SKKN: Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương

Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> PHẦN I : MỞ ĐẦU<br /> 1. Lý do chọn đề tài.<br /> Giáo   dục  Mĩ  thuật   đóng   vai   trò   rất   quan   trọng   trong   việc   không   chỉ <br /> khuyến khích sự sáng tạo của trẻ em mà giúp phát triển nhân cách và các năng  <br /> lực xã hội. Chính vì vậy, giáo dục Mĩ thuật là một phần quan trọng trong nỗ <br /> lực của Đại sứ  quán Đan Mạch nhằm hỗ  trợ  quá trình dân chủ  và đa nguyên  <br /> tại Việt Nam. Dự án này nhằm truyền cảm hứng cho giáo viên dạy Mĩ thuật,  <br /> khuyến khích giáo viên kết hợp các kỹ  năng mỹ  thuật với các phương pháp  <br /> dạy học lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sự  tương tác, kích thích <br /> tư duy sáng tạo, kích thích phát triển nhận thức thông qua hoạt động thực tế. <br /> Trên cơ  sở  lý thuyết giáo dục và giảng dạy Mĩ thuật, giáo viên sẽ  tổ <br /> chức dạy cho các em học Mĩ thuật qua các hoạt động Vẽ cùng nhau, Vẽ theo  <br /> nhạc, Vẽ  biểu đạt, tạo hình 3D từ  các vật tìm được, Xây dựng cốt truyện...  <br /> Thông qua các hoạt động tạo hình sẽ  khơi gợi và phát huy được năng khiếu  <br /> thẩm mỹ  vốn có  ở  trẻ, gây hứng thú cho các em trước cái đẹp, tiến tới hình  <br /> thành thị hiếu thẩm mỹ của học sinh trong cuộc sống. Hoạt động giáo dục Mĩ <br /> thuật còn góp phần đem lại nhận thức mới, niềm vui, hứng thú và sáng tạo <br /> học tập cho trẻ. Việc sử  dụng nền nhạc trong các hoạt động Mĩ thuật cũng <br /> tạo cho học sinh hứng thú, không khí lớp học vui vẻ, thân thiện.<br /> “Các em học sinh khi tới trường giống như  những cây non có rễ  cứng  <br /> cáp và đầy tiềm năng. Giáo viên chỉ đóng vai trò là những người thúc đẩy, biết  <br /> cần phải thêm chất xúc tác gì vào nước tưới để  giúp những cây non đó phát  <br /> triển”, đó là thông điệp bà Kirsren Fugl, chuyên gia tư  vấn Đan Mạch đã nêu  <br /> tại các buổi tập huấn cho giáo viên khi thực hiện phương pháp mới của dự <br /> án. Điểm nổi bật của phương pháp dạy học này là giáo viên có thể chủ động  <br /> theo từng nội dung tiết dạy mà kết hợp nhiều kỹ thuật trong một bài dạy. Khi  <br /> giảng dạy, giáo viên Mĩ thuật phải nắm vững những yêu cầu để xây dựng các  <br /> nội dung liên kết, đặc biệt lưu ý tới 5 lĩnh vực năng lực: kinh nghiệm; kỹ <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 1<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> năng và kỹ  thuật; phân tích giải trình; thể  hiện năng lực truyền thông tin và <br /> đánh giá với các chủ điểm chung phù hợp với học sinh tiểu học ở các lứa tuổi <br /> khác nhau. Tổ  chức lớp học phần lớn được thông qua hoạt động nhóm theo <br /> phương châm: Lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sự tương tác, kích <br /> thích tư  duy sáng tạo, kích thích phát triển nhận thức thông qua hoạt động <br /> thực tế mà các em được trải nghiệm.<br /> Mặc dù vậy, phương pháp dạy học Mĩ thuật mới được áp dụng trên  <br /> toàn tỉnh từ năm học 2016 ­ 2017 vẫn còn khá nhiều điểm giáo viên băn khoăn,  <br /> lúng túng, không biết thực hiện như thế nào cho đúng tinh thần đổi mới, cho  <br /> đạt hiệu quả? Qua 2 đợt tập huấn và dự  giờ thực tế, có thể  nói hình thức tổ <br /> chức của phương pháp mới này còn quá mơ  hồ  đối với đại đa số  giáo viên  <br /> chuyên trách. Ngoài vấn đề thay đổi nội dung phân phối chương trình, sự thay  <br /> đổi hình thức tổ  chức lớp học phần lớn được thông qua hoạt động nhóm là <br /> một trong những vấn đề  trọng tâm khiến giáo viên không khỏi tránh được <br /> những khó khăn, vướng mắc.<br /> ­ Tại sao phải tổ chức Đổi mới Phương pháp và hình thức tổ chức dạy <br /> học môn Mỹ thuật chuyển dần sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật” ?<br /> ­ Tổ chức hình thức Đổi mới hình thức tổ  chức dạy học môn Mĩ thuật <br /> chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật” như thế nào cho hiệu quả?<br /> ­ Ở phân môn nào thì cần phải tổ chức hình thức Đổi mới hình thức tổ <br /> chức dạy học môn Mĩ thuật chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật ?<br /> ­ Khi Đổi mới hình thức tổ  chức dạy học môn Mĩ thuật chuyển sang <br /> “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật” thì đánh giá học sinh như thế nào để đảm bảo  <br /> đúng, chính xác với năng lực thực tế của từng học sinh?...<br /> Trên đây là một số các câu hỏi đặt ra mà mỗi giáo viên đều mong muốn  <br /> có được câu trả  lời xác đáng. Như  lời thầy chuyên viên chính Vụ  Giáo dục <br /> Tiểu học, BGD&ĐT : Cái gì đổi mới, thời gian đầu cũng sẽ không tránh khỏi  <br /> khó khăn, điều quan trọng chính là  ở  chỗ, người giáo viên phải biết lấy học  <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 2<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> sinh làm trung tâm của quá trình giảng dạy, hiểu trình độ  từng em, từ  đó có  <br /> những hành động thiết thực để  cải thiện điều kiện học tập và kết quả  học <br /> tập của các em. Với những nỗ lực của bản thân, tôi đã đi sâu vào tìm hiểu và <br /> đề ra một số giải pháp nhằm tổ chức có hiệu quả hình thức tổ chức dạy học <br /> môn Mĩ thuật chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật”  <br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.<br /> * Mục tiêu :<br /> Nhằm giảm bớt áp lực nặng nề cho học sinh, tạo ra sân chơi lý thú bổ <br /> ích, gây niềm vui hứng thú học tập cho học sinh, đúng với Mục tiêu giáo dục <br /> môn Mĩ thuật ở Tiểu học trong giai đoạn đổi mới.  