách s a ch a, đi u ch nh cho đúng. B n thân thi ế t
thì ng ngữ ế ả pháp, câu què, c t khi thì thi u ch ng ho c v ng th m chí có khi thi u c hai thành ph n chính. B i v y, giáo viên th ng này trong tế ti ả tr b ngả và h nghĩ
8
ạ ẫ ế ữ ườ ướ ả ớ ử ế t t sai l i không bi ng nh ng em vi ng d n c l p s a, th
ế ế ư ả ử t sai, không bi t câu văn mà giáo viên đ a ra đó mình ph i s a th nào. Vì
ộ ỗ ậ ệ ự ậ ứ ượ i sai và ữ c nh ng l
ọ ắ ẫ ệ ế ữ ử ụ ữ t sai ng pháp cho h c sinh kém
ọ ậ ướ ườ ả ớ ử ư ng làm nh sau: Tr c khi cho h c sinh c l p s a, tôi
ẫ ẹ ừ ướ ỉ ả ể ng d n, ch b o nh nhàng, giúp các em hi u
ồ ộ ờ ể ụ ủ ượ ượ ắ c cách kh c ph c nh ắ c đi m c a mình, đ ng th i tôi đ ng viên, nh c
ắ ế ư ả ữ ớ ể ầ
ỏ ệ ữ ộ ầ
ế ụ ử ọ ắ ữ ạ ạ ượ i đ ư
ắ ữ
ầ ữ ữ
ớ ề ủ ữ ị ữ ở ớ ọ ầ ủ ố ệ ữ c h c h i và rút kinh nghi m thêm m t l n n a, lúc này nh ng bi n ụ ố ớ ứ i càng có s c thuy t ph c đ i v i các em và ạ ầ ặ ỗ i l n sau. i đó mà không l p l ạ ề ầ ộ i, h c thu c ph n ghi ợ ở ể ph n này là không đ i ế t sai ng pháp v nhà ôn l l p B n. Quan đi m c a tôi
ế ầ ọ
ụ ử ế ồ ệ ớ ẫ ắ ế ủ ọ
ố ể ấ ỗ ỏ ủ ứ ứ ế ậ ọ ổ ch c cho h c sinh ôn t p, c ng c đ “l p ch h ng” ki n th c cho
ở ẽ ứ ữ ế ắ ắ ặ ắ các em không n m ho c n m không ch c nh ng ki n th c, kĩ năng
ướ ẫ ữ ế ế ở ễ t sai ng pháp, không di n ệ i d n đ n vi c các em vi ớ các l p d
ế ằ ườ ẹ ệ ế ạ ọ
c m t ý tr n v n. Vì th , h ng ngày trong vi c d y Ti ng Vi ộ ệ t, tôi th ớ ế ợ ủ ọ
ế ạ ạ
ứ ọ ọ
ệ ớ
ủ ế
ụ ứ
ế ế ệ ạ ứ i nh ng ki n th c mà các em đã h c t
ọ
ữ ạ ậ ặ ố ở ọ ủ ắ ậ ộ khi giáo viên h mình ế vi th ,ế các em không có s t p trung cao đ vào vi c nh n th c đ n mắ ế cách s a ch a, d n đ n vi c kh c ph c vi hi uệ ả qu . Do v y, tôi th g pặ riêng t ng em có câu văn sai, h và ắ n m đ nhở ả ớ ử các em ghi nh đ l n sau không m c ph i n a. Đ n khi đ a ra cho c l p s a, các em l pháp đ a ra kh c ph c, s a ch a l làm cho các em có càng kh c ghi nh ng l Tôi yêu c u nh ng em vi nh v ch ng v ng đ nế ữ t sai r i m i kh c ph c s a ch a, mà giáo viên c n giúp các em khi h c sinh vi ắ ả ữ ố ụ ậ kh c ph c t n g c vi c d n đ n vi t sai ng pháp c a h c sinh. Đó là ph i ngườ th xuyên t các em. B i l cơ ề ả b n v câu đ tạ ộ ượ ng đ ổ ứ ớ ứ ế ch c cho h c sinh lĩnh h i ki n th c, kĩ năng c a bài m i k t h p v i xuyên t ự ế ộ ệ ọ ệ vi c ôn luy n ki n th c, kĩ năng đã h c m t cách linh ho t, sáng t o. Th c t ế ứ ắ ữ ữ ỉ ứ ch ng minh, ch khi h c sinh n m v ng nh ng ki n th c, kĩ năng đã h c thì các ả ễ ớ ượ ậ ợ ể ế ệ ề c d dàng và hi u qu . i đ ti p thu bài m i đ em m i có đi u ki n thu n l ế ọ ấ ệ ở ậ ở ấ t h c nào có b t kì phân môn nào c a môn Ti ng Vi B i v y, t hay b t kì ti ọ ậ ế ủ ế t c a h c sinh, tôi cũng có v n d ng ki n th ccũ và liên quan đ n kĩ năng vi ọ ừ ể i. th cho các em ôn luy n l ạ ng ữ
ữ ế ầ ầ ộ ớ ướ các l p d ệ ướ Trong su t quá trình d y t p làm văn cho h c sinh, bên c nh vi c h ủ ả ẫ d n, nh c nh h c sinh khi đ t câu ph i có đ hai b ph n chính đó là ch ng và ị ữ v ng , tôi còn luôn đ ng viên, khuy n khích các em c n thêm nh ng thành ph n
9
ể ữ ư ạ ữ ổ ượ ự c s khô khan,
ượ ễ
ườ ơ ươ ở ệ ạ ọ ậ ự ế ọ i h n. Tôi còn chú i, tích c c và
ậ ắ ằ ơ
ệ ậ ứ ứ ọ ọ ữ ị ụ ph nh tr ng ng , b ng , đ nh ng …Đ câu văn tránh đ c ngứ ộ ơ ắ nh c và tr nên m t mà, sinh đ ng h n, d đi vào lòng ng ộ ầ tâm đ n vi c t o cho h c sinh m t b u không khí h c t p vui t sáng ạ t o thông qua các hình th c: Thi đua, trò ch i, làm bài t p tr c nghi m… Nh m kích thích h c sinh h ng thú, ham thích h c phân môn T p làm văn.
ấ
ố ế
ậ ứ ấ ữ ươ ng ng nh m cung c p cho HS v n t
ể ạ ấ t r ng v n t
ố ừ ữ ượ ẻ ẫ
ể ạ c tích lu t ọ ự ự ẫ
ộ ố ố ừ ữ ế ọ ấ ỹ ừ ứ ư ượ
* Cung c p thêm m t s v n t ệ Đ i chi u SGK Ti ng Vi ừ ủ dung c a phân môn T p đ c, T ng t ấ ữ ọ ng h c th lo i này là r t ít. T t nhiên chúng ta đ u bi các em đ ể ậ b c Ti u h c. Nh ng v n t ế TLV n u không đ ể ỗ ợ ừ ữ ữ ố ừ ể ả ạ ủ ề ng theo ch đ : ộ ộ ạ t 5 ta th y: Khi d y m t th lo i TLV thì n i ố ừ ằ ế ằ ữ ủ ề ng c a ả ố ầ ở ổ l a tu i nhà tr , m u giáo và c su t nh ng năm đ u ủ ể ố ừ ấ ố ư y th c s v n ch a đ đ các em làm t t bài ủ ề ấ ng theo ch đ . ng giúp các em tham kh o đ làm
c cung c p thêm các t ầ Đ h tr HS, GV c n so n thêm v n t văn.
