Quá trình h i nh p qu c t c a Vi t Nam hi n nay đang đng tr c muôn ế ướ
vàn th i c và thách th c, đi u này đ ra nhu c u c p thi t cho n n giáo d c ơ ế
Vi t Nam trong vi c nâng cao ch t l ng đào t o và b i d ng nhân tài. Song ượ ưỡ
song v i vi c nâng cao ch t l ng trong vi c đào t o thì sinh viên cũng là đi ượ
t ng c n ph i năng đng và sáng t o đ ti p thu nh ng ki n th c, ph ngượ ế ế ươ
pháp h c t p m i m . b c đi h c thì ph ng pháp làm vi c theo nhóm ươ
đc bi t đn nh là m t ph ng pháp h c t p khá ph bi n. Ngày nay, kượ ế ế ư ươ ế
năng làm vi c nhóm g n nh không th tách r i v i sinh viên, đc bi t là sinh ư
viên kh i ngành lu t, nó có th coi nh là hành trang mang theo khi sinh viên ra ư
tr ng. Nó đã tr thành m t trong nh ng t ch t quan tr ng đi v i nh ng ngườ
viên mu n thành công. Các doanh nghi p tuy n nhân viên luôn yêu c u ng viên
có kh năng làm vi c theo nhóm. Đây cũng là lý do mà r t nhi u các công ty
hi n nay, đc bi t là các công ty n c ngoài yêu c u ng viên ph i có kh năng ướ
làm vi c theo nhóm. Trên th gi i hi n nay đang di n ra nh ng chuy n bi nế ế
trong lĩnh v c giáo d c. Xu h ng giáo d c đang phát tri n v i m c tiêu: đi ướ
m i n i dung, ch ng trình, ph ng pháp, phát huy tính tích c c, ch đng cũng ươ ươ
nh kh năng t h c, t nghiên c u c a ng i h c. Trong xu h ng đó, Giáoư ư ướ
d c Vi t Nam cũng đã và đang có nhi u thay đi mau l , m nh m đ hòa nh p
v i n n giáo d c hi n đi trên th gi i, đc bi t là v n đ đi m i ph ng ế ươ
pháp d y và h c trong nhà tr ng. ườ T i Nghi quy t c a h i ngh TW l n th 2 ế
BCH TW Đng khóa VIII (2- 1996) có đo n: Đi m i m nh m ph ng pháp ươ
giáo d c và đào t o, kh c ph c l i truy n th m t chi u, rèn luy n thành n p ế
t duy sáng t o c a ng i h c”. Cũng t i Kho n 2, Đi u 5, Lu t giáo d c 2005ư ườ
cũng đã kh ng đnh: “Ph ng pháp giáo d c ph i phát huy tính tích c c, t giác, ươ
ch đng, t duy sáng t o c a ng i h c; b i d ng cho ng i h c năng l c t ư ườ ưỡ ườ
h c, kh năng th c hành, lòng say mê h c t p và ý chí v n lên”. ươ Nh v y,ư
trong th i đi m i, khi khoa h c k thu t ngày càng phát tri n, làm vi c theo
nhóm là yêu c u quan tr ng, c n thi t đc đt ra đi v i t t c m i ng i. ế ượ ườ
Đc bi t đi v i sinh viên lu t, h c t p theo nhóm là m t trong các ph ng ươ
pháp h c t p hi u qu đ qua đó rèn cho sinh viên kh năng h p tác, chia s , t ư
duy ph n bi n... Đó là nh ng đi u c n thi t đi v i m t công dân c a th k 21. ế ế
Do đó, m i sinh viên lu t c n đc trang b ngay t trong nhà tr ng đ khi ra ư ườ
tr ng có th s ng và làm vi c trong các t ch c m t cách tích c c, hi u qu .ườ
V n đ đt ra là làm th nào đ ph ng pháp h c t p này đc th c hi n r ng ế ươ ượ
rãi, th c s phát huy đc hi u qu trong sinh viên, giúp sinh viên nhanh chóng ượ
lĩnh h i, chi m lĩnh tri th c, có đc k t qu h c t p t t nh t. Các sinh viên ế ượ ế
lu t cũng ph n nào đc ti p c n v i ph ng pháp h c đy hi u qu này, tuy ượ ế ươ
nhiên đa ph n các sinh viên t b c trung h c ph thông lên b c đi h c đu
không thích ng k p v i cách h c và làm vi c nhóm, bên c nh đó m t s khác,
tuy đã tham gia làm vi c nhóm nh ng không tìm th y đc s thích thú trong ư ượ
công vi c cũng nh không t o ra đc hi u qu trong công vi c c a nhóm. ư ượ
Theo Lexicon der Padagogik: “Ph ng pháp giúp đ trình bày có lý l v ngươ
vàng m t chân lý đã xác đnh r i ho c đ v ch ra m t con đng tìm tòi m t ườ
chân lý m i”. Theo Hegel: “Ph ng pháp là ý th c v hình th c c a s v n ươ
đng bên trong c a n i dung”. Nh v y có th hi u: Ph ng pháp là cách th c, ư ươ
con đng, ph ng ti n đ đt t i m c đích nh t đnh trong nh n th c và trongườ ươ
th c ti n.