Đòi hỏi mỗi giáo viên cần <br /> phải cố  gắng, đầu tư  nhiều thời gian công sức để   nghiên cứu, tìm tòi, thiết <br /> kế  nội dung, hình thức tổ  chức dạy học sao cho phù hợp với học sinh từng <br /> đơn vị, từng lớp, để vừa không bỏ  rơi học sinh yếu, hỗ trợ cho các em vươn <br /> lên đạt trình độ  “chuẩn” vừa tạo cơ  hội cho những học sinh có năng khiếu  <br /> được phát triển. <br /> * Nhiệm vụ  :  Đổi mới hình thức tổ  chức dạy học Mỹ  thuật chuyển  <br /> sang hoạt động giáo dục Mỹ  thuật là việc tôi đã nghiên cứu, tìm tòi và đang <br /> thực hiện nhằm đem lại hiệu quả giáo dục cao hơn.  Đây là một quá trình thể <br /> nghiệm lâu dài để đúc rút kinh nghiệm cho bản thân. <br /> Giáo viên không còn lúng túng khi lên lớp, các hoạt động diễn ra theo <br /> trình tự một cách khoa học và gắn kết với nhau. Học sinh dễ tiếp thu bài hơn, <br /> hiệu quả sáng tạo tăng lên rõ rệt.<br /> Qua việc học tập theo phương pháp mới giúp cho học sinh có được <br /> những trải nghiệm để gợi mở cách nhìn nhận, cảm giác, sự tò mò, trí nhớ, trí <br /> tưởng tượng và phát triển sức sáng tạo và biểu đạt, vì vậy học sinh sẽ  có  <br /> được những hình  ảnh và động lực mang tính tinh thần.  Hạn chế  được cảm <br /> giác lo sợ vì không biết vẽ của các em. Học sinh biết bảo vệ ý thức chủ quan  <br /> của bản thân  khi vẽ  tranh, không bị   ảnh hưởng bởi lời chê bai của các bạn  <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 3<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> khác. Học sinh được bồi dưỡng rèn luyện óc quan sát, cách so sánh sự  vật <br /> hiện tượng, giúp các em tìm tòi thể hiện để vươn tới cái đẹp. Một điều không <br /> thể không nhắc tới đó là học sinh yêu thích môn học hơn, vẽ một cách say sưa <br /> hơn, hứng thú với nhiều sáng tạo, khiến cho tiết học  trở nên thoải mái, nhẹ <br /> nhàng. Quan trọng hơn cả là các em đã thấy tự tin khi vẽ, tạo được những câu  <br /> chuyện ngộ nghĩnh mang hiệu quả bất ngờ, đẹp mắt.   <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3.  Đối tượng nghiên cứu.<br /> <br /> ­ Chủ thể: Biện pháp tổ  chức Đổi mới hình thức tổ chức dạy học môn  <br /> Mĩ thuật chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mỹ  thuật” theo phương pháp Mĩ <br /> thuật mới (dự án do Đan Mạch hỗ trợ).<br /> ­ Khách thể: Học sinh lớp 4, 5 trường tiểu học Trưng Vương<br /> 4.  Giới hạn của đề tài.<br /> <br /> Nghiên cứu việc dạy Mĩ thuật  ở  lớp 4, 5 trường tiểu học nói chung,  <br /> một số  vấn đề  xung quanh việc giảng dạy môn Mĩ thuật, để  nâng cao chất <br /> lượng giảng dạy môn mỹ thuật ở trường tiểu học nói riêng.<br /> Trong phạm vi đề tài này tôi nêu lên một số tình hình thực trạng và đưa  <br /> ra một số  giải pháp cụ  thể   ở  một số  bài học, một số  tuần trong từng phân <br /> môn, mà tôi đã thực hiện trong những năm học qua và đã gặt hái được những <br /> kết quả đáng kể. <br /> 5.  Phương pháp nghiên cứu.<br /> <br /> a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận<br /> Các phương pháp cơ bản được sử dụng vào nghiên cứu đề tài bao gồm:<br /> Sưu tầm tài liệu có liên quan : Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề <br /> tài, không thể phủ nhận vai trò quan trọng của công tác tham khảo tài liệu. Tài  <br /> liệu có từ  nhiều nguồn khác nhau như  : sách, báo, tạp chí, kinh nghiệm từ <br /> đồng nghiệp…Đặc biệt là sử  dụng Internet : đây là một công cụ  thuận tiện <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 4<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> để  tiếp cận nhanh và dễ  dàng đến một lượng thông tin khổng lồ  và phong  <br /> phú. Nhưng khi tham khảo cần phải có kiến thức để sàng lọc những thông tin  <br /> (vì không phải thông tin nào cũng là đúng) và kinh nghiệm thì mới tìm được  <br /> nguồn thông tin phù hợp, chính xác với nhu cầu một cách nhanh chóng, hiệu <br /> quả.<br /> Phương pháp vấn đáp : Là phương pháp mà giáo viên sẽ  dùng một hệ <br /> thống câu hỏi  để  học sinh trả  lời bằng miệng nhằm thu được những thông <br /> tin nói lên nhận thức hoặc thái độ của cá nhân đối với vấn đề học theo nhóm.<br />  Phương pháp quan sát : Quan sát là phương pháp thu thập thông tin về <br /> quá trình giáo dục trên cơ sở tri giác trực tiếp các hoạt động dạy – học cho ta  <br /> những tài liệu về  thực tiễn để  có thể  nắm bắt một cách hiệu quả  và chính  <br /> xác.<br /> Phương pháp thực nghiệm : Giáo viên chủ động tác động vào học sinh <br /> và quá trình dạy – học để hướng theo mục tiêu dự kiến của mình.<br /> Phương pháp phân tích, tổng hợp : Phân tích nguyên nhân dẫn đến thực <br /> trạng và tổng hợp các kết quả thu được qua quá trình nghiên cứu nhằm đánh <br /> giá hiệu quả của giải pháp.<br /> b. Nhom ph<br /> ́ ương pháp nghiên cứu thực tiễn<br /> Phương pháp nghiên cứu thực tiễn : Điều tra phỏng vấn t ình hình học <br /> sinh, dự  dự  giờ, rút kinh nghiệm về  phương pháp giảng dạy m ôn Mĩ thuật, <br /> thực hành giảng dạy theo phương pháp mới.<br /> c. Phương pháp thống kê toán học <br /> Bảng thống kê kết quả khảo sát học sinh trước khi áp dụng sáng kiến.