1
PHẦN MỞ ĐẦU
Trong xu hướng quốc tế nền kinh tế thế giới diễn ra mạnh mẽ, các
doanh nghiệp của các quốc gia sẽ phải đối mặt với nhiều tác động từ mọi
phía hay nói cách khác doanh nghiệp có thể bị rủi ro nhiều hơn trong
kinh doanh. Đối với các doanh nghiệp đầu tư dự án tại nước ngoài, họ sẽ
phải đánh giá rất nhiều rủi ro trong đó có rủi ro từ tác động của môi
trường đầu tư tác. Trong bài viết này, chúng ta cùng đi xem xét những
rủi ro do môi trường tác động vào hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp và liên hệ với việc quản trị những rủi ro đối với hoạt động của
Công ty sản xuất xe máy Honda Việt nam.
NHỮNG RỦI RO TỪ TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG
2
Các doanh nghiệp khi đầu tư dự án đều phải tính đến các tác động
của môi trường đến môi trường kinh doanh của doanh nghiệp. Sự thay
đổi của môi trường có thể sẽ gây nên rủi ro cho doanh nghiệp. Dưới đây
là một số loại rủi ro do môi trường tác động vào môi trường kinh doanh
của doanh nghiệp.
1/ Rủi ro kinh tế:
* Rủi ro kinh tế thường thể hiện trên các yếu tố sau:
- Suy thoái kinh tế sẽ làm cho doanh thu của doanh nghiệp giảm
đi.
- Thâm hụt ngân sách chính phủ rất dễ gây nên sự mất ổn định
kinh tế vĩ mô.
- Kiểm soát giá cả, trần lãi suất, giới hạn thương mại.
- Mất khả năng thanh toán do tỷ lệ nợ ngắn hạn quá lớn do với dự
trữ ngoại tệ.
- Tỷ lệ nợ nước ngoài quá lớn so với GDP.
- Tỷ lệ thâm hụt cán cân thanh toán tài sản vãng lai quá lớn so với
GDP.
- Trách nhiệm của chính phủ đối với việc duy trì và nâng cao mức
sống trong nước thông qua các chỉ tiêu lợi ích công cộng và các chính
sách.
* Liên hệ với Công ty Honda Việt nam:
Để có thể tránh được các rủi ro này, nhà quản trị dự án cần phải
xây dựng chiến lược marketing và chiến lược sản xuất tại Việt nam:
- Chiến lược marketing:
+ Lựa chọn thị trường: Công ty Honda cần phân đoạn thị
trường thành: thị trường có thu nhập cao, tập chung vào các khách hang
sinh sống ở các thành phố lớn như Hà nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải
3
phòng,... và thị trường có thu nhập thấp là các vùng nông thôn. Như vậy,
Công ty có thể tránh được các rủi ro do thu nhập cá nhân gây nên.
+ Chiến lược sản phẩm: Từ việc phân đoạn thị trường ở trên,
Công ty cần phải có cơ cấu sản phẩm phù hợp với các khu vực thị
trường này. Đối với khu vực thành thị nên sản xuất các sản phẩm mang
tính chất thời trang để thu hút người tiêu dùng, còn ở vùng nông thôn
Công ty có thể đưa ra các mẫu xe vừa có thể là phương tiện giao thông
nhưng cũng phát huy được vấn đề chuyên chở hàng hoá.
+ Chiến lược giá: Công ty cần xây dựng được chiến lược giá
phù hợp để có thể duy trì sự thị phần khi cạnh tranh với các sản phẩm
cùng loại nhưng giá rẻ, đặc biệt là các sản phẩm nhập từ Trung quốc.
Việc xây dựng chiến lược giá chủ yếu tính đến các loại xe máy có giá rẻ.
+ Chiến lược khuyến mãi: Cũng là vấn đề cạnh tranh để duy
trì thi trường, Công ty nâng cao các chương trình khuyến mãi như giảm
giá bảo dưỡng, tham gia các chương trình quay số,... thông qua các đại
lý của mình trên toàn quốc.
- Chiến lược sản xuất:
Như đã nói ở trên để có thể xây dựng được chiến lược giá nhằm
duy trì thị phần, Công ty phải làm một số việc sau:
- Đa dạng hoá các sản phẩm tức là vừa có loại xe đắt tiền, vừa có
loại xe rẻ tiền.