ụ ừ ườ Ví d : T th ng dùng khi làm bài văn t ả ườ ng i:
ế ầ ỏ ố ỏ
ươ ỏ
ạ ỡ trung, qu c th
ả ẫ ướ ắ ỵ ụ ụ ể ả ệ ạ ộ kh , u o i, b b m… ườ ả i: Cao, lùn, g y gò, m y u, nho nh , nh thó, T thân hình, dáng ng ể ả ệ ả ươ ầ ướ ng, m nh kh nh, dong d nh, thon th , đ y đà, y u đi u, c, x t m th ng x ầ ố ẻ ự ưỡ ạ ậ ệ c, cân đ i, g y ng, v m v , tr béo ph , m p m p, l c l ụ ẫ ề ườ ả gu c, m nh mai, c ng tráng, b nh ho n, ti u tu , l
ạ ặ ả ệ ẻ ạ ồ
ầ ư
ư ầ ộ
ố ư ổ ề ả ỗ ủ rũ, cau có, b i t nh, ni m n , h n h ,
ươ ỉ ầ ạ ong, t ờ ở ủ ạ ạ ạ ờ ờ ơ
ợ ờ ẫ ễ ươ ề ể ậ T khuôn m t, di n m o: B u bĩnh, tr măng,h ng hào, đen s m, rám ắ ắ n ng, xanh xao, tái met, xanh tái nh chàm, không còn chút máu, vuông v n, ữ ề , đ n đ n, thông minh sáng s a, khôi vuông ch đi n, trái xoan, h c hác, vô t ơ ở ớ ấ ngô, kh ái, x u xí, r nh t ệ ph , hung t n, ng ngh ch kh kh o, l m lì, là l , đ o m o, th ngây, nhăn nheo, th th n, đăm chiêu, thi u não, hi n h u, d th ng,…
ắ ạ
ả ị ắ ầ ề
ạ ế ẹ ạ ứ ẻ ố ứ ỏ ắ ậ ồ
ẻ ư T làn da: Nhăn nheo, xanh nh tàu lá, b ch t ng, tr ng nõn, tr ng tr o, nõn nà, m n màng, chai c ng, n t n , có nhi u v t x o, s n sùi, tái mét, xanh ế xao, xanh lét, h ng hào, đ th m, m c th ch, đen s m, da bánh m t, ngăm ngăm, ngăm đen, đen đ i,…ủ
ầ
ồ ấ ố ề ồ ươ ế ộ i, tròn vo,x ch, m t mí, m t c b
ụ ắ ả ắ T m t: Đen huy n, đen láy, trong sang, u bu n, thâm qu ng, tr ng đ c, ỏ ầ đ ng u, mù loà, sang, l u, trao tráo, ti hí, ắ ồ m t b câu,…
ủ ế ả ắ ố ơ
ắ ằ ắ ơ ọ ọ T cái nhìn c a đôi m t: Đăm đ m, đ m đu i, dáo dác, trìu m n, m màng, chòng ch c, chăm chú, ng ngác, h n h c,…
10
ả ể
ệ ễ ợ ắ
ặ ỉ ư ạ ấ ấ ợ ứ ạ ị
ậ ặ ị
ậ ậ mãng,…
ỗ ễ ả ướ ả ớ ả ng, h n h , hân hoan, h hê, tho thích, s ng
ộ thái đ : Vui s ộ ở ừ ể ắ ả ả T tính tình/tính cách: Nóng n y, khoác lác, ba hoa, nham hi m, x o ắ ỏ quy t, tham lam, ích k , a gi u c t, cau có, g t g ng, h p t p, kh t khe, láu táu, ắ ờ ợ ườ ầ ít nói, nhã nh n, b o d n, v tha, h i h t, l i nhác, lì l m, tr m tính, đ ng đ n, ẻ ề th t thà, ôn hoà, hi n h u, vui v , nhút nhát, nghiêm ngh , dè d t, siêng năng, ọ th n tr ng, l ả Di n t khoái, khoái chí, vui nh n, vui đáo đ , vui m ng, đ c chí,…
ự ả ụ ấ ng năng l c c m th văn h c ạ ọ ọ nh t là thông qua d y h c
* B i d
ộ ọ ẩ ậ
ạ
ồ ưỡ ậ ọ các bài t p đ c: ụ ả ứ ạ ẹ ệ ứ ứ ự
ệ ụ
ể ệ
ụ ượ ườ ố ơ
ị ả ế ả ắ ẽ ủ ữ ể ệ
ố ọ ậ ủ ộ ộ ẩ
ạ ơ ữ ị ng có giá tr trong câu văn, câu th ). C m th
ọ ơ ụ ệ ậ ộ ấ ộ ừ ề
ướ ế ố ề ế ọ
ủ ệ ự ị
ọ ng suy nghĩ c m xúc th c,th ngây c a tr ng cao h n. C n trang b cho các em m t s ki n th c v ẩ t k t c u tác ph m, các đ c tr ng ng ngh
ẻ ủ ộ ố ế ư ặ ệ ệ
ữ ọ ễ ả ạ ọ
ụ ả
ứ ẹ
ọ ữ ướ ệ ẩ ả ữ ể i các dòng ch đ cho chúng đ
ấ ặ ứ ạ ộ C m th văn h c là m t quá trình ho t đ ng nh n th c th m mĩ r t đ c ậ ụ ọ ả t, ph c t p và có tính sang t o. Quá trình c m th văn h c là quá trình nh n bi ứ ế ớ ừ ệ ố h th ng hoá tín hi u th i ngôn t c ch a đ ng trong th gi th c cái đ p đ ủ ấ ộ ủ i. Quá trình này còn mang tính ch t ch quan vì nó ph thu c hai c a loài ng ườ ả ủ ố ố ọ ụ ế i c m th văn h c. t riêng c a ng vào v n s ng, v n kinh nghi m, hi u bi ị ổ ậ ự ả ọ ộ ể Hi u m t cách đ n gi n, c m th văn h c là s c m nh n nh ng giá tr n i ậ ẹ ề ữ nh và đ p đ c a văn h c th hi n trong tác b t, nh ng đi u sâu s c, t ạ ẩ ph m (cu n truy n, bài văn, bài th ,…) hay m t b ph n c a tác ph m (đo n ụ ả ơ văn, đo n th , th m chí m t t ố ự ồ ưỡ ng năng l c văn h c ph thu c r t nhi u vào v n s ng c a HS nên b i d ầ ạ ẩ ớ ể ụ ả c h t là c n t o đi u ki n đ HS ti p xúc v i tác ph m, c m th văn h c tr ả ơ ầ ưỡ ọ em và nâng c n tôn tr ng nh ứ ề ơ ở ấ ượ ầ ch t l chúng lên ữ ế ế ấ ệ ả ư văn h c nh hình nh, chi ti ả ể ồ ộ ừ ộ ố ệ ậ thu t, m t s bi n pháp tu t …M t trong nh ng bi n pháp có hi u qu đ b i ệ ả ưỡ d ng c m th văn h c là rèn luy n cách đ c di n c m có sáng t o. Nó giúp ẩ ả HS nâng cao kh năng c m xúc th m mĩ, kích thích các em khám phá ra cái hay, ẩ ả ễ ươ ủ cái đ p c a văn ch ng. Đ c di n c m là hình th c tái s n sinh tác ph m ượ ậ ngh thu t, là khám phá ra nh nh gì n d c ệ ọ vang lên, giúp cho vi c h c làm văn ngày càng t
ự ả ọ ở Đ trau d i năng l c c m th văn h c
ể ế ệ ớ
ữ ế ế t l p 5. Có hi u bi ượ ậ ố ơ t h n. ớ ụ ươ ế ng trình môn Ti ng Vi ả ớ ễ ệ t, HS m i d dàng c m nh n đ ắ ầ HS l p 5, GV c n giúp HS n m ế ể t ẻ ẹ c v đ p
ơ ả ả ễ ồ ứ ơ ả ữ v ng ki n th c c b n trong ch ữ ề t ti ng vi v ng âm và ch vi ạ ủ ủ c nh mùa h c a Nguy n Du: c a câu th t
ớ ọ
ử ự ậ ầ ng l a l u l p loè đâm bông. ụ ệ
ử ự ậ ậ ợ
ướ D i trăng quyên m i g i hè ầ ườ Đ u t ố L a l u l p loè b n ph âm đ u L đ ầ ấ ộ ế láy l p loè có m t ti ng láy mang v n p( th ạ ấ ờ ổ ỏ
, lúc m nh lúc y u, lúc cao lúc th p…t ữ ừ ể ế ấ
ề ự ệ
ứ ủ ẩ ế ữ ứ ữ ệ ạ ượ ặ ạ c l p l i, các thanh đi u hài hoà, ộ ạ ườ ừ ng g i nét nghĩa: m t tr ng t ươ ế ị thái không n đ nh, lúc m lúc t ng ậ ậ ự t đó giúp HS t các t láy: g p gh nh,nh p nhô, th p thò…) nh ng hi u bi ệ ư ắ ử ả ấ th y rõ hình nh hoa l u đ nh s c l a khi n, khi hi n, báo hi u không khí ế ắ t, HS oi b c c a mùa h đang t ỏ ớ ầ i g n. N m v ng ki n th c ng pháp ti ng vi
11
ỉ ượ ể ả ẹ ủ ộ c nét đ p c a n i
ộ
ữ ậ ạ ữ ữ ng , ng pháp, qua các gi
ệ ả
ừ Ngoài nh ng ki n th c v ng âm, t ầ ả ể ầ ố ụ ế ố ể ẽ s không th ch nói vi t t t mà còn có th c m nh n đ ạ ễ ứ ữ dung qua nh ng hình th c di n đ t sinh đ ng và sáng t o. ề ứ l p 5 ng ệ c đ u v m t s khái ni m nh : hình nh, chi ti
ề ộ ố ớ ườ ư ộ ể
ả ọ ố ơ ể ướ ầ
t h n GV c n h ớ ệ ữ ả ươ ư ệ ế ữ ờ ậ t p ở ớ ọ ậ đ c, k chuy n, TLV i GV c n cho HS làm quen và c m nh n ể ế ướ t, b c c…khi tìm hi u b ơ ả ộ ủ m t văn b n trên l p, đ tìm hi u n i dung, ý nghĩa c a bài văn, bài th , c m ừ ụ ậ ề ộ ố ệ ẫ th văn h c t ng d n v m t s bi n pháp ngh thu t tu t ữ ầ ộ ng trình l p 5 nh : so sánh, nhân hoá, đi p ng , đ o ng … thu c yêu c u ch
ụ ở ậ ơ ộ ướ ẫ Ví d bài th : Ngày em vào đ i” (TV5 t p 1) tôi đã h ng d n cho các
ấ ừ ữ ả ạ ả ề em th y v cách dùng t ủ ng , hình nh hay, phân tích tâm tr ng c m xúc c a
ậ ườ ướ ư ờ ư n tr a mênh mông/ B m bay nh l i hát/ nhân v t qua các bài văn. « ắ N ng v
ấ ướ ớ ế ậ Con tàu là đ t n ư c/ Đ a ta t i b n xa...” . Tôi đã cho các em nh n xét các hình
ả ướ ư ẹ ắ ổ ế nh đ p trong kh “N ng tr a” “B m bay” “Con tàu” và các em bi t tác gi ả đã
ướ ả ờ ấ ướ dùng hình nh so sánh: B m bay l i hát; Con tàu đ t n c.