Theo GS Nguy n Ng c Quang, nghiên c u d y h c theo quan đi m quá
trình: “H c là quá trình t đi u khi n t i u s chi m lĩnh khái ni m khoa h c, ư ế
b ng cách đó hình thành c u trúc tâm lý m i, phát tri n nhân cách toàn di n. Vai
trò t đi u khi n c a quá trình h c th hi n s t giác, tích c c, t l c và
sáng t o d i s đi u khi n c a th y, nh m chi m lĩnh khái ni m khoa h c. ướ ế
H c có 2 ch c năng kép là lĩnh h i và t đi u khi n”. Theo t đi n Ti ng Vi t ế
c a Vi n khoa h c xã h i Vi t Nam - Vi n ngôn ng h c: “H c t p là h c và
luy n t p đ hi u bi t và có k năng”.Nh v y, h c t p là m t lo i hình ho t ế ư
đng đc th c hi n trong m i quan h ch t ch v i ho t đng d y, giúp ượ
ng i h c lĩnh h i tri th c, k năng, k x o, nh ng ph ng th c hành vi nh mườ ươ
phát tri n nhân cách toàn di n.
Theo t đi n Ti ng Vi t: Nhóm là t p h p m t s ít ng i ho c s v t ế ườ
đc hình thành theo nh ng nguyên t c nh t đnh.Theo chúng tôi, nhóm là t pượ
h p nh ng ng i có t ch c, ho t đng theo nh ng nguyên t c nh t đnh, nh m ườ
đt t i m c tiêu và l i ích chung .
Trong cu n “Giáo trình giáo d c th c hành pháp lu t” - 2104 do PGS.TS Lê
Th Châu ch biên thì nhóm đc hi u là t p h p bao g m nhi u thành viên v i ượ
nh ng vai trò khác nhau nh ng cùng có chung m t m c đích. M i thành Viên ư
trong nhóm có vai trò và trách nhi m nh t đnh. Ph ng pháp h c là ph ng ươ ươ
pháp t đi u khi n ho t đng nh n th c và rèn luy n kh năng thu th p thông
tin đ hình thành h thông tri th c và k năng th c hành, hình thành nhân cách
c a ng i h c và đt thành m c tiêu h c t p. Ph ng pháp h c th o lu n nhóm ườ ươ
là ph ng pháp t ng tác gi a gi ng viên và sinh viên, gi a các sinh viên v iươ ươ
nhau thông qua quá trình trao đi và chia s ki n th c. Cũng theo PGS.TS Lê Th ế
Châu thì làm vi c nhóm mang l i cho sinh viên nhi u hi u qu h n trong h c ơ
t p, đc bi t là sinh viên ngành lu t nh : ư
- Th nh t, tăng kh năng quy t đnh và th c hi n công vi c hi u qu . Khi ế
đng tr c m t quy t đnh, các thành viên c n phân tích rõ v n đ thông qua ướ ế
nh ng quan đi m, góc nhìn khác nhau c a m i thành viên. Vì th , khi làm vi c ế
nhóm s t o c h i t ng h p đc nhi u ý ki n c a các thành viên và t đó đa ơ ượ ế ư
ra ph ng án t t nh t;ươ
- Th hai, thông qua vi c giao ti p và trong quá trình làm vi c s t o s c i ế
m , thân thi n gi a các thành viên và ng i lãnh đo. T đó giúp m i ng i ườ ườ
hi u nhau và làm vi c hi u qu h n; ơ
- Th ba, t o s chuyên nghi p và nâng cao tinh th n trách nhi m cho t ng
thành viên thông qua vi c xây d ng và th c hi n t t n i quy nhóm;
- Th t , thích ng t t v i đi u ki n công vi c trong m t xã h i h i nh p: ư
yêu c u cao kh năng làm vi c nhóm đ đt đc hi u qu công vi c cao nh t; ượ
- Th năm, là môi tr ng làm vi c lý l ng đ hình thành nên nh ng k ườ ưở
