TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
KHOA VĂN HÓA DÂN TỘC THIỂU SỐ
VƯƠNG MAI LUẬN
LỄ HỌI ĐÌNH LÀNG MỎ, XÃ QUANG LANG, HUYỆN CHI
LĂNG, TỈNH LẠNG SƠN
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA DÂN TỘC
THIỂU SỐ
MÃ SỐ : 52220110
Giảng viên hướng dẫn : ThS. Nguyễn Thị Thanh Tâm
Sinh viên thực hiện : Vương Mai Luận
Lớp : VHDT 18A
Hà Nội : 2016
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................ 4
2. Lịch sử nghiên cứu ............................................................................. 5
3. Mục tiêu và nhiệm vụ ......................................................................... 7
3.1. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................... 7
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................... 7
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................... 7
4.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................... 8
4.2. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 8
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................... 8
6. Đóng góp của khóa luận .................................................................... 9
7. Bố cục của đề tài ................................................................................. 9
Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ LÀNG MỎ VÀ ĐÌNH LÀNG MỎ, XÃ
QUANG LANG, HUYỆN CHI LĂNG, TỈNH LẠNG SƠNError! Bookmark not defined.
1.1. Khái quát chung xã Quang Lang ............. Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Điều kiện tự nhiên ............................ Error! Bookmark not defined.
1.1.2. Điều kiện kinh tế, xã hội và dân cư .. Error! Bookmark not defined.
1.2. Tổng quan về đình Làng Mỏ xã Quang LangError! Bookmark not defined.
1.2.1. Lịch sử hình thành xã Quang Lang và Làng MỏError! Bookmark not defined.
1.2.2. Khái quát về đình Làng Mỏ .............. Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 1 ......................................... Error! Bookmark not defined.
Chương 2: LỄ HỘI ĐÌNH LÀNG MỎ XÃ QUANG LANG,TRONG
XÃ HỘI TRUYỀN THỐNG............................ Error! Bookmark not defined.
2.1. Một số khái niệm .................................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Mục đích, ý nghĩa, thời gian diễn ra lễ hội truyền thống đình
Làng Mỏ ...................................................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Công tác chuẩn bị ................................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Diễn trình Lễ hội đình Làng Mỏ ........... Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Phần Lễ ............................................. Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Phần hội ............................................ Error! Bookmark not defined.
2.5. Giá trị của lễ hội đình Làng Mỏ ............ Error! Bookmark not defined.
2.5.1. Giá trị nhân văn ................................ Error! Bookmark not defined.
2.5.2. Giá trị văn hóa .................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.3. Giá trị lịch sử .................................... Error! Bookmark not defined.
2.5.4. Giá trị tâm linh .................................. Error! Bookmark not defined.
2.5.5. Giá trị cố kết cộng đồng .................... Error! Bookmark not defined.
2.5.6. Giá trị giáo dục .................................. Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 2 ......................................... Error! Bookmark not defined.
Chương 3: LỄ HỘI ĐÌNH LÀNG MỎ Ở XÃ QUANG
LANGTRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY ........ Error! Bookmark not defined.
3.1. Những biến đổi của lễ hội đình Làng MỏError! Bookmark not defined.
3.2. Nguyên nhân biến đổi lễ hội đình Làng MỏError! Bookmark not defined.
3.3. Quá trình phục dựng đình Làng Mỏ ..... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Lý do phục dựng đình Làng Mỏ ....... Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Quá trình phục dựng ......................... Error! Bookmark not defined.
3.3.3. Đánh giá quá trình phục dựng lễ hội đình Làng MỏError! Bookmark not defined.
3.4. Giải pháp bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa ngôi đình và
lễ hội đình Làng Mỏ ở xã Quang Lang hiện nayError! Bookmark not defined.
3.5. Một số khuyến nghị ................................ Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chương 3 ......................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN ...................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................... 1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Lễ hội truyền thống là một hình thái văn hóa biểu thị những giá trị
tiêu biểu của một cộng đồng, một dân tộc. Nó là một trong những nhân tố
tạo sự gắn kết cộng đồng, tiềm ẩn sức mạnh của dân tộc trong lao động,
trong chiến đấu. Đây cũng là môi trường để giáo dục truyền thống của
cha ông cho các thế hệ con cháu. Đồng thời nó chính là phương tiện để
con người giao tiếp với thần linh với những nguyện vọng, ước mơ về
cuộc sống tốt đẹp, no ấm, hạnh phúc. Bên cạnh đó, lễ hội truyền thống
còn là nơi lưu giữ giá trị văn hóa nghệ thuật dân gian mang đậm bản sắc
tộc người, vùng miền.
