ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ụ ả ướ ng pháp và công c Qu n lý Nhà n
ươ ễ ậ ươ c (QLNN) v ề ế Trình bày các ph ự . Lý lu n và th c ti n các ph ụ ng pháp và công c QLNN v kinh t ề mà
ề Đ bài: ế kinh t ị anh/ch quan tâm?
Bài làm
ầ ươ ướ ề ế Ph n 1: Ph ả ng pháp Qu n lý Nhà n c v kinh t
ươ ế ổ Ph
ng pháp qu n lý c a Nhà n ủ c v kinh t ướ ủ
ể ế ề c lên n n kinh t ụ ệ ế
ế ị ứ ữ ướ ề ả ủ là t ng th nh ng cách th c ố ộ ể tác đ ng có ch đích và có th có c a Nhà n qu c dân và các ố ể ự ủ ậ ộ qu c dân b ph n h p thành c a nó đ th c hi n các m c tiêu qu n lý kinh t ế ế ổ ưở , n đ nh kinh t (tăng tr ả ằ và công b ng kinh t ). ợ ng kinh t
ề ả c v kinh t là cái ph i thi hành và t
ướ ủ ả ắ N u nguyên t c qu n lý nhà n ươ ng pháp qu n lý c a nhà n ế ướ ề c v kinh t ả ế ạ l ươ ng ể ự i là cái có th l a
ạ ế ố ổ ị đ i n đ nh thì ph ọ ch n và có tính linh ho t cao.
ả ả ệ ứ ự
ị ắ ắ ỉ ượ
ậ ậ
ụ c v n d ng và đ ậ ế ả ơ ả ấ ị ủ ụ ụ ả ng pháp qu n lý là m t n i dung c b n c a qu n lý kinh t
ữ ể ệ ươ ệ ỉ ượ ụ ủ ệ
ế
ả ả ấ ạ ươ ụ ủ ằ ủ ọ
ữ ủ ệ ố ườ ề
ơ ộ ư ợ Qúa trình qu n lý là quá trình th c hi n các ch c năng qu n lý theo đúng ượ ư c nh ng nguyên t c đã đ nh. Nh ng các nguyên t c đó ch đ ươ ng pháp qu n lý nh t đ nh. Vì v y, v n d ng các th hi n thông qua các ph ộ ộ . M c tiêu, ph ế ự ọ ự ộ nhi m v c a qu n lý ch đ c th c hi n thông qua tác đ ng quan tr ng đ n s ả ệ ụ . Vai trò thành công hay th t b i các m c tiêu và nhi m v c a qu n lý kinh t ự ộ ơ ậ ở ỗ ả ch nó nh m kh i d y nh ng đ ng l c quan tr ng c a ph ng pháp qu n lý còn ộ ạ ủ kích thích tính năng đ ng, sang t o c a con ng i và ti m năng c a h th ng cũng i bên ngoài. nh các c h i có l
ể ươ
ạ ữ i gi a Nhà n
ả ng pháp qu n lý kinh t ướ ớ ườ ụ ể ế ủ c v i các đ i t i c th , sinh đ ng v i t
c a nhà n ố ượ ộ ả ng pháp qu n lý kinh t
ươ ả ặ ệ ư
t l u ý trong qu n lý kinh t ươ ề ấ ủ ệ ố ế ậ ả ả ộ
. Ph ộ ể ổ
ụ ể ủ ố ệ ướ ư ự ộ ộ ừ ng cũng nh năng l c và kinh nghi m c a Nhà n
ướ ướ ệ ố ụ ể ủ c là bi u hi n c th c a m i Ph ả ố ế ứ ệ ng qu n lý kinh t , t c là m i quan quan h qua l ớ ấ ả ứ ạ ữ ệ ữ t c tính phong phú, ph c t p h gi a nh ng con ng ạ ấ ế ậ ủ ờ ố mang tính ch t đa d ng và c a đ i s ng. Vì v y, các ph ế ả ấ phong phú, dó là v n đ ph i đ c bi , vì nó chính là ộ ng pháp qu n lý b ph n năng đ ng nh t c a h th ng qu n lý kinh t ủ ặ ườ th ng xuyên thay đ i trong t ng tình hu ng c th , tùy thu c vào đ c đi m c a ố ượ đ i t c và đ i ngũ cán b viên ứ ch c nhà n c.
ộ ế ộ
ả ậ ả
ươ ạ ộ ệ ự ả ự ố ươ ế ị ế ế ọ ọ ụ ả luôn luôn là tác đ ng có m c ng pháp qu n lý kinh t ụ ấ đích nh m ph i h p ho t đ ng, đ m b o s th ng nh t. Vì v y, m c tiêu qu n lý . Trong m i quá kinh t ủ Tác đ ng c a các ph ằ ố ợ quy t đ nh vi c l a ch n ph ả ng pháp qu n lý kinh t
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ỉ ả
ố ấ ế ả t nh t. Nhà n ằ ng pháp nh m đ t đ ả ng pháp qu n lý kinh t
ươ
ươ ề ph i luôn luôn đi u ch nh các ph ề ự c có quy n l a ch n ph ệ ế ế ỗ c. M i ph ướ ủ ả ng pháp qu n lý kinh t
ế ố ố
ủ ướ ụ ự ủ ệ ớ
ươ ươ ọ ố ử ụ ử ụ khi s d ng l ạ ể ớ ấ ụ ượ ậ
ệ ể ờ ổ
ầ ự ướ c ph i t nh táo, sâu sát th c t ệ ặ ả ỉ ự ụ ấ ạ ượ trình qu n lý kinh t c ụ ế m c đích t ư nh ng không có nghĩa là ch quan, tùy ti n mu n s d ng ph ng pháp nào cũng ộ ơ ạ ạ ượ i t o ra m t c ch tác đ ự ữ ộ tích c c phù đ ng mang tính khách quan v n có c a nó. Bên c nh nh ng y u t ộ ố ệ ượ ợ h p v i m c tiêu d đoán c a Nhà n ng c cũng có th xu t hi n m t s hi n t ề ặ ằ c v i m c tiêu đ t ra. Đi u đó đòi n m ngoài d đoán ban đ u, th m chí trái ng ắ ự ế ị ỏ h i Nhà n , k p th i có bi n pháp b sung đ kh c ph c các m t tiêu c c khi chúng xu t hi n.
ệ ử ụ ế ừ Nh v y, vi c s d ng các ph
ươ ỏ ư ậ ệ ữ ớ
ố ể ả ắ ậ
ơ ở ệ
ễ
ả ng pháp qu n lý kinh t ữ ứ ể ậ ể ử ụ ả ệ ở ỗ ế ự ch bi ố ề ế
ả ế ợ ệ ả
t l a ch n đúng đ n và k t h p linh ho t các ph ướ ạ ủ ứ ủ ệ ả ọ v a là khoa h c, ậ ừ ặ ố ượ ọ ng v i nh ng đ c v a là ngh thu t. Tính khoa h c đòi h i ph i n m v ng đ i t ậ ụ ậ ộ ủ ể đi m v n có c a nó, đ tác đ ng trên c s nh n th c và v n d ng các quy lu t ọ ớ ố ượ ợ t l a ch n ng. Tính ngh thu t bi u hi n khách quan phù h p v i đ i t ơ ộ ự ươ ế ợ t ti m năng và c h i ng pháp trong th c ti n đ s d ng t và k t h p các ph ụ ấ ướ ấ ả ề ạ ủ c a đ t n có hi u qu nh t khi c, đ t m c tiêu qu n lý đ ra. Qu n lý kinh t ắ ọ ế ự ng pháp qu n lý. Đó chính là bi ả tài ngh qu n lý c a Nhà n ươ c nói riêng, c a các viên ch c qu n lý nói chung.
ươ ủ ế ủ ả ướ ề ế Các ph ng pháp qu n lý ch y u c a Nhà n c v kinh t ồ bao g m :
ươ 1. Các ph ng pháp hành chính:
ươ ả Ph
ứ
ộ ự ố ượ c lên đ i t ặ ướ ụ ế ủ ướ ể ạ ắ c a Nhà n ế ế là các cách tác đ ng tr c ti p ộ ủ ng và ằ c nh m đ t m c tiêu đ t ra trong
ả ấ ị ữ ng pháp hành chính trong qu n lý kinh t ế ị ằ b ng các quy t đ nh d t khoát mang tính b t bu c c a Nhà n khách th trong qu n lý kinh t ố nh ng tình hu ng nh t đ nh.
