SKKN: Sử dụng sơ đồ tư duy để hình thành năng lực tự học cho học sinh trong môn Ngữ Văn 12

Ở

Ị

S GIÁO D C VÀ ĐÀO T O NAM Đ NH

Ạ Ả Ậ

Ụ ƯỜ

NG THPT B H I H U

------

S¸ng kiÕn dù thi cÊp tØnh

BÁO CÁO SÁNG KI NẾ

Ử Ụ

Ơ Ồ Ư

Ể

Ự Ọ

Ọ

Ự

S D NG S Đ T DUY Đ HÌNH THÀNH NĂNG L C T H C CHO H C SINH TRONG

Ữ

MÔN NG VĂN 12

ễ ề ị Tác giả : Nguy n Th Huy n

ộ ử ữ Trình đ chuyên môn : C nhân Ng văn

Ch c vứ ụ : Giáo viên

ơ ườ ả ậ N i công tác : Tr ng THPTB H i H u

H i H u, ả ậ tháng 05 năm 2016

Ề Ế THÔNG TIN CHUNG V SÁNG KI N

ơ ồ ư ự duy đ hình thành năng l c

1. Tên sáng ki n:ế “S d ng s đ t ữ ọ ự ọ ể ử ụ h c cho h c sinh trong môn Ng văn 12”

ự ụ ụ ữ ả ạ ế : Áp d ng gi ng d y Ng văn 12 t 2. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n

ụ ờ 3. Th i gian áp d ng sáng ki n :

ừ ế ế T ngày 25 tháng 8 năm 2015 đ n 28 tháng 5 năm 2016

4. Tác giả

ọ ễ ị H và tên ề : Nguy n Th Huy n

Năm sinh: 1983

ườ ả ậ ị ơ N i th ả ng trú: H i Phú – H i H u – Nam Đ nh

ư ạ ữ ộ ử Trình đ chuyên môn: C nhân s ph m Ng văn

ứ ụ Ch c v công tác: Giáo viên

ệ ơ ườ ả N i làm vi c: Tr ậ ng THPT B H i H u

ệ ạ Đi n tho i: 01233853818

ơ ị ế ụ 5. Đ n v áp d ng sáng ki n

ị ườ ả ơ Tên đ n v : Tr ậ ng THPT B H i H u

ả ả ậ ỉ ị ị Đ a ch : H i Phú – H i H u – Nam Đ nh

ệ ạ Đi n tho i: 03503874470

Ộ N I DUNG

Trang

ề ế

ụ 2 3

ề ế t t ạ

4 4 6

ướ ạ ế i pháp i pháp tr c khi t o ra sáng ki n

ế

ề

ự ự ọ h c duy

7 7 8 9

duy

ữ duy duy trong môn Ng văn 12

ử ụ ệ ế ả ạ i

ệ ả Thông tin chung v sáng ki n 1 ụ ụ M c l c ữ ế ắ ả B ng danh m c ch vi t ả ệ I. Đi u ki n, hoàn c nh t o ra sáng ki n 4 ậ ơ ở 1. C s lí lu n ơ ở ự ế 2. C s th c t ả ả gi II. Mô t ả ả 1. Mô t gi 6 ạ ả ả 2. Mô t i pháp sau khi t o ra sáng ki n gi ệ 2.1. Quan ni m v năng l c t ề ơ ồ ư 2.2. Khái quát v s đ t ụ ể ệ 3. Các bi n pháp c th ẽ ơ ồ ư 3.1. Cách v s đ t 9 ọ ơ ồ ư 3.2. Cách đ c s đ t ơ ồ ư 3.3. S d ng s đ t III. Hi u qu do sáng ki n mang l ộ 1. Hi u qu xã h i 10 11

27 27

ệ ả ế 2. Hi u qu kinh t

ế 29 ị ề ấ IV. Ki n ngh , đ xu t

V. Cam k tế

ệ 30 ả Tài li u tham kh o

Ữ Ế

Ụ

Ắ

Ả

B NG DANH M C CH VI T T T

ọ

ơ ồ ư H c sinh Giáo viên ổ ọ Trung h c ph thông Sách giáo khoa S đ t duy : HS : GV : THPT : SGK :SĐTD

BÁO CÁO SÁNG KI NẾ

Ạ Ề Ệ Ế Ả I. ĐI U KI N, HOÀN C NH T O RA SÁNG KI N

ậ ơ ở

ế

ụ ướ 1. C s lí lu n ể ấ Có th th y, cùng v i s phát tri n c a n n kinh t ờ ề n n giáo d c và đào t o n

ấ ớ ự ạ ượ

ộ ủ ế ư ệ ấ

ỗ ự ự ệ

ể ả ứ ệ ấ ả ạ ươ ệ ng th c d y h c n ng v

ả ụ ế ượ ọ ế ặ ứ ụ ậ ạ ọ

ấ ả ồ

ể

ự ụ ặ ứ ế ế ự ậ ế ấ ả ụ ề ọ ư ứ ể ủ ề tri th c, ch a ớ ử ướ ạ ứ c th thách to l n bao gi c ta l i đ ng tr ủ ả ư ộ c xem nh là m t khâu c a quá trình s n nh hi n nay, nh t là khi nó đ ướ ề ậ ứ ế ủ c tình hình đó, tri th c. Tr xu t, là b ph n ch y u c a n n kinh t ọ ạ ụ ươ ớ ổ ạ ng pháp d y h c ngành Giáo d c và Đào t o đang n l c đ i m i ph ế ế ườ ọ ậ ướ i h c, nghĩa là quan tâm đ n ng ti p c n năng l c ng (PPDH) theo h ề ọ ọ ượ c đi u đó, vi c h c sinh làm đ c cái gì qua vi c h c... Đ đ m b o đ ự ề ị nh t đ nh ph i th c hi n thành công ph ề ứ truy n th ki n th c sang d y cách h c, cách v n d ng ki n th c, rèn ể ờ ẩ ệ luy n kĩ năng, hình thành năng l c và ph m ch t, đ ng th i ph i chuy n ề ể ớ ừ cách đánh giá k t qu giáo d c n ng v ki m tra trí nh sang ki m tra t ể ả i quy t v n đ , chú tr ng ki m đánh giá năng l c v n d ng ki n th c gi

ị ờ ộ ằ ể

ủ ạ ạ ộ ng c a các ho t đ ng d y h c và giáo d c.

ị ụ ả ệ ớ

ọ ể tra đánh giá trong quá trình d y h c đ có th tác đ ng k p th i nh m nâng ạ cao ch t l ề ổ ạ ẽ ổ

ạ ệ ạ ạ

ọ ậ ụ ủ ề ớ

ơ ở ể ậ

ấ ượ ọ ụ ế Ngh quy t TW 8 khoá XI v đ i m i căn b n, toàn di n giáo d c ớ ế ụ ươ ng pháp d y và h c theo Ti p t c đ i m i m nh m ph và đào t o: “ ướ ụ ự ạ ủ ộ ng hi n đ i; phát huy tính tích c c ch đ ng, sáng t o và v n d ng h ứ ặ ườ ọ ế ụ ố ắ i h c; kh c ph c l ki n th c m i, kĩ năng c a ng i truy n th áp đ t ớ ề ế ọ ạ ậ ộ m t chi u, ghi nh máy móc. T p trung d y cách h c, cách nghĩ, khuy n ứ ườ ọ ự ậ ạ ự ọ khích t c p nh t tri th c, kĩ năng, phát i h c t h c, t o c s đ ng ể tri n năng l c”.

ạ ụ ế ượ ự Trong chi n l

ủ

ạ ng pháp d y h c và đánh giá k t qu

ự ọ ự ớ ướ ng phát huy tính tích c c, t c phát tri n giáo d c giai đo n 2011 2020 ban ủ ướ ng ả giác, ch đ ng,

ổ ủ

ặ

ọ ớ

ạ ứ ọ ớ

ứ ự

ọ ớ ế ạ

ễ ệ ộ ố ự ế ạ t d y.

