Sử dụng thuốc kháng
sinh an toàn với bà bầu
Thuốc kháng sinh là tất cả các hợp chất tự nhiên, bán tổng hợp hay
tổng hợp có tác dụng kháng khuẩn.
Thuốc kháng sinh có vai trò rất quan trọng trong điều trị các bệnh do nhiễm
khuẩn gây ra như bệnh lao, thương hàn, dịch tả... và được chia thành nhiều
nhóm thuốc khác nhau:
- Nhóm beta-lactamin (penicillin, ampicillin, amoxicillin, cephalosporin...).
- Nhóm macrolid (erythromycin, clarithromycin, roxithromycin...).
- Nhóm teracyclin (doxycylin, minocyclin…).
- Nhóm phenicol (chloramphenicol, thiamphenicol).
- Nhóm aminoglycosid (streptomycin, kanamycin...).
- Nhóm quinolon (offloxacin, ciprofloxacin...).
Mỗi nhóm thuốc kháng sinh có phổ kháng khuẩn (sự nhạy cảm của thuốc
kháng sinh trên vi khuẩn) khác nhau và đáp ứng điều trị với các bệnh lý khác
nhau.
Khi vào cơ thể, các thuốc kháng sinh sẽ gây ra các tác dụng phụ với mức độ
nhẹ như: dị ứng da, buồn nôn, tiêu chảy… hoặc thậm chí nghiêm trọng như
sốc phản vệ, nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong!
Phụ nữ có thai cần thận trọng khi dùng kháng sinh. (ảnh minh họa)
Việc sử dụng thuốc kháng sinh trong một thời gian dài có thể gây ra rối loạn
cân bằng tạp khuẩn đường ruột và nhiễm nấm candida ở da, miệng, ruột…
Sử dụng thuốc kháng sinh cho phụ nữ có thai: hầu hết các thuốc kháng sinh
đều vượt qua được hàng rào nhau thai và có thể gây tác hại cho thai nhi.
Mức độ tác hại trên thai nhi tùy thuộc vào loại kháng sinh sử dụng, liều
lượng, thời gian sử dụng và thuốc đã được sử dụng trong giai đoạn nào của
thai kỳ. Các tác hại gây ra có thể là khuyết tật, dị dạng hay thậm chí tử vong
thai nhi.
Đối với phụ nữ có thai, thuốc kháng sinh có thể xếp thành 3 nhóm:
Nhóm có thể dùng (chỉ định): gồm có beta-lactamin, macrolid.
Nhóm không thể dùng (chống chỉ định) gồm có phenicol (gây suy tủy, giảm
bạch cầu, “hội chứng xám ở trẻ em”), tetracycline (gây vàng răng ở trẻ
em…), aminoglycosid (gây điếc…), quinolon (gây tổn thương thoái hóa
khớp).
Nhóm thuốc dùng thận trọng: rifamycin (không nên dùng trong 3 tháng đầu
thai kỳ), nitrofuran, acid nalidixic (không nên dùng cuối thai kỳ),
metronidazol, trimethoprim, sulfamid (không nên dùng giai đoạn đầu và
cuối thai kỳ).
Cơ thể người phụ nữ mang thai có nhiều đặc điểm sinh lý thay đổi so với lúc
bình thường: trọng lượng cơ thể tăng lên, lưu lượng máu tăng, tốc độ thanh
thải của thận tăng nhanh... Vì vậy, quá trình hấp thu, phân bố, chuyển hóa
của thuốc vào cơ thể cũng thay đổi.
Khi sử dụng thuốc kháng sinh cho phụ nữ có thai cần chú ý đến liều dùng
đáp ứng yêu cầu điều trị.
Việc sử dụng thuốc kháng sinh phải luôn được sự chỉ định của thầy thuốc
(sau khi đã xác định bệnh lý và dạng vi khuẩn gây bệnh), cần tránh việc sử
dụng tùy tiện và lạm dụng thuốc kháng sinh gây ra những chủng vi khuẩn
lờn thuốc. Trong quá trình điều trị, thai phụ cần phải uống thuốc đúng liều
lượng và thời gian mà thầy thuốc chỉ định, chỉ ngừng thuốc khi bệnh đã khỏi
hoàn toàn.