ươ ơ ả ủ ủ Đ c đi m c b n c a ph ng pháp hành chính trong QLKT c a Nhà n
ể ộ ề ự ắ ả ộ ỏ
ấ ặ ắ ậ ế ộ ị
ỏ
ề ủ ề ự ẩ ử ụ
ố ượ ạ ỉ ượ ự ướ ể ạ ế ổ ứ ạ ộ ả ướ c ả ng qu n lý ph i là tính b t bu c, tính quy n l c. Tính b t bu c đòi h i các đ i t ỉ ẽ ị ử ờ ch p nh n nghiêm ch nh các tác đ ng hành chính, n u vi ph m s b x lý k p th i ề ự ư ơ c phép đ a ra các tác thích đáng. Tính quy n l c đòi h i các c quan QLNN ch đ ươ ấ ủ ớ ộ ng pháp đ ng hành chính đúng v i th m quy n c a mình. Th c ch t c a ph ủ ự ụ c đ t o ra s ph c tùng c a hành chính trong QLKT là s d ng quy n l c nhà n các cá nhân và t ch c trong ho t đ ng và qu n lý kinh t .
ươ
ả ế ố ệ
ng pháp hành chính trong qu n lý kinh t ệ ố ng làm vi c trong h th ng, k t n i các ph ồ ể ấ ượ ả ạ ộ c ý đ ho t d ng và gi ớ ế ấ r t to l n. Nó xác ạ ươ i ng pháp khác l ề ặ ấ ế i quy t các v n đ đ t
ủ Vai trò c a ph ậ ự ỷ ươ k c ộ ệ ố ả ậ l p tr t t thành m t h th ng có th gi u d ấ ra trong qu n lý r t nhanh chóng.
ề ặ ổ ứ ề ỉ ộ ch c và tác đ ng đi u ch nh
Ph ộ ế ả ươ hành đ ng c a đ i t ộ ng pháp hành chính tác đ ng v m t t ủ ố ượ ng qu n lý kinh t .
ộ ướ ề ặ ổ ứ ướ ự ch c, Nhà n
Theo h ệ ậ ạ
ủ ươ . Nh ng ch tr
ướ ề ả ượ ạ ủ ế ế ằ ậ ớ ng tác đ ng v m t t ộ hoàn thi n khung pháp lu t t o ra m t hành lang pháp lý cho các ch th kinh t ậ ự ạ ộ yên tâm ho t đ ng trong an toàn và tr t t vóc l n và dài h n c a Nhà n ừ c xây d ng và không ng ng ế ủ ể ầ ữ ng chính sách có t m ạ c th ch hóa b ng các đ o lu t do c đ u ph i đ
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ộ ố ả ằ
ị ề ấ ạ ộ ằ
ượ ề ệ ệ ả ị
ệ ộ
ướ ụ
ướ ế
ư ủ ụ ệ
ủ ụ ủ ụ ấ ộ ậ ệ
ấ ậ ẩ ả ấ c ch p hành nh t quán. Ban hành các văn Qu c h i thông qua nh m b o đ m đ ơ ấ ế ậ ổ ẩ ả t l p t ho t đ ng, tiêu chu n nh m thi b n quy đ nh v quy mô, c c u, đi u l ướ ộ ộ ố ị ứ ề ộ ạ ộ ữ ng tác đ ng đi u ch c và xác đ nh nh ng m i quan h ho t đ ng n i b theo h ủ ụ ỉ ắ ữ ố ượ ủ ộ ng qu n lý, quy đ nh nh ng th t c hành chính b t ch nh hành đ ng c a đ i t ướ ề ế ủ ể ơ ộ ấ ả c, các doanh nghi p đ n h gia dình đ u t c các ch th c quan nhà n bu c t ụ ể ằ ữ ậ ủ ả c c th hóa khung lu t ph i tuân th . Nh ng công c này nh m giúp Nhà n ị ườ ủ ể ế ự ẫ ạ pháp và các k ho ch h ng, tác đ ng tr c ti p vào các ch th , ng d n th tr ầ ư ấ ệ ấ , thành l p doanh nghi p, th t c dăng nh th t c xét duy t c p gi y phép đ u t ấ ấ ượ ký kinh doanh, đăng ký ch t l ng, đăng ký nhãn hi u hàng hóa, th t c c p gi y phép xu t nh p kh u.
ươ ế ị ả Ph
ả ị ứ ng pháp hành chính đòi h i ch th qu n lý ph o có quy t đ nh d t ự ả i ả ạ ừ kh năng có s gi ệ i th c hi n, lo i tr
ệ ỉ ễ ể khoát, rõ ràng, d hi u, có đ a ch ng ụ ượ ố ớ thích khác nhau đ i v i nhi m v đ ủ ể ỏ ườ ự c giao.
ộ
ệ ự ế ứ ầ ươ ườ ả ợ ậ ế ị ừ khi ban hành quy t đ nh. Vì v y ệ ố ữ ng h p h th ng qu n lý
Tác đ ng hành chính có hi u l c ngay t ng pháp hành chính s c c n thi ố t trong nh ng tr ứ ạ ữ ph ơ r i vào nh ng tình hu ng khóa khăn, ph c t p.
ộ ệ ự ừ ế ị
ế ứ ầ ữ ườ ậ khi ban hành quy t đ nh. Vì v y ả ệ ố ợ ng h p h th ng qu n
ươ ơ ế t trong nh ng tr ứ ạ ữ Tác đ ng hành chính có hi u l c ngay t ph ng pháp hành chính h t s c c n thi ố lý r i vào nh ng tình hu ng khó khăn, ph c t p.
ữ ự ấ ộ
ố ớ ượ ự ướ ắ ế ị ề ề ấ ẩ ọ ớ ệ ả i b t bu c ph i th c hi n, ổ c l a ch n, ch có c p th m quy n ra quy t đ nh m i có quy n thay đ i
ế ị Đ i v i nh ng quy t đ nh hành chính thì c p d ỉ không đ ế ị quy t đ nh.
ớ ả ầ ươ
C n phân bi ệ ạ
ế ơ ở ế ơ ở ỷ ậ ố ố ệ t ph ụ ọ ọ ườ ườ ữ ữ ủ ủ
ế ứ ủ ấ ả ạ ộ
ủ ả ả ơ
ộ ệ ễ
ư ớ ườ
ệ ạ ệ ề ể ng pháp hành chính v i ki u qu n lý hành chính quan ệ ệ ử ụ lieu do vi c l m d ng các k lu t hành chính, s d ng m nh l nh hành chính ệ ệ ng nh ng m nh l nh hành chính thi u c s khoa h c, theo ý mu n ch quan, th ệ ễ ệ ể thi u c s khoa h c, theo ý mu n ch quan, th ng nh ng m nh l nh ki u đó d ườ ạ ổ i lao đ ng. Đó là gây ra các t n th t cho qu n lý, h n ch s c sang t o c a ng ươ ể ượ nh ng pháp hành chính, cán b qu n lý và ác c quan qu n lý c đi m c a ph ế ỉ ệ ế ướ c n u thi u t nh táo, say s a v i m nh l nh hành chính thì d sa vào tình nhà n ệ ủ ố ề ụ ạ ạ t cho b nh ch quan, duy ý chí, b nh ng t tr ng l m d ng quy n hành, là môi tr ặ ợ ặ i… n n tham nhũng, đ c quy n đ c l hành chính quan liêu, các t
ươ ế ị ả ỉ
S d ng ph ứ ườ ượ c lu t ch ng đ y đ v m t kinh t . Ng
ệ ủ ề ặ ố ế ị ư ầ ữ
ả ể ế ị ủ ế ệ ử ụ ng pháp hành chính ch có hi u qu cao khi quy t đ nh đó có ế ậ ọ ứ căn c khoa h c, đ i ra quy t đ nh ự ế ắ ụ ể , n m v ng tình hu ng c th . Cho nên, khi đ a ra ph i hi u rõ tình hình th c t ế ầ ả ố ắ t cho vi c ra quy t quy t đ nh hành chính ph i c g ng có đ thong tin c n thi
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ả ủ ể ả ỉ
ế ị ủ ế ầ
ế ị ủ ả ọ ậ ề ơ ở ủ ả ị đ nh. Ch th qu n lý ch ra quy t đ nh trên c s đ đ m b o v thong tin. T p ạ ợ ợ i ích và các khía c nh có liên quan, h p đ thong tin, tính toán d y đ đ n các l ứ ả b o d m cho quy t đ nh hành chính có căn c khoa h c.
ỏ ả ề ườ ệ ỉ Ng i qu n lý gi
ế ị ặ ượ ữ ự ể
ể ễ ế ị ữ ư ạ c thi hành, t
ượ ế ặ ự ệ ặ ạ ổ
i, có nhi u kinh nghi m không ch ra quy t đ nh khi có ữ ự c nh ng nét phát tri n chính, nh ng m t tích c c thong tin mà còn d đoán đ ừ ự cũng nh nh ng khía c nh tiêu c c có th di n ra khi quy t đ nh đ ự ẵ đó s n sàng b sung các bi n pháp phát huy m t tích c c và h n ch m t tiêu c c ế n u có.