ấ ỏ ề ạ ề ố ụ Khi d y bài “Vè mi n đ t đ ” tôi đã phân tích v b c c và cách t ườ ng
thu t. ậ
ạ ắ ổ D y bài “Bu i sáng mùa hè trên thung lũng” tôi đã kh c sâu cho các em v ề
ệ ả ừ ứ ự ả ố ụ ủ ậ ngh thu t miêu t dùng t láy, th t miêu t ọ , b c c c a bài văn qua đó h c
ọ ậ ượ ủ ế ả sinh h c t p đ ắ c cách quan sát, s p x p ý c a tác gi .
ề ồ ể ằ ộ ọ Khi tìm hi u n i dung bài “Đêm trăng hành quân v đ ng b ng” h c sinh
ể ả ả ộ ộ ộ tìm hi u đ ượ ừ c t cách miêu t ẹ c nh b đ i hành quân trong m t đêm trăng đ p
ộ ộ ề ả ế ệ ạ ủ ế đ n vi c khai thác tâm tr ng c a các anh b đ i khi ti n v gi ồ i phóng đ ng
b ng.ằ
ế ấ ặ H c đ n ọ ọ ế bài “Ti ng hát mùa g t”, “H t g o làng ta” tôi cung c p thêm cho h c ạ ạ
ậ ừ ả ử ụ ả ả ệ sinh ngh thu t tu t , cách miêu t ố ậ giàu c m xúc và s d ng các hình nh đ i l p.
ế ế ọ ọ ọ Qua đó h c sinh bi t cách quan sát tinh t có ch n l c khi miêu t ả .
ế ề ộ ố ườ ố ể
ự ế t v cu c s ng th c t ườ ệ ng v n hi u bi * Tăng c ạ ề Hi n nay, nhi u GV khi d y làm văn cho HS th ọ cho h c sinh. ề ạ ng thiên v d y các kĩ
thu tậ
12
ấ ế ộ
ườ ấ ệ ố ẫ ạ ậ
ộ ề ng GV ra m t đ làm văn và h ậ ườ ủ ề ẫ ậ t. ắ ng d n kĩ thu t làm bài. Còn HS thì g ng i khác vào
làm bài mà không cung c p các ch t li u s ng, cái t o nên n i dung bài vi ướ Th ọ đ c th t nhi u bài văn m u, th m chí có em bê nguyên bài c a ng bài
ủ ả
ộ ề ằ ư ắ ồ ướ làm c a mình. Khi th y m t HS ng i tr ườ phút nh ng ch a vi ộ ấ ế ượ t đ c, GV th ế ượ ng cho r ng các em không n m đ c m t đ văn trong kho ng 15 đ n 20 c lí
ể ằ ể ầ ọ vi t th văn n , th văn kia mà không hi u r ng nguyên nhân đ u tiên làm các
ư thuy t ế ể ế em
ạ ượ ế ế ệ ộ c m t quan h thân thi
ả ể t ộ ữ
ể ạ ứ không có h ng thú vi ề gi a mình và đ bài đ i t dung, không có gì đ nói, đ vi t là do các em đã không t o đ ủ ố ượ , k …, nghĩa là các em không có n i ng c a miêu t ủ ể ế ề t v cái đó. Nguyên nhân c a tình tr ng trên là
ả ồ ưỡ ố ả ậ
ố ố ả ố ố ự ế ệ thi u h t v n s ng, v n c m xúc. Vì v y ph i b i d Tr ng v n s ng cho các em. ữ c h t đó là v n s ng tr c ti p: GV cho các em quan sát, tr i nghi m nh ng
ế ụ ầ ướ ẫ ườ ừ t. Ví d GV c n h ng d n HS quan sát con đ ng t ế nhà đ n
ộ ch c cho các em tham quan m t danh lam
ươ ủ ả ườ ậ ộ ầ ả c khi yêu c u t tr ị th ng c nh c a đ a ph ặ nó, ho c GV t ướ ng tr ổ ứ ầ c khi yêu c u các em t ổ ng thu t m t bu i
vi c ệ ế ụ ố ố ướ ế gì ả ẽ s ph i vi ườ tr ng ướ ắ tham
ự ầ ả ố ố ở quan. T t nhiên, GV c n làm cho v n s ng th c này không c n tr trí t ưở ng
ấ ng ượ t
ủ ư ưở ượ ả ẫ ổ phong phú c a HS. Nh ng trí t ng t ế ấ ng dù bay b ng đ m y v n ph i có c ơ
ư ừ ộ
ấ ể ặ ồ ừ ờ ố ộ ự đ i s ng th c. M t em HS ể ở vùng núi xa xôi ch a t ng th y cánh ồ ể ả ượ c cánh đ ng ho c bi n và có đ
ữ ư ọ ể ả xúc v i nó. Cũng nh nh ng h c sinh khác không th t ố cây chu i đang tr ổ
s , ở ắ b t ngu n t ồ ặ đ ng r ng bao la ho c bi n thì không th t c m ả ớ ồ bu ng,
ư ề
ầ ở ạ ấ ắ ứ ả ẫ ợ ồ cây bàng đang thay lá khi ch a h nhìn th y chúng l n nào.... Khi HS tham quan ơ ho c quan sát, GV nên đóng vai trò d n d t, g i m , t o ngu n c m h ng, kh i
ặ d y ậ
ả ụ ể ề ữ ượ ữ ế t nh ng bài c th v nh ng gì đã quan sát đ
ồ ớ ố ượ ng r i thì suy nghĩ trong các em. Sau khi các em đã quan sát, làm quen v i đ i t ầ ượ ữ c c n ph i vi c, nh ng gì đã đ m t ắ ấ th y, tai nghe.