ắ ủ ạ ọ

ọ

ọ ậ ừ ọ

ố ớ ệ ẻ ứ ệ ủ ộ ừ ữ ậ ư ầ ề ấ ườ

ể ế ị hành kèm theo Quy t đ nh 711/QĐTTg ngày 13/6/2012 c a Th t ế Chính ph :ủ “Ti p t c đ i m i ph ươ ế ụ ổ ủ ộ ệ ọ ậ h c t p, rèn luy n theo h ự ự ọ ủ ạ ườ ọ ”. i h c h c c a ng sáng t o và năng l c t ộ ấ ệ ớ ề ơ ả ữ Rõ ràng, m t trong nh ng v n đ c b n c a đ i m i PPDH hi n ự ự ọ ủ ộ ự ủ ườ ọ , hình thành năng l c t i h c nay là phát huy n i l c c a ng h c c a ế ố ớ ề ỗ ấ ầ ấ ọ t đ i v i h c sinh qua m i bài h c. V n đ này đ t ra yêu c u c p thi ổ ẫ ườ ướ ả ổ ỉ ng d n, t i h giáo viên là ph i đ i m i cách d y. Giáo viên ch là ng ọ ứ ế ụ ậ ế ch c cho h c sinh đi tìm ki n th c m i, v n d ng ki n th c đã h c vào ủ ộ ườ ự ả ậ giác, ch đ ng, tìm tòi i t th c ti n. Chính vì v y, h c sinh ph i là ng ễ ạ ứ ộ phát hi n các ki n th c m i m t cách linh ho t, sáng t o vào th c ti n ướ ự ị ẫ ng d n d t c a giáo viên trong ti cu c s ng thông qua s đ nh h ợ ươ ọ ệ ự Do đó, vi c l a ch n ph ng pháp d y h c sao cho phù h p và phát ủ ượ ự c s yêu thích, tính ch đ ng c a h c sinh đ i v i môn h c là huy đ ạ ộ ấ m t v n đ r t quan tr ng. Đó v a là kĩ thu t v a là ngh thu t s ph m ủ i giáo viên. Môn Ng văn cũng chia s s m nh đ y khó khăn c a ng ấ ẻ và v vang y.

ạ ữ

ả ậ

ứ ứ ở ườ tr ọ ả ế ậ ắ ắ ng ki n th c mà h c sinh ph i ti p c n và n m b t là r t b

ữ ở ọ

ự ớ

ả ọ ư ứ

ậ ớ ế t cách t ớ ủ ấ ả ọ ề ủ i quy t các v n đ c a môn h c cũng nh

ố

ọ ờ ố ể ứ ủ ồ ặ ữ ế ệ ế ơ ở ự ễ 2. C s th c ti n. ả Trong quá trình nghiên c u và gi ng d y môn Ng văn nói chung và ấ ằ ữ ng THPT B H i H u, tôi nh n th y r ng môn Ng văn 12 nói riêng ấ ề ế ố ượ kh i l ữ ấ ộ môn Ng văn 12. Trong khi đó, v i môn Ng văn h c sinh b n, nh t là ặ ể ư ọ ghi chép đ l u khi đ c sách ho c nghe gi ng trên l p không bi ế ậ ế t v n thông tin, l u ki n th c tr ng tâm vào trí nh c a mình, không bi ư ế ứ ụ ế d ng ki n th c đã h c vào gi ấ ế ự ễ trong th c ti n đ i s ng. Nh t là đ n các kì thi các em cu ng cu ng không ụ ế t khi t làm th nào đ tiêu th ki n th c c a môn Ng văn. Đ c bi vì bi

ố ộ ạ

ở

ọ ộ thành m t cu c

ư ồ ẻ

ệ ệ ầ ự ự ế ứ

ư ứ

ề ắ ơ

ở ậ B i v y, đ giúp h c sinh n m đ ệ ể ả ậ ụ c t

ậ ơ ồ ư

ả

ế ạ t d y môn Ng văn 12 nh là m t gi ươ ầ ạ ọ ng pháp d y h c cũng nh đ

ọ

ự ự ầ ệ ỗ ợ ặ ự ẽ

ữ

ẫ ủ ữ ắ i là môn thi b t bu c trong kì thi THPT Qu c gia. môn Ng văn 12 l ữ ệ ề ọ ậ nên nhàm chán, Chính đi u này làm cho vi c h c t p môn Ng văn tr ạ ộ “đ uấ ụ ộ ở máy móc, th đ ng, không sáng t o, h c văn tr ươ ề ở ấ ỏ v t” ậ m t m i và bu n t ng pháp . V n đ đây là các em ch a có ph ả ế ả ọ ế ở ừ ứ ừ h c hi u qu , ch a th c s bi bài gi ng t bi n ki n th c t sách v , t ệ ủ ố ố ở ữ ủ ả c a th y cô thành tri th c, kinh nghi m và v n s ng s h u c a b n thân. ự ự ọ ự Hay nói khác đi là các em ch a có năng l c t h c, t nghiên c u. ữ ứ ế ượ ọ c ki n th c sâu h n, b n v ng ự ự ượ ố ơ ơ t h n, hình thành cho các em năng l c t h n, hi u qu v n d ng đ ế ứ ố ớ ộ ọ duy h c đ i v i b môn, tôi đã nghiên c u và tìm đ n kĩ thu t s đ t ộ ư ằ ữ i pháp nh m (SĐTD) trong các ti ư ể h ướ ọ ẫ ớ ổ ng d n h c sinh góp ph n đ i m i ph ả Trong qúa trình nghiên c u và th nghi m, tôi nh n ử ậ ệ ứ ệ ọ ậ h c t p hi u qu . ậ ạ ệ ử ụ ế ở ớ ấ ằ t b i v i vi c s d ng th y r ng kĩ thu t d y h c này th c s c n thi ọ ủ ạ ế ầ SĐTD s góp ph n h tr đ c l c trong vi c bi n quá trình d y h c c a ướ ự ự ọ ủ ọ h c c a h c sinh trong môn Ng văn. D i s giáo viên thành quá trình t ẽ ự ọ ướ ng d n c a giáo viên h c sinh s t h tìm ra chân lí.

Ả Ả II. MÔ T GI I PHÁP.

ạ ả ả gi c khi t o ra sáng ki n

ậ ế ướ 1. Mô t i pháp tr ạ ớ ữ ệ Hi n nay, thu t ng SĐTD không còn xa l

ượ ệ ng ph thông. SĐTD đ

ể ổ ươ i trên th gi

ng pháp t ế ớ ử ụ ườ ộ ệ ệ ấ

ự ớ ọ

ậ ạ ươ ả

v i các giáo viên và ụ ạ ườ “công c v n c m nh danh là ượ ệ ạ ầ duy đ y sáng t o, hi n đang đ c ”, là ph ườ i s d ng. Có th nói, SĐTD đã và đang ụ ả ự ự i nh t là trong lĩnh v c giáo d c. i hi u qu th c s cho con ng ổ ầ ự c xem là kĩ thu t d y h c tích c c góp ph n đ i m i PPDH và ọ ậ ng pháp h c t p hi u qu . Các nhà nghiên ộ ệ ụ ơ ả ủ ự ọ ươ ằ ọ ng pháp h c là m t công c c b n c a t h c. ph ọ h c sinh trong tr năng cho b não ơ h n 250 tri u ng ạ mang l ượ Đây đ ọ ế mang đ n cho h c sinh ph ỉ ứ c u đã ch ra r ng

