Tiểu luận: Dư luận xã hội có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa, đấu tranh hạn chế các sai lệch xã hội

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ư ậ ả ộ ớ ộ ố      D  lu n xã h i có vai trò to l n trong qu n lý xã h i và trong su t

ể ủ ị ử ườ ủ ư ậ ứ ạ quá trình phát tri n c a l ch s  loài ng i. S c m nh c a d  lu n xã h i t ộ ừ

ờ ố ộ ọ ườ lâu đã đóng m t vai trò quan tr ng trong đ i s ng con ng ấ i. R t ít ng ườ   i

ủ ư ậ ậ ự ủ ủ ệ ề ộ ỉ ế ph  nh n s  tác đ ng c a d  lu n đ n vi c đi u ch nh hành vi c a các cá

ườ ư ậ ủ ặ ộ ệ nhân, nhóm ng i trong xã h i và vai trò c a d  lu n cũng đ c bi t quan

ố ớ ữ ệ ạ ả ạ ọ ị ế   tr ng đ i v i các nhà lãnh đ o qu n lý trong vi c ho ch đ nh nh ng chi n

ườ ố ủ ươ ư ả ằ ượ l c, đ ng l i, ch  tr ạ   ế ị ng và đ a ra các quy t đ nh qu n lý nh m đ t

ượ ữ ụ ề đ c nh ng m c đích đã đ  ra.

ờ ố ệ ụ ữ ộ ồ Trong đ i s ng xã h i, có nh ng tin đ n gây ra h  l y cho cá nhân và

ườ ủ ế ư ề ệ ồ nhóm ng i nào đó. Tin đ n ch  y u lây lan qua truy n mi ng, nh ng cũng

ườ ợ ồ ượ ề ậ có tr ng h p tin đ n đ c lan truy n thông qua báo chí. Chính vì v y, dân

ườ ư ệ ả ằ ị gian th ng có câu ‘báo lá c i, hay ‘đ a tin v t’ quan ni m r ng báo chí là

ệ ượ ư ệ ẫ ớ ộ hóng h t, đ a chuy n… Ngày nay, đó v n là m t hi n t ế   ng không hi m

ề ướ trong n n báo chí n c nhà.

ầ ạ ớ ữ ụ ủ ệ ộ ấ C n nh n m nh t i m t trong nh ng nhi m v  chính c a báo chí, đó

ứ ế ệ ạ ạ ậ ồ ạ   là minh b ch hóa các ngu n thông tin, h n ch  nh n th c sai l ch và lo i

ấ ệ ậ ộ ố ồ ỏ b  tin đ n th t thi ộ t trong xã h i. Mu n v y, đ i ngũ làm công tác báo chí –

ư ậ ự ả ư ưở t  t ộ   ng ph i có năng l c phân tích, đánh giá, phán xét d  lu n xã h i,

ệ ữ ư ậ ư ữ ộ ộ phân bi ồ t rõ gi a d  lu n xã h i và tin đ n cũng nh  nh ng tác đ ng tiêu

ờ ố ồ ộ ự ủ c c c a tin đ n trong đ i s ng xã h i.

ư ậ ư ế ậ ậ ộ V y, th t ra d  lu n xã h i là gì? Nó có vai trò nh  th  nào trong

ủ ể ả ộ quá trình phát tri n c a xã h i nói chung và trong công tác qu n lý nói

ư ậ ữ ệ ộ ộ ố ằ   ệ riêng? Gi a d  lu n xã h i và sai l ch xã h i có m i quan h  gì? B ng

ộ ọ ề ư ậ ứ ệ ế ộ ộ ki n th c Xã h i h c v  d  lu n xã h i và sai l ch xã h i chúng ta hãy làm

1

ư ậ ộ ọ ệ ấ rõ các v n đ : “ ề D  lu n xã h i có vai trò quan tr ng trong vi c ngăn

ừ ệ ế ấ ạ ộ ” ng a, đ u tranh h n ch  các sai l ch xã h i

2

Ộ N I DUNG

1. Các khái ni mệ

ư ậ ộ 1.1 D  lu n xã h i

ệ ượ ồ ừ ộ ườ ư ậ  là hi n t ắ ng tâm lý b t ngu n t m t nhóm ng ể   i, bi u D  lu n

ề ộ ấ ữ ề ệ ằ hi n b ng nh ng phán đoán, bình lu n, ậ  quan đi mể  v  m t v n đ  nào đó

ấ ị ộ ả ự ượ ề ừ kèm theo thái đ  c m xúc và s  đánh giá nh t đ nh, đ c truy n t ng ườ   i

ớ ườ ể ượ ề này t i ng i kia, nhóm này sang nhóm khác. Nó có th  đ ộ   c truy n đi m t

ự ặ ượ ạ ế ượ ộ ố ề ộ cách t phát ho c đ c t o ra m t cách c  ý. N u đ c lan truy n r ng rãi

ặ ạ ư ậ ư ậ ể ở ộ và l p l i thì tr  thành d  lu n xã h i. D  lu n cũng có th  hình thành t ừ

ế ị ừ ề ộ nh ngữ  đ nh   ki n   xã   h i ộ  hay   là   t nh ng ữ  tác   đ ng   truy n   thông ,   phong

trào,....

ự ự ư ậ ự ặ ồ ừ D  lu n có m t tích c c và tiêu c c d a vào các ngu n tin mà t đó

ự ế ồ ự nó hình thành. N u nó hình thành d a vào ngu n tin xác th c thì s  tr ẽ ở

ữ ữ ọ ườ thành thông tin h u ích khi nói lên nh ng gì mà m i ng ề ự ệ   i nghĩ v  s  vi c

ứ ự ế ặ ồ đó, còn n u hình thành khi không có căn c  ho c d a vào ngu n thông tin

ể ạ ả ố ồ không rõ ràng cho dù là c  ý hay vô ý, nó có th  t o tin đ n nh m và có th ể

ư ậ ụ ể ạ ộ ấ   ị ử ụ b  s  d ng cho m t m c đích nào đó. D  lu n đôi khi có th  xâm ph m r t

ề ạ ư ủ m nh vào quy n riêng t c a cá nhân cho dù là đúng hay không.

ư ậ ề ộ ấ ủ ế ề ộ  là ý ki n chung c a công chúng v  m t v n đ  nào D  lu n xã h i

ế ủ ứ ể ạ ọ ộ ộ   đó mà h  quan tâm, là m t hình th c bi u thi tr ng thái, ý ki n c a xã h i,

ộ ộ ồ ườ ộ ư ấ ầ ớ ộ ớ ủ c a m t c ng đ ng ng ộ   i r ng l n nh : giai c p, dân t c, t ng l p xã h i,

ộ ủ ộ ự ể ấ ồ ị nhân dân... Là s  phán xét, đánh giá bi u th  thái đ  c a c ng đ ng  y.

ư ậ ệ ượ ậ ộ ọ ộ D  lu n xã h i ­ còn g i là công lu n ­ là m t hi n t ộ ng thu c lĩnh

ứ ủ ể ộ ộ ự ờ ố v c đ i s ng  tinh th nầ  c a xã h i, nó là m t hình th c bi u hi n c a s ệ ủ ự

ộ ộ ộ ủ ể ồ ị ườ ộ phán xét, đánh giá, bi u th  thái đ  c a m t c ng đ ng ng ớ i r ng l n (giai

ộ ấ ố ớ ầ ớ ộ ộ ấ c p, t ng l p xã h i, dân t c, nhân dân..) đ i v i các m t v n đ  m t s ề ộ ự

ệ ượ ệ ế ầ ộ ợ ki n, hi n t ng xã h i nào đó có liên quan đ n nhu c u và l ủ ọ i ích c a h .

3

ầ ệ ư ậ ồ ở Tuy nhiên, chúng ta c n phân bi ộ ớ t d  lu n xã h i v i tin đ n b i tác

ủ ả ộ đ ng c a c  2 hoàn toàn khác nhau.

1.2 Tin đ nồ

ư ậ ứ ể ạ ồ ộ ộ ể   Tin   đ n   là  m t  d ng   d   lu n  xã   h i  phi   ki m   ch ng,  khó   ki m

ệ ượ ứ ồ ề ừ ch ng. Tin đ n là hi n t ng truy n thông tin t cá nhân này sang cá nhân

ế ố ủ ả ự ủ ế ặ mang n ng chính ki n, y u t ch  quan c a cá nhân, bao hàm c  s  phóng

ậ ầ ấ ừ ự ậ ư ể ạ đ i vì v y nó có th  ban đ u xu t phát t ề    s  th t nh ng do qua lan truy n

ệ ặ ầ ớ ồ ị tính b a đ t khá cao làm sai l ch so v i thông tin ban đ u. Tin đ n th ườ   ng

ứ ề ệ ộ lan truy n thông tin không chính th c và không có trách nhi m xã h i. Còn

ộ ủ ậ ự ể ế ộ ị ư ậ d  lu n xã h i là bi u th  ý ki n, s  đánh giá và thái đ  c a t p th , c a s ể ủ ố

ề ườ ượ ề đông nhi u ng i, mang tính khách quan và đ ộ c truy n đi m t cách công

ứ ệ ộ   ạ khai, chính th c  trên các thông tin đ i chúng  và có tính trách nhi m xã h i

ả ở ợ ả ề ứ cao b i nó hàm ch a, g i ý c  cách gi ế ấ i quy t v n đ

ờ ồ ự ề ạ ộ ồ ố ể   Khi bàn v  ‘L i đ n đ i trong xã h i: Ngu n g c và s  phát tri n’,

ằ ờ ồ ữ ứ ạ Osipov cho r ng ‘l i đ n đ i là nh ng thông tin, tin t c mà không có s ự

ơ ở ủ ả ọ ả ả đ m b o c a c  s  khoa h c khác nhau gi ộ ọ   i thích’. Còn nhà xã h i h c

ủ ờ ồ ứ ậ ớ ự Sibutani nh n xét, ch c năng c a l i đ n có lien quan t ể ủ   i s  phát tri n c a

ề ờ ồ ạ ớ ủ ườ truy n thông; l i đ n đ i liên quan t i các hành vi c a nhóm ng i th ườ   ng

ự ổ ứ là t phát và không có t ch c.

