I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lí do ch n đ tài.ọ ề
T xa x a n n giáo d c c a chúng ta đã kh ng đnh: ‘‘H c đi đôi v iừ ư ề ụ ủ ẳ ị ọ ớ
hành’’ và ngày nay câu nói đó v n còn nguyên giá tr , không th thay điẫ ị ể ổ
đc đc bi t đi v i các b môn V t lý, Hóa h c, Sinh h c ... Trong quáượ ặ ệ ố ớ ộ ậ ọ ọ
trình gi ng d y b môn V t lý 9 nhà tr ng tôi th y đ các em h c sinhả ạ ộ ậ ở ườ ấ ể ọ
lĩnh h i đc ki n th c c a bài h c thì ph n th c hành và làm thí nghi mộ ượ ế ứ ủ ọ ầ ự ệ
là không th thi u.ể ế Làm thí nghi m giúp cho ti t h c đ căng th ng và tệ ế ọ ỡ ẳ ừ
đó h c sinh có h ng thú và có th ti p thu bài t t h n. Làm các thí nghi mọ ứ ể ế ố ơ ệ
V t lí có tác d ng to l n trong vi c phát tri n nh n th c c a h c sinh, giúpậ ụ ớ ệ ể ậ ứ ủ ọ
các em quen d n v i ph ng pháp nghiên c u khoa h c, vì qua đó các emầ ớ ươ ứ ọ
đc t p quan sát, đo đc, đc rèn luy n tính c n th n, kiên trì, đi u đóượ ậ ạ ượ ệ ẩ ậ ề
r t c n cho vi c giáo d c k thu t t ng h p, chu n b cho h c sinh thamấ ầ ệ ụ ỹ ậ ổ ợ ẩ ị ọ
gia ho t đng th c t . Đc bi t, vi c th c hi n các thí nghi m V t lí là r tạ ộ ự ế ặ ệ ệ ự ệ ệ ậ ấ
phù h p v i đc đi m tâm, sinh lí và kh năng nh n th c c a h c sinh,ợ ớ ặ ể ả ậ ứ ủ ọ
đng th i t o đi u ki n rèn luy n cho h c sinh các k năng th c hành vàồ ờ ạ ề ệ ệ ọ ỹ ự
thái đ ng x trong th c hành, c n thi t cho vi c h c t p V t lí các c pộ ứ ử ự ầ ế ệ ọ ậ ậ ở ấ
h c trên. Đọc tr ng ch y u c a môn V t lý nói chung và V t lý 9 nóiặ ư ủ ế ủ ậ ậ
riêng là th c hi n đy đ thí nghi m và nh ng b c th c hành thí nghi mự ệ ầ ủ ệ ữ ướ ự ệ
theo quy đnh trong ch ng trình và sách giáo khoa. ị ươ
Trong quá trình th c hi n và qua th c ti n gi ng d y b n thân tôi đãự ệ ự ễ ả ạ ả
nh n th y đc đ đm b o cho m t ti t h c th c hành thí nghi m đtậ ấ ượ ể ả ả ộ ế ọ ự ệ ạ
hi u qu cao là m t yêu c u khó đi v i c giáo viên và h c sinh. Vì v yệ ả ộ ầ ố ớ ả ọ ậ
b n thân tôi là m t giáo viên tr c ti p gi ng d y b môn V t lý 9 tr ngả ộ ự ế ả ạ ộ ậ ở ườ
trung h c c s , trong nhi u năm gi ng d y tôi đã rút ra đc m t s kinhọ ơ ở ề ả ạ ượ ộ ố
nghi m, c ng v i s giúp đ c a đng nghi p đã giúp tôi vi t thành đ tàiệ ộ ớ ự ỡ ủ ồ ệ ế ề
“Rèn k năng cho h c sinh làm thí nghi m môn V t lí 9”ỹ ọ ệ ậ
Trang 1
2. M c tiêu, nhi m v nghiên c u.ụ ệ ụ ứ
a. M c tiêu nghiên c u.ụ ứ
+ Nghiên c u trình t các b c ti n hành thí nghi m, k t h p v iứ ự ướ ế ệ ế ợ ớ
cách ghi k t qu và x lí k t qu thí nghi mế ả ử ế ả ệ .