ớ ổ ớ Song qua d gi , thăm l p, trao đ i v i các đ ng nghi p môn Ng

ấ ự ờ ầ ệ ế ạ ủ

ế ế ứ ạ ở ệ i

ấ ự ế i không bi

ọ ớ ạ ế ế ượ t k đ ờ ạ ộ

ớ ể ư ế ố ọ ọ ư ế ả

ữ ữ ế ề ạ

ẫ ạ ề

ữ ấ ẫ

ọ ề ỏ ra r t th đ ng trong các gi ậ ườ th m chí là

i” ộ ữ

ả

ế ạ

ể

ọ ộ i các đ ng nghi p m t ph

ố ệ ọ ữ ộ ậ ư t d y c a mình còn văn, tôi th y các th y cô đ a kĩ thu t SĐTD vào các ti ậ ỉ ừ ạ ặ ế h n ch . Ho c n u có thì cũng ch d ng l vi c ôn t p ki n th c trong ể ề ố các kì thi và còn s này cũng không nhi u. Qua tìm hi u, tôi th y nguyên ể ế ạ ộ ủ ế , giáo t d y, th c t c m t SĐTD cho ti nhân ch y u là đ thi ế ạ ề ứ ề ả ầ ư nhi u th i gian, công s c mà nhi u khi l viên ph i đ u t t ể ế ế ả ổ ứ t k ho t đ ng d y h c nh th nào v i SĐTD đ phát ch c thi ph i t ế ử ự ự ọ ủ ọ h c c a h c sinh. Do đó, đa s h c sinh cũng ch a bi huy năng l c t t s ứ ế ắ ụ d ng SĐTD đ ghi nh , kh c sâu ki n th c bài h c hay gi i quy t các bài ả ệ ậ ủ t p c a môn Ng văn. Đi u này d n đ n h qu là giáo viên d y Ng văn ư ế ẽ ậ ứ ớ ọ ư ấ ả ứ v t v c nh đi cày khi truy n đ t tri th c t i h c sinh. Nh th s th t ố ớ ơ ậ ở ọ ầ các em ni m yêu thích đ i v i môn h c đ y tính nhân văn khó kh i d y ế ờ ụ ộ ọ Ng văn, d n đ n này. Còn h c sinh luôn t “s ”ợ h c môn Ng văn. Trong khi đó ữ ạ tâm lí “ng i”, “l ắ ộ ủ ữ ộ môn Ng văn là m t trong nh ng môn thi b t bu c c a B trong kì thi ề nan gi ộ “v n đ ” ạ ừ ự ả ấ ố i. T th c tr ng trên, THPT Qu c gia thì đây qu là m t ử ụ ệ ế ề ậ ạ t này chúng tôi xin m nh d n đ c p đ n vi c s d ng trong bài vi ữ ọ ự ự ọ h c cho h c sinh trong môn Ng văn 12 SĐTD đ hình thành năng l c t ươ ệ ồ ẻ ớ ớ v i mong mu n và hi v ng chia s t ng pháp ả ạ d y và h c hi u qu .

ế 2. Mô t ả ả gi i pháp sau khi có sáng ki n

ệ ề 2.1. Quan ni m v năng l c t ự ự ọ h c

ệ ố ứ ế

ế ố ự ệ 2.1.1. Năng l cự ữ ủ ả ự Năng l c là kh năng làm ch nh ng h th ng ki n th c, kĩ năng, ợ ậ ộ thái đ và v n hành (k t n i) chúng h p lí vào th c hi n thành công

ả ệ ế ả ấ ề ặ i quy t hi u qu v n đ đ t ra trong cu c s ng.

ở ộ

ế ộ ố ố ng), có tính m , đa thành t ộ

ẵ ệ ừ ượ ỉ ộ

ả ữ ệ ự ế

ệ ố ự ủ ọ ứ

ổ ậ ệ ự ớ ứ

ợ ệ ộ ệ ệ ế ả

ặ ụ nhi m v ho c gi Năng ầ ộ ấ ự , đa t ng l c là m t c u trúc đ ng (tr u t ả ứ ậ ứ b c, hàm ch a trong nó không ch là ki n th c, kĩ năng, thái đ … mà c ộ ể ệ ở ị ề tính s n sàng hành đ ng ni m tin, giá tr , trách nhi m xã h i… th hi n ổ ề , hoàn c nh thay đ i. Năng l c c a h c sinh trong nh ng đi u ki n th c t ế ữ ủ ổ ph thông là năng l c làm ch nh ng h th ng ki n th c, kĩ năng, thái ợ ế ố ộ đ … phù h p v i l a tu i và v n hành (k t n i) chúng m t cách h p lí ữ ả vào th c hi n thành công nhi m v h c t p, gi i quy t hi u qu nh ng ấ v n đ đ t ra cho chính các em trong đ i s ng.

ạ ộ

ạ ọ ư ự ễ ổ ự ồ

ủ ồ

ể ả ự ề ề ự ả gi

ế ấ ợ ụ ử ụ ự ế

ự ệ

ử ụ ậ ữ ế ướ ự ệ c ngoài, Toán; khoa h c t

ế t, Ti ng n ể ấ ồ ộ ệ ậ ọ ụ ọ ậ ự ề ặ ờ ố Theo PGS.TS Nguy n Công Khanh ( Đ i h c s ph m Hà N i) thì ự ủ ọ năng l c c a h c sinh ph thông g m: Năng l c chung và năng l c chuyên ự ự ệ t. Các năng l c chung g m: Nhóm năng l c làm ch phát tri n b n thân bi ả ạ ự ọ i quy t v n đ , sáng t o, qu n lí; nhóm năng l c v quan h c, t : t ệ ộ ệ h xã h i: giao ti p, h p tác; nhóm năng l c công c : s d ng công ngh ọ t môn h c thông tin, s d ng ngôn ng , tính toán. Các năng l c chuyên bi ọ ự (lĩnh v c hoc t p) g m: Ti ng Vi nhiên; khoa h c xã h i và nhân văn; th ch t; ngh thu t…

h c c a h c sinh THPT

ọ ổ ự ọ

ệ ữ ườ ươ ề ạ ượ

ủ ớ ớ ổ ng pháp đ i m i đ i m i ỗ ạ i phóng ti m năng sáng t o cho m i ủ ả ề duy, đ t đ c hi u qu b n v ng c a ầ ng đ y tính nhân văn, dân ch . Nó giúp

ườ ượ

ự ọ ễ

ậ

ả ơ ắ ơ ụ ẩ

ồ ả ộ ộ ượ ế ớ

mình đ ng não, s d ng các năng l c, trí tu ổ ấ ủ ế ể i quan đ chi m lĩnh đ ộ ố ự ủ

ế

ấ ộ h c cao c p.

ự ự ọ ủ ọ 2.1.2. Năng l c t ề ề ộ ấ T h c là m t v n đ đ quan tr ng ph ề ả ấ ặ ự ọ ụ giáo d c. T h c đ t ra v n đ gi ư ươ i, hình thành ph ng pháp t ng ư ưở ụ giáo d c nhà tr ng. Đây là t t ố ờ ụ ể ọ ậ ườ c công c đ h c t p su t đ i. i có đ con ng ự ả mình dùng các giác quan Theo GS Nguy n C nh Toàn: T h c là t ự ộ ệ ử ụ ồ ự ể đ thu nh n thông tin r i t ả ử ụ ợ (quan sát, phân tích, so sánh, t ng h p) và có khi c c b p (ph i s d ng ả ả công c ) cùng các ph m ch t c a mình r i c đ ng c , tình c m c nhân ế ể c m t lĩnh v c hi u bi sinh quan, th gi t nào ẩ ạ ấ ộ ố đó, m t s kĩ năng nào đó, m t s ph m ch t nào đó c a nhân lo i hay ộ ở ữ ủ ồ c ng đ ng r i bi n chúng thành s h u c a chính mình. Phát minh ra cái ứ ự ọ ớ m i cũng đ ự ọ ủ ả ọ ố ặ h c c a h c sinh THPT có b n đ c c coi là m t hình th c t ễ Nguy n Kì, t

ế ế t tìm ra ki n th c.

ặ

ồ ượ Theo tác gi ơ ả tr ng c b n sau: ọ ả ứ ấ là h c sinh ph i bi Th nh t ườ ọ ự ể ệ ứ Th hai là ng ả i h c t ẩ ệ ả ướ trình bày b o v s n ph m, t ứ ố th hi n mình, đ t mình vào tình hu ng ườ ỏ ng ộ ủ rõ thái đ c a mình tr c môi tr

ự t xung quanh.