ư ậ ộ ớ ồ 2. So sánh d  lu n xã h i v i tin đ n

ư ậ ự ệ ố ộ ổ ớ ả Trong cu n ‘D  lu n xã h i trong s  nghi p đ i m i’, các tác gi đã

ượ ữ ề rút ra đ c nh ng đi u sau:

ề ự ố ả ư ậ ế ấ ề ộ ồ V  s  gi ng nhau , c  d  lu n xã h i và tin đ n đ u là k t c u tinh

ấ ị ữ ư ặ ầ ấ ộ ủ   th n, tâm lý đ c tr ng cho nh ng nhóm xã h i nh t đ nh; trong c u trúc c a

ề ả ầ ồ ế   ẫ ả chúng đ u có c  thành ph n lý trí l n c m xúc, tuy nhiên trong tin đ n y u

ủ ế ả ườ ư ồ ố ả t c m tính là ch  y u; C  hai d ng nh  có chung ngu n g c t ố ừ ộ ự m t s

ự ệ ệ ầ ả ặ ộ vi c, s  ki n ban đ u lien quan t ớ ợ i l ộ   ủ i ích, c m xúc c a m t ho c m t

ườ ễ ế ề ề ạ nhóm ng i; Đ u lan truy n nhanh và d  bi n d ng.

4

ề ự ư ậ ứ ấ ấ ố ồ ộ V  s  khác nhau, th  nh t là ngu n g c, d  lu n xã h i xu t phát t ừ

ậ ở ậ ứ ộ ậ ấ ơ ồ ự ệ s  ki n có th t b i v t m c đ  chân th t cũng cao h n. Tin đ n xu t phát

ư ậ ặ ặ ậ ị ừ ự ệ t s  ki n có th t ho c không có th t nh ng b  làm méo mó đi, ho c hoàn

ề ưở ượ ủ ể toàn do ch  th  truy n tin t ng t ng ra.

ư ậ ề ơ ự ứ ế ộ Th  hai, v  c  ch  hình thành, d  lu n xã h i là s  phán xét, đánh

ượ ữ ậ ổ giá chung đ ế c hình thành thông qua giao ti p, trao đ i, tranh lu n gi a các

ế ế ồ ộ ộ ỉ ế   cá nhân trong c ng đ ng, chính ki n cá nhân ch  là m t ý ki n trong ý ki n

ủ ề ế ồ ườ chung. Ng ượ ạ c l i, tin đ n đ  cao chính ki n cá nhân c a ng ề i truy n tin,

ồ ườ ặ ị ủ thông tin c a tin đ n th ng b  nhào n n.

ứ ề ươ ư ậ ộ ượ ứ ề Th  ba, v  ph ng th c lan truy n, d  lu n xã h i đ ề   c lan truy n

ả ờ ế ả ườ ứ ằ b ng c  l i nói và chũ vi t, c  con đ ứ   ng chính th c và không chính th c,

ủ ế ề ệ ẫ ậ ằ ồ ả c  công khai l n bí m t. Còn tin đ n truy n đi b ng mi ng là ch  y u, theo

ườ ứ ậ con đ ng không chính th c, bí m t.

ư ậ ề ả ể ấ ộ ự V  b n ch t, d  lu n xã h i là s  phán xét, đánh giá chung, bi u th ị

ố ủ ộ ồ ả ạ ố ộ ồ ồ   thái đ  đ ng tình hay ph n đ i c a đ i đa s  trong c ng đ ng… Tin đ n

ề ự ệ ứ ự ề ế ầ ơ ỉ ch  là thông tin đ n thu n v  s  ki n, ch a đ ng nhi u thiên ki n, quan

ể đi m cá nhân.

ệ ệ ạ ồ ẽ ư ậ ữ ộ Vi c phân bi t r ch ròi gi a d  lu n xã h i và tin đ n s  giúp báo

ệ ư ữ ỏ ệ ạ chí tránh kh i vi c đ a nh ng thông tin gây thi ấ   t h i cho công chúng và b t

ộ ợ l i trong xã h i.

ộ ả ấ ư ậ 3­ B n ch t d  lu n xã h i

ư ậ ữ ư ư ả ấ ộ ặ D  lu n xã h i có nh ng đ c tr ng, b n ch t nh  sau:

ỉ ể ệ ư ậ ặ ộ ộ ẽ ủ D  lu n xã h i không ch  th  hi n m t m t riêng l nào đó c a ý

ư ế ọ ứ ọ ứ ứ ạ ị ộ th c xã h i nh  tri t h c, đ o đ c h c, ý th c chính tr , tôn giáo ... mà còn

ự ể ệ ứ ộ ổ ợ ộ ộ ờ ủ là s  th  hi n m t cách t ng h p c a ý th c xã h i trong m t th i gian

ứ ệ ả ặ ấ ị ồ ộ nh t đ nh, bao g m c  m t ý th c h  và tâm lý xã h i. Khi đã hình thành d ư

ủ ư ậ ự ả ậ ặ ộ ộ lu n xã h i, b n thân c a d  lu n đã là s  nhào n n tác đ ng qua l ạ ủ   i c a

ứ ậ ộ ướ ộ ấ ữ các hình thái ý th c xã h i. Chính vì v y, tr ề c m t v n đ , nh ng nhóm

5

ứ ể ạ ộ ộ ờ ị xã h i có quan đi m trình đ   chính tr , th i gian, văn hóa, đ o đ c... khác

ế ư ậ ứ ẽ ể ệ nhau thì s  có cách th c th  hi n ý ki n d  lu n khác nhau

ư ậ ự ệ ặ ộ ở ộ ệ     D  lu n xã h i mang tính hi n th c, b i vì m c dù là m t hi n

ộ ắ ấ ư ậ ặ ớ ự ư ệ ầ ượ t ng  tinh th n nh ng d  lu n xã h i g n r t ch t v i hi n th c, nó có

ố ớ ễ ả ộ ớ ư ệ ọ ợ ự tác đ ng to l n đ i v i th c ti n, nó ph n ánh tâm t nguy n v ng, l i ích,

ư ậ ủ ể ầ ả ạ ộ nhu c u c a công chúng. D  lu n xã h i không ph i là cái t o ra đ  làm

ể ề ớ ố ự ế ầ ộ ỉ ễ   phong phú đ i s ng tinh th n mà là đ  đi u ch nh tác đ ng đ n th c ti n.

ư ậ ả ờ ế ố ậ ộ Trong b n thân d  lu n bao gi ứ ự  cũng ch a đ ng y u t ứ    trình đ  nh n th c

ế ộ ướ ộ ư ưở t  t ng và thái đ , tâm th , xung h ủ ng hành đ ng c a công chúng. Vì

ự ễ ư ậ ữ ứ ầ ậ ộ ố ộ ậ v y, d  lu n xã h i là c u n i gi a nh n th c và hành đ ng th c ti n,

ư ậ ấ ộ ộ ấ   Trong xã h i có giai c p, d  lu n xã h i luôn luôn mang tính giai c p

ắ ấ ấ sâu s c, xu t phát t ừ ợ  l i ích giai c p.

ư ậ ệ ộ ựơ ự D  lu n xã h i mang tính kinh nghi m, đ c hình thành d a trên c ơ

ờ ố ệ ự ữ ứ ệ ế ở ủ s  c a kinh nghi m đ i s ng và trên nh ng quan h  tr c ti p ch  không

ả ằ ườ ứ ư ậ ư ậ ậ ph i b ng con đ ng nh n th c, t duy phân tích lôgíc.  Vì v y, d  lu n xã

ụ ủ ế ặ ư ộ ừ h i v a có tính thuy t ph c cao nh ng m t trái c a nó là cũng có khi d ư

ấ ủ ấ ề ậ ả ả ậ   lu n không chính xác, không ph n ánh đúng b n ch t c a v n đ . Vì v y,

ế ậ ư ậ ứ ề ả ậ ộ khi ti p c n d  lu n xã h i ta ph i nh n th c rõ đi u này.

ư ậ ộ ơ ư ế ộ ộ ứ   D  lu n xã h i nh  là m t c  ch  tâm lý xã h i,nghĩa là có s c

ố ố ớ ủ ế ặ ạ ộ ộ m nh áp đ t ép bu t chi ph i đ i v i hành đ ng c a cá nhân. N u là d ư

ẽ ả ự ậ ặ ấ ượ lu n tích c c, cá nhân ho c nhóm s  c m th y đ c nâng lên, thăng hoa,

ư ậ ự ư ể ế ườ ắ nh ng n u là d  lu n tiêu c c   có th  làm cho con ng ộ i b t bu c tuân

ụ ẫ ườ ổ ự ử theo, suy s p đôi khi d n ng ế i ta đ n ch  t t .

ộ ồ ạ ư ậ ộ ấ ớ ụ ể ế ổ D  lu n xã h i t n t ắ   i, phát tri n bi n đ i ph  thu c r t l n và g n

ặ ớ ươ ư ậ ệ ề ạ ộ ch t v i các ph ng ti n truy n thông đ i chúng. D  lu n xã h i có tính

ự ề ấ ạ ươ lây lan r t m nh,   d a trên các kênh tuyên truy n, trên các ph ệ   ng ti n

ề ề ạ ả ẩ ạ ủ truy n thông đ i chúng. S n ph m c a truy n thông đ i chúng chính là d ư

ậ ộ lu n xã h i.

