Áp d ng các ph ng pháp m i trong d y h c v t lý 9 – Ng i th c hi n: Nguy n Công Namụ ươ ớ ạ ọ ậ ườ ự ệ ễ
===============================================================================
I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lý do ch n đ tài.ọ ề
Trong nh ng năm qua, tr c s phát tri n nh vũ bão c a khoa h c, giáoữ ướ ự ể ư ủ ọ
d c n c nhà đã có nhi u c g ng trong vi c t hoàn thi n mình b ng nh ngụ ướ ề ố ắ ệ ự ệ ằ ữ
gi i pháp nh ti n hành ả ư ế c i cách giáo d cả ụ , đi m i ch ng trình giáo d c phổ ớ ươ ụ ổ
thông... nh m đ s c đáp ng nhi m v nhân dân giao phó: ằ ủ ứ ứ ệ ụ tr ng ng i đápồ ườ
ng giai đo n cách m ng m i.ứ ạ ạ ớ
Trong th i gian qua, d u có nhi u n l c nh th , nh ng nhìn chungờ ẫ ề ổ ự ư ế ư
giáo d c c a ta v n ch a ngang t m v i nhi m v cách m ng m i: đào t oụ ủ ẫ ư ầ ớ ệ ụ ạ ớ ạ
con ng i toàn di n ph c v s nghi p CNH – HĐHườ ệ ụ ụ ự ệ c a đt n c. Hay nóiủ ấ ướ
cách khác GD-ĐT ph i b ng m i cách đáp ng m c tiêu mà Đng ta đ ra:ả ằ ọ ứ ụ ả ề
nâng cao dân trí, đào t o nhân l c và b i d ng nhân tài cho đt n c.ạ ự ồ ưỡ ấ ướ
Tuy v y, ch t l ng giáo d c hi n nay nói chung là th p, ch a đáp ngậ ấ ượ ụ ệ ấ ư ứ
đc m c tiêu mà Đng ta đã ch ra. Nguyên nhân d n đn ch t l ng khôngượ ụ ả ỉ ẫ ế ấ ượ
đc nh mong mu n nh th có nhi u. Song v n đ m u ch t hi n nay v nượ ư ố ư ế ề ấ ề ấ ố ệ ẫ
là Ph ng pháp d y h c.ươ ạ ọ
V n đ phát huy tính tích c c h c t p c a h c sinh đã đc đt ra trongấ ề ự ọ ậ ủ ọ ượ ặ
ngành giáo d c t lâu, cao đi m là t năm 2001. Th nh ng cho đn nay ụ ừ ể ừ ế ư ế ở
m t s giáo viên s chuy n bi n v ph ng pháp d y h c ch a đc là baoộ ố ự ể ế ề ươ ạ ọ ư ượ
ch y u v n là thông báo ki n th c đnh s n, cách h c th đng sách v , v nủ ế ẫ ế ứ ị ẵ ọ ụ ộ ở ẫ
là “Th y đc – trò chépầ ọ ”, giáo viên quy t đnh toàn b quá trình d y h c. H cế ị ộ ạ ọ ọ
sinh th đng ti p thu, ghi nh , nh c l i, r p khuôn. L i d y đó có th làmụ ộ ế ớ ắ ạ ậ ố ạ ể
cho h c sinh có th b t tr c, có th đt k t qu cao trong các k thi ki m traọ ể ắ ướ ể ạ ế ả ỳ ể
ki n th c, nh ng l i t ra y u kém khi ph i ho t đng sáng t o, khi ph i gi iế ứ ư ạ ỏ ế ả ạ ộ ạ ả ả
quy t nh ng v n đ m i c a th c ti n.ế ữ ấ ề ớ ủ ự ễ
N u c ti p t c d y và h c th đng nh th , giáo d c không th đápế ứ ế ụ ạ ọ ụ ộ ư ế ụ ể
ng đc yêu c u m i c a xã h i. S nghi p công nghi p hóa – hi n đi hóaứ ượ ầ ớ ủ ộ ự ệ ệ ệ ạ
Trang - 1 -