ườ i th y là ng ch c h ng t

ườ ự ổ ứ ướ i t ể ệ Th baứ ứ ướ ậ ầ ứ nghiên c u tìm ra tri th c và th hi n mình tr ẫ c t p th , tr ọ ng d n cho h c sinh ể ướ ộ c c ng

ự t đ ng.ồ

ườ ọ ự ể

ki m tra, t ầ Th tứ ư ng ự

ệ ự ượ

ề ủ ế ấ mình rút ra đ ả ớ ứ ủ đánh giá tri th c c a mình v i ề ự ử ữ ự mình đi u mình s a ch a, t ề ệ c kinh nghi m v cách ủ

ử ư ậ

ự ễ ể ủ ả ề ự i quy t v n đ th c ti n, t ộ ự ự ả gi

ự i h c t ạ ậ ủ ế b n bè và d a vào k t lu n c a th y cô t ự ỉ ch nh, t mình hoàn thi n và t ọ h c, cách x lí tình hu ng, cách gi Nh v y, năng l c t ư ự tìm tòi, t ạ i quy t v n đ c a mình c a mình. h c là n i l c phát tri n c a b n thân ng ế ấ ấ

ự

ự ứ ớ ủ ủ ế ứ ụ ư ế ọ

ộ

ọ ủ ộ ộ ậ ữ ữ ự ằ

ắ ả ế ế ể i đang tích lũy, bi n nó thành tài s n, thành v n hi u bi

ố ự ự ọ ườ i ứ ọ ự ổ nghiên c u, t h c nh t đ i ự ự ọ ủ ệ ớ h c c a m i sáng t o trong công vi c hàng ngày. Th c ch t năng l c t ọ h c sinh THPT ch y u là năng l c nghiên c u sách giáo khoa, ghi chép ế ậ thông tin, l u ki n th c tr ng tâm vào trí nh c a mình,v n d ng ki n ố ằ ậ ứ th c đã h c vào làm các bài t p …nh m phát huy m t cách t i đa tính tích ứ ự giác nh m n m v ng nh ng tri th c mà loài c c ch đ ng, đ c l p, t ủ ố ườ ng t riêng c a ả b n thân.

ề 2.2. Khái quát v SĐTD

ọ ồ ư c đ t

2.2.1. Khái ni mệ S đ t ựơ ườ ả duy, b n đ t ế duy (Mind Map) hay còn g i là l ư ố ơ ồ ư c giáo s ng

ề ủ

ứ ế ể i d ng bi u đ m

ậ ướ ạ ị ả ắ

ể ể ễ ườ ưở ả

ữ ộ ử ụ ộ ườ ệ ố

ạ ớ

ẩ ủ ế ủ ư ơ ả ừ ế ồ ư ượ i Anh Tony Buzan phát minh ra vào cu i th ki XX duy đ ộ ạ ộ ứ ự d a trên nh ng nghiên c u v ho t đ ng c a b não. V y SĐTD là gì? ồ ở SĐTD là m t hình th c ghi chép phi tuy n tính d ể ộ ng nét, màu s c và hình nh đ bi u th , phát tri n hay r ng; s d ng đ ầ ng nào đó. Nó ph n ánh quá trình di n ra bên trong đ u đào sâu m t ý t ẩ ứ ộ ụ i; có tác d ng h th ng hoá các n i dung tri th c, thúc đ y óc con ng ư ậ ề ạ ộ ho t đ ng ghi nh và ti m năng sáng t o vô biên. Xét theo nghĩa nh v y ỉ ả ế ả SĐTD không ch là s n ph m c a quá trình t duy mà h n th còn ph n ừ ự ễ duy. Nó v a là k t qu , v a là quá trình. ánh chính xác s di n ti n c a t

ủ ợ 2.2.2. L i ích c a SĐTD

ấ ứ ế ử ụ

ể trong d y h c s có nh ng u đi m sau:

ả ọ ẽ ả ấ ề c v n đ quá t ả i

ờ ế ệ ơ ki n th c, ti ế ượ i h c.

i quy t đ ườ ọ t ki m th i gian, công s c c a rng ạ ứ ọ

ế ệ ố ễ ế ạ ậ ạ

ả ớ ườ ả ố ớ duy não ph i v i các đ ng nét,

ọ màu s c và hình nh minh h a.

ự ọ ủ

ứ ệ ề ạ ể Qua quá trình tìm hi u và nghiên c u, tôi th y n u s d ng SĐTD ữ ư ạ ọ ộ Đ n gi n hóa n i dung bài h c, gi ứ ủ ứ H th ng hóa ki n th c logic, rành m ch giúp h c sinh phát huy ự ả năng l c di n đ t trong t o l p văn b n. ư T i đa kh năng ghi nh và t ả ắ ụ ỗ ợ ắ ự Là công c h tr đ c l c quá trình t ặ T o ni m h ng thú và đ c bi ườ ọ i h c . h c c a ng ọ ố ớ t yêu thích đ i v i môn h c.

ả

ồ

duy ẳ ể ạ ư ộ ứ ớ

ơ ồ ư ấ ủ ạ ọ ằ 2.2.3. B n ch t c a d y h c b ng s đ t ớ ắ ủ ậ ụ ượ c các nguyên t c c a trí nh siêu đ ng bao g m: T n d ng đ ấ ả ề ự + S hình dung : SĐTD có r t nhi u hình nh đ b n hình dung v ố ộ ố ớ ứ ầ ộ ắ ả ơ ọ

ề ớ ế ki n th c c n nh . Đ i v i não b , SĐTD gi ng nh m t b c tranh l n ầ đ y hình nh và màu s c phong phú h n là m t bài h c khô khan, nhàm chán.

ữ ể ế ưở ng ị ự ưở : SĐTD hi n th s liên k t gi a các ý t ộ ng m t

ấ

ổ ậ + Làm n i b t ý t

ự + S liên t các r t rõ ràng, logic. ổ ậ ằ ả ắ ọ ỡ ạ SĐTD cho phép b n làm n i b t các ý ng tr ng tâm b ng m t b c tranh đ y màu s c, kích c , hình nh đa

ẽ ớ ự ưở ng: ộ ứ ặ ầ ưở t ế ạ d ng và có s liên k t ch t ch v i nhau.

ả ụ ể 3. Các gi i pháp c th

ọ ẽ ộ duy ẫ

ố

ể ẽ ừ trái qua c c b n sau đây:

ẽ ộ ơ ồ ư 3.1. Cách v m t s đ t ả ướ ầ Giáo viên c n ph i h ng d n cho h c sinh cách v m t SĐTD. Đ ỉ ẽ ộ ả ấ ồ ư duy hoàn ch nh, chúng ta th ng nh t cách v t v m t b n đ t ồ ượ ướ ơ ả ồ ồ ề ả c chi u kim đ ng h ) bao và g m có các b ph i (ng ẽ ủ ề ở ướ trung tâm. c 1: V ch đ B ầ ướ ộ ả ồ ư duy là v ch đ ẽ ủ ề ở

ệ ạ ấ ả ộ

ắ ẽ ủ ề

ể

đó phát tri n ra các ý khác. ạ ắ

ể ừ trung tâm đ t ấ ả ử ụ t c màu s c mà b n thích. do s d ng t ặ ẽ ủ ề ấ ắ B c đ u tiên trong vi c t o ra m t b n đ t trung tâm trên m t m nh gi y. Quy t c v ch đ : ẽ ủ ề ở + V ch đ ể ự + Có th t + Không nên đóng khung ho c che ch n m t hình v ch đ vì ch ủ

ề ầ ượ đ c n đ ớ ổ ậ ễ c làm n i b t d nh .

ừ ẽ ủ ề ế ủ ề ữ ể ổ + Có th b sung t ng vào hình v ch đ n u ch đ không rõ

ràng.

