1114
XÂY DNG QUAN H LAO ĐỘNG HÀI HOÀ TRONG
CÁC DOANH NGHIP FDI TNH THA THIÊN HU
Nguyn Hu Li(1)
TÓM TT:
Trong bi cnh toàn cu hoá hi nhp quc tế, Đảng Nhà ớc ta Ďã
xác Ďịnh xây dng quan h lao Ďộng (QHLĐ) hài hoà, ổn Ďịnh tiến b trong
doanh nghip ch trương lớn, vai trò quan trng trong vic duy trì s n
Ďịnh chính tr, hi, thúc Ďẩy phát trin sn xut kinh doanh ca các doanh
nghip, bảo Ďảm hài hoà v quyn li ích của các bên trong QHLĐ. Trên
s h thng hoá các vấn Ďề lun phân tích thc tin y dng quan h lao
Ďộng hài hoà trong các doanh nghip FDI tnh Tha Thiên Huế, bài báo Ďề xut
Ďịnh hướng gii pháp nhm xây dng quan h lao Ďộng hài hoà ti các doanh
nghip FDI tnh Tha Thiên Huế Ďến năm 2030.
T khoá: Quan h lao Ďộng, hài hoà, doanh nghip, FDI, Tha Thiên Huế.
ABSTRACT:
In the context of globalization and international integration, the Party and
State have determined that building harmonious, stable and progressive labor
relations in enterprises is a major policy, playing an important role in maintaining
stability. political, social, promoting production and business development of
enterprises, ensuring harmony in the rights and interests of the parties in labor
relations.. Based on the systematization of theoretical issues and practical
analysis of building harmonious labor relations in FDI enterprises in Thua Thien
Hue province, the article proposes directions and solutions to build harmonious
labor relations. Harmonious activities at FDI enterprises in Thua Thien Hue
province until 2030.
Keywords: Labor relations, harmony, enterprises, FDI, Thua Thien Hue.
1. Gii thiu
Ny 1/4/2022, UBND tnh Tha Thiên Huế Ďã ra Quyết Ďnh s 831/-UBND
v vic ban hành Đ án pt trin quan h lao Ďng hài hoà, n Ďnh và tiến b trên Ďa
bàn tnh Tha Thiên Huế giai Ďon 2022 - 2025 nhm Ď ra nhim v, gii pp Ďng
b, h thng có s phi hp cht ch gia các quan nhằm thúc Ďy phát trin
QHLĐ i h, n Ďnh và tiến b trong bi cnh mi [5]
1. Tờng Đại hc Kinh tế, Đại hc Huế. Email: nguyenhuuloi@hce.edu.vn
1115
Vi li thế mt tnh nm trong vùng kinh tế trọng Ďiểm min Trung, có sân
bay quc tế Phú Bài, cảng c sâu Chân y, khu di sản n hoá thế gii...,
Tha Thiên Huế nhiu tiềm năng hi v thu hút Ďầu . Những năm trở
lại Ďây, Tha Thiên Huế Ďã vươn lên một trong 10 tnh, thành ph dẫn Ďầu c
nước v thu hút vốn Ďầu trc tiếp nước ngoài vi nhiu d án hàng t USD.
Theo S Kế hoạch Đầu tư Thừa Thiên Huế, các d án FDI tại Ďịa phương thời
gian qua Ďã thu hút vn ln, công ngh và qun lí hiện Ďại, góp phn chuyn dch
cơ cấu kinh tế, gii quyết việc làm, tăng năng suất lao Ďng.
Với Ďặc thù khu vc kinh tế ngoài vốn Ďầu nước ngoài vi s ng
lao Ďộng làm thuê quy ln, yếu t nước ngoài; người lao Ďộng (NLĐ) lại
khác bit nhau v trình Ď, mức Ďộ hiu biết pháp lut lao Ďộng chc chắn QHLĐ
ti các doanh nghip FDI không tránh khi nhng bt cp dẫn Ďến tình trng
thiếu hài hoà, ổn Ďịnh.
2. Cơ sở lí thuyết và phƣơng pháp nghiên cứu
2.1. Mt s vấn đề lun v xây d ng quan h lao động hài h trong
doanh nghip.
