Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Thông tin bất cân xứng trong hoạt động tín dụng của chi nhánh ngân hàng Đầu tư và Phát triển thành phố Đã Nẵng - Một số gợi ý chính sách

BO GIAO DUC VA DAO TAO TRUoNG D~I HQC KINH TE TP.HCM -----oOo-----

TRANHAIVAN

T'H6,NG TJN BAT CAN XiJNG TRONG HOAT DONG TIN DUNG CUA CHI NHANH NGAN HANG nAu ·Tu vA PHAT TRIEN THANH PHO DA NANG MOT SO GOI Y CHINH sAcH

•

•

'

KINH TE PHAT TRIEN 60.31.05

"' CHUYEN NGANH MASO

•

LUAN VAN THAC Si KINH TE •

NguOi hu&ng din khoa hQc : TS. NGUYEN HOANG BAO

TP. HO CHi MINH- NAM 2007

BQ GIAO Dl)C VA El~O Tft,.O TRUONG OH KINH TE TP .HCM THUVI~N

MUCLUC

•

•

Trang

1

~ucluc

. .

IV

Trang phl}. bia

Danh illl}.C cac chii' vi~t t~t

Vl

v Danh illl}.C cac bang bi~u

Danh illl}.C cac SO' dB

6 ChtrO'ng I. CO' sir ly thuy~t va phtrO'ng phap nghien CtfU

6 1.1. Ca sa Iy thuySt

6 1.1.1. Cac khai ni~m vS thong tin bit can xt'mg, Iva ch9n bit Iqi

va tam Iy y I~i

9 1.1.2. M()t s6 giai phap giam thiSu tinh tr~ng Lva ch9n bit Iqi

va Tam Iy y I~i

1.2. Phuang phap nghien c(ru 13

1.2.1. Khung phan tich cua Iu~n van 13

1.2.2. Phuang phap nghien c(ru 13

14 ChtrO'ng II. Thong tin b~t din xifng trong ho~t dqng tin dl}.ng cita

Chi nhanh Ngan hang DAu trr va Phat tri~n Thanh phB Da Ning

14

2.1. Thong tin bit can xt'mg, Iva ch9n bit Iqi va tam Iy y I~i trong ho~t d()ng tin dvng cua cac NHTM a Vi~t Nam

14 2.1.1. Thong tin bit can xt'mg trong ho~t d()ng tin dl)ng cua cac

NHTM a Vi~t Nam

11

15

2.1.2. Lva ch<;>n b~t Iqi trong ho~t d()ng tin d\}ng cua cac

NHTM a Vi~t Nam

16

2.1.3. Tam Iy y I~i trong ho~t d()ng tin d\}ng cua cac NHTM a

Vi~tNam.

17

2.1.4. Giam thiSu Iva ch<;>n b~t Iqi va tam Iy y I~i trong ho~t

d()ng tin d\lng cua cac NHTM a Vi~t Nam

21

2.2. Lva ch<;>n b~t Iqi va tam Iy y I~i do v~ d~ thong tin b~t

can x(rng trong ho~t d()ng tin d\lng cua Chi nhanh ngan

hang DT & PT TP. Da N~ng

21

2.2.1. Giai thi~u v~ h~ thBng Ngan hang DT & PT Vi~t Nam va

Chi nhanh ngan hang DT va PT TP. Da N~ng

25

2.2.2. Tom t~t qui trinh tin dvng ap d\lng t~i Chi nhanh ngan

hang DT & PT TP. Da N~ng

26

2.2.3. Cac Iva ch<;>n b~t Iqi do thong tin b~t can x(rng

40

2.2.4. Tam Iy y I~i do thong tin b~t can x(rng

43

2.3. M9t s6 nh~n xet rut ra

45

ChtrO"ng III. M(}t sB gQi y chinh sach d~ kh~c phl}c tinh tr~ng ll}'a ChQn bAt lgi va dim ly y l~i do thong tin bAt din xrrng

45

3 .1. v~ phia Nha nuac

45

3 .1.1. Xay dvng va phat triSn cac thS chS dS rang bu()c ho~t

d()ng cua cac doanh nghi~p theo m9t quy d~o phap Iy

hfru hi~u

48

3 .1.2. Xay dvng h~ thBng cung c~p thong tin dBng b9 va dfty du

v~ cac doanh nghi~p

111

49

3 .1.3. ThiSt l~p m1;1ng lu6i cung cftp thong tin thi truemg

50

3 .1.4. Cac thS chS lien quan dSn ho1;1t d()ng ngan h~mg

51

3.2. VSphiah~th6ngBIDV

51

3.2.1. Dfii v6i Ngan hang DT & PT Vi~t Nam (H()i sa chinh)

57

3.2.2. Dfii v6i Chi nhanh ngan hang DT & PT TP. Da N~ng

61

K~t lu~n

Tai li~u tham khao

66

Phl] ll}c: Phan lo1;1i nh6m nq theo QuySt dinh 493/2005/QD-NHNN

69

cua Thfing d6c Ngan hang nha nu6c Vi~t Nam

IV

DANH MUC cAc CHUVIET TAT

.

Doanh nghi~p nha nu6c

:DNNN

Ngan hang nha nu6c Vi~t Nam

:NHNN

Ngan hang thuong mc;ti

:NHTM

: BIDV

Ngan hang B~u tu va Phat tri6n Vi~t Nam

?

'

-

Chi nhanh Ngan hang Bau tu va Phat trien TP. Ba Nang: BIDVBN

:TCTD

r6 chuc tin dvng

:WTO

T6 chuc Thuong mc;ti th6 gi6i

v

DANH MUC cAc BANG BIEU

•

Trang

Vi~tNam

23 Bang 2.1: Bang chi tieu du nq cua Ngan hang D~u tu va Phat triSn

Bang 2.2: Du nq n<]i bang va ngo~i bang Chi nhanh Ngan hang D~u 24

tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng thai diSm 31/12/2006

va 30/06/2007

24 Bang 2.3: Tinh hinh du nq n<]i bang Chi nhanh Ngan hang D~u tu va

Phat triSn thanh ph6 Da N~ng thai diSm 31/12/2006 va

30/06/2007

Vl

DANH MUC cAc SO DO

•

Trang

Sa d6 2.1: Mo hlnh t6 chuc Chi nhanh Ngan hang Dfiu tu va Phat triSn

25

thanh phfi Da Nfulg

Sa d6 2.2: Quy trlnh thu t\}C tin d\lng duqc ap d\}ng

26

39

Sa d6 2.3: Nguy CO' rui ro mftt v6n cua cac ngan hang thuang m~i

1

1. Str cAn thi~t cua luan van.

.

PHANMODAU .

Trong h~ thfmg tai chinh qu&c gia, ngan hang thuang mC;ti gifr m<)t vai

tro r~t quan trQng v6i ba chile nang ca ban: huy d<)ng v&n, tin dt;mg va thanh

toan. Tuy nhien, tC;ti Vi~t Nam do h~ th&ng ngan hang m6i chuySn d6i tu m<)t

c~p sang hai c~p, nen hoC;tt d<)ng ngan hang con r~t sa khai, chu ySu 1a c~p tin

d\}ng, COn cac loC;ti hinh dich V\1 khac nhu nghi~p V\1 ngan hang ban le hftu nhu

chua phat triSn.

Hi~n nay, thu tu tin d\lng 1a ngu6n thu chinh v6i ty 1~ han hai phftn ba

thu nh~p cua ngan hang, nhung ho(;lt d<)ng tin d\}ng cua h~ th&ng cac t6 chuc

tin d\lflg Vi~t Nam duemg nhu co tf\}c tr~c duqc thS hi~n qua ty 1~ nq x~u tuang d6i cao, nh~t 1a a cac ngan hang thuang mC;ti Nha nu6c. Theo kinh nghi~m CUa cac qu&c gia Va qua cac nghien Clru, trU nhfrng CU s&c b~t nga nhu

khung hming kinh tS, thien tai, nguyen nhan gay ra tinh trC;tng nq x~u chu ySu

la do tinh trC;tng thong tin b~t can xtrng- thS hi~n qua vi~c ngan hang khong co

dfty du thong tin tu phia khach hang m~c du da co nhisu n6 h,rc trong cong tac

thAm dinh, sang lQc va giam sat vi~c su d\lflg v6n vay.

Nhfrng n<)i dung lien quan dSn thong tin b~t can Xlrng va xu 1y v~n dS

thong tin b~t can xtrng trong hoC;tt d<)ng tin d\}ng da duqc h~ th&ng cac ngan hang va cac t6 chuc tin d\}ng a Vi~t Nam nh~n thuc va th~y duqc Sl,f cftn thiSt phai d~c bi~t quan tam nh&m gop phftn lanh mC;tnh hoa thi truemg tai chinh, tC;to

diSu ki~n thu~n 1qi cho qua trinh phat triSn kinh tS d~t nu6c. Tuy nhien, tu

tru6c dSn nay hftu nhu chua co m<)t nghien Clru nao duqc xay dl,fllg m9t each

co h~ th&ng dS dua ra cac giai phap va kiSn nghi cho v~n ds nay.

V 6i mong mu&n gop phftn tim kiSm giai phap va kiSn nghi nh&m khic

ph\lc v~n dS thong tin b~t din xtrng trong hoC;tt d<)ng tin d\lng cua h~ thfmg tai

2

chinh Vi~t Narn n6i chung, cua Chi nhanh ngan hang Dfiu tu va Phat triSn

thanh phb Da N~ng n6i rieng, hQc vien chQn d~ tai "Thong tin b~t can x(rng

trong ho~t d9ng tin d1,mg cua Chi nhanh ngan hang Dfiu tu va Phat triSn thanh

phf> Da N~ng - M9t sf> gqi y chinh sach".

2. Ml}C tieu va nhi~m Vl} cua vi~c nghien CtfU d~ tai.

2.1. Ml.Jc tieu.

- (r ng dvng cac Iy thuySt v~ thong tin b~t can x(rng dfin dSn cac Iva chQn b~t Iqi va tarn Iy y I~i dS giup cac nha qufm Iy phan tich trong linh vvc

tin dvng.

- Nghien c(ru thvc tiSn ho~t d9ng tin dvng t~i Chi nhanh ngan hang Dfiu

tu va Phat triSn thanh phb Da N~ng dS dua ra rn9t sf> nh~n xet v~ nhfrng Iva chQn b~t Iqi va tarn Iy y I~i do v~n d~ b~t can x(rng thong tin gay ra, tir d6 dua

ra cac gqi y chinh sach nh&m kh~c phvc va h~n chs.

. . 2.2. Nhiem vu.

DS thvc hi~n rnvc tieu nghien Clru tren, n9i dung cua Iu~n van t~p trung

vao vi~c tra Iai cac cau hoi sau :

- Thong tin b~t can xtmg dfin dSn nhfrng Iva chQn b~t Iqi va tarn Iy y I~i

trong cac giai do~n nao cua qui trinh ho~t d9ng tin dvng t~i Chi nhanh ngan

hang Dfiu tu va Phat triSn thanh phb Da N~ng?

- Giai phap chu ySu nao cfin thiSt dS kh~c phvc va h~n chS tinh tr~ng

tren?

3. I>Bi trrqng va ph~m vi nghien CtfU.

Xu~t phat tir rnvc tieu va nhi~rn V\} nhu da trinh bay tren, Iu~n van nay

xac dinh ffi\}C tieu Va df>i tuqng nghien Clru nhu sau :

3.1. I>Bi trrqng nghien crru.

3

D6i tUQ11g nghien CUu la nhiing h;ra chQn bftt lqi va tam ly y l~i trong

CaC giai do~n CO" ban CUa qui trinh tin dvng nhu : giai do~n th~m dinh tin

dvng, giai do~n giai ngan va giai do~n giam sat Slr dvng vf>n tin dvng ...

3.2. Gi6i h~n ph~m vi nghien cti'u.

- Lu~n van t~p trung vao vi~c phan tich, danh gia m<)t s6 y@u t6 C(J ban

t~o ra tinh tr~ng bftt can xilng vS thong tin, tu d6 dua dSn nhiing h;ra chQn bftt

lgi cho phia ngan hang va tam ly -y l~i vs phia khach hang trong ho~t d9ng tin

dvng t~i Chi nhanh ngan hang Dfiu tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng.

- Nghien cl:ru, khao sat vi~c th~m dinh, giai quySt m<)t s6 khoan vay

tieu biSu d6i vai m9t s6 khach hang dS mo ta thvc tr~ng cac "trvc tr~c" do vfin

dS bftt can xilng thong tin gay ra trong ho~t d<)ng tin dvng t~i Chi nhanh ngan

hang Dfiu tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng.

- Tren ca sa d6 dua ra m<)t s6 gqi y chinh sach nh~m kh~c phvc nhiing

"khuySt t~t" tren nh~m nang cao chftt luQ11g ho~t d<)ng tin dvng t~i Chi nhanh

ngan hang Dfiu tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng n6i rieng, h~ th6ng cac t6

chuc tin dvng Vi~t Nam n6i chung.

3.3. f>ja ban nghien cti'u.

- Dia ban nghien Clru la cac phong tin dvng cua Chi nhanh ngan hang

Dfiu tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng cling v6i nhiing khach hang hi~n

dang c6 quan h~ tin dvng t~i day.

- Do gi6i h~n vS thai gian va ngufm lvc, dS tai chi gi6i h~n cJ muc diSu

tra, khao sat cac S\f V\1 diSn hinh cua m<)t s6 khach hang tieu biSu t~i cac

phong tin dvng cua Chi nhanh ngan hang Dfiu tu va Phat triSn thanh ph6 Da

N~ng.

4. Dong gop cua lu~n van.

4

4.1. v~ mi_it ly lu~n.

- V~n dvng Iy thuySt hi~n d:~ti v@ v~n d@ thong tin b~t din x(rng d~n dSn Iva chQn b~t lqi va tam Iy y I~i vao linh vvc ho~t d()ng tin dvng a Vi~t Nam, giai thich thvc tr~ng cac "khuyst t~t" do v~n d@ nay gay ra.

- Dua ra cac phuong hu6ng v@ m~t ly thuySt dS cai t~o mo hinh ho~t

d()ng d()ng tin dvng hi~n hCiu cua h~ th6ng t6 chuc tin dvng Vi~t Nam noi

chung, Chi nhanh ngan hang D~u tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng noi

rieng.

4.2. V~ mi_it tbl}'C ti~n.

-Pharr tich va ch(rng minh duqc nhfing Iva chQn b~t lqi va tam ly y l~i

do v~n d@ thong tin b~t can x(rng dang hi~n hfru trong ho~t d()ng tin dvng t~i

Chi nhanh ngan hang D~u tu va Phat tri@n thanh ph6 Da N~ng.

- Vi~c Iva chQn pharr tich cac sv V\1 n6i b~t va cac khach hang tieu bi@u

gop ph~n pharr anh dung hon thvc tr~ng ch~t luqng tin dvng cua Chi nhanh

ngan hang D~u tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng, tir do nha quan ly co them ca sa dua ra chinh sach cai t6 bQ may t6 chuc, nhan SV, di@u chinh sua d6i chinh sach khach hang ...

-Gop ph~n lanh m~nh hoa h~ th6ng tai chinh Vi~t Nam noi chung, Chi

nhanh Ngan hang D~u tu va Phat triSn Vi~t Nam noi rieng, gop ph~n sang lQc

lo~i trir nhfrng khach hang x~u, nhfing dv an x~u va thu hut tai trq cho nhfing

khach hang t6t, nhfing dV an hi~U qua, gop ph~n VaO cong CUQC d6i m6i, tang

truang kinh tS d~t nu6c.

~

I "

5 K At A ., . e cau cua u~n van.

v 6i mvc tieu, nhi~m V\1, d6i tuqng va ph~m vi nghien Clru nhu tren, kSt

c~u cua lu~n van duqc chia lam 3 chuong :

5

Ca sa ly thuy@t va phuang phap nghien Clru.

Chuang I

Chuang II Thong tin bfit can xtrng trong ho~t d()ng tin dvng cua Chi

nhanh ngan hang DAu tu va Phat triSn thanh phB f)a N~ng.

Chuang III : M9t s6 gqi y chinh sach dS. kh~c phvc tinh tr~ng Iva

chQn bfit lqi va tam ly y l~i do thong tin bfit can xtrng.

6

CHUONGI

CO SO LY THUYET VA PHUONG PHAP NGHIEN ciru

1.1. CO' s{t Iy thuy~t

1.1.1. Cac khai ni~m v~ thong tin bfit din xrrng, ll}'a chQn bfit IQ'i va

tam Iy y I~i.

1.1.1.1. Thong tin bfit can xrrng (Asymetry Information).

Thong tin btlt can xicng la tinh tr~ng rna m()t ben n~m giu thong tin

nhi@u hon ffiQt ben khac trong thj tru(mg Va SV XU~t hi~n trong cac lo~i thj

truemg da lam cho nhfrng ly thuySt truy@n th6ng v@ kinh tS hQc tan c6 diSn da

th~t b~i trong vi~c giai thich thS gi6i ben ngoai. Nhfrng gia djnh v@ thi truemg

c~nh tranh hoan hao, thong tin hoan hao ... chi la ly tuemg r~t kh6 xay ra trong

thvc tS. Sv tfm t~i cua thong tin bftt can xirng se tftt ySu lam tang chi phi giao

djch va lam tang rui ro cho t~t ca cac lo~i thj truemg, d~c bi~t la thj truemg tai

chinh- tin d\lng. V~n d@ l~i tra nen ph6 biSn hon va tr~m trQng hon trong cac

n@n kinh ts chuySn d6i va dang phat triSn, nai rna tinh minh b~ch, kha nang tiSp c~n, va ca sa h~ t~ng thong tin con ysu kern.

Thong tin b~t can xirng se lam thay d6i hanh vi gifra cac ben tham gia

giao djch, dfin dSn che d~y thong tin tru6c khi xay ra giao djch va t~o ra Iva

chQn b~t lqi trong thi truemg. Hon thS, thong tin b~t can xirng cling se dfin dSn vi~c che d~y hanh vi sau khi da cam kSt giao djch va t~o ra tam ly y l~i. Sang

lQc va phat tin hi~u la hai hinh thuc can thi~p dS giai quySt v~n d@ Iva chQn

bftt lqi. Dung ngu6n lvc giam sat trvc tiSp va giam sat gian tiSp tu ca chS - khuySn khich thj truemg la hai gqi y dS giai quySt v~n d@ tam ly y l~i. Vi~c

can thi~p bfulg cac bi~n phap nhu v~y se giam thiSu nhfrng tf\lc tr~c tu thong tin bftt can xirng trong cac lo~i thi truemg va giam rui ro va tu d6 c6 ca sa

7

giam chi phi giao dich, t~o di@u ki~n cho cac thi truemg tbn t~i b@n vfrng.

1.1.1.2. L\fa chQn b~t lQi (Adverse Seclection).

Llfa chrn hilt 1¢ la tf\lc tr~c cua ySu t6 ca h9i chu nghia tru6c hQ'P

dflng, nay sinh Vi thong tin rieng rna nguai th\IC hi~n "giao dich" CO truac khi

h9 ky hQ'P dflng. L\fa ch9n bftt lgi khong phai la m9t quySt dinh ng~u nhien

rna quyst dinh nay xuftt phat tu vi~c che d~y thong tin cua m9t ben trong thi

truemg gay bftt lgi cho m9t ben khac tru6c khi xay ra giao dich (hQ'P dflng), S\f

l\fa ch9n nay co ths lam m9t phan khuc thi truang tra nen rui ro va th~m chi

di dSn S\lP dfl hoan toan.

Thi truemg bao hiSm la m9t vi d\1 minh h9a t6t nhftt cho nhfrng n9i

dung lien quan dSn thong tin bftt can xling. S\I l\fa ch9n nguai mua bao hiSm

khong phai la m9t m~u ng~u nhien cua t6ng ths dan s6, rna la m9t nhom

nguai v6i thong tin rieng v@ tinh hu6ng ca nhan cua minh. Di@u nay lam cho

nhfrng nguai mua bao hiSm c6 xu huang thu lgi tu hQ'P dflng bao hi~m cao

han muc binh quan. Ch~ng h~n m9t cong ty bao hiSm phat hanh m9t hQ'P

dflng bao hiSm rui ro mftt xe may. KSt qua c6 nhi@u kha nang xay ra la da s6 nhfrng nguai thuang phai d@ xe a nhung nai khong an toan se mua bao hiSm. Thong tin v@ nai rna nguai su dvng xe hay gui xe la thong tin chi rieng nguai

mua bao hiSm biSt. N6i m9t each khac, d6 la thong tin rna nguai ngoai khong

thS quan sat dugc. Do v~y, cong ty bao hiSm khong thS phan bi~t va tinh muc

phi bao hiSm khac nhau v6i d9 rui ro khac nhau. Ai cling n6i la minh luon gui xe a nhfrng nai an toan dS hy vQng dugc huang phi bao hiSm thftp. V 6i m()t muc phi binh quan, thi nhfrng nguai th\fc S\f luon gui xe nai an toan se thfty

... khong dang d@ mua bao hiSm, con nhfrng nguai co rui ro mftt cao se s~n sang

mua. Vi~c cung cftp bao hiSm mftt xe m9t each toan di~n cho tilng ca nhan

nhu ths nay chiu anh huang nghiem tr9ng bai vftn d@ l\fa ch9n bftt lgi.

