TNU Journal of Science and Technology
229(16): 217 - 224
http://jst.tnu.edu.vn 217 Email: jst@tnu.edu.vn
THE ROLE OF THE VIET MINH FRONT IN THE RESISTANCE WAR
AGAINST FRENCH COLONIALISTS (1949-1951)
Tran Quoc Giang*
Ho Chi Minh City University of Education
ARTICLE INFO
ABSTRACT
Received:
10/10/2024
This article focuses on the role of the Viet Minh Front during the
resistance war against French colonialism from 1949 to 1951,
particularly in organizing and mobilizing the entire population to
participate in the struggle. By analyzing the political, military, and
diplomatic strategies of the Viet Minh Front, the article clarifies how the
organization effectively applied the strategies of people’s war and
protracted resistance, while also gaining international support from
socialist countries such as China and the Soviet Union. Using historical
research methods and document analysis, the article assesses the
development of the Viet Minh Front and its decisive contributions on
both the battlefield and the diplomacy. The findings demonstrate that the
Viet Minh Front successfully leveraged the power of the people,
securing key victories and paving the way for further research into
resistance strategies in the Vietnamese history.
Revised:
17/12/2024
Published:
17/12/2024
KEYWORDS
Viet Minh Front
Indochina War
French colonialism
Indochinese Communist Party
People's resistance
Revolutionary forces
THÔNG TIN BÀI BÁO
TÓM TT
Ngày nhn bài:
10/10/2024
Bài viết này tp trung nghiên cu vai trò ca Mt trn Vit Minh trong
cuc kháng chiến chng thực dân Pháp giai đoạn 1949-1951, đặc bit
trong vic t chức huy động toàn dân tham gia vào cuc kháng chiến.
Thông qua phân tích các chiến lược chính tr, quân sngoi giao ca
Mt trn Vit Minh, bài viết làm cách thc mà t chức này đã vận
dng hiu qu chiến lược chiến tranh nhân dân và kháng chiến lâu dài,
đồng thi tranh th đưc s ng h quc tế t các nước xã hi ch nghĩa
như Trung Quốc và Liên Xô. Bằng phương pháp nghiên cu lch s
phân tích tài liu, bài viết đánh giá quá trình phát triển ca Mt trn Vit
Minh những đóng góp quyết đnh c trên chiến trường mt trn
ngoi giao. Kết qu nghiên cu cho thy Mt trn Việt Minh đã phát
huy hiu qu sc mạnh toàn dân, đạt được nhng thng li quan trng,
đồng thi góp phn m ra hướng nghiên cứu sâu hơn v các chiến lược
kháng chiến trong lch s Vit Nam.
Ngày hoàn thin:
17/12/2024
Ngày đăng:
17/12/2024
T KHÓA
Mt trn Vit Minh
Chiến tranh Đông Dương
Thc dân Pháp
Đảng Cng sản Đông Dương
Kháng chiến toàn dân
Lực lượng cách mng
DOI: https://doi.org/10.34238/tnu-jst.11279
Email: giang.tq894@gmail.com
TNU Journal of Science and Technology
229(16): 217 - 224
http://jst.tnu.edu.vn 218 Email: jst@tnu.edu.vn
1. Gii thiu
Cuc kháng chiến chng thc dân Pháp (1946-1954) là mt trang s hào hùng ca dân tc Vit
Nam, phn ánh tinh thần yêu nước mnh m, quyết tâm giành li độc lp t do ca toàn th nhân
dân. Trong giai đoạn này, Mt trn Vit Minh ni bật lên như một lc ng chính tr, quân s ch
cht biểu tượng ca khát vng t do dân tc. Đặc biệt, giai đoạn 1949-1951 thi k Mt
trn Vit Minh th hin tối đa vai trò của mình, khi phong trào kháng chiến bước vào giai đoạn
phát trin mnh mẽ, đánh dấu nhng thay đổi chiến lược quan trng trong cuộc đấu tranh giành
độc lp. Trong thi gian này, Mt trn Vit Minh tp trung vào vic cng c lực lượng vũ trang
t chức, huy động toàn dân tham gia kháng chiến, cùng vi việc tăng cường tranh th s ng h
quc tế t các quc gia đồng minh [1], [2].