2.1.1. Khái nim
Theo B luật Lao Ďộng ca Việt Nam: ―QHLĐ quan h hi phát sinh
trong việc thuê mướn, s dụng lao Ďộng, tr lương giữa người lao Ďộng, người s
dụng lao Ďộng, các t chức Ďại din của các bên, quan nhà c thm
quyn. QHLĐ bao gm quan h lao Ďộng cá nhân và QHLĐ tp thể‖[2].
Xây dng quan h lao Ďộng Ďược hiu một quá trình trong Ďó ngưi s
dụng lao Ďộng NLĐ hoặc t chức Ďại din người lao Ďộng (N) ch Ďộng
phi hp tiến hành các hoạt Ďộng nhm hình thành mt chnh th v QHLĐ Ďạt
Ďược trng thái c hai bên mong mun. Các hot Ďộng ch yếu Ďể y dng
QHLĐ trong doanh nghip là: tho thun, kí kết và thc hin hợp Ďồng lao Ďộng;
Ďàm phán, thương ng, kết thc hin tho ước lao Ďng tp th, phi hp
kim tra, giám sát vic thc hin chế Ďộ chính sách Ďối với NLĐ tại doanh
nghiệp; Ďối thoi hi tại nơi làm việc; y dng các bin pháp phòng nga
gii quyết tranh chp lao Ďộng và Ďình công.
2.1.2. Nguyên tc
Nhng nguyên tc của QHLĐ hài hoà bao gm: [1]
- S bình Ďng, n trng nhau trong quá tnh Ďi thoi, tơng lưng tp th.
- Tính trung thc v quyn và li ích các bên.
- Không Ďòi hỏi chiến thng trong các cuộc Ďi thoại, thương lượng (không
có bên nào giành chiến thng hay thua).
- Khi gii quyết tranh chấp lao Ďộng cn phi da vào pháp lut.
- Thông qua Ďối thoi, thươngng, tho thun theo nguyên tc t nguyn, bình
Ďng, thin chí, hp tác và tôn trng quyn, li ích hp pháp chính Ďáng ca nhau.
1116
- Công Ďoàn, tổ chức Ďại diện người s dụng lao Ďộng cùng với cơ quan nhà
nước thm quyn tạo Ďiều kin xây dng QHLĐ hài hoà, tiến hành kim tra,
giám sát vic chấp nh quy Ďnh ca Luật Lao Ďộng, bo v quyn li ích
hp pháp của NLĐ và người s dụng lao Ďộng.
- Các bên t do trong kết hợp Ďồng lao Ďng, những không Ďưc trái vi
quy Ďịnh pháp lut, trái vi tho ước lao Ďộng.
2.1.3. Ni dung xây dng quan h lao đng hài hoà trong doanh nghip
- Tho thun, kí kết và thc hin hợp Ďồng lao Ďộng
Trong QHLĐ, các bên xác lp c quan h trên s tho thun nhng vn
Ďề liên quan. S tho thun Ďó biểu hin thông qua hình thc pháp lí, là hợp Ďồng
lao Ďộng (HĐLĐ). HĐLĐ một tho thun, th hin s thng nht ý chí gia
người s dụng lao Ďộng nhân NLĐ v Ďiều kiện lao Ďộng Ďiều kin s
dụng lao Ďộng, có tính ràng buc pháp lí vi các bên Ďã cam kết.
- Thương lượng, kí kết và thc hin tho ước lao Ďộng tp th
―Thương lượng tp th việc Ďàm phán, thoả thun gia mt bên mt
hoc nhiu t chức Ďại diện NLĐ vi mt bên mt hoc nhiều người s dng
lao Ďộng hoc t chức Ďại din người s dụng lao Ďộng nhm xác lập Ďiều kin
lao Ďộng, quy Ďịnh v mi quan h gia các bên y dng quan h lao Ďộng
tiến b, hài hoà và ổn Ďịnh‖[2].
Tho ước lao Ďộng tp th văn bản tho thun gia tp th NLĐ người
s dụng lao Ďộng v các Ďiều kiện lao Ďộng hai bên Ďã Ďạt Ďưc thông qua
thương lượng tp thể. Như vậy, bn tho ước lao Ďộng tp th chính kết qu
liên quan Ďến quyn và li ích ca bên trong quan h lao Ďng.
