intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Đánh giá nhanh có sự tham gia của cộng đồng (PRA)

Chia sẻ: Pham Van Tuyen | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:52

80
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của bài giảng giới thiệu về PRA; các công cụ kỹ thuật sử dụng trong PRA; đánh giá nhanh nông thôn... Mời các bạn cùng tham khảo bài giảng để nắm chi tiết nội dung kiến thức.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Đánh giá nhanh có sự tham gia của cộng đồng (PRA)

  1. ĐÁNH GIÁ NHANH CÓ SỰ THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG (PRA) PRA – Participatory Rapid Appraisal Participatory Rural Assessment 1
  2. Nội dung trình bày I. Giới thiệu về PRA II. Các công cụ kỹ thuật sử dụng trong PRA 2
  3. I. Giới thiệu về PRA 3
  4. Trước  thập  niên  1970,  các  chương  trình  phát  triển  nông  thôn  ở  các  nước đang phát triển có tỷ lệ thất bại cao do: • Chi phí khá cao, tốn nhiều thời gian và nhân lực. • Các tổ chức thuộc chính phủ, phi chính phủ và các cơ quan quốc tế  thường  sử  dụng  phương  thức  áp  đặt  chủ  yếu  từ  trên  xuống  (top­ down) mà không tham khảo lấy ý kiến của nông dân là những người  hưởng lợi trực tiếp. • Mức độ tham gia của nông dân trong khu vực dự án thường ít thậm  chí trong vài trường hợp không có. • Các kỹ thuật thiếu thống nhất, được sử dụng không linh hoạt nên  không nhạy cảm với các điều kiện địa phương. 4
  5. 1. Phương pháp đánh giá nhanh nông thôn (RRA – Rural Rapid  Appraisal) ­ Đầu thập niên 1970, RRA được phát triển nhằm đáp  ứng nhu cầu cho  các phương pháp thu thập và phân tích thông tin   RRA mang tính liên  ngành và ít tốn thời gian hơn. ­ RRA có thể định nghĩa tóm tắt là: “Một phương pháp  tìm hiểu  về  địa  phương  được  thực  hiện  bởi  một  nhóm  liên  ngành  trong  một  thời  gian  ngắn (ít nhất 4 ngày, nhưng không quá 3 tuần) và dựa trên các thông tin  thu  thập  từ  trước,  quan  sát  trực  tiếp  và  phỏng  vấn  khi  cần  thiết  trong  trường hợp có những câu hỏi không thể xác định được trước đó”.  ­ Nhược điểm: Còn nhiều sai số do mùa vụ, do nhân khẩu học (gặp nam  nhiều hơn nữ, giàu nhiều hơn nghèo …), do vị trí khảo sát (thường bỏ  qua vùng sâu vùng xa), … 5
  6. 2. Phương pháp đánh giá nhanh  nông thôn có sự tham gia của  người dân (PRA ­ Participatory Rural Appraisal) PRA có nguồn gốc từ RRA, là một trong các  cách tiếp cận để  thúc đẩy sự  tham gia của cộng đồng vào việc lập kế hoạch, triển khai thực hiện, giám  sát, đánh giá và sử dụng kết quả nghiên cứu. PRA đặc biệt thích hợp trong phát triển cộng đồng vì nó có sự tham gia của  nhóm  công  tác  và  các  thành  viên  cộng  đồng  trong  mọi  khía  cạnh  của  nghiên  cứu,  sử  dụng  các  công  cụ  nghiên  cứu,  thu  thập  thông  tin  và  phân  tích kết quả. Số liệu được thu thập trong các nghiên cứu có sự tham gia của cộng đồng  thường bảo đảm chính xác và hữu ích. Phân tích tại chỗ cho thấy rõ ngay  các thông tin cần bổ sung trước khi rời khỏi hiện trường. Ưu điểm chính của PRA so với nghiên cứu bằng các điều tra thông thường  là có sự tham gia  ở mức độ cao của cộng đồng, thời gian ngắn và chi phí  thấp. 6
  7. 2. Phương pháp đánh giá nhanh  nông thôn có sự tham gia của người  dân (PRA ­ Participatory Rural Appraisal) PRA  là  một  công  cụ  bổ  sung  cho  các  phương  pháp  nghiên  cứu  truyền  thống trong các nghiên cứu thăm dò, lập kế hoạch và đánh giá các dự án  cho  hàng  loạt  các  lãnh  vực  khác  nhau  như  nông  nghiệp,  phát  triển  nông  thôn, quản lý tài nguyên thiên nhiên, phát triển xí nghiệp và chăm sóc y tế,  các chương trình phát triển chung  .v.v. Ngoài ra, PRA có thể áp dụng  cho  tất cả các lãnh vực liên quan đến phát triển cộng đồng như trồng trọt, chăn  nuôi, tín dụng, giáo dục, phát triển giới, kế hoạch hóa gia đình…  Ở Việt Nam, từ cuối những năm 80, ngày càng nhiều nhiều tổ chức  quốc tế  (như Ngân hàng thế giới [WB], UNDP, FAO, IFAD, FADO,  IDRC, ...), các cơ  quan  nghiên  cứu,  phát  triển  trong  nước  đã  sử  dụng  PRA  để  xây  dựng  và  thực hiện các chương trình, đề án  ở nhiều qui  mô khác nhau về quản lý tài  nguyên thiên nhiên, phát triển nông nghiệp và nông thôn. 7
  8. 3. Phân biệt RRA và PRA RRA  PRA Mốc Thập kỷ 70 và 80 Thập kỷ 80 và 90 Thời  2­4 tuần, Không gian rộng ­ thời  2­4  tuần,  Không  gian  hẹp,  thời  gian  gian gian ngắn  ngắn.  Người  Các  cán  bộ  dự  án,  cơ  quan  Người dân với sự hỗ trợ của cán bộ dự  sử  chuyên ngành hoặc đa ngành án dụng Ý  Giai đoạn thu thập nhanh các số  Xây  dựng  dự  án,  lập  kế  hoạch  có  dân  nghĩa  liệu  ban  đầu,  tìm  hiểu  những  ý  tham  gia,  dựa  vào  những  khả  năng của  và mục  tưởng  và  các  vấn  đề  của  địa  người dân địa phương để giúp họ triển  tiêu phương, định lượng. khai dự án, định tính. Vai trò  Cộng đồng tham gia một cách chủ động  người  Người dân bị động.  vào  một  quá  trình  lập  kế  hoạch  thực  dân hiện, đánh giá và giám sát. Vai trò  Vai  trò  chủ  động  thực  hiện.  Vai  trò  hướng  dẫn,  hỗ  trợ.  Dùng  câu  của bộ Dùng câu hỏi định hướng. hỏi bán định hướng, m 8 ở 
  9. 3. Phân biệt RRA và PRA Phương pháp PRA và các phương pháp RRA không loại trừ nhau và có thể  sử  dụng  đồng  thời.  Việc  lựa  chọn  các  phương  pháp  phụ  thuộc  vào  loại  thông tin cần thu thập, vào nguồn thông tin sẵn có và điều kiện cụ thể (cán  bộ, thời gian, ngân sách, xe cộ).  Tuy nhiên, với các số liệu định lượng như trong điều tra dân số, hoặc nếu  cần  phân  tích  thống  kê  thì  PRA  không  thể  thay  thế  các  kỹ  thuật  điều  tra  thông thường. Mặt khác, nếu các mục tiêu chính là tìm hiểu thái độ ý kiến  của các thành viên cộng đồng thì PRA chính là phương pháp nêu được lựa  chọn. Một số công cụ kỹ thuật được sử dụng ở cả hai giai đoạn này. Tiến hành PRA mà không làm RRA trước là rất rủi ro vì nó thường lái những  người ngoài dự án áp dụng những ý tưởng của họ mà chưa hiểu thấu đáo  hoàn cảnh của địa phương.  9
  10. 4. Các ví dụ về PRA ­ Một cộng đồng đang bức xúc về nạn phá rừng yêu cầu được  giúp  đỡ,  một  cuộc  PRA  có  thể  thực  hiện  ở  cộng  đồng  đó  để  hiểu rõ thực tế và tìm giải pháp khắc phục. ­ Điều tra đánh giá nhanh nông thôn có sự tham gia của người  dân  liên  quan  đến  tình  hình  khai  thác  và  sử  dụng  lâm  sản  ngoài gỗ. ­  Mô  tả  đánh  giá  khả  năng  của  một  huyện  trong  việc  huy  động,  tổ  chức,  tham  gia  hỗ  trợ  các  hoạt  động  chăm  sóc  sức  khỏe. 10
  11. 11
  12. 5. Thành phần của nhóm PRA Thành phần của nhóm PRA là yếu tố quan trọng cho sự thành  công của bất kỳ một cuộc PRA nào. Nhóm  PRA  gồm  1  trưởng  nhóm  và  3  hay  4  thành  viên  chủ  chốt. Nhóm PRA nhỏ không vượt quá 2 hay 3 thành viên, nên  gồm  có  cả  nam  và  nữ  và  có  chuyên  môn  khác  nhau,  có  thể  bao  gồm  cả  cán  bộ,  khuyến  nông  viên  địa  phương.  Nhóm  PRA lớn (trên 7  hoặc 8 thành viên) cũng có thể rất cần thiết  và nên bao gồm các thành viên với chuyên ngành khác nhau. Đôi khi có những tình huống đòi hỏi phải chia nhỏ nhóm PRA  để khảo sát một vấn đề cụ thể nào đó. 12