ẽ c 2ướ : V các nhánh chính.

B ướ ế ủ ề ừ

ầ

ẽ ắ ẽ

ượ ẽ ắ ượ ề

ụ

B c ti p theo là tìm các ý chính làm rõ cho ch đ trung tâm, t đó, v ra các nhánh chính đ u tiên. Quy t c v nhánh chính: ớ ề + Nhánh chính nên đ c v g n li n v i trung tâm. ể ướ ẽ + Nhánh chính nên đ ng chéo góc đ nhi u nhánh c v theo h ễ ộ ể ượ ẽ ỏ c v t a ra m t cách d dàng. ẽ ph khác có th đ c 3ướ : V các nhánh con

B ế ụ ẽ ế ừ ỏ ể

đó v ti p các nhánh ợ khóa thích h p ế ỗ ợ t h tr : ả ừ

ể ượ ườ ế ắ t t t ng, cách vi ế t i ai cũng có cách vi

ụ ữ ừ

ấ ứ ệ ể ế đ ti ắ t riêng cho nh ng t t ỗ ừ ấ ộ M i t

ượ ẽ ộ ủ

ừ ộ ể ỏ

ắ ạ c v trên m t đo n g p khúc riêng ấ ả ể ừ ộ ỏ m t đi m. T t c ộ ộ m t đi m (thu c cùng m t ý) nên có cùng m t màu. ụ ụ ể ộ ế ừ ộ m t ý chính ra đ n các ý ph c th

Ti p t c tìm câu h i đ làm rõ nhánh chính, t ừ con. Đi kèm các nhánh con là các t ắ ẽ Quy t c v các nhánh con và chi ti ậ ụ khóa và hình nh. + Nên t n d ng các t ữ ể + B t c lúc nào có th , hãy dùng nh ng bi u t ọ ờ ẽ t ki m không gian v và th i gian. M i ng thông d ng. ả khóa hình nh nên đ ấ ả trên nhánh. T t c các nhánh c a m t ý nên t a ra t các nhánh t a ra t ổ Chúng ta thay đ i màu s c khi đi t h n.ơ

ưở i b ng t B

c 4 ề ướ : L p l ả ượ ọ

ặ ạ ướ ằ ớ ố ơ ư

ư ư ữ ọ ằ ạ ể ng và sáng t o b ng c 3, đ trí t ổ ậ cách thêm nhi u hình nh nh m giúp các ý quan tr ng thêm n i b t, cũng t h n. nh giúp l u chúng vào trí nh t ầ ề * L u ý h c sinh nh ng đi u c n tránh khi ghi chép trên s đ t ơ ồ ư

duy:

ạ

ầ ế t.

ụ ặ ể ề

ọ ừ ẽ ọ đó. Nghĩa là, ta s đ c theo ng ượ c

ề ả ạ i nguyên c đo n văn dài dòng. Ghi l ề Ghi chép quá nhi u ý v n v t không c n thi ờ Dành quá nhi u th i gian đ ghi chép. ọ ộ 3.2. Cách đ c m t SĐTD ắ ầ ẽ ừ đâu thì b t đ u đ c t V t ồ ồ chi u kim đ ng h .

ử ụ ữ 3.3. S d ng SĐTD trong môn Ng văn 12

ớ ạ 3.3.1. D y bài m i.

ớ ế ứ ề Đ hình thành ki n th c m i, giáo viên đi u hành, h ẫ ng d n, t

ạ ư

ướ ộ

ằ ử ụ ệ ấ

ể ứ ụ ư ệ

ệ ế ậ ổ ướ ể ữ câu h i mang tính ạ ộ ỏ ọ ứ ch c ho t đ ng d y và h c b ng cách đ a ra nh ng ể ệ ạ ị ng. Sau đó, giáo viên s d ng SĐTD th hi n n i dung bài d y. đ nh h ấ ữ ả ố ớ Cách này, có th áp d ng r t hi u qu đ i v i nh ng bài mang tính ch t ề Tác gia văn h cọ , Khái quát văn h c,ọ ế tái hi n ki n th c nh các bài v ọ t, Làm văn, Lí lu n văn h c. Ti ng Vi

ớ ả ồ ầ ộ ậ “ Tuyên ngôn đ c l p”, ph n: Tác gi Ví dụ: V i bài

ạ ộ ở ộ ế

ẽ ủ ề ọ ư ướ ế

ử ụ ư ứ ớ H Chí Minh , sau khi ti n hành ho t đ ng kh i đ ng, giáo viên v ch đ trung tâm lên ỏ ị ả ng đ a h c sinh chi m lĩnh b ng. Sau đó, s d ng các câu h i đ nh h ế ki n th c m i nh sau.

ả ả ầ ả ọ + Theo các em, khi h c bài này, chúng ta c n ph i đ m b o đ ượ c

ơ ả ữ ậ ể nh ng lu n đi m c b n nào?

ể ử ệ ặ HS tr l

ể ọ i: Ti u s , s nghi p văn h c ho c ti u s , quan đi m ậ ể ử ự ọ ả ờ ả ệ sáng tác, di s n văn h c, phong cách ngh thu t.

ướ ủ ng cách hai và đây cũng là 4 nhánh chính c a

ơ ồ ư s đ t ị + Giáo viên đ nh h ọ . duy bài h c

ế ậ ọ ằ ế ụ ữ ệ Ti p t c ti p c n bài h c b ng cách hoàn thi n nh ng nhánh chính

ủ c a SĐTD.

ụ ể ử M c ti u s

ế ố ữ ạ ủ ự ồ + GV: Theo em, nh ng y u t nào làm nên s vĩ đ i c a H Chí

Minh?

ả ờ ự ắ ươ ọ i ng n g n (Quê h ờ ạ ng, gia đình, th i đ i, HS d a vào SGK tr l

ả b n thân).

ể ệ ậ + Gv nh n xét và th hi n trên SĐTD

ụ ể M c quan đi m sáng tác

ể ệ ể

ậ ọ ề ệ

c th hi n trong các tác ph m c a h ọ. Em hãy cho bi

ế ụ ể ỗ ộ ế ủ ẩ ấ ấ ồ

ậ ỗ ứ + GV: Quan đi m sáng tác là ch đ ng đ nhìn nh n ngh thu t, là ể ườ ỗ ậ ng, quan ni m, ý ki n c a m i nhà văn v văn h c. Quan đi m đó l p tr ể ể ệ ủ ượ đ t, quan đi m ộ ủ sáng tác c a H Chí Minh có m y n i dung? C th m i n i dung y là gì?

ả ờ ộ HS: tr l i 3 n i dung.

ể ấ ứ ể ậ + GV nh n xét, có th l y d n ch ng ch ng minh đ tăng tính

ẫ ể ệ ụ ủ ế ọ ứ thuy t ph c c a bài h c, sau đó th hi n trên SĐTD

ụ ọ ả M c di s n văn h c

ữ ủ ệ

ơ ộ ố Ở ỗ ế ụ t nh m m c đích gì?

ậ + GV: Nh ng áng văn chính lu n, Truy n và kí, Th ca c a Bác ằ ẩ ể ể ạ vi m i th lo i, em hãy k tên m t s tác ph m tiêu bi u?ể

ả ờ ể ệ HS tr l i, GV th hi n trên SĐTD

ụ ệ ậ M c phong cách ngh thu t

ặ ữ ể

ệ ỗ

ậ ệ ậ + GV: Phong cách ngh thu t là nh ng đ c đi m riêng bi ậ ủ ườ ủ ề ọ

ủ

ữ

ỗ ậ ư ặ ề ừ ể

ệ ủ ệ ề ư t v t ưở ứ t ng và hình th c ngh thu t c a m i nhà văn trong cách nhìn, cách ấ ề ộ ố ả i trong cách ch n đ tài, ch đ và c u c m nh n cu c s ng và con ng ề ẩ trúc c a tác ph m… M i nhà văn đ u có phong cách riêng, nhà văn càng ậ ự ớ l n, phong cách càng đ m nét. D a vào SGK, em hãy nêu nh ng nh n ể ạ ị đ nh chung cũng nh đ c đi m riêng v t ng th lo i trong phong cách ngh c a Bác ?