ươ ử ụ ắ ặ ạ Hai là, khi s d ng ph
ề ử ụ ỗ
ế ộ
ế ị ạ ế ị ổ ế ị ườ ệ ề ả ị
ng pháp hành chính g n ch t quy n h n và trách ủ ấ ề ộ ậ ỗ ộ ệ nhi m c a c p ra quy t đ nh, m i b ph n, m i cán b khi s d ng các quy n ấ ế ị ở ấ ạ c p càng cao, ph m vi ra quy t đ nh càng r ng, n u càng sai thì t n th t h n đó. ủ ớ càng l n. Ng i ra quy t đ nh ph i ch u trách nhi m hoàn toàn v quy t đ nh c a mình.
ươ ế
ầ ế ướ ả ng pháp hành chính là hoàn toàn c n thi c không th qu n lý kinh t
ợ ươ t, không có ph ng ỉ ả ệ có hi u qu . Hoàn ch nh ơ ả ộ phù h p là n i dung c b n
ậ ớ ướ ề ư ậ Nh v y, ph ể pháp hành chính thì Nhà n ể ế ế ả ệ ố h th ng pháp lu t v i các th ch qu n lý kinh t ệ ế ở ướ ủ c ta hi n nay. n c v kinh t c a quán lý nhà n
ươ 2. Ph ng pháp kinh t ế :
ươ ề Ph c v kinh t
ế có tính h
ế ướ ướ ướ ế i ích kinh t ọ ằ
ủ ộ
ự ườ ủ ả ứ trong qu n lý nhà n là cách th c tác ướ ợ ự ữ ẫ c, d a trên nh ng l ng d n lên ả ề ệ ớ ế i hi u qu nh m làm cho h quan tâm t c v kinh t ệ ụ ố ự ừ t nhi m v giác, ch đ ng hoàn thành t đó mà t ằ ướ ộ c b ng ng xuyên c a Nhà n
ng pháp kinh t ế ủ ộ đ ng gián ti p c a Nhà n ả ố ượ ng qu n lý nhà n đ i t ạ ộ ủ ự ố cu i cùng c a s ho t đ ng, t ầ ượ đ ươ ph ả c giao, không c n ph i có s tác đ ng th ng pháp hành chính.
ủ ạ ộ ậ
ọ ự
ườ ề ươ ế ấ ng pháp kinh t
ướ ướ ợ ứ ứ ộ ộ ạ ộ i ích kinh t là cách th c tác đ ng c a nhà n là cách th c tác đ ng c a Nhà n
ạ
ơ ở ậ ậ ế ỹ ị ầ ủ M i ho t d ng c a con ng i đ u tuân theo yêu c u c a các quy lu t khách ố ủ ả quan. S chi ph i c a các quy lu t đ i v i các ho t đ ng s n xu t kinh doanh ế ủ . Ph c a con ng i d u đ ủ ố ả trong qu n lý nhà n c lên đ i ố ủ ả ượ c lên đ i ng qu n lý nhà n t ả ế ượ ng qu n lý nhà n t , ế ẩ các đòn b y kinh t ườ ề ậ ố ớ ự ệ ượ c th c hi n thong qua l ế ề ướ c v kinh t ế ề ướ c v kinh t ụ ế ự ướ ề c v kinh t d a trên c s v n d ng các ph m trù kinh t ứ , các đ nh m c kinh t k thu t.
ợ ế ự ự ộ
Tác đ ng d a trên l ự ẩ thúc đ y con ng ủ ầ ớ
ộ ạ ộ ợ ạ
ế ộ ợ ạ i ích kinh t chính là t o ra đ ng l ứ ế ự ậ ặ ệ ố i khách quan trong h th ng. M t m nh c a ph i ích kinh t chính là
ộ ồ ạ i ích t n t ỗ ở ch nó tác đ ng vào l ệ ươ
ặ ừ ả ừ ả ợ ạ ộ ườ i ế ợ tích c c ho t đ ng. Đ ng l c đó càng to l n n u nh n th c đ y đ và k t h p ươ ủ ắ đúng đ n các l ng ả ế ủ ố ượ c a đ i t ng qu n lý pháp kinh t ọ ọ ự (là cá nhân ho c các doanh nghi p) xu t phát t ng án đó mà h l a ch n ph ả ợ ho t đ ng v a đ m b o l ấ ừ ả i ích riêng, v a đ m b o l i ích chung.
ườ ươ ỗ Vì v y, th c ch t c a các ph
ấ ủ ự ự ộ ỗ ậ ậ ể ữ ế ộ ặ i lao đ ng, là đ t m i ng ng pháp kinh t ế ợ ả ế ể ọ ệ ề d h có kh năng k t h p m i t p th lao đ ng d a vào nh ng đi u ki n kinh t
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ủ ề ọ ộ ự i lao đ ng l a ch n con
ệ ố ả ấ ể ự ụ ủ ệ ệ ệ ớ ợ v i l ườ ng ườ i ích c a h th ng chung. Đi u đó cho phép ng i có hi u qu nh t d th c hi n nhi m v c a mình.
ộ ể ế ả ng pháp kinh t là tác đ ng lên đ i t
ứ ặ Đ c đi m c a ph ưỡ
ề ệ ươ ế
ự
ả ự ế
ề
i ích thi ng pháp kinh t ộ ấ ồ
ờ ố ướ
ả c ph i bi ệ ế ạ ợ ướ ươ ủ ỉ ề ằ ằ b ng c ng chính mà b ng l ề ữ ư đ a ra nh ng đi u ki n khuy n khích v kinh t ệ ể ọ ự ổ ể ử ụ ệ t th s d ng đ h t ợ ố ượ ớ ư cách là d i t (v i t ng qu n lý) vì l ươ ả ươ ọ ng án gi ch n ph ả ữ nh ng gi i pháp kinh t ươ các ph ng pháp kinh t ệ ợ i ích cá nhân và c a doanh nghi p phù h p v i l ki n l ố ượ ng qu n lý không ụ ả ặ ụ ệ ợ i ích, t c là ch đ ra m c tiêu nhi m v ph i đ t ra, ấ ậ ệ ữ ế ng ti n v t ch t có , nh ng ph ụ ể ứ ộ ậ ch c th c hi n nhi m v . Chính các t p th lao đ ng ự ị ả t thân, ph i t xác đ nh và l a ế ể ử ụ ế ấ cho phép có th s d ng i quy t v n đ . Ph ề ế ử ụ khác nhau cho cùng m t v n đ . Đ ng th i, khi s d ng ề ữ ế , Nhà n t t o ra nh ng tình hu ng, nh ng đi u ủ ớ ợ ủ i ích c a nhà n ữ c.
ấ ế ự ươ ế ạ Ph
ả ng pháp kinh t ứ ự t o ra s quan tâm v t ch t thi ế ố ấ
ạ ủ t than c a đ i t ạ ậ
ộ ậ ề ế kích thích kinh t ạ ủ ườ c tính ch đ ng sang t o c a ng ợ ắ i ích đ đúng đ n, các l
i lao đ ng và các t p th ự ệ ể ậ
ả
ươ ế ả ng pháp kinh t
ệ ệ ả
ươ . Th c t ấ qu n lý, ch a đ ng nhi u y u t ượ ủ ộ linh ho t, phát huy đ ệ ộ ớ lao đ ng. V i m t bi n pháp kinh t ườ đáng thì t p th con ng i trong h th ng quan tâm hoàn thành nhi m v , ng ượ ấ ộ lao đ ng hăng hái s n xu t và nhi m v chung đ ệ ả hi u qu . Ph ệ ki m và nâng cao hi u qu kinh t ố ể ả t t đ gi m chi phí, nâng cao năng su t, ch t l ố ượ ng ộ cho nên tác đ ng r t nh y bén ể ộ ế ỏ ệ ượ c th c hi n th a ệ ố ườ ụ i ế ụ ệ ả i quy t nhanh chóng, có c gi ế ấ ể ự ố t nh t đ th c hành ti ng pháp qu n lý t là ph t ỉ ộ ả ự ế ế qu n lý ch rõ khoán là m t bi n pháp ả ệ ấ ượ ng và hi u qu .
