859
SỬ DỤNG MORPHIN TIÊM DƢỚI DA BẰNG BƠM TIÊM ĐIỆN
I. ĐỊNH NGHĨA
Sử dụng Morphin tiêm dưới da bằng bơm tiêm điện là liệu pháp sử dụng syringe
chứa Morphin gắn vào bơm tiêm điện để tiêm dưới da điều trị đau nặng cho người
bệnh.
II. CHỈ ĐỊNH
Điều trị cho những người bệnh có đau mức độ vừa và nặng trong các trường hợp
sau:
- Người bệnh không nuốt được.
- Người bệnh không có khả năng hấp thu thuốc uống.
- Người bệnh quá yếu.
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Các người bệnh không dùng được Morphin như dị ứng với Morphin hay các
thành phần của thuốc.
IV. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
- Bác sĩ khám lâm sàng, đánh giá mức độ đau của người bệnh để có chỉ định dùng
Morphin tiêm dưới da.
- Giải thích cho người bệnh hoặc người nhà người bệnh biết việc mình sắp làm để
họ yên tâm.
2. Phƣơng tiện
- Thuốc: Chuẩn bị thuốc Morphin sunphat ống 10mg/ 1ml
- Dụng cụ:
+ Kim bướm G25, sirynge có kích cỡ phù hợp vơí bơm tiêm điện.
+ Bơm tiêm điện: sạc đầy pin, kiểm tra đèn sáng và vận hành thử.
3. Ngƣời bệnh
Chọn vị trí đặt kim tiêm dưới da tiện lợi tùy từng người bệnh như mặt trên ngoài
cánh tay, dưới da bụng, thành ngực phía trước...
4. Hồ sơ bệnh án: ghi chép đầy đủ hàm lượng thuốc, thời gian dùng thuốc: ngày,
tháng, năm, giờ dùng thuốc.
V. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
860
1. Kiểm tra hồ sơ
2. Kiểm tra ngƣời bệnh
3. Thực hiên kỹ thuật
Bước 1. Tính toán tổng liều Morphin đã điều trị cho người bệnh có tác dụng
giảm đau hiệu quả trong 24 giờ vừa qua.
Bước 2. Pha loãng số lượng ống Morphin đã chuẩn ở trên với nước cất sao cho đủ
lượng điều trị cho người bệnh trong 24 giờ với tốc độ tùy theo từng loại bơm tiêm
điện.
Ví dụ:
Bơm tiêm điện GRASEBY MS 16(màu xanh da trời) đã cài đặt tốc độ 2mm/h ~
48mm/24giờ.
Nếu người bệnh cần 4 ống Morphin 10mg/ml trong 24 giờ.
Sử dụng sirynge 10 ml thì 48mm ~ 8ml.
Như vậy bạn cần pha 4 ống Morphin ~ 4ml với 4ml nước cất ta được sirynge
thuốc đã pha có tổng số 8 ml ~ 48mm.
Bước 3. Lắp syringe thuốc đã pha vào kim bướm và bơm tiêm điện.
Bước 4. Sát khuẩn vị trí đặt kim tiêm dưới da thuận tiện cho người bệnh.
Bước 5. Đặt mũi kim chếch 45 độ, tiêm dưới da.
Bước 6. Cố định kim, đốc kim bằng băng dính. Cố định bơm tiêm điện vào vị trí
thuận tiện tùy từng người bệnh.
Bước 7. Bấm nút khởi động bơm tiêm điện.
Bước 8. Dán nhãn vào syringe bao gồm:
- Tên, tuổi, số hồ sơ người bệnh.
- Tên thuốc, liều thuốc đang dùng cho người bệnh.
- Thời gian bắt đầu thực hiện tiêm truyền thuốc.
- Tốc độ thuốc trong 1giờ, 24giờ.
VIII. THEO DÕI
1. Vấn đề về bơm tiêm điện
- Đảm bảo máy luôn còn pin, đèn báo sáng.
- Tốc độ truyền đảm bảo đúng tốc độ như đã cài đặt.
2. Vấn đề về kim tiêm truyền
861
- Tại chỗ đặt kim có sưng, đỏ đau hay bị kích ứng, dị ứng không.
- Xung quanh vi trí đặt kim, đốc kim, băng dính, bơm tiêm điện xem có phù nề, dị
ứng không.
3. Tác dụng giảm đau của Morphin
Sau khi dùng thuốc, bạn nên theo d i hiệu quả của Morphin. Trong trường hợp
người bệnh có cơn đau đột xuất bạn vẫn phải bổ sung liều đột xuất cho người bệnh
bằng đường khác như tiêm dưới da, tĩnh mạch hay hậu môn.
4. Những tác dụng phụ của Morphin
Sau khoảng thời gian bao lâu người bệnh còn xuất hiện những tác dụng phụ
không mong muốn gì như: buồn nôn, nôn, chóng mặt, ngủ gà, táo bón…
IX. XỬ TRÍ TAI BIẾN
1. Tại chỗ tiêm xem xét có thể xử trí
Tại chỗ tiêm: thay đổi vị trí đặt kim hàng ngày
2. Tại đƣờng truyền
Nếu tốc độ truyền quá nhanh hoặc quá chậm phải kiểm tra lại tốc độ cài đặt máy.
Nếu quá nhanh thì nên bật nút khởi động kiểm tra, hay máy hết pin đảm bảo tiêm
hoạt động trong trạng thái tốt.
Ghi chú: Thận trọng khi xác định liều opioid ở người già và những người bệnh
suy gan thận.