HS: Tr l iả ờ

ể ệ ứ ứ ể ậ ấ ẫ

+ GV: Nh n xét, l y d n ch ng đ ch ng minh và th hi n trên SĐTD

ớ ầ ả ồ “ Tuyên ngôn đ c l p” ộ Tác gi H Chí Minh ộ ậ ph n m t: , ta

V i bài ư có SĐTD nh hình trang 13

ớ ọ ”, GV gi

“Phong cách ngôn ng khoa h c ế Ví d 2ụ : V i bài ớ ữ ệ ư ế ỏ ệ ớ i thi u ớ ứ bài m i và đ a ra các câu h i liên quan đ n vi c hình thành ki n th c m i

ả ữ ọ

ủ ữ ữ ặ ạ ọ ồ ạ ở ữ

ạ ( Văn b n khoa h c có m y lo i? Ngôn ng khoa h c t n t ơ ả ư ố ọ i nh ng d ng nào? Nh ng đ c tr ng c b n c a phong cách ngôn ng khoa h c? )ọ ấ ư . Cu i bài h c ta có SĐTD nh hình trang 15

ủ ố ọ 3.3.2. C ng c bài h c

ẫ ng d n, g i ọ Sau m i bài h c, giáo viên h

ố ọ ế ế ể ọ ợ ý đ h c sinh t ọ

ỗ ứ ọ ớ ủ ọ ủ

ọ ằ ặ ủ ỉ ậ ậ ổ

ườ ọ

ủ ụ ể ọ ứ ướ ế

ệ

ề ọ

ư ậ ữ ể ư ề ả

ệ ậ ấ ố ớ ự ệ ướ h ẽ ứ ầ th ng ki n th c tr ng tâm, ki n th c c n nh c a bài h c b ng cách v SĐTD. GV g i HS nên trình bày SĐTD bài h c c a mình ho c c a nhóm ử mình, g i HS các nhóm khác nh n xét, b sung. GV nh n xét, ch nh s a ư ề ế cho HS v ki n th c, đ ng nét. Sau đó, GV đ a ra SĐTD c a bài h c đã ượ ả ị ẩ c trên máy chi u hay trên b ng ph đ h c sinh tham đ c chu n b tr ề ả ằ ọ ầ kh o. Sau đó, yêu c u HS v nhà h c bài cũ b ng cách hoàn thi n SĐTD ỗ ế ọ ẽ ể ả t h c sau. Nh v y sau m i cu mình v bài h c, GV s ki m tra vào ti ả ọ bài h c, HS đ u có SĐTD riêng, các em b o qu n, l u gi đ sâu này ọ ậ ợ thu n l i cho vi c ôn t p cu i năm nh t là h c sinh l p 12.

ườ ủ ễ i lái đò sông Đà” c a Nguy n Tuân, ta có

ụ Ví d : Văn b n ầ ủ ở ả “ Ng ố ư ph n c ng c nh hình trang 17 SĐTD

ể 3.3.3. Ki m tra, đánh giá

ọ

ể ử ụ ọ ể ể ằ ờ

ọ ể ể GV có th s d ng SĐTD đ ki m tra, đánh giá h c sinh ngay trong ạ ộ ị ộ ạ quá trình d y h c đ có th tác đ ng k p th i nh m năng cao ho t đ ng ạ d y và h c.

ể ể ử ụ + S d ng SĐTD đ ki m tra vi c h c bài cũ

ệ ả ắ ọ ượ ở ệ ố ủ ọ . nhà c a h c sinh ủ c h th ng ý c a bài, tránh

ỏ ọ Cách làm này, đòi h i h c sinh ph i n m đ ớ ố ọ ẹ l i h c v t hay ghi nh máy móc.

ể ậ ả ộ ế Ví d 1ụ : Làm th nào đ nh n bi

ữ ọ ộ ế t m t văn b n có thu c phong ể ệ ề ằ cách ngôn ng khoa h c hay không? Hãy th hi n đi u đó b ng SĐTD?

→ ư ủ ả ặ ể ể ệ HS s ph i dùng SĐTD đ th hi n các đ c tr ng c a phong

ọ ẽ ữ cách ngôn ng khoa h c.

ể ế ọ

ủ ế ủ ể

ử “Ng

ình bày suy nghĩ, hi u bi ể ư hi ki m tra bài ặ ạ ể ơ ế ế

ạ ằ ờ b ng m t đo n văn t

ả Ví d 2ụ : GV có th trình chi u SĐTD c a bài h c tr ướ c lên b ng ầ ộ ề và yêu c u HS tr t c a mình v n i dung đó ộ ằ ườ ò sông i lái đ n ng m t đo n văn. Đ n c nh k ể ệ ả Đà”, GV có th trình chi u SĐTD trên máy chi u ho c th hi n trên b ng hư ình v trang 17) và yêu c u h c sinh làm n i b t s hung b o ổ ậ ự ẽ ph (nhụ ạ ọ ầ ừ ộ ự ả ủ c nh đá b sông d ng vách thành c a sông Đà qua 57 dòng.

ự ự ọ ẽ V i cách làm này, HS s hình thành năng l c t ự h c, năng l c

→ ớ ụ ự ạ ậ ả ọ ả c m th văn h c, năng l c t o l p văn b n.

ự

ệ ể ể ậ ị ậ ậ ố

ự ư ệ ề ộ

ẽ ậ

ữ ắ ỗ ữ ủ ế i vi

ể ế ế ế ệ ơ t chuy n ki n th c t

ườ ọ + GV dùng SĐTD đ ki m tra năng l c tìm ý và l p dàn ý trong văn ị ậ mà vi c tìm và l p ý trong văn ngh lu n gi ng nh vi c xây ngh lu n ủ ề ự d ng n n móng và d ng nên dàn giáo c a m t căn nhà. N u n n móng và ẽ ị ổ dàn giáo không v ng thì căn nhà s b đ . Do v y công vi c này s tránh ọ ặ ủ ọ t lan man, l ng c ng, l p ý. H n n a, khi h c cho h c sinh m c l ứ ừ ế ử ụ ậ t s d ng SĐTD l p ý là các em đã bi sinh bi bài ề ấ ầ ứ ủ ế ầ ủ ả gi ng c a th y cô thành ki n th c c a riêng mình. Đây là đi u r t c n ế ớ t v i ng thi i h c văn.

ợ “V nh t”

ế ằ ộ Ví d :ụ Nh n xét v nhân v t th trong ị ề ậ ụ ữ “ Đó là m t ng ủ ậ ườ ườ i ph n nghèo, cùng đ ặ c a Kim Lân có ề ng và li u ý ki n cho r ng

ườ ư ẳ ạ ộ ị i ph n ụ ữ

ữ ề ọ ế lĩnh”. Nh ng có ý ki n khác l giàu n tính khát v ng” “ Đó là m t ng i kh ng đ nh ế ậ ị . Anh (ch ) hãy bình lu n v hai ý ki n trên.

ộ ộ ỗ ọ ớ ề

ể ệ ế ẽ ế

ấ ấ ả ứ ủ ế bài gi ng c a thày cô thành ki n th c c a chính mình. Nh

ự ự ọ ữ ủ h c không nh ng đ c hình thành mà còn đ

ượ ị ủ ễ

ườ ậ ả ớ ị

ẽ V i đ bài này, m i h c sinh s có m t m t SĐTD th hi n dàn ý ứ ủ ả khác nhau làm nên d u n riêng c a b n thân. Các em s bi n ki n th c ư ừ ở ừ t sách v , t ượ ậ c phát huy v y năng l c t ộ cao đ . Sau đây, là hai SĐTD khác nhau c a em Nguy n Th Tho và em ễ ậ Nguy n Th Thoa l p 12 C6 tr ng THPT B H i H u khi cùng l p dàn ý ề cho đ văn trên.