ề ế ở ộ Ph
ờ ề
ượ ệ ể ệ ươ ng pháp kinh t ệ ả c gi m đ
ế ữ ỷ ậ ự ng pháp kinh t
ệ ằ ướ ạ c đ nh h
ữ
ứ ệ ệ
ộ m r ng quy n hành đ ng cho các cá nhân và các ồ ế ủ ọ c a h . Đi u đó giúp Nhà doanh nghi p, đ ng th i cũng tăng trách nhi m kinh t ụ ụ ề ươ ố ề ệ c nhi u vi c đi u hành, ki m tra, dôn đ c nh ng nhi m v v n n ấ ự ụ ủ ứ ặ giác c a con v t mang tính ch t s v hành chính, nâng cao ý th c k lu t t ệ ử ụ ươ ọ ủ ườ luôn luôn i và c a m i doanh nghi p. Vi c s d ng ph ng ụ ế ệ ự ụ ệ ướ ị ượ ng nh m th c hi n các nhi m v k ho ch, các m c tiêu c Nhà n d ả ư ờ ỳ ủ ấ ướ ế ủ ừ ụ ệ c. Nh ng đây không ph i là nh ng nhi m v c a t ng th i k c a đ t n kinh t ọ ụ ụ ữ ủ ệ ệ gò ép m nh l nh ch quan mà là nh ng m c ti u, nhi m v có căn c khoa h c ơ ở ủ ộ và c s ch đ ng.
ố ượ ộ ằ ả ươ ế c tác đ ng lên đ i t ng qu n lý b ng ph ng pháp kinh t theo
Nhà n ướ ướ ng sau: ữ nh ng h
ụ ụ ợ
ệ ụ ể ể ệ ố ớ ờ ừ ề ng phát tri n chung b ng các m c tiêu, nhi m v phù h p v i đi u ỉ c a h th ng, b ng nh ng ch tiêu c th cho t ng th i gian,
ằ ằ ủ ệ ố ướ ự ế ủ ệ ừ ị Đ nh h ữ ệ ki n th c t ừ t n phân h , t n cá nhân c a h th ng.
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ị ứ ế ế
S d ng các đ nh m c kinh t
ử ụ ệ ứ ố
ướ ấ ấ ( m c thu , m c lãi su t ngân hàng…), các đ lôi cu n, thu hút, khuy n khích các ừ i nhà, v a ế ừ ợ ng v a l
ứ ế ể ẩ bi n pháp đòn b y, kích thích kinh t ể ả ệ cá nhân và các doanh nghi p phát tri n s n xu t theo h ích n c.ướ
ỉ
B ng chính sách u đãi kinh t
ề ế ể ề ủ ư ệ ề ế ổ c ti m năng c a Vi ạ ộ đ đi u ch nh ho t đ ng kinh t t ki u cũng nh các t ả trong c ứ ch c, cá
ằ ướ n nhân ng ư ượ c và thu hút đ ườ ướ c ngoài. i n
ủ ụ ươ ng
Ngày nay, xu h ế ể ướ ng chung c a các n ệ ướ ộ ố ấ ệ c là m r ng vi c áp d ng ph ọ ở ộ ề ầ . Đ làm vi c đó c n chú ý m t s v n đ quan tr ng sau đây: pháp kinh t
ả ệ ế ự ậ ụ , nâng cao năng l c v n d ng
ệ ố ề ệ ệ Ph i hoàn thi n h th ng các đòn b y kinh t ng. ẩ ệ ị ườ , quan h th tr các quan h hang hóa ti n t
ể ệ ự ự ụ ế ắ
ươ ướ ữ ph i th c hi n s phân c p đúng đ n gi a ấ ướ ở ộ ề ấ ạ Đ áp d ng ph ả các c p qu n lý theo h ả ng pháp kinh t ng m r ng quy n h n cho các c p d ấ i.
ế ộ
ộ ả
ỏ ả ươ ng pháp kinh t ứ ả ỏ ả ộ ồ ạ đòi h i cán b qu n lý ph i có trình đ và ế đòi h i cán b qu n lý ờ ệ t v thong th o nhi u ki n th c và kinh nghi m qu n lý, đ ng th i
ả ả ả ươ ử ng pháp kinh t S dung ph ử ụ ặ ờ ề ự ề năng l c v nhi u m t b i vì s d ng ph ề ế ế ề ể ph i hi u bi ủ ph i có tác phong qu n lý dân ch .
ế ả ộ ườ ng pháp kinh t có đ bão hòa nhanh, do đó ph i th ng xuyên hoàn
ươ Ph ấ ệ ố ứ ệ ẩ ị thi n nh t là h th ng đ nh m c, tiêu chu n…
ươ ụ 3. Ph ng pháp tâm lý giáo d c:
Ph ụ ng pháp tâm lý giáo d c trong qu n lý nhà n
ướ ủ ậ
ề
ướ ề ả c v kinh t ữ c vào nh n th c và tình c m c a nh ng con ng ự ụ ượ ộ ng qu n lý nhà n ủ ọ ằ ệ ố ệ ươ ủ tác đ ng c a Nhà n ả ướ ượ t ộ tình lao đ ng c a h trong vi c th c hi n t ả ứ ế c v kinh t nh m nâng cao tính t ự ệ t nhi m v đ ế ứ là cách th c ộ ố ườ i thu c đ i ệ ự giác, tích c c và nhi t c giao.
ụ ả ớ
ươ Ph ủ ế ng pháp tâm lý giáo d c có ý nghĩa to l n trong qu n lý kinh t ủ ự ể ả ng c a qu n lý là con ng
ườ ể ộ ộ ộ ố vì đ i ề i m t th c th năng đ ng và là t ng hòa c a nhi u ươ ng ổ ộ ỉ i không ch dùng các ph
ườ ầ ế ộ ộ ượ t ệ ố m i quan h xã h i. Do đó, đ tác đ ng lên con ng pháp hành chính, kinh t , mà còn có tác đ ng tinh th n, tâm lý xã h i…
ươ ụ ự ụ
ươ
ế ng pháp này là tính thuy t ph c, t c là làm cho ng ừ ẹ ệ ạ ậ ng pháp tâm lý giáo d c d a trên c s v n d ng các quy lu t tâm lý. ộ ườ ủ i lao đ ng ả đó nâng cao t ph i – trái, đúng – sai, l
ự ắ ệ ệ ơ ở ậ Ph ụ ứ ư ặ Đ c tr ng c a ph ệ ấ ợ i – h i, đ p – x u, thi n – ác, t phân bi ớ ự giác làm vi c và s g n bó v i doanh nghi p. tính t
ụ ươ ượ ử ụ ườ ớ Ph
ế ợ c s d ng k t h p v i các ph ừ ng đ ạ ừ ể ẹ
ng pháp tâm lý giáo d c th ể ộ ộ ộ ườ ộ
ướ ủ ề ở Nh t B n,
ộ các n ế ả ở ớ ề ậ ậ ề ề ế ắ ấ ầ ươ ng ế ừ pháp khác m t cách uy n chuy n, linh ho t, v a nh nhàng, v a sâu sát đ n t ng ữ ụ ộ i lao đ ng, có tác đ ng giáo d c r ng rãi trong xã h i. Đây là m t trong nh ng ng ế c Đông Nam Á và bí quy t thành công c a nhi u công ty ả B c Âu. Khuy n khích v tinh th n ph i đi li n v i khuy n khích v v t ch t.
