1
PHÒNG GIÁO D C VÀ ĐÀO T O L NG S NỤ Ạ ƯƠ Ơ
TR NG TI U H C HOÀ S N AƯỜ Ể Ọ Ơ
Sang ki nế
Năm h c 2007 - 2008ọ
H ng d n h c sinh l p 5 l p dàn ýướ ẫ ọ ớ ậ
và vi t đo n văn t c nhế ạ ả ả
Ng i vi t: ườ ế Lê Hông Hoa
Đn v : ơ ị Tr ng ti u h c Hoà S n Aườ ể ọ ơ
PH N TH NH T: ĐT V N ĐẦ Ứ Ấ Ặ Ấ Ề
Vi c d y t p làm văn ti u h c góp ph n rèn ly n cho h c sinh năng l cệ ạ ậ ở ể ọ ầ ệ ọ ự
s d ng ti ng m đ, t o đi u ki n cho các em giao ti p trong cu c s ng hàngử ụ ế ẹ ẻ ạ ề ệ ế ộ ố
ngày và h c t t các môn h c khác. N u nh các môn h c và phân môn khácọ ố ọ ế ư ở ọ
c a ti ng Vi t cung c p cho h c sinh m t h th ng ki n th c, rèn luy n các kủ ế ệ ấ ọ ộ ệ ố ế ứ ệ ỹ
năng đó m t cách linh ho t, th c t và có h th ng h n. Chính nh ng văn b nộ ạ ự ế ệ ố ơ ữ ả
nói, vi t các em có đc t phân môn t p làm văn theo nghi th c l i nói, ho cế ượ ừ ậ ứ ờ ặ
các đn th , các bài văn, các báo cáo, thuy t trình đã th hi n nh ng hi u bi tơ ư ế ể ệ ữ ể ế
th c t , nh ng k năng s d ng ti ng Vi t mà các em đc h c các phân mônự ế ữ ỹ ử ụ ế ệ ượ ọ ở
T p làm văn và các môn h c khác.ậ ọ
ti u h c, văn miêu t chi m nhi u th i l ng trong các th lo i T pỞ ể ọ ả ế ề ờ ượ ể ạ ậ
làm văn. Nh t là giai đo n cu i c p( l p 5 văn miêu t chi m 65% th iấ ở ạ ố ấ ở ớ ả ế ờ
l ng toàn b ch ng trình t p làm văn). Văn miêu t đc chia thành các ki uượ ộ ươ ậ ả ượ ể
bài khác nhau căn c vào đi t ng miêu t . Các ki u bài miêu t l p 5 baoứ ố ượ ả ể ả ở ớ
g m t c nh, t đ v t, t con v t, t cây c i.ồ ả ả ả ồ ậ ả ậ ả ố
Ki u bài “ t c nh” đc h c sau khi h c sinh h c t đ v t, t con v t.ể ả ả ượ ọ ọ ọ ả ồ ậ ả ậ
Vì t c nh là m t ch đ khó so v i các em. Khi làm bài đòi h i các em ph iả ả ộ ủ ề ớ ỏ ả
bi t quan sát, ph i có s tinh t , bi t ch n l c đ t đi t ng m t cách sinhế ả ự ế ế ọ ọ ể ả ố ượ ộ
đng, g i c m, có tâm h n và xúc c m. T đó s là c s đ cung c p v n ki nộ ợ ả ồ ả ừ ẽ ơ ở ể ấ ố ế
th c và rèn k năng làm văn cho h c sinh.ứ ỹ ọ
Phân môn T p làm văn l p 5 theo ch ng trình sách giáo khoa Ti ng Vi tậ ớ ươ ế ệ
m i đu tiên là h ng d n h c sinh l p dàn ý và vi t đo n văn t c nh. Vi cớ ầ ướ ẫ ọ ậ ế ạ ả ả ệ
th c hi n d y theo n i dung sách giáo khoa Ti ng Vi t ti u h c m i giáo viênự ệ ạ ộ ế ệ ể ọ ớ
còn b ng , ch a có kinh nghi m trong vi c rèn luy n k năng cho h c sinh nênỡ ỡ ư ệ ệ ệ ỹ ọ
g p không ít khó khăn, v ng m c trong gi lên l p.ặ ướ ắ ờ ớ
2
Môn t p làm văn ti u h c có nhi m v r t quan tr ng là rèn k năngậ ở ể ọ ệ ụ ấ ọ ỹ
nghe, nói, vi t. Nh ng h c sinh còn lúng túng không bi t l ng nghe gì? Nói gì?ế ư ọ ế ắ
vi t gì? vì v y d y h c cho h c sinh bi t quan sát tìm ý đ hình thành thói quenế ậ ạ ọ ọ ế ể
chu n b làm t t là m t yêu c u quan tr ng khi làm văn. Mu n quan sát t t, h cẩ ị ố ộ ầ ọ ố ố ọ
sinh c n n m đc cách quan sát và nh ng yêu c u quan sát đ làm văn.ầ ắ ượ ữ ầ ể
Đi v i c giáo viên và h c sinh đu ch a nh n th c đc h t t m quanố ớ ả ọ ề ư ậ ứ ượ ế ầ
tr ng c a gi h ng d n h c sinh quan sát, tìm ý, vi t đo n văn nên ch t l ngọ ủ ờ ướ ẫ ọ ế ạ ấ ượ
