BỘ TÀI CHÍNH
TRƯỜNG BDCB TÀI CHÍNH
TÀI LIỆU
ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC TÀI CHÍNH –
KẾ TOÁN XÃ VÙNG ĐỒNG BẰNG
(Kèm theo Quyết định số 3094/QĐ-BTC ngày 21 tháng 12 năm 2011
của Bộ trưởng Bộ Tài chính)
HÀ NỘI 2011
BỘ TÀI CHÍNH
TÀI LIỆU
ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG CÔNG CHỨC TÀI CHÍNH –
KẾ TOÁN XÃ VÙNG ĐỒNG BẰNG
(Kèm theo Quyết định số 3094 /QĐ-BTC ngày 21 tháng 12 năm 2011
của Bộ trưởng Bộ Tài chính)
HÀ NỘI 2011
1
MỤC LỤC
Chuyên đề 1. TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH XÃ .................................................................... 10
1.1. HỆ THỐNG TÀI CHÍNH Ở VIỆT NAM ......................................................................................... 10
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, chức năng và vai trò của tài chính ....................................... 10
1.1.2. Hệ thống tài chính và quản lý nhà nước về tài chính .............................................. 14
1.2. HỆ THỐNG NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC ........................................................................................ 26
1.2.1. Khái niệm, đặc điểm của NSNN .............................................................................. 26
1.2.2. Vai trò của NSNN ...................................................................................................... 27
1.2.3. Hệ thống NSNN ở nước ta ........................................................................................ 29
1.2.4. Phân cấp quản lý NSNN ............................................................................................ 29
1.2.5. Hệ thống mục lục NSNN của Việt nam ................................................................... 34
1.3. TÀI CHÍNH XÃ .................................................................................................................................. 35
1.3.1. Nhiệm vụ của tài chính xã ......................................................................................... 35
1.3.2. Nội dung tài chính xã ................................................................................................. 36
1.3.3. Quản lý ngân sách xã và các quỹ tài chính khác của xã ......................................... 40
1.4. CHU TRÌNH QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ ................................................................................... 42
1.4.1. Lập dự toán ngân sách xã .......................................................................................... 42
1.4.2. Tổ chức chấp hành ngân sách xã .............................................................................. 52
1.4.3. Quyết toán ngân sách xã ............................................................................................ 54
1.4.4. Cân đối ngân sách xã ................................................................................................. 56
1.5. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỒNG VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................... 58
1.5.1. Câu hỏi ôn tập ............................................................................................................. 58
1.5.2. Bài tập tình huống và trắc nghiệm ............................................................................ 58
1.5.3. Tài liệu tham khảo ...................................................................................................... 61
Chuyên đề 2. QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH VÀ THU TÀI CHÍNH KHÁC CỦA XÃ .. 63
2.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THU TÀI CHÍNH XÃ ................................................................ 63
2.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thu tài chính xã ............................................... 63
2.1.2. Phân loại các khoản thu tài chính xã ........................................................................ 64
2.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ THU TÀI CHÍNH XÃ ............................................................................... 70
2.2.1. Nội dung quản lý thu thuế ......................................................................................... 70
2.2.2. Nội dung quản lý các khoản thu khác của xã .......................................................... 79
2.3. TỔ CHỨC QUẢN LÝ THU TÀI CHÍNH XÃ ................................................................................. 84
2.3.1. Lập dự toán thu ngân sách xã .................................................................................... 84
2.3.2. Chấp hành dự toán ...................................................................................................... 87
2.3.3. Quyết toán thu ngân sách xã ..................................................................................... 89
2.4. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................... 90
2.4.1. Câu hỏi ôn tập ............................................................................................................. 90
2.4.2. Bài tập tình huống ...................................................................................................... 90
2
2.4.3. Tài liệu tham khảo ...................................................................................................... 92
2.4.4. Phụ lục ......................................................................................................................... 93
Chuyên đề 3. QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH VÀ CHI TÀI CHÍNH KHÁC CỦA XÃ .... 96
3.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHI TÀI CHÍNH XÃ ................................................................. 96
3.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò chi ngân sách xã .................................................... 96
3.1.2. Nhiệm vụ và quyền hạn quản lý chi ngân sách xã .................................................. 97
3.1.3. Phân loại chi ngân sách xã ....................................................................................... 102
3.1.4. Các nguyên tắc quản lý chi ngân sách xã .............................................................. 104
3.1.5. Căn cứ, chế độ, tiêu chuẩn, định mức quản lý chi ngân sách xã ......................... 106
3.2. TỔ CHỨC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH XÃ ............................................................................. 108
3.2.1. Lập dự toán ............................................................................................................... 108
3.2.2. Chấp hành dự toán ngân sách xã ............................................................................ 113
3.2.3. Công tác quyết toán và báo cáo quyết toán ngân sách xã .................................... 122
3.2.4. Kiểm toán ngân sách xã ........................................................................................... 124
3.2.5. Các vi phạm pháp luật về quản lý ngân sách xã.................................................... 125
3.2.6. Công khai tài chính ngân sách xã ........................................................................... 125
3.3. QUẢN LÝ CÁC HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH KHÁC CỦA XÃ ................................................. 126
3.3.1. Khái niệm về các hoạt động tài chính khác của xã ............................................... 126