+ Nghiên c u th c tr ng h c t p, kh năng v n d ng ki n th c x líứ ự ạ ọ ậ ả ậ ụ ế ứ ử
thông tin c a h c sinh, nh m n m đc m t m nh, t n t i c a h c sinh tủ ọ ằ ắ ượ ặ ạ ồ ạ ủ ọ ừ
đó giúp giáo viên tìm ra nguyên nhân đ h c sinh hoàn thành t t và nâng caoể ọ ố
kh năng t duy, tích c c trong vi c ti p thu ki n th c c a h c sinh.ả ư ự ệ ế ế ứ ủ ọ
b. Nhi m v nghiên c u.ệ ụ ứ
* V ki n th c:ề ế ứ
+ B trí, mô t và ti n hành đc các thí nghi m ki m tra t đó rút raố ả ế ượ ệ ể ừ
đc các ki n th c quan tr ng, các k t lu n t các k t qu th c nghi m.ượ ế ứ ọ ế ậ ừ ế ả ự ệ
+ Có ki n th c nh n bi t đc tên các d ng c thí nghi m, cách l pế ứ ậ ế ượ ụ ụ ệ ắ
ráp thí nghi m và công d ng c a t ng d ng c thí nghi m.ệ ụ ủ ừ ụ ụ ệ
+ Xác đnh đc các đi l ng v t lí thông qua các ph ng pháp đoị ượ ạ ượ ậ ươ
đc.ạ
* V k năng:ề ỹ
+ K năng xác đnh m c đích và ti n trình thí nghi m. ỹ ị ụ ế ệ K năng quanỹ
sát, k năng thu th p và s lý thông tin thu đc t quan sát thí nghi mỹ ậ ử ượ ừ ệ .
+ K năng ti n hành thí nghi m, quan sát, nh n bi t các hi n t ng. ỹ ế ệ ậ ế ệ ượ
+ K năng s d ng các d ng c thí nghi m, kĩ năng b trí l p ráp thíỹ ử ụ ụ ụ ệ ố ắ
nghi m.ệ
+ K năng suy lu n, l p lu n lôgic.ỹ ậ ậ ậ
+ K năng t ki m tra, đánh giá k t qu và hoàn thành bài báo cáo thíỹ ự ể ế ả
nghi m.ệ
Trang 2
* V thái đ:ề ộ
+ Yêu thích môn h c, có tình yêu và ni m đam mê khoa h c đc bi t làọ ề ọ ặ ệ
khoa h c t nhiên.ọ ự
+ C n th n, kiên trì, trung th c trong h c t p.ẩ ậ ự ọ ậ
+ H p tác trong ho t đng nhóm, có ý th c t ch c k lu t cao.ợ ạ ộ ứ ổ ứ ỉ ậ
+ Có bi n pháp an toàn khi ti n hành thí nghi m.ệ ế ệ
+ V n d ng ki n th c đã h c đ gi i thích m t s hi n t ng đnậ ụ ế ứ ọ ể ả ộ ố ệ ượ ơ
gi n trong th c t .ả ự ế
3. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Đ tài nghiên c u: “Rèn k năng cho h c sinh làm thí nghi m mônề ứ ỹ ọ ệ
V t lí 9” đc áp d ng trong các ti t d y b môn V t lí 9 đi v i h c sinhậ ượ ụ ế ạ ộ ậ ố ớ ọ
l p 9 c a tr ng THCS Phan Đình Phùng, xã Qu ng Hi p huy n C mgar,ớ ủ ườ ả ệ ệ ư
t nh ĐăkLăk.ỉ
4. Gi i h n ph m vi nghiên c u.ớ ạ ạ ứ
Nh n th c sâu s c đc t m quan tr ng c a thí nghi m V t lí trongậ ứ ắ ượ ầ ọ ủ ệ ậ
vi c đáp ng m c tiêu c a b môn V t lí, tôi đã ch nệ ứ ụ ủ ộ ậ ọ đ tài ề“Rèn k năngỹ
cho h c sinh làm thí nghi m môn V t lí 9”. Đ tài ọ ệ ậ ề đc nghiên c u và vi tượ ứ ế
d a vào đc đi m tâm sinh lí c a các đi t ng h c sinh l p 9 c a tr ngự ặ ể ủ ố ượ ọ ớ ủ ườ
THCS Phan Đình Phùng, xã Qu ng Hi p huy n C mgar, t nh ĐăkLăk.ả ệ ệ ư ỉ
5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
+ D a vào tình hình th c t nhà tr ng, qua gi ng d y, d gi , traoự ự ế ở ườ ả ạ ự ờ
đi kinh nghi m c a các đng nghi p, thông qua tham kh o sách báo, cácổ ệ ủ ồ ệ ả
ph ng ti n thông tin đi chúng. ươ ệ ạ
+ D a vào công tác đi u tra, kh o sát, tham quan, nghiên c u tình hìnhự ề ả ứ
s d ng thi t b d y h c c a nhà tr ng, th o lu n ph ng án x lí.ử ụ ế ị ạ ọ ủ ườ ả ậ ươ ử
Trang 3
+ D a vào kinh nghi m th c t , các ho t đng th c ti n, t đó phânự ệ ự ế ạ ộ ự ễ ừ
tích, t ng h p đ đa ra các gi i pháp giáo d c ổ ợ ể ư ả ụ k năng cho h c sinh làmỹ ọ
thí nghi m môn V t lí 9.ệ ậ
+ Tham kh o, nghiên c u tài li u h ng d n th c hành môn v t lí 9.ả ứ ệ ướ ẫ ự ậ
Tham kh o SGK, SGV, V t lí 9 c a nhà xu t b n Giáo d c.ả ậ ủ ấ ả ụ
+ Thăm dò ý ki n c a h c sinh sau m i gi d y đ rút kinh nghi m.ế ủ ọ ỗ ờ ạ ể ệ
II. PH N N I DUNGẦ Ộ
1. C s lí lu n c a đ tài nghiên c u.ơ ở ậ ủ ề ứ
a. C s pháp lí:ơ ở
+ Th c hi n ngh quy t 40/2000/QH 10 c a Qu c h i và ch thự ệ ị ế ủ ố ộ ỉ ị
14/2001/CT-TTg ngày 11/6/2001 c a Th t ng chính ph v vi c đi m iủ ủ ướ ủ ề ệ ổ ớ
ch ng trình giáo d c ph thông.ươ ụ ổ
+ Th c hi n quy ch thi t b giáo d c ban hành theo quy t đnh sự ệ ế ế ị ụ ế ị ố
41/2000/QĐ/ BGD và ĐT ngày 24/3/2000 c a b giáo d c và đào t o “ủ ộ ụ ạ
Thi t b giáo d c ph i đc s d ng hi u qu cao nh t đáp ng các yêuế ị ụ ả ượ ử ụ ệ ả ấ ứ
c u n i dung và ph ng pháp đc quy đnh trong ch ng trình giáo d c”.ầ ộ ươ ượ ị ươ ụ
+ Môn V t lí có nhi m v th c hi n nhi m v chung c a ngành giáoậ ệ ụ ự ệ ệ ụ ủ
d c là ‘‘Giáo d c THCS nh m giúp h c sinh c ng c và phát tri n nh ngụ ụ ằ ọ ủ ố ể ữ
k t qu c a giáo d c ti u h c, có trình đ h c v n ph thông c s vàế ả ủ ụ ể ọ ộ ọ ấ ổ ơ ở
nh ng hi u bi t ban đu v k thu t và h ng nghi p đ ti p t c h cữ ể ế ầ ề ỹ ậ ướ ệ ể ế ụ ọ
THPT, THCN, h c ngh ho c đi vào cu c s ng lao đng’’ Trích Đi u 43-ọ ề ặ ộ ố ộ ề
Lu t giáo d c năm 1998.ậ ụ
+ Th c hi n các chuyên đ do các c p t ch c.ự ệ ề ấ ổ ứ
