1/15
PH N I: ĐT V N ĐẦ Ặ Ấ Ề
I. Tên đ tàiề
“Tích h p các hi n t ng hóa h c trong th c ti n vào bài gi ng ợ ệ ượ ọ ự ễ ả
môn Hóa h c 9”ọ
II. Lí do ch n đ tàiọ ề
Hóa h c là môn khoa h c th c nghi m, ki n th c Hóa h c đc v nọ ọ ự ệ ế ứ ọ ượ ậ
d ng r t nhi u trong th c t cu c s ng và trong cu c xây d ng và b o v tụ ấ ề ự ế ộ ố ộ ự ả ệ ổ
qu c.ố Cùng v i các môn h c khác trong nhà tr ng môn Hóa h c có vaiớ ọ ườ ọ
trò r t quan tr ng b i vì Hóa h c hi n di n kh p n i trong cu c s ng. Nó cóấ ọ ở ọ ệ ệ ắ ơ ộ ố
m t xung quanh chúng ta trong nh ng hi n t ng th c ti n hàng ngày. V iặ ữ ệ ượ ự ễ ớ
ngành giáo d c hi n nay chúng ta đang d y h c theo h ng tích h p liên môn,ụ ệ ạ ọ ướ ợ
d y h c sinh dùng ki n th c đã h c gi i quy t các v n đ th c ti n.ạ ọ ế ứ ọ ả ế ấ ề ự ễ
Đc bi t có ặ ệ Hóa h c còn có ọkh năng phát huy s hi u bi t c a h cả ự ể ế ủ ọ
sinh đi v i th gi i bên ngoài n u giáo viên bi t khai thác, l ng ghép, tíchố ớ ế ớ ế ế ồ
h p liên h các câu h i, bài t p th c ti n vào trong quá trình d y và h c.Trongợ ệ ỏ ậ ự ễ ạ ọ
ph ng châm giáo d c hi n nay, tr c h t t o đi u ki n cho h c sinh vi cươ ụ ệ ướ ế ạ ề ệ ọ ệ
“H c đi đôi v i hành”, “Lý thuy t g n li n v i th c t ”; ọ ớ ế ắ ề ớ ự ế T o cho h cạ ọ
sinh s h ng thú, hăng say trong h c t p. Xây d ng cho các em có thái đ h cự ứ ọ ậ ự ộ ọ
t p đúng đn, ph ng pháp h c t p ch đng, tích c c, sáng t o, lòng hamậ ắ ươ ọ ậ ủ ộ ự ạ
h c, ham hi u bi t, năng l c t h c và v n d ng ki n th c vào cu c s ng.ọ ể ế ự ự ọ ậ ụ ế ứ ộ ố
V i b môn Hóa h c, đnh h ng đi m i ph ng pháp d y h c cũngớ ộ ọ ị ướ ổ ớ ươ ạ ọ
đc coi tr ng đó là: Quan tâm và t o m i đi u ki n đ h c sinh ho t đngượ ọ ạ ọ ề ệ ể ọ ạ ộ
sáng t o trong gi h c; đ h c sinh t chi m lĩnh ki n th c, kĩ năng v hóaạ ờ ọ ể ọ ự ế ế ứ ề
h c b ng nhi u bi n pháp nh : ọ ằ ề ệ ư
+ Khai thác đc thù b môn t o ra các hình th c ho t đng đa d ng,ặ ộ ạ ứ ạ ộ ạ
phong phú.
