Bài giảng Kinh tế và quản lý công nghiệp: Chương 6.3 và 6.4 - Nguyễn Thị Bích Nguyệt

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự

-Trò chơi gồm nhiều giai đoạn

-Dự đoán đối thủ làm gì trong tương lại để ra quyết định hiện tại

-Trò chơi tuần tự thường được biểu diễn bằng cây quyết định

2/8/2022

41

- Tìm điểm cân bằng bằng phương pháp quy nạp ngược

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự

- Tại mỗi nút hoặc A hoặc B phải ra quyết định - Không gian hành động của họ chỉ gồm 2 khả năng hoặc chọn Trái (T) hoặc

Biểu diễn dưới dạng mở rộng: Cây quyết định

chọn Phải (P)

2/8/2022

42

- Những con số ở ngọn của các nhánh trong cây quyết định chỉ kết quả thu được của 2 người chơi. Trong đó con số ở trên là kết quả của A

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự

Biểu diễn kết cục trò chơi dưới dạng chuẩn tắc

Ví dụ: Chiến lược chọn mẫu xe

Công ty S

Xe Số

Xe Số -5/-5

Xe Ga 10/20

Công ty H

Xe Ga

20/10

-5/-8

H và S đều không có chiến lược áp đảo → Chuyển từ chuẩn tắc sang dạng mở rộng

2/8/2022

43

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự

Xe số (-5; -5)

Xe số

Công ty S

Xe ga (10;20)

Công ty H

Xe số (20;10)

Xe ga

Công ty S

Xe ga (-5;-8)

Nếu được hành động trước: H giới thiệu dòng xe cho nữ giới (xe ga),

S giới thiệu dòng xe cho nam giới (xe số)

→ Cân bằng Nash hoàn hảo (20,10)

44

Tình huống chọn mẫu xe máy, công ty H hành động trước

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự

Chuyển về dạng chuẩn tắc tìm các cân bằng Nash

Công ty S

Xe Số Xe Số

Xe Số Xe Ga

Xe Ga Xe Số

Xe Ga Xe Ga

Xe Số

-5; -5

-5; -5

10; 20

10; 20

Công ty H

Xe Ga

20;10

-5; -5

20;10

-5; -8

2/8/2022

45

Cân bằng Nash hoàn hảo đã tìm được ở dạng mở rộng

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự

Nguyên tắc: Nhìn xa hơn và suy luận ngược về (backward induction) Lợi thế người đi đầu??? - Không chắc chắn:

•Trong chợ, nếu gian hàng của bạn là người niêm yết giá cố định trước, đối thủ của bạn sẽ có cơ hội hạ giá để dành khách hàng. •Trong một trận đánh, nếu một bên ra quân trước có thể bộc lộ yếu điểm và bia kia sẽ khai thác. •Khi công ty quyết định tung ra một sản phẩm mới trên thị trường. Công ty phải đầu tư để người tiêu dùng hiểu nó là gì, công dụng mới, chức năng vượt trội so với các sản phẩm hiện hành…người đi sau không cần phải làm như vậy nữa! Họ sẽ cưỡi trên lưng (piggyback) của người đi trước.

2/8/2022

46

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.1. Trò chơi tuần tự Airbus

Ví dụ: Lợi thế người đi đầu

Đầu tư Không đầu tư

Đầu tư -3, -4 2, -1

g n i e o B

Không đầu tư -1, 3 0, 0

Airbus Boeing

KĐT

ĐT

ĐT

Boeing KĐT

Đầu tư Không đầu tư Đầu tư Không đầu tư

KĐT

ĐT

KĐT

47

Airbus ĐT

-4, -3 -3, -4 2, -1 -1, 2 3, -1 -1, 3 0, 0 0, 0

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.2. Trò chơi lặp lại

Diễn ra trong nhiều giai đoạn và một số người chơi sẽ phải hành động ở mỗi giai đoạn

- Mức độ đáng tin cậy cỉa những lời hứa hay đe dọa là yếu tố then chốt

- Trong trò chơi lặp, thông tin mà mỗi người chơi có được về những người khác rất quan trọng

2/8/2022

48

- Tìm điểm cân bằng → sử dụng phương pháp quy nạp ngược

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP LẠI VÀ ỨNG DỤNG

6.3.2. Trò chơi lặp lại

Các chiến thuật được sử dụng

hành vi hay niềm tin

Đe dọa (threat): là chiến lược tác động vào chi phí để đối phương thay đổi

đổi hành vi hay niềm tin

Lời hứa (promise): là chiến lược tác động vào lợi ích để đối phương thay

yếu tố then chốt

- Mức độ tin cậy (credibility) của “đe doạ” hay “lời hứa” trong trò chơi là

2/8/2022

49

- Ví dụ: đội mũ bảo hiểm hay không?

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.2. Trò chơi lặp lại

Ví dụ: Thực sự ABC đe dọa sự nhập ngành của XYZ hay không?

