PHÒNG GIÁO D C VÀ ĐÀO T O HUY N ĐÔNG TRI UỤ Ạ Ệ Ề
TR NG TRUNG H C C S M O KHÊ IIỜ Ọ Ơ Ở Ạ
Sáng ki n kinh nghi mế ệ
XÂY D NG H TH NG CÂU H I PHÁT HUY TÍNH TÍCHỰ Ệ Ố Ỏ
C C, CH ĐNG C A H C SINH TRONG H C T P B MÔNỰ Ủ Ộ Ủ Ọ Ọ Ậ Ộ
V T LÝ L P 9Ậ Ớ
1
H VÀ TÊN: NGUY N TH KIM THOAỌ Ễ Ị
TR NG : THCS M O KHÊ IIỜ Ạ
HUY N : ĐÔNG TRI U – QU NG NINHỆ Ề Ả
Năm h c 2007- 2008ọ
I.M ĐUỞ Ầ
I.1- Lí do ch n đ tài:ọ ề
Vi c đi m i ph ng pháp gi ng d y THCS là l y vi c h c c a m i h c sinh làmệ ổ ớ ươ ả ạ ở ấ ệ ọ ủ ỗ ọ
trung tâm: đó ng i th y đóng vai trò ch đo, h c sinh đóng vai trò ch đng. Trênở ườ ầ ủ ạ ọ ủ ộ
n n t ng c a vi c phát huy các ho t đng tích c c ch đng sáng t o c a h c sinhề ả ủ ệ ạ ộ ự ủ ộ ạ ủ ọ
trong ho t đng h c và đ cao vai trò t h c c a h c sinh.ạ ộ ọ ề ự ọ ủ ọ
Quá trình k t h p, ch n l c các ph ng pháp d y h c truy n th ng m t cách phù h pế ợ ọ ọ ươ ạ ọ ề ố ộ ợ
và sáng t o đng th i s d ng các ph ng ti n d y h c hi n đi; các trang thi t b vàạ ồ ờ ử ụ ươ ệ ạ ọ ệ ạ ế ị
2
đ dùng d y h c m t cách h p lý, phù h p v i đi u ki n hi n t i là m t v n đ quanồ ạ ọ ộ ợ ợ ớ ề ệ ệ ạ ộ ấ ề
tr ng có nh h ng l n đn ch t l ng d y h c trong giai đo n m i.ọ ả ưở ớ ế ấ ượ ạ ọ ạ ớ
Chúng ta còn bi t trong h th ng các ph ng pháp d y h c tr ng h c, ph ngế ệ ố ươ ạ ọ ở ườ ọ ươ
pháp đàm tho i d i hình th c h i đáp ho c đàm tho i g i m đã d n d t h c sinh tạ ướ ứ ỏ ặ ạ ợ ở ẫ ắ ọ ự
mình tìm hi u, “ phát minh” l i các ki n th c s h c; ph ng pháp này có tác d ng r tể ạ ế ứ ẽ ọ ươ ụ ấ
t t n u b ng nh ng câu h i thích h p, giáo viên đt h c sinh vào tình hu ng có v n đố ế ằ ữ ỏ ợ ặ ọ ố ấ ề
ph i gi i quy t và h ng d n các em tìm tòi cách gi i quy t v n đ đó.ả ả ế ướ ẫ ả ế ấ ề
Nh v y, bên c nh nh ng trang thi t b d y h c hi n đi, nh ng công c tr c quan,ư ậ ạ ữ ế ị ạ ọ ệ ạ ữ ụ ự
h th ng câu h i đc ch n l c m t cách h p lý sao cho phù h p v i ti t h c là m tệ ố ỏ ượ ọ ọ ộ ợ ợ ớ ế ọ ộ
v n đ không kém ph n quan tr ng trong vi c phát huy tính tích c c ch đng c a h cấ ề ầ ọ ệ ự ủ ộ ủ ọ
sinh và nâng cao hi u qu gi d y.ệ ả ờ ạ
Ngoài ra, câu h i và h th ng câu h i góp ph n tính nhân văn trong ho t đng d y h cỏ ệ ố ỏ ầ ạ ộ ạ ọ
tr ng ph thông, nó giúp cho quan h th y trò, b n bè thân kính h n, không khí d yở ườ ổ ệ ầ ạ ơ ạ
và h c sinh đng, h p d n h n.ọ ộ ấ ẫ ơ
V i nh ng lý do trên, tôi xin đc trình bày m t s quan đi m, vi c làm trong quá trìnhớ ữ ượ ộ ố ể ệ