8

Tfim ly y lfli la hinh thuc ca h()i chu nghia sau hQ'P dBng, phat sinh do

cac hanh d()ng co tac d9ng dSn hi~u qua nhung l~i khong ds dang quan sat

duqc va vi ths nhfrng nguai thvc hi~n cac hanh d9ng nay co ths chQn theo

du6i nhfrng lqi ich ca nh§n CUa minh tren CO' SO gay t6n h~i cho nguai khac.

Truang hQ'P nay xay ra khi rna m()t ben c6 hanh d()ng che d~y va ben khac cua

thi truang kh6 long kiSm soat, ho~c mu6n kiSm soat thi cling phai t6n kern chi

phi.

Quay tr& l~i vi dv vS thi tmang bao hiSm, tru6c khi kY hQ'P dBng bao

hism rui ro mat xe may, cong ty bao hiSm khong bist duqc d~c dism cua cac

khach hang (thong tin bi che d~y dfin t6i Iva chQn bat lqi). RBi sau khi ky hQ'P

d6ng, cong ty bao hiSm cling khong quan sat duqc hanh vi cua khach hang (hanh d()ng bi che d~y dfin t6i tam ly y l~i). Nhfrng nguai sau khi da mua bao hiSm tr& nen bat cAn han. HQ khong con gifr xe cAn th~ nhu tm6c nfra vi "y

l~i" r~ng nSu mat thi cling duqc cong ty bao hiSm dSn bu. KSt qua la xac suat

mat xe cua nhfrng nguai mua bao hism tang len dang kS, tu do keo theo chi

phi dsn bu cua cong ty bao hism.

NSu quan sat duqc hanh vi cua khach hang, cong ty bao hiSm se dua

vao trong h9'P dbng cac disu khoan ds xac dinh ro danh mvc hanh vi (bat cAn)

nao dfin tai mat xe thi se khong duqc b6i thuang va se thvc thi cac disu khoan d6. Nhfrng quan sat hanh vi la tfm kern, nSu khong mu6n n6i la khong kha thi.

Do v~y' khi m()t khach hang dSn doi dSn bu thi cong ty bao hiSm thuang

khong co each nao ds xac dinh duqc la khach do co thvc hi~n dung vai cac

diSu khoan hQ'P dBng hay khong.

Cac hinh thuc tam ly y l~i lien quan dSn bao hiSm thuang nay sinh

trong CUQC s6ng hang ngay. Ch~ng h~n, chung ta thuang c~n th~n han rat

1.1.1.3. Tam ly y l~i (Moral Hazard).

9

nhiSu khi lai m9t chi@c xe rna minh phai chju trach nhi~m tai chinh d6i v6i

mQi sv hong h6c so v6i truemg hQ'P mua bao hiSm dS khong phai chiu tnich

nhi~m trang trai chi phi n@u gay tai n~n. Tuong tv, n@u m9t ngueri mua bao

hiSm y t@ dS khong phai chju hfi.u nhu b~t cu chi phi nao khi di kham b~nh thi

ngueri se c6 xu huang su dvng cac djch V\1 y t@ cac lo~i v6i tfi.n su~t nhiSu

han. Trong m6i truemg hQ'P, vi~c mua bao hiSm lam thay d6i hanh vi, tir d6

lam trmg chi phi cho ben cung c~p bao hiSm.

1.1.2. M{>t sB ghii phap ghim thi~u tinh tr~ng L\fa chQn bfit IQ'i va

Tam Iy -y I~i.

1.1.2.1. Ghim thi~u ll}'a chQn bfit IQ'i.

L{Ca ch(Jn bflt l{Ji c6 thS dugc giam thiSu b~ng hai chi@n luge khac nhau

nhung c6 quan h~ m~t thi@t, v6i ten gQi la Phtit tin hi~u (Signaling) va Sang

lpc (Screening). Sv khac nhau gifra hai chi@n luge phvc thu9c vao ben c6

thong tin hay ben khong c6 thong tin dong vai tro chu d9ng. Trong phat tin

hi~u, ben c6 thong tin rieng gifr vai tro chu d9ng trong vi~c thvc hi~n hanh vi

thong qua do se b9c 19 thong tin cua minh n@u hanh d9ng dugc diSn giai

dung. Sang lQc la cac ho~t d9ng do ben khong c6 thong tin thvc hi~n dS tach

bi~t cac lo~i d6i tac c6 thong tin rieng khac nhau theo m9t khia c~nh nao d6.

1.1.2.1.1. Phat tin hi~u (Signaling).

Ben n~m gifr thong tin rieng bi~t chu d9ng thvc hi~n nhfrng ho~t d9ng

lam cho d6i tac trong giao djch bi@t dugc thong tin vS minh. Tren thj truemg,

nhfrng nguai ban san phfim ch~t lugng t6t se co d9ng ca khuy@n khich dS phat

ra tin hi~u, v6i mvc dich lam cho ngueri mua bi@t dugc minh ban san phfim

- ch~t lugng t6t va b~ng long tra gia cao cho lo~i san phfim ch~t lugng t6t nay.

Ben c~nh d6, gia djnh r~ng n@u ngueri ban mu6n thvc hi~n m9t hanh vi

nao do dS phat tin hi~u thi se phai t6n chi phi, va nguai mua co thS th~y dugc

10

nguai ban thvc hi~n h~mh vi nay. DiSm then ch6t la chi phi phat tin hi~u cua

nguai ban s~m ph~m chAt luQTig xfm luon cao hon chi phi phat tin hi~u cua

nguai ban san phftm chAt luQTig t6t. Va do v~y, nguai ban san phftm chAt

luQTig xAu khong c6 d{)ng CO' tim each phat tin hi~u va n6i dBi. Chfulg h~n,

vi~c cung cAp chS d9 bao hanh dBi v6i nguai ban san phftm chAt luQTig xAu

doi hoi nhiSu chi phi hon nguai ban san phftm chAt luQTig t6t. Khi do, bao

hanh san phftm c6 th@ c6 tac d{)ng nhu m9t tin hi~u.

Cac ca nhan tham gia thi truang co thS thanh cong trong vi~c kh~c phvc

duqc nhfrng kh6 khan do vAn dS khong ch~c ch~n vS chAt luQTig gay ra nSu nhfrng nguai ban lam an lau dai va coi tn;mg uy tin cua hQ vS sv trung thvc. Khi d6, tuyen b6 cua hQ vS chAt luQTig cua m{)t lo~i hang la c6 coi la m9t hanh

vi phat tin hi~u.

1.1.2.1.2. Sang IQc (Screening).

Ben khong c6 thong tin rieng bi~t chu d{)ng thvc hi~n nhfrng ho~t d{)ng

nhim gian tiSp phan nhom ct6i tac ct@ tu do ap dvng cac chinh sach khac nhau

cho tirng nh6m dBi tac. Ch~ng h~n nhu d@ giam thiSu Iva chQn bAt lqi trong hqp ct6ng bao hiSm rui ro mAt xe may, cong ty bao hi@m thiSt ks hqp ct6ng bao hiSm sao cho c6 th@ tach bi~t hai lo~i khach hang: nh6m rui ro mAt xe cao

va nh6m rui ro mAt xe thAp.

Hqp d6ng bao hi@m se g6m hai Iva chQn, bftt cu khach hang mlo cling

c6 th@ chQn m{)t trong hai. Lva chQn thu nhAt : bao hi@m to~m b9 gia tri cua

chiSc xe v6i m9t muc phi bao hi@m. Lva chQn thu hai : bao hi@m m9t ph&n

gia tri cua chiSc xe v6i m9t muc phi bao hi@m thftp hon muc phi trong Iva

-chQn thu nhAt.

vAn dS a day la xac dinh muc phi bao hi@m va ty 1~ gia tri xe duqc bao hi@m sao cho nh6m rui ro cao luon thAy c6 lqi nhftt khi chQn hqp d6ng thu

11

nhfit, con nh6m rui ro thfip chi ch9n hqp d6ng thu hai. Tru6c h@t, phi bao hi&m trong hqp d6ng thu nhfit dugc dinh a muc qmh tranh sao cho du bu d~p chi phi kY VQng phai b6i thuang dBi v6i nh6m rui ro cao c()ng v6i chi phi

quan ly. DBi v6i hqp d6ng thu hai, ta ch9n m9t muc phi thfip hon phu hqp v6i

muc rui ro thfip hon (vi d\1 b~ng m9t nua muc phi bao hi&m trong hqp d6ng

thu nhfit), nhung khach hang trong hqp d6ng nay chi dugc bao hi&m m9t ph~n

gia tri tai san (vi d\1 dugc bao hi&m 40% gia tri). Nhfrng nguai co rui ro mfit

xe thfip thfiy r~ng ching t9i gi chQn hqp d6ng thu nhfit vi muc phi qua cao,

cho du c6 dugc bao hiSm toan b9 gia tri xe. Con nhfrng nguai c6 rui ro cao l~i

thfiy r~ng chQn hqp d6ng thu nhfit la t6t hon ca. DBi v6i hQ, dung la c6 thS

dugc Igi tu muc phi thfip trong hqp d6ng thu hai, nhung vi chi dugc bao hi&m

m()t ph~n trong khi rui ro mfit xe l~i cao nen vi~c mua hqp d6ng thu hai khong

con hfip d&n. M~c du tach bi~t dugc hai lo~i khach hang, nhung nh6m nguai

c6 rui ro mfit xe thfip khong dugc huang bao hiSm toan b9 gia tri. D6 chinh la

chi phi cua thong tin bfit din xtrng.

1.1.2.2. Ki~m smit dim ly y l~i.

v@ ca ban, c6 hai ca ch@ kiSm soat tam ly y l~i:

- Cu chi lrlJ'c tiip - m9t ben dBi tac phai bo ra ngu6n lgc dS d~t dugc

vi~c kiSm soat thong tin

- Cu chi gian tiip : giam sat qua cac ngu6n thong tin c~nh tranh v6i

nhau, sg giam sat cua thi truang, giam sat gian ti@p thong qua nhfrng d()ng ca

khuy@n khich ...

1.1.2.2.1. CO' ch~ trvc ti~p.

Gia tang ngu6n lgc danh cho vi~c kiSm soat va kiSm chtrng. Vi d\1 nhu

lu~t phap quy dinh cac cong ty My khong dugc phep cong bB cac bao cao tai

chinh cho d@n khi dugc cac cong ty ki&m toan d9c I~p ki&m chtrng, nhfrng ban

12

thong bao mo ta cac dv an d~u tu dang c~n ngubn tai trq cua cong chung c~n

phai duqc sv dBng y cua Uy ban Chling khoan va cac cong ty bao hiSm y tS

c6 thS yeu c~u cac b~nh nhan xin y kiSn cua m{)t bac si thu hai vS phuang

phap chua tri t6n kern da duqc m{)t bac si tru6c d6 dS xuftt ...

1.1.2.2.2. CO' ch~ gian ti~p.

+ Giam sat qua cac nguBn thong tin c~nh tranh v6i nhau.

Phuang each giam dva vao sv c~nh tranh gifra cac ben c6 xung d{)t vS

lqi ich dS phat triSn nhfrng thong tin c~n thiSt. Nhfrng nha san xuftt thuang rftt

vui mirng khi so sanh cac uu dism cua cac san ph&m cua h9 v&i nhling khiSm

khuySt trong san ph&m cua d6i thu c~nh tranh, nhfrng khiSm khuySt rna d6i

thu c~nh tranh khong c6 y dinh dS c?p dSn. Nhu v?y se kh~c phvc duqc tam 1-y -y I~i cho r~ng khach hang se khong nh?n biSt duqc khuySt t?t cua nhfrng

san ph&m do minh san xuftt ra.

+ S\f giam sat cua thi tnrO'ng.

Vftn dS tam ly y l~i trong quan ly thuang c6 thS duqc giam nhy nha vao

sv giam sat khong t6n chi phi cua cac thi truang. Cac nha quan ly cong ty

trong cac thi truang san ph&m hay thi truang nh?p luqng tuang d6i c~ tranh

c6 kha nang thftt b~i cao han nSu kha nang t~o ra lqi nhu?n cua h9 kern. N6i

I a m{)t d{)ng ca khuySn khich quan ly.

+ Giam sat gian ti~p thong qua nhfrng d{»ng CO' khuy~n khich.

Trong nhiSu truang hqp, nguai ta sir dvng ca chS giam sat ghin tiSp

- thong qua nhfrng d{)ng CO' khuySn khich. ChAng h~n, cac cong ty bao hiSm c6

thS t~o ra m{)t khuySn khich dS thay dl>i d{)ng ca cua nhfrng nguai da mua bao

hiSm. Cong ty g~n muc phi bao hiSm v6i s6 l~n mftt xe cua khach hang. Tuc

la sau m6i l~n mftt xe, nSu mu6n tiSp tvc bao hiSm thi khach hang se phai

sq thftt nghi~p hay sq mang tiSng dua m{)t cong ty dSn ch6 pha san c6 thS du

13

dong phi bao hiSm cao hon. Hon th@ nfra, dS tninh tinh tr~ng khach hang bo

sang cong ty bao hiSm khac, cac cong ty bao hiSm chia se cac CO' sa dfr li~u dS bi@t ch~c r~ng khach hang d@n kY hgp d6ng bao hiSm da danh melt xe bao nhieu IAn. Khi d6, nguai mua bao hiSm tv thcly r~ng khong nen y l~i va belt

cftn vi n@u melt xe du c6 dugc d~n bu thi sau d6 cling se phai n{)p phi cao hon.

M<)t bi~n phap nfra la cong ty bao hiSm gi6i h~n chi bao hiSm m{)t phAn gia tri

cua chi@c xe dS dam bao r~g nguai lai xe cling chiu thi~t h~i n@u danh mftt.

1.2. PhrrO'ng phap nghien clfu.

1.2.1. Khung phan tich ciia lu~n van.

Nghien diu cac y@u t6 anh huang d@n chclt lugng cua cac giai do~n CO'

ban cua qui trinh ho~t d{)ng tin dl,mg t~i Chi nhanh ngan hang DAu tu va Phat

triSn thanh phd Da N~ng.

1.2.2. PhrrO'ng phap nghien clfu.

Do vi~c khai thac cac sa li~u dS minh chl:rng cho S\f belt can XUng v~

thong tin t~i cac t6 chuc tin d1;1ng & Vi~t Nam, d~c bi~t la cac NHTM Nha

nu6c rftt kh6 khan. Bai ly do qui dinh bao m~t v~ thong tin lftn ly do cac t6

chuc tin d1;lng tu cftp lanh d~o d@n cac can b9 tac nghi~p luon c6 xu huang va

th~m chi c6 tu tuang che dftu khuy@t t~t cua minh, nen vi~c su d1;lng cac cong

C\1 di~u tra khao sat vcln d~ nay la bftt kha thi, sd li~u n@u CO ch~c ch~n se

khong dam bao d9 tin c~y cAn thi@t. Vi v~y phuong phap nghien cw cua lu~n van chi h~n ch@ a Vi~c di~u tra, khao sat m{)t sd h6 SO', m{)t sd S\f V\1 thgc t@ da xay ra ds neu len vfin d~ va tim huang giai quy@t.

14

CHUONGII

THONG TIN BAT CAN XiJNG TRONG BOAT DONG

•

•

TiN DUNG CUA CHI NHANH NGAN HANG DAU TU VA

•

PHAT TRIEN THANH PHO DA NANG

ho~t d{>ng tin dl}ng cua cac NHTM it Vi~t Nam.

2.1. Thong tin bAt din xung, ll}'a chqn bAt lgi va dim ly y l~i trong

2.1.1. Thong tin bAt din xung trong ho~t d{)ng tin dl}ng cua cac

d Vi~t Nam hi~n nay, ho~t d(>ng tin d\}ng v~n dang gifr vai tro la

nghi~p V\1 kinh doanh chinh cua cac ngan hang ben c~nh cac ho~t d(>ng nhu

huy d(>ng v6n, dich V\1 thanh to an, ngan quy... . NHTM cAp tin d\lng cho t6

chuc, ca nhan duai cac hinh thuc cho vay, chiSt khAu thuong phiSu va giAy ter

c6 gia khac, bao lanh, cho thue tai chinh va cac hinh thuc khac theo quy dinh

•

cua Ngan hang Nha nu6c 1

Tin d\}ng la m(>t nghi~p V\1 chua d\ffig nhiSu rui ro, d~c bi~t khi phan

tich cac phuong an vay v6n hay cac dg an d§.u tu khong chinh xac. Thong tin

Ia d&u vao vo cung quan tn;mg cho qua trinh phan tich, danh gia d@ di dSn cac

quySt dinh cAp tin d\}ng cling nhu cac quySt dinh xu ly tin d\}ng sau giai ngan.

NSu ngu6n dfr li~u d&u vao nay kern chAt lm;mg thi kSt qua tin d\}ng d&u ra se

kern chinh xac va chua d\ffig rui ro cao cho du c6 su d\}ng phuong ti~n, cong

C\1 phan tich th&m dinh hi~u qua dSn muc nao chang nfra.

Vi~c cAp tin d\}ng duqc l~p thanh hqp d6ng tin d\}ng gifra ngan h~mg va

khach hang. Cling gi6ng nhu cac hqp d6ng tai chinh khac, hqp d6ng tin d\lng

la m(>t d~ng hqp d6ng khong hoan chinh (Incomplete contract). D@ m(>t hqp

1 -E>i~u 49 Lu~t cac t6 chuc tin d1,mg s6 07/1997/QHX va duqc sua d6i b6 sung nam 2004

NHTM it Vi~t Nam.

15

dbng duqc thvc hi~n d~y du thi cac ben lien quan trong hqp dbng phai thvc

hi~n dung ngh!a V\1 cua minh.

Tuy nhien, khong giBng nhu cac hqp dbng ho~m chinh (Complete

contract), vi~c thvc hi~n cac hqp dbng khong hoan chinh g~p nhi@u kh6 khan han vi co dt nhi@u tinh hu6ng co ths xay ra trong qua trinh thvc thi hqp dbng

rna cac ben khong luemg tru&c duqc. Cling do chinh v~n d@ nay rna trong qua

trinh thvc hi~n hqp dbng tin dvng, phia khach hang - ben n~m gifr thong tin c6

thS c6 nhfrng hanh vi gay t6n h~i cho ngan hang - ben c6 nhu c~u thu th~p

thong tin. Day chinh la v~n d@ b~t can xt'mg v@ thong tin trong ho~t d()ng tin

dvng cua cac NHTM.

2.1.2. L\fa chQn bAt IQ'i trong ho~t d<)ng tin d1}.ng ciia cac NHTM it

Vi~t Nam.

Trong nhfrng nam g~n day, cong tac huy d()ng v6n cua NHTM ngay

cang kh6 khan, Hii su~t huy d()ng ngay cang cao, ngubn v6n huy d()ng ngay

cang khan hiSm. H~ qua la Hii su~t cho vay cling ngay cang dang cao, ngubn

v6n tin dvng ngay cang thu hyp. Theo nguyen t~c "rui ro cao - lqi nhu~n cao",

nhfrng khoan vay c6 su~t sinh lqi th~p - rui ro th~p se khong chiu dvng n6i ap

lvc Hii vay l~n luqt bi lo~i khoi cu()c chai, chi con l~i nhfrng khoan vay c6

su~t sinh lqi cao di kern v&i rui ro cao. Nhu v~y, sv gia tang H1i su~t d~n t&i sv

gia tang cac khoan vay rui ro va ti@m An nguy CO' gia tang nq x~u cho cac

ngan hang. V &i tinh tr~ng b~t can xt'mg v@ thong tin, cling v&i S\f che d~y

thong tin cua khach hang, cac NHTM thuemg rai vao cac cac l\fa ch<;>n b~t lqi.

Du&i day la cac l\fa ch<;>n b~t lqi ph6 biSn cua cac NHTM cling nhu cac t6

- chuc tin dvng khac a Vi~t Nam :

- B~t lqi trong l\fa ch<;>n khach hang.

- B~t lqi trong l\fa ch<;>n khoan vay.

16

- B~t lgi trong vi~c dinh gia tai san dam bao ng vay.

- B~t lgi trong vi~c giam sat vi~c su dvng v6n vay va tai san dam bao ng

vay.

2.1.3. Tam ly y l~i trong ho~t d{>ng tin dl}ng cua cac NHTM it Vi~t

Nam.

Tiim ly y lt.zi trong linh v~c tai chinh xtiy ra sau khi cap tin dpng,

nhfrng nguai dugc c~p tin dvng luon c6 xu hu6ng mu6n thgc hi~n cac d~u tu

rui ro hon nhfrng nguai cho vay mong dgi, vi chu d~u tu se c6 dugc nhfrng

khoan Igi nhu?n r~t I&n nsu dv an thanh cong, trong khi nhfrng nguai c~p tin

dvng chi nh?n dugc m()t khoan lgi ich c6 dinh. Ngugc l~i, nSu dg an th~t b~i

thi ben cho vay se bi m~t m()t ph~n ho~c toan b() v6n do khong dugc hoan tra

d~y du.