6

ủ ư ậ ứ ộ 4­ Vai trò và ch c năng c a d  lu n xã h i

ệ ớ ư ậ ấ ủ ữ ể ộ ộ D  lu n xã h i là m t trong nh ng bi u hi n s m nh t c a hình thái

ử ứ ộ ị ườ ư ậ ộ ý th c xã h i. Trong l ch s  loài ng ề   i, d  lu n xã h i đóng vai trò đi u

ư ự ệ ả ố ộ ộ hòa các m i quan h  xã h i ngay c  khi trong xã h i ch a có s  phân hóa

ả ủ ư ậ ộ ầ ệ ấ ấ ừ ậ giai c p. Đánh giá hi u qu  c a d  lu n xã h i c n xu t phát t ứ    nh n th c

ự ủ ế ố ề ắ đúng đ n v  vai trò tích c c c a các y u t tâm lý, t ư ưở  t ủ   ng và vai trò c a

ủ ư ậ ờ ố ề ầ ộ qu n chúng nhân dân trong đ i s ng  xã h i. Nói v  vai trò c a d  lu n xã

ư ậ ạ ả ằ ộ ộ ợ   ấ ộ h i   trong   ho t   đ ng   qu n   lý,   ta   th y   r ng   d   lu n   xã   h i   khen   ng i,

ứ ỷ ậ ữ ế ộ khuy n khích đ ng viên nh ng cá nhân siêng năng, có ý th c k  lu t ... , nó

ẩ ườ ư ậ ỷ ậ ế ộ ữ “t y chay” nh ng cá nhân l i bi ng, vô k  lu t. D  lu n xã h i còn đ ựơ   c

ụ ể ủ ấ ầ ị ủ ư ố ề   ề ự xem nh   công c  đ  c ng c  quy n l c chính tr  c a giai c p c m quy n .

ườ ể ề ạ ỉ ướ ủ ể Ng ư ậ i ta còn t o ra d  lu n đ  đi u ch nh h ộ   ng phát tri n c a xã h i.

ư ộ ư ậ ử ụ ụ ể ự ả ỉ ộ Đ ng  ta cũng s  d ng d  lu n xã h i nh  m t công c  đ  xây d ng, ch nh

ư ậ ư ả ạ ộ ị ễ   ố đ n Đ ng  cũng nh  ho ch đ nh chính sách. D  lu n xã h i cũng là di n

ể ườ ủ ự ủ ề ề đàn đ  ng ộ   i dân phát huy quy n làm ch , xây d ng quy n làm ch  xã h i.

ư ậ ủ ộ ộ ộ ươ ệ ể Trong xã h i xã h i ch  nghĩa, d  lu n xã h i còn là ph ng ti n đ  tăng

ệ ữ ả ầ ớ ộ ồ ườ c ng quan h  gi a đ ng v i qu n chúng nhân dân, c ng đ ng trong xã

ư ậ ự ệ ầ ả ộ ộ h i. D  lu n xã h i còn góp ph n hoàn thi n công tác qu n lý d a trên

ế ị ơ ở ư ệ ấ ạ ọ ị cung c p c  s  khoa h c, vi c ho ch đ nh đ a ra quy t đ nh chính sách

ủ ệ ố ư ậ ả ự ữ ộ ộ ph i d a trên nh ng thông tin c a h  th ng xã h i mà d  lu n là m t kênh

ư ậ ọ ộ ọ ệ   thông tin quan tr ng. Do đó, d  lu n xã h i có vai trò quan tr ng trong vi c

ổ ể ộ ị n đ nh phát tri n xã h i.

ể ệ ở ư ậ ủ ộ ứ Vai trò c a d  lu n xã h i th  hi n các ch c năng sau : đánh giá,

ụ ư ấ ể ề đi u hòa, ki m soát, giáo d c, t v n.

ứ ư ậ ộ ộ Ch c năng đánh giá : d  lu n xã h i đánh giá hành vi xã h i, các

ụ ể ư ậ ự ẩ ộ ộ ộ chu n m c xã h i, các quá trình xã h i, c  th  là d  lu n xã h i đánh giá

ố ữ ự ấ ẩ các hành vi đó là đúng hay sai, t ư ậ   t hay x u. Nh ng chu n m c mà d  lu n

ộ ự ữ ể ề ể ậ ặ ẩ ự   xã h i d a vào đ  đánh giá có th  là nh ng đi u lu t ho c chu n m c

7

ự ủ ả ộ ườ chung c a đông đ o công chúng trong xã h i. S  đánh giá này th ng khác

ư ả ộ ờ nhau trong các nhóm xã h i khác nhau cũng nh  trong kho ng th i gian

khác nhau.

ứ ề ể ệ ở ổ ư ậ ầ ộ Ch c năng đi u hòa : th  hi n ắ    ch  d  lu n xã h i góp ph n s p

ỉ ạ ụ ệ ẩ ộ ề ế x p, đi u ch nh l ự   i các quan h  xã h i cho đúng m c đích và chu n m c

ự ệ ơ ở ệ ượ ư ậ ộ trên c  s  phán xét, đánh giá các s  ki n, hi n t ng. D  lu n xã h i nêu

ữ ự ệ ề ẩ ặ ỉ ỉ ra các chu n m c, ch  ra nh ng vi c nên làm, nên né tránh ho c đi u ch nh

ư ử ủ ọ ườ ộ ố ư ậ ữ hành vi, cách c  x  c a m i ng i. Trong cu c s ng, nh ng d  lu n xã

ế ườ ặ ệ ẩ ọ ấ ộ ủ h i c a giai c p tiên ti n th ng có vai trò đ c bi t quan tr ng, thúc đ y xã

ể ộ h i phát tri n.

ư ậ ụ ứ ề ắ ớ ộ   ứ G n v i ch c năng đi u hòa là ch c năng giáo d c. D  lu n xã h i

ườ ứ ộ ườ khi đã hình thành nó th ng tác đ ng vào ý th c con ng i, nghĩa là chi

ứ ứ ầ ả ố ợ ớ ỉ ề ph i ý th c cá nhân, nên c n ph i đi u ch nh cho phù h p v i ý th c chung

ư ậ ồ ưở ụ ế ồ ủ ộ c a c ng đ ng. D  lu n tác th ng, đ ng tình có tác d ng khuy n khích

ụ ẹ ố ư ậ ụ các tích c c, cái hay, cái đ p, cái t ạ   t, d  lu n lên án chê bai có tác d ng h n

ừ ự ế ấ ch , ngăn ng a các tiêu c c, cái x u.

ư ậ ự ứ ể ộ D  lu n xã h i còn có ch c năng ki m soát thông qua s  phán xét,

ạ ộ ủ ổ ứ ộ ơ đánh giá, giám sát ho t đ ng c a các t ch c xã h i, các c  quan nhà n ướ   c

ớ ợ ộ ủ ộ ợ có phù h p v i các l ư ậ i ích xã h i hay không. D  lu n xã h i c a cá nhân và

ự ủ ữ ự ể ả ẩ ộ các nhóm xã h i ph i tuân th  nh ng chu n m c mà nó d a vào đ  đánh

giá và phán xét.

ứ ư ậ ủ ư ộ Ch c năng t v n ư ấ : thông qua n i dung c a mình, d  lu n đ a ra

ữ ị ả ư ậ ữ ề ấ ộ ế nh ng ki n ngh , gi i pháp cho nh ng v n đ  mà d  lu n xã h i quan tâm,

ướ ả ữ ủ ề ế ấ ộ ọ ơ giúp cho c  quan nhà n c gi i quy t nh ng v n đ  quan tr ng c a xã h i

ư ậ ứ ộ ướ ầ Ngoài ra, d  lu n xã h i có ch c năng là th c đo b u không khí

ộ ị chính tr  xã h i

ủ ể ầ ộ ộ Nói chung, xã h i càng phát tri n, trình đ   văn hóa c a qu n chúng

ư ậ ở ộ ứ ủ ủ ạ ộ   ngày càng cao, dân ch  càng m  r ng thì s c m nh c a d  lu n xã h i

8

ậ ệ ư ữ ớ ộ ộ ế càng l n, nó các tác đ ng đ n xã h i nh  nh ng lu t l không thành văn

ư ậ ố ớ ứ ấ ộ ọ ả b n. Nghiên c u d  lu n xã h i có ý nghĩa r t quan tr ng đ i v i công tác

ố ớ ủ ươ ề ể ệ ả ộ qu n lý xã h i, đ i v i vi c đ  ra và tri n khai các ch  tr ệ ng nhi m v ụ

ạ ộ ấ ị ừ ể ả ờ ở ụ ể c  th  trong t ng th i đi m nh t đ nh. B i vì trong ho t đ ng qu n lý xã

ể ả ỏ ế ự ể ắ ộ ế ộ h i đòi h i chúng ta ph i hi u bi ễ t sâu s c th c ti n xã h i, hi u bi t nhu

ợ ờ ố ư ủ ầ ả ấ ầ c u và l i ích c a qu n chúng trong s n xu t cũng nh  trong đ i s ng.

ệ ủ ự ự ạ ầ ộ Cách m ng là s  nghi p c a qu n chúng, trong công cu c xây d ng CNXH

ự ệ ế ệ ả ổ ớ ứ   nói chung là s  nghi p đ i m i, nói riêng đó là k t qu   trí tu  và  công s c

ướ ự ạ ủ ự ắ ị ớ ả ủ c a nhân dân d i s  lãnh đ o c a Đ ng, là s  g n bó máu th t v i nhân

ậ ổ ư ậ ứ ứ ộ ộ dân. Vì v y t ch c nghiên c u d  lu n xã h i m t cách nghiêm túc là

ươ ệ ầ ế ể ủ ủ ề ph ng ti n c n thi t đ  phát huy quy n làm ch  c a nhân dân và m ở

ủ ộ ộ r ng dân ch  xã h i.

ư ậ ộ ẽ ữ ề ề ộ D  lu n xã h i s  cho chúng ta nh ng thông tin m t chi u v  các

ạ ộ ủ ặ ả ơ ướ m t ho t đ ng c a các c  quan Đ ng và nhà n c, các thông tin này là

ồ ừ ữ ả ộ ừ ố ớ ầ ệ nh ng tín hi u ph n h i t phía xã h i, t ệ    phía qu n chúng đ i v i vi c

ự ụ ệ ệ ế ữ ộ ộ th c hi n các nhi m v  kinh t xã h i. Nh ng thông tin này là m t trong

ể ả ứ ữ ướ ể ọ nh ng căn c  quan tr ng đ  Đ ng   và nhà n ủ   c ki m tra công tác c a

ủ ươ ữ ể ế ị ầ ế ợ ớ mình, đ  có nh ng ch  tr ng quy t đ nh c n thi t, sát h p v i th c t ự ế   .

ứ ư ậ ệ ệ ộ ộ ể Trong xã h i ta hi n nay, vi c tìm hi u và nghiên c u d  lu n xã h i đã tr ở

ể ả ề ệ ả ả ọ ộ thành đi u ki n quan tr ng đ  đ m b o công tác qu n lý xã h i th t s ậ ự

ọ ơ ở ự d a trên c  s  khoa h c.