  13. 6. Các bước chuẩn bị để tiến hành PRA 13
  14. 7. Một số nguyên tắc khi sử dụng công cụ PRA  Hãy để cho dân tự làm, nghĩa là tạo điều kiện cho người dân tự điều  tra, tự đánh giá, tự phân tích, trình bày và học hỏi từ đó họ tự đưa ra  kết  quả  và  là  chủ  sở  hữu  của  các  kết  quả  đó.  Vai  trò  của  cán  bộ  PRA  chỉ  là  hướng  dẫn  người  dân  cách  làm,  thúc  đẫy  và  tạo  điều  kiện cho họ tự làm, tự phân tích…  Học  hỏi  trực  tiếp  từ  người  dân  địa  phương  về  kiến  thức,  kinh  nghiệm, điều kiện sống và lao động của họ.   Loại  bỏ  thành  kiến bằng sự  lắng  nghe  chứ  không giảng dạy,  bằng  sự  thăm  dò  thay  cho  sự  bất  cần,  quan  tâm  người  nghèo,  người  bị  thiệt thòi, phụ nữ.   Sử dụng mềm dẻo, tối  ưu các kỹ thuật và công cụ, tức là phải cân  nhắc giữa số lượng, sự hợp lý, sự chính xác và thời gian.  Sử dụng phép kiểm tra chéo các thông tin (phỏng vấn, quan sát, số  liệu thứ cấp). 14
  15. II. Một số công cụ kỹ thuật sử  dụng trong PRA 15
  16. Một số công cụ kỹ thuật trong PRA Phương  pháp  PRA  bao  gồm  một  loạt  các  công  cụ  để  thu  thập  và  phân tích thông tin (số liệu thứ cấp và số liệu thực địa).  Những công cụ chính bao gồm: ­ Xem xét số liệu thứ cấp (sẵn có) ­ Quan sát trực tiếp ­ Vẽ bản đồ: tài nguyên, cơ sở hạ tầng, xã hội, v.v. ­ Xây dựng sơ đồ mặt cắt (transect); ­ Sơ lược lịch sử thôn bản (các sự kiện quan trọng) ­ Biểu đồ xu hướng (biến động theo thời gian), biểu đồ mối quan hệ  nhân quả, biểu đồ lịch thời vụ; ­ Phỏng vấn bán cấu trúc, phân loại giàu nghèo, biểu đồ Venn  (quan  hệ các tổ chức); ­ Các cách xếp hạng:  xếp hạng theo  cặp (đôi);  xếp hạng ưu tiên cho  điểm trực tiếp, xếp hạng ưu tiên theo tổng trọng số. 16
  17. Một số công cụ kỹ thuật trong PRA Dĩ  nhiên,  một  PRA  sẽ  không  sử  dụng  tất  cả  các  kỹ  thuật  này.  Tùy  theo mục đích và yêu cầu, nhóm công tác sẽ chọn lựa các kỹ thuật  phù hợp và hữu dụng nhất cho từng PRA.  Phương pháp  PRA cũng rất linh hoạt, trong suốt quá trình thực hiện  nhóm có thể vận dụng một cách sáng tạo, thử nghiệm và điều chỉnh  khi cần thiết. Trong  bất  kỳ  một  cuộc  PRA  nào,  trước  khi  đi  đến  thực  địa,  nhóm  công  tác  PRA  cần  phải  nhận  thức  rõ  “vấn  đề  cần  tìm  hiểu  là  gì?”,  “thông tin nào cần thu thập”, sử dụng “phương pháp gì” để thu thập,  và “ai” cung cấp thông tin đó. 17
  18. 18
  19. Một số công cụ kỹ thuật trong PRA 1. Vẽ sơ đồ thôn  Mục đích:  Đánh giá, phân tích tình hình chung của thôn, bản.   Làm cơ sở xây dựng kế hoạch phát triển thôn, bản. Các bước thực hiện:  Thành lập nhóm nông dân cả nam và nữ ít nhất từ 5­7 người)  Chọn một địa điểm cao, dễ quan sát toàn thôn bản, đi lại thuận lợi để  có nhiều ngườicùng tham gia  Người  dân  thảo  luận  và  vẽ  sơ  đồ  thôn  bản  lên  mặt  đất.  Vật  liệu  sử  dụng có thể là phấn màu, cành cây, lá cây... để thể hiện các đặc điểm  địa hình, sử dụng đất, giao thông... trên sơ đồ thôn. Trong quá trình vẽ  sơ  đồ,  cán  bộ  PRA  hỗ  trợ,  thúc  đẩy  người  dân  thảo  luận  bằng  cách  đặt ra các câu hỏi phù hợp.  Sau khi hoàn thành chép lại sơ đồ đã phác hoạ trên mặt đất vào giấy  khổ lớn  Sơ đồ thôn bản cần có các thông tin sau: giao thông chính, sông suối,  ruộng, nương, rừng, bãi chăn thả …. của bản. 19
  20. 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2