+ Đi m i ho t đng h c t p c a h c sinh và tăng th i gian dành choổ ớ ạ ộ ọ ậ ủ ọ ờ
h c sinh ho t đng trong gi h c.ọ ạ ộ ờ ọ
+ Tăng m c đ ho t đng trí l c, ch đng, tích c c, sáng t o c a h cứ ộ ạ ộ ự ủ ộ ự ạ ủ ọ
sinh nh : Th ng xuyên s d ng t ng h p các ph ng pháp d y h c.v.v…ư ườ ử ụ ổ ợ ươ ạ ọ
Chính vì nh ng lí do đó v i mong mu n làm t t h n n a nhi m v c aữ ớ ố ố ơ ữ ệ ụ ủ
ng i giáo viên trong giai đo n hi n nay, mong góp ph n nh bé c a mìnhườ ạ ệ ầ ỏ ủ
vào s nghi p giáo d c nhà tr ng, góp ph n nâng cao ch t l ng giáo d cự ệ ụ ườ ầ ấ ượ ụ
nói chung và tr ng THCS Thái Hòa nói riêng tôi đã đi nghiên c u tài li u vàườ ứ ệ
h c h i các đng nghi p cùng v i nh ng kinh nghi m rút ra t nh ng nămọ ỏ ồ ệ ớ ữ ệ ừ ữ
gi ng d y Hoá h c tr ng THCS, tôi đã l a ch n sáng ki n kinh nghi m:ả ạ ọ ở ườ ự ọ ế ệ
2/15
“Tích h p các hi n t ng hóa h c trong th c ti n vào bài gi ng môn ợ ệ ượ ọ ự ễ ả Hóa
h c 9” ọ đ nghiên c u và áp d ng cho ch ng trình hóa h c l p 9, Tr ngể ứ ụ ươ ọ ớ ườ
THCS Thái Hòa trong năm h c 2020 - 2021.ọ
III. M c đích nghiên c uụ ứ
Đ tài này đc th c hi n v i m c đích giúp h c sinh xây d ng hề ượ ự ệ ớ ụ ọ ự ệ
th ng m t s hi n t ng Hóa h c trong th c ti n vào bài gi ng trong ch ngố ộ ố ệ ượ ọ ự ễ ả ươ
trình Hóa h c 9, giúp các em gi i thích nh ng hi n t ng trong t nhiên, tránhọ ả ữ ệ ượ ự
vi c mê tín d đoan, góp ph n nâng cao h ng thú và k t qu h c t p môn Hóaệ ị ầ ứ ế ả ọ ậ
h c. Đng th i đ tài cũng làm rõ ý nghĩa khoa h c hóa h c có th ng d ngọ ồ ờ ề ọ ọ ể ứ ụ
th c ti n trong đi s ng hàng ngày, nh m phát huy tính tích c c, sáng t o,ự ễ ờ ố ằ ự ạ
h ng thú trong môn h c, góp ph n nâng cao hi u qu giáo d c toàn di n trongứ ọ ầ ệ ả ụ ệ
tình hình đt n c hi n nay.ấ ướ ệ
IV. Đi t ng vi t đ tài và ph m vi nghiên c uố ượ ế ề ạ ứ
Đi t ng nghiên c u đ tài là các hi n t ng hóa h c di n ra trong th c ố ượ ứ ề ệ ượ ọ ễ ự
ti n liên quan đn ch ng trình l p 9, đc ki m ch ng qua năm h c: ễ ế ươ ớ ượ ể ứ ọ
2020- 2021 tr ng THCS Thái Hòa v iở ườ ớ 73 h c sinh l p 9.ọ ớ
V. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
-Nghiên c u trên c s các tài li u: Lu t giáo d c v đi m i ch ngứ ơ ở ệ ậ ụ ề ổ ớ ươ
trình, ph ng pháp d y h c tích c c b môn hóa h c THCS.ươ ạ ọ ự ộ ọ
-Nghiên c u th c tr ng d y h c hóa h c 9 tr ng THCS Thái Hòaứ ự ạ ạ ọ ọ ở ườ
-T ng h p các hi n t ng hóa h c th c ti n áp d ng cho m t s bàiổ ợ ệ ượ ọ ự ễ ụ ộ ố
d y c th ch ng trình hóa h c 9.ạ ụ ể ở ươ ọ
-Ph ng pháp so sánh, đi ch ng.ươ ố ứ
-Ph ng pháp ki m tra đánh giá.ươ ể
PH N IIẦ. GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
I/ C S LÝ LU NƠ Ở Ậ
Đi v i h c sinh THCS các em ch a có nhi u đnh h ng ngh nghi pố ớ ọ ư ề ị ướ ề ệ