Lễ hội đình Làng Mỏ là một lễ hội truyền thống và vô cùng độc
đáo, có vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần của đồng bào nơi
đây. Lễ hội là dịp vui vẻ, đưa mọi người đến gần nhau hơn, thắt chặt tình
làng nghĩa xóm, tình anh em, tình đoàn kết.Lễ hội như một phần của cuộc
sống đồng bào để họ hòa mình với truyền thống xưa, gợi nhớ và bày tỏ
lòng biết ơn đối với tổ tiên và những tiền nhân đã đóng góp công sức của
mình trong quá trình bảo vệ làng, xã.Ai đã từng đến với lễ hội đình Làng
Mỏ sẽkhông thể quên được những nét đặc sắc trong lễ hội, những nghi
thức thờ cúng linh thiêng của phần lễ, những trò chơi, điệu múa, tiếng hát
vui vẻ và phấn chấn của phần hội. Đặc biệt trong đó các nghi thức trong
đám rước là trung tâm của lễ hội, là biểu tượng sức mạnh cộng đồng.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, ngôi đình làng Mỏ đã bị tàn
phá và từ đó lễ hội truyền thống đình Làng Mỏ đã bị gián đoạn trong một
thời gian dài,nên những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc trong đó
cũng bị mai một dần. Đến năm 2014, khi đời sống nhân dân làng Mỏ
được cải thiện, các hộ gia đình trong thôn đã chung tay xây dựng lại phần
hậu cung đình Làng Mỏ và đến 2015 hội đình Làng Mỏ được phục dựng
trở lại theo truyền thống xưa. Việc xây dựng lại hậu cung và phục dựng
lại lễ hội đã phần nào đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần
của người dân trong thời đại hiện nay. Tuy nhiên, việc phục hồi lễ hội
truyền thống đình làng Mỏ hiện nay đang đứng trước những thuận lợi và
thách thức của mặt trái cơ chế thị trường, sự xã hội hóa và cuộc sống hiện
đại... đã làm cho diện mạo lễ hội đình Làng Mỏ biến đổi, đồng thời nảy
sinh những vấn đề mới cần phải quan tâm, bàn luận.
Vì vậy, việc nghiên cứu, bảo tồn, phát huy những giá trị văn tốt đẹp
của lễ hội đình Làng Mỏ, đồng thời định hướng, điều chỉnh những phát
sinh tiêu cực mới trong lễ hội nhằm phục vụ công cuộc phát triển chung
là việc là hết sức cần thiết hiện nay. Đây không chỉ là công việc của các
các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực văn hóa mà
là công cuộc của toàn dân. Vì vậy tôi chọn đề tài “Lễ hội đình Làng Mỏ
xãQuang Lang, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn” làm đề tài khóa luận tốt
nghiệp của mình.
2. Lịch sử nghiên cứu
Liên quan đến lễ hội, đặc biệt các lễ hội của tỉnh Lạng Sơn, từ
trước đến nay đã có nhiều tác giả đề cập và nghiên cứu đến.Song việc tìm
hiểu và nghiên cứu về lễ hội đình Làng Mỏ rất ít tài liệu.
Những tư liệu đề cập lễ hội đình Làng Mỏ có các công trình như:
Địa chí Lạng Sơn (Nhà xuất bản chính trị Quốc gia Hà Nội, 1999) do
nhóm biên tập: Hoàng Phong Hà, Khuất Duy Hải, Nguyễn Khánh Hòa,
Bùi Thị Hồng Thúy, Nguyễn Đình Thực, Nguyễn Cường Dũng, Đinh Thị
Mỹ Vân, Nguyễn Kim Nga đã đề ở khía cạnh khái quát về lễ hội, về thời
gian tổ chức lễ hội, Ngoài ra còn có một số công trình nghiên cứu đề cập
đến đình Làng Mỏ và lễ hội đình Làng Mỏ, như Văn hóa Lạng Sơn (xuất
bản năm 2012) của tác giả Hoàng Páo, Hoàng Giáp, Lạng Sơn vùng đất
của Chi Lăng- Đồng Đăng- Kỳ Lừa (Xuất bản năm 2012- Nhà xuất bản
trẻ) tác giả Mã Thế Vinh,Lịch sử đảng bộ xã QuangLang 1930- 2010
(Xuất bản 2012) do Ban Thường Vụ Đảng Uỷ xã Quang Lang tổng hợp