Hi~n nay, ph~n 16n cac doanh nghi~p a Vi~t Nam dSu ho~t d()ng nha vao ngu6n v6n tin dvng, nhung trong truang hgp pha san thi chi c6 trach

nhi~m hfru h~n. Vi v?y, cac doanh nghi~p, d~c bi~t la cac doanh nghi~p dang

tren ba VlJ'C pha san r~t dS c6 d()ng CO' tham gia vao nhfrng dg an rui ro hon

muc mong mu6n cua cac ngan hang. Do c6 xung d()t vS quySn lgi giua doanh

nghi~p v6i ngan hang chu ng, va ngan hang khong quan sat dugc hanh d()ng

CUa doanh nghi~p, nhfrng doanh nghi~p dtrng tren ba VlJ'C pha san thuang CO xu hu6ng thgc hi~n cac dg an c6 rui ro r~t 16n nhung c6 lgi nhu?n cao trong truang hgp thanh cong. Ly do la nSu dg an thanh cong ( cho du v6i CO' h()i r~t

th~p) thi doanh nghi~p se thoat khoi tinh ths kho khan, con nsu khong thanh

cong thi cling khong sao vi d~ng nao cling pha san.

0 Vi~t Nam, Lu?t pha san da dugc ban hanh nam 1994 va sua d6i nam

. Qua DiSu nay lam

2004 thi chi c6 2 doanh nghi~p pha san theo Lu?t m6i2

2 Tfut £>U:c: Lu~t PM san ... pha sfm- Thai bao Kinh t€ Sai gon s6 26/2006

17

cho Lu?t pha s~m co le la lu?t it duqc thvc thi nhfit a Vi~t Nam, cac doanh nghi~p dling tren ba V\fC pha s~m rfit kho khan trong th\fc hi~n theo lu?t. Ben

c:;tnh do, cac doanh nghi~p co xu hu6ng tim each che dfiu thong tin ho~c th?m

chi tlilo ra cac "thong tin nguqc" dS vay v6n d~u tu vao cac d\f an m:;to hiSm

v6i hy VQng thoat khoi tinh tr:;tng pha san. Day la m()t nguyen nhan "dong

gop" dang kS vao ti trQng nq xfiu t:;ti cac NHTM.

2.1.4. Ghim thi~u h.ra ChQn b§t lgi va dim ly y l~i trong ho~t d()ng

tin dl}ng ciia cac NHTM iJ Vi~t Nam.

y@ CO' ban, dS giam thiSu th\{c tr:;tng l\fa chQn bfit lqi va tam ly y l:;ti do

vfin d@ thong tin bfit can xling gay ra, cac NHTM cling su dvng cac CO' chS

sang lQc, phat tin hi~u, giam sat tr\fc tiSp va gian tiSp ...

0 t~m quan ly nha nu6c chuyen nganh, Ngan hang Nha nu6c Vi~t Nam

da ban hanh h~ th6ng van ban huang d~n tin dvng dS tu do cac t6 chuc tin

dvng co din cu dS xay d\fllg cac chuang trinh sang l9c khach hang:

- QuySt dinh s6 1627/2001/QD-NHNN ngay 31/12/2001 cua Th6ng

d6c Ngan hang Nha nu6c v@ vi~c ban hanh "Qui chS cho vay cua t6 chuc tin

dvng" va cac quyst dinh v@ vi~c sua d6i, b6 sung ( quyst dinh s6

127/2005/NHNN ngay 03/02/2005, quySt dinh s6 783/2005/NHNN ngay

31/05/2005);

- QuySt dinh s6 57/2002/QD-NHNN ngay 24/01/2002 cua Th6ng d6c

Ngan hang Nha nu6c v@ vi~c triSn khai thi diSm d@ an phan tich, xSp lo:;ti tin

dvng doanh nghi~p;

- QuySt dinh s6 493/2005/QD-NHNN ngay 22/04/2005 cua Th6ng d6c

Ngan hang Nha nu6c v@ vi~c ban hanh "Qui dinh v@ phan lo:;ti nq, trich l?p d\f

.

phong rU. 0

~8~A..~ n hang cua cac t6 chuc tin dvng" ...

TRLJbNG DH KINH TE TP.HCM THUVI~N

2.1.4.1. Sang IQc.

18

. Can cu cac qui djnh, hu6ng d~n cua Ngan hang Nha nu6c, cac NHTM

va cac t6 chuc tin d\}ng da d~u tu rat nhiSu ngu6n l\fC dS nghien Clru, thiSt kS

va dua vao ap d\}ng nhiSu cong C\1 dS sang lQC, phan lo~i khach hang, thAm

djnh khoan vay ... Nhung th\fc tS cho dSn thai diSm hi~n nay, do ca chS minh

b~ch thong tin cua nSn kinh tS Vi~t Nam con qua ySu kern cling vai nang l\fc

h~n chS cua d~i da s6 cac can b{) tin d\}ng rna cac cong C\1 sang lQC nay h~u

nhu chua phat huy tac d\}ng.

2.1.4.2. Phat tin hi~u.

M{)t khach hang tru6c d6 da t6n nhiSu cong sue dS thiSt l~p thanh tich

tin d\}ng t6t, cam kSt khoan tra nq g6c va lai vay cua khach hang do se dang

tin c~y han. Thanh tich tin dpng cua khach hang dong vai tro nhu mpt tin

hi?u. Phat tin hi~u trong thi truang tin d\lng can cu vao cac bao cao kha nang

tra duqc khoan nq vay trong qua khu ho~c uy tin cua khach hang trong thi

truang. Tuy nhien nSu chi danh gia quan h~ tin d\}ng trong qua khu giua

khach hang v6i ngan hang trong diSu ki~n hi~n nay thi cling c6 nhiSu diSu chua 6n. van ds a ch6 cac bao cao thanh tich tin d\}ng cua cac khach hang co dung th\fC chat hay khong? NSu khach hang biSt "phu phep" thi thi truang tin

d\}ng se cang rui ro han va van ds thong tin bat can xt'rng l~i cang tr~m trQng.

Ben c~nh d6, d9 tin c~y cua h~ thBng s6 sach kS toan cua cac doanh

nghi~p Vi~t Nam la khong cao, rat nhiSu truang hqp t~i doanh nghi~p t6n t~i

ba h~ thBng s6 sach kS toan : m{)t dBi ph6 v6i ca quan thuS, m{)t dBi ph6 v6i

cac ngan hang Va h~ thfJng sfl sach th~t S\f chi do ban than doanh nghi~p do

,

nam giu.

CufJi cung, thi truang cht'rng khoan Vi~t Nam dang ho~t d{)ng rat phoi

thai, chua ths danh gia chinh xac hi~u qua ho~t d9ng cua cac doanh nghi~p

tham gia Va cho du CO danh gia dung th\fC chat cac doanh nghi~p dang tham

19

gia giao dich trong thi truemg thi s6 luQTig 16n cac doanh nghi~p con l~i chua

tham gia l~i co nhu c~u tin dvng qua 16n rna cac ngan hang n~m thong tin vs hQ cling r~t mu rna.

Nhu v~y, mu6n c6 m9t ca chS phat tin hi~u t6t tu cac doanh nghi~p thong qua thi truemg d@ cac ngan hang c6 CO" sa nh~m h~n chS cac khoan vay rui ro thi cac giai phap vi' mo muon thu& c~n duqc thvc hi~n la phat tri@n thi chtffig khoan va nang cao tinh kY lu~t tai chinh trong cac doanh nghi~p.

2.1.4.3. Ghim sat trvc ti~p.

M9t trong nhfrng yeu c~u b~t bu9c d6i v6i cac t6 chuc tin dvng la phai

thuemg xuyen giam sat ho~t d9ng cua doanh nghi~p, giam sat mvc dich su

dvng v6n vay va tai san dam bao nq vay. Cac t6 chuc tin dvng khac nhau c6

cac phuang thuc su dvng ngu6n lvc, chuang trinh hanh d9ng, ky thu~t khac

nhau d@ tri@n khai yeu c~u nay. Nhung do d~c thu ho~t d<)ng cua cac t6 chuc

tin dvng la s6 luQTig d6i tac vo cling 16n, dia ban ho~t d9ng thuemg kha r9ng

nen yeu c~u giam sat nay r~t kh6 duqc thvc hi~n tri~t d@ va hi~u qua.

0 Vi~t Nam, cung tin dvng chu ySu xu~t phat tu cac NHTM Nha nu6c

(chiSm 70,3% t6ng du nq cho vay cua h~ th6ng cac t6 chuc tin dvngi va ph~n

16n la r6t vao cac doanh nghi~p Nha nu6c. Da s6 cac doanh nghi~p Nha nu6c l~i c6 tam ly y l~i vao S\f bao Hlnh cua Chinh phu nen cac ngan hang r~t kh6

long ki@m soat ch~t che cac khoan vay. Ben c~nh d6, t~i cac doanh nghi~p

Nha nu6c, v6i CO" chS phan quySn va chS tai trach nhi~m r~t khong ro rang

lam cho nhfrng nguai diSu hanh doanh nghi~p c6 lqi ich va quySn lvc r~t 16n, nguqc l~i trach nhi~m va nghi'a V\1 thi r~t mu rna v6i tinh kha thi khong cao.

KSt qua la r~t nhiSu giam d6c cac doanh nghi~p Nha nu6c chi t~p trung lam lqi cho ca nhan, thay vi lam lqi cho doanh nghi~p nen h~u qua la tam ly y l~i

3 Ngu6n: Bao cao thubng nien Ngan hang nha nu&c Vi~t Nam 2005

20

va ti trQng nq xfiu hi~n nay rai chu y~u vao cac doanh nghi~p Nha nu6c.

Khong chi th~, nhfing con s6 vS tinh tn;mg nq xfiu vi nhiSu ly do khong

duqc th6ng ke va phfm anh m()t each dfty du va dang tin c~y. Dan cu s6 li~u

nam 2003, theo bao cao cua Ngan hang Nha nu6c thi ti 1~ nq xfiu cua h~

th6ng ngan hang Vi~t Nam la 4, 7 %, nhung tra lai phong vfin cua ph6ng vi en

hang Reuter trong h()i nghi "Dftu tu t~i Vi~t Nam" ngay 17-18/08/2004, ba

Susan Adams ( d~i di~n thuang tru cao cfip cua IMF t~i Vi~t Nam) va ong

Klaus Rohland (giam d6c WB t~i Vi~t Nam) thi ti 1~ nq xfiu cua h~ th6ng

ngan hang Vi~t Nam duqc uac luqng vao khoang 15 - 20%.

2.1.4.4. Ghim sat gian ti~p thong qua nhfrng d{)ng CO' khuy~n khich.

Thi truang tin dvng thuang khuy~n khich b&ng each cho vay ti~p ho~c

cho vay nhiSu han n~u ben di vay va hoan tra dung h~n. Tuy nhien phai hiSu thanh tich tin dvng a day theo dung nghTa cua n6. DS kiSm soat thanh tich tin dt;mg thi cac bao cao ky lu~t tin dvng cua cac doanh nghi~p cfin duqc kism toan d()c l~p, thftm dinh cheo va sau d6 phai duqc cong b6 a m()t nai rna tfit ca cac t6 chuc tin dvng dSu co ths chia xe thong tin vs kY lu~t tin d1,mg cua cac

doanh nghi~p. Trung tam cung cfip thong tin phong ngua rui ro cua Ngan

hang Nha nu6c hi~n nay chi t6n t~i mang tinh hinh thuc, thong tin ngheo nan,

thi~u chinh xac, va luon c6 d9 trS trong vi~c c~p nh~t. H~ th6ng nay phai phat triSn khong dirng a muc thu th~p thong tin rna con phai xu ly thong tin SO' cfip nhu thanh l~p cac t6 chuc d()c l~p c6 chuc nang tu vfin, danh gia, x~p lo~i cac

doanh nghi~p theo illQt s6 tieu chi CO' ban nhu nang h.rc bQ may quan ly, kinh

nghi~m kinh doanh, uy tin trong quan h~ tin dvng va nang lvc tai chinh (thong

-qua bao cao quy~t toan duqc kiSm tmin d9c l~p) ...

M()t d~ng giam sat gian ti~p thong qua d()ng ca khuy~n khich nua d6 la

hinh thuc th~ chfip tai san hinh thanh tu v6n vay. Nhu v~y, khi chua hoan tra

21

hSt nq g6c va lai vay cho ngan hang thi khach hang chi moi n~m quysn su dvng tai san chil chua hoan to an n~m quySn sa hilu. v a ngan hang co to an quySn phat mai tai san khi cam kSt vS nghi'a V\1 nq cua khach hang khong duqc thvc hi~n. Hinh thilc nay gop ph&n giam thiSu ph&n nao tam ly y l~i va dBng thai t~o diSu ki~n cho ben NHTM rna r()ng duqc cung tin dvng trong

tinh tr~ng it rui ro. Tuy nhien, thu tvc hanh chinh ruarn ra, cling voi ca chS

hanh phap (thi hanh an) chua duqc thvc thi d&y du cua cac ca quan phap lu~t

da lam tri~t tieu kha nhiSu tac dvng cua ca chs giam sat gian tiSp nay.

2.2. L\fa chqn bftt Igi va Him Iy y I~i do vftn d~ thong tin bftt din

xifng trong ho~t d(}ng tin dl}.ng cua Chi nhanh ngan hang D§u tll' va Phat

tri~n Thanh phB Da Ning.

2.2.1. Gi6i thi~u v~ h~ thBng BIDV va Chi nhanh Ngan hang D§u

ttr va Phat tri~n Thanh phB Da Ning.

Ngan hang D&u tu va Phat triSn Vi~t Nam duqc thanh l~p vao nam

1957 voi ten gQi Ngan hang KiSn thiSt Vi~t Nam trvc thu()c B9 Tai Chinh, la

m9t dan vi co chile nang tiSp nh~n v6n tu ngan sach Nha nuoc d@ d.p phat

cho cac dv an d&u tu xay dvng ca ban. Nam 1981, duqc dbi ten thanh Ngan

hang D&u tu va Xay dvng Vi~t Nam trvc thu()c Ngan hang Nha nuoc Vi~t Nam,

dSn nam 1990 moi chinh thilc mang ten Ngan hang D&u tu va Phat triSn Vi~t

Nam, tuy nhien v~n con thvc hi~n chile nang c~p phat v6n ngan sach la chinh.

Mai dSn nam 1996, khi duqc thanh l~p l~i duoi hinh thilc tbng cong ty Nha

nuoc, thi BIDV moi thvc sv tra thanh m()t NHTM voi chile nang kinh doanh

da nang tbng hqp (k:hong con g6i gQn trong llnh V\fC xay d\ffig CO ban nfra).

Hi~n nay, BIDV la m()t trong nhfrng NHTM Nha nuoc l&n cua Vi~t

Nam voi 82 chi nhanh c~p 1, 62 chi nhanh c~p 2, ho~t d()ng tren toan H1nh thb

Vi~t Nam, cung c~p nhiSu djch vv cho vay, nh~n tiSn gui va cac djch V\1 ngan

22

Bang 2.1. Bang chi tieu dtr ng cua BIDV

Dan vi: Tri~u VND

Th

Chi tieu

31/12/2005 31/03/2006 30/06/2006 30/09/2006 31/12/2006

1.683.380 1.443.593 1.579.457 1.610.897 1.779.400

TAng dtr nQ'

69.814

41.863

5.062

11.840

102.814

NQ'

sA drr

.f.

2,90%

0,32%

0,73%

4,15%

5,78%

Ti trqng

xau

280.208

301.365

259.449

277.240

305.812

NQ' h~ch toan ngo~i bang

Ti trqng nQ' xftu k~ c:i nQ'

18,88%

19,67%

14,38%

15,31%

18,60%

h~ch toan ngo~i bimg

(Ngu6n: Bito cito thuirng nien 2006 cua BIDV)

hang khac cho m9i thanh ph~n kinh tS tc;ti Vi~t Nam. T6ng ngu6n v6n kinh doanh la 121.403.327 tri~u VND, trong d6 v6n chu sa hfru la 6.530.861 tri~u VND.

Chi nhanh Ngan hang D~u tu va Phat triSn Thanh ph6 Da Nfug duqc

thanh l~p tu nam 1977, la m()t trong 5 Chi nhanh cfip 1 c6 qui mo hoc;tt d()ng

16n nhfit trong toan h~ th6ng. Cung v6i toan h~ th6ng BIDV, hoc;tt d()ng tin

dvng hi~n nay v~n la hoc;tt d()ng xuang s6ng mang lc;ti tu 70 dSn 80% thu nh~p.

Thvc trc;tng hoc;tt d()ng tin dvng duqc thS hi~n qua bang sau :

23

Bang 2.2. Dtr nq n(>i bang va ngo~i bang BIDVI>N

thO'i di~m 31/12/2006, 30/06/2007

Dan vi: Tri~u VND

Thc>-i di~m

T6ng dll' nQ'

T. Dili h\ln

Tong s6

31/12/2006 30/06/2007 Tang/giam

T6ng s6 2.059.608 1.779.400 1.652.276 1.451.309 -328.091 -407.332 -18% -20%

Dll' nO' noi bang Ngan h\ln 905.529 538.645 -366.885 -41%

873.871 280.208 912.664 200.968 -79.241 -28%

Dll' nO' ngoai bang Ngan h\ln 111.122 100.109 -11.014 -10%

38.794 4%

T. Dai h\ln 169.086 100.859 -68.227 -40%

Til~

(Ngu6n: Baa caa t6ng h9P tin d¥ng BIDVDN thai aidm 31/12/2006 va

30/06/2007)

Bang 2.3. Thl}'c tr~ng dtr nq n(>i bang BIDVDN

th

Dan vi: Tri~u VND

Trong d6

Nh6m nO'

NQH

Thc>-i di~m

T6ng dll' nQ'

1

2

31/12/2006 30/06/2007 Tang/giam

1.779.400 1.451.309 -328.091 -18%

T. Dai Ngan han han 905.529 873.871 538.645 912.664 38.794 -366.885 4% -41%

1.031.485 645.101 781.927 603.795 -41.305 -249.559 -6% -24%

3-5 102.814 65.587 -37.227 -36%

329 8.605 8.276 2.517%

Til~

(Ngu6n: Baa caa t6ng h9'p tin d¥ng BIDVDN thai aidm 31/12/2006 va

30/06/2007)

T6ng du nq n()i bang dSn thai diSm 30/06/2007 la 1.451.309 tri~u

VNB, t6ng nq xfiu la 65.587 tri~u VNB - chiSm ti trQng 4,52% (& muc cho

h~ch tmin ngo~i bang chua thu duqc) thi ti trQng nay cao han rfit nhiSu

~{16,13%). Phfin 16n nq xfiu nay dSu c6 nguyen nhan xufit phat tu tinh tr~ng bat can xling vS thong tin dan dSn nhfrng Iva chQn bfit lqi va tam ly y l~i.

phep <5% ), nhung nsu phan anh dung ban chfit nq xfiu (ks ca phfin nq xfiu da

SO' aA 2.1. Mo hinh tA chuc Chi nhanh BIDV J>a Ning

,

""

GIAIVIDOC

PHONG TiN DlJNG 1

PHONG GIAO DfCH I

PHONG KE HOJ).CH NGUONVON

PHONG DlCH VlJ KRACH HANG cA NHAN

PHONG TAl CHiNH KETOAN

PHONG TIN DlJNG 2

PHONG DJCH VV KRACH HANG DOANH NGHJtP

I PHONG GIAO DfCH II I

PHONG KIEM TRA N(HBQ

PHONG DJtN TOAN

PHONG TIN DlJNG 3

PHONG GIAO DlCH III

PHONG TIEN T}t - KHOQuY

PHONG TO CmJC CANBQ

R

?

,

,

DIEM GIAO DlCH IV

PHONG THAM BJNH QUAN LY TIN DlJNG

PHONGTHANHTOAN QUOCTE

PHONG IIANH CHiNH QUANTRJ

25

2.2.2. Tom t~t qui trinh tin dl}.ng ap dl}.ng t~i Chi nhanh ngan hang

Dftu trr va Phat tri~n Thanh phB Da Ning.

Qui trinh tin dvng ap dvng t~i Chi nhanh ngan hang D~u tu va Phat

triSn thanh phB Da N~ng c6 thS tom t~t b~ng sa d6 sau :

r ·1 Khach hang 1 . . ....._ __ ...,... __ ___. .. H Khoim vay I .

Kh6ngd6ngy

D6ng y

Tai san dam bao

Tra h6 sa

Giai ngan

Thu h6i nq gBc + Hii vay

KiSm tra ch(rngtu

Giam sat qua trinh su d1,mg v6n vay

SO' dB 2.2. Quy trinh thii tl}.c tin dl}.ng drrgc ap dl}.ng

f)~u tien, b9 ph~n tin dvng tiSp nh~n h6 SO' tu khach hang, b9 ph~n nay

c6 nhi~m vv sao chep h6 sa va chuySn cho b9 ph~n thfim dinh m9t ban. Ca

hai b9 ph~n cling tiSn hanh thfim dinh song song v6i cac n9i dung thfim dinh

chinh sau:

~ Thfim dinh ve khach hang vay v6n.