ị ỉ
ả ế ả ng giao ti p. Trong đ i s ng th
ị ờ ố ườ ừ ế i khác nhau và trong t ng tr
ồ
ế ể ọ ọ ố ở ế ữ Nh ng bài văn không ph i ch b chi ph i b i đích giao ti p mà còn b chi ườ ớ ố ở ố ượ ng ngày, HS ph i ti p xúc v i ph i b i đ i t ẽ ữ ợ ụ ể ấ ườ ề ng h p c th y các em cũng s gi nhi u ng ế nh ng “ữ ố ộ vai” khác nhau. Chính “vai” giao ti p này bu c các em trau d i thêm v n ừ ể ể ệ ự ố đ th hi n. s ng l a ch n chi ti t đ nói, ch n ngôn t
13
ồ ưỡ ề ậ ọ ỹ 2/ Hình thành, b i d ng các k năng v t p làm văn cho h c sinh:
ồ ưỡ a). B i d
ng k năng quan sát tìm ý l p dàn bài chi ti ầ ỹ ả ắ ữ ủ ế ồ ậ Giáo viên ph i n m v ng yêu c u c a ti ế t: t quan sát và tìm ý g m hai
ặ m t:
ụ ụ ộ ề ị ế ứ ầ ẩ ầ ệ + Chu n b ki n th c ph c v cho vi c làm m t đ văn theo yêu c u đ u
bài đã cho.
ng pháp và kĩ năng quan sát.
ọ
ả ử ụ ư ắ ươ + Hình thành ph Rèn kĩ năng quan sát cho h c sinh: + Khi quan sát ph i s d ng các giác quan nh m t, tai, mũi, l i...đ
ế ự ậ ề ưỡ ắ ử ế ằ ậ ể ạ t s v t v hình d ng, màu s c, âm
ờ nhìn, nghe, s , ng i, n m...nh m nh n bi ị thanh, mùi v ...
ữ ậ ằ ệ ủ ố ượ t c a đ i t ng ch ứ
+ Quan sát nh m nh n ra nh ng nét đ c đáo đ c bi ế ề ự ậ ự ả ố ỉ ộ ỉ không ph i th ng kê t m trung th c m i chi ti ặ t v s v t.
ọ ắ ớ ả
ớ ỉ ệ ạ ộ ặ ớ ộ + Trong khi quan sát còn luôn g n v i c m xúc, v i k ni m, v i cu c ưở ắ ng
ng... c a t ng cá nhân.
ữ ễ ả ừ ườ ủ ừ ng, h i t + T vi c quan sát h c sinh tìm đ ộ đúng và sinh đ ng ng di n t ượ ừ c t
ữ ớ i quan sát. T đó g n ch t v i các ho t đ ng liên t ồ ưở ọ c.
ự ọ ẫ ọ ượ + H ng d n h c sinh l a ch n trình t quan sát:
ầ ừ ừ trái sang
ự ộ ế ặ ả ừ ướ ố ủ s ng cá nhân c a ng ưở ượ so sánh, t ng t ừ ệ ề nh ng đi u đã quan sát đ ướ Trình t ph i, t i. i, ngoài vào trong ho c ng
ấ ổ ậ ượ ạ c l ả
ả ướ + Trình t ả ự không gian: quan sát toàn b đ n quan sát t ng ph n, t ố trên xu ng d ự ạ tâm lí: Th y nét gì n i b t thu hút b n thân, gây c m xúc m nh ầ ứ c, các ph n
ị cho b n thân h ng thú hay khó ch u, yêu hay ghét...) thì quan sát tr ọ khác quan sát sau. Ph n tr ng tâm bài thì quan sát kĩ l
ẫ ướ ử ụ ầ ọ ưỡ ể
ấ ấ ề ề
ườ ế ả
ọ ậ ắ ắ ọ ỉ ả ờ
ộ ể ặ ộ
ủ ể
ắ ể ụ ờ
ườ ơ ra ch i sân tr ể ả ử ụ ệ ủ ườ
ừ ả ơ ng h n. + H ng d n h c sinh s d ng các giác quan đ quan sát. ặ ế ị Đây là thao tác quan tr ng nh t và có tính ch t quy t đ nh v nhi u m t. ượ ể c ng h c sinh ch dùng m t đ quan sát do đó k t qu thu đ Thông th ắ ề ườ ng là các nh n xét và c m xúc g n li n v i thính giác (hình dáng, màu s c, th ọ ầ ượ ạ ườ c đi m c a h c đ ng nét, đ xa, g n...) đó là m t m nh và cũng là m t nh ợ ầ ư sinh. Chúng ta c n l u ý các em dùng thêm các giác quan thích h p khác đ quan ng em ngoài vi c dùng m t đ quan sát sát. ví d quan sát gi ế ế ơ các trò ch i còn ph i s d ng tai đ nghe âm thanh c a ti ng nói, c i, ti ng ủ ả ộ ng, so sánh, c m xúc c a b n thân. đ ng các trò ch i và t đó liên t
ơ ổ ứ
ườ ự ậ ả ế c quan sát tr c ti p c nh v t và ng ọ i. ∙ H c sinh t ự
ghi chép là chính.
ướ c h
ị
ẫ ả ả ỏ ườ ư ờ
ủ ề ọ
ọ ườ ượ ưở + T ch c quan sát và tìm ý: ả ượ ọ H c sinh ph i đ ự ệ ự quan sát, t làm vi c, t ệ ố ọ ủ ự ụ ể ằ ả ượ ng d n c th b ng h th ng S quan sát c a h c sinh ph i đ ụ ể ỏ ợ ủ ộ câu h i g i ý. Ví d : đ quan sát và tìm ý bài: "T c nh nh n nh p c a sân ơ ệ ố ra ch i" tôi đ a ra h th ng câu h i sau: ng em trong gi tr ề Đ c kĩ đ bài, phát hi n th lo i? ∙ Tr ng tâm c a đ bài là gì? (Chú ý ch nào quan sát đ ể ạ ệ ả c toàn c nh sân tr ứ ở ỗ đ ng ng)
14
ướ ờ ủ ườ ng tr c gi ra ch i? ơ (yên ng,ắ
ơ ra ch i: ng trong gi
ồ
ọ
ườ
ệ ườ ỗ ế t ra sao? (Ti ng c ể ả ả ng?...có th t i? nói? các c nh thiên nhiên ớ ư ế ườ ồ ng lúc này n ào, náo nhi ở ữ nh ng ch nào trên sân tr
ể ầ ả ơ ướ p
ả Khung c nh và không khí c a sân tr ờ ẻ ầ ắ v ng v , b u tr i...) ờ ườ ả C nh sân tr + Âm thanh lúc đó? ( n ào) + H c sinh các l p ra sân nh th nào? + Toàn sân tr ễ ơ nhóm ch i di n ra ẽ xen k lúc này. ả + Chú ý t ổ ờ c . mèo đu i chu t... ả ủ kĩ các nhóm ch i vui đi n hình: nh y dây, đá c u, kéo co, c ộ ạ ộ ụ ể ơ + T kĩ ho t đ ng c a vài cá nhân tiêu bi u. Ví d : Hãy quan sát trò ch i
đá c u:ầ
ườ
ả ầ ượ ư ư c đ a qua, đ a
ấ + Có m y ng ộ ủ + Thái đ c a các c đ ng viên xung quanh? Qu c u đ ư ế i tham gia? ổ ộ ắ ạ ằ ẹ i b ng nh ng pha đ p m t nh th nào? l
ữ ế ổ ộ
ổ ạ ộ ế ơ
ơ ắ ế + Ti ng c đ ng viên reo hò ra sao ? Ti ng hò reo, c vũ lúc trò ch i b t ầ ộ ơ ề ả ự ế đ u đ n lúc k t thúc . Chú ý các trò ch i đ u t s ho t đ ng vui ch i nh n ẻ ị nh p, vui v .
ế
ạ ế ậ
ể ụ ệ ể ặ ơ
ư ế ế ế ắ ộ ố ạ ườ ớ ố Lúc có ti ng tr ng báo vào l p: + Các b n nhanh chóng x p hàng t p th d c nh th nào? ộ + Trên khuôn m t m t s b n còn bi u hi n luy n ti c cu c ch i? ổ + Không khí trên sân tr ầ ng lúc này ra sao? (im ng, gió th i, lá cây.., b u
tr i?) ờ
ả ề ờ ủ ơ
ữ ra ch i: ơ ờ ấ ượ ữ ố ẹ ra ch i? Nh ng n t ng t ề ổ t đ p gì v tu i
C m nghĩ c a em v gi ả + Nh ng c m xúc gì sau gi ọ h c trò?