năng, t ch t c a ng i lãnh đo trong vai trò là tr ng nhóm. ườ ưở
Thành công nhóm xu t phát t s ph i h p các k năng và kinh nghi m c a
nh ng thành viên trong su t quá trình làm vi c. Đó là lý do nhi u ng i thích ườ
làm vi c theo nhóm, b i nhóm nh m t đng l c thúc đy giúp h đt đc ư ượ
hi u su t công vi c t i u nh t. Không nh ng th trong lúc chúng ta h c theo ư ế
ph ng pháp th o lu n nhóm thì vô hình chung chúng ta đã th c hi n rèn luy nươ
các k năng trong các ph ng pháp h c khác nh : ph ng pháp thuy t trình, ươ ư ươ ế
ph ng pháp th c hành...ươ
H c t p theo nhóm là m t ph ng pháp h c t p trong đó các thành viên ươ
cùng ph i h p ch t ch v i nhau đ gi i quy t m t v n đ h c t p c th ế
nh m h ng đn m t m c tiêu chung; s n ph m c a nhóm là s n ph m c a trí ướ ế
tu t p th . Đ h i nh p xu th phát tri n chung c a th gi i, c a th i đi, yêu ế ế
c u c p bách đang đt ra đi v i n n giáo d c n c ta là: Ph i không ng ng ướ
đi m i, hi n đi hóa n i dung và ph ng pháp gi ng d y. Nh v y, đi m i ươ ư
ph ng pháp gi ng d y là nhi m v th ng xuyên đi v i m i cán b gi ngươ ườ
d y. Đ th c hi n t t đi u này, v n đ đt ra là làm sao ngày càng có nhi u
ph ng pháp gi ng d y m i nh m tích c c hóa ng i h c đ t h khám pháươ ườ
ki n th c thông qua s t ch c c a ng i th y. Có nh th thì tránh đc cáchế ườ ư ế ượ
h c th đng mà b y lâu nay đã t n t i trong bao th h th y trò c a ng i ế ườ
Vi t Nam. Thay đi thói quen h c t p này không ph i d dàng nh ng chúng ta ư
hoàn toàn có th làm đc. Chính chúng ta, nh ng ng i th y ph i là ng i ượ ư ườ
kh i x ng s thay đi đó. Ng i th y trong th i đi m i ph i luôn tìm ra ướ ườ
ph ng pháp m i, ph ng pháp gi ng d y tích c c. ươ ươ Ph ng pháp gi ng d yươ
tích c c là ph ng pháp gi ng d y phát huy tính tích c c, ch đng, sáng t oươ
c a ng i h c. Ph ng pháp tích c c h ng t i vi c ho t đng hóa, tích c c ườ ươ ướ
hóa ho t đng nh n th c c a ng i h c nghĩa là t p trung vào phát huy tính tích ườ
c c c a ng i h c ch không ph i c a ng i d y. ườ ườ Hi n nay, có r t nhi u
ph ng pháp gi ng d y tích c c: Ph ng pháp nghiên c u tr ng h p; ph ngươ ươ ườ ươ
pháp d y h c d a trên v n đ; Ph ng pháp đóng vai; ph ng pháp h c t p ươ ươ
theo nhóm… Ph ng pháp gi ng d y tích c c th c ch t là tích c c hóa sinh viênươ
trong gi h c. K t qu tùy thu c công tác chu n b c a gi ng viên, trình đ năng ế
l c c a gi ng viên, m c đ h p tác c a sinh viên, thói quen h c t p c a sinh
viên.
V i ph ng pháp t ch c cho sinh viên h c t p theo nhóm có th áp d ng ươ
trong su t quá trình h c t p ho c cũng có th áp d ng m t ph n trong quá trình
h c t p theo t ng n i dung h c t p, ch ng h n gi i quy t n i dung c a t ng ế
ch ng hay bài t p c a t ng ch ng. Ngay bu i đu c a môn h c Gi ng viênươ ươ
nên thông báo cho sinh viên bi t cách t ch c nhóm và n i dung ho t đng h cế