ủ ễ ớ ị ơ ồ ư S đ t duy bài l àm c a em Nguy n Th Tho l p 12C6

ủ ễ ớ ị ơ ồ ư S đ t duy bài làm c a em Nguy n Th Thoa l p 12C6

ố ể ậ 3.3.4. S d ng SĐTD đ ôn t p trong kì thi THPT Qu c gia cho

ọ ố ử ụ .

ố ệ ạ ọ ờ M i năm vào mùa ôn thi T t nghi p và Đ i h c mà bây gi

ắ ủ

ng ki n th c dài lê thê, h c sinh th

ồ ọ ụ ế ứ ế ả ế h c sinh kh i 12 ỗ ướ ố THPT Qu c gia, d ế ố ượ ớ v i kh i l ỏ ệ m t m i vì không bi là kì thi ậ i cái n ng oi n ng c a mùa hè, khi ôn t p môn Văn ả ườ ứ ng mang tâm lí chán n n ư ế ế t ph i tiêu th ki n h t ki n th c nh th nào? Ôn

ườ ẽ ở ẩ ữ

ỡ ố ọ ệ ồ ơ ẩ ấ ữ ề

ờ ộ ộ ề ủ ể

ữ ẽ ự ầ ướ ọ ậ ọ ẳ ỉ ẫ ng ch d n. Bây Văn mà ch ng khác nào nh đi vào mê cung không đ ả ơ ậ ủ ờ ớ ự ỗ ợ ủ v i s h tr c a SĐTD vi c ôn t p c a các em s tr nên đ n gi n, gi ệ ủ ậ ẹ nh nhàng, đ t n th i gian ng i ng g t và l m nh m nh ng giai đi u ố ệ ủ c a nh ng bài h c thu c lòng đ n đi u. Theo c u trúc đ thi THPT Qu c ồ gia môn Ng văn c a B , đ thi g m hai ph n là Đ c – hi u và ph n Làm ể ị ấ văn. GV s d a vào c u trúc này đ đ nh h ầ ng ôn t p cho h c sinh.

ậ ầ ể , khi s d ng SĐTD ôn t p, giúp các em tránh b ỏ

ọ Ph n Đ c – hi u ạ ệ ư sót ý, rèn luy n t ề ọ

ử ụ ạ duy m ch l c khi làm bài. ể ả ờ ọ ỏ ừ : Ví d :ụ Cho đ đ c – hi u sau: ơ Đ c bài th sau và tr l i các câu h i t ế câu 1 đ n câu 5

Lá đỏ

ộ

ườ ặ ừ ơ ỏ G p em trên cao l ng gió R ng Tr ng S n ào ào lá đ

ứ ườ ươ ng

ạ ư ng nh quê h Em đ ng bên đ ườ ng Vai áo b c quàng súng tr

ộ

ườ ờ ử ơ ẫ Đoàn quân v n đi v i vã ụ B i Tr ng S n nhòa trong tr i l a.

ề ng

ữ ẹ ặ ươ Chào em, em gái ti n ph H n g p nhé gi a Sài Gòn.

ắ i đôi m t trong. ườ ơ ng S n, 12/1974) ẫ ườ Em v y tay c ễ (Nguy n Đình Thi, Tr

ữ ắ ẩ

ơ hoàn c nh ra đ i c a bài th .

ự ờ ủ ỉ ả ạ thiên nhiên. Các hình nh đó t o

ả ơ nên b c tranh r ng Tr

đ ọ c kh c h a nh th ọ Câu 1: D a vào nh ng thông tin trong tác ph m, hãy nêu ng n g n ả ả Câu 2: Ch ra các hình nh miêu t ư ế ứ ườ ừ ề Câu 3: Hình nh ả

ng S n nh th nào? ươ “em gái ti n ph ừ ứ ệ ư ế ắ ượ ng” ơ “ Em đ ng bên trong câu th

ệ ươ nào? Phân tích hi u qu c a bi n pháp tu t ườ ng” đ ư ng nh quê h ả ủ ?

ầ ố

Câu 4: Không khí hành quân hòa hùng th n t c đ ơ ừ ợ ự ượ ữ ả ượ ự ả c cho là có d c m, d báo v c g i lên qua ề nh ng hình nh nào? Bài th t ng đ

ượ ề ộ ị t y u c a dân t c. Theo anh (ch ) đi u đó đ ể ệ c th hi n qua

i t ặ ợ ấ ế ủ ả ơ

ử ữ ệ ắ th ng l ơ câu th ho c hình nh th nào? ạ ủ ể Câu 5: Nêu nh ng bi u hi n c a không khí s thi và lãng m n

ượ ể ệ đ ơ c th hi n trong bài th ?

ớ ư ẽ V i bài t ọ ập đ c – hi ểu này, ta có SĐTD nh hình v trang 22

ị ậ ị ậ ầ ả ọ ồ - Ph n Làm văn (Bao g m c Ngh lu n văn h c và Ngh lu n xã

h i).ộ

ọ ầ ố ớ

ế

ọ ọ ố ủ ầ ứ ơ ả ủ ầ ậ ỗ

ị ậ ừ ầ ủ ề ọ

ế

ẽ ể ả ố ơ ệ c c ng c và nâng cao, hi u su t làm vi c cao h n, t

ế ạ ờ c th i gian nên GV có th ệ t ki m đ

ạ ử ụ ể ế ộ

ỉ Riêng đ i v i ph n ngh lu n văn h c, giáo viên yêu c u h c sinh ạ xem l i ki n th c c b n c a t ng bài h c thông qua các các SĐTD đã ầ ượ c GV yêu c u làm sau ph n c ng c c a m i bài. Do v y, trong l n đ ử ệ ờ ậ ề ôn t p này, giáo viên s có nhi u th i gian luy n đ cho h c sinh. Khi s ậ ầ ủ ề ậ ụ i quy t các yêu c u c a đ bài, kĩ năng l p ý d ng kĩ thu t SĐTD đ gi ấ ủ ư ệ ượ ủ duy c a các em đ ể ượ ở tr nên sáng rõ và m ch l c. Do ti ậ ừ ậ ầ t m t bài lu n yêu c u các em s d ng SĐTD mà mình v a l p ý đ vi hoàn ch nh.

ị ề ủ “Con ng iườ

ệ ấ

+ Ví d 1:ụ Trình bày suy nghĩ c a anh (ch ) v câu nói ụ t nh ng không th b khu t ph c”. ơ ồ ư ư ướ ọ ể ị ng cho h c sinh theo s đ t ể ị ủ có th b h y di ẽ ị GV s đ nh h duy sau trang 24

ề

ị ư ế ườ ề t m lòng ng

ủ ườ ẹ qua nhân i m i đàn bà hàng chài trong

ễ ế

+ Ví d 2:ụ Cho đ bài sau: ả ấ ậ Anh (ch ) có c m nh n nh th nào v ặ c a Kim Lân và ng ợ ụ ứ ậ V nh t v t bà c T trong ủ ề Chi c thuy n ngoài xa c a Nguy n Minh Châu. ư Ta có SĐTD nh sau (trang 26)

ử ụ ơ ồ ư ậ duy trong quá trình ôn t p, d

ế ư ọ ng c a th y cô, h c sinh không ch đ c ôn l

ạ ủ ả

ứ ườ ẽ i h c khác trong cùng m t môi tr

ừ ng h c t p. T đó, s có k ữ ọ ậ ầ ộ ổ ế ướ ự i s ứ ơ ả ỉ ượ i ki n th c c b n ữ ki m tra, đánh giá tri th c kĩ năng c a b n thân và nh ng ế ứ h ngổ cho ng, b sung nh ng ph n ki n th c ờ ự ồ ưỡ b i d

Nh vây, khi s d ng s đ t ủ ầ ướ ị đ nh h ể ự ể mà còn có th t ườ ọ ng ị ạ ho ch k p th i t ả b n thân.