cho t ng lai nên ý th c h c t p c a các b môn ch a cao, các em ch thíchươ ứ ọ ậ ủ ộ ư ỉ
môn h c có k t qu cao ho c thích giáo viên nào thì thích h c môn đó. Ng iọ ế ả ặ ọ ườ
giáo viên d y Hóa h c ph i bi t n m tâm lí và đc đi m l a tu i c a h cạ ọ ả ế ắ ặ ể ứ ổ ủ ọ
sinh, đng th i l a ch n ph ng pháp d y h c phù h p v i th c ti n điồ ờ ự ọ ươ ạ ọ ợ ớ ự ễ ờ
s ng hàng ngày đ th y môn Hóa h c g n gũi v i các em. Giáo viên ph i tố ể ấ ọ ầ ớ ả ổ
ch c các ho t đng t l c h c t p sau:ứ ạ ộ ự ự ọ ậ
+ T ch c ho t đng h ng d n h c sinh theo h ng tích h pổ ứ ạ ộ ướ ẫ ọ ướ ợ
3/15
- Cho h c sinh th y đc m i quan h h u c c a các b môn khoa h c v iọ ấ ượ ố ệ ữ ơ ủ ộ ọ ớ
nhau nh : Hóa, Lý, Sinh, Đa, GDCD…. T đó làm tăng kh năng ti p thu,ư ị ừ ả ế
hi u bi t ki n th c sâu, r ng h n.ể ế ế ư ộ ơ
- Khi d y ki n th c Hóa b t k đn v ki n th c nào có liên quan đn mônạ ế ứ ấ ể ở ơ ị ế ứ ế
h c khác giáo viên c n đa ra câu h i d ng m theo h ng tích h p đ h cọ ầ ư ỏ ạ ở ướ ợ ể ọ
sinh ch đng tìm hi u, tr l i và th y đc m i quan h gi a các môn.ủ ộ ể ả ờ ấ ượ ố ệ ữ
+ T ch c ho t đng h ng d n h c sinh cách thi t l p s liên h cácổ ứ ạ ộ ướ ẫ ọ ế ậ ự ệ
n i dung h c v i th c ti n.ộ ọ ớ ự ễ
- H c sinh th y h ng thú và d ghi nh bài h n n u trong quá trình d y vàọ ấ ứ ễ ớ ơ ế ạ
h c, giáo viên luôn có đnh h ng liên h th c t gi a các ki n th c sách giáoọ ị ướ ệ ự ế ữ ế ứ
khoa v i th c ti n đi s ng hàng ngày. R t nhi u ki n th c hóa h c có thớ ự ễ ờ ố ấ ề ế ứ ọ ể
liên h v i các hi n t ng xung quanh chúng ta.ệ ớ ệ ượ
+ T ch c ho t đng h ng d n h c sinh thông qua các tình hu ngổ ứ ạ ộ ướ ẫ ọ ố
b ng các hi n t ng th c ti n.ằ ệ ượ ự ễ
Trong quá trình d y h c n u ta ch áp d ng m t ki u d y thì h c sinh sạ ọ ế ỉ ụ ộ ể ạ ọ ẽ
nhàm chán. Giáo viên có th áp d ng nhi u ph ng pháp d y h c l ng ghépể ụ ề ươ ạ ọ ồ
vào nhau, trong đó hình th c gi ng d y b ng cách đa ra các tình hu ng giứ ả ạ ằ ư ố ả
đnh kèm vào các ph ng pháp d y đ h c sinh tranh lu n v a phát huy tínhị ươ ạ ể ọ ậ ừ
ch đng, sáng t o c a h c sinh v a t o môi tr ng tho i mái đ các em traoủ ộ ạ ủ ọ ừ ạ ườ ả ể
đi t đó giúp các em yêu thích môn h c thêm.ổ ừ ọ
II/ TH C TR NG Ự Ạ C A ỦV N Đ Ấ Ề TR C KHI ÁP D NGƯỚ Ụ
Trưc tình hình h c ớ ọ Hoá h c ph i đi m i phọ ả ổ ớ ư ng pháp d y ơ ạ h c ọđã và
đang th c s là y u t quy t đnh hi u qu gi d y. M t trong nh ng y u tự ự ế ố ế ị ệ ả ờ ạ ộ ữ ế ố
đ đt gi d y có hi u qu và ti n b là ph i phát huy tính th c t , giáo d cể ạ ờ ạ ệ ả ế ộ ả ự ế ụ
v môi tr ng, v tề ườ ề t ng v a mang b n s c dân t c mà không m t đi tínhư ưở ừ ả ắ ộ ấ
c ng đng trên toàn th gi i, nh ng v n đ cũ nhộ ồ ế ớ ữ ấ ề ng không cũ mà v n cóư ẫ