ử ủ ứ ả ướ ộ 5. Cách  ng x  c a nhà qu n lý tr ộ ệ c m t sai l ch xã h i

ấ ướ ệ ừ ề ế ạ ậ ộ ố Hi n  nay,   đ t  n c  ta     t n n  kinh  t xã   h i  v n  l c  h u,  khó

ươ ể ồ ạ ố ế ằ ậ ộ khăn ...  đang v nlên đ  t n t i và h i nh p qu c t b ng quá trình CNH­

ở ử ư ớ ướ ế ớ ệ ố HĐH   và m  c a giao l u v i   các n c trên th  gi i. H  th ng giá tr ị

ự ệ ẽ ế ẩ ả ộ ổ ộ ạ chu n m c xã h i đang bi n đ i m nh m , vi c qu n lý xã h i trên t ấ ả  t c

ề ề ệ ặ ộ các m t còn nhi u lúng túng, xã h i đang phát sinh nhi u sai l ch, trong đó

ư ậ ộ ượ ự ự ệ ả có c  sai l ch tích c c và sai lêch tiêu c c.  D  lu n xã h i đ c xem là

9

ụ ộ ươ ả ể ạ ừ ế ệ ệ ữ m t  trong nh ng công c , ph ng ti n hi u qu  đ  h n ch , ngăn ng a và

ằ ổ ậ ự ự ữ ệ ố ị phòng ch ng nh ng sai l ch tiêu c c nh m  n đ nh tr t t ộ  xã h i. Tuy

ở ủ ư ậ ư ẳ ộ ư nhiên, nh  đã nói trên đánh giá c a d  lu n xã h i ch a h n là đúng trong

ọ ườ ư ế ả ứ ử ậ ả ợ m i tr ầ ng h p, vì v y nhà qu n lý c n ph i  ng x  nh  th  nào tr ướ   c

ệ ượ ộ ộ ụ ể ệ m t hi n t ng sai l ch xã h i c  th   ?

ộ ọ ủ ữ ệ ộ      Theo Xã h i h c, sai l ch xã h i chính là nh ng hành vi c a cá

ữ ự ẩ ợ ị ượ ớ nhân hay nhóm không phù h p v i nh ng giá tr , chu n m c đang đ c xã

ữ ừ ệ ệ ậ ầ ỏ   ộ h i  th a nh n. Hành vi sai l ch là nh ng hành vi ph n nào đi ch ch kh i

ứ ự ẩ ẫ ộ ượ ữ ề khuôn m u, chu n m c xã h i, không đáp  ng đ c nh ng đi u mong

ờ ợ ủ ủ ữ ố ườ mu n, ch  đ i c a nhóm, c a nh ng ng i xung quanh

ố ớ ộ ứ ử ể ộ ộ ộ Đ  có m t thái đ   ng x  và hành đ ng đúng đ i v i m t hành

ệ ộ ướ ấ ả ế ệ ậ ượ vi sai l ch xã h i, tr ả c nh t nhà qu n lý ph i bi t nh n di n đ c sai

ứ ộ ấ ộ ấ ự ệ ự ệ l ch xã h i  y là tích c c hay tiêu c c, là sai l ch có m c đ  th p hay cao,

ủ ủ ệ là sai l ch c a cá nhân hay c a nhóm ?

ữ ữ ự ệ ợ ớ ị   Sai l ch tích c c là nh ng hành vi không phù h p v i nh ng giá tr ,

ự ắ ẩ ượ ừ ư ậ ộ ộ chu n m c quy t c đang đ c xã h i th a nh n, nh ng nó tác đ ng tích

ữ ể ế ẩ ộ ộ ộ   ự c c đ n xã h i, thúc đ y xã h i phát tri n. Đó là nh ng hành vi xã h i

ướ ự ữ ẩ ắ ị ưở ượ h ng theo nh ng giá tr  chu n m c, quy t c lý t ng, cao th ạ   ng và đ o

ữ ự ế ế ệ ộ ợ ứ đ c h n. Sai l ch xã h i tiêu c c là nh ng hành vi ti n hành vi ti n hành

ị ấ ắ ỗ ự ữ ẩ ờ theo các giá tr  th p kém, nh ng chu n m c quy t c l ả i th i, c ng tr  s ở ự

ộ ự ự ể ệ ế ộ ả   ti n b  xã h i, s  phát tri n văn minh. Hành vi sai l ch tiêu c c không ph i

ữ ỉ ợ ụ ữ ộ ch  là nh ng hành vi vì l i ích cá nhân, c c b  mà còn là nh ng hành vi

ứ ệ ế ườ ợ ủ ủ ộ thi u ý th c trách nhi m, coi th ng l i ích c a nhân dân, c a xã h i.

ộ ấ ữ ứ ệ ệ ườ ả Sai l ch m c đ  th p là nh ng hành vi sai l ch th ng x y ra, có

ậ ạ ạ ệ ố ả ưở ế ộ ờ tính t m th i, ít l p l i, không h  th ng, do đó  nh h ng đ n xã h i ít.

ữ ề ườ ườ ắ ả ườ Đây là nh ng hành vi mà nhi u ng i th ng m c ph i. Ng ả i qu n lý

ữ ườ ỉ ầ ẹ ắ ở nh ng ng i xung quanh ch  c n nh  nhàng nh c nh  thì ch  th  s  t ủ ể ẽ ự

ữ ứ ề ệ ộ ộ ỉ đi u  ch nh.   Sai  l ch   m c  đ   cao  là   nh ng  hành   vi  xã   h i   mà   ch   th ủ ể

10

ườ ộ ế ự ệ ắ ạ th ạ   ự ng có s  tính toán, cân nh c và th c hi n theo m t k  ho ch đã v ch

ự ệ ậ ổ ứ ộ ố ra, th m chí có s  phân công, phân nhi m và t ch c cu c s ng trên c  s ơ ở

ẽ ế ữ ể ạ ộ ộ hành vi đó. Nh ng hành vi này tác đ ng m nh m  đ n xã h i có th  gây ra

ữ ữ ậ ả ọ ị ườ ộ nh ng h u qu  quan tr ng, b  nh ng ng ả ứ   i xung quanh xã h i ph n  ng

gây g t.ắ

ữ ệ ườ ở ỗ ườ Sai l ch cá nhân: là nh ng hành vi th ả ng x y ra m i ng i trong

ộ ớ ứ ữ ữ ệ ệ   ộ các quan h  xã h i v i nh ng m c đ  khác nhau. Nh ng hành vi sai l ch

ứ ầ ủ ầ ớ ữ ượ này ph n l n là nh ng hành vi không có ý th c đ y đ , ít đ ạ c bàn b c trao

ườ ỉ ự ệ ả ưở ổ ớ đ i v i ng ỉ i khác và ch  th c hi n ch  có cá nhân, do đó  nh h ế   ng đ n

ữ ộ ườ ủ ệ ấ xã h i và nh ng ng ọ i xung quanh r t nghiêm tr ng. Sai l ch c a nhóm: là

ộ ủ ữ ộ ộ ữ ị nh ng hành đ ng xã h i c a m t nhóm đi ng ượ ạ c l ẩ   i nh ng giá tr  chu n

ộ ươ ự ủ ặ ờ ớ ộ ắ ủ m c, quy t c c a xã h i đ ng th i ho c trái v i vai trò c a xã h i mà

ệ ả nhóm đó đ m nhi m

ệ ể ệ ậ ả ả ộ Sau khi nh n di n sai l ch xã h i, nhà qu n lý ph i tìm hi u gi ả   i

ộ ể ủ ệ ồ ố ả thích nguyên nhân, ngu n g c c a sai l ch xã h i đ  có gi i pháp ngăn

ộ ừ ố ễ ữ ụ ừ ệ ắ ố ng a, phòng ch ng và kh c ph c nh ng sai l ch xã h i t g c r , căn

ữ ủ ệ ấ ế ằ ệ nguyên c a nh ng sai l ch  y.  Chúng ta bi ộ   t r ng hành vi sai l ch xã h i

ề ộ ị ủ ch u tác đ ng c a nhi u y u t ế ố ừ ữ , t ộ ế ậ  nh ng góc đ  ti p c n khác nhau ng ườ   i

ư ữ ế ả ồ ố ta đ a ra nh ng lý thuy t gi ệ i thích ngu n g c sai l ch khác nhau, ta có th ể

ả ằ ồ chia làm 02 nhóm : nhóm gi ố i thích b ng ngu n g c tâm sinh lý và nhóm

ả ằ ồ ố ộ gi i thích b ng ngu n g c xã h i.

ể ạ ề ằ ố ồ ọ V  ngu n g c tâm sinh lý:  các nhà khoa h c cho r ng th  tr ng,

ướ ướ ủ ậ ườ vóc dáng, hình t ng, kích th ộ c c a các b  ph n con ng ể   i cũng bi u

ệ ườ ễ ệ ặ ộ ữ hi n nh ng ng ế   ủ ự i d  có hành vi đ c thù c a s  sai l nh xã h i. Lý thuy t

ộ ạ ễ ể ệ ể ắ ằ ộ ủ   ề v  nhi m s c th  thì cho r ng đây là m t bi u hi n n i t ng bên trong c a

ườ ườ ể ộ ệ ễ ẩ ắ con ng i, ng ễ i có nhi m s c th  tr i thì d  có hành vi l ch chu n. Lý

ế ự ơ ở ằ ọ ườ thuy t d a trên c  s  phân tâm h c thì cho r ng con ng ầ i có 3 ph n trong

ứ ứ ả ươ ộ ạ n i t ả i đó là b n năng (vô th c), b n ngã (tri th c) và siêu ngà (l ng tri),

11

ế ượ ề ả ạ ộ ượ ả m t khi b n năng quá m nh, không ki m ch  đ c v t lên trên b n ngã

ẽ ẫ ườ ế ự ấ ệ ộ và siêu ngã thì s  d n con ng i đ n hành vi sai l ch xã h i. S  m t thăng

ụ ế ầ ườ ờ ố ằ b ng  liên t c trong đ i s ng  tinh th n  n u ng ứ   ầ i nào có ph n vô th c

ứ ượ ạ ệ ườ m nh hành vi vô th c v t qua đ ượ ươ c l ng tâm và trí tu , thì ng i đó d ễ

ẩ ệ l ch chu n.