xây d ng h th ng câu h i phát huy tính tích c c, ch đng c a h c sinh trong ho tự ệ ố ỏ ự ủ ộ ủ ọ ạ
đng d y - h c.ộ ạ ọ
Đc đi m tâm lý c a h c sinh THCS là ham h c, ham ch i, d nhanh nh y v i cu cặ ể ủ ọ ọ ơ ễ ạ ớ ộ
s ng, tò mò ham hi u bi t, hi u đng nh ng cũng d chán n n, buông trôi, t ti khi k tố ể ế ế ộ ư ễ ả ự ế
qu h c t p không suôn x , không thành đt.ả ọ ậ ẻ ạ
Môn v t lý là môn khoa h c th c nghi m, nên gi h c c n nhi u d ng c đ làm thíậ ọ ự ệ ờ ọ ầ ề ụ ụ ể
nghi m. Theo h ng đim i ph ng pháp các tr òng đã đc cung c p đy đ trangệ ướ ổ ớ ươ ư ượ ấ ầ ủ
thi t b ph c v d y – h c c n thi t cho gi h c đt k t qu cao.ế ị ụ ụ ạ ọ ầ ế ờ ọ ạ ế ả
Vi c h c t p c a h c sinh ch a tích c c, ch đng, gia đình các em cũng ít có đi uệ ọ ậ ủ ọ ư ự ủ ộ ề
ki n đ kèm c p giúp đ.ệ ể ặ ỡ
Mu n h c t p t t b môn này thì vi c xây d ng h th ng câu h i phát huy tính tíchố ọ ậ ố ộ ệ ự ệ ố ỏ
c c, ch đng c a h c sinh trong ho t đng d y – h c là đi u c n thi t.ự ủ ộ ủ ọ ạ ộ ạ ọ ề ầ ế
3
B n thân tôi ch a có nhi u kinh nghi m và bi n pháp trong vi c gi ng d y b môn,ả ư ề ệ ệ ệ ả ạ ộ
nên đây tôi ch đa ra m t vài ý ki n v v n đ làm th nào đ phát huy tính tích c cở ỉ ư ộ ế ề ấ ề ế ể ự
ch đng c a h c sinh khi h c b môn này.ủ ộ ủ ọ ọ ộ
I.2- M c đích nghiên c uụ ứ :
B ng các bi n pháp s ph m và ph ng pháp d y h c, trong các gi lên l p nh t làằ ệ ư ạ ươ ạ ọ ờ ớ ấ
gi nghiên c u bài m i thông qua h th ng câu h i g i m , s d n d t t lý thuy t giúpờ ứ ớ ệ ố ỏ ợ ở ự ẫ ắ ừ ế
các em nh n th y v n đ đang tìm hi u v i cái đã có s n, hình thành cho các em nh ngậ ấ ấ ề ể ớ ẵ ữ
thói quen t duy t nh ng đi u đã bi t, phát hi n ra nh ng cái ch a bi t xung quanh cácư ừ ữ ề ế ệ ữ ư ế
em. Xâyd ng cho h c sinh cách h c, cách v n d ng, cách nh n bi t s vi c, hi nự ọ ọ ậ ụ ậ ế ự ệ ệ
t ng. T đó giúp các em yêu thích b môn này.ượ ừ ộ
I.3- Th i gian - Đa đi m:ờ ị ể
- Th i gian: Trong th i gian c a năm h c 2007- 2008.ờ ờ ủ ọ
- Đa đi m: Tr ng THCS M o Khê II. ị ể ườ ạ
I.4- Đóng góp m i v m t lý lu n và th c ti n:ớ ề ặ ậ ự ễ
Nh n m nh vai trò tích c c ch đng c a ng i h c, xem ng i h c là ch th c aấ ạ ự ủ ộ ủ ườ ọ ườ ọ ủ ể ủ
quá trình h c t p, trong đó chú tr ng đn nhu c u h ng thú và phát tri n năng l c c aọ ậ ọ ế ầ ứ ể ự ủ
h c sinh. Quan tâm đn ho t đng tích c c c a h c sinh. H ng d n và hình thành thóiọ ế ạ ộ ự ủ ọ ướ ẫ
quen cách h c t p phù h p theo h ng tích c c và t giác trong h c t p. Giúp các em cóọ ậ ợ ướ ự ự ọ ậ