Đối mt vi áp lực ngày càng gia tăng t quân đội Pháp và các thế lực đối lp, Mt trn Vit
Minh nhanh chóng chuyn t thế phòng ng sang tn công mnh m, với đnh cao Chiến dch
Biên Giới năm 1950. Chiến dch này mang li thng li to ln v quân s m ra hội chiến
c quan trọng để kết ni vi các quc gia hi ch nghĩa như Trung Quốc Liên Xô, t đó
tranh th s h tr quan trng v khí, lương thực, đào tạo quân s [3], [4]. Song hành vi
nhng chiến công quân s, Mt trn Việt Minh cũng khéo léo thực hin các chính sách chính tr
nhm cng c lòng tin của nhân dân, đoàn kết các tng lp xã hội để to ra sc mnh tng hp cho
cuc kháng chiến. Chính chiến lưc chiến tranh nhân dân trên quy mô toàn quc, kết hp vi nhng
chính sách linh hot, ng tạo đã tạo nên sc mnh to ln cho phong trào kháng chiến chng Pháp
[5]. Không dng li vic xây dng lực ợng trong nước, Mt trn Việt Minh đã biết cách vn dng
tình hình quc tế sau Chiến tranh Thế gii th hai đ m rng quan h ngoi giao và tranh th s ng
h t c nước ln, đặc bit các quc gia thuc khi hi ch nghĩa. Sau khi Cộng hòa Nhân n
Trung Hoa ra đời vào m 1949, Mặt trn Việt Minh đã nhanh chóng tận dng s h tr t Trung
Quc Liên Xô, t đó củng c sc mnh c v quân s ln chính tr. S giúp đỡ qbáuy đã to
điu kin thun lợi để Mt trn Vit Minh m rng quy kháng chiến và nâng cao v thế ca mình
trên trường quc tế [6], [7]. Chính nh chiến lược ngoi giao khôn khéo và hiu qu, Mt trn Vit
Minh nhn đưc s h tr t các nướchi ch nghĩa to nên mt tiếng nói mnh m trong các
phong trào gii phóngn tc trên toàn cu.
Nhiu công trình nghiên cứu đã làm rõ vai trò ca Mt trn Vit Minh trong cuc kháng chiến
chng thực dân Pháp, đặc biệt trong giai đoạn 1949-1951. Các nhà nghiên cứu đều thng nht
rng Mt trn Vit Minh là trung tâm ca cuc kháng chiến, đóng vai trò tổ chức, huy động qun
chúng trin khai c chiến lược quân s, chính tr hiu qu. Nguyn [1] nhn mnh rằng dưới
s lãnh đạo ng sut ca Ch tch H Chí Minh, Mt trn Việt Minh đã khéo léo kết hp gia
chính tr và quân s, to nên mt phong trào kháng chiến rng khp vi s tham gia ca mi tng
lp nhân dân, tng dân, công nhân đến trí thc. Thái [2] đồng tình rng chính vic xây dng lc
ng chiến lược trong giai đoạn này đã giúp Mt trn Việt Minh đạt được nhng thành công quan
trng trên c hai mt trn: chiến trường quan h quc tế. Ngoài ra, vai trò ca Mt trn Vit
Minh trong vic tranh th s ng h quc tế cũng đã được nhiu nghiên cứu đề cp. Sau khi Cng
hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập vào năm 1949, Mặt trn Việt Minh đã tận dng triệt để
s giúp đỡ t Trung Quc và các quc gia xã hi ch nghĩa khác. Sự h tr này giúp Mt trn Vit
Minh cng c v mt quân sgia tăng đáng kể v thế ngoại giao trên trường quc tế [4]. Phm
(2010) và Marr (1995) cũng nhấn mnh vai trò quan trng ca vic xây dng các phong trào qun
chúng trong nước, đồng thi tranh th s đồng cm và ng h ca cộng đồng quc tế, đặc bit
t các phong trào chng thc dân trên toàn cu [6], [8]. Mặc dù đã có nhiều nghiên cu v vai trò
ca Mt trn Vit Minh trong cuc kháng chiến chng thc dân Pháp, phn ln các nghiên cu
trước đây tập trung vào khía cnh quân s mà chưa phân tích một cách toàn din v cách thc Mt
trn Vit Minh t chức và huy động sc mnh quần chúng, cũng như tranh thủ s ng h quc tế
mt cách hiu qu.