ọ ế ượ
ẽ ự ắ t L p dàn bài chi ti
ọ ệ ẫ ủ ậ ể ậ s p x p ý đ l p dàn bài chi ti ế ụ ể ế ụ
c h c sinh s t ế ậ ế t L p dàn bài cho đ n ti ủ ơ ể ổ ế t t c th trong sách t mi ng h c sinh ti p t c quan sát ế ậ t L p dàn bài mình
ấ
ỹ ng k năng trong b c T p làm văn nói. Sau khi đã quan sát đ ự ướ theo s h giáo khoa. T ti trong các gi th y còn thi u. b) B i d
ng d n c a giáo viên trong ti ừ ế ế ờ ra ch i đ b sung cho bài c a mình mà qua ti ế ồ ưỡ ầ ả ắ ừ ướ ớ ế c tr
ữ ừ
ườ
ệ
ọ ọ ượ
ậ ọ
ọ ế ử ụ t s d ng gi ng nói, đi u b di n t Ở ế ti ả , sai l
ử ỗ ng s a l ấ ế ừ ơ ọ ể , giáo viên có th cung c p thêm t
ể ư ừ ể ấ ẫ ọ ướ ậ ấ ố ớ ọ ượ Đây là ph n khó khăn nh t đ i v i h c sinh. T các ý quan sát tìm đ c, ượ ọ ả ả h c sinh ph i s p x p thành câu văn và nói đ c l p. Khi nói ph i đ m ặ ả ắ ữ b o phát âm đúng, dùng t ng chính xác, đ t câu đúng ng pháp..., câu ng n ạ ọ ệ ộ ượ ậ ế g n, rành m ch, rõ ràng, làm cho ng c m t cách có hi u i nghe ti p nh n đ ấ ả ố ể ộ ễ ả ỗ ợ ằ ệ t nh t. Bi qu t nh m h tr cho vi c th ệ ộ ố ấ ề hi n n i dung. t. Không nh t t này h c sinh nói đ c càng nhi u càng t ế ủ ể ẩ thi t nói lên ph i chu n ngay (vì h c sinh đang t p nói), có th câu còn l ng ướ ỗ ủ i câu i. H c sinh và giáo viên chú ý theo dõi, à h c ng, thi u t ừ ừ ế ơ văn hay h n, đúng h n. N u h c sinh bí t ộ ữ duy cho h c sinh đ có nh ng câu văn sinh đ ng h p d n, t đó mà phát tri n t
15
ữ ả ự ễ ả ờ l i văn ph i t
ả ế ứ
ạ ẫ ạ ướ nhiên, chân thành t này giáo viên c n t o ra không khí hào h ng, kích thích ng d n các em cách nói sao cho
ọ ề ế ể ờ ặ t này giáo viên d n h c sinh v vi
ế ế
ế t mi ng h c sinh t ữ ự ổ ệ ọ ủ ệ ừ t mi ng ngoài vi c h c sinh phát hi n t
ấ
ữ ấ ơ sau có t nháp bài văn này đ gi ơ b sung cho bài văn c a mình hay h n. hay trong khi ộ ố ừ hay ừ sau: ra ch i tôi cung c p nh ng t bài t
ộ ẽ ẽ
ướ ệ ọ ế ả
ắ ả ử ạ ố
ọ và ngôn ng cho h c sinh. (chú ý trong di n t ầ ạ ị và gi n d ). Trong ti ố ừ ọ h c sinh mu n nói và m nh d n nói t đó h ả ố ấ ệ ạ đ t hi u qu t t nh t.. ế Sau ti ệ ọ ti t. Qua ti t vi ế ệ Ngoài ra, sau nh ng ti ủ ể ổ ạ b n nói đ b sung cho bài c a mình, tôi còn cung c p cho các em m t s t ả ờ ụ ở ừ ụ ụ ph c v cho t ng bài. Ví d : gi ắ + B c chân: thoăn tho t. ả + Đi u b : B n l n, bình th n, hăng hái, láu táu... ộ ụ ườ i: li n tho ng, pha trò, h hê. + Gi ng nói, thái đ , n c ả ả + Tình c m, tâm tr ng: tho thích, s ng khoái, khoái chí, s ng s t, kinh ng c... ạ
ọ t văn cho h c sinh.
ộ ườ
ố ọ
ọ ế c m t bài văn hay thì ng ạ t câu, đo n cho t ệ c rèn luy n vi
ọ ậ ướ ầ i giáo viên c n h ng và rèn ể ế ượ ớ t đ t sau đó m i có th vi c bài văn. ạ ế ế t đo n văn. Chính ọ
ở ấ ế t đo n văn cho h c sinh. ạ
ớ ạ
ể ể ả t câu r t kĩ, k đó là vi ạ ớ ầ ọ ế ượ ế c câu m đo n cho h c t đ t giáo viên c n chú ý rèn kĩ năng vi ộ ạ ạ ế ở t thành m t đo n văn. Trong đo n câu m đo n m i có th tri n khai vi ạ ấ ị ự lô gic nh t đ nh, tránh tình tr ng theo trình t
ế c. Rèn kĩ năng vi ạ ế t đo n văn: * Vi ế ượ ố Mu n vi t đ ế ệ luy n cho h c sinh vi Ở ượ đây h c sinh đã đ vì v y trong l p 5 giáo viên chú tr ng vào vi Khi vi ừ sinh, t ầ văn c n chú ý cho h c sinh cách t ả ạ ả l đi t t Khi vi
ạ
ế ể xong c nh v t đó mà không còn bi c 5 đ n 7 câu là đã t
ả ộ ấ ạ ọ ề ỗ ặ ừ , nhi u h c i l p t ầ ạ ộ , l p ý trong cùng m t đo n văn. C n ọ t đ tránh tình tr ng h c kĩ các chi ti ế ả ậ ả t t m t cách r t chung chung đ i khái không đi sâu
ậ ả
ầ ủ
ọ
ấ ợ
ể ạ ở ế ừ t t
ở ạ ư ế ươ ụ ẹ ậ ở
ấ ẹ ế ả ầ ạ t giáo viên nên g i ý cho h c sinh th y đâu là câu ở câu m đo n đó. ng em r t đ p.” V y quê em đ p nh th nào ế ế ra trong các câu ti p theo. Khi h t đo n c n có câu k t
ọ ề ỉ ộ ấ i ch m t v n đ . ọ ắ ầ ạ ế t đo n văn c n chú ý nh c h c sinh tránh l ỗ ặ ừ ặ ề ỗ ắ ấ i đó là l sinh đã m c r t nhi u l i l p t ầ ả ả ắ ọ chúng ta c n t nh c h c sinh khi miêu t ế ượ ả ế ớ sinh m i vi t đ ọ ứ ữ gì n a. T c là h c sinh miêu t ế ả ộ t c nh v t t vào n i dung chi ti ế ọ ạ t đo n văn theo yêu c u c a giáo viên: H c sinh vi ọ ủ ọ ế H c sinh vi t bài, sau đó cho h c sinh đ c bài c a mình giáo viên cùng ả ớ ề ậ c l p nh n xét v bài làm đó. ọ ọ ế ỗ ầ M i l n h c sinh vi ạ ừ ạ m đo n trong đo n văn. T câu m đo n đó tri n khai vi ạ Ví d : Câu m đo n là: “Quê h thì phân tích và miêu t đo n.ạ
ế ả ** Vi t c bài văn.
16
ế ự ọ t đo n văn thì h c sinh có th vi
ọ ế ư ủ ể ế ượ ả t đ ở ầ c c bài văn, giáo t bài văn có đ ba ph n. M bài, thân bài, k t bài.
ỉ
ọ ể
ố ả ự
ọ ả ế ứ
.
ọ ở ọ ầ
ậ t c a h c sinh xem đã đúng theo ch đ ch a, m
ế ượ
ạ ọ ủ ề ư ọ ệ ế t h n làm t t ph n m bài sau đó cho h c sinh đ c và ở c giáo viên nên cho h c sinh v n cho b n mình hoàn thi n bài
ậ ế ư t ch a đ ư ấ ậ ạ ậ ế ạ t l ế t. Giáo viên là ng ạ ườ i cu i cùng đ a ra nh n xét và k t lu n.
ạ ầ ề ế ỗ
ộ ể ướ ọ ng cho h c sinh vi ộ ả ủ ậ ậ m t c nh v t và đi chi ti
ạ ọ
ề ử ụ ụ ậ ả ướ ọ ạ t thành nhi u đo n, m i đo n ế t c a canh v t đó. c n chú ý chi h c sinh v s d ng các hình . H ng cho h c sinh v n d ng các giác
ả ả ầ nh so sánh, nhân hóa trong văn miêu t ả ư ắ ệ ế ầ
ế ậ ồ ọ
ư ả t trôi chôi ch y, các ý di n ra m t cách t
ộ
ệ
ậ ụ ả ả ượ ướ ọ nh m t, mũi, tai, xúc giác, … ả ớ ọ t ph n thân bài sau đó đ c cho c l p cùng ấ ượ ữ ạ t. Nh ng bài đ t ch t l ng là ọ ộ nhiên. H c sinh ợ ưở ng m t cách phù h p. Bài ọ m t cách linh ho t và khoa h c. ắ ệ c m t ạ c hi n lên tr
t ph i có h n khi đ c bài lên thì hình nh ph i đ ư ế c nh th thì đó là bài văn thành công.