tính ch t c p nh t và m i mấ ậ ậ ớ ẻ, đm b o: tính khoa h c – hi n đi, c b n;ả ả ọ ệ ạ ơ ả
tính th c ti n và giáo d c k thu t t ng h pự ễ ụ ỹ ậ ổ ợ , tính h th ng sệ ố ph m.ư ạ
Tuy nhiên m i ti t h c có th không nh t thi t ph i h i t t t cỗ ế ọ ể ấ ế ả ộ ụ ấ ả
nh ng quan đi m nêu trên, c n ph i nghiên c u k lữ ể ầ ả ứ ỹ ư ng, đng quá l mỡ ừ ạ
d ng khiụ
lưng ki n th c không đng nh t .ợ ế ứ ồ ấ
* Th c t gi ng d y cho th y:ự ế ả ạ ấ
Môn Hoá h c trong trọ ư ng ph thông là m t trong môn h c khó, n uờ ổ ộ ọ ế
không có nh ng bài gi ng và phữ ả ng pháp h p lý phù h p v i ươ ợ ợ ớ th h h c tròếệọ ,
4/15
d làm cho h c sinh th đng trong vi c ti p thu, c m nh n.ễ ọ ụ ộ ệ ế ả ậ Đã có hi n tệ ư-
ng m t s b ph n h c sinh không mu n h c ợ ộ ố ộ ậ ọ ố ọ Hoá h c,ọ ngày càng l nh nh tạ ạ
v i ớgiá tr th c ti n c a ị ự ễ ủ Hoá h c.ọ
Trong th c t cu c s ng hàng ngày nhi u hi n t ng t nhiên, nhi uự ế ộ ố ề ệ ượ ự ề
v n đ xã h i di n ra xung quanh chúng ta c n ph i đc h c sinh v n d ngấ ề ộ ệ ầ ả ượ ọ ậ ụ
ki n th c khoa h c liên môn m i gi i quy t đc, nó liên quan đn hóa h c,ế ứ ọ ớ ả ế ượ ế ọ
v t lý, sinh h c, đa lý…..Lâu nay vi c s u t m các hi n t ng, v n đ đóậ ọ ị ệ ư ầ ệ ượ ấ ề
đang còn xem nh d n đn h c sinh hi u v n đ m t cách phi n di n ho cẹ ẫ ế ọ ể ấ ề ộ ế ệ ặ
gi i quy t không th a mãn tri t đ.ả ế ỏ ệ ể
Khi chu n b th c hi n đ tài này, h c sinh còn r t m h trong vi c n mẩ ị ự ệ ề ọ ấ ơ ồ ệ ắ
b t các ki n th c b môn hóa h c c a các em ch m c đ th p đó là n m cácắ ế ứ ộ ọ ủ ỉ ở ứ ộ ấ ắ
khái ni m, đnh lu t… H c sinh ch a bi t và v n d ng ki n th c vào th c ti nệ ị ậ ọ ư ế ậ ụ ế ứ ự ễ
đi s ng, ch a đi sâu vào quá trình gi i thích, gi i quy t các v n đ nên h c sinhờ ố ư ả ả ế ấ ề ọ
hay nhàm chán. Nh ng h c sinh có kh năng t duy không cao thì có xu h ngữ ọ ả ư ướ
s h c b môn này.ợ ọ ộ
Th c tr ng tr ng THCS Thái Hòa s h c sinh ít, s giáo viên ít nênự ạ ở ườ ố ọ ố
r t khó khăn trong vi c trao đi kinh nghi m gi ng d y. Trong năm h c nàyấ ệ ổ ệ ả ạ ọ
tôi đã thành l p ậ“Câu l c b Hóa h c ạ ộ ọ ” Tuy m t s em r t mu n tham giaộ ố ấ ố
câu l c b hóa h c nh ng m t ph n ch a đ t tin vào năng l c hi u bi tạ ộ ọ ư ộ ầ ư ủ ự ự ể ế
môn Hóa m t khác v n ki n th c v Hóa h c liên h v i th c ti n đi s ngặ ố ế ứ ề ọ ệ ớ ự ễ ờ ố
còn h n ch nên các em còn e ng i tham gia và r t ít h c sinh t tin tham gia.ạ ế ạ ấ ọ ự
Đc bi t qua các k thi kh o sát ch t l ng h c k , thi h c sinh gi i các c pặ ệ ỳ ả ấ ượ ọ ỳ ọ ỏ ấ
thì v n đ liên h th c t có liên quan đn ki n th c Hóa h c ít đc chú ýấ ề ệ ự ế ế ế ứ ọ ượ
nên ch t l ng và k t qu ch a cao.ấ ượ ế ả ư
K t qu kh o sát ch t l ng môn Hóa h c c a h c sinh ế ả ả ấ ượ ọ ủ ọ kh i ốl p 9 c aớ ủ
h c k I năm h c 2020- 2021 tr c khi th c hi n đ tài:ọ ỳ ọ ướ ự ệ ề