Áp d ng các ph ng pháp m i trong d y h c v t lý 9 – Ng i th c hi n: Nguy n Công Namụ ươ ớ ạ ọ ậ ườ ự ệ ễ
===============================================================================
đt n c, s thách th c tr c nguy c t t h u đang đòi h i đi m i giáo d c,ấ ướ ự ứ ướ ơ ụ ậ ỏ ổ ớ ụ
trong đó có s đi m i căn b n v ph ng pháp d y h c.ự ổ ớ ả ề ươ ạ ọ
Đ góp ph n gi i quy t v n đ trên tôi đã m nh d n s u t m tài li uể ầ ả ế ấ ề ạ ạ ư ầ ệ
v các ph ng pháp d y h c nói chung và ph ng pháp d y h c V t lí 9 nóiề ươ ạ ọ ươ ạ ọ ậ
riêng, c ng v i quá trình gi ng d y và đc s giúp đ c a đng nghi p đãộ ớ ả ạ ượ ự ỡ ủ ồ ệ
giúp tôi vi t thành đ tài này. ế ề
2. M c tiêu, nhi m v c a đ tài.ụ ệ ụ ủ ề
a) M c tiêu nghiên c u.ụ ứ
Đ tài tìm và ch n ra m t s ph ng pháp d y h c c b n, phù h p đcề ọ ộ ố ươ ạ ọ ơ ả ợ ặ
tr ng c a b môn V t lí THCS nói chung và b môn V t lí 9 nói riêng, trongư ủ ộ ậ ộ ậ
đó có s k t h p v i các ph ng pháp khác, qua đó giúp b n thân tôi có c sự ế ợ ớ ươ ả ơ ở
và đnh h ng t t và v ng h n khi d y h c V t lí 9. Áp d ng đ tài nàyị ướ ố ữ ơ ạ ọ ậ ụ ề
th ng xuyên s t o cho h c sinh ườ ẽ ạ ọ có thói quen h c t pọ ậ tích c c, t giác, chự ự ủ
đng sáng t o ộ ạ trong ho t đng nh n th c, giúp các em h ng thú h n khi h cạ ộ ậ ứ ứ ơ ọ
V t lí, b c đu làm quen v i b môn V t lí th c nghi m. ậ ướ ầ ớ ộ ậ ự ệ
Ngoài ra tôi hy v ng đ tài còn là tài li u tham kh o cho vi c d y V t líọ ề ệ ả ệ ạ ậ
c a giáo viên các tr ng THCS trên đa bàn huy n.ủ ườ ị ệ
b) Nhi m v c a đ tài.ệ ụ ủ ề
Qua đ tài ‘‘Áp d ng các ph ng pháp m i trong d y h c V t lí 9’’ề ụ ươ ớ ạ ọ ậ
làm cho h c sinh hi u đc: ọ ể ượ
* V ki n th c:ề ế ứ
+ H c sinh rút ra đc các ki n th c quan tr ng qua các bài h c trongọ ượ ế ứ ọ ọ
sách giáo khoa, các k t lu n t các k t qu th c nghi m.ế ậ ừ ế ả ự ệ
+ Có ki n th c nh n bi t đc tên các d ng c thí nghi m, cách l p rápế ứ ậ ế ượ ụ ụ ệ ắ
thí nghi m và công d ng c a t ng d ng c thí nghi m.ệ ụ ủ ừ ụ ụ ệ
+ Xác đnh đc các đi l ng v t lí thông qua các ph ng pháp đo đc.ị ượ ạ ượ ậ ươ ạ
* V k năng:ề ỹ
Trang - 2 -
Áp d ng các ph ng pháp m i trong d y h c v t lý 9 – Ng i th c hi n: Nguy n Công Namụ ươ ớ ạ ọ ậ ườ ự ệ ễ
===============================================================================
+ K năng xác đnh m c đích và ti n trình thí nghi m. ỹ ị ụ ế ệ K năng quan sát,ỹ
k năng thu th p và s lý thông tin thu đc t quan sát thí nghi mỹ ậ ử ượ ừ ệ .