~ Thfim dinh ve hi~u qua va kha nang tra nq va Hli cua khoan vay.

~ Thfim dinh ve tai san dam bao nq vay.

Toan b9 qua trinh thfim dinh nay duqc gQi la kiim tra trU'dC (khi cho

vay), Trong qua trinh kiim tra trU"tlc nay, nSu y kiSn thfim dinh d9c l~p cua

hai b9 ph~ tin dvng va thfim dinh th6ng nhfit vai nhau thi b9 ph~n thfim dinh c6 nhi~m vv l~p ta trinh tbng hqp trinh ph6 giam d6c phv trach tin dvng phe

26

duy~t, nsu y kiSn cua hai b9 ph~n nay co nhrmg di@m khong th6ng nhAt thi

khoan vay duqc quySt dinh thong qua ca chS h()i d6ng tin d\lng (giam d6c giu

cuang vi chu tich h()i d6ng).

NSu khong chAp thu~n khoan vay thi b() ph~n tin d\lng hoan tra toan b()

h6 sa cho khach hang. NSu chAp thu~n thi b() ph~n tin d\}ng chiu trach nhi~m

so~n thao hqp d6ng tin dl)ng va giai ngan cho khach hang. Trong qua trinh

giai ngan, can b(} tin dl)ng CO nhi~m V\1 ki@m tra tinh dfiy du, hqp phap, hqp ly

cua h6 sa d@ nghi giai ngan cua khach hang, day chinh la qua trinh kiJm tra

trong (khi cho vay ).

Sau khi giai ngan, b() ph~n tin d\lng l~i chiu trach nhi~m theo doi, don d6c vi~c tra nq g6c va H1i vay cua khach hang theo hqp d6ng tin d\lng da kY.

Trong qua trinh thu h6i nq g6c va lai vay nay, b() ph~n tin d\lng thvc hi~n

song song qua trinh giam sat, ki@m tra tinh hinh ho~t d()ng kinh doanh cua

khach hang, ki@m tra thvc tr~ng va tinh hinh hinh su d\}ng tai san dam bao nq

vay, giam sat vi~c su d\}ng v6n vay dung ml)C dich hay khong ... TAt ca cac

n()i dung ki@m tra, giam sat nay duqc gQi la kiim tra sau (khi cho vay),

M~c du khong ngirng dfiu tu ngu6n lvc cho vi~c nghien c(ru, thiSt kS va

hoan thi~n cac cong C\1 kiim tra truuc, trong va sau khi cho vay, nhung vAn

d@ thong tin bat cAn x1mg vfin gay ra nhfrng Iva chQn bat lqi cho phia ngan hang va tam ly y l~i a khach hang.

2.2.3. Cac ll}'a chQn bfit lqi do thong tin bfit can xrrng.

Nh~n thuc duqc nhfrng vAn d@ phat sinh trong tri@n khai ho~t d()ng tin

d\}ng, BIDV da xay dvng va ban hanh rAt nhi@u cong C\1 d@ phan lo~i va sang

lQc khach hang, duqc th@ hi~n nhu sau:

- Nh6m quy djnh v~ ho\lt d{)ng tin dy.ng:

+ Nhfrng quy trinh lien quan dSn ho~t d()ng tin d\lng nhu vi~c ban hanh

27

va ap dvng nhu s6 tay tin dvng (2004), cac quy trinh quim ly chclt luQTig cac

nghi~p V\1 nghi~p V\1 nhu th&m djnh, tin dl}ng trung-dai h~n va ng~n h~n

(2003) va nhiSu huang dfin thvc hi~n cho chi nhanh.

+ Nhfing quy trinh lien quan dBi v6i khach hang nhu Chinh sach khach

hang, Chinh sach phan lo~i khach hang doanh nghi~p (2006) .

- Nh6m phfin m~m cong ngh~ thong tin:

+ Xay d\fllg ph&n mSm H~ thBng ngan hang tich hqp (SilverLake

(core

Intergrated Banking System) nam 2004: t~o chuang trinh chinh

banking) lam nSn tang cho thBng nhclt nhfing tieu thuc lien quan dSn khach

hang, d~c bi~t la tai khoan khach hang va nhfing phat sinh lien quan.

+ Ph&n mSm Dinh h~ng tin dvng (6/2006): Ngan hang va Cong ty KiSm

toan Earns & young da xay d\fllg ph&n mSm va b9 tieu chu&n tuang ilng dS

ap dvng cho tcit ca cac chi nhanh trong h~ th6ng.

2.2.3.1. Bftt IQ'i trong Iva chQn khach hang. DBi v6i vi~c dinh h~n tin dvng khach hang dva tren CO' sa chclm diSm theo tling chi tieu dS phan lo~i khach hang thanh cac nh6m A, B, c, D ... dS tu

d6 ap dvng cac chinh sach tin dvng khac nhau cho tUng nh6m khach hang

theo tling nganh nghS, llnh vvc kinh doanh. Cac chi tieu chAm diSm chia lam

hai nh6m : chi tieu tai chinh va chi tieu phi tai chinh.

2.2.3.1.1. Nh6m chi tieu phi tai chinh.

Nh6m chi tieu nay bao gbm nh6m CO' ban nhu : trinh dQ quan ly va moi

truemg n9i b9 cua khach hang, thanh tich tin dvng trong qua khu, cac nhan t6

anh huang ben ngoai (triSn VQng nganh, chinh sach bao h9 uu dai cua Chinh

phu, Nha nu6c ... ). Day la nh6m chi tieu gay nhiSu kh6 khan nhclt khi ap dvng

bai vein dS khan hiSm thong tin dS danh gia. C6 thS dan cu m9t s6 chi tieu cv

28

+ Niing Ivc iliJu hanh cua nguili trvc tiip quiin ly doanh nghi?p :

th@ nhu sau:

Chi tieu nay dugc danh gia dva tren tinh nang d()ng nhlilY ben v6i thi

nghi~p, vai tro/d~u ~n d6i v6i sv phat tri@n cua doanh nghi~p. Nhung can cu vao CO' sa nao dS can b9 tin d\}ng c6 th@ danh gia chi tieu nay la r~t t6t, tuang dBi t6t, kha, trung binh hay la kern. Can b9 tin d\lng cua chung ta chua c6 kha

truang, kha nang thu hut su d\}ng nhan tai, nang lvc diSu hanh quan ly doanh

nang thu th~p thong tin va cling chua dugc trang bi d~y du cac kiSn thuc c~n

thiSt d@ danh gia nang lvc va trinh d() quan ly cua H1nh dlilo cac doanh nghi~p.

Ben Clilnh d6, b9 may diSu hanh cua cac doanh nghi~p (y Vi~t Nam thuang

vi~c danh gia chi tieu nay. Va h~ qua la chi tieu nay dugc danh gia mang n~ng

khong 6n dinh, nhan sv thay d6i lien t\}c cling gay kh6 khan khong it trong

tinh chu quan cua can b9 tin d\}ng, dva tren m9t s6 it thanh tich bs n6i cua

+ Tftm nhin chiin [U(IC cua doanh nghi?p trong giai ilolJn tic 2 din 5

niim tOi: R~t kh6 doi hoi can b() tin d\lng c6 du trinh d9 danh gia doanh

nghi~p c6 t~m nhin chiSn luge kinh doanh hay khong, chiSn luge kinh doanh

doanh nghi~p trong ng~n h'illl.

d6 c6 kha thi hay khong ... Va th~m chi doanh nghi~p c6 chiSn luqc kinh

doanh dai hliln th~t S\f hay khong thi khong phai can bQ tin d\}ng nao cling CO

th@ biSt. V a vi~c ap d~t cam tinh chu quan cua can b9 tin d\lng llili tiSp t\lc la

+ Uy tin cua doanh nghi?p vOi nguili tieu dung : Tlili Vi~t Nam, vi~c

m()t h~ qua t~t ySu.

th6ng ke danh gia cua nguai tieu dung vs uy tin cua doanh nghi~p chua duqc

nghi~p cling chua y thuc, chu tr<;>ng nhiSu dSn v~n dS diSu tra, khao sat danh

thvc hi~n m()t each toan di~n, khoa h<;>c va tri~t d@, ban than da s6 cac doanh

gia cua khach hang vS doanh nghi~p minh. Ben clilnh d6, vi~c kh~ng dinh

29

thuong hi~u cua doanh nghi~p cua Vi~t Nam thong qua cac ch(mg nh~n, giai

thu&ng tu cap qu6c gia dSn cap tinh thanh cling khong dam bao d9 tin c~y.

Cho nen hftu hSt cac can b<) tin dvng dSu phan doan chi tieu nay qua qui mo

v6n cua doanh nghi~p, rna cac doanh nghi~p co qui mo 16n chu ysu l(ili la cac Tbng cong ty Nha nu6c. DiSu nay d~n dSn rat nhiSu tb chuc tin dvng t~p

trung tai trq cho cac Tbng cong ty, cac doanh nghi~p Nha nu6c c6 qui mo 16n

va kSt qua mang l(ili chinh la S\f t~p trung rui ro tin dvng vao m<)t s6 it cac

doanh nghi~p 16n di nguqc v6i tieu chi phan tan rui ro - m<)t tieu chi rna bat cu tb chuc tin dvng nao cling phai tuan thu.

+ Thanh tich tin d{lng cua khach hang : Chi tieu nay tu&ng chirng

nhu don gian va d@ dang danh gia illQt each khach quan nhat, nhung S\f th~t

khong phai la nhu v~y. Phftn 16n can b<) tin dvng chi nhin thay thanh tich tin dvng cua doanh nghi~p a hi~n tuQ11g chu khong dQc duqc ban chat. Thvc tS rat nhiSu khach hang duqc danh gia "tBt" do c6 quan h~ tin dvng "vay - tra

dSu d~n", khong phat sinh nq qua h(iln, khong ph at sinh Hli treo. . . nhung

khong it trong s6 do l(ili chinh la nhiing khach hang tiSm fin nhiSu rui ro nhat,

do la nhfing khach hang co nhiing kS toan tmang "tai ba", biSt phu phep dao

dung v6n vay ngan hang nay tra nq cho ngan hang khac, d6 la nhfing doanh

nghi~p theo mo hinh cong ty ill~ - cong ty con, su dvng cac cong ty con nhu

cac cong ty v~ tinh ds dao nq ngan hang

M<)t vi dv khac la Tbng cong ty xay d\fllg X thu<)c B<) xay d\fllg c6 trv sa chinh t(ili thanh phB Da N~ng v6i hon 50 don vi thanh vien, rna tai khoan t(ili hftu nhu tat ca cac tb chuc tin dvng tren to an quBc ( trong d6 c6 Chi nhanh

ngan h ang f)ftu tu va Phat triSn thanh phB f)a N~ng), tbng du nq tin dvng cua

Tbng cong ty dSn thai diSm 30/09/2006 da vuqt qua con s6 4.000 ty VND.

Tbng cong ty nay c6 "thanh tich tin dvng" rat xuat s~c trong m<)t quang thai

nq b~ng nhiSu hinh thuc, ch~ng h(iln rna tai khoan t(ili rat nhiSu ngan hang,

30

gian rfit dai, nhung b~t tir nam 2005, khi h~ th6ng cac ngan hang thvc hi~n

chinh sach th~t ch~t tin dvng thi "m~t trai cua tfim huan chuang" m6i duqc l~t

len : khofmg 65% s6 du nq han 4.000 ty VNB tren la nq khong c6 kha nang

chi tra.

Ngoai ra con rfit nhiSu chi tieu (triSn v<_mg cua nganh, kha nang gia

nh~p thi truemg cua cac doanh nghi~p khac ... ) nsu khong co m9t h~ th6ng h6

trq, sang lQc thong tin, nSu khong c6 chiSn luge nang cao nang Ivc trinh d9

cua can b9 tin dvng thi ch~c ch~n se khong bao gia cai thi~n duqc vfin ds bfit

can xt'mg vS thong tin dfin dSn cac Iva chQn bfit lqi cho phia ngan hang.

2.2.3.1.2. Nh6m chi tieu tai chinh.

Banh gia nang Ivc tai chinh cua khach hang (kSt qua kinh doanh, kha

nang thanh khoan, cac chi tieu tai chinh khac ... ) : vi~c thAm dinh tai chinh

hi~n nay thvc chfit chi dva vao bao cao quyst toan tai chinh do doanh nghi~p cung cfip. Khong c6 m9t C(J sa nao c6 thS kh~ng dinh duqc d9 tin c~y cua cac thong tin nay khi rna cac bao cao tai chinh nay chua bi rang bu()c bai C(J chS

kiSm toan d()c l~p. Theo nghi dinh vS kiSm toan d()c l~p, trir m9t s6 lo~i hinh

doanh nghi~p phai thvc hi~n kiSm toan nhu bao hiSm, ngan hang, cac doanh

nghi~p c6 v6n d~u tu nu6c ngoai, doanh nghi~p nha nu6c, s6 con l~i ( chu ySu

la cac doanh nghi~p ho~t d()ng theo lu~t doanh nghi~p) Nha nu6c chi khuySn

khich cac doanh nghi~p thvc hi~n kiSm toan cac bao bao tai chinh.

M~t khac, t~i h~u hSt cac t6 chuc tin dvng chua yeu c~u khach hang

dSn xin cfip tin dvng phai c6 bao cao tai chinh duqc kiSm toan. H~ qua la tuy

theo mvc dich cua minh, rfit nhiSu doanh nghi~p d6i ph6 ca quan thuS b~ng

'

m()t bao cao tai chinh v6i lqi nhu~n 6 muc khiem t6n (th~m chi 16), nhung

bao cao tai chinh gai cho cac t6 chuc tin dvng thi lqi nhu~n cao han thvc tS

rfit nhiSu.

31

Khong chi v~y, dSn thai diSm hi~n nay, a Vi~t Nam vfin chua c6 m()t t6 chuc d9c l~p nao lam chuc nang qmg c&p cac thong tin khach hang, xsp lo~i tin dvng lam ca sa cho cac t6 chuc tin dvng sang lQC khach hang. Cac t6 chuc tin dvng cling khong ths trong cha vao ngu6n thong tin cua ngheo nan, h~n

chS cua Trung tam cung c&p thong tin phong ngira rui ro cua Ngan hang Nha

nu6c (CIC). Trong khi d6, trinh d() phan tich, thfim tra tai chinh cua cac t6

chuc tin dvng n6i chung vfin con d.t nhiSu h~n chS, khong c6 kha nang cling nhu thai gian tham nh~p vao tht;rc ts s6 sach chi tiSt a doanh nghi~p ds co ths kh~ng dinh m

cung c&p, vS thgc tr~ng tai chinh cua khach hang ... Vi~c thfim tra nang lgc tai

chinh cua khach hang gfin nhu chi mang tinh hinh thuc va thu tvc.

2.2.3.2. BAt lgi trong vi~c djnh ghi tai san dam bao DQ' vay.

Vi~c danh gia tai san dam bao nq vay hi~n nay cua cac toan h~ th6ng BIDV n6i chung, Chi nhanh thanh ph6 Da N~ng n6i rieng chi m6i dirng a muc dinh gia cac tai san c6 dinh hiiu hinh nhu nha xu&ng, thiSt bi. . . ds can

d6i kha nang dam bao nq vay b~ng tai san. con nhiing tai san vo hinh va kh6 phan tich khac nhu v6n chu sa hiiu, gia tri thgc cua cac khoan phai thu, cac khoan t6n kho ... chi duqc u6c tinh chiSu 1~. Vi~c dinh gia cac tai san c6 dinh

hiiu hinh cling khong dam bao tin c~y' bai to an h~ th6ng chua xay d\fllg duqc

b9 ph~n chuyen nghi~p ds dinh gia tai san rna cling chua co t6 chuc d9c l~p

nao thgc hi~n chuc nang nay m()t each c6 uy tin.

Tru6c day, vi~c dinh gia tai san chi la can cu vao gia tri con l~i tren s6 sach cua doanh nghi~p, tu nam 2oos dSn nay, toan h~ th6ng da thvc hi~n dinh gia theo gia thi truang. Nhung a thanh ph6 Da N~ng, can cu dS kh~ng dinh gia thi truang m()t tai san thgc sv r&t ma h6:

- D6i v6i dinh gia b&t d()ng san: nSu ap gia theo khung gia Nha nu6c

32

qui dinh (khung gia dS tinh thuS) thi qua thAp, nhrmg dS dinh gia theo gia thi

truemg thi th~t sv ngmli kha nang cua d{)i ngli cac can b9 ngan hang. Ngu6n

cung cAp thong tin vS gia thi truemg cua dAt dai chu ySu dugc niem ySt tren

cac quang cao rao ban nha ctAt thong qua phuong ti~n bao chi ho~c t1;1i cac

trung tam moi gi&i dia 6c, nhrmg do chi la gia rao ban, rAt kho xac dinh dugc

gia giao dich th~t sv, vi da phfin vi~c thanh toan la b~ng tiSn m~t va ca ben

mua va ben ban dSu che giAu muc gia th~t sv nay.

- D6i v&i dinh gia d{)ng san nhu may moe, thiSt bi. . . : ngan hang cling

g~p kho khan tuong tv, can b9 tin dl;ng chi thAy dugc tren s6 sach kS toan cac

s6 li~u vs nguyen gia, hao mon lliy kS rna doanh nghi~p h1;1ch toan, con hao

mon th~t S\f (hao mon v~t ly, hao mon vS m~t cong ngh~ ... ) thi hiSu biSt cua

cac can b9 tin dl;ng gfin nhu la con s6 "khong".

Nhu v~y thi lam sao co thS dua ra con s6 vS gia thi truemg cua tai san.

Va vAn dS cam tinh l(;li xay ra, nSu e ng(;li rui ro, can b9 tin dl;ng se dinh gia

th~t thfip: xAp xi khung gia Nha nu&c d6i v&i dfit dai, xfip xi gia tri s6 sach d6i

v&i may moe thiSt bi. TruOng hgp ngugc l(;li, nhiSu can b9 tin dl;ng "liSu linh"

dinh gia kha cao, va phfin l&n trong s6 nay la dS d1;1t dugc nhfrng m\lc dich "ca

nhan" mang tinh tieu eve ...

2.2.3.3. B~t Iqi trong h.ra chQn khmin vay.

Vi~c Iva chQn khoan vay cua Chi nhanh ngan hang Dfiu tu va Phat triSn

thanh ph6 Da N~ng cling g~p rAt nhiSu bfit lgi do vfin dS bfit can xilng vS

thong tin. Phan tich hai lo(;li vay CO' ban cua Chi nhanh, do la vay trung va dai

h1;1n cts dfiu tu cho cac dv an va vay ng~n h1;1n cts b6 sung v6n luu d9ng cho

ho(;lt d{)ng cua doanh nghi~p :

2.2.3.3.1. Tin dl}ng trung va dai h~n (ll)'a chQn dl)' an oAu ttr).

- Thif nh~t danh gia ll)'a CbQn dl)' an: vAn dS quan trQng dfiu tien khi

33

h,ra chQn dv an chinh la danh gia tiSm nang, sv c~n thiSt phai d~u tu. Tuy nhien, h~u nhu khong co ngu6n thong tin d~y du, tin c~y nao ds cho cac t6

Hi~n nay chua c6 t6 chuc c6 uy tin nao c6 thS cung cfip cac thong tin dam bao

chuc tin dvng co ths danh gia m9t each nghiem tuc tiSm nang cua cac dv an.

dugc d9 tin c~y vS cung - c~u tren thj truemg, cling nhu dv bao vS cung - c~u

trong tuang lai tu do co thS danh gia dv an co thS t6n t~i hay khong, t6n t~i

trong khofmg thai gian bao lau ...

Do v~y' d&n dSn rfit nhiSu dv an dugc hinh thanh nhung khong phat

huy dugc hi~u qua nhu da dv tinh do du thua cong sufit, khong c~nh tranh n6i

d~u c6 phat huy hi~u qua nhung cang vS sau do vi~c d~u tu tran lan, khong c6

v6i cac san ph~m hi~n hfru, cac san ph~m ngo~i nh~p, ho~c trong thai gian

qui ho~ch d&n dSn cung vugt xa so v6i c~u lam cho hang lo~t doanh nghi~p

cling nganh lam vao nguy CO' pha san. Khong nhfrng thS, vi~c danh gia nang

lvc c~nh tranh cua doanh nghi~p hi~n nay h~u nhu chi xem xet dSn ySu t6 gia

dv kiSn cua san ph~m. Cac t6 chuc tin dvng hoan toan khong du diSu ki~n dS xem xet dSn cac nang lvc c~nh tranh thong qua cac ysu t6: tieu chu~n kY thu~t

sanph~m ...

- Thll' hai thong tin cong ngh~ dAu tU': do d~c thu cua Vi~t Nam chua

cua san ph~m, nang h,rc quan ly' thong qua djch V\1 va m~ng lu6i phan phBi

phat triSn thi truemg "cong ngh~", nen vi~c tim kiSm cac thong tin vs cac day

chuySn cong ngh~, may moe ... rfit kh6 khan. DiSu nay anh huang rfit 16n dSn

chfit lugng thong tin thu th~p cua cac can bQ tin dvng trong vi~c phan tich cac

thong s6 k.y thu~t cua dv an. Cac t6 chuc tin dvng da cfip tin dvng cho vay rfit

nhiSu dv an cong ngh~ khong d6ng b9, l~c h~u, thisu tinh c~nh tranh rna diSn

hinh la m()t lo~t cac dv an d~u tu nah may xi mang "lo dtrng" tren toan qu6c

trong th~p nien 90.