TS Gi iỏKháTrung bình Y uếKém
73 SL % SL % SL % SL % SL %
8 11% 14 19,2
%39 53,4
%11 15% 01 1,4%
III. CÁC GI I PHÁP ĐÃ S D NG Đ GI I QUY T V N Đ Ả Ử Ụ Ể Ả Ế Ấ Ề
* Các gi i pháp:ả
5/15
Đ th c hi n t t đc v n đ “ể ự ệ ố ượ ấ ề Tích h p các hi n t ng hóa h cợ ệ ượ ọ
trong th c ti n vào bài gi ng Hóa h c 9ự ễ ả ọ ” đòi h i giáo viên c n ph i nghiênỏ ầ ả
c u k bài gi ng, xác đnh đc ki n th c tr ng tâm; tìm hi u, tham kh o cácứ ỹ ả ị ượ ế ứ ọ ể ả
v n đ th c t có liên quan đn bài h c, hình thành bài gi ng theo h ng phátấ ề ự ế ế ọ ả ướ
huy tích c c, ch đng c a h c sinh. Song ph i mang tính ch t h p lý, hàiự ủ ộ ủ ọ ả ấ ợ
hòa, đôi lúc có khôi hài nh ng v n đm b o đc m c đích, tiêu chí, n i dungư ẫ ả ả ượ ụ ộ
c a bài d y. Tuy nhiên, th i gian dành cho v n đ này không nhi u (ví nhủ ạ ờ ấ ề ề ư
th gia v trong đi s ng, không th thay th cho th c ăn, nh ng thi u nó thìứ ị ờ ố ể ế ứ ư ế
kém đi hi u qu ăn u ng). Trong quá trình d y h c, b n thân tôi đã s d ngệ ả ố ạ ọ ả ử ụ
các hi n t ng hóa h c trong th c ti n vào bài gi ng b ng cách:ệ ượ ọ ự ễ ả ằ
1/ Đt tình hu ng vào bài m i:ặ ố ớ
Ti t d y có gây đc s chú ý c a h c sinh hay không ph thu c vàoế ạ ượ ự ủ ọ ụ ộ
ng i d y r t nhi u. Trong đó, ph n m đu đc bi t quan tr ng. N u ta bi tườ ạ ấ ề ầ ở ầ ặ ệ ọ ế ế
đt ra m t tình hu ng th c ti n yêu c u h c sinh cùng tìm hi u, gi i thích quaặ ộ ố ự ễ ầ ọ ể ả
bài h c s t o đc s chú ý, cu n hút h c sinh trong quá trình h c t p.ọ ẽ ạ ượ ự ố ọ ọ ậ
Thí d 1:ụ T i sao khi cho vôi s ng vào n c, ta th y khói b c lên mù m t,ạ ố ướ ấ ố ị
n c vôi nh b sôi lên và nhi t đ h vôi r t cao có th gây nguy hi mướ ư ị ệ ộ ố ấ ể ể
cho tính m ng c a ng i và đng v t. ạ ủ ườ ộ ậ
Gi i thích: ảKhi tôi vôi đã x y ra ph n ng t o thành canxi hiđroxit: ả ả ứ ạ
CaO + H2O
Ca(OH)2
Ph n ng này t a r t nhi u nhi t nên làm n c sôi lên và b c h i đemả ứ ỏ ấ ề ệ ướ ố ơ
theo c nh ng h t Ca(OH)ả ữ ạ 2 r t nh t o thành nh khói mù tr ng. Do nhi t t aấ ỏ ạ ư ắ ệ ỏ
ra nhi u nên nhi t đ c a h vôi r t cao. Do đó ng i và đng v t c n tránhề ệ ộ ủ ố ấ ườ ộ ậ ầ
xa h vôi đ tránh r i xu ng h vôi tôi s gây nguy hi m đn tính m ng.ố ể ơ ố ố ẽ ể ế ạ
Giáo viên có th đt câu h i trên cho ph n đt v n đ vào bài ể ặ ỏ ầ ặ ấ ề ở Bài 2: M tộ
s Oxit quan tr ngố ọ
Thí d 2: ụCh o, môi, dao đu đc làm t s t. Vì sao ch o l i giòn? môiả ề ượ ừ ắ ả ạ
l i d o? còn dao l i s c?ạ ẻ ạ ắ
Gi i thíchả: Ch o, môi và dao đu làm t các h p kim c a s t nh ng chúng l iả ề ừ ợ ủ ắ ư ạ
không gi ng nhau.ố
S t dùng đ làm ch o là “gang”. Gang có tính ch t là r t c ng và giòn.ắ ể ả ấ ấ ứ
Trong công nghi p, ng i ta n u ch y l ng gang đ đ vào khuôn, g i là “đúcệ ườ ấ ả ỏ ể ổ ọ
gang”.