ả ộ
ư ạ ạ ả ữ ế ạ
ượ ắ t v n ch a đ
ư ỉ ẫ ề ạ ộ ọ
ể ử ụ ề ả ộ t ng b
ế
ọ
ộ ư
ượ ọ
ộ ạ D a trên quá trình vi ế viên l u ý cho h c sinh vi ầ ở * Ph n m bài: ộ ể ế ọ ố Đ vi t giáo viên rèn cho h c sinh t m t bài văn hoàn ch nh có ý văn t ở ế ể ở cách m bài. Cũng có th rèn cho h c sinh cách m bài theo ki u dán ti p, hay ấ ế ế ư ệ ủ ọ tr c ti p tùy theo kh năng ti p thu làm vi c c a h c sinh. Nh ng t t nh t giáo ể ở ế viên nên rèn cho h c sinh vi t m bài theo ki u dán ti p t c là t vòng vo loanh ầ ả quanh sau đó đi vào ý chính c n t ế ậ Giáo viên cho h c sinh t p vi ế ủ ọ các b n khác nh n xét bài vi ọ ư bài v y đã hay ch a. N u h c sinh vi ế ố ơ i, lúc này các b n vi vi t t ư ố vi * Thân bài: Ph n thân bài cũng có th h là m t ý khác nhau, t ỗ Trong m i đo n khi miêu t ả quan tham gia vào vi c miêu t ọ Giáo viên cho h c sinh vi nghe r i nh n xét, đánh giá các ý mà h c sinh vi ữ ễ ế nh ng bài có cách vi ế ử ụ ệ t s d ng các bi n pháp so sánh, nhân hóa, liên t bi ả ộ ế t có v n d ng các giác quan vào vi c miêu t vi ồ ả ế Bài vi ạ ượ ườ ọ ế ng i đ c. N u đ t đ ế ế t ch a đ t đ t các ý trên, thì giáo viên ph i đ ng viên các em N u bài vi ư ọ ể ế ạ i, có th tham kh o nh ng b n có bài văn thành công. N u nh h c t l đó vi ư ả ế ẫ c thành công l m thì giáo viên nên đ a ra các hình nh, sinh vi ọ ả ả tranh nh minh h a hay m t đo n video v phong c nh và ch d n cho h c sinh ướ ả ừ c m t. (V hình nh, video giáo viên có th s d ng trình miêu t chi u).ế * K t bài: ộ ầ ầ ấ Đây cũng là m t ph n r t quan tr ng trong bài văn, nó đóng m t ph n ươ ấ ạ ủ ầ ự nh ph n ng t thành công hay th t b i c a bài văn mà mình đã làm. Cũng t ọ ầ ế ằ ố ắ c ph n này. Khi h c t b ng đ trên giáo viên nên c g ng rèn cho h c sinh vi ọ ậ ủ ọ ầ ệ tinh th n h c t p c a h c sinh. t thì giáo viên nên đ ng viên khích l sinh vi ế ố t t
ậ ầ ề ạ
ự ờ ạ
ả ở ứ ữ ầ ậ ợ ơ c nh ng yêu c u rèn luy n v kĩ năng s n sinh văn b n
ế ừ ầ ộ ể ế * D a vào yêu c u bài t p (hay đ bài) đ vi HS có th i gian suy nghĩ, tìm cách di n đ t (dùng t pháp so sánh, nhân hoá,…) thu n l ạ ượ ệ đ t đ ừ ầ ờ t v a c n rõ ý v a c n sinh đ ng, b c l i văn vi l ộ t m t đo n văn (hay bài văn), bi nệ ử ụ ừ ặ ễ , đ t câu, s d ng các ầ i h n làm văn nói. Tuy nhiên, HS cũng c n ơ ề m c cao h n, ố ụ c c m xúc; b c c bài ả ộ ộ ượ ả đ
17
ạ ả ầ ọ
ế ơ ở ề ả ự t 5 đ
ượ ọ ộ
ế ậ ạ
c khi vi ầ ệ ố ự ở ừ t ng đo n và c bài. Các bài h c v phân môn TLV ữ ượ c xây d ng trên c s qui trình s n sinh ngôn ng ệ c rèn luy n ỉ t m t bài văn hoàn ch nh. Do ữ t nh ng
ẽ ợ ặ văn c n ch t ch , h p lí ệ trong SGK Ti ng Vi ế ủ ậ ả t c a HS đ văn b n và chú tr ng các kĩ năng b ph n. Kĩ năng vi ướ ộ ế ủ ế t đo n văn tr ch y u qua các bài t p vi ế ệ ậ t, GV c n giúp HS th c hi n t v y, trong quá trình rèn luy n kĩ năng vi ầ yêu c u sau:
ộ ị ế ể
ề ầ ệ ạ ắ ươ ọ ể t theo lo i văn, ki u bài đã h c t ẩ ế t; tìm dàn ý, s p x p ý đ chu n ự ộ ố m t s yêu ng t
Phân tích đ bài, xác đ nh n i dung vi ế ị ự b th c hi n yêu c u vi ệ ầ c u rèn luy n kĩ năng nói.
ạ ậ ế ả
ầ ẽ ề ế ặ ế ạ ạ ở
ả ự ự t đo n m bài (tr c ti p, gián ti p), vi ự ề ạ ế t các đo n ở ế t đo n k t bài (m ễ ả ượ c di n t
t đo n văn đ m b o s liên k t ch t ch v ý: Vi ế ế ở ộ ự ấ ị ề ạ ạ ụ ể ằ ế T p vi ph n thân bài, vi ộ r ng, không m r ng) sao cho có s li n m ch v ý, các ý trong đ ộ theo m t trình t nh t đ nh nh m minh ho , c th hoá ý chính.
ế ẽ ặ ầ ộ ờ ợ
ả
ố ụ t bài văn có b c c ch t ch , có l ộ ạ ẽ ầ ỉ
ớ ế ớ ở ể ạ ố ụ ợ ượ ầ ầ ộ i văn phù h p v i yêu c u n i dung Vi ể ệ ụ ể ộ và th hi n c th : Các đo n văn trong m t bài ph i liên k t v i nhau thành m t ả ế ặ văn b n hoàn ch nh, đ c b c c ch t ch theo ba ph n (m bài, thân bài, k t ụ ớ ờ bài). L i văn trong bài c n phù h p v i yêu c u n i dung và th lo i. Ví d :
ả ồ ậ ườ ữ ợ ể ặ
ng dung nhi u t ồ ậ ượ ạ ng g i rõ hình d ng, đ c đi m, so ả ộ + T đ v t th sánh, nhân hoá làm cho đ v t đ ề ừ c miêu t thêm sinh đ ng.
ố ề ừ ắ ạ ng dùng nhi u t ng g i t hình d ng, màu s c, h
ệ ơ ữ ợ ả ưở ươ ng ả ể ợ ng, so sánh đ g i ra hình nh
ị ố ở ờ ườ ả + T cây c i th ể ử ụ th m, mùi v ; có th s d ng bi n pháp liên t cây c i th i kì phát hay mùa khác nhau.
ng g i rõ hình dáng, màu s c,
ậ ỉ ề ừ ủ ườ ạ ộ ữ ợ ậ ữ
ộ ộ ố
ườ ắ âm ả ng dùng nhi u t + T con v t th ạ ệ ể ử ụ ừ ng ch ho t đ ng, tr ng thái c a con v t; có th s d ng bi n pháp thanh; t ệ ầ ộ ể ả ưở liên t m i quan h g n gũi cho sinh đ ng và b c l ng, so sánh, nhân hoá đ t ớ v i con ng i.
ả ả ườ ụ ạ
ữ ợ ả ả ể ầ ng g i t c miêu t ặ hình d ng, đ c đi m; có th ộ thêm sinh đ ng; c n b c l ể ộ ộ
ả ề ừ ng d ng nhi u t + T c nh th ậ ượ ả so sánh, nhân hoá làm cho c nh v t đ ả ướ ự ậ ượ ả c m xúc tr c miêu t c s v t đ trong c nh.