34

- Thu ba thftm djnh hi~u qua titi chinh: vi~c thfim dinh hi~u qua tai

chinh va kha nang vay tra cua dv an cling con nhiSu bfit c~p. Ngoai cac ySu t6

vs san lu911g, gia ca dftu ra ds dam bao kha nang c~nh tr~nh khong duqc danh

gia m9t each dung d~n va hqp ly nhu da neu tren, vi~c thfim tra cac chi phi

dftu vao cling g~p rfit nhiSu kho khan. Cac t6 chuc tin d\lng khong co duqc cac

thong tin th6ng ke hoan chinh vS cac khoan m\lc chi phi, dinh muc chi phi

cling nhu cac dv bao vS S\f biSn d<)ng gia ca cac ySu t6 dftu vao. Th~m chi cac

dv bao vs biSn d9ng ti gia la chuyen mon cua ban than cac t6 chuc tin d\}ng

cling khong dam bao duqc d9 tin c~y. Va nhu v~y, cung v6i nang lvc h~n chS

cua cac thfim dinh vien, cac bao cao thfim dinh dv an cua cac t6 chuc tin d\}ng

bo sot cac khoan m\}c chi phi, nh~n dinh sai l~ch vS d9 nh~y cua dv an ... la

diSu khong thS tranh khoi.

Du6i day la m9t vai vi d\1 diSn hinh vS Iva chQn bfit lqi trong tin d\lng:

+ Nam 1997, Chi nhanh ngan hang Dftu tu va Phat triSn Thanh ph6 Da

N~ng da thfim dinh va trinh BIDV cho TBng cong ty xay dvng X ( da gi6i thi~u a phftn 2.2.3.1. m\}c a) vay 72 ty VND dS dftu tu m9t nha may san xufit su v~ sinh t~i Da N~ng. DSn nam 2005, dv an thfit b~i, khoan nq con l~i gftn

48 ty VND hoan toan mfit kha nang chi tra. Khi ra soat l~i h6 sa dS xu ly nq

mai thfiy r&ng toan b9 cac dv bao vs thi truang luc thfim dinh dv an la hoan toan khong CO CO sa, khi tinh cac khoan ffi\}C chi phi ho~t d<)ng CUa d\I an, cac

dinh muc vS chi phi cling hoan toan vo can cu, th~m chi sot nhiSu khoan m\lc

chi phi rna Ian nhfit la sot chi phi mua cac ph\1 ki~n kim lo~i dS hoan chinh

thanh phfim (san phfim cua dv an chi la phftn khung su).

+ Nam 2003, cung v6i Quy h6 trq phat triSn, b6n NHTM Nha nu6c da kY hqp d6ng cho vay hqp v6n d6i v6i dv an Nha may xi mang y a Quang Binh (cling do TBng cong ty xay dvng X noi tren lam chu dftu tu). Do khong

35

c6 thong tin va cong C\1 hi~u qua dS dv bao vS bi@n d9ng ti gia, d@n nam 2004,

d6ng EUR tang gia lam ph&n v6n d&u tu dS thanh toan L/C nh~p khfiu thi@t bi

tang len d@n g&n 1.000 ty VND va k@t qua la dv tinh vS hi~u qua va kha nang

vay tra cua dv an hoan toan bi dao l<)n. Nhung do L/C da cam k@t, b6n ngan

hang vftn phai ti@p tl)c cho doanh nghi~p vay v6n theo kiSu "dam lao phai

theo lao" va h~u qua d@n nay co ths kh~ng dinh dv an ch~c ch~n se thua 16, va

b6n ngan hang ch~c ch~n se mfit m9t ph&n v6n da cho vay d6i v6i dv an nay.

- Thu trr nang h}.'c xay dl}'ng cua chu dl}' an: Trinh d9 xay d\fllg phuong an kinh doanh, dv an d&u tu ... cua cac doanh nghi~p a Vi~t Nam con rfit y@u kern, thi@u chuyen nghi~p. Tinh tr~ng t6n t~i cac t6 chuc, ca nhan lam

dich V\1 tu vfin, l~p dv an thu@ hi~n nay tuong d6i kha ph6 bi@n. Trong diSu

ki~n moi truemg thong tin vira h~n ch@, vira y@u kern l~i phai d6i di~n v6i cac

"d\f an ao" -thong tin da bi th6i ph6ng ho~c bop meo cling v6i S\f thay d6i

chinh sach kinh t@ thuang xuyen, khong c6 tinh d\f bao cua Vi~t Nam, rui ro

tin dt,mg d&u tu cua cac t6 chuc tin dl)ng Vi~t N am tfit y@u cling ngay cang gia

tang.

M9t thvc tr~ng kha dau long d6i v6i toan h~ th6ng BIDV n6i chung va

Chi nhanh thanh ph6 Da N~ng n6i rieng d6 la vftn t6n t~i kha ph6 bi@n tinh

tr~ng "thfim dinh ngugc". Do thong tin bftt can XUng cling v6i nang lvc thfim

dinh h~n ch@, rfit nhiSu dv an dugc cac chuyen vien tin dl)ng cling nhu cac b9

ph~n kiSm tra xet duy~t danh gia theo cam tinh truac r6i mai hgp thuc cac

bao cao thfim dinh theo nh~n dinh chu quan cua minh. N@u "cam nh~n" dv an

c6 thS tra dugc ng thi tim m9i each "ch@ bi@n" s6 li~u dS kh~ng dinh tinh hi~u

qua, con ngugc l~i thi b6p meo dv an theo huang bftt lgi. DiSu nay vi ph~m

nghiem trQng CO ch@ sang lQC CaC d\f an, dftn d@n "bao V~ CaC d\f an xftu Va bo

s6t nhfing dv an t6t"

36

2.2.3.3.2. Tin dl}.ng ng~n h~n.

Vi~c Iva ch9n cac dv an d&u da g~p nhi@u kho khan, nhung vi~c Iva

chQn danh gia cac khoim vay ngik h~n l~i cimg kho khan hon.

Lfiy cac doanh nghi~p ho~t d9ng trong linh vvc thi cong xay l~p lam vi

dv. Cac t6 chuc tin dvng cho cac doanh nghi~p vay v6n hru d9ng dS thi cong

xay l~p cac cong trinh, nhung ngu6n tni nq va ti@n d9 thanh toan l~i phv thu9c

r~t nhi@u vao cac chu d&u tu. Khong co m9t ch@ tai hfru hi~u nao co thS rang

bu9c cac chu d&u tu thanh toan theo dung ti@n d9 thi cong cac cong trinh. HQ

co thS tim m9i each keo dai thai gian hoan thi~n cac thu tvc nghi~m thu cong

trinh nh&m tri hoan vi~c thanh toan cong ng. Va nhu v~y, cac don vi thi cong

khong dam bao ngu6n thanh toan d~n d@n vi~c phai gia h~n ng, phat sinh ng

qua h~n th~m chi mfit kha nang thanh toan ng va lai vay. Trong khi do, cac t6

chuc tin dvng l~i khong du thfim quy@n va nang Ivc dS thfim tra d9 tin nhi~m

cua cac chu d&u tu (khong phai la khach hang trvc ti@p cua minh).

DS h~n ch@ tinh tr~ng nay' nhi@u t6 chuc tin dvng chi tai trg cho cac

hgp d6ng thi cong co k@ ho~ch thanh toan v6n hang nam. Tuy nhien, cac

thong bao k@ ho~ch v6n (kS ca v6n ngan sach) cling khong dam bao dugc tinh

phap ly cao do cac thong bao k@ ho~ch thanh toan v6n thuang xuyen bi thay

d6i, di@u chuySn tu cong trinh nay sang cong trinh khac. Nhi@u cong trinh da

thi cong xong, nhung k@ ho~ch v6n thanh toan trong nam bi c~t giam, ng xfiu

cu th@ ngay cang ch6ng ch~t. Ngoai ra, thu tvc quy@t toan cong trinh bi keo dai qua nhi@u nam la m9t can b~nh c6 hfru a Vi~t Nam cling "dong gop" khong nho vao thvc tr~ng ng xfiu cua cac t6 chuc tin dvng trong do co Chi

nhanhngan hang DAu tu va Phat triSn thanh ph6 Da N~ng.

2.2.3.4. Bftt lqi trong vi~c ghim sat vi~c sir dl.J.ng vBn vay.

KiSm tra vi~c sir dvng v6n vay dung mvc dich hay khong la m9t v~n d@

37

lam dau dfiu cac t6 chuc tin d\lng. NHTM khong co du diSu ki~n vS thai gian,

nhan lgc va trinh d9 dS theo sat t~t ca cac ho~t d<)ng cua doanh nghi~p. Trong

khi d6 l~i khong c6 m9t ca chS h6 trq thong tin dS cac t6 chuc tin d\lng theo

doi, giam sat ho~t d<)ng cua cac doanh nghi~p m9t each thuang xuyen.

- I>Bi v6i tai khoan ho~t d(}ng: Vi~c cho phep m9t doanh nghi~p duqc ma tai khoan 6 nhisu ngan hang rna chua xay d\ffig duqc h~ th6ng cung c~p thong tin, danh gia khach hang m9t each dbng b9 va tuang xilng co thS xem

la m9t sai lam hSt sue to 16n cua chinh sach tai chinh Vi~t Nam, dftn dSn vi~c

cho vay cua cac t6 chuc tin d\}ng gfin nhu "n~m dao dfu1g luoi".

- I>Bi v6i vBn vay trung dai h~n: vi~c kiSm soat su d\lng v6n vay

tuang d6i thu~n ti~n do s6 luQ'llg giao djch it, thu t\}c h6 sa ch~t che, tinh phap

ly kha cao.

- I>Bi v6i vBn vay ngiin h~n: cgc kY r~c r6i, dt kh6 kiSm soat. Vi d\1

khach hang l~p m9t b9 h6 sa vay v6n mua 100 t~n xi mang dS thi cong cong

trinh, nhung lam sao dS biSt s6 xi mang do se duqc dung cho cong trinh nao la ca m9t v&n ds : khach hang co ths dang kY vay dS thi cong cho cong trinh

nay nhung l~i dung cho cong trinh khac rna cac t6 chuc tin d\}ng khong ths

kiSm soat duqc.

H~u qua la vi~c su d\lng v6n sai m\}c dich la m9t hi~n tuQ'llg kha ph6

biSn 6 cac doanh nghi~p 6 Vi~t Nam. f)6 la chua kS la m9t hqp dbng thi cong

c6 thS duqc doanh nghi~p dung dS vay 6 nhiSu ngan hang, ho~c chi m9t cong

trinh nhung thong qua cac hqp dbng ph\1, cac quyst dinh giao vi~c cho cac

dan vi thanh vien (mo hinh cong ty my- cong ty con) cac doanh nghi~p co ths

nhan s6 v6n vay len r~t nhiSu lfin 6 nhiSu t6 chuc tin d\}ng khac nhau.

Qua sa db biSu diSn ben du6i, chung ta c6 thS th~y nguy ca rui ro m&t

v6n cua cac t6 chuc tin d\}ng la r~t 16n.

38

Ngan hang 2

=··························· ~ Ngan hang n ~ .. .. .. .. ... ············~~··············· ...,_---'------..lit·· Doanh nghi~p Hqp dcSng A

Thanh vien 1 - Hqp d6ng A'

Thanh vien 2 - Hqp d6ng A"

• . . . ...

Ngan hang 1 I

Ngan hang 2'

Ngan hang 1"

t r - - - -L - - . r------ : ..... ~ ..... .. . . Ngan : Ngan : hang . . ~ hang ~ 2" . . : : n" ....._ __ .... L..--......1 ............. ..

. . . . . ..... 't ..... ' . Ngan : hang ~ : . n' . . . . . . . . . . . . ..

SO' dB 2.3. Nguy cO' rui ro mit vBn cua cac NHTM

Lva chQn bfit lqi cua cac t6 chuc tin d\}ng con bi chi phBi b&i cac ngo?i

tac tieu cvc khac, ching h?TI nhu cac khoan tin d\lng chi dinh phi chinh thuc

cua chinh quysn dia phuong. NhiSu t6 chuc tin d\lng phai tai trq v6n cho cac

khach hang, cac dv an mang mau s~c chinh tri nhiSu hon la vi hi~u qua kinh

tS. NSu khong tai trq cho cac khach hang, cac dv an nay thi cac t6 chuc tin

d\}ng nay gi_ip rfit nhiSu kho khan trong ho?t d()ng tren dia ban. Ben C?nh do,

vi~c quyst dinh duy~t vay cho cac dv an nhisu luc l?i xufit phat tu quysn lqi

cua cac nhom lqi ich trong n()i b() cac t6 chuc tin d\lng. Cac hi~n tuqng tieu

C\fC, tham nhiing, nh~n hBi 19 dS bop meo S\f th~t vS khach hang, dv an, khoan

vay ... trong ho?t d()ng tin d\lng t?i cac t6 chuc tin d\lng khong phai la hi Sm.

~T?i Chi nhanh ngan hang Dftu tu va Phat triSn Thanh ph6 Da NAng

ciing da tirng don nh~n rfit nhiSu Iva chQn bfit lqi tir nhfrng ngo?i tac nhu v~y.

Gftn day nhfit, m()t can b() thAm dinh da phat giac m()t hi~n tuqng tieu C\fC

2.2.3.5. Bit lgi do cac ngo~i tac tH~u Cl}'C.

39

mang tinh h~ th6ng cua b9 ph~n tin dvng: cts theo du6i cac tham v<;mg quy@n lvc, can b9 tin dvng mu6n "leo" len vi tri ph6 phong, truemg phong tin dvng

"c~nh tranh" vi tri "giam d6c tuong lai" v6i cac ph6 giam d6c khac, nen da

mu6n "leo" len vi tri ph6 giam d6c, ph6 giam d6c phv trach tin dvng l~i mu6n

hinh thanh m9t "day chuy@n" deo dubi thanh tich "tang trnemg tin dvng" b&ng

m<;>i gia - quySt dinh c~p tin dvng tran Ian cho cac dv an kern hi~u qua, vi~c

"thftm dinh nguqc" khach hang, dv an duqc thvc hi~n c6 h~ th6ng trong m()t

quang thai gian kha dai. Ben c~nh d6, cac doanh nghi~p l~i r~t "nh~y cam"

v6i cac d()ng ca chinh tri nay, nhfing CUQC tiSp xuc v6i "e kip" tren v6i van

hoa "phong bi" dS tim kiSm nhfing ca h9i duqc "thftm dinh nguqc" cho cac

dv an da xay ra m9t each ph6 biSn.

c~p m<;>i h~u qua cua e kip tren, do la khoan vay cho dv an d~u tu b6 sung thiSt bi cua Cong ty c6 ph~ z (m9t doanh nghi~p san xu~t hang lam san xu~t khftu) theo hqp d6ng tin dvng s6 01/06/Hf) ngay 15/05/2006 :

- Ca c~u d~u tu cua dv an C\1 th6 nhu sau :

Sau day trinh bay m()t khoan vay theo dubi thanh tich "tang truemg" b~t

+ Nha xuemg va duang n()i b()

: 8.825 tri~u VND

+ ThiSt bi

: 1.620 tri~u VND , bao g6m :

• 05 may cha nham 550 tri~u d6ng

• 02 xe nang 3 t~n 550 tri~u d6ng

• 01 xe nang 4,5 t~n 3 70 tri~u d6ng

• o 1 tr~m biSn ap

150 tri~u d6ng

- V6i ca c~u d~u tu nhu v~y (thiSt bi chi chiSm 16%), b~t cu m()t nguai

nao chi c6 chut am hi6u sa b9 v@ tai chinh cling du th~y dv an ch~c ch~n

khong bao gia c6 hi~u qua. V~y rna e kip d6 da da "ve" ra m9t viSn canh

40

tuy~t vai cho dv an : dv kiSn doanh thu m6i nam tang them 15.078 tri~u

VNB, dv kiSn lqi nhu~n mang l~i ngay nam d&u tien dua vao ho~t d()ng la

1.980 tri~u VNB va tang d&n qua cac nam. DSn cu6i vong dai cua dv an, lqi

nhu~n dv kiSn d~t dSn con s6 17.757 tri~u VNB.

DSn khi m()t can b() thfim dinh dS nghi tai thfim dinh l~i dv an thi chi

nh~n duqc m()t sv im l~ng thu&n tuy va sv vi~c co le se bi dua vao quen lang.

Tom l~i, co rAt nhiSu nguyen nhan khach quan va chu quan khiSn cho

cac t6 chuc tin d1,mg co cac Iva ch9n bAt lqi, lam anh huCm.g tr&m trQng dSn

chAt luqng tin dvng, tiSm fin rAt nhisu rui ro va tinh tr~ng ysu kern cua cac t6

chuc tin d1,1ng la m()t h~ qua tAt ySu.

2.2.4. Tam ly y l~i do thong tin b§t can xrrng.

2.2.4.1. Tam Iy y I~i tir phia khach hang.

Do n~m b~t duqc lqi thS vS thong tin bAt can xll'ng, n~m b~t duqc sv

h~n chS cua cac t6 chuc tin dvng trong cong tac kiSm tra mvc dich sir dvng

v6n vay cac doanh nghi~p co ths phat cac tin hi~u sai I~ch vs cac thong tin

rieng cho cac t6 chuc tin d1,1ng theo hu6ng co lqi cho minh. Sau khi duqc cAp

tin d1,1ng, cac doanh nghi~p se sir d1,1ng vBn vay theo m1,1c tieu cua minh rna

cac t6 chuc tin dvng kho co thS kiSm soat ch~t che duqc.

M()t vi d1,1 diSn hinh la vi~c sir dl}.ng vBn vay d~ mua o to con. Theo

Lu~t cac t6 chuc tin dvng, thi chi duqc cho vay dS mua s~m cac may moe

thiSt bi trvc tiSp cho san xuAt. Nhu v~y, cac doanh nghi~p hoan toan khong

thS vay v6n dS mua o to con dS ph1,1c V\l cho vi~c di l~i, giao dich cua lanh d~o

doanh nghi~p. ThS nhung cac doanh nghi~p vfin "biSn hoa" dS vay v6n nhu

ghi vao khoan ml,lC xe 0 to phl,lC Vl,l ban quan ly cua cac dl,T an d§.u tu hay l~p

cac dv an mua s~m o to phvc V\l cho cac cong tac khao sat, thiSt ks ... nhung

thvc chAt ladS phvc V\l cho vi~c di l~i, "giai quySt khau oai" cua d()i ngii lanh

41

d~o doanh nghi~p. Trong chi phi ban qmin ly dg {m cua dg an Nha may xi mang Y (gi6i thi~u a phfin 2.2.3.3. mvc a), c6 rieng khoan mvc nh~p kh&u m(>t o to Mercedes nguyen chiSc tu Due d@ "phvc vv cho chuyen gia nu6c ngoai" v6i gia tri khoang 5,2 ty dBng. Dg an thi a m(>t tinh miSn Trung nhung "xe cua Ban quan ly dg an" thi chu ySu luu thong a dja ph~n Thu do Ha N(>i!? Vi~c dang kY vay v6n mua v~t tu thi cong cho cong trinh nay nhung l~i dugc su dvng cho cac cong trinh khac cling la bi@u hi~n d~i tra cua tam ly y l~i. N6i

chung vi~c su dvng v6n vay sai mvc dich gay t6n h~i dSn ch~t lugng cua cac t6 chuc tin dvng la m(>t hi~n tugng kha ph6 biSn a Vi~t Nam.

Nguy hi@m hon, cac doanh nghi~p con t~n dvng lgi thS chinh tri d@ tim

kiSm ap lvc tu chinh quysn bu9c cac t6 chuc tin dvng phai tai trq cho cac dv

an kern hi~u qua cua minh. £)@ tim CO' h(>i thang chuc thil tru6ng B9 xay dlJllg,

Ong T6ng giam dBc m(>t T6ng cong ty xay dlJllg trong nhiSu nam liSn da

xu~t v~t li~u xay d\l'llg, tu g~ch ceramic, g~ch block, xi mang, c~u ki~n thep,

dung "chieu" nay vay v6n ngan hang dfiu tu tran Ian hang lo~t nha may san

nhom dSn san ph&m sil v~ sinh, th~m chi mua l~i ca m9t nha may thuy tinh da

hi~u qua nhu thS nao. Trong m(>t dg an dfiu tu m(>t khu cong nghi~p qui mo

bi pha san ... chi v

l&n, khi duqc phong v~n d6i tugng nao duqc dv kisn se thue d~t, cling chinh

Ong T6ng giam dBc nay da phat bi@u m(>t cau rna kh6 c6 th@ tu6ng tugng

dugc : "Ta n~u ph& khong ai an thi ta an, khong ai thue d~t thi b~t cac don vi

thanh vi en cua ta thue ... " Cac dg an nay dugc c~p tin dvng thi cac t6 chile tin

dvng lam sao tho at khoi tinh tr~ng ySu kern ! ?