TNU Journal of Science and Technology
229(16): 217 - 224
http://jst.tnu.edu.vn 219 Email: jst@tnu.edu.vn
Do đó, cần có nhng nghiên cu h thng sâu rộng hơn về vai trò ca Mt trn Vit Minh
trong giai đoạn 1949-1951, làm sáng t nhng yếu t đã góp phần quyết định đến thành công ca
cuc kháng chiến chng Pháp. Bài viết này s tp trung phân tích sâu vai trò ca Mt trn Vit
Minh trong việc huy đng sc mnh toàn dân và tranh th s ng h quc tế, nhm làm rõ nhng
bước ngot quan trng trong cuộc đấu tranh giành độc lp ca dân tc.
2. Phương pháp nghiên cứu
Bài viết s dụng phương pháp nghiên cứu lch s kết hp với phương pháp logic và phân tích
tài liu nhằm đảm bo tính khoa hc trong quá trình nghiên cu v vai trò ca Mt trn Vit Minh
trong cuc kháng chiến chng Pháp giai đoạn 1949-1951. Phương pháp lịch s đưc áp dụng đểi
hin mt ch h thng các s kin quan trng liên quan đến s phát trin ca Mt trn Vit Minh
trong thi k này. Thông qua vic nghiên cu các tài liu gốc như văn bản, báo cáo, tư liệu lưu trữ
các công trình nghiên cu đã công bố, phương pháp này giúp tái hin bi cnh lch s, đc bit
nhng s kiện như Chiến dch Biên Giới năm 1950, nhm làm rõ s đóng góp của Vit Minh trong
việc thúc đẩy phong trào kháng chiến tranh th s ng h quc tế. Phương pháp logic được s
dụng để phân tích làm sáng t mi liên h gia các chiến lược quân s, chính tr ngoi giao ca
Mt trn Việt Minh, đánh giá vai trò trong vic kết hp đấu tranh vũ trang với hoạt đng ngoi giao
nhm to nên sc mnh tng hợp. Phương pháp phân tích tài liệu giúp bài viết so sánh và đánh giá
các ngun tài liu th cấp như cácng trình nghiên cu, bài báoliệu lch s đã đượcng b.
Qua s kết hp cht ch gia các phương pháp này, bài viết cung cp mt cái nhìn toàn din v vai
trò ca Mt trn Vit Minh trong cuc kháng chiến chng Pháp, m rõ nhng yếu t quyết định đến
thành công ca cuộc đấu tranh gii phóng dân tc giai đoạn 1949-1951.
3. Kết qu nghiên cu
3.1. Bi cnh lch s
Giai đoạn 1949-1951 đánh dấu một bước ngot quan trng trong cuc kháng chiến chng thc
dân Pháp ca dân tc Vit Nam. Sau khi Chiến tranh Thế gii th hai kết thúc, mc dù Vit Nam
đã tuyên bố độc lập vào năm 1945, thực dân Pháp vn tiếp tc c gng tái thiết lp quyn kim soát
tại Đông Dương, dẫn đến cuc kháng chiến trường k của nhân dân. Dưới s lãnh đạo ca Mt
trn Vit Minh, phong trào kháng chiến đã những bước chuyn biến quan trng v c chiến lược
quân s ngoại giao, đặc biệt trong giai đoạn 1949-1951, khi cuộc đấu tranh bắt đầu đạt được
nhiu thng lợi đáng kể [6].