ụ ộ N i dung giáo d c:
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ả
ậ
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ả ố ườ
Giáo d c đ
ng c a Đ ng và Nhà n i, ch tr ể ọ c đ m i ng
ụ ườ ể ng l ề ủ ướ ấ ướ ủ ế ự ộ i dân c, có ý chí làm
ủ ươ ề ề đ u hi u, đ u ng h và đ u quy t tâm xây d ng đ t n giàu
ứ ụ ệ ấ ả ộ ạ Giáo d c ý th c lao đ ng sáng t o, có năng su t, có hi u qu , có t ổ ứ ch c
ỏ ủ ườ ả ể ấ ỏ
Xóa b tâm lý và phong cách c a ng
i s n xu t nh mà bi u hi n là ch
ệ ể ậ ầ ỷ
ườ ươ ủ ộ
ỏ ọ ụ ộ ng, c c b , ph ố ỵ ị ng đ a ph ơ ộ
ệ ộ ọ ử ề ờ ờ ủ ẹ nghĩa cá nhân thu vén nh m n, tâm lý ích k gia đinh đ u óc thi n c n, h p ỏ ư ưở ng h i, bình quân ch nghĩa, không h i, t t ể ộ ị ch u đ ai h n mình, ghen ghét d k nhau, tác phong làm vi c lu m thu m, ệ tùy ti n, c a quy n, không bi , thích h i h p t kiemj th i gi ế ế t ti
ộ ằ ứ ỏ Xóa b tàn d t
ạ ưở ặ ợ ụ ộ ng phong ki n, thói đ o đ c già, nói m t đ ng làm m t ề ng th , kìm hãm thanh niên, coi ế i, thích h
ư ưở ặ ụ ữ ng ph n ẻ n o, thích đ c quy n, đ c l ườ th
ư ả ư ủ ư ư ưở t ng t
ỏ Xóa b tàn d t ứ ườ ứ ợ ạ ự s n, v i các bi u hi n x u nh ch nghĩa th c ủ ể ấ ệ ấ ể ạ i, b t k đ o đ c, tình ng i, ch
ủ ự ố ớ ỉ ố ớ ụ d ng vô đ o đ c, cái gì cũng ch c t có l nghĩa t do vô Chính Ph “ cá l n nu t cá bé”
ự ự ệ
Xây d ng tác phong hi n đ i công nghi p, tính hi u qu , hi n th c, tính t
ổ
ệ ươ ạ ậ ỷ ậ ứ ệ ả ẩ ệ ch c, tính k lu t, đ m nh n trách nhi m kh n tr ệ ệ t ki m. ả ế ng, ti
ứ ử ụ ươ ụ ệ Các hình th c giáo d c: S d ng các ph
ử ụ ề
ệ ử ụ ế ộ
ế ợ ể ụ ử ụ ướ ệ ệ ạ ng ti n thông tin đ i chúng (sách ạ ộ ể ả b o, đài phát thanh, truy n hình…) s d ng các đoàn th , các ho t đ ng có tính xã ề ộ ị ổ ộ t, s d ng các h i ngh t ng k t, h i thi tay ngh , h i. Ti n hành giáo d c cá bi ả ộ c làm ăn có hi u qu . h i ch tri n lãm… s d ng các doanh nghi p nhà n
ớ
ả
ạ
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ả ầ ướ ề ế ụ Ph n 2: Công c Qu n lý Nhà n c v kinh t
ụ ả ệ ướ ề 1. Khái ni m công c qu n lý nhà n c v kinh t ế :
ấ ủ ự ả ế ế ế ụ ả Th c ch t c a Qu n lý kinh t vĩ mô là quá trình thi t k m c tiêu qu n lý
ử ụ ụ ữ ứ ệ ả ươ ả và căn c vào đó mà s d ng công c qu n lý hi n h u và ph ng pháp qu n lý
ể ề ợ ế ự ậ ủ ề ế ỹ ạ ố thích h p đ đi u ti t s v n hành c a n n kinh t ụ qu c dân theo qu đ o m c
ụ ề ế ả ả ị ữ tiêu đã đ nh. M c tiêu qu n lý đ ra dù có chính xác và kh thi đ n đâu đi n a,
ụ ả ư ế ươ ứ ể ự ệ nh ng n u không có công c qu n lý t ẫ ng ng thì cũng không th th c hi n, v n
ứ ư ụ ụ ế ả ả ả ỉ ự ch là m c tiêu qu n lý trên lý thuy t, ch ch a ph i là m c tiêu qu n lý trong th c
hi n.ệ
ụ ả ấ ả ọ ươ ủ ể ệ ả Công c qu n lý nói chung là t t c m i ph ng ti n mà ch th qu n lý s ử
ố ượ ể ộ ạ ượ ằ ả ụ ề ả ụ d ng đ tác đ ng lên đ i t ng qu n lý nh m đ t đ c m c tiêu qu n lý đ ra.
ụ ướ ề ế ữ ổ ươ ệ ả Công c qu n lý nhà n c v kinh t ể là t ng th nh ng ph ữ ng ti n h u hình và
ướ ử ụ ủ ể ể ộ ọ ế vô hình mà Nhà n c s d ng đ tác đ ng lên m i ch th kinh t ộ trong xã h i
ự ệ ằ ả ế ố ụ nh m th c hi n m c tiêu qu n lý kinh t ộ qu c dân. Nói m t cách khác, có th ể
ệ ố ụ ể ả ướ ề ế ữ ươ hi u h th ng công c qu n lý nhà n c v kinh t ộ là toàn b nh ng ph ệ ng ti n
ế ả ờ ơ ộ ế ướ ầ c n thi t mà nh đó các c quan và các cán b qu n lý kinh t ằ nh m h ng t ớ i
ớ ư ụ ụ ề ậ ẫ ờ m c tiêu chung. Chính nh có công c qunar lý v i t cách là v t truy n d n tác
ủ ướ ướ ể ả ượ ị ả ộ đ ng c a qu n lý Nhà n c mà Nhà n c chuy n t i đ ủ c ý đ nh và ý chí c a
ọ ổ ứ ạ ộ ố ổ ố mình lên m i t ch c và cá nhân sinh s ng và ho t đ ng trên toàn lãnh th qu c gia
ự ạ ả ưở ể ở và các khu v c ph m vi nh h ng có th bên ngoài.
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ệ ử ụ ư ế ệ ố ụ ạ Trong h th ng công c đó, vi c s d ng chúng nh th nào l ộ i tùy thu c
ể ủ ả ề ộ ế ướ vào trình đ phát tri n c a b n than n n kinh t ả , hoàn c nh trong n ố c hay qu c
ổ ứ ộ ả ướ ự ộ ộ gia, t ch c b máy qu n lý nhà n c và năng l c đ i ngũ cán b ,..v.v.v.
ế ơ ế ế ướ ệ ố Trong c ch kinh t ạ k ho ch tr c đây, chúng ta cũng có h th ng công
ư ả ượ ạ ể ề ề ế ậ ụ c qu n lý nh ng đ c t o ra đ đi u hành n n kinh t ể t p trung. Khi chuy n
ệ ố ả ướ ử ụ ề sang n n kinh t ế ị ườ th tr ụ ng, h th ng công c qu n lý mà nhà n ầ c s d ng c n
ả ổ ạ ỏ ế ố ạ ữ ệ ề ậ ớ ớ ợ ph i đ i m i, g t b nh ng y u t ặ ớ l c h u cho phù h p v i đi u ki n m i. Đ c
ủ ể ươ ệ ử ụ ề ả ế ế đi m chung c a các ph ể ng ti n s d ng đ qu n lý n n kinh t ạ k ho ch hóa
ồ ủ ệ ế ấ ặ ả ố ự ậ t p trung là mang tính ch t can thi p tr c ti p áp đ t ý đ c a ng qu n lý lên đ i
ượ ệ ề ả ướ t ng qu n lý. Trong đi u ki n kinh t ế ị ườ th tr ị ng đ nh h ể ng phát tri n XHCN,
ả ơ ướ ệ ể ỉ các c quan qu n lý nhà n ể ủ ề c ch có th can thi p vào quá trình phát tri n c a n n
ế ộ ạ ộ ị ườ ủ ế ế ơ kinh t m t cách gián ti p thông qua c ch ho t đ ng c a th tr ư ậ ng. Nh v y,
ế ượ ự ể ế ạ ạ ượ ạ các chi n l c các k ho ch dài h n, các d án phát tri n… đ c v ch ra ch ỉ
ấ ị ướ ướ ử ụ ụ mang tính ch t đ nh h ơ ở ng. Trên c s đó, Nhà n ậ c s d ng công c pháp lu t
ế ệ ố ệ ợ ộ kinh t ế và các h th ng chính sách khuy n khích tác đ ng vào quan h l ủ i ích c a
ủ ể ế ổ ợ ế ọ ạ ộ ch th kinh t , khuy n khích h vì theo đu i l i ích riêng mà ho t đ ng cho s ự
ệ nghi p chung.
ụ ả ướ ề 2.Các công c qu n lý nhà n c v kinh t ế :
ố ế ượ ế ộ ườ 2.1. Đ ng l i, chi n l ể c phát tri n kinh t xã h i:
ố ế ượ ở ầ ủ ể ế ườ Đ ng l i, chi n l ộ c phát tri n kinh t xã h i là kh i đ u c a quá trình
ự ể ế ộ ấ ướ ượ ụ xây d ng và phát tri n kinh t xã h i đ t n c, đ ầ c xem là công c hàng đ u
ướ ề ả ế ủ x a Nhà n c trong qu n lý vĩ mô n n kinh t .
ề ườ ố V đ ng l ể i phát tri n đ t n ấ ướ c
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ố ấ ướ ướ ạ ượ ầ ườ Đ ng l ể i phát tri n đ t n ị c là đ nh h ng lâu dài c n đ t đ c do chính
ề ầ ả ằ ặ ố ộ ướ ộ Đ ng c m quy n m t qu c gia đ t ra nh m h ộ ng toàn b các quá trình xã h i,
ạ ộ ệ ố ủ ạ ể ừ các hành vi ho t đ ng c a công dân, các quan k đ i ngo i bên ngoài đ t ng
ướ ấ ủ ụ ạ ả ả ị b ệ ố c đ t m c đích đó. Nó mang tính đ nh tính, ph n ánh b n ch t c a h th ng
ộ ị chính tr xã h i.