<br /> Trước khi áp dụng<br /> Khối Thái độ Chất lượng GD<br /> Sỉ số Không  Rất <br /> Thích HTT HT CHT<br /> thích thích<br /> 4 53 11 22 20 12 40 8<br /> 5 65 10 40 15 23 42 5<br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 5<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> <br /> <br /> II. NỘI DUNG<br /> 1. Cơ sở lý luận <br /> Những định hướng và mục tiêu giáo dục Mỹ thuật bậc Tiểu học:<br /> Luật Giáo dục điều 24.2 đã ghi: "Phương pháp giáo dục phổ thông phải <br /> phát huy tính tích cực, tự giác, chủ  động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với <br /> đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự  học, rèn <br /> luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem  <br /> lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh". Đồng thời còn nêu rõ: “M ục tiêu <br /> giáo dục Tiểu học nhằm giúp cho học sinh những cơ  sở  ban đầu nhưng rất <br /> quan trọng cho sự hình thành và phát triển nhân cách một con người, chuẩn bị <br /> tốt cho các em về các mặt đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và lao động để <br /> học sinh tiếp tục học lên trung học hoặc đi vào cuộc sống tùy theo nhu cầu và <br /> nguyện vọng bằng những hình thức thích hợp”. Điều này khẳng định giáo dục  <br /> thẩm mĩ trong trường Tiểu học là một nội dung có ảnh hưởng mạnh mẽ đối  <br /> với các mặt giáo dục khác, tạo nên sự  hoàn thiện trong việc phát triển nhân  <br /> cách của học sinh. Chính vì vậy việc giáo dục và bồi dưỡng cho học sinh có <br /> trình độ văn hoá thẩm mĩ phổ thông là hết sức cần thiết. <br /> Thực hiện Nghị  quyết số  29­NQ/TW của Ban Chấp hành Trung  ương <br /> khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu <br /> công nghiệp hóa ­ hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng <br /> xã hội chủ  nghĩa và hội nhập quốc tế, Bộ  Giáo dục và Đào tạo được sự  hỗ <br /> trợ  của Chính phủ  Đan Mạch, đã triển khai Dự  án Hỗ  trợ  giáo dục Mĩ thuật <br /> cấp tiểu học (SAEPS) thử  nghiệm tại các trường tiểu học  ở  một số  tỉnh,  <br /> thành phố đại diện cho các vùng miền trên cả nước.<br /> Đặc điểm tâm lý học sinh Tiểu học:<br /> Đối tượng của cấp tiểu học là trẻ  em từ  6 đến 11 tuổi. Học sinh tiểu <br /> học là một thực thể  hồn nhiên, ngây thơ  và trong sáng.  Ở  mỗi trẻ  em tiềm <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 6<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> tàng khả  năng phát triển về  trí tuệ, lao động, rèn luyện và hoạt động xã hội  <br /> để đạt một trình độ nhất định về lao động nghề nghiệp, về quan hệ giao lưu <br /> và chăm lo cuộc sống cá nhân, gia đình. Trẻ em ở lứa tuổi tiểu học là thực thể <br /> đang hình thành và phát triển cả  về  mặt sinh lý, tâm lý, xã hội các em đang  <br /> từng bước gia nhập vào xã hội thế giới của mọi mối quan hệ. Do đó, học sinh  <br /> tiểu học chưa đủ  ý thức, chưa đủ  phẩm chất và năng lực như  một công dân  <br /> trong xã hội, mà các em luôn cần sự bảo trợ, giúp đỡ  của người lớn, của gia  <br /> đình, nhà trường và xã hội. Học sinh tiểu học dễ thích nghi và tiếp nhận cái  <br /> mới và luôn hướng tới tương lai. Nhưng cũng thiếu sự tập trung cao độ, khả <br /> năng ghi nhớ và chú ý có chủ định chưa được phát triển mạnh, tính hiếu động, <br /> dễ xúc động còn bộc lộ rõ nét. Trẻ nhớ rất nhanh và quên cũng nhanh.<br /> Đối với trẻ  em  ở  lứa tuổi tiểu học thì tri giác của học sinh tiểu học  <br /> phản ánh những thuộc tính trực quan, cụ thể của sự vật, hiện tượng và xảy ra <br /> khi chúng   trực   tiếp   tác   động   lên   giác   quan.   Tri   giác   giúp   cho   trẻ   định <br /> hướng nhanh chóng và chính xác hơn trong thế giới. Tri giác còn giúp cho trẻ <br /> điều chỉnh hoạt động một cách hợp lý. Trong  sự  phát triển  tri giác của học <br /> sinh, giáo viên tiểu học có vai trò rất lớn trong việc chỉ  dạy cách nhìn, hình  <br /> thành kỹ  năng nhìn cho học sinh, hướng dẫn các em biết xem xét, biết lắng <br /> nghe.<br /> Bên cạnh sự phát triển của tri giác, chú ý có chủ định của học sinh tiểu  <br /> học còn yếu, khả năng điều chỉnh chú ý có ý chí chưa mạnh. Vì vậy, việc sử <br /> dụng đồ dùng dạy học là phương tiện quan trọng để tổ chức sự chú ý cho học <br /> sinh. Nhu cầu hứng thú có thể kích thích và duy trì chú ý không chủ  định cho <br /> nên giáo viên cần tìm cách làm cho giờ học hấp dẫn để lôi cuốn sự chú ý của <br /> học sinh. Trí nhớ  có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống và hoạt động <br /> của con người, nhờ  có trí nhớ  mà con người tích lũy vốn kinh nghiệm đó <br /> vận dụng vào cuộc sống. Đối với học sinh tiểu học có trí nhớ  trực quan –  <br /> hình tượng phát triển chiếm ưu thế hơn trí nhớ từ ngữ – logíc. Tư duy của trẻ <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 7<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> em mới đến trường là tư duy cụ thể, dựa vào những đặc điểm trực quan của  <br /> đối tượng và hiện tượng cụ  thể. Trong sự  phát triển tư  duy  ở  học sinh tiểu <br /> học, tính trực quan cụ  thể  vẫn còn thể  hiện  ở  các lớp đầu cấp và sau đó <br /> chuyển dần sang tính khái quát ở các lớp cuối cấp. Trong quá trình dạy học và <br /> giáo dục, giáo viên cần nắm chắc đặc điểm này. Vì vậy, trong dạy học lớp, <br /> giáo viên cần đảm bảo tính trực quan thể  hiện qua dùng người thực, việc <br /> thực, qua dạy học hợp tác hành động để phát triển tư duy cho học sinh. Giáo <br /> viên cần hướng dẫn học sinh  phát triển khả  năng phân tích, tổng hợp, trừu  <br /> tượng hóa, khái quát hóa, khả  năng phán đoán và suy luận qua hoạt động với <br /> thầy, với bạn.<br /> Một số  vấn đề  về  phương pháp dạy học Mĩ thuật theo phương pháp <br /> mới (thuộc dự án do Đan Mạch hỗ trợ).