3.3.2. Các hoạt động tài chính khác của xã ...................................................................... 127
3.3.3. Các quy định về quản lý hoạt động tài chính khác của xã ................................... 128
3.4. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................... 129
3.4.1. Câu hỏi ôn tập ........................................................................................................... 129
3.4.2. Bài tập tình huống .................................................................................................... 130
3.4.3. Tài liệu tham khảo .................................................................................................... 132
Chuyên đề 4. QUẢN LÝ TÀI CHÍNH DỰ ÁN DO XÃ LÀM CHỦ ĐẦU TƯ ................. 133
4.1. TỔNG QUAN VỀ DỤ ÁN ĐẦU TƯ .............................................................................................. 133
4.1.1. Cơ chế quản lý vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước qua các thời kỳError! Bookmark not defined
4.1.2. Các khái niệm liên quan .......................................................................................... 133
4.1.3. Những đặc trưng của đầu tư và đầu tư xây dựng cơ bản ...................................... 136
4.1.4. Đặc điểm dự án do xã làm chủ đầu tư .................................................................... 137
4.1.5. Một số nguyên tắc của quản lý dự án do xã làm Chủ đầu tư ............................... 138
4.2. QUẢN LÝ DỰ ÁN QUY HOẠCH ................................................................................................. 139
4.2.1. Nguyên tắc ................................................................................................................ 139
4.2.2. Đối tượng .................................................................................................................. 139
4.2.3. Nội dung chi thực hiện nhiệm vụ, dự án quy hoạch ............................................. 140
4.2.4. Lập, chấp hành dự toán và thanh quyết toán ngân sách nhà nước ...................... 140
4.2.5. Thanh toán, quyết toán vốn ..................................................................................... 141
4.3. QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CÔNG TRÌNH ........................................................ 142
4.3.1. Quản lý dự án ............................................................................................................ 142
4.3.2. Quản lý vốn đầu tư ................................................................................................... 172
3
4.4. QUẢN LÝ CHI PHÍ QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ ...................................................................... 185
4.4.1. Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng ................................................................. 185
4.4.2. Nguyên tắc quản lý ................................................................................................... 185
4.4.3. Căn cứ lập dự toán chi phí quản lý dự án............................................................... 186
4.4.4. Trình tự lập dự toán chi phí quản lý dự án ............................................................. 186
4.4.5. Nội dung dự toán chi phí quản lý dự án ................................................................. 187
4.4.6. Thẩm định, phê duyệt dự toán chi phí quản lý dự án ........................................... 189
4.4.7. Thanh toán chi phí quản lý dự án ........................................................................... 190
4.4.8. Quyết toán chi phí quản lý dự án ............................................................................ 190
4.4.9. Đối với các Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới .............................................. 191
4.5. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................ 191
4.5.1. Câu hỏi ôn tập ........................................................................................................... 191
4.5.2. Bài tập tình huống .................................................................................................... 191
4.5.3. Tài liệu tham khảo .................................................................................................... 194
Chuyên đề 5. QUẢN LÝ TÀI SẢN NHÀ NƯỚC TẠI XÃ .................................................... 206
5.1. TÀI SẢN NHÀ NƯỚC VÀ QUẢN LÝ, SỬ DỤNG TÀI SẢN NHÀ NƯỚC ............................ 206
5.1.1. Tài sản nhà nước ....................................................................................................... 206
5.1.2. Nguyên tắc quản lý, sử dụng tài sản nhà nước ...................................................... 206
5.1.3. Quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao quản lý, sử dụng tài
sản nhà nước ............................................................................................................. 208
5.1.4. Quyền, nghĩa vụ của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị được giao
quản lý, sử dụng tài sản nhà nước ........................................................................... 208
5.1.5. Các hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý, sử dụng tài sản nhà nước ................. 208
5.1.6. Trách nhiệm của Hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân các cấp trong việc
quản lý, sử dụng tài sản nhà nước thuộc phạm vi quản lý ................................... 209
5.2. TIÊU CHUẨN, ĐỊNH MỨC ĐỐI VỚI MỘT SỐ TÀI SẢN CHỦ YẾU TẠI CÁC CƠ
QUAN, ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CẤP XÃ ........................................................................................ 210
5.2.1. Đối với trụ sở làm việc ............................................................................................. 210
5.2.2. Đối với trang thiết bị và phương tiện làm việc ...................................................... 212
5.3. QUY TRÌNH QUẢN LÝ TÀI SẢN NHÀ NƯỚC TẠI XÃ .......................................................... 215
5.3.1. Quản lý quá trình hình thành tài sản ....................................................................... 215
5.3.2. Quản lý quá trình sử dụng tài sản nhà nước .......................................................... 217
5.3.3. Quản lý kết thúc quá trình sử dụng TSNN ............................................................ 228
5.4. CÂU HỎI ÔN TẬP, BÀI TẬP TÌNH HUỐNG VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................... 236
5.4.1. Câu hỏi ôn tập ........................................................................................................... 236
5.4.2. Bài tập tình huống .................................................................................................... 236
5.4.3. Tài liệu tham khảo .................................................................................................... 238
Chuyên đề 6. GIAO DỊCH HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH XÃ QUA KHO BẠC NHÀ
NƯỚC ....................................................................................................................... 241
6.1. GIAO DỊCH THU NGÂN SÁCH XÃ QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC ....................................... 241
6.1.1. Sự cần thiết của công tác quản lý ngân sách xã qua KBNN ................................ 241