ề ả ồ ộ ố ọ V  ngu n g c xã h i: đây là nguyên nhân quan tr ng mà nhà qu n lý

ệ ữ ả ờ ố ợ ả ặ ph i đ c bi ể t quan tâm đ  có nh ng gi i pháp tích h p. Đ i s ng kinh t ế

ễ ẫ ứ ệ ậ ộ ế khó khăn nghèo đói cũng d  d n đ n sai l ch xã h i. Nh n th c kém, ít

ế ề ư ề ậ ẫ ể hi u bi t v  pháp lu t, v  cái đúng cái sai ch a rõ ràng cũng d n con ng ườ   i

ố ớ ỏ ề ữ ệ ộ ế đ n hành vi sai l ch xã h i. Đ i v i các nhóm nh  đ  cao nh ng giá tr ị

ữ ự ư ự ữ ẩ ẩ ẫ ớ ẩ   chu n m c riêng nh ng nh ng chu n m c này mâu thu n v i nh ng chu n

ị ủ ỏ ấ ủ ự ộ m c giá tr  c a xã h i cũng làm cho các thành viên c a nhóm nh   y d ễ

ữ ụ ế ệ ẫ ộ ớ ẫ d n đ n hành vi sai l ch xã h i. Mâu thu n gi a m c tiêu v i con đ ườ   ng

ữ ự ụ ệ ế ệ ẩ ẫ   d n đ n m c tiêu cũng đ y cá nhân th c hi n nh ng hành vi sai l ch xã

ủ ậ ự ệ ộ ể   ộ h i. Hành vi   sai l ch xã h i đôi khi còn là do s  gán ghép c a t p th .

ẽ ẫ ệ ế ế ả ặ ộ ứ ộ ố ế   Qu n lý y u kém không ch t ch  d n đ n sai l ch xã h i. M c đ  c  k t

ự ắ ủ ể ấ ộ ệ   xã h i th p, s  g n bó ki m soát hành vi c a nhóm không cao thì sai l ch

ệ ấ ộ ớ ộ xã h i càng l n. Xã h i có phân chia giai c p thì cũng làm tăng sai l ch xã

ấ ằ ữ ả ẫ ầ ồ ờ ộ h i. Đ ng th i, ta cũng th y r ng mâu thu n gi a nhu c u và kh  năng đáp

ứ ụ ậ ầ ộ ố ố ẫ ng nhu c u cao hành vi xã h i. Phong t c t p quán l ế   i s ng cũng d n đ n

ệ ộ ườ ự ổ ề ự sai l ch xã h i. Môi tr ng sinh thái t nhiên là s  thay đ i v  môi tr ườ   ng

ặ ả ố ưở ế ệ ư ẩ ế ộ xung quanh ho c ch  đ  ăn u ng cũng  nh h ng đ n l ch chu n nh : ăn

ữ ấ ườ ễ ạ ộ ơ ố u ng nh ng ch t kích thích là cho ng i d  ph m t i h n.

ệ ượ ộ ệ ể ề ộ M t hi n t ậ   ng sai l ch xã h i có th  có nhi u nguyên nhân, vì v y

ướ ệ ả ả ộ ộ ị tr c m t hành vi sai l ch xã h i, nhà qu n lý ph i xác đ nh rõ nguyên nhân

ả ừ ả ố ợ ể chính đ  có gi i pháp thích h p, phòng ch ng và ngăn ng a và ph i đánh

ứ ữ ử ể ẩ giá, ki m soát và x  lý căn c  vào nh ng mâu thu n đó.

12

ả ể ạ ụ ợ ế ệ ắ 6. Tìm gi i pháp thích h p đ  h n ch , kh c ph c sai l ch xã

h i.ộ

ơ ở ệ ậ ồ ố ị Trên c  s  nh n di n và xác đ nh đúng nguyên nhân, ngu n g c sai

ẽ ọ ự ộ ả ể ạ ế ợ ả ệ l ch xã h i, nhà qu n lý s  ch n l a gi ắ   i pháp thích h p đ  h n ch , kh c

ụ ộ ệ ph c sai l ch xã h i.

ế ệ ả ộ ộ ự  ­ N u sai l ch xã h i có tính tích c c, nó ph n ánh m t cách suy nghĩ

ộ ướ ờ ạ ữ ệ ẩ và hành đ ng đi tr c th i  đ i, thúc đ y vi c hình thành nh ng giá tr ị

ự ẩ ả ả ớ ế ề ỉ chu n m c m i thì nhà qu n lý ph i bi t cách đi u ch nh các chính sách và

ườ ự ấ ệ ề ộ ị ạ t o môi tr ộ   ng, đi u ki n cho giá tr  tích c c  y nhân r ng trong c ng

đ ng.ồ

ự ệ ế ả ộ ưở ế ấ ­ N u sai l ch xã h i là tiêu c c tha hóa,  nh h ờ   ng x u đ n đ i

ả ả ồ ộ ệ ố s ng  c ng đ ng, thì nhà qu n lý ph i phân bi ị ủ t đó là hành v  c a nhóm hay

ỉ ơ ẻ ủ ủ ế ả ộ ỉ ch  đ n l ự  là c a cá nhân. N u đó ch  là s  ph n kháng c a m t cá nhân do

ư ự ấ ặ ồ ị ữ tâm lý d n nén, ch u đ ng quá lâu nh ng b t công ho c là do ch a trình đ ộ

ụ ứ ệ ế ả ụ nhân th c kém thì bi n pháp giáo d c, thuy t ph c và c m thông có th ể

ừ ủ ệ ế ệ ơ ọ ộ ị quan tr ng h n và các bi n pháp tr ng tr . N u sai l ch xã h i là c a nhóm,

ư ẻ ả ạ ỏ ủ ố c a s  đông nh ng nguyên nhân chính là do tình tr ng qu n lý l ng l o thì

ả ữ ợ ử ắ ớ ợ ồ ộ gi ả i pháp x  lý ph i cân nh c gi a l i ích c ng đ ng v i l ủ ả   i ích c a b n

ườ ả ệ ể ạ ộ ữ thân nh ng ng ạ i vi ph m và gi ế i quy t tri ệ t đ  lo i sai l ch xã h i chính

ở ổ ỉ ạ ạ ộ ẽ ơ ả ặ là ấ  ch  ch n ch nh l ế   i các ho t đ ng qu n lý ch t ch  h n, kiên quy t

ế ệ ấ ộ ừ ệ ấ ừ ự ơ h n. N u sai l ch xã h i xu t phát t đói nghèo, th t nghi p, t s  sa sút

ả ử ừ ự ệ ẩ ộ ị ủ c a các giá tr  chu n m c xã h i thì bi n pháp phòng ng a là ph i s  dung

ữ ề ổ ợ ả ộ ủ ế ậ ố nh ng bi n pháp t ng h p gi i quy t t n g c nguyên nhân xã h i c a sai

ư ệ ả ộ ộ ớ ệ l ch xã h i nh : xóa đói gi m nghèo đi đôi v i vi c nâng cao trình đ  dân

ự ố ố ặ ả ưở ự ủ trí, xây d ng l i s ng có văn hóa, ngăn ch n  nh h ng tiêu c c c a kinh

ố ế ư ủ ố ị ị t ế ị ườ  th  tr ng và giao l u qu c t ẩ   , xác đ nh và c ng c  các giá tr  chu n

ủ ự ư ệ ế ộ ộ ộ m c xã h i. Nh ng n u hành vi sai l ch xã h i là c a m t nhóm có t ổ ứ    ch c

13

ả ử ụ ứ ộ ụ ậ ệ ắ ớ và m c đ  sai l ch là l n thì ph i s  d ng nghiêm kh c công c  lu t pháp

ị ể ừ đ  tr ng tr , răn đe.

ả ạ ả ờ ồ ộ Đ ng th i, trong nhóm mà mình qu n lý, cán b  lãnh đ o qu n lý

ườ ể ộ ọ ộ ả ph i th ng xuyên ki m tra đánh giá, sàn l c cán b  trong b  máy t ổ ứ    ch c,

ứ ẽ ặ ả ướ ị ộ ả qu n lý ch t ch  cán b  đ ng viên, viên ch c nhà n ờ   ặ c ngăn ch n k p th i

ử ệ ả ạ ồ ờ các hành vi sai l ch này, x  lý nghiêm các vi ph m, đ ng th i ph i xây

ự ể ấ ư ậ ạ ệ ạ ộ ớ ự d ng d  lu n xã h i  tích c c đ  đ u tranh v i lo i t ữ  n n. nh ng hành vi

ự ệ sai l ch tiêu c c.

ạ ủ ự ớ ế ệ ổ ớ Tóm l ề   i, cùng v i ti n trình đi lên c a s  nghi p đ i m i, nhi u

ề ớ ả ư ậ ứ ề ạ ấ ấ   v n đ  m i n y sinh phong phú và đa d ng, v n đ  nghiên c u d  lu n xã

ệ ự ụ ộ ầ ượ ư ậ ằ ọ ộ h i và vi c s  d ng thông tin d  lu n xã h i c n đ c chú tr ng nh m góp

ứ ầ ầ ộ ị ở ộ   ứ ph n nâng cao ý th c giác ng , ý th c chính tr  trong qu n chúng, m  r ng

ủ ủ ệ ả ầ ộ ộ dân ch  xã h i ch  nghĩa, đ ng viên qu n chúng tham gia vào vi c qu n lý

ướ ả ộ ờ ồ ườ ệ ữ ả ố nhà n c, qu n lý xã h i, đ ng th i tăng c ng m i liên h  gi a Đ ng,

ướ ệ ả ầ ạ ầ ớ Nhà n c v i qu n chúng góp ph n hoàn thi n công tác lãnh đ o qu n lý

ơ ở ộ ọ xã h i trên c  s  khoa h c

ị ướ ư ậ 7. Báo chí đóng vai trò đ nh h ộ ng d  lu n xã h i

ị ướ ư ậ ệ 7.1 Khái ni m đ nh h ộ ng d  lu n xã h i

ị ướ ủ ạ ộ ố Đ nh h ơ   ng là m t trong b n vai  trò c a báo chí, bên c nh kh i

ố ớ ư ậ ề ề ả ẫ ồ ộ ngu n, ph n ánh, truy n d n và đi u hòa, đ i v i d  lu n xã h i.