<br /> Giáo dục Mĩ thuật Tiểu học là một phần quan trọng trong nỗ  lực của  <br /> Đại sứ quán Đan Mạch nhằm hỗ trợ quá trình dân chủ  và đa nguyên tại Việt  <br /> Nam. “Các em học sinh khi tới trường giống như  những cây non có rễ  cứng <br /> cáp và đầy tiềm năng. Giáo viên chỉ đóng vai trò là những người thúc đẩy, biết  <br /> cần phải thêm chất xúc tác gì vào nước tưới để  giúp những cây non đó phát  <br /> triển”, đó là thông điệp bà Kirsren Fugl, chuyên gia tư  vấn Đan Mạch đã nêu  <br /> tại các buổi tập huấn cho giáo viên khi thực hiện phương pháp mới của dự <br /> án. Dự  án này nhằm truyền cảm hứng cho giáo viên dạy Mĩ thuật để  hỗ  trợ <br /> học sinh phát triển khả năng tiếp thu thẩm mĩ và sáng tạo, bằng cách khuyến <br /> khích các em trải nghiệm, sáng tạo, bày tỏ, hợp tác và giao tiếp với nhau qua  <br /> các hoạt động mĩ thuật thực tế. Thông qua hoạt động thực tế, học sinh tự <br /> mình làm giàu cách biểu đạt, phân tích, đánh giá, lựa chọn và nhận thức để <br /> hình thành, phát triển những năng lực  ở cá nhân. Cùng lúc với việc phát triển <br /> những năng lực này, học sinh cũng có thể phát triển các giác quan, các kĩ năng  <br /> sống, kinh nghiệm và khả năng giải quyết vấn đề, các năng lực hợp tác, khả <br /> năng tự học và tự đánh giá. <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 8<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> *  Về  mục tiêu: Mục tiêu chính của phương pháp này nhằm giúp học <br /> sinh hình thành và phát triển các năng lực:<br /> + Năng lực trải nghiệm: Cho các em được làm việc với những chủ  đề <br /> liên quan đến kinh nghiệm đã có của bản thân.<br /> + Năng lực kỹ  năng và kỹ  thuật   thông qua các hoạt động : Vẽ  cùng  <br /> nhau, chân dung biểu đạt, vẽ  theo nhạc, tạo hình từ  vật tìm được, xây dựng  <br /> cốt truyện(xây dựng bối cảnh câu chuyện).<br /> + Năng lực biểu đạt: Có nghĩa là học sinh ứng dụng ngôn ngữ mĩ thuật  <br /> để diễn đạt sự trải nghiệm và thái độ của bản thân.<br /> + Năng lực phân tích và trình bày: Thông qua các hoạt động trình bày về <br /> tác phẩm của mình, tham gia giải thích, phân tích, nhận xét về nghệ thuật, kỹ <br /> thuật thể hiện tác phẩm.<br /> + Năng lực giao tiếp và đánh giá: Học sinh tham gia giao tiếp, thảo luận <br /> và đánh giá tất cả các hoạt động trong tiết Mĩ thuật, đánh giá những gì đã làm  <br /> được, có như mong muốn hay không?...<br /> * Nội dung chương trình: Điểm nổi bật của phương pháp dạy học này <br /> là giáo viên có thể chủ động theo từng nội dung tiết dạy mà kết hợp nhiều kỹ <br /> thuật   trong   một   bài   dạy.   Nội   dung   chương   trình   giáo   dục   Mĩ   thuật   theo <br /> phương pháp mới không theo trình tự các bài như chương trình hiện hành, mà  <br /> giáo viên căn cứ vào đó để xây dựng các chủ đề cho phù hợp. Mỗi chủ đề tạo <br /> thành một quy trình mỹ thuật tương tác và tích hợp giữa 5 nội dung: Vẽ theo  <br /> mẫu, Vẽ  trang trí, Vẽ  tranh, Tập nặn tạo dáng, Thường thức Mĩ thuật. Mỗi <br /> chủ  đề sẽ  lồng ghép giáo dục nhiều mục tiêu và được thực hiện ít nhất là 2 <br /> tiết, nhiều nhất là 5 tiết hoặc cũng có thể hơn.<br /> * Các quy trình mỹ  thuật: Trên cơ  sở  lý thuyết giáo dục và giảng dạy  <br /> Mĩ  thuật, giáo viên sẽ  tổ  chức dạy cho các em học Mỹ  thuật qua các hoạt <br /> động Vẽ  cùng nhau, Vẽ  theo nhạc, Vẽ  biểu đạt, tạo hình 3D từ  các vật tìm <br /> được, Xây dựng cốt truyện... Thông qua các hoạt động tạo hình sẽ  khơi gợi <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 9<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> và phát huy được năng khiếu thẩm mỹ vốn có ở trẻ, gây hứng thú cho các em  <br /> trước cái đẹp, tiến tới hình thành thị  hiếu thẩm mỹ  của học sinh trong cuộc <br /> sống. Hoạt động giáo dục Mĩ thuật còn góp phần đem lại nhận thức mới, <br /> niềm vui, hứng thú và sáng tạo học tập cho trẻ. Việc sử dụng nền nhạc trong  <br /> các hoạt động Mĩ thuật cũng tạo cho học sinh hứng thú, không khí lớp học vui  <br /> vẻ, thân thiện.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> SƠ ĐỒ HÌNH THÀNH CÁC NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH<br /> Theo phương pháp mới<br /> * Hình thức tổ chức của lớp học: Hình thức tổ chức lớp học chủ yếu là <br /> thực hành theo nhóm, cần không gian rộng để học sinh có thể vận động và di  <br /> chuyển. Có nơi trưng bày tranh, sản phẩm để học sinh dễ dàng quan sát, nhận <br /> xét, đánh giá.<br /> Để  vấn đề  nghiên cứu được thực hiện có hiệu quả  và đạt được mục <br /> tiêu đề ra, trước khi đi sâu vào giải quyết và tìm ra giải pháp, tôi đã đề ra một <br /> số giả thuyết và dự kiến tình huống như sau:<br /> ­ Cái khó khăn lớn nhất khi tổ  chức hình thức Đổi mới hình thức tổ  <br /> chức dạy học môn Mĩ thuật chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật”  <br /> là quản lý trật tự học sinh. Nếu giáo viên có biện pháp xử lý tốt thì hiệu quả <br /> học tập sẽ đạt được như mục tiêu đề ra.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 10<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> ­ Tổ chức tốt hình thức Đổi mới hình thức tổ chức dạy học môn Mĩ  <br /> thuật chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật” không chỉ là để áp dụng <br /> theo đúng tinh thần đổi mới phương pháp giảng dạy mà còn là một hình thức  <br /> học tập giúp học sinh phát huy  được năng lực cá nhân. Nếu giáo viên tổ chức <br /> học tập theo nhóm  thường xuyên, tạo nề  nếp, thói quen cho học sinh thì  <br /> những khó khăn không còn là vấn đề phải lo lắng.