- Đa dạng hoá nguồn nhập nguyên vật liệu: Công ty cần chủ động
nhập linh kiện từ nước ngoài để đối phó với chính sách giảm giá tiền tệ
đồng thời cũng nhanh chóng nội địa hoá sản phẩm để giảm giá thành.
2. Rủi ro chính trị:
4
- Rủi ro chính trị được định nghĩa như là chính sách của chính phủ
áp dụng mà giới hạn cơ hội kinh doanh của các nhà đầu tư. Cụ thể hơn là
những khả năng mà các cơ quan của chính phủ có thể tạo nên sự thay
đổi trong môi trường kinh doanh của quốc gia mà tác động đến lợi
nhuận và các mục tiêu khác của công ty kinh doanh.
- Các loại rủi ro chính trị thường gặp:
+ Thuế: Đó là sự thay đổi chính sách thuế làm thay đổi khoản thu
nhập cũng như khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
+ Hạn ngạch, thuế quan hoặc các giới hạn thương mại khác.
+ Chính sách tuyển dụng lao động: sự thay đổi và những qui định
về quản lý và tuyển dụng lao động như: thay đổi qui định mức lương tối
thiểu, lao động nữ, hạn chế lao động nước ngoài.
+ Kiểm soát ngoại hối/tiền tệ không có khả năng chuyển đổi.
+ Lãi suất: Chính phủ có thể đưa ra nhiều biện pháp sử dụng lãi
suất để quản lý và kiểm soát lạm phát.
+ Giấy phép/Độc quyền: Sự tài trợ hoặc bảo trợ cho một ngành
nào đó quyền phát triển,...
+ Môi trường/sức khoẻ và an toàn: Những qui định liên quan đến
kiểm soát chất thải, qui trình sản xuất để bảo vệ sức khoẻ cộng đồng.
+ Quốc hữu hoá và sung công
* Liên hệ với Công ty Honda Việt nam:
Công ty Honda Việt nam kinh doanh trong môi trường Việt nam
có thể bị tác động bởi rất nhiều chính sách dễ bị thay đổi như đã từng
diễn ra thời gian qua: chính sách về thuế thu nhập, thuế nhập khẩu linh
kiện, chính sách nội địa hoá hay việc hạn chế phát triển xe máy ở khu
vực có mật độ dân số cao khi cơ sở hạ tầng giao thông còn hạn chế,
v.v... Để hạn chế được những rủi ro này Công ty đã cùng với các doanh
5
nghiệp đầu tư nước ngoài yêu cầu chính phủ Việt nam cải thiện môi
trường đầu tư đồng thời cũng tư vấn với các nhà làm luật Việt nam,
ngoài ra trong chiến lược marketing của mình Công ty đã đa dạng hoá
sản phẩm để đối phó với những thay đổi liên tục trong chính sách, chẳng
hạn Công ty đã đưa ra sản phẩm xe Wave với giá rất phù hợp, có thể
cạnh tranh với sản phẩm ngoại nhập và phù hợp với thu nhập của khu
vực có thu nhập thấp. Cũng một biện pháp nữa để tránh rủi ro tại Việt
nam là Công ty đã lập nên một số Công ty cung cấp phụ tùng, linh kiện
có sự góp vốn của các nhà đầu tư Việt nam, như vậy công ty có thể hạn
chế việc bị sung công tài sản.
3. Rủi ro pháp lý.
- Rủi ro liên quan đến pháp lý thường đưa đến tranh tục kéo dài có
thể ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Rủi ro pháp
lý thường có nguồn gốc:
+ Do luật pháp về kinh doanh của nước chủ nhà thay đổi: qui định
về môi trường, về lao động, về nhãn hiệu ...
+ Gây ra do thiếu kiến thức về pháp lý nói chung hay về ký kết
hợp đồng kinh tế.
* Liên hệ với Công ty Honda Việt nam:
Đối với Công ty Honda Việt nam vấn đề tránh rủi ro về mặt pháp
lý tập chung vào việc giữ vững nhãn hiệu hàng hoá bởi vì hiện nay
Honda Việt nam đang phải tranh chấp về mặt kiểu dáng một số loại xe
máy do các doanh nghiệp ngoài nước, đặc biệt là xe máy do Trung quốc
sản xuất. Để phòng ngừa rủi ro này, Công ty phải tranh thủ sự bảo vệ