Bài giảng Kinh tế môi trường: Chương 5 - Nguyễn Quang Hồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:57

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

"Bài giảng Kinh tế môi trường - Chương 5: Đánh giá tác động môi trường và phân tích chi phí lợi ích" cung cấp những kiến thức về khái niệm, mục đích, nội dung và đối tượng của đánh giá tác động môi trường; khái niệm, phân tích kinh tế, các chỉ tiêu sử dụng trong phân tích chi phí lợi ích.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Kinh tế môi trường: Chương 5 - Nguyễn Quang Hồng

Chương 5: Đánh giá tác động môi trường và phân tích chi phí lợi ích Msc Nguyễn Quang Hồng Đại học kinh tế quốc dân nqhongktqd@yahoo.com 1 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nội dung trình bày I. Đánh giá tác động môi trường 1. Khái niệm ĐTM 2. Mục đích ĐTM 3. Nội dung ĐTM 4. Đối tượng thực hiện ĐTM II. Phân tích chi phí – lợi ích 1. Khái niệm phân tích chi phí lợi ích 2. Phân tích chi phí lợi ích và phân tích kinh tế 3. Các chỉ tiêu sử dụng trong phân tích CF-LI 2 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
I. Đánh giá tác động môi trường -ĐTM 3 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
I. Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) 1. Khái niệm  Là việc xác định phân tích và dự báo những tác động có lợi, có hại, trước mắt hoặc lâu dài mà hoạt động phát triển có thể gây ra cho kinh tế xã hội, tài nguyên thiên nhiên và chất lượng cuộc sống tại nơi có liên quan đến hoạt động phát triển. Trên cơ sở đó đề xuất giải pháp nhằm hạn chế tác động tiêu cực.  Đánh giá môi trường chiến lược là việc phân tích, dự báo các tác động đến môi trường của dự án chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển trước khi được phê duyệt nhằm đảm bảo phát triển bền vững.  Đánh giá tác động môi trường dự án là việc phân tích, dự báo các tác động đến môi trường của các dự án đầu tư cụ thể để đưa ra các biện pháp BVMT khi triển khai dự án đó.  ..\..\anh hong\anhkhac\duonglam -nahang\tuyenquang  ..\..\anh hong\anhkhac\thucdiaQN 4 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Mục đích  Góp thêm tư liệu khoa học cho quá trình ra quyết định của các nhà quản lý  Thực hiện khi dự án trong giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi lường trước tác động đến môi trường trước khi đưa ra quyết định  Có thể giúp chủ đầu tư chủ động phòng tránh sự cố trong quá trình vận hành  Có thể thực hiện theo các phương án của hoạt động phát triển, so sánh lợi hại theo các phương án, đề xuất lựa chọn phương án. 5 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Nội dung ĐTM  Đối với Đánh giá MT chiến lược 1. Khái quát mục tiêu quy mô đặc điểm của dự án có liên quan đến môi trường 2. Mô tả tổng quát các điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, môi trường có liên quan đến dự án 3. Dự báo tác động xấu đến môi trường có thể xảy ra khi thực hiện dự án 4. Chỉ dẫn nguồn cung cấp số liệu, dữ liệu và phương pháp đánh giá 5. Đề ra phương hướng, giải pháp tổng thể giải quyết các vấn đề môi trường trong quá trình thực hiện dự án. 6 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nội dung ĐTM (tiếp)  Đối với ĐTM dự án 1. Liệt kê mô tả chi tiết các hạng mục công trình DA, quy mô của từng hạng mục công trình và toàn dự án 2. Đánh giá chung hiện trạng MT nơi thực hiện và vùng kế cận 3. Đánh giá chi tiết tác động MT có khả năng xảy ra khi dự án được thực hiện 4. Các biện pháp cụ thể giảm thiểu tác động xấu đối với MT, phòng ngừa ứng phó sự cố MT 5. Cam kết thực hiện các biện pháp bảo vệ MT trong quá trình xây dựng và vận hành 6. Danh mục các công trình, chương trình quản lý giám sát các vấn đề môi trường 7. Dự toán kinh phí xây dựng các hạng mục bảo vệ MT 8. Ý kiến của UBND xã phường, của cộng đồng dân cư nơi thực hiện dự án 7 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Đối tượng thực hiện ĐTM  Đối với đánh giá MT chiến lược 1. Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội cấp quốc gia 2. Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực trên quy mô cả nước 3. Chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh thành phố trực thuộc trung ương 4. Quy hoạch sử dụng đất, bảo vệ và phát triển rừng, khai thác và sử dụng TNTN trên phạm vi liên tỉnh, liên vùng 5. Quy hoạch phát triển vùng kinh tế trọng điểm 6. Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông quy mô liên tỉnh 8 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
 Đối với ĐTM dự án 1. Dự án công trình quan trọng quốc gia 2. Dự án có sử dụng một phần diện tích đất hoặc có ảnh hưởng xấu đến khu bảo tồn thiên nhiên, VQG, di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh 3. Dự án có nguy cơ ảnh hưởng đến nguồn nước lưu vực sông, vùng ven biển, vùng có hệ sinh thái cần được bảo vệ 4. Dự án xây dựng kết cấu hạ tầng khu kinh tế, KCN, khu chế xuất, cụm làng nghề 5. Dự án xây dựng mới các khu đô thị, khu tập trung dân cư 6. Dự án khai thác sử dụng nước dưới đất, TNTN quy mô lớn 7. Dự án tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường 9 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