ươ ế ầ ể ị ướ ị ướ Tr c h t c n hi u đ nh h ng là gì? Đ nh h ạ ộ ng là ho t đ ng có ý

ứ ủ ườ ứ ậ ậ ố ộ th c c a con ng ứ   i trong nh n th c, thái đ , hành vi; và mu n nh n th c

ủ ộ ượ ồ ự ệ ệ ả ả thái đ , hành vi c a mình đ ủ   c hi u qu , ngu n l c trí tu  và c m xúc c a

ườ ả ộ ầ ồ ượ ướ ậ ạ ỗ m i ng i và c  c ng đ ng c n đ ị c đ nh h ng t p trung. Trên ph m vi

ồ ứ ố ậ ả ậ ấ ầ ộ ệ   ạ xã h i, mu n t p trung ngu n s c m nh c  tinh th n và v t ch t vào vi c

ả ế ấ ả ị ề ầ ướ ộ ổ ứ gi i quy t v n đ  nào đó c n ph i đ nh h ng huy đ ng, t ồ    ch c ngu n

ớ ạ ượ ả ự ế ệ ự l c thì m i đ t đ c hi u qu  th c t .

14

Ở ệ ị ướ ệ ỗ bình di n cá nhân, đ nh h ả ng là vi c b n thân m i ng ườ ự i t xác

ươ ướ ơ ở ứ ứ ậ ậ ị đ nh ph ng h ộ ng nh n  th c và hành đ ng trên c  s  nh n th c đ ượ   c

ộ ự ữ ề ệ ộ ị   ả b n thân và nh ng đi u ki n xung quanh, huy đ ng n i l c cá nhân và ch u

ộ ừ ố ườ ố ố ự s  tác đ ng t các nhân t bên ngoài ­ môi tr ng s ng và các m i quan h ệ

ộ ế ươ ướ ồ xã h i. Ai có y u t ế ố ộ ự ố ạ  n i l c t t, l i bi t ph ng h ọ   ng đúng, d n tr ng

ệ ầ ồ ự ữ ả ế ẽ ễ ạ ơ tâm ngu n l c vào nh ng vi c c n gi i quy t s  d  đ t thành công h n.

Ở ệ ệ ộ ị ươ ướ ậ bình di n xã h i, vi c xác đ nh ph ng h ứ ng nh n th c và hành

ế ố ầ ứ ấ ự ậ ả ộ đ ng c n có hai y u t ứ ủ ộ   . Th  nh t là b n thân năng l c nh n th c c a c ng

ứ ự ộ ừ ữ ế ộ ồ đ ng. Th  hai là s  kích thích, tác đ ng t ồ    nh ng tác nhân đ n c ng đ ng

ộ ươ ướ ủ ứ ậ xã h i làm cho ph ng h ộ ng nh n th c và hành đ ng c a cá nhân, nhóm

ộ ượ ạ ạ xã h i đ c quy t ụ ề ộ ướ  v  m t h ứ ng, t o nên s c m nh chung.

ạ ộ ấ ủ ự ả ạ ả ấ ơ   B n ch t c a ho t đ ng lãnh đ o qu n lý báo chí th c ch t là kh i

ủ ộ ồ ự ạ ồ ộ ổ ứ ậ d y ngu n l c sáng t o c a c ng đ ng, huy đ ng và t ồ ự    ch c ngu n l c

ấ ủ ự ệ ạ ậ ầ ộ ứ s c m nh tinh th n v t ch t c a toàn xã h i vào vi c xây d ng và phát

ấ ướ ể ề ị ấ ướ ứ ậ tri n đ t n c. V n đ  đ nh h ủ ộ   ộ ng nh n th c, thái đ  và hành vi c a c ng

ộ ề ả ấ ị ướ ộ ứ ư ậ ị ồ đ ng xã h i v  b n ch t là đ nh h ng d  lu n xã h i, t c là đ nh h ướ   ng

ầ ậ ầ ả ề ế ế qu n chúng nhân dân góp ph n t p trung gi ấ i quy t các v n đ  kinh t ­ xã

ặ ộ ớ h i l n đang đ t ra.

ừ ả ế ị ướ ả ạ T  phía lãnh đ o, qu n lý kinh t ộ  ­ xã h i, đ nh h ng không ph i là

ứ ậ ồ ộ ộ ộ ẫ   ắ b t ép c ng đ ng nh n th c, suy nghĩ và hành đ ng theo m t khuôn m u

ủ ắ ạ ượ ự ạ ch  quan duy ý chí; mà là quá trình ‘b t m ch’ đ c th c t i khách quan,

ơ ở ấ ủ ệ ầ ọ ụ tâm lý nguy n v ng và nhu c u c a nhân dân, trên c  s   y quy t lòng

ườ ố ồ ạ ứ ả ậ ng ấ ộ i, th ng nh t c ng đ ng l ệ i trên c  hai bình di n nh n th c và hành

ể ự ụ ị ướ ệ ộ đ ng đ  th c hi n m c tiêu đ nh h ể ng phát tri n, đem l ạ ợ i l i ích chính

ộ ỗ ộ ườ đáng cho c ng đ ng và m i ng i.

ừ ộ ồ ị ướ T  phía c ng đ ng và nhân dân nói chung, đ nh h ầ   ng là nhu c u

ư ậ ủ ộ khách quan c a công chúng, d  lu n xã h i và nhân dân. Nhân dân luôn có

ứ ứ ấ ậ ầ ấ ố ố ạ   ơ ở nhu c u th ng nh t nh n th c làm c  s  cho th ng nh t ý chí và s c m nh

15

ồ ự ậ ằ ấ ậ ầ ả nh m khai thác ngu n l c v t ch t và tinh th n, t p trung lý trí và c m xúc

ệ ả ụ ọ ề ớ ữ ữ ệ ế ấ vào vi c gi i quy t nh ng v n đ  l n, nh ng nhi m v  tr ng đ i tr ạ ướ   c

ụ ự ự ụ ể ệ ắ ế ộ m t, ph c v  s  nghi p xây d ng và phát tri n kinh t xã h i, nâng cao

ấ ượ ề ờ ố ộ ố ầ ỏ ch t l ậ   ng cu c s ng, th a mãn nhu c u ngày càng cao v  đ i s ng v t

ầ ấ ch t và tinh th n.

Ở ề ậ ộ ộ ộ góc đ  truy n thông – v n đ ng xã h i, đó là quá trình tăng d n s ầ ự

ầ ự ậ ệ ữ ộ ả ồ đ ng thu n và gi m d n s  khác bi t gi a các cá nhân và nhóm xã h i.

ủ 7.2 Vai trò c a báo chí

ị ướ ụ ể ệ ư ậ ộ Báo chí đ nh h ố   ệ ng d  lu n xã h i là nhi m v  th  hi n tính th ng

ầ ừ ữ ấ ầ ừ ủ ả ạ nh t gi a yêu c u t bên trên c a lãnh đ o qu n lý và nhu c u t bên d ướ   i

ầ ả ả ượ ố ủ c a qu n chúng nhân dân. B o đ m đ ấ c tính th ng nh t này, báo chí s ẽ

ở ươ ơ ậ ụ ứ ệ ấ ọ tr  thành ph ậ   ng th c và công c  quan tr ng nh t trong vi c kh i d y, t p

ồ ứ ề ạ ố ề ợ h p và phát huy ngu n s c m nh m m – tài nguyên m m qu c gia trong

ấ ướ ữ ề ồ ự ả ể quá trình phát tri n b n v ng đ t n ủ   ệ c. Ngu n l c trí tu  và c m xúc c a

ủ ứ ề ề ạ ườ ộ nhân dân là s c m nh m m, ni m tin c a ng ế ộ i dân vào ch  đ  xã h i, th ể

ứ ề ế ộ ộ ộ ị ứ   ch  chính tr  và đ i ngũ cán b  công ch c trong b  máy công quy n là s c

ề ạ ộ ở ạ ố ỉ ư ậ m nh m m; d  lu n xã h i dù d ng âm   hay b c phát ra bên ngoài cũng

ệ ố ứ ề ề ạ ẩ ố ị ự ạ   là s c m nh m m; h  th ng giá tr  văn hóa truy n th ng và chu n m c đ o

ứ ứ ề ề ạ ạ ộ ồ ứ đ c xã h i là s c m nh m m… S c m nh m m là ngu n tài nguyên không

ờ ạ ệ ể ượ ộ ế ế bao gi c n ki t, ng ượ ạ c l i, nó có th  đ ấ c nhân lên g p b i n u bi ở   t kh i

ậ ưỡ ầ d y, nuôi d ng và phát huy. Ng ượ ạ c l ể ị i, nó cũng có th  b  teo tóp d n và

ệ ụ ụ ợ suy ki ừ t do khai thác b a bãi ph c v  l i ích nhóm.

ị ướ ư ậ ộ ị ướ Báo chí đ nh h ng d  lu n xã h i, đ nh h ng t ư ưở  t ứ   ậ ng nh n th c

ỏ ấ ế ủ c a nhân dân là đòi h i khách quan t ể   ổ ế ủ ự t y u và ph  bi n c a s  phát tri n.

ề ấ ị ướ ư ậ ệ ạ ộ V n đ  là báo chí đ nh h ư ế ng d  lu n xã h i nh  th  nào và đ t hi u qu ả

ợ mong đ i hay không.

ộ ố ươ ướ ư ậ ộ M t s  ph ứ ị ng th c đ nh h ng d  lu n xã h i:

16

ư ậ ệ ượ ộ ầ ấ ạ ộ D  lu n xã h i là hi n t ạ   ng xã h i – tr ng thái tinh th n r t nh y

ễ ế ể ộ ả ẫ ấ ớ ộ ả c m, m n c m v i và d  bi n đ ng. Nó có th  b c phát r t nhanh và

ự ế ể ạ ể ắ ứ ư ị ư chuy n thành s c m nh th c t ắ   , nh ng cũng có th  l ng d u ngay t c kh c

ế ệ ượ ệ ệ ể ộ ế n u bi t cách can thi p. Hi n t ằ   ng xã h i này khó có th  can thi p b ng

ự ệ ệ ệ ặ ằ ạ m nh l nh hành chính ho c can thi p thô b o b ng vũ l c.