<br /> ­ Giáo viên lập sổ  tay theo dõi tinh thần, thái độ  và quá trình tham gia <br /> của học sinh trong nhóm, thường xuyên cập nhật những nhận xét thì việc  <br /> đánh giá học sinh sẽ chính xác và đảm bảo công bằng áp dụng nhận xét theo  <br /> thông tư 22.<br /> Như  đã nêu  ở  trên, các hoạt động giáo dục Mĩ thuật  ở  Tiểu học theo <br /> phương pháp mới hầu hết là tiến hành theo nhóm, để  hiểu rõ hơn vấn đề <br /> nghiên cứu trước hết chúng ta cần tìm hiểu:<br /> Thế  nào là hình thức Đổi mới Phương pháp tổ  chức dạy học môn Mĩ <br /> thuật chuyển sang “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật”?<br /> Trước tiên cần phải hiểu rằng hoạt động  nhóm không phải là phương  <br /> pháp giảng dạy mà là cách thức tổ chức lớp học. Dạy học theo nhóm là hình <br /> thức tổ chức lớp học mà trong đó dưới sự hướng dẫn của giáo viên, học sinh  <br /> làm việc cùng nhau trong những nhóm nhỏ  để  hoàn thành mục đích học tập  <br /> chung của nhóm, thực hiện các hoạt động như thảo luận, đóng vai, giải quyết <br /> vấn đề... Mỗi thành viên không chỉ  có trách nhiệm thực hiện các hoạt động <br /> của nhóm mà còn phải có trách nhiệm hợp tác, giúp đỡ  các thành viên trong <br /> nhóm hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Dạy học theo nhóm là sự tác động <br /> trực tiếp giữa học sinh với nhau và cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ  học tập. <br /> Mỗi cá nhân phải có ý thức tự  hoàn thành nhiệm vụ  của mình. Thành công <br /> của cá nhân là thành công chung của cả nhóm.<br /> Dạy học theo nhóm có một số đặc điểm sau: <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 11<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> ­ Hoạt động dạy học vẫn được tiến hành trên quy mô cả  lớp, như  mô  <br /> hình giờ học truyền thống. Việc phân chia nhóm học sinh vừa tuân theo nhận <br /> thức, khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh, vừa phụ thuộc vào nhiệm vụ <br /> học tập học sinh cần phải giải quyết. <br /> ­ Học sinh phải trực tiếp tham gia các hoạt động, giải quyết các nhiệm  <br /> vụ học tập được đặt ra cho mỗi nhóm. <br /> ­ Trong mỗi nhóm phải có sự  phân công nhiệm vụ  rõ ràng cho từng <br /> thành viên, phải cùng hợp tác, trao đổi giải quyết nhiệm vụ chung của nhóm. <br /> ­ Giáo viên là người thiết kế  các nhiệm vụ  học tập và đưa ra các hoạt  <br /> động cụ  thể  cho từng nhóm. Giáo viên chỉ  đóng vai trò tổ  chức, hướng dẫn  <br /> chứ không phải là người đưa ra kiến thức, tìm ra kiến thức. <br /> ­ Học sinh là chủ  thể  tích cực chủ  động sáng tạo của hoạt động học  <br /> tập. Trong giờ học theo nhóm, giáo viên dẫn dắt học sinh khám phá, lĩnh hội <br /> kiến thức qua từng bước. Các nhóm học sinh tự tiến hành các hoạt động, qua <br /> những trải nghiệm cùng bạn, các em sẽ  rút ra được kiến thức cần thiết cho <br /> mình.<br /> Mục đích, vai trò của hình thức học tập nhóm trong dạy học  ở  Tiểu <br /> học.<br /> Nhằm thực hiện đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực <br /> chủ  động sáng tạo của học sinh, đảm bảo nguyên tắc “Dạy học thông qua <br /> cách tổ chức các hoạt động học tập của học sinh”, trong những năm gần đây <br /> giáo viên Tiểu học nói chung đã được tập huấn, được triển khai rất nhiều các <br /> phương pháp, biện pháp tổ  chức lớp học. Có thể  nói hiệu quả  của việc đổi  <br /> mới chưa thật sự  đạt được như  mục tiêu đề  ra nhưng bước đầu đã khằng  <br /> định một hướng đi đúng của Ngành Giáo dục. Qua quá trình đổi mới, giáo viên <br /> có nhiều sự lựa chọn trong việc tổ chức các hoạt động dạy học, phù hợp tâm  <br /> sinh lý lứa tuổi học sinh. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 12<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> So với trước đây, giáo viên chỉ tổ chức duy nhất một hình thức học tập <br /> được lặp đi lặp lại  ở  tất cả  các bài,  ở  tất cả  các môn đó là: Cô giảng – trò  <br /> nghe, cô hỏi – trò đáp. Giáo viên tốn quá nhiều công sức cho việc truyền tải  <br /> kiến thức cho học sinh mà kết quả  vẫn không khả  quan. Học sinh học trước  <br /> quên sau, kiến thức bấp bênh, không chắc chắn. Từ khi thay đổi phương pháp <br /> dạy học, thay đổi mô hình tổ chức lớp thì hình thức học tập nhóm được nâng  <br /> lên hàng đầu.  Chúng ta đều biết mỗi phương pháp dạy học đều có một lợi <br /> thế  nhất định. Việc dạy học theo nhóm nhỏ  cho phép học sinh có nhiều cơ <br /> hội hơn để  diễn đạt và khám phá ý tưởng của mình, mở  rộng suy nghĩ, rèn <br /> luyện kĩ năng nói, kĩ năng giao tiếp. Học sinh phát huy được vai trò trách <br /> nhiệm cá nhân vừa có cơ  hội để  học tập từ   các bạn qua cách làm việc hợp  <br /> tác giữa các thành viên trong nhóm. Như  vậy, tổ  chức cho học sinh làm việc <br /> theo nhóm chính là đã tạo điều kiện cho tất cả học sinh tham gia vào bài học  <br /> một cách chủ động và tạo được một môi trường xã hội thuận lợi để  trẻ  hình <br /> thành tính cách đồng thời phát triển kĩ năng sống của mình. Hình thành cho các <br /> em tinh thần tự  chủ, đoàn kết, hợp tác giúp đỡ  nhau. Song song đó học tập  <br /> theo nhóm còn giúp học sinh phát triển năng lực xã hội, phát triển kỹ năng sử <br /> dụng ngôn ngữ, kỹ  năng thảo luận, kỹ  năng bảo vệ  ý kiến, kỹ  năng giải  <br /> quyết mâu thuẫn ...Giúp những học sinh nhút nhát, thiếu tự tin có cơ hội phát  <br /> biểu, trình bày ý kiến của mình và từ đó trở nên tự tin, năng động, mạnh dạn <br /> hơn trước tập thể. Học sinh có cơ  hội phát huy kỹ  năng sáng tạo, đánh giá, <br /> tổng hợp, phân tích, so sánh, biết giải quyết các vấn để  và tình huống, trong  <br /> học tập một cách phù hợp, hiệu quả  và sáng tạo và từ  những vấn đề, tình  <br /> huống đó học sinh sẽ rút ra được những kinh nghiệm quý giá cho bản thân.