I. Phân tích chi phí – lợi ích 10 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Nội dung trình bày  Đặt vấn đề  Phân tích chi phí lợi ích là gì?  Thời điểm thực hiện phân tích chi phí lợi ích  Phân biệt phân tích chi phí lợi ích và phân tích tài chính  Kiến thức quy đổi giá trị  Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả dự án 11 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
1. Đặt vấn đề  Để phát triển kinh tế - xã hội phải có các chương trình, dự án.  Xã hội không bao giờ đủ nguồn lực để thực hiện tất cả các phương án, sử dụng cho mục đích này phải từ bỏ cơ hội sử dụng cho mục đích khác  đặt chúng ta đứng trước sự lựa chọn các phương án.  Khi lựa chọ một phương án nào đó thường xuất hiện các chi phí và lợi ích của phương án qua các năm.  Các khoản lợi ích và chi phí cần được nhìn nhận trên quan điểm kinh tế và cần được quy đổi về cùng một mặt bằng thời gian để đánh giá chính xác hiệu quả dự án. =>Cần thực hiện phân tích chi phí lợi ích (CBA) 12 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
2. Phân tích chi phí lợi ích là gì?  Phân tích lợi ích-chi phí là một phương pháp hay là một công cụ dùng để đánh giá và so sánh giữa các phương án cạnh tranh dựa trên quan điểm xã hội nhằm cung cấp thông tin cho việc ra quyết định lựa chọn phân bổ nguồn lực.  “Phân tích lợi ích-chi phí là một phương pháp được dùng để nhận dạng, lượng hóa bằng tiền tất cả cái ‘được’ và ‘mất’ tiềm năng từ một dự án nhất định nhằm xem xét dự án đó có đáng mong muốn hay không trên quan điểm xã hội nói chung.” (Tevfik F. Nas) Là công cụ quan trọng để đánh giá dự án, chương trình, chính sách… làm tăng hay giảm phúc lợi kinh tế của xã hội giúp lựa chọn giữa các phương án 13 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Phân tích chi phí lợi ích  Sử dụng CBA cho những dự án loại nào? Cung cấp nước… Sử dụng đất nông nghiệp: du canh du cư/nông lâm kết hợp,… Giáo dục: dự án nâng cao chất lượng bậc tiểu học,… Sức khỏe Xây dựng: đường, sân bay, cầu, thủy điện… Quốc phòng 14 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
3. Thời điểm thực hiện CBA  Theo Boardman, có thể chia thành 4 loại CBA dựa trên thời điểm thực hiện như sau:  Ex-ante CBA: được tiến hành trước khi dự án được thực thi  Ex-post CBA: được tiến hành sau khi dự án được thực thi để xem lợi ích mang lại có lớn hơn chi phí không  In medias res CBA: được tiến hành trong suốt thời kỳ thực thi dự án  Ex-ante/ex-post CBA: dạng kết hợp giữa ex-ante CBA và ex-post CBA. 15 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Ex Ante In Medias Res Ex post Quyết định phân Rất tốt, giúp cho Nếu chi phí là Quá muộn, dự án bổ nguồn lực cho dự án được lựa thấp thì có thể gần kết thúc dự án này chọn là tốt nhất chuyển nguồn lực, ngược lại thì không Cung cấp thông Không. Vì không Tốt hơn – sự Rất tốt mặc dù có tin về giá trị thực chắc chắn về chi không chắc chắn thể vẫn còn một của một dự án phí và lợi ích đã giảm đi số lỗi trong tương lai Tham khảo về Không. Tốt. Tăng lên tính Rất tốt. Tuy giá trị thực cho hữu dụng nếu nhiên, phát sinh dự án khác được trình diễn tính dị thường. muộn hơn trong việc thực hiện dự án. 16 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
4. Các bước thực hiện  Bước 1: Nhận dạng vấn đề và xác định các phương án giải quyết.  Bước 2: Nhận dạng các lợi ích và chi phí xã hội của mỗi phương án.  Bước 3: Đánh giá lợi ích và chi phí của mỗi phương án.  Buớc 4: Lập bảng lợi ích và chi phí hàng năm.  Bước 5: Tính toán lợi ích xã hội ròng của mỗi phương án.  Bước 6: So sánh các phương án theo lợi ích xã hội ròng.  Bước 7: Kiểm tra ảnh hưởng của sự thay đổi trong giả định và dữ liệu (phân tích độ nhạy)  Bước 8: Đưa ra đề nghị 17 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5. Phân tích chi phí lợi ích (CBA) và phân tích tài chính (FA)  Phân tích tài chính kiểm tra khả năng lợi nhuận mang lại của một dự án cho nhà đầu tư; nó phân tích dòng tiền và xem xét các chi phí của nhà đầu tư và doanh thu nhận về của nhà đầu tư. Nó hướng tới trả lời câu hỏi sau đây: Liệu dự án có mang lại lợi nhuận về tài chính của nhà đầu tư hay không?  Phân tích kinh tế kiểm tra sự phù hợp của dự án đối với toàn bộ xã hội, không chỉ cho nhà đầu tư. Nó hướng tới trả lời câu hỏi sau: Liệu dự án có cải thiện phúc lợi xã hội hay không? 18 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Sự khác nhau giữa CBA và FA  Về góc độ và mục tiêu phân tích  Về tính toán 19 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
5.1 Khác nhau về góc độ và mục tiêu phân tích  FA CBA Mục tiêu Đánh giá dự án có mang Dự án có cải thiện phúc lại lợi nhuận cho chủ đầu lợi xã hội hay không? tư hay không? Đối tượng Chủ đầu tư Các nhà quản lý, các tổ thực hiện chức chính phủ. Dữ liệu Các chi phí lợi ích kế Các chi phí lợi ích kinh toán (hữu hình) tế (cả hữu hình và vô hình) Phương pháp Sử dụng giá thị trường Sử dụng giá bóng 20 CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt