Bài giảng Cơ sở Khảo cổ học

1. Giới thiệu 1. Giới thiệu

PGS.TS. Lâm Thị Mỹ Dung PGS.TS. Lâm Thị Mỹ Dung

ấ ấ ổ ọ ả ỳ Kh o c h c! Nghe r t r t… k thú!

Dẫn luận Dẫn luận

Khảo cổ học” (archéologie, archaeology Khảo cổ học

” (archéologie, archaeology……) bao ) bao ” (cổ xưa) và arkhaios” (cổ xưa) và gồm hai tiếng Hy Lạp “arkhaios gồm hai tiếng Hy Lạp “ ““logos ” (khoa học, ngôn luận). Tìm kiếm quá logos” (khoa học, ngôn luận). Tìm kiếm quá khứ. khứ.

Công cụ khái niệm Công cụ khái niệm Khoa học khảo cổ nhìn từ một số quan điểm.  Khoa học khảo cổ nhìn từ một số quan điểm. Khảo cổ học là môn khoa học độc lập Khảo cổ học là môn khoa học độc lập ” cho Sử học phù trợ” cho Sử học Môn học phụ, “phù trợ Môn học phụ, “ Khoa học về những chiếc bình vỡ”!”! ““Khoa học về những chiếc bình vỡ Kh¶o cæ häc lµ nh©n häc (Archaeology Kh¶o cæ häc lµ nh©n häc (Archaeology

as Anthropology). as Anthropology).

Khảo cổ học là một ngành của Khoa học Lịch sử Khảo cổ học là một ngành của Khoa học Lịch sử

(Archaeology as History). (Archaeology as History).

Kh¶o cæ häc ? – Mét Khoa häc mang Kh¶o cæ häc ? – Mét Khoa häc mang

tÝnh nh©n v¨n --> M«n häc: Lao ®éng, tÝnh nh©n v¨n --> M«n häc: Lao ®éng, khoa häc, nghÖ thuËt (phi lý), kü thuËt khoa häc, nghÖ thuËt (phi lý), kü thuËt (hîp lý), t©m lý (v« Ých vµ h÷u Ých). (hîp lý), t©m lý (v« Ých vµ h÷u Ých).

ấ ủ ấ ủ

ả ổ ả ổ

ả ả

ọ ọ

B n ch t c a khoa h c Kh o c B n ch t c a khoa h c Kh o c

ả ả

ấ ủ ấ ủ

ả ổ ọ ả ổ ọ ệ ệ

ạ ạ

ự ự

 B n ch t c a kh o c h c: Th i ã qua v ề ờ đđã qua v ề B n ch t c a kh o c h c: Th i ờ ủ ạ ả i) c a i) di s n (sót l ã qua; Phát hi n (l cái cái đđã qua; Phát hi n (l ạ ủ ả i) c a i) di s n (sót l ộ ứ ng (lao tâm, lao l c). đđ ng (lao tâm, lao l c). quá kh ; Lao ứ ộ quá kh ; Lao i đđào

ầ ầu. 5 W+ 1 H áu đđ u. 5 W+ 1 H

ào đđau au đđáu

 Đ c ọĐ c ọ đđi

ủ ủ

ươương ng

 Khách quan, Khái quát, Ch quan và T Khách quan, Khái quát, Ch quan và T đđ iốiố

ủ C a ai, ai làm, ai mua…? Cái gì?

ạ

T i sao: Hình dáng ấ ệ Ch t li u ư ể Bi u tr ng…

ả

ả Ở ố ả đâu: B i c nh ấ ộ ư C trú, M táng, S n xu t Trao đ i…ổ

ỹ ỹ

Lúc nào: ấ S n xu t Trao đ iổ ế ặ Bi u t ng ế Làm th nào: ậ K thu t ậ M thu t Buôn bán…

Studying glass evidence

Nguồn sử liệu Nguồn sử liệu

Sử liệu bằng chữ viết (sách vở, bia kí…).  Sử liệu bằng chữ viết (sách vở, bia kí…). Sử liệu bằng vật thật (công cụ, dụng cụ, di tích  Sử liệu bằng vật thật (công cụ, dụng cụ, di tích ). Khảo cổ học có nhiệm vụ thu lượm, nhà cửa……). Khảo cổ học có nhiệm vụ thu lượm, nhà cửa miêu tả, nghiên cứu những di tích, di vật quá miêu tả, nghiên cứu những di tích, di vật quá khứ của loài người còn để lại đến ngày nay. khứ của loài người còn để lại đến ngày nay. Sử liệu do môi trường sinh thái để lại  Sử liệu do môi trường sinh thái để lại Hiện vật KC giúp tái hiện quá khứ, tái hiện lối  Hiện vật KC giúp tái hiện quá khứ, tái hiện lối sống, lối ứng xử. sống, lối ứng xử.

ử ệ ử ệ

ậ ậ

ậ S li u v t th t ậ S li u v t th t

và artefact và

 Sử liệu gồm hai loại đồ tạo tác

. Artefact là một ecofact. Artefact là một

Sử liệu gồm hai loại đồ tạo tác artefact đồ nhiên tác ecofact đồ nhiên tác nguồn sử liệu do con người làm ra, nguồn sử liệu do con người làm ra, ecofact để chỉ vật do môi trường sinh thái ecofact để chỉ vật do môi trường sinh thái tạo ra. Ecofact cũng là một nguồn sử liệu tạo ra. Ecofact cũng là một nguồn sử liệu của Khảo cổ học. của Khảo cổ học.

Hóa thạch và di tích đã được thành tạo thế nảo

Tính đa dạng của khảo cổ học Tính đa dạng của khảo cổ học

Theo thời gian: KCH Tiền, Sơ và Lịch sử Theo thời gian: KCH Tiền, Sơ và Lịch sử Theo không gian: KCH Việt Nam, KCH Đông Theo không gian: KCH Việt Nam, KCH Đông Nam Á… Nam Á… Theo chức năng: Khảo cổ học trên cạn, khảo Theo chức năng: Khảo cổ học trên cạn, khảo cổ học dưới nước, khảo cổ học đô thị… cổ học dưới nước, khảo cổ học đô thị… Theo loại hình: Khảo cổ học chữa cháy, khảo Theo loại hình: Khảo cổ học chữa cháy, khảo cổ học cộng đồng, khảo cổ học nhà nước, cổ học cộng đồng, khảo cổ học nhà nước, khảo cổ học dự án… khảo cổ học dự án…

ả ổ ọ

Kh o c h c không gian! SPACE ARCHAEOLOGY

ả ị ổ ọ Kh o c h c đô th

ổ ọ ươ ả Kh o c h c t ng lai

ự ố ấ ủ ể ố ộ D đoán t t nh t c a chúng ta đây là m t ki u nhà tù cu i TK 20

ậ ả ế ờ KCH th i chi n ổ ọ ở Khai qu t kh o c h c Afganistan

ổ ọ ả Kh o c h c d ướ ướ i n c

Tìm hiểu tri thức nhân loại trong quá khứ Tìm hiểu tri thức nhân loại trong quá khứ

Những câu hỏi Ý tưởng Lý thuyết

Các khám phá Tại hiện trường Các phương pháp Nghiên cứu

ế ướ ỹ ậ Trung tâm khai qu t KCH tìm ki m n c M

ậ ấ ổ ấ ứ ế ầ ạ Đây là v t r t c , r t hi m. Đó là dây th n kinh đ o đ c!