Trong bi cnh quc tế, s ra đời ca các quc gia hi ch nghĩa sau Chiến tranh Thế gii
th hai, đặc bit thng li ca Cách mng Trung Quốc năm 1949, đã tạo ra nhng điều kin
thun li cho Mt trn Vit Minh. Vi s thành lập nước Cng hòa Nhân dân Trung Hoa, Mt trn
Vit Minh nhận được s h tr v mt vt cht và được cng c thêm tinh thn, to nn tng quan
trng cho cuc kháng chiến chng Pháp. S giúp đỡ t Trung Quốc đã mở ra mt hành lang chiến
c t phía Bắc, qua đó Mặt trn Vit Minh có th tiếp cn vi các ngun vin tr t Liên Xô và
các nước Đông Âu. Sự h tr này giúp tăng cường sc mnh quân snâng cao v thế ca Mt
trn Việt Minh trên trường quc tế [3], [8]. Cùng với đó, sự phát trin ca Chiến tranh Lnh gia
hai khối bản hi ch nghĩa đã mang lại nhiều hội thách thc cho Mt trn Vit
Minh. Trong khi thc dân Pháp nhận đưc s hu thun t Hoa K thông qua các chương trình
vin tr quân s, Mt trn Việt Minh đã khéo léo khai thác sự ng h t các nước xã hi ch nghĩa
để nâng cao sc mnh kháng chiến. Nh s tr giúp này, Mt trn Việt Minh đã tạo ra những bước
đột phá quan trng, t việc huy động lực lượng đến vic t chc và trin khai các chiến dch quân
s quy mô ln [6], [7].
Chiến dch Biên Giới năm 1950 là một trong nhng thng li quân s quan trng nht ca Mt
trn Việt Minh trong giai đoạn này. Thng li này gii phóng khu vc biên gii phía Bc m
rng vùng kiểm soát, đồng thi tạo điều kin thun li cho vic tiếp nhn vin tr t các nước đồng
TNU Journal of Science and Technology
229(16): 217 - 224
http://jst.tnu.edu.vn 220 Email: jst@tnu.edu.vn
minh. Điều này đã giúp Mặt trn Vit Minh cng c lực lượng đẩy mnh cuc kháng chiến
chng Pháp trên nhiu mt trn [4]. Ngoài vic phát huy sc mnh quân s, Mt trn Vit Minh
cũng khéo léo xây dựng mt khối đại đoàn kết dân tc, kêu gi s tham gia ca mi tng lp nhân
dân. Các chiến dch vận động quần chúng được tiến hành nhằm huy động tối đa ngun lc cho
cuc kháng chiến trong lĩnh vực quân s các mt trn chính tr ngoi giao. Mt trn Vit
Minh đã thành công trong việc to dng liên minh rng ln, bao gm nông dân, công nhân, trí thc
các tng lp khác trong hội, qua đó xây dựng nên mt khối đoàn kết vng mnh, phc v
cho s nghip gii phóng dân tc [2], [6].
Giai đoạn 1949-1951 đã chứng kiến những bước chuyn mình mang tính chiến lược ca Mt
trn Vit Minh trong cuc kháng chiến chng Pháp. Nh s h tr to ln t c nước hi ch
nghĩa, cùng với chiến lược ngoi giao khéo léo kh năng huy động toàn dân, Mt trn Vit Minh
đã từng bước giành li thế ch động đạt được nhng thng li quan trng. Nhng thành công
trong giai đoạn này đã tạo nn tng vng chc cho các thng li tiếp theo, góp phần đưa cuộc kháng
chiến chng thực dân Pháp đến thng li cui cùng.
3.2. Mt trn Vit Minh Công c chính tr và lc lượng huy đng qun cng trong kng chiến
Trong cuc kháng chiến chng thc dân Pháp, Mt trn Việt Minh đã th hin vai trò lc
ng chính tr trung tâm kết ni sc mnh ca toàn dân tc Vit Nam. S thành công ca
Mt trn Việt Minh đến t kh năng tổ chức và lãnh đạo mt cách cht ch, t trung ương đến địa
phương, tạo nên mt mạng lưi chính tr quân s vng mạnh. cu t chc ca Mt trận được
xây dng trên nguyên tc tp trung dân ch, bảo đảm s điều hành thng nht và hiu qu t cp
cao nhất đến các sở địa phương. Các y ban Mt trn Việt Minh đưc thành lp ti các cp tnh,
huyện đã trở thành cu ni quan trng trong vic trin khai các chính sách ch đạo ca
trung ương đến tng làng mc, t đó duy trì sự đồng b trong phong trào kháng chiến [6]. Nh vào
cơ cấu t chc này, Mt trn Việt Minh đã khả năng điều phi mt cách linh hot các hoạt động
quân schính trị, đồng thời huy động được sc mnh ca toàn dân. Mỗi địa phương trở thành
một pháo đài vững chc, t đó các phong trào kháng chiến bám r sâu vào các cộng đồng dân
to nên mt lực lượng qun chúng sẵn sàng đóng góp sức người, sc ca vào cuộc đấu tranh
chống Pháp. Điều này đã giúp Mặt trn Vit Minh duy trì s bn b trong sut cuc kháng chiến
dài hơi, đồng thi to ra s gn kết mnh m gia lãnh đạo và qun chúng nhân dân [4].