- Đối thoi ti doanh nghip
Đối thoi tại nơi làm việc Ďưc tiến hành theo cơ chế hai bên, giữa NLĐ hoặc
t chức Ďại diện NLĐ ngưi s dụng lao Ďng nhằm trao Ďi thông tin, thông
báo kế hoch, kết qu sn xut kinh doanh, nm bt nhu cu, nguyn vng ca
NLĐ, tuyên truyền lut pháp, chế Ďộ, chính sách,… Đây một quá trình giao
tiếp thường xuyên, mang tính tích cc, ci m ch Ďộng gia mt bên
những NLĐ và một bên là những người qun lí.
- Phòng nga và gii quyết tranh chấp lao Ďộng
Xây dng quan h lao Ďộng hài hoà, ổn Ďịnh, tiến b trong doanh nghip
không th không quan tâm Ďến phòng nga tranh chấp lao Ďộng. c bin pháp
phòng nga tranh chấp lao Ďng phải Ďược thc hiện Ďồng b, kp thời trước tiên
t cp doanh nghip.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
2.2.1. Phương pháp thu thập thông tin
+ Thông tin, s liu th cp: Báo cáo, tài liu, s liu t Niên giám thng
ca tnh Tha Thiên Huế giai Ďoạn 2020 - 2023, S Lao Ďộng, Thương binh
Xã hi, S Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Tha Thiên Huế.
1117
+ Thông tin, s liệu cấp: Trong Ďề tài, tác gi s dụng phương pháp Ďiều
tra, kho sát thc tế Ďể thu thp, nm bt thông tin thc tếly s liệu sơ cấp Ďể
phân tích, Ďánh giá thực trng d báo xây dựng QHLĐ hài hoà trong các
doanh nghip FDI tnh Tha Thiên Huế Ďến năm 2030.
Do hn chế v mt thi gian, kinh phí mục Ďích Ďiều tra Ďưc trình y
trong phiếu kho sát, tác gi dùng hình thc chn mu thun tin ngu nhiên phi
xác suất. Kích thước mu phc v cho nghiên cu này là 120 mu.
Kết qu Ďiều tra, s Ďưc tác gi trình y, phân tích trong phn thc trng
quan h lao Ďộng hài hoà trong các doanh nghip FDI tnh Tha Thiên Huế.
2.2.2. Phương pháp xử lí và phân tích s liu
S liệu Ďược x lí, tính toán các ch tiêu nghiên cu bng phn mm
Microsoft Excels dng phương pháp thng kê mô t Ďể phân tích.
2.2.3. Phương pháp thng kê mô t
S dng các s liệu cp, th cấp Ďể phân tích thc trạng, Ďánh giá xu
hướng vận Ďộng, phát trin ca quan h lao Ďộng hài hoà trong các doanh nghip
FDI tnh Tha Thiên Huế.
3. Kết qu nghiên cu
3.1. Th c trng xây d ng quan h lao đng hài hoà trong các doanh
nghip FDI tnh Tha Thiên Huế
3.1.1. Tng quan tình hình pt trin doanh nghip FDI tnh Tha Thiên Huế
Bng 1. Mt s ch tiêu FDI tnh Tha Thiên Huế giai đoạn 2020 - 2023
Ch tiêu
ĐVT
2020
2021
2022
2023
Vn thc hin
Triu USD
41,3
75,2
97,0
141,7.
S d án mi
D án
2
3
11
S d án chm dt hot Ďng
D án
3
2
2
2
Doanh thu
Triu USD
1043,4
1200
1275
1400
Xut khu
Triu USD
611,3
763,8
813,2
-
Nhp khu
Triu USD
203,9
250
293,4
-
Np ngân sách
Triu USD
97,8
115,6
145,7
177,3
(Ngun: Tng hp t báo cáo ca S Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Tha Thiên Huế)
Qua s liu bng 1, chúng ta thy nhng tín hiu tích cc t thu hút vn
Ďầu c ngoài tnh Tha Thiên Huế giai Ďoạn 2020 - 2023. Các ch tiu
như số vn thc hin, s d án mi, doanh thu, nộp ngân sách xu ng
1118
tăng lên theo thời gian. S d án s vn chm dt hoạt Ďộng Ďã có xu ng
ổn Ďịnh và gim.