Khong nhfrng ths, trong thai gian gfin day, do n~m dugc di@m ysu cua

cac t6 chuc tin dvng la khong mu6n lam x~u h~ th6ng s6 sach cua minh cac

doanh nghi~p da t~n dvng hi~n tugng "l~y ng nuoi nq" cua nhiSu t6 chile tin

dvng rna tiSp tvc vay v6n tran Ian, dao ng lien tvc cho dSn khi nao con c6 th@.

42

Nguai ta da tilng vi cite nha Hinh dlito doanh nghi~p do nhu cac "d~u bSp k)r

tai v6i mon com rang", cu "d~w len, dao xu6ng" lien tlfc cho dSn khi nao

"chay khet" thi thoi.

Ban than cac NHTM cling m~c phai tam ly y lliti khi cho vay cac doanh

nghi~p Nha nu6c hay cac doanh nghi~p co qui mo 16n.

- DBi v&i cac doanh nghi~p Nha nrr&c: cac t6 chuc tin dvng thuang

nh~n dinh khong dS gi Nha nuac d@ cho cac doanh nghi~p cua minh rai vao

tinh trlitng pha san nen co "dS dai" han khi quySt djnh c~p tin dvng. Th~m chi

con cho r~ng cho du truang hqp x~u nh~t xay ra, Nha nu6c cling se rot v6n d@

"c(ru" cac doanh nghi~p nay.

- DBi v&i cac doanh nghi~p c6 qui mo l&n: NHTM lliti hay d~t "ni8m tin" qua muc vao b9 may quan ly doanh nghi~p, tin r~ng "song l&n" khong dS

gi dim n6i "thuy8n lan" nen quyst dinh c~p tin dvng dvng cling it can nh~c

han.

2.2.4.2. Tam Iy y I~i tir phia t8 chrrc tin d1J.ng.

vao tai san dam bao cua doanh nghi~p, khong ds gi doanh nghi~p buong xuoi

dan tai m~t kha nang tra ng d@ rna m~t di nhfrng tai san dang ths ch~p, c~m c6

tliti cac t6 chuc tin dvng. Vi~c qua chu tn;mg dSn tai san dam bao khong nhfrng

dan t6i hanh vi can b() tin dvng khong ch~t che trong qua trinh thdm djnh, giai

ngan, giam sat SU dvng v6n vay ... rna con tlitO d{)ng ca cho cac d6i tugng gia

filitO cac gidy tad@ lam tai san dam bao .

... Di@n hinh g~n day nh~t rna cac bao chi da dua tin (thang 03/2007) la V\1

Cong ty TNHH Tr~n Vli da gia IDlitO gi~y chtrng nh~n quy@n su dvng d~t va quy@n SO hfru nha, gia ffilitO chfr ey CUa lanh dlitO Va con d~u CUa van phong dang kY quy@n su dvng d~t, dBng thai gia mlilo chfr kY cua cong chtrng vien

- Tai san dam bao: Conca nhan tilng can b() tin dvng thi lliti hay y lliti

43

Nha nu6c dS lam tai sfm thS chfip vay cac NHTM t?i Da N~ng dSn hon 20 ty d6ng (trong d6 Chi nhanh BIDV Da N~ng bi lira dSn 3,8 ty d6ng).

. 2.3. Mot sB nhan xet rut ra:

.

Qua nhfrng phan tich a tren, m{)t s6 nh~n xet rut ra:

- Vfin dS thong tin bfit can xl:mg hi~n da va dang xay ra dBi v6i ho?t

d{)ng cho vay, NHNN va cac NHTM da nh~n thuc va dua ra cac giai phap

kh~c phvc. NHNN da ban hanh h~ thBng van ban quy dinh lien quan nhu: tin dvng, phan lo?i khach hang va trich dv phong rui ro. Tren ca sa quy dinh va thvc tS diSn ra, cac NHTM da xay d\fllg quy trinh lien quan nh~m mvc tieu

nang cao chfit luqng ho?t d{)ng, giam rui ro phat sinh tru6c, trong va sau qua

trinh cung cfip tin dvng.

- Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam la NHTM quBc doanh c6

quy mo ho?t d{)ng Ian, cac chi nhanh tren toan qu6c va c6 kinh nghi~m trong

nghi~p V\1 tin dvng. Do v~y, BIDV da nh~n thuc va tiSn hanh dBng b9 cac

cong C\1 qmin ly vS: Cong ngh~ thong tin, Chinh sach quy dinh va Bi~n phap kiSm tra/giam sat dBi v6i vi~c thvc hi~n a chi nhanh. DSn nay, Ngan hang da dam bao chfit luqng tang tru&ng tin dvng, giam dftn ty 1~ nq xfiu va nang cao nang Ivc C?nh tranh tren thi truemg ngan hang a Vi~t Nam.

- DBi v6i ho?t d{)ng cua Chi nhanh BIDV Da N~ng: la m{)t trong nhfrng

chi nhanh quy mo Ian nhfit, nen vi~c triSn khai va giam sat tin dvng da duqc

thvc hi~n tir ngay dftu. Chi nhanh ben C?nh vi~c ap dvng t6t quy dinh lien

quan cua BIDV con tich C\fC dua ra nhfrng bi~n phap nh~m tirng buac giam

bat rui ro c6 nguyen nhan tu thong tin bfit can xll'ng giua ngan hang va khach

hang tren dia ban.

- Tuy nhien, tinh hinh thvc tS dang d~t ra nhiSu vfin dS d~t ra cftn giai

quyst co nguyen nhan tu ban chfit nghi~p V\1, phia ngan hang va d~c bi~t Ia

44

phia khach hfmg trong qua trinh thAm djnh, vay v6n va tra nq. T~t ca nhfing rui ro phat sinh nhu Iva ch<;>n b~t Iqi, Him Iy y Ic;ti va b~t Iqi trong Iva ch<;>n

khach hang d@u cftn nhfing giai phap tir cac ben Nha nu6c, NHTM va doanh

nghi~p. D~c bi~t, h~ thfmg NHTM Vi~t Nam n6i chung, BIDV n6i rieng va

Chi nhanh Da N~ng dua ra nhfing cong C\1 d@ giam thi@u rui ro, nang cao ch~t

luqng tin dvng.

45

CHUONG III

•

•

•

MOT SO GOI Y CHINH SACH DE KHAC PHUC TiNH TRANG LUA CHON BAT LOI VA TAM LY Y LAI DO

•

•

•

•

•

THONG TIN BAT CAN XirNG

Cling v6i nhfmg h;ra chQn bfit lqi do thong tin bfit din xt'mg, tam ly y l~i

cua khach hang da dua d@n h~ qua y@u kern, tiSm fin rui ro Ian cho cac t6 chuc tin dvng o Vi~t Nam. Nhu da phan tich o chuang II (phfin 2.1.4 mvc c) : theo danh gia cua Quy TiSn t~ Th@ gi6i va Ngan hang Th@ gi6i thi ti 1~ nq xfiu cua

h~ th6ng ngan hang Vi~t Nam vao khoang 15%-20%. Nhung vfin dS xu ly

thong tin bfit can xt'mg cua cac tf> chuc tin dvng Vi~t N am l~i dang g~p b@ t~c

toan h~ th6ng. D@ lanh m~nh h6a cac tf> chuc tai chinh, Chinh phu, cac nganh

lien quan va bim than h~ th6ng cac t6 chuc tai chinh cfin c6 nhfmg dfiu tu

nghien Clru thoa dang d@ dS ra cac chinh sach hi~u qua nh&m kh~c phvc tinh tr~ng thong tin bfit can xung, tranh cac Iva ch9n bfit lqi va tam ly y l~i trong

ho~t d()ng tai chinh.

M()t diSu cfin khing djnh la vi~c kh~c phvc va h~n ch@ tinh tr~ng thong

tin bfit can Xtmg trong ho~t d(}ng tin dvng khong th@ thanh cong chi v6i S\f n6

1\l'C dan dQC CUa ban than cac tf> chuc tin dvng rna cfin phfli CO S\l' ph6i hqp

d6ng bQ CUa cac thanh phfin CO lien quan cling nhu S\f h6 trq CUa Nha nu6c

thong qua ban hanh va giam sat cac th@ ch@ ho~t d()ng. Du6i day la m()t vai

gqi y chinh sach cfin thvc hi~n tu: Nha nu6c va ban than h~ th6ng BIDV

(trong d6 c6 BIDVDN).

- 3.1. V~ phia Nha nmrc.

3.1.1. Xay d1]'ng va phat tri~n cac th~ ch~ d~ rang bUQC ho~t dQng

cua cac doanh nghi~p theo IDQt quy d~o phap ly hfru hi~u.

46

Vi~t Nam dang trong buBi d~u h()i nh~p vao nSn kinh tS toan c~u. M()t

doi hoi tftt ySu la kinh tS phaj duqc phat tri@n trong m()t moi tru6ng th@ chS c6

tinh h6 trq cao, m()t h~ th6ng phap ly hfru hi~u nhim duy tri cac tr?t tv,

nguyen t~c va cac cam kSt trong mQi giao dich kinh tS. C~n c6 m()t th@ chS

hfru hi~U bUQC cac doanh nghi~p phai minh b~ch cac thong tin Clla minh Va CO

chS tai xu ly d6i v6i tru6ng hqp lam sai l~ch thong tin ho~c che d~y thong tin.

- Tru6c hSt, c~n cai each h~ th6ng chu~n mvc kS toan va ki@m toan, t~o

tinh minh b~ch va chinh xac trong cac bao cao tai chinh cua doanh nghi~p.

C~n ap dvng chinh sach ki@m toan bao cao tai chinh cua cac doanh nghi~p

nhu chinh sach rna nu6c My dang ap dvng : cac bao cao tai chinh khong duqc

phep cong b6 cho dSn khi chung da duqc cac cong ty ki@m toan d9c l~p ki@m

chung.

- Thu hai, c~n cai each phap lu~t vS thuS, kh~c phvc tinh tr~ng doanh

nghi~p sir dvng nhiSu h~ th6ng s6 sach nhim tr6n thuS. Cac quy dinh phap

lu~t vS thuS, cac chS tai xu ly vi ph~m phai duqc quy dinh ch~t che, nghiem

minh va h~ th6ng CO' quan thuS phai duqc cai t6 theo CO' chS quan ly va ki@m

soat ch~t che d@ phong tranh nhfrng tieu eve dang xay ra tran lan nhu hi~n

nay.

- Thu ba, phai cai each h~ th6ng phap lu~t theo huang minh b~ch han,

nghiem kh~c han d@ rang bu()c trach nhi~m cua cac doanh nghi~p, cac ca

nhan trong ho~t d()ng kinh doanh cua minh .. H~ th6ng toa an phai nghiem

minh, xet xu dung nguoi, dung t()i, d~c bi~t la phai thu tieu cho duqc tinh

tr~ng nSu c6 sai ph~m xay ra dSu tim each qui trach nhi~m cho t~p th@ hay "h~ canh an toan" t~o tam ly -y l~i va l~m dvng quySn Ivc cua cac nha lanh d~o a doanh nghi~p Nha nu6c nhu hi~n nay. C~n nang cao cong tac giao dvc d~o

due nghS nghi~p, nang cao y thuc chi cong, vo tu cua d()i ngu nhfrng nguoi

47

cam can nay illlJC. Xoa bo cho duqc tinh tr~ng tieu ClJC, quan lieu, ch~m ch~p

lam m&t nhiSu thai gian va tisn b~c cua cac ca quan thi hanh an dS khoi phvc

long tin cua cac doanh nghi~p vao phap lu~t cua Nha nu6c. Do cac t6n t~i hi~n nay cua h~ thfmg phap lu~t rna cac NHTM a Vi~t Nam m~c du co m<)t khBi luqng nq x&u r&t 16n, nhung s6 V\1 tranh chfi.p duqc dua ra khai ki~n la

r&t khiem t6n. DiSu nay da lam tri~t tieu tinh din de dBi v6i cac doanh nghi~p

thong qua h~ thBng lu~t phap.

Phai hoan thi~n phap lu~t vS quySn sa hilu tri tu~, vi~c xay d\Illg va nang cao nh~n thuc vs quysn sa hilu tri tu~, se giup cac doanh nghi~p y thuc han trong vi~c xay d\Iflg va bao v~ thuang hi~u cua minh. Day se la ca sa hilu hi~u cho cac ngan hang trong qua trinh thftm dinh, danh gia khach hang.

Phai cai thi~n m~nh me han nfra cac h~ thBng lu~t doanh nghi~p, lu~t

pha san ... cling cac bi~n phap thvc thi nh&m th~ng tay lo~i tru cac doanh

nghi~p kinh doanh thua 16 triSn mien dang la ganh n~ng cho nSn kinh tS noi

chung va cac t6 chuc tin dvng noi rieng.

- Thu tu, phai nhanh chong hoan chinh cac qui chS, huang d~n cv thS

cling nhu thanh l~p cac t6 chuc dinh gia tai san d<)c l~p cling nhu cac ca chS

hilu hi~u trong vi~c xu ly tai san cua cac doanh nghi~p. Tu do giup cac tf>

chuc tin dvng thu~n lqi trong vi~c cam c6, ths ch&p tai san ds dam bao an toan v6n vay cling nhu nhanh chong thu h6i nq x&u tu tai san cam c6. ths chfi.p. Nang cao hi~u qua cua va giai phap thvc thi cua cac ca quan hanh phap trong vi~c xu ly cac lo~i tai san dam bao t~i cac t6 chuc tin dvng cts giup cho cac t6 chuc tin dvng nhanh chong thu h6i cac khoan nq x&u, lanh m~nh hoa

tinh hinh tai chinh cua minh.

- Thu nam, dfty m~nh cb phan hoa cac doanh nghi~p nha nu6c g~n v6i

vi~c ap dvng cac mo hinh, ky nang quan tri cong ty (corporate govemence)

48

hi~n d~i. Nha nu&c chi nen gifr l~i nhfrng doanh nghi~p c6 vai tro trQng ySu, co nhfrng lgi thS cua d9c quy@n tv nhien nhu dfiu khi, di~n, than, buu chinh vi@n thong. f)i@u nay se tac d9ng tich C\fC dSn vi~c kh~c phvc tarn ly y l~i t6n t~i trong cac doanh nghi~p Nha nUOC nhu da trinh bay a phftn 2.1.4 illl)C C.

Giai phap nay se lam giarn ganh n~ng dSn ch~t lugng ho~t d9ng cua cac t6

chile tin dvng cung nhu ch~t lugng tang tru&ng cua toan n@n kinh ts.

- Cu6i cling, Vi~t Narn vita rn&i gia nh~p san chai WTO, rn~c du con

dugc huang nhi@u uu dai v@ 19 trinh c~t giarn thuS quan d6i v&i rn9t s6 linh

V\fC. Nhung Nha nu&c cftn c6 cac d9ng thai tich C\fC, rn~nh me han nfra dS rut

chu d9ng ng~n 19 trinh nay. Di@u nay se t~o ra rn9t ap lvc ben ngoai r~t rn~nh

giup cho vi~c cai each h~ th6ng phap lu~t va cac ths chs kinh ts thi tru0ng

di@n ra nhanh han, sau r9ng va tri~t dS han. Day cung chinh la bai hQc rna

Trung Qu6c da ap dvng dS cai each n@n kinh tS cua rninh.

3.1.2. Xay dvng h~ thBng cung c§p thong tin oBng b() va a§y du v~

Phai hinh thanh cho dugc rn9t h~ th6ng thu th~p cac thong tin v@ cac

doanh nghi~p, tu lich su phat triSn, kinh nghi~rn kinh doanh, chiSn luge phat

triSn (t~t nhien la tru bi rn~t kinh doanh), nang lvc tai chinh, trinh d9 b9 may

quan ly qua cac thS h~, th~rn chi ca qui ho~ch phat triSn nhan S\f cua nganh,

cua tirng doanh nghi~p ... tu do cong b6 r9ng rai ds cac t6 chile tin dvng cung

nhu cac ban nganh lien quan c~p nh~t khi cftn thiSt. H~ th6ng nay c6 thS phat

triSn theo rno hinh cua Trung tarn cung c~p thong tin phong ngua rui ro cua

Ngan hang Nha nu&c hi~n nay nhung phat triSn hoan thi~n va hi~n d~i han. H~ thfJng nay phai phat triSn khong dirng a mile thu th~p thong tin rna con

phai xu ly thong tin sa c~p nhu thanh l~p cac t6 chile d9c l~p c6 chile nang tu

v~n, danh gia, xSp lo~i cac doanh nghi~p theo rn9t s6 tieu chi ca ban :

cac doanh nghi~p.

49

+Nang h,rc b9 may quan ly.

+ Kinh nghi~m kinh doanh.

+ Uy tin trong quan h~ tin d\}ng

+ Nang h.rc tai chinh (thong qua bao cao quySt to an duqc kiSm

to an d9c l~p) ...

Nha nu&c cfin co cac chinh sach uu dai ds phat trisn cac doanh nghi~p

ho~t dQng trong linh V\fC dich V\1 thong tin, tai chinh nhu cac doanh nghi~p

cung c&p dich V\1 danh gia xSp h~ng doanh nghi~p, dinh gia tai san, tu v&n tai chinh, kiSm toan ... Hi~n nay, a Vi~t Nam m9t s6 t6 chuc ho~t d9ng trong linh vgc cung c&p dich V\1 thong tin nhung hi~u qua ho~t d9ng chua cao nhu Trung

tam danh gia tin nhi~m doanh nghi~p cua bao di~n tu Vietnamnet ho~t d9ng

chua hi~u qua va g?p kho khan trong kinh phi ho~t d9ng do chua co ngu6n

thu. Hon nfra. do day la m9t linh vgc kha m6i d6i v6i nu6c ta nen cfin co sg

h6 trq cua Nha nu&c trong giai do~n dfiu.

cfin duqc cai each phuong thuc va ch&t luqng ho~t d9ng cua trung tam

cung c&p thong tin phong ngira rui ro cua NHNN. Ngan hang Nha nu6c Vi~t

Nam cfin dua ra cac chS tai nh~m nang cao trach nhi~m cua cac ngan hang

trong vi~c cung c&p thong tin vS khach hang co quan h~ tin d\lng m9t each kip

thai, dfiy du va chinh xac. Tir do t&t ca cac NHTM co thS khai thac thong tin tir h~ thiJng nay, lam CO' sa danh gia nang lgc va uy tin cua khach hang khi hQ co nhu cfiu vay v6n.

3.1.3. Thi~t l~p m~ng IU'6i cung cftp thong tin thi trU"fJ'ng.

Cac thong tin hi~n hfru vS thi truang nhu cung va cfiu cac hang hoa,

dich V\1 cfin duqc th6ng ke t6i muc t6i da co thS va cong b6 r9ng rai. Phai xay

d\fllg cac h~ th6ng dg bao v@ nhu cfiu tuong lai, cac biSn d9ng vs gia ca trong

nuac va tren thS giai cung nhu chinh sach phat triSn cong ngh~ va thuong m~i

50

qu6c t@ ds tu do xay d\ffig bai tmin qui ho~ch phat triSn cac nganh ngh@ trong nuac.

Phai thBng ke t&i muc t6i da v@ dinh muc chi phi san xuftt cua tirng

nganh ngh@ theo tirng lo~i cong ngh~ da, dang va se ap dvng trong qu6c gia.

vi~c thfim dinh, kiSm soat ho~t d()ng cua cac doanh nghi~p. C~n khuy@n khich

m~nh me vi~c thanh l~p cac hi~p h9i nganh ngh@ ds t~o ra cac h~ th6ng lien

Tir do, giup cac t6 chile tin dvng, cling nhu cac ban, nganh lien quan trong

k@t, trao d6i, c~p nh~t thong tin gifra cac doanh nghi~p d6ng thai t~o c~u n6i

gifra cac doanh nghi~p trong cac nganh v&i thi truang ben ngoai, trong do co

thi truang v6n.

3.1.4. Cac th~ ch~ lien quan d~n ho~t d(>ng ngan himg.

- Nang cao tinh d()c l~p cua ngan hang thuong m~i d~c bi~t la cac ngan

hi~n dung vai tro la phat triSn ho~t d()ng ngan hang hon la cong C\1 dS thvc

hi~n cac chinh sach cua Nha nu&c nhu hi~n nay. C~n quan tri~t d@n chinh

hang thuong m~i nha nu&c trong vai tro kinh doanh ti@n t~, NHNN c~n thvc

quy@n cac cftp khong duqc ti@p tvc can thi~p vao ho~t d()ng cua cac t6 chuc

tai chinh ds kh~c phvc tinh tr~ng thien l~ch trong d~u tu va phat trisn, ds cac

t6 chuc tin dvng d()c l~p trong ho~t d()ng cua minh, t~p trung ngu6n lvc tai trq

- Sam nghien CUu va ban hanh cac quy ch@ v@ Slr dvng ti@n m~t luu

cho cac dv an, nganh ngh@ hi~u qua dong gop d()ng lvc cho tang tru&ng kinh , , te quoc gia.

thong dS giam bat khBi luqng giao dich ti@n m~t trong n@n kinh t@, giup ngan

hang kiSm soat duqc v6n vay duqc ds dang hon, gop ph~n giam thiSu rui ro

cho.

