Bài giảng Công nghệ ô tô: Chương 4.1

Chia sẻ: Thiên Lăng Sở | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Công nghệ ô tô: Chương 4.1 cung cấp cho học viên những kiến thức về sơn và lý thuyết sơn ô tô, những khái niêm cơ bản về công nghệ sơn, các phương pháp cơ bản gia công sơn, phương pháp sấy khô màng sơn và an toàn lao động,... Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung bài giảng!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Công nghệ ô tô: Chương 4.1

CHÖÔNG 4: QTCN SÔN 4.1 SÔN VAØ LYÙ THUEÁT SÔN OÂ TOÂ 4.1.1 NHÖÕNG KHAÙI NIEÂM CÔ BAÛN VEÀ COÂNG NGHEÄ SÔN 4.1.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN 4.1.3 PHÖÔNG PHAÙP SAÁY KHOÂ MAØNG SÔN VAØ AN TOAØN LAO ÑOÄNG
4.1.1 NHÖÕNG KHAÙI NIEÂM CÔ BAÛN VEÀ COÂNG NGHEÄ SÔN CHÖÙC NAÊNG, NHIEÄM VUÏ CUÛA SÔN  TRANG TRÍ BEÀ MAËT  BAÛO VEÄ BEÀ MAËT  DUØNG TRONG QUAÂN SÖÏ, ÑI ÑÖÔØNG
4.1 SÔN VAØ LYÙ THUEÁT SÔN OÂ TOÂ 4.1.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN Coù nhieàu phöông phaùp ñeå gia coâng sôn caên cöù vaøo caùc ñieàu kieän sau ñeå choïn phöông phaùp gia coâng sôn thích hôïp. - Tính chaát vaø chuûng loaïi sôn - Yeâu caàu chaát löôïng sôn - Thieát bò vaø coâng cuï maø nhaø maùy ñang coù - Hình daùng, nguyeân lieäu, kích thöôùc cuûa beà maët saûn phaåm sôn
4.1.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN PHÖÔNG PHAÙP PHUN PHÖÔNG PHAÙP NHUÙNG PHÖÔNG PHAÙP QUEÙT PHÖÔNG PHAÙP PHUN Phun gia nhieät TRUYEÀN THOÁNG Phun cao aùp khoâng coù khoâng khí PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN Phun tónh ñieän Sôn ñieän hoùa Sôn boät
4.1.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN 4.1.2.1 Phöông Phaùp Queùt Queùt laø phöông phaùp gia coâng coå ñieån vaø phoå thoâng nhaát. Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp laø: thieát bò giaûn ñôn, deã thao taùc, linh hoaït. Phöông phaùp queùt thöôøng duøng ñeå sôn loùt (sôn choáng gæ). Khuyeát ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø: thao taùc thuû coâng, cöôøng ñoä lao ñoäng lôùn, naêng suaát thaáp, khoâng thích hôïp vôùi mang sôn khoâ nhanh. Ngoaøi ra neáu thao taùc khoâng thaønh thaïo, maøng sôn khoâng ñoâng ñeàu, coù veát … Choåi sôn laø coâng cuï chuû yeáu ñeå gia coâng sôn. Choåi sôn thöôøng coù ba loaïi: troøn, deït, gaáp khuùc, choåi sôn coù loaïi cöùng, loaïi meàm tuyø theo nguyeân lieäu laøm choåi.
4.1.3 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN 4.1.2.2 Phöông Phaùp Nhuùng Nhuùng laø phöông phaùp nhuùng saûn phaåm vaøo trong thuøng sôn, sau ñoù laáy ra, ñeå dung dòch sôn coøn thöøa treân beà maët töï nhieân rôi xuoáng, sau ñoù saáy khoâ. Ñaëc ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø: naêng suaát cao, coù theå cô giôùi hoaù, töï ñoäng hoaù, kyõ thuaät giaûn ñôn, thao taùc thuaän lôïi. Nhöng phöông phaùp nhuùng khoâng thích hôïp vôùi loaïi sôn coù dung moâi bay hôi nhanh, chaát maøu laéng ñoïng. Ngoaøi ra, gia coâng baèng phöông phaùp nhuùng, maøng sôn khoâng baèng phaúng, treân moûng, döôùi daøy, chaûy veät ôû bieân…, chæ duøng cho saûn phaåm yeâu caàu kyõ thuaät khoâng cao. Tuyø theo soá löôïng vaø kích thöôùc saûn phaåm maø duøng phöông phaùp nhuùng thuû coâng, cô giôùi hoaù, töï ñoâng hoaù.