ề ờ ỳ ế ậ Trong   th i   k   duy   trì   n n   kinh   t ấ     t p   trung,   quan   liêu,   bao   c p,

ươ ủ ế ủ ứ ệ ị ướ ph ng th c ch  y u c a báo chí trong vi c hình thành và đ nh h ng d ư

ơ ở ể ụ ể ứ ể ề ậ ộ lu n xã h i là tuyên truy n đi n hình. T c là trên c  s  đi n hình c  th  đã

ượ ậ ị ả ệ đ c xác đ nh, báo chí t p trung miêu t , phân tích kinh nghi m đ  gi ể ớ   i

ọ ậ ữ ệ ơ ộ thi u mô hình nh ng n i khác h c t p và làm theo; báo chí phát đ ng và

ọ ậ ướ ể ế ộ ề   nhân r ng phong trào h c t p, làm theo đi n hình tiên ti n. B c sang n n

ươ ứ ề ể ượ ử ụ kinh t ế ị ườ  th  tr ng, ph ng th c tuyên truy n đi n hình ít đ c s  d ng.

ươ ề ậ ứ Ngoài ra, ph ng th c thông tin tuyên truy n t p trung cũng đ ượ   c

ơ ở ơ ử ụ ủ ế ệ ả ả   ứ báo chí s  d ng có hi u qu . Cách th c ch  y u là trên c  s  c  quan qu n

ề ọ ạ ấ ướ ắ ị lý lãnh đ o báo chí xác đ nh v n đ  tr ng tâm tr ự   c m t trên các lĩnh v c

ế ộ ừ ậ chính tr  ­ t ị ư ưở  t ng, kinh t ­ văn hóa ­ xã h i, t đó các báo chí t p trung

ư ậ ủ ự ộ ố thông tin thu hút s  chú ý c a công chúng và d  lu n xã h i, lôi cu n h ọ

ụ ọ ữ ệ ướ ề ơ ả ữ ấ ắ ặ vòa nh ng nhi m v  tr ng tâm tr c m t ho c nh ng v n đ  c  b n lâu

ị ướ ư ậ ồ ự ầ ậ ộ ằ dài, nh m đ nh h ấ   ng d  lu n xã h i, thu hút ngu n l c tinh th n v t ch t

ồ ả ế ấ ề ắ ố ủ ộ c a c ng đ ng tham gia gi ơ ả   i quy t v n đ  qu c gia. Nguyên t c c  b n

ươ ị ế ủ ứ ượ ề ủ c a ph ng th c này là vai trò, v  th  c a công chúng càng đ c đ  cao, s ự

ủ ộ ủ ự ự ệ ề ọ tham gia tích c c, ch  đ ng c a h  càng nhi u thì năng l c và hi u qu ả

ạ ộ ề ho t đ ng tuyên truy n càng cao.

ể ế ề ươ ướ ư ậ ộ ủ ậ Đ  k t lu n v  ph ứ ị ng th c đ nh h ng d  lu n xã h i c a báo chí,

ươ ế ệ ả ơ ề ể ớ có hai ph ng cách thay th  hi u qu  h n so v i tuyên truy n đi n hình và

ề ậ thông tin tuyên truy n t p trung.

ự ệ ệ ả ạ ớ ồ    kh  năng thông tin s  ki n nhanh nh y cùng v i vi c đ ng M t làộ

ọ ọ ự ễ ờ ị ờ ự th i ch n l c thông tin có giá tr  th i s  và tính th c ti n cao. Cho dù có

17

ỏ ỡ ể ộ gi i c  nào, đ i ngũ báo chí cũng không th  bao quát và chuy n t ể ả ượ   i đ c

ề ặ ạ   ế h t ‘dòng lũ’ thông tin lên m t báo,  sóng truy n hình hay phát thanh, m ng

ệ ử ở ậ ộ ố ự ễ ầ ỏ đi n t . B i v y, yêu c u công chúng và th c ti n cu c s ng đòi h i nhà

ọ ự ắ ọ ệ ả ỏ báo ph i ch t l c và ch n l a. Vi c này đòi h i khách quan t ừ ộ ố    cu c s ng

ọ ọ ậ ủ ự ứ ễ ậ ả ụ   và quy lu t c a nh n th c th c ti n – ph n ánh có ch n l c, có tính m c

ự ườ ủ ể ứ ề đích và t ủ  giác c a con ng ả   i hay ch  th  truy n thông; ch  không ph i

ớ ượ ứ ể ả ộ ấ ph n ánh m t cách vô th c theo ki u ‘v  đ c gì thông tin cái  y’.

ả ả ọ ọ ế ố ả Trong quá trình ch n l c thông tin ph i đ m b o các y u t sau. Th ứ

ấ ợ ủ ấ nh t là tính khách quan vì l i ích c a công chúng và nhân dân, l y ‘ích n ướ   c

ự ụ ế ọ ượ ợ l ấ ẽ i dân’ làm tr ng thì báo chí  y s  thuy t ph c và gây d ng đ ề c ni m tin

ứ ượ ụ ợ ơ n i công chúng. Th  hai là không đ ụ c ph c v  l i ích nhóm đang thao

ề ự ẽ ấ ạ ạ   túng quy n l c. Khi  y, báo chí s  phai nh t đi tính công khai, minh b ch

ộ ố ể ạ ứ và khó có th  phát huy s c m nh xã h i v n có.

ị ạ ư ậ i cho công chúng và d  lu n xã Hai là, giá tr  thông tin báo chí đem l

ự ệ ọ ơ ỉ ậ   ộ h i không ch  thông tin s  ki n, mà quan tr ng h n là phân tích, bình lu n

ề ờ ự ự ệ ễ ấ ờ ộ   các s  ki n và v n đ  th i s  đã và đang di n ra có ý nghĩa th i cu c;

ệ ả ướ ẫ thông qua đó, kích thích trí tu  và c m xúc, h ậ ng d n nh n th c t ứ ư ưở    t ng

ướ ư ậ ộ ị và đ nh h ng d  lu n xã h i.

ể ệ ở ệ ủ ẳ ấ ộ C p đấ ộ Đ ng c p chuyên nghi p c a báo chí th  hi n ấ  hai c p đ :

ọ ọ ẩ ư ệ ọ thông tin nhanh, nh ng ch n l c c n tr ng có trách nhi m ệ . Vi c này căn c ứ

ỉ ạ ủ ấ ủ ề ầ ẩ ầ   vào nhu c u c a hai phía ch  đ o c a c p trên có th m quy n và nhu c u

ọ ọ ẽ ờ ự ủ ế th i s  c a công chúng. Thông tin nhanh mà không ch n l c s  khi n báo

ấ ầ ị ự ạ ấ ấ ộ ậ   C p đ  phân tích, bình lu n chí d n đánh m t giá tr  và t h  th p mình.

ậ ạ ạ ầ ệ ấ ẩ ỏ ơ (chính lu n) l ệ   i có đòi h i cao h n. Báo chí hi n đ i c n ph m ch t trí tu ,

ượ ủ ề ầ ấ hàm   l ơ   ng   văn   hóa   và   nhân   văn   c a   thông   tin   –   c n   ‘ch t’   nhi u   h n

ạ ượ ấ ư ừ ặ ượ l ng, nh t là lo i l ả   ậ ng trùng l p, d  th a, th m chí gây lãng phí, ph n

ự ế ề ể ấ ơ ả c m. Th c t ạ  có nhi u c  quan báo chí ch y theo tin hot theo ki u th y gì

ế ấ ọ ọ ệ ượ ư ắ ọ ể vi t n y, ch a chú tr ng cân nh c ch n l c. Hi n t ng này có th  làm c ơ

18

ề ừ ạ ế ấ quan đánh m t ni m tin t công chúng, xâm h i đ n tính nhân văn báo chí

ệ ư ệ ề ố ộ ụ   ư ậ trong m i quan h  công chúng và d  lu n xã h i. Vi c đ a tin v  các v  án

ế ườ ữ ả ộ ủ gi t ng i dã man hay nh ng hình  nh l hàng c a các ngôi sao là ví d ụ

ể đi n hình.

ệ ớ ư ậ ệ ể ầ ố ộ Trong m i quan h  v i d  lu n xã h i, báo chí c n bi u hi n tính

ứ ủ ề ả ả ế ấ nhân văn c a mình. Th  nh t, m ng đ  tài báo chí đăng t ả i ph i thi ự   t th c,

ờ ự ế ả ế ượ ể ủ ự ẽ th i s  và n u gi i quy t đ c chúng s  giúp ích cho s  phát tri n c a xã

ự ủ ữ ể ậ ấ ộ ộ ộ h i, tránh bôi quá đ m nh ng góc khu t, đi m tiêu c c c a xã h i. Đ c gi ả

ỉ ầ ộ ờ ủ ệ ch  c n nhìn qua giao di n c a m t t báo là có th  bi ể ế ượ ư t đ c  u tiên

ướ ầ ự ứ ể ề ợ ọ h ậ   ng đ  tài. Th  hai, nhà báo c n l a ch n góc nhìn phù h p đ  nêu b t

ụ ả ị ở ượ ả lên giá tr  nhân b n. V  ba thanh niên Hà Tây đ c gi ườ   i oan sau m i

ạ ứ ề ậ ộ năm tù oan đã đem l i ni m tin cho nhân dân vào b  máy pháp lu t. Th  ba,

ể ệ ở ự ọ ế ề ự ệ tính nhân văn th  hi n cách l a ch n chi ti ấ   t thông tin v  s  ki n, v n

ủ ư ữ ả ả ả ặ ỗ ề đ , tránh đ a nh ng hình  nh ph n c m ho c nhân lên n i đau c a công

ứ ư ừ ủ ệ ầ ọ chúng. Th  t , ngôn t ọ   ẩ  và gi ng đi u c a tác ph m góp ph n quan tr ng

ẳ ệ ủ   ấ ạ t o nên tính nhân văn cũng là đ ng c p văn hóa và tính chuyên nghi p c a

ấ ả ứ ự ể ọ ờ ợ bài báo. Th  năm là l a ch n th i đi m đăng bào, xu t b n phù h p

Ậ Ế K T LU N

ộ ệ ụ ể ế ị

ả ư ậ ự ư ậ

ế ị ự

ộ

ạ ề c nhi u ng ế ị ả ườ ủ ự ượ ệ ự ể ế ấ ồ

ọ ộ ự ậ i  ng h , tán đ ng. D  lu n xã h i là công c  đ ự t, s  nh t trí, đ ng lòng và s ế ị ả ợ Hi n nay, d  lu n xã h i là công c  đ  ra quy t đ nh trong công tác ế ạ   lãnh đ o, qu n lý. D a vào các ý ki n khác nhau nêu trong tác d  lu n xã ắ ộ ể h i đ  nhà lãnh đ o, qu n lý cân nh c, l a ch n cho ra quy t đ nh đúng   ụ ể  ồ ắ đ n đ ự  ự th c hi n quy t đ nh: d a vào s  hi u bi ệ ẻ ể ự ẵ s n sàng h p tác cùng chia s  đ  th c hi n quy t đ nh qu n lý.