Ế Ả

ả

ụ Ệ ệ ộ ổ

ớ ự ế ạ

ự ọ ọ

ọ ố ớ ạ ọ ườ ạ ớ ỉ

ậ

ườ ụ ộ ồ , vô c m hay ng i ghi chép m t cách th đ ng nh c máy đã đ

ờ ả ừ ướ tr

c trong các gi ứ ằ ở ế ế ự ề ọ Ạ . V. HI U QU DO SÁNG KI N MANG L I ộ . 1. Hi u qu xã h i ệ ủ ế Sau m t năm h c áp d ng sáng ki n tôi th y s thay đ i rõ r t c a ữ hai l p kh i 12 tôi tr c ti p tham gia gi ng d y môn Ng văn. ể ể nhiên đ xét tuy n ụ i là l p mà các em ch có m c tiêu là ư ng nh không còn tâm lí ượ ư ỗ c văn mà tr nên nghiêm túc, tích c c hào ủ ệ t k SĐTD c a bài h c. Đi u này

ứ ể ả ố ấ ự ọ ả ở h c sinh ố ớ ớ Đ i v i l p 12C6 là l p mà h c sinh ch n các môn t ớ ng Đ i h c, l p 12C4 l vào các tr ấ ề ệ ố t nghi p THPT, tôi đ u nh n th y các em d t ộ ờ ơ th ậ l p trình t ế ứ h ng chi m lĩnh tri th c b ng vi c thi có th minh ch ng qua các b ng th ng kê sau:

ả ả ề ự ứ ủ ọ ọ

ữ B ng kh o sát v s h ng thú c a h c sinh khi h c môn ằ Ng văn b ng SĐTD

ớ ớ L p 12C4 L p 12C6 ộ N i dung

SL 26 7 2 % 74,3 20 5,7 SL 35 5 0 % 87,5 12,5 0 Thích thú ngườ Bình th Không thích

ả ố ữ ọ

ả ể ọ ế B ng th ng kê k t qu đi m thi môn Ng văn H c kì I Năm h c 2015 – 2016

ớ ớ L p 12C4 L p 12C6 ế ạ X p lo i

SL 0 % 0 SL 2 % 5 Gi iỏ

3 20 12 8,6 57,1 34,3 5 28 5 12,5 70 12,5 Khá TB Y uế

ả ố ữ ọ

ả ể ọ ế B ng th ng kê k t qu đi m thi môn Ng văn H c kì II Năm h c 2015 – 2016

ớ ớ L p 12C4 L p 12C6 ế ạ X p lo i

SL 5 15 13 2 % 14,3 42,9 37,1 5,7 SL 8 18 14 0 % 20 45 35 0 iỏ Gi Khá TB Y uế

ể ự ế ọ ấ ậ Qua k t q a trên, chúng ta có th nh n th y, th c t

ả ế ủ ế ề

ọ

ầ

ạ ướ ề ợ ươ ổ ứ ch c, đ nh h

ị ở ớ ể ư ự , h c sinh ế ữ ự không ph i quá y u kém v năng l c môn Ng văn. Các em không đ n ờ ơ ớ ề ư ữ ỗ v i môn Ng văn. Nh ng đi u quan tr ng là giáo n i quá chán ngán, th ư ế ử ụ ậ ạ ọ ả ng pháp d y h c cũng nh kĩ thu t d y t s d ng ph viên c n ph i bi ứ ơ ậ ằ ự ọ ng đ kh i d y ni m h ng h c phù h p tích c c nh m t ở ọ ậ ủ nhà. thú, s say mê h c t p c a các em khi l p cũng nh khi

ả ệ ế.

ờ ể

ế ữ 2. Hi u qu kinh t ấ ớ V i SĐTD, các em không ph i m t quá nhi u th i gian đ làm ch ứ

ể ề ả

ầ ế ứ ượ ế ế t. Th i gian, công s c đ t ki m. Mà ti

ờ ế ứ ủ ả ề

ọ ề ề ờ ọ

ư ố

ề ấ

ả c l ng ghép trong bài gi ng nh : tình m u t ề ưở ng nh mang tính ch t giáo đi u y d ớ ư ướ i tâm h n các em h

ộ ố ố ướ ồ ư ị ấ i m t l ng c a Đ ng và Nhà n

ề ệ ệ

ệ ồ ộ

ườ ừ ứ ừ ấ ị ẽ ủ ả ề ẽ ọ ờ ki n th c môn Ng văn. Các em s có nhi u th i gian cho các môn h c ữ ạ ộ ờ ệ khác,có th i gian tham gia các ho t đ ng tr i nghi m đ hình thành nh ng ệ ệ ờ ố kĩ năng s ng c n thi t ki m c ti ư ộ ạ ệ t ki m ti n b c, c a c i. Nh m t ai đó đã nói th i gian, công s c là ti ị ấ ọ Thông qua các gi văn h c là nhân h c. h c văn các v n đ v giá tr ẫ ử ố ượ ồ , s ng, kĩ năng s ng luôn đ ễ ấ ươ tình yêu th ng, trách v n đ t ấ ớ ẩ ng các em t dàng th m th u t i s ng tích ủ ướ ạ ự ề ả c v phát c c, lành m nh đúng nh đ nh h ố ớ ờ ạ ườ ể t Nam trong th i đ i m i: cao v trí tu , kĩ năng s ng, tri n con ng i Vi ớ ớ ả ề ẹ đ p v nhân cách, tâm h n, có trách nhi m v i b n thân và xã h i. Và v i ữ ư ế ữ i v a có đ c v a có tài nh th , nh t đ nh s có nh ng nh ng con ng

ự ư ấ ướ ề ể ế ổ ị c phát tri n cao v kinh t và n đ nh v ề

ặ ộ đóng góp tích c c đ a đ t n m t xã h i.

Ị Ề

ổ ạ Ế ớ ươ ổ ớ

ng pháp d y h c nói chung và đ i m i ph ẩ ự

ế ấ

ề ứ ọ ộ

ụ ủ

ữ ả Ấ . IV. KI N NGH , Đ XU T ọ ươ ng pháp Đ i m i ph ấ ủ ể ữ ọ ạ d y h c môn Ng văn nói riêng đ phát huy năng l c ph m ch t c a ổ ạ ệ ờ ọ t hi n nay. Trong khuôn kh h n ngu i h c đã và đang là v n đ b c thi ủ ẹ ề ượ ẽ c m t đi u gì trong công h p c a đ tài, chúng tôi hi v ng s làm đ ầ ệ ệ ổ ộ cu c đ i m i toàn di n c a ngành giáo d c hi n nay. Qua đó, góp ph n nâng cao ch t l

ề ệ ự ệ ạ ng trong gi ng d y môn Ng văn. ượ

ệ ứ ủ ả ả ề ớ ấ ượ Đ tài này đ ủ

ề ư ầ ế ự ế ậ ỏ

ừ ệ

Ạ Ặ Ế ả ệ c th c hi n trong đi u ki n các tài li u tham kh o ạ ch a đ y đ . Kinh nghi m và kh năng nghiên c u c a b n thân còn h n ư ể ậ ch , vì v y không th tránh kh i nh ng thi u sót. Kính mong s nh n xét ể ồ góp ý chân thành t các ban ngành, đoàn th đ ng nghi p. Tôi xin chân ả ơ thành c m n! Ả V. CAM K T KHÔNG SAO CHÉP HO C VI PH M B N

QUY N.Ề

ủ ế ộ t, không sao chép n i

ườ Tôi xin cam đoan đây là SKKN c a mình vi ủ dung c a ng . i khác

ả ậ H i H u ngày 20 tháng 5 năm

Ả Ế TÁC GI SÁNG KI N

Ụ Ế

2016 Ơ Ị Ơ C QUAN Đ N V ÁP D NG SÁNG KI N (xác nh n)ậ

ễ ề ị Nguy n Th Huy n