4.1.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN 4.1.2.3 Phöông Phaùp Phun truyeàn thoáng Phun laø phöông phaùp duøng suùng phun sôn, nhôø doøng khoâng khí neùn, dung dòch sôn thaønh daïng sôn muø baùm ñoàng ñeàu treân beà maët caàn sôn. 4.1.2.3.1 Nguyeân lyù Lôïi duïng cheânh leäch aùp suaát giöõa doøng khoâng khí neùn ñi qua voøi phun vôùi oáng noái vôùi bình phun chöùa sôn, do ñoù sôn ñöôïc huùt ra töø trong bình, nhôø doøng khoâng khí neùn ñöa ñeán voøi phun, phun thaønh nhöõng haït nhoû ñoàng ñeàu treân beà maët saûn phaåm.
4.1.2 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP CÔ BAÛN GIA COÂNG SÔN 4.1.2.3 Phöông Phaùp Phun truyeàn thoáng 4.1.2.3.2 Ñaëc ñieåm Hieäu suaát cao, gia coâng thuaän tieän. Duøng cho haàu heát caùc loaïi sôn vaø thích öùng vôùi nhieàu loaïi saûn phaåm coù hình daùng phöùc taïp, Khuyeát ñieåm laø hieäu suaát söû duïng thaáp Khi phun, dung moâi bay hôi aûnh höôûng ñeán söùc khoeû coâng nhaân, vì vaäy caàn phaûi coù thieát bò huùt ñoäc toát. Khi phun trong ñieàu kieän thoâng gioù khoâng toát deã baét löûa, thaäm chí noå vì theá phun sôn saûn löôïng lôùn caàn coù buoàng phun sôn coù caáu taïo ñaëc bieät.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.1 Phöông phaùp phun sôn gia nhieät Phöông phaùp phun gia nhieät caên cöù vaøo ñaëc tính ñoä nhôùt sôn giaûm ñi khi taêng nhieät ñoä, coù theå tieát kieäm nhieàu dung moâi ñeå pha loaõng. Khoáng cheá nhieät ñoä trong khoaûng 70C. Phun sôn gia nhieät coù caùc öu ñieåm sau: - Giaûm toån hao dung moâi - Giaûm soá laàn phun, do ñoä daøy maøng sôn lôùn, naâng cao naêng suaát lao ñoäng - Maøng sôn baèng phaúng, ít bieán traéng
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.2 Phöông phaùp phun sôn cao aùp khoâng coù khoâng khí Phun sôn cao aùp khoâng coù khoâng khí laø phöông phaùp phun sôn môùi. Phöông phaùp phun sôn thoâng thöôøng duøng aùp suaát khoâng khí mang sôn töø suùng sôn ñeán beà maët saûn phaåm, nhö vaäy buïi sôn bay ra raát nhieàu, laõng phí nhieàu sôn, raát nhieàu dung moâi bay ra aûnh höôûng ñeán söùc khoeû cuûa coâng nhaân. Phöông phaùp phun sôn cao aùp taïo cho sôn coù aùp suaát nhaát ñònh, sôn ñöôïc phaân taùn thaønh haït nhoû qua voøi phun ñeán beà maët saûn phaåm. Phöông phaùp naøy duøng bôm cao aùp ñeå taêng aùp suaát sôn. Bôm cao aùp coù van ñieàu chænh aùp suaát, coù theå ñieàu chænh aùp suaát. Phaàn treân xilanh khoâng khí vaø phaàn döôùi xilanh sôn taùch rôøi nhau, vì vaäy sôn phun ra khoâng coù khoâng khí.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.3 Phöông phaùp phun tónh ñieän Phun tónh ñieän laø phöông phaùp duøng taùc duïng cuûa ñieän tröôøng cao aùp, phun treân beà maët saûn phaåm. Phöông phaùp phun naøy coù nhöõng ñaëc ñieåm sau: - Hieäu suaát lao ñoäng cao, thích hôïp duøng cho saûn xuaát lôùn. - Chaát löôïng saûn phaåm toát, maøng sôn ñoàng ñeàu ñoä baùm chaéc toát. -Tieát kieäm nguyeân lieäu sôn, hieäu suaát söû duïng cao coù theå ñaït treân 80 - 90 - Thao taùc ñôn giaûn. - Coù theå cô khí hoaù, töï ñoäng hoaù, giaûm nheï söùc lao ñoäng, sôn bay ra ít, caûi thieän ñieàu kieän veä sinh moâi tröôøng. - Coù theå sôn ñöôïc caùc loaïi saûn phaåm coù hính daùng vaø nguyeân lieäu khaùc nhau.