19

ộ ấ ạ ụ ườ ả Can b  lãnh đ o, qu n lý c n n m b t th

ộ ạ ờ ư ậ

ộ ả ệ ụ ể

ệ ắ ệ ạ ằ

ắ ự ắ ạ ế ị ệ

ấ ấ ấ ượ ả ự ệ ộ ứ ệ

ữ ứ

ộ ệ ự ủ ự

ườ ộ

ả ả ị

ả

i pháp, ki n ngh  v i các c ớ ị ớ ự ử ứ ệ ễ ợ

ộ ị   ắ ng xuyên, liên t c và k p ư ậ   ả ụ th i d  lu n xã h i, vì đó là công c  làm vi c. Lãnh đ o, qu n lý d  lu n ộ ầ   ư ậ xã h i, vì đó là công c  đ  làm vi c. Lãnh đ o,  qu n lý d  lu n xã h i c n   tuân theo  nguyên  t c:  “Cung  kính không  b ng tuân  l ch”,  nghĩa là  theo ự   nguyên t c nh n m nh vào th c hành công vi c, th c hi n các quy t đ nh, ả ề   ng, hi u qu  lao đ ng ch  không ph i d a vào đ  cao năng su t, ch t l ư ậ ồ ộ   ầ ạ ờ i nói mang tính hình th c. Do đó, c n t o ra nh ng lu ng d  lu n xã h i l ể ệ ạ   ế ị tích c c và  ng h  vi c th c hi n thành công các quy t đ nh đ  lãnh đ o, ộ ạ   ộ ư ậ i cán b , lãnh đ o, qu n lý xã h i. Thông qua d  lu n xã h i giúp ng ệ ỗ ổ ự   ữ ờ  h ng trong quá trình ban hành và th c qu n lý k p th i phát hi n nh ng l ậ ể ừ ơ  ế  đó có các gi thi chính sách, pháp lu t đ  t ờ   ổ quan ch c năng s a đ i, hoàn thi n chính sách phù h p v i  th c ti n đ i ố s ng xã h i.

ớ ộ ổ ệ

ự ộ ằ ầ ạ ạ

ự

ấ ệ ồ ể ả ự ư ậ ề ị ổ

ưở

ể

ệ

ị ấ ướ ự ộ ị

ả ố ậ ư ễ ướ ề ộ ằ   ư ậ Trong công cu c đ i m i hi n nay, c n t o ra d  lu n xã h i nh m ủ ướ ụ ệ   c m nh, dân ch , công b ng, văn th c hi n th c m c tiêu: “dân giàu, n ộ ộ ấ ầ   minh”. D  lu n xã h i là ngu n thông tin công c ng r t c n cho s  phát ế   ươ ạ ề ế ấ ng án đ  gi i quy t v n đ . T i hôi ngh  t ng k t hi n v n đ  và ph ấ ạ ồ ng đã nh n m nh: “Công công tác viên năm 2017, đ ng chí Võ Văn Th   ộ ố ủ   ườ ủ ươ ả ư ậ i c a ng l ng, đ tác d  lu n xã h i ph i bám sát các quan đi m, ch  tr ự ệ ế ướ , văn hóa, an ninh, c, theo sát các s  ki n chính tr , kinh t Đ ng và Nhà n   ư  ặ ủ ạ ố ọ c. Đ c bi qu c phòng, đ i ngo i quan tr ng c a đ t n t, công tác d ộ ố ơ ả ở ủ ờ lu n xã h i ph i bám sát “h i th ” c a th c ti n cu c s ng, k p th i tham   ư ậ ứ ị ươ ấ ộ ng th c đ nh h m u, đ  xu t n i dung và ph ng d  lu n xã h i”

ạ ươ Bên c nh đó, c n ti p t c đ i m i manh m  n i dung, ph

ầ ề ặ ẽ ộ ọ

ọ

ư ậ ờ ả ộ ạ ả

ả ứ ồ ủ ư ậ ầ ệ ắ ỹ ế ạ ộ ộ

ả ả

ạ Vi

ệ ể ế ể ộ ở ứ   ớ ế ụ ổ ầ ng th c ệ ộ ặ ạ ộ ư ậ t coi tr ng yêu c u v  m t xã   ho t đ ng công tác d  lu n xã h i, đ c bi ệ ề ặ ọ ặ ộ   t coi tr ng yêu c u v  m t  khoa h c , tính chính xác , khách h i , đ c bi ộ  ệ ắ quan,toàn di n trong công vi c n m b t, ph n  ng d  lu n xã h i . Cán b ả ạ ầ   lãnh đ o , qu n lý c n có k  năng khai thác đ ng th i c  hai lo i kh  năng ờ   ả ệ ặ t là kh  năng ki n t o xã h i  c a d  lu n xã h i. Trong th i này, đ c bi ừ ạ ấ ầ ổ ạ    m ng Internet toàn c u, v n đ  qu n lý trong qu n lý đ i bùng n  thông t ượ ở   c   đ t   ra     (Facebook,   Zalo, t   Nam   đang   đ thông   tin     đ i   chúng   ộ ậ ố ư ậ ộ Webiste, Blog…)là m t “ ki u” d  lu n xã h i th i k  thu t s  đang phát   ượ ể tri n và tr  thành m t xu th  không th  khác đ ề ặ ờ ỹ c.

ạ ộ

ệ ớ t v i nghĩa là, d ạ ư ậ ộ ộ ặ ề ả ậ ớ ộ ư  ế ế ộ t ch  xã h i đ c bi D  lu n xã h i là m t lo i thi ổ ứ ồ   lu n xã h i bao g m c  các b  máy t  ch c truy n thông đ i chúng v i các

20

ị ữ

ữ ư ậ ữ ộ ự ạ ự ắ ẩ

ệ ế ạ ủ ẩ ắ ả ể ạ ệ ỏ ị

ủ ạ ậ ỗ ị   quy đ nh liên quan. D  lu n xã h i có kh  năng t o ra nh ng h  giá tr , ố   nh ng quy t c và nh ng chu n m c có th  t o d ng, ki n t o,c ng c , ự   ữ duy trì,  ng h , phê phán, xóa b  nh ng h   giá tr , quy t c và chu n m c cũ l c h u l ộ ờ i th i.

ộ ạ ế

ả ủ ư ậ ố ả ộ ồ

ậ ạ ế ắ   Lãnh đ o, qu n lý d  lu n xã h i có nghĩa là bi n ý ki n đúng đ n ế ủ ả ộ   i, bao g m  c  ý ki n c a b n thân và ị ổ ứ ể  ể ộ ủ ả ơ  ch c đ ả ả ể ự   i lãnh đ o, qu n lý ph i có ý ườ ư ậ ế c h t ng

ả ố ộ ươ ợ ự ế ắ ủ c a m t cá nhân, c a m t ít s  ng ạ ậ t p th  lãnh đ o, qu n lý thành d  lu n xã h i c a c  đ n v , t ướ ệ có th  th c hi n. Mu n v y, tr ki n đúng đ n, thái đ  tích c c và hành vi h p lý.

ộ ớ ộ ượ D  lu n xã h i là m t ngu n l c to l n do k t h p đ

ộ ộ ậ c các y u t ầ

ư ậ ứ ầ ế ế

ế ợ ườ ộ . Do đó, n u bi ạ ộ ộ

ạ ứ ỉ ạ ầ ọ

ủ ộ ộ

ệ ọ ồ ự ế ố  ố ủ i thu c các giai t ng, các nh n th c, thái đ  và hành đ ng c a vô s  ng   ộ ạ   ố ế ướ t cách t o c và qu c t thành ph n trong xã h i trong n ồ ự   ư ậ ề ướ ự ng, đi u ch nh thì d  lu n xã h i là m t lo i ngu n l c, d ng, đinh h ề ự ấ ộ ạ ế ố ớ   ộ t đ i v i m t lo i s c m nh, m t lo i quy n l c r t quan tr ng và c n thi ạ   ố ả ả ạ công tác lãnh đ o, qu n lý trong b i c nh tác đ ng c a cu c cách m ng khoa h c – công ngh  4.0./.

21

Ụ Ụ M C L C

22

Ả Ệ TÀI LI U THAM KH O

ộ ọ ấ ậ ị ạ   1. Giáo trình cao c p lý lu n chính tr : Xã h i h c trong lãnh đ o,

ậ ả ị qu n lý, Nxb Lý lu n chính tr .

ộ ọ ấ ả ạ ị 2. Giáo trình cao c p chính tr  ­ Xã h i h c trong lãnh đ o, qu n lý,

ị ậ Nxb lý lu n chính tr

ư ậ ộ ơ 3. D  lu n xã h i, Hoài S n, Nxb Văn hóa Thông tin, 2006

ề ạ ạ ấ ọ ố ị 4. Truy n thông đ i chúng, T  Ng c T n, Nxb Chính tr  Qu c gia,

2000

ư ậ ữ ễ ộ ộ 5. Báo chí và d  lu n xã h i, Nguy n Văn D ng, Nxb Lao  đ ng,

2011

23