ườ ố ả ả ộ Ở ệ Vi t Nam, đ ng l ể i phát tri n kinh t ế ấ ướ đ t n c do Đ ng C ng s n Vi ệ t
ự ự ề ệ ệ ề Nam đ ra và th c hi n. Đó là vi c xây d ng n n kinh t ế ị ườ th tr ị ng đ nh h ướ ng
XHCN.
ố ế ả ơ ả ộ ườ + Đ ng l ể i phát tri n kinh t ả ph i gi i đáp các n i dung c b n sau:
ố ả ự ế ấ ọ ị ườ Đ ng l ạ i đó ph i d a trên h c thuy t chính tr nào? Giai c p nào lãnh đ o
ả ộ và qu n lý xã h i?
ế ộ ở ữ ộ Ch đ s h u trong xã h i ra sao?
ự ể ộ ế Đ ng l c phát tri n kinh t
ơ ế ế ơ ế ả ế C ch kinh t và c ch qu n lý kinh t
ườ ủ ệ ề ọ ố ộ ớ Thái đ v i con ng ộ i, khoa h c công ngh , các truy n th ng c a dân t c,
ệ ố ạ quan h đ i ngo i …
ố ở ườ ể ấ ọ ố ườ Đ ng l i phát tri n có ý nghĩa r t quan tr ng b i đ ng l i đúng đem l ạ i
ể ổ ị ị ượ ố ườ ố ẽ ẫ ế ự s phát tri n n đ nh và th nh v ng cho qu c gia, đ ng l i sai s d n đ n đ v ổ ỡ
ấ ạ th t b i.
ế ượ ế + Chi n l ể c phát tri n kinh t ộ xã h i
ế ượ ế ộ ệ ố ể ộ Chi n l ể c phát tri n kinh t xã h i là m t h th ng các quan đi m c ơ
ụ ớ ả ủ ế ượ ự ọ ả b n, các m c tiêu l n và các gi i pháp ch y u đ ộ c l a ch n m t cách có căn
ử ụ ơ ở ọ ộ ố ư ồ ự ợ ứ c u khoa h c trên c s huy đ ng và s d ng t i u các ngu n l c và các l i th ế
ể ủ ấ ướ ứ ạ ự ệ ố phát tri n c a đ t n c, các m i quan h ph c t p trong khu v c và trên th gi ế ớ i
ạ ượ ằ ộ ướ ế ủ ờ ộ ố nh m đ t đ c m t b ể c phát tri n kinh t c a qu c gia trong m t th i gian đ ủ
ườ dài (th ng là 10 : 20 năm)
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ế ượ ự ế ự ụ ể ộ ườ ấ Th c ch t chi n l ể c phát tri n kinh t xã h i là s c th hóa đ ng l ố i
ấ ướ ặ ườ ự ề ầ ả ể phát tri n đ t n ỗ c trong m i ch ng đ ng và do Đ ng c m quy n xây d ng.
ế ượ ế ườ ấ ở ọ ố ự ệ Chi n l c có ý nghĩa r t quan tr ng b i là nó bi n đ ng l ự ừ i th c hi n th c t ng
ướ ủ ớ ấ ướ ế ể ế ộ ộ ưỡ ấ ị b c. Nó có đ dài đ l n đ chuy n bi n đ t n c qua m t ng ng nh t đ nh,
ề ự ế ể ề ườ ố ạ t o ra ti n đ th c t đ hình dung rõ thêm đ ng l i.
ệ ố ậ 2.2. H th ng pháp lu t:
ề ậ ộ ướ ự N n kinh t ế ướ n ề c ta là n n kinh t ế ị ườ th tr ng, v n đ ng d ố i s chi ph i
ậ ườ ụ ạ ủ c a các quy lu t kinh t ế ị ườ th tr ng trong môi tr ng c nh tranh vì m c tiêu l ợ i
ậ ướ ướ ủ ự ề ệ ả nhu n. Nhà n c ta là Nhà n ố ớ c pháp quy n, th c hi n qu n lý c a mình đ i v i
ề ộ ế ủ ế ằ ậ ố xã h i nói chung và n n kinh t qu c dân nói riêng, ch y u b ng pháp lu t và
theo pháp lu t. ậ
ậ ườ ượ ệ ố ử ự ể ắ Pháp lu t th ng đ ấ ắ c hi u là h th ng cá quy t c x s có tính ch t b t
ể ệ ủ ấ ộ ộ ố ộ ồ ị bu c chung th hi n ý chí c a giai c p th ng tr và c ng đ ng xã h i, do Nhà n ướ c
ụ ự ệ ể ả ằ ả ộ ặ đ t ra, th c thi và b o v , nh m m c tiêu b o toàn và phát tri n xã h i theo các
ư ị ặ đ c tr ng đã đ nh.
ấ ắ ụ ạ ậ ộ ộ ị Đây là lo i công c tác đ ng mang tính ch t b t bu c. Pháp lu t xác đ nh
ố ượ ậ ộ ự ả ả hành lang v n đ ng cho đ i t ơ ở ứ ng qu n lý, d a trên c s ch c năng qu n lý và uy
ề ủ ướ quy n c a Nhà n c.
ủ ậ ế ướ ề ế + Vai trò c a pháp lu t kinh t ả trong qu n lý nhà n c v kinh t
ế ữ ể ậ ả ồ ổ ậ Pháp lu t kinh t ự bao g m t ng th nh ng văn b n pháp lu t liên quan tr c
ế ự ồ ạ ế ủ ề ậ ế ữ ả ậ ti p đ n s t n t i, v n hành c a n n kinh t . Trong nh ng văn b n pháp lu t đó
ắ ử ự ắ ụ ể ộ ị ướ ặ ừ ậ quy đ nh c th các quy t c x s b t bu c do Nhà n c đ t ra hay th a nh n mà
ỗ ổ ứ ế ử ủ ọ ứ ể ả ộ m i cá nhân hay t ch c kinh t bu c ph i tuân theo đ hành vi ng x c a h phù
ữ ệ ớ ế ợ ộ ợ h p v i nh ng quan h kinh t khách quan và l ủ i ích chung c a xã h i. Đ i t ố ượ ng
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ủ ề ậ ỉ ế ự ả ệ đi u ch nh c a pháp lu t kinh t ấ là các quan h phát sinh trong lĩnh v c s n xu t,
ố ư ả ậ ế phân ph i, l u thông, tiêu dùng và trong quá trình v n hành qu n lý kinh t ề . Quy n
ụ ủ ữ ệ ượ ướ và nghĩa v c a các bên tham gia nh ng quan h đó đ c Nhà n ị c quy đ nh và
ượ ả ự ụ ệ ề ệ ả ằ ậ ị đ c đ m b o th c hi n b ng pháp lu t và vi c xác đ nh quy n và nghĩa v cũng
ụ ấ ủ ư ệ ự ệ ề ả ả nh vi c đ m b o th c hi n quy n và nghĩa v y c a các bên tham gia vào các
ạ ộ ế ằ ậ ộ ố ho t đ ng kinh t . B ng cách đo, pháp lu t tác đ ng chi ph i hành vi kinh t ế ủ c a
ủ ể ư ủ ả ậ ả ố ượ đ i t ng qu n lý cũng nh c a ch th qu n lý. Do v y, pháp lu t t n t ậ ồ ạ ớ i v i
ố ớ ả ộ ế ể ệ ụ tính cách là m t công c qu n lý đ i v i kinh t ọ và vai trò quan tr ng th hi n trên
ạ các khía c nh sau:
ơ ở ỗ ợ ệ ậ ả ệ Xác l p c s pháp lý, b o v và h tr ể cho vi c hình thành, phát tri n
ộ ơ ế ị ườ ự ự ậ ắ ồ đ ng b c ch th tr ọ ng. D a trên nh n th c đúng đ n, khách quan và khoa h c
ủ ề ậ ậ ế ơ ế ị ườ ướ ộ các quy lu t v n đ ng c a n n kinh t theo c ch th tr ng, Nhà n c ban hành
ằ ả ổ ứ ấ ướ ệ các văn b n pháp quy nh m t ch c có tính ch t nhà n c các quan h kinh t ế
ớ ơ ế ớ ự ỗ ợ ệ ủ ả ợ ậ ặ khách quan phù h p v i c ch m i. M t khác, s h tr và b o v c a pháp lu t
ự ủ ệ ọ ế ủ mà ý th c tôn tr ng, tuân th các quan h kinh t khách quan c a các bên tham gia
ỉ ế ủ ọ ạ ệ ề ể ố ẽ ề s đi u ch nh hành vi kinh t ể c a h , t o đi u ki n đ phát tri n các m i quan h ệ
ượ ư ậ ậ ậ ị ữ ế ố ạ đã đ c pháp lu t xác đ nh, Nh v y, pháp lu t gi vai trò là y u t ự t o d ng, h ỗ
ự ệ ệ ể ả ợ ế tr và b o v cho s hình thành và phát tri n các quan h kinh t ụ theo m c tiêu
ướ ủ ướ ị đ nh h ng c a Nhà n c.
