Thủ thuật trốn thuế của các công ty Mỹ
Thuế là nghĩa vụ tài chính mà bất cứ công ty nào cũng muốn tránh. Và cũng
vì tiết kiệm một số tiền thuế mà nhiều khi có công ty đã phải “khuynh gia bại
sản” vì không thể thoát khỏi “cái lưới” luật pháp. Có lẽ tốt hơn hết là nên
tuân thủ đúng như quy định về thuế. “Dirty Activities 2005” là danh sách
những thủ thuật trốn thuế của các công ty Mỹ được một số tổ chức điều tra
và tổng hợp. Những “trò gian lận” ngày càng đa dạng từ chỗ cố tình hiểu
sai những quy định pháp luật đến với lợi dụng các tổ chức từ thiện để trốn
thuế. Mark W. Everson, một chuyên viên nghiên cứu thuế của Mỹ, nói: “Các
hình thức trốn thuế đang ngày một tinh vi hơn. Rất khó có thể nhận dạng
được hết các hành vi này”.
1. Quỹ ủy thác - vỏ bọc của những khoản tiền
trốn thuế
Theo quy định pháp luật Mỹ thì những Quỹ uỷ
thác sẽ được giảm đáng kể nhiều loại thuế như
thuế thu nhập cá nhân, thuế đánh trên quà tăng
hay thừa kế,… Lợi dung kẽ hở này, nhiều công
ty đã chuyển lợi nhuận vào các Quỹ uỷ thác dưới
dạng quà tặng, đầu tư,… và như vậy giám thuế
thu nhập cho những khoản tiền này. Hiện các cơ
quan thuế của Mỹ đang theo dõi rất sát việc trốn
thuế của các Quỹ này. Trong năm 2004, đã có
trên 20 văn bản pháp luật chính thực được ban
hành để xử lý việc trốn thuế thông qua quỹ uỷ
thác.
2. Lợi dụng “Quyền kê khai” để trốn thuế
Pháp luật thuế quy định, người nộp thuế cũng đồng thời là người khai thuế.
Với hình thức này, các công ty nhiều khi cố tình khai các khoản miễn giảm
càng nhiều càng tốt để toàn bộ các khoản khai giảm bằng lợi nhuận của công
ty trong năm. Các thủ thuật thường được thực hiện là khai và đặt tên cho các
hình thức chi phí hợp lý trong các hoạt động kinh doanh như tiền lương, chi
phí dịch vụ,…Hình thức khai giảm này dựa vào những giải thích không
chính xác các quy định về luật thuế Mỹ và hoàn toàn không có cơ sở pháp
lý.
3. Mô hình kinh doanh trốn thuế
Trong những năm gần đây, các cơ quan chức năng Mỹ đã phải rất đau đầu
đối với hành vi trốn thuế “thông minh” đó là thành lập các tập đoàn kinh
doanh đơn nhất (Corporation Sole).
Các công ty sẽ trốn thuế dưới danh nghĩa tập đoàn kinh doanh miễn thuế và
nộp đơn xin thành lập các tập đoàn kinh doanh dưới lớp vỏ bọc “giáo sỹ”
hoặc “người nước ngoài” nhân danh cá nhân hoặc một tổ chức tôn giáo hay
một đoàn thể. Với những tập đoàn kiểu này, các công ty có thể được miễn
thuế thu nhập doanh nghiệp giống như một đơn vị kinh doanh của các tổ
chức tôn giáo.
Khi được ban hành, luật “Tập đoàn kinh doanh đơn nhất – Corporate Sole”
nhằm vào mục đích cho phép những người trong lĩnh vực tôn giáo được
chính thức tách ra khỏi các ràng buộc về tài sản cá nhân và quy định của nhà
thờ. Nhưng các nhà làm luật của Mỹ đâu có ngờ rằng luật này lại trở thành
công cụ trốn thuế của các công ty Mỹ.
4. Lợi dụng Quỹ từ thiện và tiền quyên góp để trốn thuế
Gần đây, các cơ quan thuế của Mỹ nhận thấy việc sử dụng các cơ quan từ
thiện để làm bình phong che dấu các khoản thu nhập và tài sản không chính
đáng để tránh đóng thuế ngày càng nhiều. Điều này có thể xảy ra trong các
hoạt động kinh doanh thường nhật, chẳng hạn khi công ty chuyển tài sản hay
một khoản thu nhập vào tài khoản của một tổ chức từ thiện hay một quỹ
quyên góp nhưng vẫn tiếp tục quản lý nguồn tiền hay tài sản chứ không thật
sự cho hay tặng khoản quyên góp cho cơ quan từ thiện. Từ hành động này
các công ty sẽ nhận được một khoản miễn giảm thuế tính trên trị giá tài sản
mà không hề chuyển giao hay tặng cho các cơ quan từ thiện phần quà xứng
đáng với nguồn lợi họ nhận được.