- Hinh thanh thi truang mua ban nq cua cac doanh nghi~p. Khi thi

truang nay phat trisn se cung cAp m9t ngu6n thong tin chinh xac va re cho

51

n@n kinh t~.

- Thuc d§.y thi truemg ch(rng khml.n phat triSn dS gifun b6t ap lvc cho

ngan hang trong vai tro tai chinh trung gian, d6ng thai se hinh thanh m9t

ngu6n thong tin t~o di@u ki~n thu~n lqi cho vi~c thu th~p thong tin va giam

th~p chi phi.

3.2. V~ phia h~ thBng BIDV.

3.2.1. I>Bi v6i Ngan hang I>fiu tU' va Phat tri~n Vi~t Nam (HQi sO'

chinh).

3.2.1.1. Nang cao nang lt}.'C can bQ tin dl}ng.

DS gop phAn h~n ch~ rui ro tir thong tin b~t din XUng thi trinh b9 can b9

tin dvng cAn duqc quan tam cts du nang lvc xem xet cac thong tin tu khach

hang va dv an. Tuy v~y, nang lvc can b9 ho~t d<)ng trong llnh V\l'C tai chinh

tin dvng hi~n nay vfin con nhi@u diSm b~t c~p.

Trong giai do~n t6i, BIDV cAn co chi~n luqc dao t~o phat triSn ngu6n

nhan lvc noi chung va nang cao nang lvc can b9 tin dvng noi rieng. Ngan

hang ti~p tvc triSn khai cong tac qui ho~ch l~i cong tac dao t~o, nang cao nang

lvc va trinh d9 thfim djnh v@ mQi m~t lien quan d~n tin dvng cua d9i ngu can

b<). Tirng bu6c xay d\l'flg cac chuang trinh dao t~o t~i ch6 cling nhu cu can b9

theo hQC cac lap dao t~o chuyen sau qua cac khoa t~p hu~n cua Trung tam dao

t~o BIDV. Ngan hang th~m chi co thS tuySn chQn cac nhan sv h~t gi6ng gui di dao t~o a nu6c ngoai cac nghi~p V\1 hi~n d~i. Nhanh chong hoan thi~n mo hinh t6 chuc va ch~t luqng dao t~o, tuysn dvng va co ch~ d9 dai ng9 t6t cho

d9i ngu giang vien trong va ngoai ngan hang.

3.2.1.2. Cai each qui trinh tin dl).ng v~ m~t tA chrrc.

Hi~n nay, BIDV da ap dvng cac quy trinh nhu thfim djnh, tin d~;tng va

52

quy dinh r5 tnich nhi~m cua cac b9 ph~n lien quan t~i H9i sa chinh va Chi nhanh. Tuy v~y, BIDV vfin c~n phcH cai each theo hu6ng tach b~ch cac cong

do~n th&m dinh - quyst dinh cho vay vai cong do~n giai ngan va thu h6i ng,

t~o ca chS kiSm soat cheo dS h~n chS rui ro vS m~t con nguai.

- Thu nhfit, tiSp tl)c xay d\ffig va hoan thi~n "ngan hang dfr li~u" tren ca sa dfr li~u cua H~ thBng ngan hang tich hgp (SIBS) va H~ thBng xSp h~ng khach hang dS thu th~p, xu ly cac thong tin vs thi truang, khach hang ... nh&m

cung cfip cho ho~t d{)ng tin dl)ng cling nhu ho~t d{)ng quan tri rui ro m<)t each

nhanh chong, kip thai va chinh xac.

- Thu hai, c~n chuyen mon h6a toan b9 qua trinh thb dinh, xet duy~t,

cho vay, thu ng dS dam bao chfit luQ'llg va an toan trong ho~t d{)ng d{)ng tin

dlfng. M6i phong lien quan (nhu Phong Tin dl)ng, Phong Th&m dinh va Quan

ly tin dl)ng) t~i Chi nhanh nen chi dam nh~n m9t s6 khau, cong do~n nhfit

dinh va chiu trach nhi~m C\l thS vS nhfrng cong vi~c dugc phan cong :

+ B9 ph~n tin dl)ng- b9 ph~n giao dich trvc tiSp v6i khach hang (front

office) khong dugc tham gia, can thi~p vao qua trinh th&m dinh, xet duy~t ds

dam bao tinh khach quan, tranh cac hi~n tUQ'llg tieu qrc. B9 ph~n nay chi thvc

hi~n cac nhi~m V\l sau :

~ TiSp nh~n h6 sa, kiSm tra tinh d~y du cua h6 sa r6i chuySn toan

b9 cho b9 ph~ th&m dinh.

~ TiSp nh~n quySt dinh cho vay hay khong cho vay tir b9 ph~n

th&m dinh dS thong bao cho khach hang.

~ Thvc hi~n vi~c giai ngan, thu ng, kiSm tra ml)c dich sir dl)ng v6n

vay va tai san dam bao ng vay.

+ B9 ph~n th&m dinh - b9 ph~n thu{)c khBi h6 trg (back office), b9 ph~n

nay khong dugc phep giao dich trvc tiSp v6i khach hang rna chi c6 nhi~m V\l

53

thftm dinh cac h6 sa tiSp nh~n tir b() ph~n tin dvng. B() ph~n bay chiu trach

nhi~m thftm dinh cac n()i dung ca bim sau :

~ Thftm dinh cac di@u ki~n tin dvng : thftm dinh v@ khach hang

(nang Ivc phap ly, nang Ivc tai chinh, nang Ivc quim tri di@u

hanh ... ).

~ Thftm dinh khoim vay : Danh gia tinh kha thi, kha nang vay tra

cua khoim vay, danh gia cac rui ro chu ysu cua khoan vay.

~ Thftm dinh ( dinh gia) tai san dam bao : thftm dinh tinh phap ly ( quy@n sa hilu, tinh tr~ng tranh chfip ), thftm dinh thvc tr~mg v@ tai san (vi tri, kSt cfiu, chfit IuQTig hi~n t~i, cong ngh~ ... ), dinh gia

tai san dam bao ...

Can cu kSt qua thftm dinh, H1nh d~o Chi nhanh se quySt dinh trvc tiSp

hay thong qua ca chS H()i d6ng tin dvng.

+ B() ph~n quan ly tin dvng - m()t b() ph~ khac thu()c kh6i h6 trq (back

office) thvc hi~n chuc nang quan tri rui ro. B() ph~n nay chiu trach nhi~m thvc

hi~n thuemg xuyen vi~c danh gia rui ro cua nhfrng khoan vay, phat hi~n kip

thai cac khoan vay co rui ro ds xay d\Illg cac giai phap xu Iy hi~u qua, d6ng

thai thong qua d6 rut ra bai hQc kinh nghi~m, tranh l~p l~i nhfrng sai lAm

tuang tv trong tuang lai.

Cong tac quan tri rui ro cAn t~p trung vao vi~c kiSm tra, giam sat vi~c

tuan thu cac qui chs, qui dinh v@ ho~t d9ng tin dvng thong qua cac hinh thuc

kiSm tra dinh Icy va d()t xufit ho~t d()ng cua ca b() ph~n tin dvng Ian b() ph~n

thftm djnh.

y@ m~t t6 chuc t~i cac chi nhanh BIDV cling cAn thvc hi~n phan cfip ch~t che quy@n h~n va trach nhi~m theo tirng muc dsn tirng chuyen vien a ca ba b() ph~n tren nh~m h~n chS tam ly y l~i cua cac chuyen vien cling nhu S\f

54

can thi~p qua sau vi nhfrng lqi ich rieng cua d9i ngli H1nh d~o. Song song v6i

vi~c phan cfip quysn h~n va trach nhi~m, din cai each ca ch@ tiSn luang va

xay d\ffig chinh sach dai ng9 hqp ly' tuang xl:rng v6i trach nhi~m cong vi~c ...

dS t~o d9ng ca khuy@n khich nang cao chfit luqng lam vi~c va h~n ch@ tieu

qrc trong cong tac tin dl)ng.

Ngoai ra, cling cfin tirng bu6c xay d\ffig va phat triSn cac b9 ph~n thgc

hi~n chuc nang nghien cilu, tu vfin vS Icy thu~t, cong ngh~, nghien cilu, khao

sat thi truemg ... ds tang cuemg hi~u qua va d9 chinh xac cho cac bao cao thcim

dinh.

3.2.1.3. Gia tang ti ·~ dU' ng co dam bao b~ng tai san.

Ml;lc dich dfiu tien la h~n ch@ rui ro mfit toan b9 v6n b&ng vi~c thu h6i

nq vay tir vi~c phat mai cac tai san cua doanh nghi~p. Ml;lC dich thu hai la g~n

trach nhi~m cua doanh nghi~p vao vi~c bao toan, phat huy hi~u qua d6ng v6n.

N@u dfiu tu khong c6 hi~u qua, doanh nghi~p cling mfit phfin v6n tv c6 cua minh da tham gia vao dv an, do v~y se h~n ch@ duqc phfin nao tam ly y l~i cua

cac doanh nghi~p. Tuy nhien, bi~n phap nay van con rfit h~n ch@ do kha nang

y@u kern trong vi~c dinh gia tai san dam bao nhu da trinh bay 6 phfin 2.2.3.2

cling nhu S\I tri tr~ trong Vi~c XU ly tai san CUa cac CO quan hanh phap hi~n

nay (ho~t d9ng cua cac ca quan thi hanh an con r&t nhisu h~n ch@, quan lieu,

ch~m ch~p, thi@u nang d()ng ... ).

Thu nhfit, BIDV ti@p tl)c tir bo dfin vi~c cfim c6 tai san theo kiSu "c6

cfim" dS theo du6i chi tieu mang tinh thanh tich trong vi~c tang ti 1~ du nq c6

dam bao b&ng tai san nhu hi~n nay. Cfin sang l<;>c dS chi nh~n th@ chftp, cfim

c6 nhfrng tai san dam bao tinh thanh khoan.

Thu hai, phai nang cao chfit luqng dinh gia tai san b&ng vi~c thanh l~p

cac b9 ph~n dinh gia tai san d9c l~p va chuyen nghi~p t~i cac t6 chuc tin

55

dvng. B9 ph~n nay cfin thuoog xuyen duqc dao t~o, c~p nh~n ki@n thuc, phuang phap, k5' nang dinh gia va cac thong tin vs cac giao dich tai sim tren

thi truoog. B9 ph~n nay cling cfin c6 S\f ph6i hqp, h6 trq tu vfin tu cac t& chuc

chuyen nghi~p nhu cac trung tam dinh gia, cac san giao dich bfit d9ng san,

d9ng san ...

Thu ba, phai tang cuoog han nfra cong tac quan ly cac tai san dam bao,

thuoog xuyen theo doi tinh hinh sir dvng tai san dam bao nq vay t~i cac doanh

nghi~p, danh gia kip thai cac bi@n d9ng vs tai sim vs cac hao mon v~t ly lftn

cac hao mon vs m~t cong ngh~ (sv l~c h~u) d@ khao sat bi@n d9ng gia tri cua

tai san rna co giai phap disu chinh giai h~n cho vay t6i da d6i vai doanh

nghi~p nh~m dam bao ti 1~ du nq c6 tai san dam bao d~t muc an toan theo qui

djnh m9t each thvc chfit. Ph6i hqp v6i cac ben hfru quan thvc hi~n tri~t d@ cac

ch@ tai tin dvng d@ kh~c phvc tinh tr~ng chay i trong vi~c tra nq cua cac doanh

nghi~p, xu ly t6t tai san cfim c6, th@ chfip, nhanh chong thu h6i nq xfiu tu tai

san d@ dua v6n vao dfiu tu cho cac ho~t d9ng c6 hi~u qua tang kha nang sinh

Iai.

3.2.1.4. Gia tang ti I~ drr ng khu Vl}'C ngoai quAe doanh.

Nhu da phan tich, tam ly y l~i va ti trQng nq xfiu hi~n nay rai chu y@u

vao cac doanh nghi~p Nha nu6c. Thvc t@ trong 5 nam tu 2001 - 2005, t6c d9

tang tru6ng cua cac doanh nghi~p c6 v6n dfiu tu Nha nu6c chi (y muc 10%. s6

doanh nghi~p c6 lai chi@m 77%, nhung chi khoimg 40% trong s6 d6 c6 muc lai cao han lai sufit huy d9ng v6n cua cac NHTM4

• N@u lo~i tru cac doanh

nghi~p c6 nhfrng lqi th@ rieng bi~t nhu buu chinh vi@n thong, di~n, khai

thi s6

khoang, tai chinh ngan hang ... va sir dvng sufit chi@t khfiu hqp ly doanh nghi~p c6 NPV <0 se chi@m tY trQng da s6.

4 Ngu6n VOV.org.vn

56

Chinh vi v~y, trong khi Nha nu6c dang tich qrc thvc hi~n chinh sach c6

ph~n h6a cac doanh nghi~p Nha nu6c thi BIDV cling c~n tirng buac chu d9ng

han nfra vi~c thu h~p tin dt,mg d6i v6i khu vvc doanh nghi~p Nha nu6c va

•

phat tri@n tin dl,lng d6i VOi khu V\l'C tu nhan (56,8% tfJng du nq nam 2006)5

Giai phap nay tfit nhien g~p phai nhiSu kh6 khan nhfit dinh, do dv nq hi~n nay

cua khu V\fC doanh nghi~p qu6c doanh t1iti BIDV con 16n du da giam d~n theo

thai gian ( 43% nam 2006t, vi~c th~t ch~t tin dvng doi hoi phai m9t khoang

thai gian nhfit dinh v6i m9t 19 trinh thich hqp m6i dam bao thvc thi. Ben c1itnh

do, trinh d9 ap dvng cac h~ th6ng chu&n mvc kS toan, xay dl,l11g cac bao cao

dv an kha thi ... cua khu V\fC tu nhan con ySu kern, gay khong it kh6 khan cho

cac t6 chuc tin dvng va BIDV trong vi~c phat tri@n tin dvng d6i v6i khu V\fC

nay. Do v~y, BIDV c~n d~u tu nhiSu han nua trong vi~c khao sat, tim kiSm

sang 1QC nhfrng doanh nghi~p tu nhan kinh doanh CO hi~u qua, tu vfin cho cac

doanh nghi~p nay trong vi~c xay dl,l11g cac bao cao tai chinh, cac dv an kha

thi, cac phuang an kinh doanh theo bai ban, tuan thu ch~t che cac chu&n mvc

tai chinh do Nha nu6c ban hanh.

3.2.1.5. CtrO'ng quy~t xfr ly dtft di~m cac khoan DQ' x~u.

MQi S\l' thay dfJi cfip tiSn dSu d@ 11iti dau dan, BIDV da nh~n thuc ro diSu

nay d@ chfip nh~n "dau m9t 1~n", cuang quyst xu 1:Y dm di@m cac khoan nq

xfiu, xoa b6 h&n tinh tr1ilng "sq dau" rna "1fiy nq nuoi nq". M1itnh d1iin cong

khai nq xfiu, 1o1iti bo tinh tr1itng tiSp tay cho cac doanh nghi~p dao nQ' nh~m

1o1iti tru th&ng tay cac khach hang xfiu tu d6 c6 19 trinh xu 1y nq, tai cfiu true

ngu6n v6n va 1anh ill1itnh h6a tinh hinh tai chinh cua minh. Nhfrng chinh sach

va giai phap da va dang duqc dua ra va dAy m1ilnh nhu vi~c t6 chuc ki@m tra ho1itt d9ng tin dvng t1iti Chi nhanh tu H9i sa chinh, minh b1itch h6a tinh hinh du

5 Ngan hang £>fiu tu va Phat tri~n Vi~t Nam (2007), Bao cao thuAu tu va Phat tri~n Vi~t Nam (2007), Bao cao thu

57

ng va phan lo~i nh6m ng.

Day la m9t Iva chQn r~t kh6 khan, bai ti trQng ng x~u ch~c ch~n se

dang cao vase gay ra hang lo~t cac anh huang b~t lgi. Do v~y, cling khong

nen thvc hi~n m9t each d6ng lo~t va d9t ng9t d6i vai t~t ca cac doanh nghi~p

rna cftn thvc hi~n theo kiSu "thay mau' dftn dftn. Cong tac xir ly ng khong nen

VQi vang rna phai theo lQ trinh XU ly ng tUng bu6c (theo phuang thuc cuf>n

chiSu) theo tl1ng nh6m khach hang. Hi~n nay, theo qui djnh cua Ngan hang

Nha nu6c thi du ng t~i cac t6 chuc tin dvng dugc chia lam 5 nh6m (Phvlvc ),

cac t6 chuc tin dvng cfin tri~t ds xu ly dm diSm cac khoan ng x~u thu()c nhom

5, cac khoan ng nhom 4 cfin dua vao ca chs kiSm so at d~c bi~t va xu ly dftn

theo ti 1~ phu hgp, cac khoan ng nh6m 3 cftn ph6i hgp ch~t che v6i doanh

nghi~p ds disu chinh cac phuang an san san xu~t kinh doanh cling nhu cac

phuang an vay v6n tra ng ds khoi phvc tinh hinh ho~t d9ng, cai thi~n tinh

hinh tai chinh, tinh hinh quan h~ tin d\lflg ...

3.2.2. I>Bi v6i Chi nhanh ngan hang l>ftu tU' va Phat tri~n TP. l>a

N~ng:

Ben c~nh cac giai phap cftn dugc thv thi tu H<}i sa chinh, Ban than

BIDVDN cling cftn chu d()ng tv thvc hi~n cac giai phap rieng cua minh dS

nhanh chong kh~c phvc cac "khuyst t~t" tu v~n dS thong tin b~t can x1lng.

3.2.2.1. Nang cao nang ll}.'C can b(} tin dl]ng.

Ngoai vi~c cu can b() tin dvng tham gia cac khoa dao t~o do H()i sa

chinh t6 chuc, BIDVDN cftn chu d<}ng c6 chiSn luge dao t~o rieng cua minh

thong qua m<}t s6 hinh thuc ggi y sau :

+ T6 chuc thuemg xuyen han cac CUQC h9i thao nghi~p V\l dS cac can b()

tin dvng lau nam c6 diSu ki~n truySn d~t nhfmg kinh nghi~m nghS nghi~p m9t

each r9ng rai han dSn toan ths d9i ngli chuyen vi en tin dvng.

58

+ Tfl chuc cac chuang trinh tham quan, h9c t?p dtc ngan hang b~n

(trong cling nhu ngoai dia b?n) c6 mo hinh t6 chuc qmin ly va tac nghi~p tin

d\lng tien tiSn.

+ Mai cac chuyen gia tai chinh - tin d\}ng tir cac truang d?i hQC, tir cac

ttl chuc tai chinh hi~n d?i ... dSn truySn d?t n~Ut.~~~ kiSn thuc tien tiSn, hi~n

d~i vS nghi~p V\1 tin d\}ng.

+ H6 trg vS kinh phi va thai gian cho d()i ngli can b9 tin d\}ng tham gia

cac kh6a dao t?O dai h?n lfin ng~n h?n vS linh V\IC tai chinh tin d\}ng do cac

truang d~i h9c 16n t6 chuc ...

- quySt dinh cho vay vai cong do~n giai ngan va thu h6i ng b&ng each tv phan

nh6m can b9 thvc hi~n cac khau tac nghi~m d()c l?p :

+ Cac phong tin d\lng chia lam hai nh6m :

~ Nhom can b9 tin d\}ng thvc hi~n cong tac tiSp nh?n va thAm dinh

h6 sa.

~ Nh6m can b9 giai ngan thvc hi~n cong tac giai ngan va thu ng.

+ Phong ThAm dinh va Quan ly tin d\lng chai lam hai nh6m :

~ Nhom can b9 thAm dinh thvc hi~n cong tac thAm dinh cac diSu

ki~n phap ly, thAm diinh khoan vay va thAm dinh (dinh gia) tai

san dam bao.

~ Nh6m can b9 quan ly tin d\}ng thvc hi~n chuc nang quan tri rui

ro.

Vi~c phan nh6m can b9 trong cac phong nghi~p V\1 nhu v?y se t~o diSu

3.2.2.2. Cai each qui trinh tac nghi~p tin dl}.ng. Trong khi cha H9i sa chinh sua dfli qui trinh tin d\lng vS m~t t6 chuc, BIDVDN cling nen tv di tru6c trong vi~c tach b?ch cac cong do?n thAm dinh

59

ki~n cho BIDVDN thich {rng nhanh vS m~t t6 chile va nhan sv khi H()i sa chinh diSu chinh qui trinh vS m~t t6 chile.

3.2.2.3. Gia tang ti ·~ dtr nq e6 dam bao b~ng tai san.

- Phan tich, sang l<;>c dS ch<;>n nhfrng tai san dS thanh khoan dS lam tai

san dam bao.

- T6 chile b() ph~n dinh ghi va quan ly tai san dam bao d()c l~p va

chuyen nghi~p tqrc thu()c phong Thfim dinh va Quan ly tin d1,1ng. B6 tri cho

cac can b9 thu()c b9 ph~n nay di h<;>c t~p ky nang nghi~p Vl,1 t?i cac trung tam dinh gia c6 uy tin, ch~ng h?n nhu trung tam dinh gia cua Ngan hang A Chau

(ACB) t?i TP.HCM.