+ Căn c vào các văn b n ch đo c a S Giáo d c & Đào t o t nhứ ả ỉ ạ ủ ở ụ ạ ỉ
Đăk Lăk, c a phòng Giáo d c và Đào t o huy n C mgar, c a tr ngủ ụ ạ ệ ư ủ ườ
THCS Phan Đình Phùng năm h c 2014 – 2015.ọ
Trang 4
b. C s lí lu n:ơ ở ậ
K năng là m t hi n t ng tâm lý đc hình thành trên c s hi uỹ ộ ệ ượ ượ ơ ở ể
bi t m t cái gì đó và tri n khai luy n t p,ế ộ ể ệ ậ c ng c nh ng cái đó trong cácủ ố ữ
tình hu ng khác nhau,ố làm cho các hi n t ng tâm lý c a con ng i trệ ượ ủ ườ ở
nên hi n th c, tr thành t đng hóa nh k x o và thói quen, làm cho cácệ ự ở ự ộ ư ỹ ả
ho t đngạ ộ c a con ng i đ t n năng l ng th n kinh cũng nh c b p màủ ườ ỡ ố ượ ầ ư ơ ắ
v n đt hi u qu t t. K năng là thu c tính nhân cách riêng c a m i ng i,ẫ ạ ệ ả ố ỹ ộ ủ ỗ ườ
tu t ng ng i, t ng ho t đng mà hình thành và bi u hi n các m c đỳ ừ ườ ừ ạ ộ ể ệ ở ứ ộ
khác nhau.
V t lý là mậ ột b môn khoa h c th c nghi m, cho nênộ ọ ự ệ c n có kầ ỹ
năng th c hành đự ể bi n lý thuy t thành th c ti n theo ph ng châm giáoế ế ự ễ ươ
d c “h c đi đôi v i hành” - “Lý lu n g n li n v i th c ti n”.ụ ọ ớ ậ ắ ề ớ ự ễ
Môn v t lý là mậ ột trong nh ng môn h c then ch t c a b c trung h c,ữ ọ ố ủ ậ ọ
nh m cung c p cho h c sinh nh ngằ ấ ọ ữ ki n th c và k năng th c hành. Trênế ứ ỹ ự
c s đó hình thànhơ ở cho h c sinhọ th gi i quan khoa h c và phát tri n nhânế ớ ọ ể
cách toàn di n.ệ
Kỹ năng th c hànhự môn v t lýậ là m t ph ng ti n r t h u hi uộ ươ ệ ấ ữ ệ
để c ng c ,ủ ố ki m tra tính chính xác c a lý thuy t, rèn luy n và phát tri n tể ủ ế ệ ể ư
duy sáng t o cho h c sinh, hình thành năng l c nh n th c, năng l c ngạ ọ ự ậ ứ ự ứ
d ng...ụ Qua đó, nâng cao h ng thú h c t p b môn, góp ph n vào vi c giáoứ ọ ậ ộ ầ ệ
d c k thu t t ng h p và h ng nghi p cho h c sinh trung h c.ụ ỹ ậ ổ ợ ướ ệ ọ ọ
c. C s th c ti n. ơ ở ự ễ
Th i đi ngày nay, xu t phát tờ ạ ấ ừ sự phát tri n m nh m c a khoa h cể ạ ẽ ủ ọ
và công ngh , s bùng n thông tin toàn c u, s nâng cao không ng ng ch tệ ự ổ ầ ự ừ ấ
l ng cu c s ng. Đ h i nh p vào n n kinh t th gi i, n n kinh t triượ ộ ố ể ộ ậ ề ế ế ớ ề ế
th c c a th k 21 thì vi c đào t o nh ng con ng i có trình đ văn hóaứ ủ ế ỷ ệ ạ ữ ườ ộ
cao, giàu tính sáng t o, năng đng, có k năng th c hành gi i, bi t s d ngạ ộ ỹ ự ỏ ế ử ụ
Trang 5