cách nhìn nh n, đánh giá, phân tích bài t p m t cách đn gi n d hi u dù là bài toánậ ậ ộ ơ ả ễ ể
d i d ng ph c t p.ướ ạ ứ ạ
II. N I DUNGỘ
II.1- Ch ng I: T ng quan ươ ổ
1. Nh ng yêu c u đi v i các câu h i c a giáo viên.ữ ầ ố ớ ỏ ủ
2. Ph ng pháp h i c a th y giáo.ươ ỏ ủ ầ
3. Các câu h i th ng dùng và h th ng câu h i.ỏ ườ ệ ố ỏ
4
4. Các hình th c nêu câu h i và h th ng câu h i.ứ ỏ ệ ố ỏ
5. Nh ng v n đ c n chú ý khi l a ch n h th ng câu h i ch ng trình SGK m i.ữ ấ ề ầ ự ọ ệ ố ỏ ở ươ ớ
6. Đi v i câu tr l i c a h c sinh. ố ớ ả ờ ủ ọ
7. Ho t đng “ h i” c a th y và trò trong ho t đng d y và h c.ạ ộ ỏ ủ ầ ạ ộ ạ ọ
8. Ph n c th và minh ho .ầ ụ ể ạ
II.2- Ch ng IIươ : N i dung v n đ nghiên c u.ộ ấ ề ứ
II.2.1. Nh ng yêu c u đi v i các câu h i c a giáo viên:ữ ầ ố ớ ỏ ủ
a- Câu h i ph i có tính h th ng, nh m nêu b t v n đ ph i gi i quy t, g i cho h cỏ ả ệ ố ằ ậ ấ ề ả ả ế ợ ọ
sinh cách suy nghĩ đ gi i quy t v n đ đó.ể ả ế ấ ề
b- Câu h i ph i chính xác, ng n g n, rõ ràng, không m h ho c quá chung chung.ỏ ả ắ ọ ơ ồ ặ
c- Câu h i ph i v a v i s c suy nghĩ và c g ng c a h c sinh đng th i tránh tránhỏ ả ừ ớ ứ ố ắ ủ ọ ồ ờ
nh ng câu h i quá v n v t làm m t th i gian và làm cho l p h c sa vào nh ng chi ti tữ ỏ ụ ặ ấ ờ ớ ọ ữ ế
v n v t mà không th y đc n i dung chính c a bài h c.ụ ặ ấ ượ ộ ủ ọ
d- Gi a câu h i và l i khuyên c n k t h p v i nhau m t cách h p lý.ữ ỏ ờ ầ ế ợ ớ ộ ợ
II.2.2. Ph ng pháp h i c a th y giáoươ ỏ ủ ầ :
- B t đu b ng câu h i t ng quát hay m t l i khuyênắ ầ ằ ỏ ổ ộ ờ ; sau đó nên c n thi t đi d n t ngầ ế ầ ừ
b c t i nh ng câu h i chính xác và c th h n cho t i khi tìm th y câu h i g i raướ ớ ữ ỏ ụ ể ơ ớ ấ ỏ ợ
đc cách tr l i trong óc h c sinh. N u nh ph i giúp h c sinh th c hi n các ý c a hượ ả ờ ọ ế ư ả ọ ự ệ ủ ọ
thì cũng b t đu bàng m t câu h i t ng quát hay m t l i khuyênắ ầ ộ ỏ ổ ộ ờ ; sau đó n u c n thi tế ầ ế
đi t i m t câu h i đc bi t h n và c ti p t c nh v y.ớ ộ ỏ ặ ệ ơ ứ ế ụ ư ậ
Nh ng l i khuyên ph i đn gi n, t nhiên vì có th h c sinh m i d hi u, d s d ng,ữ ờ ả ơ ả ự ế ọ ớ ễ ể ễ ử ụ
chúng ph i t ng quát nghĩa là không ph i ch áp d ng đc cho bài đang xét mà còn ápả ổ ả ỉ ụ ượ
d ng cho nh ng bài thu c đ các lo i sao cho chúng góp ph n làm phát tri n nh ng khụ ữ ộ ủ ạ ầ ể ữ ả
năng t duy c a h c sinh ch không ph i ch m t k x o riêng bi t nào đó.ư ủ ọ ứ ả ỉ ộ ỹ ả ệ
5