XYZ

Gia nhập

Không gia nhập

ABC

Tấn công

$30 / $-10

$40 / $0

Không tấn công

$50 / $10

$100 / $0

XYZ

Tấn công

Gia nhập $30 / $-10

Không gia nhập $40 / $0

ABC

Không tấn công

$20 / $10

$70 / $0

2/8/2022

50

6.3 CÁC TRÒ CHƠI TUẦN TỰ, LẶP VÀ ỨNG DỤNG

6.3.2. Trò chơi lặp lại

chơi sẽ bắt đầu bằng việc hợp tác và hợp tác cho đến chừng nào đối thủ còn

-Nếu trò chơi lặp lại đủ nhiều hoặc không biết được số lần lặp lại thì trò

hợp tác

-Khi việc không hợp tác xuất hiện, chiến lược không hợp tác sẽ được chọn

2/8/2022

51

cho đến khi kết thúc trò chơi

6.4. THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG VÀ QĐ CỦA DOANH NGHIỆP

Khái niệm

Dẫn đến nhiều vấn đề trong các thị trường:

Tình hình TT trong đó một bên trong giao dịch có nhiều thông tin hơn bên kia. • Thị trường xe cũ: Ai là người biết rõ hơn về chất lượng của xe ô tô cũ? • Thị trường lao động: Ai là người biết rõ năng suất lao động của công nhân? • Thị trường bảo hiểm: Ai là người biết rõ hơn về độ rủi ro của người lái xe?

2/8/2022

52

• Sản xuất quá nhiều hoặc quá ít • Ký kết hợp đồng khó khăn • Cơ hội gian lận • Thị trường có thể biến mất

6.4. THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG VÀ QĐ CỦA DOANH NGHIỆP

Lựa chọn bất lợi - Adverse selection

so với bên kia

- Trước khi giao dịch, một bên có thể biết nhiều hơn về giá trị của hàng hóa

- Thị trường xe ô tô đã qua sử dụng chất lượng xấu: Người bán biết rõ về

Ví dụ:

- Tuy nhiên, thị trường không chia làm hai: xe cũ chất lượng tốt và xe cũ chất

chất lượng xe, nhưng người mua thì không,

2/8/2022

53

lượng xấu

6.4. THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG VÀ QĐ CỦA DOANH NGHIỆP

Rủi ro đạo đức

- Giao dịch kinh tế làm thay đổi các ưu đãi/kích thích/hành vi của một bên

vì không thể theo dõi được sau khi giao dịch

Ví dụ:

- Thị trường bảo hiểm ... Thiếu thông tin diễn ra sau khi bán bảo hiểm,

2/8/2022

54

không phải trước

6.4. THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG VÀ QĐ CỦA DOANH NGHIỆP

Phản ứng của thị trường khi thông tin bất cân xứng

⁃ Lấy thông tin từ bên thứ ba

⁃ Dựa vào uy tín của người bán

⁃ Tiêu chuẩn hóa sản phẩm

⁃ Tín hiệu thị trường: thành công đã được chứng minh trong một hoạt động

2/8/2022

55

cung cấp thông tin về thành công/chất lượng trong hoạt động khác

6.4. THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG VÀ QĐ CỦA DOANH NGHIỆP

Một số các ví dụ

Trình độ học vấn:

- Tốt nghiệp các trường đại học uy tín có liên quan đến năng lực làm việc - Là căn cứ cho người sử dụng lao động tuyển dụng

- Chi phí cao đối với sản phẩm chất lượng kém so với sản phẩm chất lượng cao - Là căn cứ để người mua lựa chọn tiêu dùng

Cam kết bảo hành:

- Đánh giá chất lượng nhà cung cấp - Doanh nghiệp căn cứ để lựa chọn nhà cung cấp đầu vào

2/8/2022

56

Điểm xếp hạng nhà cung cấp:

Những tác giả nghiên cứu và phát

triển lý thuyết trò chơi

2/8/2022

57

NHỮNG SÁNG LẬP GIA

Đặt nền móng cho Lý thuyết trò chơi bắt đầu từ thế kỷ 18, chủ yếu được áp

John von Neumann

Emile Borel (1871~1956)

(1903~1957)

2/8/2022

58

dụng cho lĩnh vực quân sự.

JOHN NASH ( 1928-2015)

- Received his Ph.D. from Princeton

nd birthday.

University with a 28-page thesis on his 22-

- Wrote a seminal paper on bargain theory.

• Invented the notion of Nash equilibrium.

đời của John Nash (diễn viên chính Russel

Xem phim “A beautiful Mind” nói về cuộc

2/8/2022

59

Crowe)

APPLICATIONS OF GAME THEORY

⁃ Economic theory ⁃ Political science ⁃ Psychological study ⁃ Evolutionary biology (1970..) ⁃ Computer science

Yao’s Lemma (1977)

2/8/2022

60

Yao’s Lemma (1977)

NOBEL PRIZE IN ECONOMIC SCIENCES 1994

John C. Harsanyi

Reinhard Selten

John F. Nash Jr.

2/8/2022

61

"for their pioneering analysis of equilibria in the theory of non-cooperative games"

SÁCH HAY NÊN ĐỌC

2/8/2022

62

THANK YOU ☺

2/8/2022

63