ậ ự ườ ủ ể ạ ậ Xác l p tr t t và môi tr ng kinh doanh lành m nh cho các ch th kinh
ệ ổ ứ ằ ấ ướ ủ ệ ế ế t . B ng vi c t ch c có tính ch t nhà n c c a các quan h kinh t khách quan
ướ ụ ơ ả ề ự ứ ề ấ ậ ị d ậ i hình th c quy n và nghĩa v c b n, v th c ch t pháp lu t đã xác đ nh tr t
ự ườ ạ ộ ạ ọ ế ở t và môi tr ng kinh doanh lành m nh cho m i ho t đ ng kinh t ữ . B i vì nh ng
ụ ể ệ ở ự ự ề ệ ề ề ấ ẩ quy n và nghĩa v th hi n ệ s phân c p và th m quy n, đi u ki n th c hi n,
ạ ự ự ữ ề ệ ượ ượ ph m vi và trình t th c hi n, nh ng đi u đ c làm và không đ c làm… mà
ế ố ủ ứ ữ ậ ị pháp lu t xác đ nh luôn hàm ch a nh ng y u t c a m t tr t t ộ ậ ự .
ệ ợ ả ủ ể ủ ệ B o v l i ích chính đáng c a các ch th tham gia vào các quan h kinh
ệ ợ ủ ể ủ ế ỉ ể ự ệ ế t ệ ả . Vi c b o v l i ích nói trên c a các ch th kinh t ằ ch có th th c hi n b ng
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ụ ủ ứ ệ ề ả ậ ậ cách ghi nh n, b o v quy n và nghĩa v c a các bên, ghi nh n hình th c và các
ả ờ ậ ợ ế ấ ậ ủ ụ th t c gi i quy t tranh ch p trong kinh doanh vào pháp lu t. Nh v y l ủ i ích c a
ượ ả ế ế ế ỏ ủ ể các ch th kinh t ế ượ đ ọ c tôn tr ng và đ c gi i quy t th a đáng. N u thi u pháp
ệ ậ ả ệ ợ ử ế ậ ự ẽ ế lu t thì vi c gi i quy t, x lý các quan h l i ích s thi u tr t t ộ ộ , gây l n x n
ầ ế ưở ự ớ ế không c n thi ể ả t có th nh h ng tiêu c c t ạ ộ i các ho t đ ng kinh t .
ủ ể ặ ậ ế ướ ồ ớ ế + Đ c đi m c a pháp lu t kinh t ả trong qu n lý nhà n c đ i v i kinh t
ụ ậ ế ứ ứ ề ề ạ ạ Công c pháp lu t kinh t ủ có s c m nh uy quy n. S c m nh quy n uy c a
ụ ậ ế ự ế ợ ữ ứ ề công c pháp lu t kinh t ạ là s k h p gi a s c m nh quy n uy khách quan và
ề ướ ủ ậ ộ ế ữ ố quy n uy nhà n c. N i dung c a pháp lu t kinh t ệ chính là nh ng m i quan h ,
ợ ế ượ ệ ướ ạ ừ ả ộ ữ nh ng l i ích kinh t khách quan đ ậ c xã h i th a nh n và b o v d i d ng ý
ủ ướ ự ừ ệ ượ ụ ể ữ ả chí c a Nhà n ậ c. S th a nh n và b o v đ ẩ c c th hóa thành nh ng chu n
ự ề ề ợ ụ ể ề ủ ể ậ ỉ m c v quy n l i và nghĩa v đ đi u ch nh hành vi c a cá nhân và t p th phù
ủ ứ ữ ề ế ầ ạ ậ ớ ậ ợ h p v i nh ng y u c u khách quan. Do v y, s c m nh quy n uy c a pháp lu t
ế ằ ủ ụ ậ ộ ộ kinh t n m ngay trong n i dung c a pháp lu t và ph thu c vào tính chính xác
ầ ủ ủ ệ ậ ậ ộ ủ ộ c a n i dung đò. Vi c tuân th pháp lu t, hành đ ng theo yêu c u c a pháp lu t là
ươ ủ ả ự ưỡ ứ ả ậ ầ yêu c u đ ng nhiên c a b n than pháp lu t ch không ph i vì s c ế ủ ng ch c a
ướ ự ưỡ ướ ề ấ ỉ ừ Nhà n c. S c ế ủ ng ch c a Nhà n c mang tính quy n uy ch xu t phát t yêu
ậ ướ ạ ụ ả ậ ệ ầ c u b o v pháp lu t d ệ ự ủ i d ng răn đe, do v y có tác d ng nâng cao hi u l c c a
ụ ậ ế công c pháp lu t kinh t .
ổ ế ậ ả ả ằ ả ằ ậ Qu n lý b ng pháp lu t đ m b o tính ph bi n và công b ng. Pháp lu t
ế ề ệ ỉ ế ả ấ ả ư ỉ kinh t ố đi u ch nh các m i quan h kinh t nh ng không ph i t ữ t c mà ch nh ng
ế ơ ả ữ ấ ấ ấ ơ ọ ệ quan h kinh t c b n nh t, quan tr ng nh t và khái quát nh t. H n n a, pháp
ậ ế ế ấ ả ố ượ ỉ ẻ ướ lu t kinh t cũng ch lien quan đ n t t c các đ i t ng riêng l . Tr ậ c pháp lu t,
ủ ể ọ ọ ườ ề ơ ộ ể ẳ m i ch th và m i ng ể i đ u bình đ ng và có c h i ngang nhau đ phát tri n
kinh t .ế
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ằ ả ậ ế ự ề ộ ỉ Qu n lý b ng pháp lu t kinh t ấ là s tác đ ng đi u ch nh mang tính ch t
ể ệ ở ỗ ậ ỉ ư ề ế ế ấ gián ti p. Tính ch t gián ti p nói trên th hi n ệ ch lu t ch đ a ra các đi u ki n
ả ị ạ ộ ụ ể ề ị ế ư gi đ nh đ quy đ nh quy n và nghĩa v cho các ho t đ ng kinh t ; đ a ra các quy
ượ ượ ạ ộ ế ạ ph m đ c phép hay không đ c phép trong các ho t đ ng kinh t ự trong lĩnh v c
ế ủ ể ế ự ọ ự ế ị ộ kinh t , còn các ch th kinh t l a ch n, t quy t đ nh hành đ ng trong khuông
ổ ủ ủ ữ ề ệ ạ ậ ị kh c a nh ng đi u ki n và ph m vi đã xác đ nh c a lu t.
ụ ả ướ ủ ế ả ậ ề Công c pháp lu t v qu n lý nhà n c ch y u là qu n lý hành chính kinh
ấ ể ậ ậ ọ ướ ề ề ế t ụ . Do v y pháp lu t là công c quan tr ng nh t đ Nhà n c đi u hành n n kinh
.ế t
ế ạ 2.3. K ho ch hóa:
ụ ế ạ ướ ử ụ ằ ị ướ K ho ch hóa là công c mà Nhà n c s d ng nh m đ nh h ng cho s ự
ể ủ ộ ề ư ự phát tri n c a các lĩnh v c, các vùng, các phân ngành cũng nh toàn b n n kinh t ế
ố qu c dân.
ế ả ượ ướ ụ ữ ượ ự Kinh t ể phát tri n ph i đ c h ng theo nh ng m c tiêu đã đ ọ c l a ch n,
ướ ươ ấ ị ụ ế ạ h ng theo các ch ng trình có m c tiêu nh t đ nh. Kinh t ầ ắ trong ng n h n, đ u
ổ ớ ả ầ ế ệ ớ ạ ế ạ vào khó bi n đ i l n thì hi u qu đ u ra có gi ề i h n. N n kinh t trong dài h n có
ổ ớ ở ầ ổ ớ ế ố ự ộ ự ế s bi n đ i l n đ u vào, đó là s thay đ i l n vè các y u t ề lao đ ng, tay ngh ,
ộ ọ ấ ệ ả ộ ộ ọ trình đ h c v n, trình đ khoa h c công ngh … và kéo theo đó là trình đ qu n lý
ừ ượ ệ ạ cũng không ng ng đ c hi n đ i hóa và nâng cao.