Quyên tiền trên danh nghĩa một căn nhà có giá trị lịch sử cho một cơ quan
bảo tồn miễn thuế là một hình thức cũng khá phổ biến khác. Trong nhiều
trường hợp, các quy định luật pháp về bảo tồn lịch sử đã cấm thay đổi mặt
tiền căn nhà làm cho việc chuyển nhượng tài sản đóng góp trở thành món
quà “thừa”. Tuy vậy, ngay cả khi bộ mặt căn nhà có thể thay đổi được, việc
khai miễn giảm thuế căn cứ trên tài sản dư thừa này vẫn chẳng thấm vào đâu
so với ảnh hưởng của việc nới lỏng trong vấn đề đóng góp từ thiện trên giá
trị thực sự của tài sản.
5. Trốn thuế bằng việc chuyển tiền ra nước ngoài
Mặc dù các cơ quan thuế của Mỹ đã ban hành nhiều quy định pháp luật
nghiêm khắc nhằm hạn chế những vụ việc liên quan đến việc chuyển tiền ra
nước ngoài trái phép nhưng nhiều công ty vẫn tiếp tục vi phạm và cố tình lẩn
tránh việc đóng thuế thu nhập bằng những hình thức chuyển tiền vào các
ngân hàng quốc tế hoặc trả thù lao khá lớn cho các cho người môi giới mua
bán nước ngoài.
Các hình thức chuyển tiền để trốn thuế còn bao gồm các dạng chuyển tiền
qua hệ thống điện tín, các công ty tín dụng quốc tế, các hình thức khai man
hợp đồng thuê hợp tác lao động, hoặc các chương trình bảo hiểm nhân thọ
(life insurance). Trong thời gian tới, các cơ quan thuế của Mỹ sẽ hợp tác với
các bộ phận thuế ở địa phương và các cơ quan chuyên môn để đưa những
hành vi này ra sánh sáng của pháp luật.
6. Thua lỗ để trốn thuế
Thông thường, đối với những hoạt động kinh doanh thua lỗ, các công ty sẽ
không phải nộp thuế. Lợi dụng quy định này, nhiều công ty đã biến đổi
những báo cáo tài chính từ chỗ có lợi nhuận sửa chữa lại thành những con số
nghèo nàn, công bố thua lỗ để trốn thuế
Đặc điểm cụ thể của hành vi này là khi các công ty khai thuế, họ sẽ ghi mức
lợi nhuận bằng 0 vì những khó khăn trong kinh doanh, trong khi đó vẫn khai
đầy đủ các khoản thuế đã tạm đóng trước trong năm để nhận tiền hoàn thuế.
7. Tránh đóng thuế lao động
Thuế lao động (Employment tax) sẽ là một khoản tiền khá lớn đối với những
tập đoàn có hàng chục nghìn công nhân. Do vậy, trốn những khoản thuế này
luôn được các công ty, tập đoàn Mỹ ưu tiên hàng đầu.
Theo quy định, không những công ty mà ngay cả người lao động cũng phải
đóng thuế. Từ đó, nhiều công ty đã thoả thuận với người lao động ghi mức
lương thấp, thậm chí rất thấp, trên hợp đồng lao động để giảm thuế phải nộp.
Nhiều trường hơpự, các công ty còn không ký kết Hợp đồng lao động với
nhân viên để không phải nộp các khoản thuế lao động.
Những quy định pháp luật đang ngày một nghiêm khắc hơn với những hành
vi trốn thuế như có thể bị tù giam nhiều năm, bị phạt một số tiền khổng lồ
nhưng xem ra không hiệu quả lắm. Kinh doanh ngày càng lớn thì số thuế
phải nộp cũng tăng theo. Do vậy, nhiều công ty sẵn sàng thực hiện các hành
vi trốn thuế dù biết đó là vi phạm pháp luật. Nhưng rồi có lẽ sẽ rất đúng với
nhận định “Lưới trời lồng lộng, tuy thưa nhưng khó thoát”.