- Tri~t dS tuan thu cac qui dinh vS tai san dam bfw theo chinh sach khach hang do H()i sa chinh ban hanh kern theo quySt dinh s6 9488/QD-TD3 ngay 01 thang 12 nam 2006.

3.2.2.4. Gia tang ti I~ dtr nq khu Vlfe ngoai quAe doanh.

Tir ddu nam 2007, ti 1~ du nq ngoai qu6c doanh cua BIDVDN gia tang

dang kS do cac khach hang la DNNN thvc hi~n c6 phdn hoa. BIDVDN cdn

nhanh chong tiSp c~n m9t lo?t cac cong ty c6 phdn, cong ty TNHH tir

TP.HCM, Ha N9i dang c6 xu hu6ng thanh l~p chi nhanh t?i Da N~ng dS kinh

doanh trong llnh V\l'C thuong ill?i, du Jich va dich Vl,l.

3.2.2.5. Tang etrirng eong hie Xtf ly nq xftu.

- TiSp t1,1c thvc hi~n cong tac phan nh6m nq m()t each trung thvc va

chinh xac.

- Ph6i hqp v6i H()i sa chinh va cac CO' quan chile nang dS xu ly dm diSm cac khoan nq xfiu thu9c nhom s, cac khoan nq da h?ch to an ngo?i bang.

- Ra soat, bam sat va theo doi ch~t che cac ngufin thanh toan cua cac

60

khach h~mg c6 nq nh6m 4 dS t~n thu h6i theo ti 1~ phu hqp.

- Giam sat ch~t che ho?t d<)ng san xufit kinh doanh cua cac khach hang c6 llQ' nh6m 3 d@ c6 chinh sach tin d\}ng hqp ly theo d~c thu va thvc tqmg cua timg khach hang.

61

KETLUAN

•

Thong tin bftt can xl:mg la hi~n tuQllg ph6 biSn trong doi s6ng xa h{)i

t~i cua thong tin bftt can xl:mg se tftt ysu lam tang chi phi giao dich va lam

n6i chung va ho~t d{)ng cho vay cim ngan hang thuong m~i n6i rieng. Sv t6n

tang rui ro cho tftt ca cac lo~i thi truang, d~c bi~t la thi truang tai chinh - tin

dvng. Thvc tr~ng nay cang tra nen ph6 biSn hon va td.m tn;mg hon trong n@n

Lu~n van da nghien CUu vftn d@ thong tin bftt can xl:mg trong linh vvc

kinh ts chuy@n ct6i va dang phat tri@n, nai rna tinh minh b~ch, kha nang tiSp c~n, va CO' sa h~ tftng thong tin con ySu kern.

tin dvng thong qua phan tich, danh gia m{)t s6 ySu t6 ca ban t~o ra tinh tr~ng

bftt can xung v@ thong tin, tir d6 d~n dSn nhfing Iva chQn bftt lqi cho phia ngan hang va tam ly y l~i v@ phia khach hang trong ho~t d{)ng tin dvng. Phuong

phap nghien CUu CO' ban cua lu~n van la khao sat cong tac thAm dinh, giai

quyst va xu ly m9t s6 khoan vay tieu bi@u ct6i vai m9t s6 khach hang ct@ mo ta

thvc tr~ng cac "trvc tr~c" do vftn d@ bftt can xl:mg thong tin gay ra trong ho~t

d{)ng tin dvng t~i Chi nhanh ngan hang Dftu tu va Phat tri@n thanh ph6 Da N~ng. Tren CO' sa d6 dua ra m{)t s6 gqi y chinh sach nh&m kh~c phvc nhfing "khuySt t~t" tren nh&m nang cao chftt luQllg ho~t d{)ng tin dvng t~i Chi nhanh

ngan hang Dftu tu va Phat tri@n thanh ph6 Da N~ng n6i rieng, h~ th6ng cac t6

chuc tin dvng Vi~t Nam n6i chung.

V 6i phuong phap nghien CUu do, lu~n Van da ffiO ta dUQ'C phftn nao thvc tr~ng ho~t d{)ng tin dvng a Vi~t Nam hi~n nay. Tuy la ho~t d()ng v~n con dang gifr vai tro chinh va mang l~i ngu6n thu nh~p chu ySu cho cac t6 chuc tin

dvng nhung l~i la ho~t d()ng chua dvng nhi@u rui ro nhftt, d~c bi~t khi phan

tich, danh gia khach hang, phuong an vay v6n hay dv an dftu tu khong chinh

xac. Ngan hang dang d6i m~t v6i nhfing bftt lqi trong Iva chQn khach hang,

62

khofm vay' dinh gia tai san dam bao va giam sat vi~c su dvng v6n vay. Khong chi nhu v?y' tam ly y l~i con xay ra sau khi cac khach hang nh?n dugc khoan

tin dvng do vi~c d~u tU nhfrng d1,T an rui ro cao ho~c Slr dvng v6n vay khong

dung mvc dich. Ben c~nh d6, h~ th6ng van ban quy ph~m phap lu?t xu ly nhu

Lu?t Pha san, ... khong phu hgp trong vi~c ap dvng vao thvc tS di8n ra.

Ngan hang nha nu6c Vi~t Nam va cac ngan hang thuang m~i da nh?n

thuc dugc van ds tren va dua ra cac giai phap nh&m kh~c phvc kho khan.

Ngan hang nha nu6c da ban hanh h~ th6ng van ban quy dinh lien quan nhu: tin dvng, phan lo~i khach hang va trich dv phong rui ro. Tren CO' sa quy dinh va thvc ts dien ra, cac ngan hang thuang m~i da tling buac xay dvng quy

trinh nQi bQ lien quan nh&m ffi\}C tieu nang CaO chat lugng ho~t d()ng, giam rui

ro phat sinh tru6c, trong va sau qua trinh cung cap tin dvng cho khach hang.

Ngan hang D~u tu va Phat triSn Vi~t Nam la ngan hang thuang m~i

qu6c doanh c6 quy mo ho~t d9ng 16n, cac chi nhanh tren toan qu6c va c6 kinh

nghi~m trong nghi~p vv tin dvng. Toan h~ th6ng cling da nh?n thuc dugc

nhfrng anh huang nghiem trQng cua van dS thong tin bat can xilng va da tisn

hanh d6ng b9 cac cong C\1 quan ly vS: Cong ngh~ thong tin, Chinh sach quy dinh va Ho~t d()ng kiSm tra/giam sat d6i v6i vi~c thvc hi~n a chi nhanh ...

Tuy nhien, nh?n thuc vS van dS thong tin bat can xilng va nhfrng h?u

qua cua n6 trong linh vvc tin dvng chua dugc h~ th6ng h6a dS phi> c?p dSn tat

ca cac cap. Cac giai phap thvc thi dS ngan ngira, h~n chS va kh~c phvc hi~n

tr~ng tren chua duqc thvc hi~n m9t each th6ng nhat, d6ng b() trong toan h~ th6ng cac tb chuc tin dvng. Ben c~nh d6, vdn con rat nhiSu bat c?p trong h~ th6ng l?p phap cling nhu hanh phap a Vi~t Nam cung v6i y thuc cua doanh nghi~p da ph~n con ySu kern. Tat ca nhfrng ySu t6 tren da lam cho van dS bat

can xilng vs thong tin trong ho~t d9ng tin dl;lng noi rieng van con dang rat

63

"nhuc nhBi", dang lam dau dfiu cac nha ho~ch dinh chinh sach trong n6 h.rc Ianh m~nh h6a nSn tai chinh nu6c nha. Cac tb chuc tin dvng v~n thu0ng

>- Bfit lqi trong lga ch9n khach hang. >- Bfit lqi trong vi~c dinh gia tai san dam bao nq vay. >- Bfit lqi trong lga chQn khoan vay. >- Bfit lqi trong vi~c giam sat vi~c su dvng v6n vay. >- Bfit lqi do cac ngo~i tac tieu C\fC. >- Tam ly y l~i tu phia khach hang. >- Tam ly y l~i tu phia tb chuc tin dvng.

xuyen dBi m~t v6i m9t lo~t thi~t h~i tu nhfrng nhfrng h.ra chQn bfit lqi cling nhu tam ly y l~i tu phia khach hang vay vBn nhu da phan tich a chuong II cua lu~n van:

N@u tinh tr~ng nay ti@p tvc keo dai, nSn tai chinh n6i rieng, nSn kinh t@

n6i chung cua Vi~t Nam rfit kh6 d(rng vfrng trong ca ch@ thi trucrng v6n da

khBc li~t nay cang khBc li~t hon sau khi da gia nh~p san chai WTO. Khong con each nao khac, tfit ca cac ben hiiu quan tu phia Nha nu6c, cac tb chuc tin

dvng, cac doanh nghi~p phai y thuc hon, quy@t li~t hon trong vi~c giai quy@t

vfin dS b&t can XUng vS thong tin nay. Chuong III cua lu~n van da dua ra m9t

vai gqi y chinh sach ds giai quy@t phfin nao thgc tr~ng nay tu phia Nha nuac l~n phia cac tb chuc tin dvng.

Phia nha nu6c : >- Xay dgng va phat triSn cac thS ch@ dS rang bu()c ho~t d()ng cua cac

>- Xay dgng h~ thBng cung c&p thong tin dBng b9 va dfiy du vS cac

doanh nghi~p theo m9t quy d~o phap ly hiiu hi~u.

doanh nghiep.

64

>- ThiSt l~p m~ng lu6i cung cfip thong tin thi truemg. >- Cac thS chS lien quan dSn ho~t d()ng ngan hang.

Lu~n van duqc thvc hi~n v6i S\f giup daj l t~n tinh cua giang vien huang

d~n, cac quy Thfiy, Co cua truemg D~i hQc kinh tS TP. HCM va cac d6ng

nghi~p, b~n hQC cua hQC vien. Tuy nhien do d~c thu cua d@ tai, lu~n van v~n

Phia cac t6 chuc tin dung : >- Nang cao nang Ivc can b() tin dvng. >- Cai each qui trinh tin dvng v@ m~t t6 chuc. >- Gia tang ti I~ du nq co dam bao b~ng tai s~m. >- Gia tang ti 1~ du nQ' khu vvc ngoai qu6c doanh. >- Cuong quySt xu ly dm diSm cac khoan nq xfiu.

con m()t s6 h~n chS nhfit dinh :

,

,

, k:hong dUQ'C phep k:hai thac va cong bo cac SO li~u chi tiet, trong lu~n van hQC

Thu nhfit, do quy dinh bao m~t cua nganh ngan hang nen hQC vien

vien chi co thS neu m()t vai s6 li~u mang tinh t6ng h

Thu hai, ciing tir nhfrng quy dinh bao m~t tren anh hu6ng rfit Ian dSn

phuong phap nghien Clru cua lu~n van, do la chua xay dvng dUQ'C h~ thfing

cac chi tieu, s6 li~u dS rut ra qui lu~t cho t6ng thS nghien Clru. Phuong phap nghien Clru chi dirng l~i a ffiUC ffiO ta cac hi~n tr~ng qua m()t sfi h6 SO' va ffiQt s6 S\f V\1 thvc tS da xay ra dS phan anh thvc tr~ng chung (nhfrng S\f ki~n tieu

v ai h~n chs nhu v~y, chfit luQ'llg cua Iu~n van v~n con a muc khiem t6n. DS n()i dung cua lu~n van co tinh hfru ich cao hon trong vi~c dong gop y

biSu cho t6ng thS).

kiSn vai cac nha ho~ch dinh chinh sach, cac nha quan Iy, trong thai gian tai hQc vien se Htm vi~c v6i lanh d~o cua nganh ngan hang dS dang kY phat triSn

65

dS tai tren thanh dS tai khoa hQc cua nganh. V &i cfip d9 la m9t dS tai cua

nganh, vi~c khai thac cac du li~u chi tiSt se thu?n l~i hon rfit nhiSu, diSu do

t~o diSu ki~n rfit thu~n lqi trong cong tac nghien CUu dS dua ra cac gqi y

chuyen sau hon trong vi~c kh~c phvc vfin de thong tin bfit can x(rng trong ho~t

d9ng tin dvng cua h~ th6ng Ngan hang E>Au tu va Phat triSn Vi~t Nam noi

rieng va cac tA chile tin dvng noi chung.

Lili kit:

Nh~n thilc dung d~n vS thvc tr~ng thong tin bfit can x(rng d~n dSn Iva chQn bfit Iqi va tam Iy y I~i va de ra cac chinh sach ng~n h~n cung nhu dai h~n

dS kh~c phvc, xu ly dang la m9t vfin dS mang tinh s6ng con d6i v&i sv an toan

trong ho~t d9ng cua cac t6 chile tin dvng. Trong ph~m vi dS tai, hQc vien da

phan tich m9t s6 hi~n tuqng va va dua ra m9t vai gqi y chinh sach nh&m giai

quySt thvc tr~ng tren.

Rfit mong nh~n duqc nhfrng y kiSn dong gop quy bau cua quy ThAy,Co!

66

TAl LIEU THAM KHAO

•

1. Tfin Due (2006), "Lu~t pha san ... pha san", Thai bao kinh tS Sai

gon s6 26/2006.

2. NguySn Tn;mg Hoai (2005), "Can thi~p c~n thiSt cho cac thi truang

tai chinh: vfin dS thong tin bfit can xtmg" - Bai giang mon hQc Kinh tS phat

triSn, Chuang trinh giang d~y kinh tS Fulbright.

3. NguySn TrQng Hoai/NguySn Minh KiSu!Huynh ThS Du (2005),

"Thong tin bfit can xtmg trong ho~t d()ng tin d\}ng t~i Vi~t Nam", Nghien CUu

tinh hu6ng mon hQc Kinh tS phat triSn, Chuang trinh giang d~y kinh tS

Fulbright.

4. Tr~n Thanh Long (2006), "Chfit luQTig thong tin trong phan tich tin

d\lng t~i cac ngan hang thuang m~i Vi~t Nam", T~p chi khoa hQc va dao t~o

ngan hang s6 55/ thang 12-2006.

5. Ngan hang Nha nu6c Vi~t Nam (2001), QuySt dinh s6

1627/2001/QD-NHNN ngay 31/12/2001 v/v Quy chS cho vay cua cac t6 chuc

tin d\lng

6. Ngan hang Nha nu6c Vi~t Nam (2005), QuySt dinh s6

127/2005/QD-NHNN ngay 03/02/2005 v/v sua d6i, b6 sung m()t s6 di@u cua

Quy chS cho vay cua t6 chuc tin d\lng d6i v6i khach hang ban hanh theo

QuySt dinh s6 1627/2001/QD-NHNN ngay 31/12/2001 cua ThfJng d6c Ngan

hang Nha nu6c

7. Ngan hang Nha nu&c Vi~t Nam (2005), QuySt dinh s6

783/2005/QD-NHNN ngay 31/05/2005 v/v sua d6i, b6 sung Khoan 6 Di@u 1

cua QuySt dinh s6 127/2005/QD-NHNN ngay 03/02/2005 cua ThfJng d6c

Ngan hang Nha nu&c vS vi~c sua d6i, b6 sung m()t s6 diSu cua Quy chS cho

67

vay cua t6 chuc tin dvng d6i v6i khach hang ban hanh theo QuySt djnh s6

1627/2001/QD-NHNN ngay 31/12/2001 cua Th6ng d6c Ngan hang Nha

nu6c.

8. Ngan hang Nha nu6c Vi~t Nam (2002), QuySt djnh s6 57 /2002/QD

NHNN ngay 24/01/2002 v/v TriSn khai thi diSm d~ an phan tich, xSp lo~i tin

dvng doanh nghi~p.

9. Ngan hang Nha nu6c Vi~t Nam (2005), QuySt djnh s6

493/2005/QD-NHNN ngay 22/04/2005 v/v Quy dinh v~ vi~c phan lo~i nq,

trich l?p dv phong rui ro trong ho~t d9ng ngan hang cua cac t6 chuc tin dvng.

10. Ngan hang Nha nu6c Vi~t Nam (2006), Bao cao thu6ng nien 2005.

11. Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam (2007), Bao cao thu6ng

nien 2006.

12. Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam (2001), Quy trinh Tin

dvng trung, dai h~n.

13. Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam (2001), Quy trinh Tin

dvng ng~n h~n.

14. Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam (2001), Quy trinh Thfim

dinh dl,I an dftu tu.

15. Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam (2004), S6 tay tin dvng.

16. Ngan hang Dftu tu va Phat triSn Vi~t Nam (2006), Chinh sach

khachhang.

17. NguySn Xuan Thanh/Le H6ng Nh?t (2004), Thong tin bftt can xt'rng

trong tai chinh - Bai giang mon h9c Kinh tS phat triSn triSn, Chuang trinh

giang d~y kinh tS Fulbright.

18. Paul Milgram & John Roberts (1992), Lva ch9n bftt lqi va tam ly y

68

l~i, nguai dich NguySn Xuan Thanh.

19. Qu6c h()i C()ng hoa xa h()i chu nghia Vi~t Nam (1997), Lu~t cac t6

chuc tin dvng.

20. Qu6c h()i C()ng hoa xa h()i chu nghia Vi~t Nam (2004), Lu~t sua d6i

b6 sung m9t s6 diSu cua Lu~t cac t6 chuc tin dvng.

69

PHULUC

•

•

PHAN LO~I NHOM N<} THEO QUYET DJNH 493/2005/QD

NHNN NGAY 22/04/2005 CUA THONG DOC NGAN HANG

NHA NUOC VIET NAM

.

11 NQ' nh6m 1 (NQ' dti tieu chuftn).

- Cac khofm nq trong h~n rna cac TCTD danh gia la c6 du kha nang thu

hBi dAy du ca g6c Ifin Uii dl:mg thai h~n.

l~i t6i thi@u trong vong :

+ 0 1 nam d6i v&i cac khoan nq trung va dai h~n.

+ 03 thang dfJi v&i cac khoan nq ng~n h~n va duqc cac TCTD

- Cac khoan nq ca c&u l~i thai h~n tra nq trong h~n theo thai h~n nq da ca c&u l~i rna khach hang tra dAy du nq g6c va H1i theo kY h~ da duqc ca c&u

danh gia la c6 kha nang tra dfiy du nq g6c va lai dung thai h~n theo thai gian

da duqc ca c&u l~i.

- Cac khoan bao lanh, cam kSt cho vay va ch&p nh~n thanh toan.

2/ NQ' nh6m 2 (NQ' cin chu y).

- Cac khoan nq qua h~n du&i 90 ngay.

ca c&u l~i.

- Cac khoan nq ca c&u l~i thai h~n tra nq trong h~n theo thai h~n nq da

** du&i day.

- Cac khoan nq khac duqc phan lo~i vao nh6m 2 theo quy djnh t~i * va

3/ NQ' nh6m 3 (NQ' dU'6i tieu chuftn).

- Cac khoan nq qua h~ tu 90 dSn 180 ngay.

- Cac khoan nq ca c&u l~i thai h~n tra nq qua h~n du&i 90 ngay theo

70

thai h~n da ca c~u l~i.

- Cac khoim nq khac duqc phan lo~i vao nh6m 3 theo quy dinh t~i * va

** du6i day.

4/ Ng nh6m 4 (NQ' nghi ngrr).

- Cac khoim nq qua h~n tir 181 ngay dSn 360 ngay.

- Cac khoan nq ca c~u l~i thai h~n tni nq qua h~n tir 90 ngay dSn 180

ngay theo thai h~n da ca c~u l~i.

- Cac khoan nq khac duqc phan lo~i vao nh6m 4 theo quy dinh t~i * va

** du6i day.

51 Ng nh6m 5 (Ng c6 kha nang m§t vBn).

- Cac khoan nq qua h~n tren 3 60 ngay.

- Cac khoan nq khoanh cha Chinh phu xu ly.

- Cac khoan nq da ca c~u l~i thai h~n tra nq qua h~n tren 180 ngay theo

thai h~n da duqc ca c~u l~i.

- Cac khoan nq khac duqc phan lo~i vao nh6m 5 theo quy dinh t~i * va

** du6i day.

* Truirng h9P c6 m()t khach himg c6 nhi~u han m()t khoan m; vai cac TCTD ma c6 bdt kY khoan n9' bt chuyin sang nh6m m; rid ro cao han thi cac

TCTD b&t bu()c phai phan loc;d cac khoan n9' con lc;d cita khach hang t/6 vao

cac nh6m n(! riti ro cao han tuang {mg vai muc tl() riti ro.

* * Truirng h9P cac khoan n9' (ki ca cac khoan n9' trong hc;m va cac khoan n9' tlii tlu(!c ca cdu lr;d thai hr;m tra n9' trong hc;m) ma cac TCTD c6 tlit CO' sa aJ tfanh gia /a kha nang tra n(! CUa khach hang bf suy giam thz CGC

TCTD chit tl()ng fl! quyit tltnh phan lor;d cac khoan n9' t/6 vao cac nh6m n9'

riti ro cao han tuang {mg vai muc tl() riti ro quy tltnh a tren.