ế ể ạ ế ế ế ạ ắ ạ ồ ự K ho ch hóa s phát tri n kinh t ạ bao g m: K ho ch ng n h n, k ho ch
ừ ừ ự ừ ế ạ ạ ị dài h n, k ho ch t ng lĩnh v c, t ng ngành, t ng đ a phuwowng lãnh th , k ổ ế
ế ố ầ ạ ầ ho ch các y u t đ u vào, đ u ra…
ế ạ ị ướ ủ ế ế ế ạ ả K ho ch mang đ nh h ng gián ti p là ch y u. Song k ho ch ph n ánh
ữ ữ ậ ấ ế ượ ộ nh ng quy lu t, nh ng t t y u khách quan. Nó đ c thông qua b óc tinh vi thông
ủ ướ ề ệ ế ạ ượ ồ ạ ạ ả minh và nh y c m c a Nhà n c đ chính k ho ch phát hi n đ c các t n t i…
ộ ự ủ ề ệ ế ạ ạ ớ ớ Cũng chính k ho ch mà phát hi n các ti m năng m i, n i l c m i, th đo n, k ỹ
ớ ể ả ề ự ữ ễ ế ấ ấ ị ế năng m i đ gi i quy t nh ng v n đ th c ti n b che l p trong kinh t ư mà ch a
ượ ể ẩ ự ệ ể đ c phát hi n đ đ y nhanh s phát tri n.
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ế ạ ộ ộ ự ự ủ ộ K ho ch là hành đ ng m t cách t giác, không t phát, Hành đ ng c a nó
ượ ổ ứ ố ợ ự ụ ữ ủ ế ạ ố đ ch c, ph i h p, có m c tiêu sát th c…. ch ng nh ng k ho ch ch quan, c t
ươ ệ ả ợ duy ý chí, phô tr ng, kém hi u qu , không h p lòng dân.
ụ ế ủ ạ ả ướ Vai trò c a công c k ho ch trong qu n lý nàh n ớ c đôi v i kinh t ế ể th
ệ ở hi n ặ các m t sau:
ư ọ ộ ủ ể ế ạ ậ ả ệ ố K ho ch cho phép ch th qu n lý cũng nh m i b ph n trong h th ng
ấ ề ườ ậ ả ố ứ qu n lý nh n th c th ng nh t v đ ợ ng đi, cách đi thích h p nhanh chóng đ t t ạ ớ i
ơ ở ố ạ ộ ọ ấ ứ ủ ụ ậ ấ m c tiêu. Trên c s th ng nh t nh n th c mà ho t đ ng c a m i c p, m i b ọ ộ
ọ ổ ứ ự ậ ự ễ ủ ộ ố ộ ph n, m i t ch c t ấ giác, ch đ ng và th ng nh t trong hành đ ng th c ti n.
ủ ộ ứ ữ ế ạ ả ớ K ho ch còn giúp cho các nhà qu n lý ch đ ng thích ng v i nh ng thay
ể ủ ự ự ữ ễ ướ ổ đ i trong quá trình phát tri n c a th c ti n do có nh ng d đoán tr ủ ộ c; ch đ ng
ữ ế ổ ợ ể ướ ả ạ t o ra nh ng bi n đ i có l i ích cho quá trình phát tri n; h ng các nhà qu n lý
ụ ọ ữ ế ệ ậ t p trung vào nh ng nhi m v tr ng y u….
ứ ể ổ ứ ộ ể ế ạ ả ộ K ho ch còn là m t căn c đ t ch c b máy qu n lý, ki m tra và đánh
ạ ộ ả ủ ệ ả ở ấ ị ườ giá hi u qu c a các ho t đ ng qu n lý các c p, đ a ph ng và toàn ngành.
ầ ơ ả ổ ớ ụ ế ữ ể ạ ế Nh ng yêu c u c b n đ i v i công c k ho ch phát tri n kinh t , trong c ơ
ế ị ườ ch th tr ng:
ả ả ủ ệ ế ạ ả ả ọ Các k ho ch ph i đ m b o tính khoa h c. Hi u qu tâm lý c a công c ụ
ộ ấ ớ ọ ủ ự ụ ạ ợ ậ ế k ho ch ph thu c r t l n tính sát th c, tính h p lý và khoa h c c a nó. Do v y,
ụ ứ ự ế ạ ả ậ ọ ệ khi xây d ng k ho ch ph i chú tr ng vi c nghiên c u và v n d ng các nguyên lý
ụ ể ủ ề ề ạ ế ự ạ ệ ề ế v k ho ch vào đi u ki n c th c a n n kinh t , phân tích rõ th c tr ng cũng
ư ề ư ề ề ấ ộ ồ ả nh ti m năng v tài nguyên đ t đai cũng nh lao đ ng, ti n v n…Nghĩa là ph i
ự ễ ự ự ệ ế ậ ạ ớ ắ g n lý lu n v i th c ti n trong quá trình xây d ng và th c hi n k ho ch.
ớ
ạ
ả
ế
ọ H c viên: Ph m Vũ Linh L p: Qu n lý kinh t K30B
ị ườ ế ắ ớ ả ượ ầ ỏ ạ G n k ho ch v i th tr ng. Yêu c u này đòi h i ph i đ ứ c đáp ng c ả
ự ự ế ệ ạ trong xây d ng và th c hi n k ho ch.
ế ạ ướ ủ ế ế ẫ ề Trong n n kinh t ế ị ườ th tr ng, k ho ch h ng d n và gián ti p là ch y u.
ườ ấ ượ ạ ộ ể ả ế ề ả ạ Tăng c ng ch t l ng các ho t đ ng ti n k ho ch. Đ đ m b o tính sát
ự ủ ế ủ ể ạ ả ả ọ ườ ấ ượ th c c a k ho ch, ch th qu n lý ph i coi tr ng và tăng c ng ch t l ng các
ư ề ạ ộ ứ ế ề ạ ả ho t đ ng ti n k ho ch cũng nh đi u tra kh o sát, nghiên c u…
ự ứ ạ ị ế Ngoài ra, trong quá trình xây d ng k ho ch còn phân đ nh rõ ch c năng k ế
ạ ướ ủ ế ạ ả ấ ấ ủ ho ch c a Nhà n c các c p và k ho ch s n xu t kinh doah c a các doanh
ệ ế nghi p kinh t .
2.4. Chính sách kinh t :ế
ế ọ ướ ể ề Chính sách kinh t có vai trò quan tr ng, giúp Nhà n ạ c đi u khi n ho t
ủ ể ủ ế ờ ế ẫ ạ ộ ắ ộ đ ng c a các ch th kinh t . Nh các chính sách kinh t d n d t ho t đ ng mà
ế ớ ợ ợ ộ ủ ộ ủ ể các ch th kinh t đã hành đ ng phù h p v i l ồ i ích chung c a xã h i, các ngu n
ượ ả ể ạ ế ụ ệ ộ ộ ự l c tài nguyên đ c huy đ ng m t cách có hi u qu đ đ t đ n m c tiêu và các
ạ ị ướ ế k ho ch đ nh h ng.
ế ậ ườ ạ Tùy theo cách ti p c n khác nhau, ng i ta phân lo i các chính sách kinh t ế
ư nh sau:
Chính sách tài khóa
Chính sách ti n tề ệ
ả ằ ộ ộ Chính sách xóa đói gi m nghèo, c ng b ng xã h i
ế ố Chính sách kinh t ạ đ i ngo i
ệ ạ Chính sách t o vi c làm
ậ ố Chính sách phân ph i thu nh p
ụ ế Chính sách tích lũy, tích t và ti ệ t ki m
ầ ư ế Chính sách khuy n khích đ u t
ạ ọ
ỏ
ị
ể
ậ
ả
ấ ng Đ i h c M Đ a ch t
Ti u lu n Qu n lý Nhà n
ướ ề c v
ườ Tr kinh tế
ề ư ả ể N n kinh t ế ị ườ th tr ng t ủ b n phát tri n theo chu kì kinh doanh, theo kh ng
ả ử ụ ế ỳ ho ng chu k . Các nhà n ướ ư ả c t ề b n đã s d ng nhi u chính sách kinh t ố ợ ph i h p
ố ợ ỳ ằ ữ ự ư ố nh chính sách ch ng chu k b ng s ph i h p gi a các chính sách tài khóa và
ề ệ ể ố ạ ỳ ể chính sách ti n t đ ch ng l i chu l kinh doanh. Nhà n ướ ư ả c t s n có th dung
ề ệ ắ ặ ể ố ạ ủ ả chính sách tài chính và chính sách ti n t th t ch t đ ch ng l i kh ng ho ng.
ạ ệ ụ ữ ằ ầ T i Vi t Nam, trong nh ng năm g n đây, b ng các công c và chính sách
ề ệ ề ắ ầ ư ả ướ ừ ướ đúng đ n v tài khóa, ti n t , giá c và đ u t , Nhà n c ta đã t ng b ề c ki m
ế ượ ạ ả ế ả ả ộ ch đ ặ c l m phát, ngăn ch n đà suy gi m kinh t , đ m b o an sinh xã h i.