Mt trn Việt Minh đã thành công trong việc huy động sc mnh toàn dân thông qua các phong
trào chính trxã hi rng lớn. Các phong trào như "Tăng gia sản xut" và "Tiết kim chng gic
đói" đã huy động được lương thc, vật tư cho chiến trường cng c tinh thn t lc, t ng
trong nhân dân. Nông dân, chiếm phn ln dân s Vit Nam, tr thành lực lượng nòng ct cung
cấp lương thực ngun nhân lực cho quân đội kháng chiến. H không ch những người lao
động trên đồng rung mà còn là nhng chiến binh h tr hu cn, bo v quê hương, đóng góp to
ln vào thành công ca cuc kháng chiến [2], [5]. Không dng li nông dân, Mt trn Vit Minh
còn khéo léo lôi kéo các tng lp khác trong xã hi, đặc bit là công nhân và trí thc. Công nhân
các thành ph lớn đã tổ chc nhiu cuc bãi công, biu tình nhm to áp lc lên b máy cai tr ca
thực dân Pháp, đồng thi góp phn làm suy yếu nn kinh tế phc v cho cuc chiến tranh ca Pháp.
Trong khi đó, tầng lp trí thc đóng vai trò quan trọng trong vic truyền tưởng yêu nước,
cách mng, xây dng mt h thng lý lun chính tr vng chc cho cuộc đấu tranh. Nh vy,
Mt trn Việt Minh đã tạo nên mt phong trào trí thức yêu nước rng ln, giúp lan ta tinh thn
kháng chiến đến mi tng lp nhân dân [6].
Công tác tuyên truyn và vận động tư tưởng cũng là một phn không th thiếu trong chiến lược
ca Mt trn Việt Minh. Thông qua các phương tiện truyền thông như báo chí và các phong trào
tuyên truyn, Mt trận đã khơi dậy lòng yêu nước và ý chí đu tranh trong qun chúng nhân dân.
Các thông điệp v độc lp, t do, và hòa bình đã được truyn ti mnh m, thu hút s tham gia ca
mi tng lp trong xã hi. Nh đó, Mt trn Vit Minh thành công trong vic xây dng mt phong
trào kháng chiến toàn dân to dựng được nim tin vng chc trong nhân dân vào s nghip
TNU Journal of Science and Technology
229(16): 217 - 224
http://jst.tnu.edu.vn 221 Email: jst@tnu.edu.vn
giành độc lp [4], [9]. S kết hp gia chiến lược chính trquân s đã giúp Mặt trn Vit Minh
xây dựng được mt lực lượng kháng chiến mnh m,kh năng đương đầu vi mt k thù có ưu
thế quân s vượt tri. S tham gia ca toàn dân, t nông dân, công nhân đến trí thc, không ch
đóng góp vào các hoạt động quân s còn to ra mt h thng chính tr vng chc, đủ sc t
chc duy trì cuc kháng chiến dài lâu. Nh vào chiến lược huy động sc mnh toàn dân, kết
hp vi công tác tuyên truyn hiu qu, Mt trn Việt Minh đã tạo nên mt sc mnh tng hp,
góp phn quan trng vào thng li cui cùng ca cuc kháng chiến chng thc dân Pháp.