<br /> 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu <br /> Năm học 2016 ­ 2017 là năm chính thức áp dụng phương pháp mới vào <br /> giảng dạy Mĩ thuật  ở  bậc Tiểu học  ở một số tỉnh thành, trong đó có trường <br /> TH Trưng Vương Đây là một phần trong chương trình hợp tác về  văn hóa <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 13<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> giữa Việt Nam và Đan Mạch. Tính tới thời điểm hiện tại, học sinh đã quen và <br /> thực hiện tương đối tốt mô hình học tập mới này. Áp lực học tập không còn <br /> là vấn đề với các em. Mặt khác, các em được thỏa thích với những sáng tạo <br /> thú vị, được trao đổi, học hỏi từ  bạn rất nhiều. Tuy nhiên về  phía giáo viên  <br /> vẫn còn khá nhiều khó khăn, vướng mắc cần lời giải đáp để  hoàn phương  <br /> pháp dạy thiện theo đúng tinh thần của việc đổi mới. Qua thời gian thực hiện <br /> (từ tháng 8 / 2016 đến nay), bản thân tôi nhận thấy những mặt tích cực và còn <br /> hạn chế như sau:<br /> ­ Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Bộ, ngành các <br /> cấp.<br /> ­ Có sự quan tâm chăm lo của chính quyền địa phương và nhà trường đã <br /> tích cực đầu tư  về  cơ  sở  vật chất, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giáo <br /> dục.<br /> ­ Phần lớn phụ huynh, nhân dân đã quan tâm chăm lo đầu tư, hỗ trợ cho  <br /> con em học tập.<br /> ­  Đa số học sinh hứng thú và yêu thích môn học.<br /> ­  Quan điểm nhận thức sai lệch, hiểu biết chưa đầy đủ  về  Mục tiêu  <br /> môn học của  một số Phụ huynh học sinh. Phân biệt môn chính môn phụ, coi <br /> trọng môn này xem nhẹ  môn kia đang nặng nề, do vậy chưa tạo được điều  <br /> kiện tốt nhất cho con em học tập ở môn học này.<br /> ­ Qua khảo sát và tìm hiểu thực tế, phần lớn giáo viên Mĩ thuật còn  <br /> cứng nhắc, rập khuôn, gò bó trong phương pháp và hình thức tổ chức dạy học  <br /> theo sách giáo khoa, sách giáo viên, còn đối phó với những tiết dạy thao giảng <br /> thực tập, dự giờ kiểm tra đánh giá, nên chủ yếu đang thực hiện theo cách dạy  <br /> học “an toàn”. Chưa mạnh dạn tự tin trong việc chủ động lựa chọn nội dung, <br /> đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực.<br /> ­ Mĩ thuật là môn học ít được kiểm tra, thi cử nên một số phụ huynh và  <br /> học sinh còn xem nhẹ, tinh thần học tập của các em còn bị chi phối bởi lo học  <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 14<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> Toán, Tiếng Việt…Vì vậy tình trạng học sinh thiếu đồ  dùng học tập môn Mĩ <br /> thuật còn khá nhiều, trong một số giờ học còn ồn ào, lộn xộn bởi học sinh đi <br /> lại mượn đồ  dùng học tập lẫn nhau, một số  em không làm được bài, không <br /> được hoạt động.<br /> ­ Dạy­ học bằng trực quan là phương pháp đặc thù không thể thiếu đối  <br /> với môn Mĩ thuật.   Nhưng trong dạy­ học không ít giáo viên còn dạy chay, <br /> thiếu đồ dùng dạy học nên đã không gây được hứng thú học tập cho học sinh,  <br /> vì vậy hiệu quả tiết dạy chưa cao. <br /> ­ Một số  giáo viên hiểu chưa đầy đủ, chưa sâu sắc về  quan điểm đổi <br /> mới, về mục tiêu GD của môn Mĩ thuật trong giai đoạn hiện nay.<br /> ­ Một  bộ  phận giáo viên thiếu nhiệt tình, tâm huyết, chưa tích cực <br /> nghiên cứu tìm tòi, chưa mạnh dạn, chủ  động sáng tạo trong việc lựa chọn <br /> nội dung, phương pháp và các hình thức tổ chức hoạt động giáo dục cho phù  <br /> hợp với nhu cầu của người học, với yêu cầu đổi mới giáo dục . <br /> ­ Trong quá trình lên lớp còn không ít giáo viên năng lực tổ  chức dạy  <br /> học còn hạn chế  nên khi áp dụng các phương pháp dạy học tích cực như: <br /> Hoạt động nhóm, hoạt động trò chơi, …còn lúng túng, thiếu chặt chẽ, không <br /> bao quát được lớp học, hiệu quả  thấp nên còn ngại khó, chưa mạnh dạn, tự <br /> tin đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục. <br /> ­ Giáo viên ít được tập huấn, ít được dự giờ thực tập thao giảng để học <br /> hỏi, rút kinh nghiệm (vì mỗi trường chỉ có 1 đến 2 giáo viên Mĩ thuật).<br /> ­ Một bộ  phận không nhỏ  Phụ  huynh nhận thức chưa đầy đủ, quan  <br /> niệm sai lệch về mục tiêu giáo dục môn Mĩ thuật trong trường Tiểu học, còn  <br /> coi nhẹ môn học nên chưa quan tâm, đầu tư đúng mức.<br /> ­ Một số  phụ  huynh điều kiện khó khăn, đi làm ăn xa, còn thiếu trách  <br /> nhiệm nên không quan tâm đến việc giáo dục con cái, còn phó mặc cho nhà <br /> trường.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 15<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> ­ Thiết bị  dạy­ học cung cấp cho dạy ­ học môn Mĩ thuật còn nghèo  <br /> nàn. Giáo viên chưa chịu khó sưu tầm, tìm kiếm và tự  làm đồ  dùng dạy học  <br /> để tự phục vụ.<br /> ­ Thời khóa biếu sắp xếp còn bất cập,  xếp “chéo cua”, trong một buổi  <br /> giáo viên phải dạy nhiều khối lớp nên việc chuẩn bị  đồ  dùng dạy học của  <br /> giáo viên gặp nhiều khó khăn.   <br /> ­ Tài liệu hướng dẫn, các loại sách tham khảo cho môn Mỹ  thuật còn  <br /> quá ít. <br /> ­ Do ảnh hưởng quan niệm “môn chính, môn phụ” từ một số phụ huynh <br /> và do sự chi phối bởi lo học các môn “ chính” thường xuyên tổ chức kiểm tra, <br /> giao lưu như   Toán, Tiếng việt, Tiếng Anh…  nên một số  học sinh cũng còn <br /> xem nhẹ môn học Mĩ thuật,  <br /> ­ Tình trạng học sinh thiếu  đồ  dùng học tập môn Mĩ thuật còn khá <br /> nhiều do vậy trong các tiết học Mĩ thuật vẫn còn không ít học sinh không làm <br /> được bài, không được hoạt động.<br /> ­ Là học sinh  ở lứa tuổi Tiểu học có tâm lý  ham hoạt động, tò mò, dễ <br /> thích nghi, mau nhớ nhưng cũng mau quên, chóng chán và ngại khó. <br /> ­ Mĩ thuật là môn học năng khiếu có đặc thù hoạt động khá đa dạng và <br /> thoải mái, không gò bó, căng thẳng như học Toán, Tiếng Việt…. Do đó phần  <br /> lớn học sinh ham thích môn học nhưng không phải tất cả học sinh đều say mê <br /> hứng thú học tập, cũng có không ít học sinh không có năng khiếu, kỹ  năng  <br /> thực hành hạn chế, không hoàn thành được các bài tập theo chương trình nên <br /> cũng mau chán. Một số  học sinh khác cũng thích môn Mĩ thuật nhưng không <br /> phải để học mà lợi dụng giờ học Mĩ thuật để chơi…. <br /> Vì vậy, việc tìm chọn xây dựng nội dung phù hợp với chưong trình và <br /> tâm lý lứa tuổi, lựa chọ  hình thức tổ  chức sinh động để  cho tất cả  học sinh  <br /> đều hứng thú, tự  giác tham gia hoạt động và các em được học tập theo nhu <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 16<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> cầu của mình mà vẫn đảm bảo đạt chuẩn kiến thức kĩ năng là việc làm vô <br /> cùng cần thiết và cấp bách.<br /> 3. Nội dung và hình thức của giải pháp:<br /> a. Mục tiêu của giải pháp<br /> Trước tiên, mỗi giáo viên phải hiểu thấu đáo Mục tiêu giáo dục môn <br /> học Mĩ thuật ở trường Tiểu học trong giai đoạn đổi mới. Giáo dục Mĩ thuật ở <br /> trường Tiểu học không nhằm đào tạo học sinh thành họa sỹ, nghệ  nhân hay <br /> những người làm nghề  mĩ thuật… mà mục tiêu chính là: “Giáo dục thẩm mĩ <br /> cho hoc sinh; Giúp học sinh nhận thức được vẻ  đẹp của Mĩ thuật dân tộc và <br /> có ý thức giữ gìn, bảo tồn nền mĩ thuật đó. Giúp các em hình thành những cơ <br /> sở  ban đầu cho sự  phát triển toàn diện, đúng đắn và lâu dài về  đạo đức, trí  <br /> tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ  năng cơ  bản để  tiếp tục học lên trung học  <br /> cơ  sở.  Động viên khích lệ  học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động Mĩ <br /> thuật,  hoạt động xã hội trong và ngoài nhà trường”.  <br /> Quan trọng hơn là giáo viên phải hiểu và phân biệt được những điểm <br /> đổi mới về quan điểm giáo dục, tính phù hợp và hiệu quả giữa Dạy­ học Mĩ  <br /> thuật và hoạt động giáo dục Mĩ thuật. So sánh sau đây cho thấy tính ưu việt  <br /> của hình thức “Hoạt động giáo dục Mĩ thuật.<br /> Dạy ­ học Mĩ thuật Hoạt động giáo dục Mĩ thuật<br /> ­   Dạy  học   lấy  SGK  làm  pháp   lệnh,  ­ Chủ  động điều chỉnh nội dung dạy <br /> GV   phải   căn   cứ   SGK   “làm   chuẩn”,  học, tích hợp giáo dục kỹ  năng sống, <br /> phải truyền đạt đúng, đủ  những nội  kỹ   năng   xã   hội,   pháp   luật,   kỹ   năng <br /> dung,   kiến   thức   được   trình   bày   ở  vận dụng kiến thức một cách hữu ích <br /> SGK. Giáo viên bị  động bởi SGK về  vào   cuộc   sống   và   công   việc…nhằm <br /> nội   dung,   trình   tự,   cách   truyền   đạt,  giúp học sinh phát triển toàn diện, hài <br /> thời gian quy định nên không phù hợp  hòa cả về đức, trí; thể; mỹ.<br /> với tình hình thực tế, khó phù hợp với  ­ Chủ  động đổi mới phương pháp và <br /> mọi đối tượng học sinh. hình thức tổ chức hoạt động giáo dục. <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 17<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> ­ Hình thức tổ  chức dạy học còn rập  Các hoạt động học tập không chỉ giới <br /> khuôn , gò bó trong lớp học. hạn  ở  trên lớp hay trong các giờ  học <br /> ­ Giáo viên còn nặng về dạy kỹ thuật   chính khóa, các hoạt động ngoại khóa <br /> vẽ tranh, ít quan tâm đến giáo dục các  bên ngoài lớp học cũng là một phần <br /> nội   dung   khác.   Đây   cũng   chính   là  trong chương trình giáo dục. Các hoạt <br /> nguyên   nhân   dẫn   đến   một   số   phụ  động   ngoài   lớp   học   như:   Vẽ   tranh <br /> huynh xem nhẹ  môn học, chưa quan  nhóm, xé dán tranh tập thể  tự  do …. <br /> tâm đầu tư. Qua đó các em cảm thấy hứng thú, say <br /> ­ Yêu cầu còn quá cao so với chuẩn  mê và có động lực trong học tập hơn.<br /> kiến   thức   kĩ   năng   và   đánh   giá   còn  ­ Đề  cao tinh thần, thái độ  học tập, ý <br /> cứng nhắc, khắt khe về kết quả thực  thức tham gia các hoạt động, kỹ  năng <br /> hành của học sinh nên có nhiều học  vận   dụng   kiến   thức   vào   cuộc   sống <br /> sinh mau chán học. của học sinh. Giảm nhẹ  các yêu cầu <br /> về kỹ năng vẽ.<br /> <br /> <br /> Giáo viên phải ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình. phải ý thức <br /> được rằng học sinh Tiểu học như những con thuyền trên biển chưa có người  <br /> lái,  tiềm ẩn nhiều khả năng phát triển, song do chưa được trải nghiệm, chưa  <br /> có kinh nghiệm về cuộc sống nên các em tiếp thu chưa có chọn lọc. Bởi vậy <br /> giáo viên giữ vai trò quyết định đến sự định hướng phát triển đúng đắn và lâu <br /> dài của các em, là nhân tố  quyết định đối với chất lượng   giáo dục  của cả <br /> nhiều thế hệ học trò. Hiểu điều đó để giáo viên cần phải nêu cao ý thức trách  <br /> nhiệm đối với nhiệm vụ  được giao. Phải luôn nghiên cứu, tìm tòi lựa chọn <br /> nội dung, phương pháp và các hình thức tổ  chức để  hướng dẫn cho học sinh  <br /> hoạt động..