+ K năng ti n hành thí nghi m, quan sát, nh n bi t các hi n t ng. ỹ ế ệ ậ ế ệ ượ
+ K năng s d ng các d ng c thí nghi m, kĩ năng b trí l p ráp thíỹ ử ụ ụ ụ ệ ố ắ
nghi m.ệ
+ K năng suy lu n, l p lu n lôgic, k năng s ng.ỹ ậ ậ ậ ỹ ố
+ K năng t ki m tra, đánh giá k t qu và hoàn thành bài báo cáo thíỹ ự ể ế ả
nghi m.ệ
* V thái đ:ề ộ
+ Yêu thích môn h c, có tình yêu và ni m đam mê khoa h c đc bi t làọ ề ọ ặ ệ
khoa h c t nhiên.ọ ự
+ C n th n, kiên trì, trung th c trong h c t p.ẩ ậ ự ọ ậ
+ H p tác trong ho t đng nhóm, có ý th c t ch c k lu t cao.ợ ạ ộ ứ ổ ứ ỉ ậ
+ Có bi n pháp an toàn khi ti n hành thí nghi m.ệ ế ệ
+ V n d ng ki n th c đã h c đ gi i thích m t s hi n t ng đn gi nậ ụ ế ứ ọ ể ả ộ ố ệ ượ ơ ả
trong th c t .ự ế
3. Đi t ng nghiên c u.ố ượ ứ
Đ tài nghiên c u các ph ng pháp d y h c m i trong d y h c V t lí ề ứ ươ ạ ọ ớ ạ ọ ậ ở
h c sinh kh i l p 9 tr ng THCS Phan Đình Phùng.ọ ố ớ ườ
4. Gi i h n c a đ tài.ớ ạ ủ ề
Đ tài áp d ng các ti t d y trên các l p kh i 9 tr ng THCS Phanề ụ ở ế ạ ớ ố ở ườ
Đình Phùng nói riêng và có th áp d ng gi ng d y môn V t lý 9 các tr ngể ụ ả ạ ậ ở ườ
có đc đi m t ng đng nói chung.ặ ể ươ ồ
5. Ph ng pháp và n i dung nghiên c u.ươ ộ ứ
a. Ph ng pháp nghiên c u.ươ ứ
+ Tham kh o, nghiên c u tài li u h ng d n v ph ng pháp d y h cả ứ ệ ướ ẫ ề ươ ạ ọ
nói chung và ph ng pháp d y h c m i trong v t lí nói riêng.ươ ạ ọ ớ ậ
Trang - 3 -
Áp d ng các ph ng pháp m i trong d y h c v t lý 9 – Ng i th c hi n: Nguy n Công Namụ ươ ớ ạ ọ ậ ườ ự ệ ễ
===============================================================================
+ Tham kh o SGK, SGV, SBT V t lí 9.ả ậ
+ Áp d ng d y th vào gi d y trên l p.ụ ạ ử ờ ạ ớ
+ Tham kh o ý ki n c a đng nghi p, thăm dò ý ki n c a h c h c sinhả ế ủ ồ ệ ế ủ ọ ọ
sau m i gi d y đ rút kinh nghi m.ỗ ờ ạ ể ệ
+ Tích lũy các gi d y trên l p, d gi c a đng nghi p.ờ ạ ớ ự ờ ủ ồ ệ
+ So sánh ch t l ng gi d y, l c h c c a h c sinh khi ch a áp d ng đấ ượ ờ ạ ự ọ ủ ọ ư ụ ề
tài v i khi đã áp d ng đ tài.ớ ụ ề
b. N i dung nghiên c u.ộ ứ
Đ tài nghiên c u các ph ng pháp d y h c tích c c trong d y h c V t líề ứ ươ ạ ọ ự ạ ọ ậ
9. G m các ph ng pháp sau đây:ồ ươ
+ Ph ng pháp d y và h c ho t đng nhóm.ươ ạ ọ ạ ộ
+ Ph ng pháp d y và h c đt và gi i quy t v n đ.ươ ạ ọ ặ ả ế ấ ề
+ Ph ng pháp x lí thông tin theo mô hình quy n p.ươ ử ạ
+ Ph ng pháp x lí thông tin theo mô hình di n d ch.ươ ử ễ ị
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s lý lu n.ơ ở ậ
Lu t giáo d c, đi u 24.2 đã ghi “ậ ụ ề Ph ng pháp d y h c ph thông ph i phátươ ạ ọ ổ ả
huy tính tích c c, t giác, ch đng, sáng t o c a h c sinh; Phù h p v i đcự ự ủ ộ ạ ủ ọ ợ ớ ặ
đi m c a t ng l p h c, môn h c; B i d ng ph ng pháp t h c, rèn luy nể ủ ừ ớ ọ ọ ồ ưỡ ươ ự ọ ệ
k năng v n d ng ki n th c vào th c ti n; Tác đng đn tình c m, đem l iỹ ậ ụ ế ứ ự ễ ộ ế ả ạ
ni m vui, h ng thú h c t p cho h c sinh”ề ứ ọ ậ ọ .