Trong bi cnh kinh tế phc hồi sau Ďi dch, kinh tế trong nước gp nhiu
khó khăn; song, tốc Ďộ tăng trưởng GRDP ca Tha Thiên Huế trong năm 2023
vẫn Ďạt 7,03 , cao hơn tốc Ďộ tăng trưng bình quân c nước ớc Ďạt 4,7 -
5,8 ). Thu ngân sách nhà nưc ước Ďạt 11.000 t Ďồng, vưt 10,8% d toán; kim
ngch xut khẩu ước Ďạt 1.200 triệu USD, tăng 6,85 so vi cùng kì, hoàn thành
ch tiêu kế hoạch. Đ Ďạt Ďược các kết qu nêu trên, khu vc doanh nghip
vốn Ďầu ớc ngoài Ďóng góp một phn không nh vào s phát trin chung
ca tnh[3].
Năm 2023, doanh thu t khu vc doanh nghip có vốn Ďầu tư nước ngoài ước
Ďạt hơn 1.400 triệu USD, Ďóng góp trên 10 GRDP toàn tnh, nộp ngân sách ước
Ďạt 4.370 t Ďồng, tăng 26,2 so vi cùng kì; chiếm t trng 38,5% trong tng thu
ngân sách toàn tỉnh; trong Ďó, riêng Ďóng góp ca Công ty TNHH Bia Carlsberg
Vit Nam 3.500 t Ďng, chiếm 86,4% trong tng thu ngân sách ca khu vc
Ďầu tư nước ngoài.
Tình hình thu hút các d án FDI trong năm 2023 Ďạt Ďược mt s kết qu
Ďáng khích lệ, toàn tỉnh cấp mới Giấy chứng nhận Ďăng Ďầu cho 11 d án
Ďầu nước ngoài vi tng vốn Ďầu 141,8 triệu USD (tương Ďương 3.391 tỉ
Ďồng), trong Ďó, một s d án ln ni bật như: Nhà máy chế biến cát thch anh
công ngh cao Creanza (liên doanh vi Ý), vốn Ďầu Ďăng 91.111.000 USD;
D án nhà máy sn xut keo, cht kết dính sn phm làm t nha Okura Vit
Nam (Nht Bn), vốn Ďầu Ďăng 12.500.000 USD; Dự án Trung tâm bách
hoá tng hp siêu th Aeon - Huế (Nht Bn), vốn Ďầu Ďăng 6.800.600
USD... Lu tiến Ďến nay trên Ďịa n tnh có 126 d án Ďầu trực tiếp nước
ngoài, vi tng vốn Ďầu tư Ďăng kí là 4.524,7 triệu USD.
Bên cnh nhng Ďóng góp trực tiếp nêu trên, khu vực Ďầu ớc ngoài Ďã
tác Ďộng lan to Ďến các thành phn kinh tế khác ca nn kinh tế, trong Ďó
việc khơi dậy các ngun lực Ďầu trong c, to sc ép cạnh tranh, thúc Ďẩy
Ďổi mi chuyn giao công ngh, nâng cao hiu qu sn xut; phát trin ngành
công nghip ph tr, góp phần Ďưa Việt Nam nói chung tnh Tha Thiên Huế
nói riêng từng bước tham gia chui giá tr sn xut toàn cầu. Đến nay, tnh Tha
Thiên Huế Ďã trở thành Ďiểm Ďến ca mt s tập Ďoàn trên thế gii trong nhiu
lĩnh vực khác nhau như: Carlsberg (Đan Mch), Banyan Tree (Singapore), HBI
(Hoa K), Scavi (Pháp), Luks ciment (Hng Kông), CP (Thái Lan), Caribbean
Cruise (Hoa K), Baosteel (Trung Quc), SBH (Tây Ban Nha), AeonMall (Nht
Bn), Kanglongda (Trung Quc).với nhng sn phm mang li giá tr kinh tế
cao, qua Ďó góp phần ngày càng nâng cao v thế ca tnh Tha Thiên Huế trong
nước và trên thế gii.