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN Nguyeân lyù sôn tónh ñieän döïa treân ñaëc ñieåm cô baûn cuûa ñieän tích cuøng daáu ñaåy nhau, khaùc daáu huùt nhau. Thieát bò cao aùp moät chieàu sinh ra ñieän tröôøng cao aùp, ñieän cöïc xung quanh saûn phaåm noái vôùi cöïc aâm moät chieàu cao aùp, saûn phaåm noái vôùi cöïc döông, sau khi suùng sôn phun sôn vaøo trong ñieän tröôøng tónh ñieän, haït sôn daïng söông muø bò caûm öùng mang ñieän tích aâm bò haáp thuï ñoàng ñeàu treân beà maët saûn phaåm mang ñieän tích döông.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.4 Sôn ñieän hoaù Ñaëc ñieåm sôn ñieän hoaù - Dung moâi sôn laø nöôùc, khoâng coù buïi sôn vaø dung moâi bay hôi, chaùy - Coù theå saûn xuaát töï ñoäng hoaù. - Naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, coù theå sôn ñöôïc nhöõng chi tieát coù hình daùng phöùc taïp, lôùp sôn coù ñoä daøy ñoàng ñeàu. - Giaûm giaù thaønh saûn phaåm, tieát kieäm phaàn lôùn dung moâi. -Sau khi xöû lí beà maët coù theå sôn ngay, khoâng phaûi saáy khoâ neân tieát kieäm naêng löôïng. Tuy nhieân, maøu saéc sôn ñieän phaân khoâng ñaày ñuû, chæ duøng cho maáy loaïi sôn coù maøu saãm.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.4 Sôn ñieän hoaù Nguyeân lyù cô baûn sôn ñieän hoaù Sôn ñieän hoaù cuõng gioáng nhö maï, saûn phaåm ñöôïc nhuùng trong thuøng sôn, saûn phaåm laø anoát, thuøng sôn laø catoát, sôn laø chaát ñieän phaân. Quaù trình xaûy ra trong ñieän phaân töông ñoái phöùc taïp, thoâng thöôøng coù theâm phaûn öùng sau: - Ñieän li: sôn trong dung dòch sôn nöôùc, do taùc duïng ñieän li cuûa nöôùc taïo neân ion coù ñieän tích döông vaø ñieän tích aâm. - Ñieän phaân: döôùi taùc duïng cuûa doøng ñieän, ion döông ñi veà phía catoát, ion aâm ñi veà phía anoát. - Keát tuûa: ion aâm bò haáp phuï treân anoát, sinh ra phaûn öùng ñieän hoaù, keát tuûa taïo thaønh maøng, khoâng hoaø tan trong nöôùc. - Ñieän thaåm thaáu: döôùi taùc duïng löïc ñieän tröôøng nöôùc trong maøng sôn thoaùt ra khoûi maøng sôn. - Khí thoaùt ra: doøng ñieän ñi qua chaát ñieän phaân vaø nöôùc, xaûy ra caùc phaûn öùng ôû caùc ñieän cöïc, ôû catoát khí hidroâ thoaùt ra, ôû anoát khí oâxy thoaùt ra.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.5 Sôn boät Sôn boät coù yù nghóa to lôùn trong coâng nghieäp sôn. Vì noù cho pheùp söû duïng ñöôïc moät soá loaïi polyme khoâng tan trong dung moâi, maø tröôùc ñaây khoâng laøm sao sôn ñöôïc. Sôn boät ñöôïc phaùt trieån nhanh nhôø nhöõng öu ñieåm sau: - Maøng sôn boät coù ñoä beàn va chaïm, ñoä beàn maøi moøn cao. - Maøng sôn boät khoâng roã, khaû naêng baûo veä beà maët kim loaïi cao. - Sôn boät beàn vôùi hoaù chaát, caùch ñieän toát. - Sôn boät coù nhieàu maøu saéc vaø sôn ñöôïc nhieàu loaïi saûn phaåm coù hình daùng phöùc taïp.