Khác v i các b môn khác, V t lí là b môn khoa h c th c nghi m.ớ ộ ậ ộ ọ ự ệ
G n li n v i đi s ng c a con ng i. M c đích c a vi c d y – h c V t líắ ề ớ ờ ố ủ ườ ụ ủ ệ ạ ọ ậ
không ch d ng l i vi c truy n th cho h c sinh nh ng ki n th c, k năngỉ ừ ạ ở ệ ề ụ ọ ữ ế ứ ỹ
V t lí mà loài ng i đã tích lũy đc, mà còn đc bi t quan tâm đn vi c b iậ ườ ươ ặ ệ ế ệ ồ
d ng cho h c sinh năng l c suy nghĩ đc l p, không d p khuôn, năng l cưỡ ọ ự ộ ậ ậ ự
sáng t o, năng l c hành đng th c ti n đ t o ra nh ng ki n th c m i,ạ ự ộ ự ễ ể ạ ữ ế ứ ớ
ph ng pháp m i, nh ng năng l c gi i quy t v n đ m i nh y bén, hi uươ ớ ữ ự ả ế ấ ề ớ ạ ệ
Trang - 4 -
Áp d ng các ph ng pháp m i trong d y h c v t lý 9 – Ng i th c hi n: Nguy n Công Namụ ươ ớ ạ ọ ậ ườ ự ệ ễ
===============================================================================
qu , thi t th c và phù h p v i hi u qu th c t . Mu n đt đc m c đíchả ế ự ợ ớ ệ ả ự ế ố ạ ượ ụ
này trong d y h c V t lí 9 thì vi c d y h c V t lí 9 ph i đc ti n hànhạ ọ ậ ệ ạ ọ ậ ả ượ ế
thông qua các ho t đng c a h c sinh. ạ ộ ủ ọ Mu n đi m i cách h c thì ph iố ổ ớ ọ ả
đi m i cách d y, đi m i cách d y chính là đi m i ph ng pháp.ổ ớ ạ ổ ớ ạ ổ ớ ươ
Trong ph ng pháp d y h c V t lí 9 m i này, vai trò c a giáo viên làươ ạ ọ ậ ớ ủ
t o đi u ki n thuân l i cho h c sinh ho t đng, kích thích h ng thú h c t pạ ề ệ ợ ọ ạ ộ ứ ọ ậ
c a h c sinh, h ng d n t ch c và giúp đ đ h c sinh có th th c hi nủ ọ ướ ẫ ổ ứ ỡ ể ọ ể ự ệ
thành công nhi m v h c t p. ệ ụ ọ ậ Tránh làm thay cho h c sinh nh ng gì mà h cọ ữ ọ
sinh có th t l c làm đc, rèn luy n cho h c sinh làm vi c t l c, tr thànhể ự ự ượ ệ ọ ệ ự ự ở
ch th c a ho t đng nh n th c, tìm tòi khám phá ra cá ki n th c m i, phátủ ể ủ ạ ộ ậ ứ ế ứ ớ
tri n năng l c trí tu .ể ự ệ
2. Th c tr ng v n đ nghiên c u.ự ạ ấ ề ứ
Trên tinh th n đi m i giáo d c hi n nay vi c d y h c b môn V tầ ổ ớ ụ ệ ệ ạ ọ ộ ậ
lí 9 nói riêng, các môn h c khác nói chung đã đi m i theo ph ngọ ổ ớ ươ
pháp d y h c tích c c. ạ ọ ự Ph ng pháp d y h c tích c c có vai trò quanươ ạ ọ ự
tr ng trong vi c phát huy tính ch đng, tích c c và sáng t o c a h cọ ệ ủ ộ ự ạ ủ ọ
sinh. Tính u vi t c a ph ng pháp d y h c này đã đc th a nh n,ư ệ ủ ươ ạ ọ ượ ừ ậ
đc đông đo anh ch em giáo viên n ng nhi t h ng ng. Songượ ả ị ồ ệ ưở ứ
trong th c t đó cách d y h c truy n th ng v n còn ăn sâu vào ti mự ế ạ ọ ề ố ẫ ề
th c c a m t s giáo viên, do tính b o th ho c kém kh năng thíchứ ủ ộ ố ả ủ ặ ả
ng. ứĐi v i m t s giáo viên có ý th c v n d ng ph ng phápố ớ ộ ố ứ ậ ụ ươ
d y h c tích c c nh ng k t qu ch a đc nh mong đi, ch a đápạ ọ ự ư ế ả ư ượ ư ợ ư
ng đc tinh th n th c s “đi m i”. Nguyên nhân c a tình tr ngứ ượ ầ ự ự ổ ớ ủ ạ
trên đc th hi n m t s đi m sau:ựơ ể ệ ở ộ ố ể
M t ph n giáo viên áp d ng ch a th t h p lí ho c máy móc không c iộ ầ ụ ư ậ ợ ặ ả
bi n ho c áp d ng ch a th t phù h p v i lo i bài d y, ph n d y. Trongế ặ ụ ư ậ ợ ớ ạ ạ ầ ạ
ph ng pháp c th nào đó giáo viên ch a xác đnh chính xác các b c đi,ươ ụ ể ư ị ướ
giáo viên ch a t n d ng tri t đ đ dùng d y h c, đ dùng thí ngi m.ư ậ ụ ệ ể ồ ạ ọ ồ ệ
Trang - 5 -