ắ
ề ừ ể ườ ạ ộ ng g i t ạ ườ ả ng ch ho t đ ng, đ c đi m, tr ng thái c a ng
ả ng dùng nhi u t ặ ể ữ ợ ả ủ ộ cho sinh đ ng và b c l hình dáng, màu s c, âm ể ử ụ i; có th s d ng ệ ộ ộ ố m i quan h
ườ i th ỉ ưở ườ ượ ả ả
ng, so sánh đ miêu t . i đ ậ c t ư ả ộ ộ ả ầ ế ng thu t: L u ý xen t và b c l c m xúc khi c n thi t làm bài văn
ớ ườ ẫ ả ậ + T ng ữ ừ thanh; t ệ bi n pháp liên t tình c m v i ng + T ấ thêm h p d n. d) Tr bài T p làm văn.
18
ỹ ậ ể ể ế
ọ ữ
ậ ậ ả ệ ơ
ế ự
ệ ấ ả ề ữ ử ữ ự ử s a ch a trong gi
ế ể
ả ế ủ ờ ả tr bài, t ỉ đi u ch nh”, t ệ ố ớ
ế ả ớ
t tr ậ ố ị
ế ẩ c giáo viên chu n b công phu t ứ t khác (L p dàn bài – nói), ti ỗ ừ lúc ch m bài, th ng kê l ạ
ạ ọ ậ ớ
ằ
ế ể c u, khuy t đi m trong bài vi
ế ứ ứ ượ ư ế t bài ngày càng ti n b và có k t qu cao h n. Sau ti
ế ấ ề ng nh c h c sinh v làm l
ắ ọ ọ ộ ữ ố t m t bài t p làm văn (nói hay vi t) ngoài nh ng k năng Đ có th làm t ệ ử ượ ầ c rèn luy n thêm kĩ năng s a ch a, rút kinh nghi m, nói, h c sinh còn c n đ ạ ộ ạ ế ằ ờ ậ T p làm văn nh m đ t k t qu ngày m t cao h n. T p nh n xét b n trong gi ứ ở ớ nói, t l p, rút rà soát và s a ch a bài nháp c a mình hay bài vi t chính th c ệ ậ ọ t c đ u giúp h c sinh luy n t p kinh nghi m và t ự ọ ậ ế ộ ự ề t hình thành kĩ năng và thói quen “t h c t p đ luôn ti n b . Ti ế ệ ọ t” có ý nghĩa quan tr ng đ i v i vi c rèn luy n kĩ năng nói rong ti t “Tr bài vi ầ ậ ệ ậ T p làm văn mi ng. So v i các ti bài c n ấ ượ i, nh n xét khái đ ề ẩ ụ ể ế ị ẫ quát v bài làm, chu n b d n ch ng, minh ho ... đ n khi so n giáo án c th ệ ướ ế ả ỏ ự ợ ọ ẫ ng d n h c sinh h c t p trên l p cũng đòi h i s g i t tr bài. Vi c h cho ti ệ ở ẫ ự ạ ủ ử ắ m , d n d t và ng x linh ho t c a giáo viên nh m giúp các em t phát hi n ọ ế ủ ậ t c a mình. Qua đó, h c sinh có ý nh n th c đ ơ ả ế ọ ứ ộ th c vi t h c này tôi ậ ạ ẩ ườ ạ i và tôi ch m l th i c n th n cho các em. Cách làm ọ ứ này làm cho h c sinh tăng thêm h ng thú khi h c môn này.
ậ ữ Ế ệ ự ế ạ ậ ọ d y h c T p làm
ả ở ớ văn
ứ ề Ả K T QU : ụ ệ Qua vi c v n d ng nh ng bi n pháp trên vào th c t ả ấ ạ ế l p tôi đã đem l i k t qu r t kh quan. ề ọ 1. V h c sinh: ầ H u h t h c sinh đ u ham thích và h ng thú h c t p phân môn này, các
ắ ế ạ ọ ỗ
ọ ậ em không còn có bi u hi n ng i h c m i khi nh c đ n nó. ả ự
ự ế ự ự ạ
ắ ạ ầ ộ
ủ ạ ế ậ ế ọ ể ệ ọ ậ nhiên tho i mái, tích c c và hào H c sinh h c t p trong không khí t ở ạ ế t làm bài xây d ng đo n m bài, xây d ng đo n k t bài hay ệ ễ t m t đo n văn ng n ph n thân bài. Ngoài vi c các em nêu lên ý ki n di n ứ ừ ượ c ý v a nêu c a b n theo nh n th c
ậ ấ ộ ọ ấ ứ h ng nh t là vào ti ế vi ậ ạ ủ đ t c a mình mà các em còn nh n xét đ ủ c a em m t cách chân th t nh t.
ả ệ ể ư ể ộ ộ ế nh ng kh năng t
ố ừ duy, hi u bi ạ
ậ ệ
ạ ế ư ế ấ ạ ả ặ ủ
ộ ố ệ ễ ứ ộ ủ ế ẫ ả ữ ề t, kh Các em có đi u ki n đ b c l ở ạ ễ , trí thông minh và óc sáng t o mà năng di n đ t, sáng t o, phát tri n v n t ự ể ự c. Đ th c hi n bài văn thì ta ph i th c m t s em y u cũng đã nh n th c đ ể ạ hi n nh th nào là đúng nh t v ph n c u t o c a th lo i văn đó m c dù ý di n đ t c a em y u v n còn h n ch theo m c đ c a em.
ấ ề ạ ạ
ạ ư ắ ễ ọ ế ộ
ể ứ ượ ầ ế ạ ớ ầ ọ ừ ủ ượ c nh ể ặ ữ ả ờ ồ ạ ủ ơ Trong văn nói các em m nh d n h n, di n đ t l u loát đ y đ ý. Trong ể ế c đi m ng , hình nh phù h p đ đ t câu, làm
ầ ụ ượ t các em ti n b rõ r t so v i đ u năm h c, kh c ph c đ ợ ơ ạ ộ ệ văn vi ế ự ề ặ v đ t câu, đ ng th i bi t l a ch n t cho câu văn, đo n văn và bài văn thêm sinh đ ng phong phú h n.
ế ở ậ ể phân môn T p làm văn qua các kì ki m
ả ọ ậ ủ ọ ệ ượ K t qu h c t p c a h c sinh ộ c nâng lên m t cách rõ r t. tra đ
ể ấ ượ ố ọ ạ ố ng cu i năm s h c sinh đ t 33/33 em
ỉ ệ Trong đ t chuy n giao ch t l ế chi m t l ợ 100%.
19
ề 2. V giáo viên:
ậ ả ả ấ
ự ạ
ế ạ ả ỗ
ự ỗ ế ạ t d y T p làm văn, tôi c m th y lòng mình thanh th n và t Sau m i ti ọ ộ ế ủ ộ ọ ậ tin khi h c sinh h c t p tích c c ch đ ng, sáng t o và ngày càng ti n b . ế ạ ấ ả B n thân không còn c m th y ái ng i và khó khăn m i khi đ n ti t d y ậ phân môn T p làm văn.
Ậ
Ế
III. K T LU N:
ủ ề
ụ
ạ
III.1. Ý nghĩa, ph m vi áp d ng c a đ tài.