3.3. Chiến lược quân s ca Việt Minh trong giai đoạn 1949-1951
Sáng to chiến lược "đánh lâu dài"
Ngay t những ngày đầu ca cuc kháng chiến, Mt trn Việt Minh đã nhận thức được s chênh
lch ln v sc mnh quân s giữa mình quân đội Pháp. Việc đối đầu trc tiếp, đánh nhanh
thng nhanh vi mt lực lượng như vậy không kh thi. Thay vào đó, Mặt trn Vit Minh la
chn chiến lược "kháng chiến lâu dài" da trên sc bn s tham gia tích cc ca toàn dân. Chiến
c này phù hp với tương quan lực lượng và khai thác triệt để các yếu t địa lý và chính tr ca
Vit Nam vào thời điểm đó. Chiến lược "kháng chiến lâu dài" tp trung vào vic s dng thi gian
như một vũ khí để làm suy yếu dần quân đội Pháp thông qua các cuc tn công nh l, liên tc và
bn b. Thay tp trung vào việc đánh bại đối phương trong các trận đánh lớn, chiến lược này
hướng đến vic làm tiêu hao sinh lc, cắt đứt các tuyến hu cn làm suy gim tinh thn chiến
đấu của quân Pháp. Đây chiến lược da vào s kiên trì, nh linh hot trong cách đánh sự tham
gia không ngng ngh ca mi tng lp nhân dân. Chiến dch Biên Giới năm 1950 mt minh
chng tiêu biu cho s thành công ca chiến lược "kháng chiến lâu dài." Dưới s ch đạo của Đại
ng Nguyên Giáp, Mt trn Việt Minh đã mở mt cuc tn công chiến lược vào h thng
phòng th của quân đội Pháp ti biên gii phía Bc. Chiến thng giúp Mt trn Vit Minh phá v
h thng phòng th ca Pháp và m ra mt hành lang chiến lược quan trng vi Trung Quc, giúp
Vit Minh tiếp nhn vin tr v quân s vật từ các nước hi ch nghĩa. Chiến dch này
đánh bại quân Pháp và thay đổi toàn b cc din chiến trường, to tiền đề cho các chiến thng tiếp
theo ca Mt trn Vit Minh [6], [10], [11].
T chc chiến tranh nhân dân
Chiến lược "kháng chiến lâu dài" được trin khai song song vi chiến tranh nhân dân mt yếu
t quan trng giúp Mt trn Vit Minh tạo ra ưu thế trong cuc kháng chiến. Đây là mô hình chiến
tranh kết hp gia các chiến dch quân s ln vi các hoạt động du kích, trong đó, lực lượng
trang và quần chúng nhân dân đều đóng vai trò chủ đạo. Chiến tranh nhân dân tn dng triệt để địa
hình him tr ca Vit Nam s linh hot trong chiến thut, giúp Mt trn Vit Minh va bo
toàn lực lượng, va liên tc gây áp lực lên quân đội Pháp.
Lực lượng du kích là mt thành phn quan trng ca chiến tranh nhân dân. Đây những đơn
v chiến đấu nh l, thường xuyên t chc các cuc tn công bt ng vào đn bt ca Pháp, s
dụng địa hình rừng núi để to li thế và làm quân Pháp mt kim soát ti các vùng nông thôn. Các
lực lượng du kích có nhim v quy ri, tiêu hao sinh lực địch và là lực lượng nòng cốt để duy trì
thế trn chiến tranh lâu dài, khiến quân Pháp không th tp trung sc mnh vào các trận đánh lớn
mà phi phân tán lực lượng để đối phó [2], [4].
S thành công ca chiến tranh nhân dân không th thiếu s ng h ca qun chúng nhân dân.
Mt trn Việt Minh đã phát động nhiu phong trào vận động nhân dân cung cấp lương thực, hu
cn, thông tin thm chí tham gia trc tiếp vào các hoạt động kháng chiến. Nhng phong trào
này cng c sc mnh cho lực lượng quân s to ra mt s gn kết sâu sc giữa quân đội
nhân dân, biến mi ngôi làng, mỗi người dân thành mt phn ca cuc kháng chiến. Chính s tham
gia tích cc bn b ca nhân dân đã giúp Mặt trn Vit Minh duy trì phát trin sc mnh
chiến tranh trong mt thi gian dài [6], [7].