4.1.2.4 CAÙC PHÖÔNG PHAÙP PHUN TIEÂN TIEÁN 4.1.2.4.5 Sôn boät - Maøng sôn boät baùm dính toát treân thuyû tinh, saønh söù vaø kim loaïi, sôn daøy moûng tuyø yù. - Sôn boät khoâng chöùa dung moâi, khoâng gaây ñoäc haïi, chaùy, noå. - Sôn boät giaù thaønh haï,söû duïng ñöôïc polyme khoâng hoaø tan trong dung moâi. Thieát bò gia coâng sôn boät laø moät caùi thuøng, ôû phía döôùi thuøng coù laép maøng söù nhieàu loã, sôn boät ñaët treân maøng söù nhieàu loã ñöôïc gia nhieät, ôû phía döôùi thuøng coù khoâng khí ñi vaøo, laøm cho sôn boät löu ñoäng, noåi leân trong thuøng, saûn phaåm ñöôïc gia nhieät, nhuùng vaøo boät sôn noåi leân, sôn baùm vaøo beà maët saûn phaåm, laáy ra saáy khoâ, ñöôïc maøng sôn ñoàng ñeàu.
4.1.3 PHÖÔNG PHAÙP SAÁY KHOÂ MAØNG SÔN VAØ AN TOAØN LAO ÑOÄNG CAÙC PHÖÔNG PHAÙP SAÁY KHOÂ MAØNG SÔN SAÁY TÖÏ NHIEÂN SAÁY NHAÂN TAÏO SAÁY ÑOÁI LÖU SAÁY BÖÙC XAÏ NHIEÄT SAÁY BAÈNG TIA ÑIEÄN TÖÛ
4.1.3.1 Thieát bò saáy ñoái löu Laøm khoâ maøng sôn baèng hôi nhieät laø phöông phaùp deã laøm. Xaûy ra söï truyeàn nhieät tieáp xuùc töø luoàng khoâng khí noùng tuaàn hoaøn vôùi chi tieát ñöôïc saáy. Quaù trình khoâ xaûy ra ñaàu tieân treân beà maët lôùp sôn. Nhieät ñoä trong buoàng saáy coù theå ñieàu chænh tuyø yù, nhieät ñoä ñaàu vaøo vaø ñaàu ra thaáp, nhieät ñoä ôû giöõa cao phuø hôïp vôùi qui ñònh saáy maøng sôn. Nhöôïc ñieåm: + Phöông truîeàn nhieät ngöôïc vôùi phöông cuûa dung moâi bay hôi. Beà maët maøng sôn chòu nhieät, khoâ taïo thaønh maøng laøm cho dung moâi ôû phía döôùi lôùp sôn khoâ ñöôïc bay hôi ra.
+ Toác ñoä saáy chaäm. + Neáu nhö aùp löïc dung moâi bay hôi lôùn hôn trôû löïc maøng sôn saáy, dung moâi bay hôi seõ phaù huyû maøng sôn taïo neân nhöõng loå nhoû. Neáu nhö aùp löïc dung moâi bay hôi khoâng khaéc phuïc ñöôïc trôû löïc maøng sôn thì dung moâi bay hôi khoâng thoaùt ra ñöôïc, luùn laïi beân trong gaây ra boït khí. Vì vaäy dung moâi bay hôi hoaëc khoâng bay hôi ra ñeàu aûnh höôûng ñeán chaát löôïng maøng. + Dieän tích beà maët lôùn. Ñeå taêng cöôøng trong saáy ñoái löu, ngöôøi ta söû duïng nhöõng thieát bò thoåi gioù maïnh ñeå vaän chuyeån khoâng khí beân trong tuû saáy.
4.1.3.2 Thieát bò saáy böùc xaï nhieät (tia hoàng ngoaïi vaø tia töû ngoaïi) Döïa treân nguyeân taéc truyeàn böùc xaï vaø haáp thuï caùc tia hoàng ngoaïi bôûi lôùp maøng sôn phuû treân chi tieát. Tia hoàng ngoaïi laø tia maøu ñoû trong vaïch quang phoå maét ngöôøi khoâng troâng thaáy ñöôïc nhöng laø moät tia böùc xaï coù nhieät löôïng lôùn tia hoàng ngoaïi sinh ra nhieät löôïng coù theå saáy khoâ maøng sôn. - Öu ñieåm: + Tia hoàng ngoaïi coù naêng löïc xuyeân thaáu vaøo nhieàu loaïi vaät chaát, bao goàm caû maøng sôn. Khi saáy tia hoàng ngoaïi xuyeân qua maøng sôn ñeán beà maët saûn phaåm. Nhieät löôïng cuûa saûn phaåm gia nhieät ñöôïc truyeàn ñeán lôùp döôùi maøng sôn sau ñoù truyeàn ñeán beà maët maøng sôn. Do ñoù quaù trình saáy khoâ töø trong ra ngoaøi.