ớ ạ ụ
ự ư ẽ ố ậ ấ ượ Vi c nâng cao ch t l ồ s ng, tâm h n, kh năng t ớ duy và năng l c ngôn ng , c m th
ọ ườ ả ầ
ố ể ử ụ ệ
ọ ế ấ ầ ớ
ầ ạ ơ ậ ệ ng l ng cho h c sinh, góp ph n hình thành nhân cách con ng ỹ ậ ứ ưỡ ế
ọ ậ ng h ng thú h c t p môn Ti ng Vi ọ t. ả ệ
ệ ế ỉ
ệ ố t không ch là h th ng c u trúc đ ở ả ấ ộ ừ ộ
ọ ậ ế
ượ ụ ậ ạ ự ệ ọ ọ
ờ ố ệ ọ ầ ệ ệ ạ ạ
ụ ử ụ t là d y h c sinh s d ng Ti ng Vi ứ ộ ọ ng d y T p làm văn l p 5 v i m c tiêu chính là ồ ưỡ ữ ả ụ b i d ươ ệ văn ch t Nam i Vi ạ ệ ở ọ hi n đ i. Góp ph n phát tri n b n k năng s d ng Ti ng Vi t cho h c sinh b i ạ ộ ự ế ộ ố các ho t đ ng d y h c phân môn T p làm văn r t g n v i cu c s ng th c t . ệ Phân môn ầ Góp ph n kh i d y, nuôi d ậ T p làm văn rèn luy n cho h c sinh các kĩ năng s n sinh ra văn b n (nói và ừ ế ờ ậ t). Nh v y, Ti ng Vi vi c xem xét t ng ừ ặ ầ ph n, t ng m t qua t ng phân môn mà nó tr thành m t công c sinh đ ng trong ư duy, h c t p. Nói cách khác, phân môn T p làm văn đã góp quá trình giao ti p, t ế ấ ủ ậ ph n th c hi n hóa m c tiêu quan tr ng b c nh t c a vi c d y và h c Ti ng ế t trong đ i s ng sinh ho t, trong quá Vi trình lĩnh h i các tri th c khoa h c…
ế
ữ ự ư ượ ừ ử ụ duy lôgich và t
ể ọ ữ ng phong phú, nâng cao đ ề ự ỏ c năng l c t ỉ ự ổ ự ố ắ ư ủ ả ầ ả Đ h c sinh có kĩ năng vi ộ đ ng, t ượ t ả t văn đúng ng pháp, s d ng hình nh sinh duy hình ng đòi h i ph i có s kiên trì, b n b , s n l c c g ng c a c th y và trò.
ế ự ệ
ộ ữ
ệ ệ ạ ọ l p tôi ph trách đã đ t đ
ế ậ ừ ế ượ ữ ả c rút ra m t s
ệ ờ ớ ự ỗ ợ ụ đó, xin đ ệ ế ọ ơ ả ẻ ớ ồ ệ ả Qua m t năm đúc k t kinh nghi m và th c hi n các bi n pháp mà b n ự ủ ồ ồ ở thân đã có nh ng trăn tr và tìm ki m đ ng th i v i s h tr tích c c c a đ ng ạ ượ ở ớ c nghi p, vi c d y h c phân môn T p làm văn ộ ố ả ự ế ở ấ nh ng k t qu đang ph n kh i. T k t qu th c t ể bài h c c b n sau đây đ chia s cùng v i các đ ng nghi p.
ọ ệ Bài h c kinh nghi m:
ầ ậ ả ể
ậ ứ ộ ỏ
ừ ệ ồ vi c d y t
ạ ố ự ề ả ệ ứ ụ ế ọ
ố ố ố ỹ
ự ế ng v n s ng trong th c t ế ậ ấ ượ ọ ạ ng d y h c B n thân giáo viên c n nh n th c rõ, đ nâng cao ch t l ả ế ầ t mang ph i phân môn T p làm văn không nên nóng v i b qua các khâu c n thi ế ệ ể ộ ử ụ s d ng đ ng b các bi n pháp, t t đ t các phân môn Ti ng Vi ệ ồ ế ọ h c sinh có v n ki n th c, nâng cao năng l c v c m th văn h c, đ n vi c b i ọ ề ậ ưỡ cho h c sinh, hình thành các k năng v T p làm d ế ạ t đo n, vi văn (quan sát, l p dàn ý, vi t thành bài).
20
ọ ệ ổ ứ
ể ạ ộ ch c cho h c sinh ho t đ ng h c t p, giáo viên th ệ ữ ỏ
ế ầ ể ị ỹ ờ ấ ổ
ờ ọ ữ ọ
ọ ậ ứ ủ ị ế ứ ộ ắ ố ể ứ ớ ế ằ
ệ ạ ộ ế ủ ọ ạ ồ ữ ạ ố ườ Trong vi c t ng ủ ừ ỗ xuyên ki m tra, phát hi n ra nh ng ch “h ng” ki n th c và k năng c a t ng ả ọ h c sinh đ k p th i giúp các em b sung cho đ y đ k p th i. Nh t là ph i ủ ườ ng xuyên cho h c sinh ôn luy n, c ng c nh ng ki n th c đã h c m t cách th ụ linh ho t, l ng ghép vào các ho t đ ng tìm hi u ki n th c m i nh m kh c ph c ậ t n g c nh ng sai sót, h n ch c a h c sinh.
ọ
ố ố ả ả ễ ể ạ
ọ ậ ế ươ ự ầ ạ Luôn t o b u không khí vui t nhiên, tho i mái, kích thích h c sinh i, t ạ ộ ứ h ng thú ho t đ ng h c t p đ phát huy v n s ng, kh năng di n đ t trong văn ư nói cũng nh trong văn vi t.
ả ạ ọ
ọ ủ ộ ứ ạ ự ượ ệ ề ạ ọ c b c l
ữ
ả ử ụ ể ọ ả ợ ườ ng ộ ộ ự ệ ố ừ ể ng , rèn luy n kĩ năng l a ữ ợ ả ợ ả , g i c m đ h c sinh có nh ng
ỹ ẵ phù h p, giàu hình nh, g i t ả ạ Hình th c d y h c ph i đa d ng, phong phú t o cho h c sinh môi tr ọ ậ h c t p tích c c, ch đ ng và sáng t o. H c sinh có đi u ki n đ ữ nh ng kh năng s n có, tích lu và phát tri n v n t ừ ọ ch n, s d ng t ạ câu văn hay, đo n văn hay và c bài văn hay.
ọ ả ầ ế ữ ể ọ
ả ữ ừ ử ụ ư ắ ậ ộ ố ng , hình nh sinh đ ng…Nh ng th t nghiêm kh c đ i
ư ễ ề ả
ế ầ ạ i và l ỷ ạ l
ấ ủ ọ
ư ậ ẫ
ự ọ ự ồ ưỡ C n khuy n khích h c sinh tham kh o nh ng bài văn hay đ h c cách di nễ ạ đ t, cách s d ng t v iớ ẫ ọ ể h c sinh chép văn m u, d làm các em khó phát tri n v kh năng t duy, óc ầ ườ ọ i bi ng. Giáo viên cũng c n sáng t o, d n d n h c sinh có thói quen ự ữ ố ớ ử ư l u ý ch ch m bài, s a bài đ i v i nh ng bài văn th c ch t c a h c sinh, không ệ ớ ấ ch m nh ng bài văn chép t văn m u. Có nh v y m i giúp các em rèn luy n ượ đ ầ ỉ ấ ữ ả c kh năng t ng cho mình. ừ b i d h c, t
ỉ ộ ệ ạ ỏ
ậ ả ứ
ớ ữ ủ ế ệ ạ ầ ồ
ỏ ế ủ ệ ể ế
ệ Trên đây ch là m t vài kinh nghi m nh trong vi c gi ng d y phân môn T p làm văn l p 5 c a cá nhân tôi. Trong quá trình nghiên c u, trình bày không tránh kh i nh ng thi u sót, kính mong quý th y cô và các b n đ ng nghi p đóng ệ góp ý ki n chân thành đ sáng ki n kinh nghi m c a tôi ngày càng hoàn thi n h n.ơ
ả ơ Tôi xin chân thành c m n!
ế
ữ
ị ề ấ ượ
ạ ộ ệ ạ
c rút ra t ậ
ứ
ấ ượ ọ i pháp, nh m nâng cao ch t l
ừ ự ế ọ th c t ho t đ ng d y h c ủ ở ứ ả m c khái quát chung c a ượ ẽ ế ụ c thành công thì tôi s ti p t c nghiên c u, tìm tòi ậ ạ ằ ng d y – h c phân môn T p ữ ể ạ ọ ớ ừ ể ọ
III.2. Nh ng ki n ngh đ xu t. ữ Trên đây là nh ng kinh nghi m đ ậ ủ phân môn T p làm văn c a b n thân, tuy v y đang ề ế phân môn. N u đ tài này đ ả ề ể ề đ đ ra nhi u gi ậ ở ấ làm văn
c p b c Ti u h c theo t ng th lo i trong nh ng năm h c t i.
21
ồ ự ự ế ệ ố
ệ ấ ậ
ể ấ ượ ở ớ ừ ẻ Mong đ ng nghi p có s chia s và có s quan tâm ti p n i rút kinh ề ạ nghi m phát tri n theo chi u sâu v d y h c phân môn T p làm văn, nh t là nâng cao ch t l ọ ề ể ạ ậ ng t ng th lo i t p làm văn l p 5.
Tháng 5 năm 2015
Ộ Ồ Ọ Ủ Ủ Ệ Ệ ĐÁNH GIÁ C A H I Đ NG KHOA H C HUY N L TH Y
22