gi t p làm văn, l p dàn ý và gi d y t p làm văn vi t đo n văn t c nh còn h nờ ậ ậ ờ ạ ậ ế ạ ả ả ạ
ch .ế
Vì nh ng lý do trên nên tôi ch n nghiên c u m t s bi n pháp “ H ngữ ọ ứ ộ ố ệ ướ
d n h c sinh l p 5 l p dàn ý và vi t đo n văn t c nh”ẫ ọ ớ ậ ế ạ ả ả
3
PH N TH HAI: N I DUNGẦ Ứ Ộ
I. C s khoa h c đ đ xu t sáng ki nơ ở ọ ể ề ấ ế
1. Kh o sát n i dung d y h c ki u bài t c nh l p 5ả ộ ạ ọ ể ả ả ở ớ
Văn miêu t , ki u văn t c nh l p 5 có 18 ti t, k I có 14 ti t, k II có 4ả ể ả ả ở ớ ế ỳ ế ỳ
ti t n m d i dác trong các tu n t 1 đn 11 sau đó đc ôn t p l i các tu nế ằ ả ầ ừ ế ượ ậ ạ ở ầ
31, 32
Trong đó h c sinh đc h c 11 ti t l p dàn ý và vi t đo n văn cho bài vănọ ượ ọ ế ậ ế ạ
t c nh.ả ả
2. Ki u văn t c nh và vi c d y văn t c nh l p 5ể ả ả ệ ạ ả ả ở ớ
Miêu t là “l y nét v hay câu văn đ bi u hi n các chân t ng c a s v tả ấ ẽ ể ể ệ ướ ủ ự ậ
ra”. Văn miêu t giúp ng i đc hình dung m t cách c th hình nh c a s v tả ườ ọ ộ ụ ể ả ủ ự ậ
thông qua nh ng nh n xét tinh t , nh ng rung đng sâu s c th hi n c m xúcữ ậ ế ữ ộ ắ ể ệ ả
th m m c a ng i vi t. Văn miêu t mang tính thông báo th m m , ch a đngẩ ỹ ủ ườ ế ả ẩ ỹ ứ ự
tình c m c a ng i vi t, sinh đng và t o ngôn ng miêu t giàu hình nh. ả ủ ườ ế ộ ạ ữ ả ả
l p 5, các lo i bài T p làm văn đu g n v i các ch đi m, văn miêu tỞ ớ ạ ậ ề ắ ớ ủ ể ả
cũng n m trong c u trúc đó.Quá trình th c hi n các k năng phân tích đ, quanằ ấ ự ệ ỹ ề
sát, tìm ý, vi t đo n là nh ng c h i đ huy đng v n t , phong phú hoá v n t ,ế ạ ữ ơ ộ ể ộ ố ừ ố ừ
tích c c hoá v n t đ v l i đc c nh v t, đng th i giúp tr hi u bi t đcự ố ừ ể ẽ ạ ượ ả ậ ồ ờ ẻ ể ế ượ
v cu c s ng theo các ch đi m đã h c. Vi c phân tích đ phân tích dàn bài, l pề ộ ố ủ ể ọ ệ ề ậ
4
dàn ý, chia đo n văn miêu t góp ph n phát tri n kh năng phân tích, t ng h p,ạ ả ầ ể ả ổ ợ
phân lo i c a h c sinh. T duy hình t ng c a tr cũng đc rèn luy n nh v nạ ủ ọ ư ượ ủ ẻ ượ ệ ờ ậ
d ng các bi n pháp so sánh, nhân hóa …. khi miêu t .ụ ệ ả
Văn t c nh là m t trong các lo i văn miêu t l p 5. H c sinh đc h cả ả ộ ạ ả ở ớ ọ ượ ọ
văn miêu t ngay t tu n 1 thông qua hai lo i hình bài h c: lo i bài hình thànhả ừ ầ ạ ọ ạ
ki n th c và lo i bài luy n t p th c hành. G m có các n i dung sau:ế ứ ạ ệ ậ ự ồ ộ
- C u t o c a bài văn t c nh.ấ ạ ủ ả ả
- T p quan sátậ
- L p dàn ýậ
- Xây d ng đo n văn trong bài văn t c nhự ạ ả ả
- Vi t bài văn t c nhế ả ả
- Tr bài ki m tra vi t.ả ể ế
Nh v y v vi c rèn luy n k năng làm văn cho h c sinh, theo ch ngư ậ ề ệ ệ ỹ ọ ươ
trình sách giáo khoa m i thì ngoài vi c rèn luy n k năng vi t văn b n… Cònớ ệ ệ ỹ ế ả
chú ý đn k năng quan sát, l p dàn ý và vi t đo n văn là c s đu tiên và quanế ỹ ậ ế ạ ơ ở ầ
tr ng giúp h c sinh vi t bài đy đ, chính xác.ọ ọ ế ầ ủ
3. Yêu c u v k năng l p dàn ý và vi t đo n văn khi làm bài t p làm văn tầ ề ỹ ậ ế ạ ậ ả
c nh.ả
- K năng đnh h ng ho t đng:ỹ ị ướ ạ ộ
+ Nh n di n lo i văn b nậ ệ ạ ả
+ Phân tích đề
- K năng l p ch ng trình ho t đng.ỹ ậ ươ ạ ộ
+ Xác đnh dàn ý c a bài văn đã choị ủ
+ Quan sát đi t ng, tìm và s p x p ý thành dàn ýố ượ ắ ế
5