<br /> Đa dạng hóa nội dung và các hình thức hoạt động giáo dục sẽ  tạo cơ <br /> hội tốt nhất để  phát triển năng lực cá nhân của mỗi học sinh. Thực hiện tốt  <br /> vấn đề dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng thì mọi đối tượng học sinh đều <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 18<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> được hưởng trọn vẹn quyền lợi của người học, lúc đó tất cả  học sinh đều <br /> được phát huy tối đa các năng lực sở trường cá nhân, học sinh yếu đều phấn  <br /> khởi vì được làm những bài tập vừa sức, học sinh giỏi thoả mãn vì được giao <br /> việc phù hợp với khả năng, được cọ xát, được phát triển. <br /> Song song với việc điều chỉnh nội dung và đổi mới Phương pháp dạy <br /> học trong chương trình chính khóa, Giáo viên cần phải xây dựng một số  nội  <br /> dung hoạt động giáo dục Mĩ thuật ngoài chương trình sách giáo khoa,   Gấp  <br /> xếp hình;  Trang trí đồ vật, đồ chơi;  Trang trí lớp học;  Ghép tranh;  Cắm hoa;  <br /> Bình tranh;  Xé dán tranh tập thể; Tổ chức cho học sinh tham quan dã ngoại;  <br /> Sinh hoạt Câu lạc bộ Mĩ thuật… <br /> Là những tiết Mĩ thuật được tổ  chức thực hiện tại phòng học của lớp  <br /> hoặc trong phòng học Mĩ thuật như  thường lệ, nhưng được giáo viên lựa  <br /> chọn nội dung phong phú đa dạng, thích hợp. Vận dụng linh hoạt các phương  <br /> pháp dạy tích cực, đa dạng hóa các hình thức tổ  chức hoạt động  nhằm tạo <br /> không khí tiết học nhẹ  nhàng, thoải mái, để  học sinh ham mê hứng thú, chủ <br /> động tích cực tham gia vào các hoạt động học tập.   <br /> Mĩ thuật là môn học hoạt động bằng sự  đam mê hứng thú, sáng tạo  <br /> nghệ  thuật, không quá nặng nề  về  lý thuyết, không cứng nhắc, rập khuôn  <br /> theo công thức. Sự sáng tạo linh hoạt của giáo viên chính là một trong những  <br /> đặc thù của môn học, vì vậy giáo viên cần phải tìm tòi, sáng tạo, luôn tạo ra  <br /> cái mới lạ phù hợp với nhu cầu sở thích của trẻ nhằm gây được sự chú ý ham  <br /> thích cho học sinh. <br /> Ví dụ:  Nội dung  ứng dụng sáng tạo, tạo dáng và trang trí đồ  vật; đồ <br /> chơi; con vật… có thể  đưa vào các bài tập nặn tạo dáng ở  các lớp 4, 5. Nội <br /> dung Gấp xếp, cắm hoa, trang trí lớp học… có thể  đưa vào một số  bài trang  <br /> trí ở lớp 4 và lớp 5. Nội dung xếp hình, ghép tranh bằng các loại vỏ, hạt, sỏi  <br /> đá,… đưa vào một số bài Vẽ theo mẫu, hoặc một số bài Vẽ tranh. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 19<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> Tích cực đổi mới phương pháp, vận dụng linh hoạt và phát huy tối đa <br /> hiệu quả  của các phương pháp dạy học tích cực như  : Phương pháp trực <br /> quan, PP đặt và giải quyết vấn đề;  PP Hợp tác nhóm;  PP Trò chơi học tập;  <br /> PP Đóng vai, PP kể chuyện,…. Như vậy vừa thu hút được sự tập trung chú ý <br /> của HS, vừa phát huy được khả  năng tư  duy, trí tưởng tượng, khắc sâu kiến <br /> thức và ghi nhớ được lâu hơn. <br /> Trong tiết học, phần bài tập thực hành không nên cứng nhắc rập khuôn <br /> theo yêu cầu như SGK, không nhất thiết yêu cầu học sinh vẽ vào vở tập vẽ.  <br /> Giáo viên có thể cho học sinh hoạt động thực hành  theo nhóm lớn hoặc nhóm <br /> nhỏ, có thể vẽ vào vở tập vẽ, vở ô li hoặc vào giấy A3, A4, thậm chí cả giấy <br /> nháp. Có thể thực hiện bằng các phương án khác nhau như: Vẽ, nặn, xé dán…<br /> tùy theo khả năng và điều kiện thực tế mà các em có.   <br /> b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp.<br /> <br /> Cách thức tổ chức hoạt động :<br /> ­ Vẽ  biểu cảm: Học sinh sẽ  tập trung quan sát, sử  dụng kết hợp mắt <br /> và tay, vẽ  không nhìn giấy. Học sinh thường sợ  vẽ  không đúng, không đẹp  <br /> nên hay lén nhìn giấy, nên giáo viên cần lưu ý ngay từ  đầu rằng, mục đích  <br /> không phải vẽ cho đúng với mẫu mà chúng ta quan sát, ghi nhớ và truyền cảm <br /> xúc qua tay, thể hiện lên giấy tạo ra bức vẽ ấn tượng và hài hước. Đồng thời <br /> giáo viên cần khuyến khích, tuyên dương các em học sinh vẽ  đúng yêu cầu <br /> của phương pháp, không nhìn giấy khi vẽ  để  các em còn lại cố  gắng thực  <br /> hiện theo. <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 20<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Học sinh thực hiện sản phẩm theo quy trình “Vẽ biểu cảm đồ vật”<br /> <br /> Giáo viên :  Lê Thị Hiền Dung Trang 21<br />  Một số biện pháp đổi mới hình thức tổ chức dạy học Mĩ thuật chuyển sang hoạt động<br />  giáo dục Mĩ thuật lớp 4, 5 trường TH Trưng Vương<br /> ­ Vẽ theo nhạc: Khi vẽ theo nhạc, nếu có phòng chức năng thì giáo viên <br /> nên tổ  chức cho học sinh đứng xung quanh mép bàn theo từng nhóm (có từ  5  <br /> em trở  lên), trước mỗi học sinh là một bảng màu. Giáo viên lựa chọn nhạc  <br /> (nhạc không lời, nhạc thiếu nhi..), tuy nhiên tùy theo tình hình thực tế  có thể <br /> dùng nhạc có lời, tiếng vỗ  tay, nghe hát…từ  nhẹ  nhàng chuyển sang nhanh, <br /> mạnh, sôi nổi. Học sinh lắng nghe và cảm nhận giai điệu, vẽ theo hướng dẫn  <br /> của giáo viên: thứ tự các màu từ sáng sang đậm. Ví dụ: Theo thứ tự  vàng, đỏ,  <br /> cam, xanh… và kết thúc bằng màu đen. Sau khi hoàn thành bức tranh lớn, giáo  <br /> viên yêu cầu học sinh quan sát và tưởng tượng theo mức độ  cảm nhận: Em <br /> nhìn thấy gì trong tranh? Em nghĩ đến đề  tài nào? Từ  đó giáo viên gợi ý h